‘Veiyaloni kei Ira na Tamata Kece Ga’

“Kevaka sa rawa, mo dou vakatovolea me veilomani [“veiyaloni,” NW] kei ira na tamata kecega.”​—ROMA 12:18.

1, 2. (a) Na ivakasala cava a tukuna o Jisu vei ira na nona imuri? (b) Eda na kunea e vei na ivakasala ena ka meda cakava nida tusaqati vakaca?

A VAKADRETA o Jisu vei ira nona imuri ni na tusaqati ira vakaca na veimatanitu. Ena bogi ni bera nona mate, a vakamacalataka vei ira nona tisaipeli na vuna era na vakacacani kina. E kaya vei ratou nona yapositolo: “Kevaka dou sa vakavuravura, ena lomana na kai nona ko vuravura; ia ni dou sa sega ni vakavuravura, ka ni’u sa digitaki kemudou mai vuravura, sai koya oqo sa cati kemudou kina ko vuravura.”​—Joni 15:19.

² E vakadinadinataka na yapositolo o Paula na vosa i Jisu. Na ikarua ni nona ivola vua na nona itokani gone o Timoci, a vola kina: “Ko iko, ko sa daumuria na noqui vakavuvuli, na noqui valavala, na noqui naki, na noqu vakabauta, na noqu vosota vakadede, na noqu loloma, na noqu vosota na ca, na veivakacacani, na veivakararawataki.” A tomana o Paula: “Ko ira kecega era na via lotu dina vei Karisito Jisu, era na vakacacataki.” (2 Tim. 3:10-12) Ena wase 12 ni nona ivola vei ira na lotu vaKarisito e Roma, a vakasalataki ira o Paula ena ka mera cakava nira tusaqati vakaca. Ena uqeti keda tale ga qori ena gauna ni vakataotioti.

“Nakita e Liu na Veika sa Dodonu”

3, 4. Ena yaga vakacava na ivakasala ena Roma 12:17 (a) ena vuvale era duidui lotu na lewena? (b) ena noda veiwekani kei ira tale eso?

³ Wilika Roma 12:17. A tukuna o Paula meda kua ni veisausaumitaka na ca nida vakacacani. Bibi dina me muri na ivakasala qo ena vuvale era duidui lotu na lewena. Ena saga o koya e lotu vaKarisito me kua ni sauma na ka e caka vua ena nona sega ni vosa lesu, se cakava eso tale na ka tawayalololoma vua na watina e sega ni vakabauta. Ena sega ni rawati na ka vinaka ke da ‘sauma na ca.’ Kena dina, ni na vakalevutaki ga na leqa ke da sauma na ca.

⁴ A tukuna o Paula na ka vakayalomatua me caka: “Nakita eliu na veika sa dodonu e na matadra na tamata kecega.” Ena vuvale, ni vakalewa tiko o tagane na vakabauta i watina lotu vaKarisito, qai yalololoma tiko ga o yalewa vakawati ena nona sega ni sauma lesu, ena rairai sega ni yaco kina na veiba. (Vkai. 31:12) O Carlos e lewe ni vuvale e Peceli, a nanuma lesu na ka e cakava o tinana me vosota kina na veitusaqati i tamana. Qori nona yalololoma tiko ga o tinana kei nona qarava vinaka na cakacaka ni vale. “A tukuna o Na vei keitou na gone me dokai tiko ga o Ta. A tukuna meu qito boules (dua na qito ni Varanise) kei tamaqu, dina niu sega ni taleitaka na qito ya. Ia e dau marau o tamaqu na gauna va qori.” A qai vulica na iVolatabu o tamana, mani papitaiso sara. Nira ‘nakiti e liu na veika e dodonu vei ira na tamata kece ga,’ era sega kina ni veivakaduiduitaki na iVakadinadina i Jiova nira vukei ira tale eso ena gauna ni leqa tubukoso.

Vakamalumutaka na Veitusaqati ena “Qilaiso sa Waqa Tu”

5, 6. (a) Ena bini vakacava na “qilaiso” ena uludra na meca? (b) Tukuna e dua na ivakaraitaki e yaga kina na kena muri na ivakasala ena Roma 12:20.

⁵ Wilika Roma 12:20. Ni vola na tikinivolatabu qo o Paula, a rairai vakayagataka na malanivosa ena Vosa Vakaibalebale 25:21, 22: “Kevaka sa viakana na nomu meca, mo vakania e na madrai; kevaka sa via gunu, mo solia vua na wai ni gunu. Ni ko na binia kina na qilaiso sa waqa tu ki na uluna, ia ena sauma vei iko ko Jiova.” Nida dikeva na ivakasala qori ena Roma wase 12, e sega ni tukuna tiko eke o Paula ni vakayagataki na qilaiso mera totogitaki se vakamaduataki kina o ira na dau veitusaqati. Na vosa vakaibalebale qo—kei na vosa i Paula vei ira e Roma—e dusia na cakacaka a dau caka ena gauna makawa ena kena vakawaicalataki na kaukamea. E vola o Charles Bridges e dua na vuku ni Igiladi ena ika19 ni senitiuri: “Na kaukamea e dredre me buli vakavinaka, e sega wale ga ni vakamai, ia e bini tale ga e delana kei na yasana na qilaiso e waqa tu. Eso na tamata e kaukaua dina na lomadra, ra qai malumu ga ni vakaraitaki vei ira na yalomalua, veinanumi, kei na loloma.”

⁶ Me vaka na “qilaiso,” na noda yalololoma e rawa ni uqeta na lomadra na dauveitusaqati, de dua ena vakawaicalataka nodra veivorati. Na yalololoma tale ga e rawa ni uqeti ira mera yalovinaka vei ira na dauveiqaravi ni Kalou kei na itukutuku vinaka ni iVolatabu era kacivaka voli. A vola na yapositolo o Pita: “Me dodonu na nomudoui valavala e na kedra maliwa era sa sega ni lotu: me ka oqori era vakarokorokotaka kina na Kalou e na siga ni veilakovi.”​—1 Pita 2:12.

‘Veiyaloni kei Ira na Tamata Kece’

7. Na vakacegu cava e tukuna o Karisito vei ratou nona tisaipeli, ena uqeti keda vakacava qori?

⁷ Wilika Roma 12:18. Ena iotioti ni nona bogi kei ratou na yapositolo, a tukuna o Jisu vei ratou: “Au sa laiva vei kemudou na noqu vakacegu, au sa solia vei kemudou na noqu vakacegu.” (Joni 14:27) Na vakacegu e tukuna o Karisito vei ira nona tisaipeli, e vakaibalebaletaka na nodra lomavakacegu ni lomani ira qai vakadonui ira o Jiova kei na Luvena. Na lomavakacegu tale ga qori ena uqeti keda meda veiyaloni kei ira na tamata kece. Era taleitaka na lotu vaKarisito dina mera veiyaloni ra qai dau saga tiko qori e veigauna.​—Maciu 5:9.

8. Eda na guta vakacava na veiyaloni ena vuvale kei na ivavakoso?

⁸ E dua na sala eda na guta tiko ga kina na veiyaloni ena vuvale, qori noda saga me wali vakatotolo na duidui e dau basika, me kua ni ca sara. (Vkai. 15:18; Efeso 4:26) E dina tale ga qori ena ivavakoso vaKarisito. A sema na yapositolo o Pita na sasagataki ni veiyaloni kei na tarovi ni yame. (1 Pita 3:10, 11) Ni oti tale ga nona veivakasalataki o Jemesa ena ivakavakayagataki dodonu ni yame, kei na qarauni ni vuvu kei na veiba, a vola: “Na vuku maicake sa savasava mada, emuri sa dauia na veivakacegui, sa yalomalua, sa vakamasuti rawarawa, sa sinai e na loloma kei na vua vinaka, sa sega ni digitaki ira vakatani na tamata, se dauveivakaisini. Ia na vua ni valavala dodonu sa kaburaki vata kei na veivakacegui vei ira era sa ia tiko na veivakacegui.”​—Jeme. 3:17, 18.

9. Na cava meda nanuma tiko nida saga na ‘veiyaloni kei ira na tamata kece?’

⁹ E tukuna o Paula ena Roma 12:18, ni sega wale ga ni vinakati na veiyaloni ena vuvale kei na ivavakoso. E tukuna ni dodonu meda “veilomani [“veiyaloni,” NW] kei ira na tamata kecega.” Ra okati kina o ira eda tiko veivolekati, cakacaka vata, vuli vata, kei ira eda sotava ena cakacaka vakavunau. Qai vakamatatataka tale nona ivakasala na yapositolo ena nona tukuna: “Ni cakava na ka kece ga ko ni rawata.” Kena ibalebale qori, noda cakava na ka kece eda rawata meda ‘veiyaloni kina kei ira na tamata kece.’ Ia, eda na sega ga ni ulubaleta na muri ni ivakavuvuli dodonu ni Kalou.

Ena Sauma o Jiova

10, 11. Na cava na ibalebale ni noda “laiva vua na Kalou me sauma,” na cava e bibi kina qori?

¹⁰ Wilika Roma 12:19. Eda na “yalomalumalumu” ni ‘vosota’ nodra “dauveivorati” o ira era sega ni taleitaka noda cakacaka kei na itukutuku eda vunautaka. (2 Tim. 2:23-25) A vakaroti ira na lotu vaKarisito o Paula mera kua ni sauma na ca, ia mera “laiva [ga] vua na Kalou me sauma.” Cava e vakaibalebaletaka tiko eke o Paula? Eda na biuta ga vei Jiova me sauma. Nida lotu vaKarisito eda kila ni sega ni noda itavi meda veisausaumitaka na ca. E vola na daunisame: “Kakua so ni cudru, biuta ga na daulesavi; kakua ni vakararawataki iko mo cala kina.” (Same 37:8) A veivakasalataki tale ga o Solomoni: “Mo kakua ni kaya, Au na sauma na ca; mo waraki Jiova ga, ka na vakabulai iko.”​—Vkai. 20:22.

¹¹ Ke ra mani vakacacani keda na dauveitusaqati, e ka vakayalomatua meda laiva ga vei Jiova me sauma ena nona gauna. O Paula e dau laiva vei Jiova me sauma na ca, e vakadinati qori ena nona tukuna: “Ni sa volai; A noqui tavi me’u cudruvaka; au na sauma koi au, sa kaya na Turaga [Jiova].” (Vakatauvatana Vakarua 32:35.) Ke da via sauma, eda sa siova tiko na itavi e dodonu ga me nei Jiova. Kena ikuri, eda na vakaraitaka nida sega ni vakabauta na vosa ni iyalayala i Jiova: “Au na sauma.”

12. Gauna cava ena veisausaumi kina o Jiova? Ena cakava vakacava qori?

¹² Ena nona ivola taumada vei ira e Roma, a tukuna o Paula: “Ni sa vakatakilai mai lomalagi na cudru ni Kalou ki na nodrai valavala ca kecega kei na nodra tawa-dodonu na tamata, era sa tarova nai vakavuvuli dina e nai valavala tawa-dodonu.” (Roma 1:18) Ena qai vakavotui na cudru i Jiova mai lomalagi ena nona vakayagataki Luvena ena “veivakararawataki levu.” (Vkta. 7:14) Qori “nai vakatakilakila ni lewa dodonu ni Kalou.” E tomana o Paula ena dua tale nona ivola e vu vakalou: “Ni sa dodonu vua na Kalou me saumi ira vakararawa era sa vakararawataki kemudou; ia vei kemudou talega sa vakararawataki, me vakacegui vata kei keitou, ni na vakaraitaki mai lomalagi na Turaga ko Jisu kei ira vata kaya na nona agilose kaukauwa, e na yameyame-ni-buka waqa, me cudruvi ira era sa sega ni kila na Kalou, a sa sega ni vakabauta nai tukutuku-vinaka ni noda Turaga ko Jisu Karisito.”​—2 Ces. 1:5-8.

Rawa na Ca ena Vinaka

13, 14. (a) Na cava eda sega ni kurabuitaka kina noda vakacacani? (b) Eda na vosa vakalougatataki ira vakacava na dauveitusaqati?

¹³ Wilika Roma 12:14, 21. Nida vakabauta dei ni na vakayacora o Jiova na nona inaki, eda na guta ni cakava vakavinaka na itavi eda lesi kina—na kena vunautaki “e vuravura taucoko nai tukutuku-vinaka” ni “matanitu.” (Maciu 24:14) Eda kila ni itavi qo ena vakacudrui ira na meca. A veivakasalataki kina o Jisu: “Dou na cati vei ira na lewe ni veivanua kecega e na vuku ni yacaqu.” (Maciu 24:9) Koya gona eda na sega ni kurabuitaka se yalolailai nida vakacacani. E vola na yapositolo o Pita: “Oi kemudou sa lomani, kakua ni kidacala e na vuku ni rarawa katakata sa yaco me vakatovolei kemudou, me vaka sa yacovi kemudou na ka tani: ia dou reki ga, ni dou sa vakaivotavota talega e na veivakararawataki i Karisito.”​—1 Pita 4:12, 13.

¹⁴ Eda na sega ni cati ira era vakacacani keda, eda na saga meda vukei ira, nida kila ni so vei ira ra cakava tu qori ena lecaika. (2 Kor. 4:4) Eda na saga meda muria na ivakasala i Paula: “Dou vosavakalougatataki ira era sa vakacacani kemudou: vosavakalougatataka ga, ka kakua ni rukaka.” (Roma 12:14) Dua na sala eda vosa vakalougatataki ira kina na dauveitusaqati, ena noda masulaki ira. Ena nona iVunau ena Ulunivanua, a tukuna kina o Jisu: “Lomani ira na nomudou meca, caka vinaka vei ira sa cati kemudou, vosa vinaka vei ira sa rukaki kemudou, ka masulaki ira sa vakalialiai kemudou.” (Luke 6:27, 28) E vakadinadinataka o Paula ena veika a sotava, ni rawa ni veisau e dua na dauveitusaqati me tisaipeli yalodina i Karisito, me dauveiqaravi gugumatua tale ga i Jiova. (Kala. 1:13-16, 23) A vola ena dua tale nona ivola: “Ni keitou sa vakasewasewani, keitou sa vosavinaka; ni keitou sa vakacacani, keitou sa vosota: ni keitou sa vosavakacacataki, keitou sa vakatamamasu ga.”​—1 Kor. 4:12, 13.

15. Na cava na sala vinaka duadua eda na rawa kina na ca ena vinaka?

¹⁵ Ena muria gona vakavoleka na lotu vaKarisito dina na iotioti ni tikina ena Roma wase 12: “Me kakua ni rawai iko na ca, mo rawa ga na ca e na vinaka.” E ivurevure ni ca kece ga o Setani na Tevoro. (Joni 8:44; 1 Joni 5:19) Ena raivotu a vakaraitaki vua na yapositolo o Joni, a vakaraitaka kina o Jisu ni o ira na tacina lumuti era sa “rawai [Setani] e na vuku ni dra ni Lami, kei na vuku ni vosa era sa tusanaka.” (Vkta. 12:11) E vakaraitaka qo ni noda caka vinaka ni vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou, e sala vinaka duadua eda na rawai Setani kina kei na nona veivakamuai ca ena ituvaki qo.

Reki ena iNuinui

16, 17. E vakavulici keda vakacava na Roma wase 12 (a) ena ka meda cakava ena noda bula? (b) ena ka meda cakava ena loma ni ivavakoso? (c) ena noda raici ira na tusaqata noda vakabauta?

¹⁶ E levu na ka eda vakasamataka nida veivosakitaka na wase 12 ni ivola i Paula vei ira na lotu vaKarisito e Roma. Nida dauveiqaravi yalayala i Jiova, eda vulica meda tu vakarau meda vakuai keda. Ena veiuqeti ni yalo tabu ni Kalou eda na vakuai keda nida kila, da vakadeitaka tale ga ni qori e loma ni Kalou. Eda uqeti ena yalo tabu, da qai vakayagataka sara vakavinaka na isolisoli kece eda vakalougatataki kina. Eda veiqaravi ena yalomalumalumu, da qai solia noda vinaka taucoko me vakilai tiko ga kina na veiyaloni vaKarisito. Eda dau lomasoli qai veinanumi.

¹⁷ E levu sara na ivakasala e vakarautaka na Roma wase 12 ena ka meda cakava nida vakacacani. Meda kua ni sauma na ca. Meda vosota na veivakacacani ena noda caka vinaka tiko ga. Meda cakava qori ena kena levu eda rawata, ia me qarauni me kua ni ulabaleta na kena muri na ivakavuvuli vakaivolatabu, qai noda inakinaki meda veiyaloni kei ira na tamata kece. Ena vakamuri na ivakavuvuli qori ena vuvale, ena ivavakoso, ena vanua eda tiko kina, vanua ni cakacaka, koronivuli, kei na noda cakacaka vakavunau. Ke da mani tusaqati vakaca, eda na saga ena noda vinaka taucoko meda rawa na ca ena vinaka, nida kila ni nona itavi ga o Jiova me sauma.

18. Na cava e tolu na ka bibi e veivakasalataki kina na Roma 12:12?

¹⁸ Wilika Roma 12:12. Me ikuri ni ivakasala momona qai yaga eda sa veivosakitaka mai, a tukuna tale o Paula e tolu na ka bibi meda cakava. Eda na sega ni cakava kece qori ke sega ni veidusimaki kina o Jiova. A tukuna kina o Paula meda “ia tikoga na masu.” Nida cakava qori, eda na muria kina na nona ivakasala meda “vosota na ka rarawa.” Kena ilutua, meda raica dei na yalayala i Jiova ena veigauna e se bera mai kei na noda “reki e nai nuinui” ni bula tawamudu, e lomalagi se i vuravura.

Railesuvi

• Na cava meda cakava nida tusaqati?

• Na ituvaki cava soti meda vakaraitaka kina na veiyaloni, eda na cakava vakacava qori?

• Cava meda kua ni sauma lesu kina na ca?

[iYaloyalo ena tabana e 8]

Eda sega ni veivakaduiduitaki nida vukei ira tale eso

[iYaloyalo ena tabana e 9]

O dau guta na veiyaloni ena loma ni ivavakoso?