Sa Dei Tu ga na Inuinui ni Veivakaturi!

“Ka’u sa vakanuinui vua na Kalou, ni na tu cake tale ko ira na mate.”—Cakacaka 24:15.

1. Na cava na vuna e rawa kina nida nuitaka na veivakaturi?

E SA vakaraitaka vei keda o Jiova e so na vuna vinaka meda nuitaka kina na veivakaturi. Sa yalataka tu nira na vakaturi na mate, era na tucake tale mera bula. E sega ni vakabekataki ni na yaco ga na nona inaki me baleti ira na moce tu ena ibulubulu. (Aisea 55:11; Luke 18:27) Me cava tale, sa vakaraitaka oti na Kalou na nona kaukaua me vakatura na mate.

2. Ena yaga vakacava vei keda na inuinui ni veivakaturi?

² Na noda vakabauta na isolisoli ni Kalou me vakaturi ira na mate, ena vuku i Luvena o Jisu Karisito, e rawa ni tauri keda tu ena gauna ni leqa. Na dei ni veivakaturi e rawa tale ga ni vukei keda meda yalodina tiko ga vua na Tamada vakalomalagi me yacova sara mada ga na mate. Sega ni vakabekataki ni noda nuitaka na veivakaturi ena vaqaqacotaki nida wilika na itukutuku e so ni veivakaturi e volai ena iVolatabu. Na cakamana kece oqo e rawa ga ena kaukaua e solia mai na Turaga Sau, o Jiova.

Era Tauri Ira Tale na Nodra Mate Era Vakaturi

3. Na cava a cakava rawa o Ilaija ena gauna e mate kina na luvena tagane na yada mai Sarifaci?

³ E vola na yapositolo o Paula ni railesuva tiko na nodra vakabauta na ivakadinadina i Jiova ni bera na gauna vakarisito: “Sa tauri ira tale ko ira na yalewa eso na kai nodra, era sa tu cake tale mai na mate.” (Iperiu 11:35; 12:1) E dua vei ira oqo na yada dravudravua mai na koro o Sarifaci, e Finisia. Ena vuku ni nona yalololoma vua na parofita ni Kalou o Ilaija, e vakalevutaki kina vakacakamana na kena falawa kei na waiwai ena dua na lauqa e rawa ni rau mate kina kei na luvena tagane. Ia, ni qai mate na luvena tagane, e qai vakadavori koya o Ilaija ena imocemoce, masu, qai bikai koya vakatolu, lako vata kei na nona kerekere: “Kemuni Jiova na noqu Kalou, me curu tale mada vua na gone oqo na yalona.” Sa qai vakavuna na Kalou me suka vua na gone na yalona se nona bula. (1 Tui 17:​8-24) Vakasamataka mada na marau levu ena tarai koya na marama oqo ni vakaicovitaki nona vakabauta ena imatai ni veivakaturi me bau volatukutukutaki​—a vakayacori sara ga vua na luvena tagane lomani!

4. Na cakamana cava a vakayacora mai Sunemi o Ilaisa?

⁴ E dua tale a taura lesu na nona mate ena veivakaturi e marama ni Sunemi. E sa qase sara na watina, e dua na ka nona kauaitaka na parofita o Ilaisa kei na nona dauveiqaravi na marama oqo. E qai vakalougatataki ena dua na luvena tagane. Ia, ni oti e vica na yabaki, sa qai lai kerea na parofita me lako mada mai, ni yaco mai na parofita sa mate tu na gone e loma ni nodratou vale. Ni masu oti o Ilaisa, lako vata kei na nona cakava e so tale na ka, sa qai “katakata mai na lewe ni gone.” E “suru vakavitu na gone, a sa rai.” Na veivakaturi oqo e sega ni vakabekataki ni na marau sara ga kina o tina kei na luvena tagane. (2 Tui 4:​8-37; 8:​1-6) Ia, sa na qai wacava na nodrau marau ni rau sa na vakaturi me rau bula ena vuravura ena “tu cake tale e vinaka cake”​—na kena e rawa kina ni rau sega tale ni mate! Sa yavu vinaka dina meda vakavinavinaka kina vua na Kalou dau loloma, qai dau veivakaturi, o Jiova!​—Iperiu 11:​35, VV.

5. E vakaitavi vakacava o Ilaisa ena dua na cakamana, ena gauna sara mada ga sa mate oti kina?

⁵ Ni sa mate oti sa bulu tale ga o Ilaisa, se vakavuna ga na Kalou ena yalona tabu me tiko na kaukaua mana ena suina. Eda wilika: “Ia nira sa buluta tiko e dua na tamata [na Isireli], raica, era sa kunea e dua na mataivalu [ni Moapi]; a ra sa biuta na tamata ki nai bulubulu i Ilaisa: ia ni sa tara na sui i Ilaisa na yago ni tamata, sa bula tale ko koya, ka tu cake e na yavana.” (2 Tui 13:​20, 21) Sa na wacava na kidroa kei na marau ni tamata oya! Qai vakasamataka na marau era na vakila na noda itokani lomani nira sa na vakaturi, me vaka e sa nakita makawa tu mai na Kalou o Jiova​—na inaki eda kila ni na sega ni dua e vakadaroya!

Vakaturi Ira na Mate na Luve ni Kalou

6. Na cakamana cava a vakayacora o Jisu volekata na koro o Neini, ia na cava e vakadeitaka vei keda na ka e yaco oqo?

⁶ Na Luve ni Kalou, o Jisu Karisito, e sa vakaraitaka vei keda e so na vuna vinaka meda vakabauta kina ni rawa nira vakaturi tale na mate, me qai rawa nira bula tawamudu. E dua na ka e yaco volekata na koro o Neini ena vakadeitaka vei keda ni cakamana vaka oqori e rawa ena kaukaua soli vakalou. Ena dua na gauna, a sotava o Jisu e dua na ilakolako ni kau tiko na yagona e dua na cauravou me lai bulu. E luvena duabau ga e dua na yada. E tukuna o Jisu vua na yada: “Kakua ni tagi.” E tara na tavata e koto kina na cauravou qai kaya: “Ko iko na cauravou, au sa kaya vei iko, Tu cake. A sa duri cake na mate, ka vakatekivu me vosa.” (Luke 7:​11-15) Na cakamana oqo e vakadeitaka vei keda ni sa dei tu ga na inuinui ni veivakaturi.

7. Na cava a yaco vei koya na luveyalewa i Jairo?

⁷ Nanuma tale ga na ka e baleti Jairo, e dua na vakailesilesi ni valenilotu e Kapenaumi. E kerei Jisu me lai raici luvena yalewa lomani yabaki 12 ni sa voleka ni mate. Sega ni dede sa rogo tale mai na itukutuku ni sa mate. Ni bikai Jairo tu na rarawa e qai uqeti koya o Jisu me cakacakataka nona vakabauta, rau mani salavata sara i nona vale sa ra tu mai kina na lolosi. Era tabaka na dredre ni tukuna vei ira o Jisu: “Sa sega ni ciba na goneyalewa, sa moce ga.” E mate dina tu o koya, ia e sa na vakarau vakaraitaka o Jisu ni rawa nira vakaturi na mate me vaka ga na nona rawa ni vakayadrati e dua e moce lutu. E taura na liga i goneyalewa o Jisu qai kaya: “Lewa, duri cake!” Sega ni bera sa tucake, “e rau a kurabui vakalevu sara na nona qase.” (Marika 5:​35-43; Luke 8:​49-56, VV) Sega ni vakabekataki nira na “kurabui vakalevu sara” na veivuvale nira sa na vakaturi mera bula ena parataisi e vuravura na nodra itokani lomani.

8. Na cava e cakava o Jisu ena ibulubulu i Lasarusa?

⁸ Sa siga va na mate nei Lasarusa, lako yani o Jisu ena nona ibulubulu qai vakarota me vaqiqici tani na vatu mai na gusuniqara. A masu o Jisu nira rai kece tu me vakaraitaka ni vakararavi o koya ena kaukaua e solia mai na Kalou, sa qai kaci vakadomoilevu: “Lasarusa, lako mai”! E lako dina mai! Se viviraki tu ga na yavana kei na ligana ena isulu ni mate, e ubi tale tu ga na matana ena dua na isulu. “Dou sereki koya, ka laiva me lako,” e kaya o Jisu. Yaco mera vakabauti Jisu e levu era a lako mai mera mai vakacegui Meri kei Marica na ganei Lasarusa nira raica na cakamana oqo. (Joni 11:​1-45) Sega li ni o nuidei ena itukutuku oqo ni o ira nomu itokani lomani era sa mate e rawa nira vakaturi mera bula ena vuravura vou ni Kalou?

9. Na cava eda nuidei kina ni tiko vei Jisu ena gauna oqo na kaukaua me vakaturi ira na mate?

⁹ Ni se vesu tu e valeniveivesu o Joni na Dauveipapitaiso, a qai vakauta vua na itukutuku veivakayaloqaqataki oqo o Jisu: “Era sa rai na mataboko, . . . sa vakaturi cake tale na mate.” (Maciu 11:​4-6) A vakaturi ira na mate o Jisu ni se bula e vuravura, sa na qai sega sara ni dua na kena dredre me cakava tale ga ni sa dua na kabula vakayalo kaukaua mai lomalagi ena gauna oqo, lako vata kei na kaukaua sa solia vua na Kalou. O Jisu “na vu ni tu-cake-tale, kei na vu-ni-bula.” E veivakacegui dina meda kila ni dua na gauna ga mai oqo, “era na rogoca kina na domona ko ira kecega e nai bulubulu, a ra na lako maikina”!​—Joni 5:​28, 29; 11:25.

Vaqaqacotaka Noda Vakabauta e So Tale na Veivakaturi

10. O na vakamacalataka vakacava na imatai ni veivakaturi me volatukutukutaki e vakayacora e dua na yapositolo?

¹⁰ Ni talai iratou yani na nona yapositolo o Jisu me ratou kacivaka na Matanitu ni Kalou, a kaya vei iratou: “Vakaturi ira cake tale na mate.” (Maciu 10:​5-8) Me ratou cakava rawa oqo, e dodonu me ratou vakararavi ina kaukaua ni Kalou. Mai Jopa ena yabaki 36 S.K., a mate kina e dua na yalewa yalodina o Tokasa (Tapaica). Dua na ka na veitagicaki ni sa mate baleta ni yalewa yalovinaka, e levu na ka vinaka e dau cakava, wili kina nona daucula nodra isulu na yada dravudravua. Era vakarautaka na tisaipeli me sa lai bulu, ra talatala tale ga me lako mai na yapositolo o Pita, e kena inaki beka me mai vakacegui ira. (Cakacaka 9:​32-38) E vakatalai ira kece na tiko ena tabavale e cake, e masu, qai kaya: “Tapaica, tu cake”! Sa qai rai o Tapaica, dabe sara, e taura na liga i Pita, sa qai tauri koya cake o Pita. Oqo na imatai ni veivakaturi me volatukutukutaki e vakayacora e dua na yapositolo, a vakavuna me levu sara era vakabauta. (Cakacaka 9:​39-42) E vaqaqacotaka tale ga na noda nuitaka na veivakaturi.

11. Na cava na iotioti ni veivakaturi e volai ena iVolatabu?

¹¹ Na iotioti ni veivakaturi e volai ena iVolatabu e caka mai Tiroa. Ena nona lai cegu vakalailai e kea o Paula ena ikatolu ni nona ilakolako vakadaukaulotu, a balavu sara na nona vunau, lai yacova sara na bogilevu. Ena levu beka ni oca kei na katakata ni vica na cina e tutuvaki ena bogi oya, lako vata kei na curuoso ni lomanivale, e mani sosovu e dua na cauravou na yacana o Utiko, lutu sara mai na vale tabatolu oya. Ni lai “laveti cake sa mate tu.” Sa qai davoci Utiko o Paula, mokota, qai tukuna vei ira na tu e kea: “Dou kakua ni kidroa; ni sa tiko vua na yalona.” E vakaibalebaletaka tiko o Paula ni sa vakabulai tale na cauravou oqo. Era “sa vakacegui vakalevu” o ira na tiko e kea. (Cakacaka 20:​7-12) Ena gauna oqo, era vakacegui vakalevu na tamata ni Kalou nira kila nira na vakaturi na nodra itokani era a dau qarava na Kalou ena gauna e liu.

Veivakaturi​—Dua na iNuinui Makawa

12. Na cava a vakaraitaka ena nuidei o Paula vei Filikesa, na kovana ni Roma?

¹² A kaya o Paula ena gauna e lewai tiko kina ena matana na kovana ni Roma o Filikesa: “Au vakabauta na veika kece ga e volai tu e na Lawa i Mosese kei na ka era vola na parofita. Sa tu na noqu vakanuinui vua na Kalou, . . . ni ra na tu cake tale mai na mate ko ira na yalododonu kei ira na sega ni yalododonu.” (Cakacaka 24:​14, 15, VV) Era dusia vakacava na veivakaturi e so na tiki ni Vosa ni Kalou, me vaka “na Lawa i Mosese”?

13. Na cava eda kaya kina ni a vakaibalebaletaka tiko na Kalou na veivakaturi ena gauna e cavuta kina na imatai ni parofisai?

¹³ Na Kalou sara ga a vakaibalebaletaka tiko na veivakaturi ena gauna e cavuta kina na imatai ni parofisai mai Iteni. E kaya na Kalou ni tauca tiko na kena itotogi na “gata makawa,” o Setani na Tevoro: “Ka’u na vakaveimecakitaki kemudrau kei na yalewa, kei na nomu kawa kei na nona kawa; ena butuqaqia na ulumu ko koya, ia ko na qaqia na bukubukuni-yavana.” (Vakatakila 12:9; Vakatekivu 3:​14, 15) Na qaqi ni bukubukuniyava i koya na kawa ni yalewa e yaco ena vakamatei nei Jisu Karisito. Kevaka me na mai butuqaqia tale na ulu ni gata na Kawa, ena dodonu me vakaturi mai na mate o Karisito.

14. Ena sala cava e ‘sega kina ni nodra Kalou na mate o Jiova, e nodra Kalou ga na bula’?

¹⁴ E kaya o Jisu: “Na nodra vakaturi cake tale na mate, e a sa vakatakila sara tale ga ko Mosese e na tiki ni i vola ka baleta na vunikau kama, e na tikina sa vakatoka kina ko koya na Turaga me Kalou i Eparaama, ka Kalou i Aisake, ka Kalou i Jekope. Sa sega kina ni nodra Kalou na mate ko koya, sa nodra ga na bula. Vua na Kalou e sega ni dua na tamata e sa mate.” (Luke 20:​27, 37, 38, VV; Lako Yani 3:6) Eratou a mate tu o Eparama, Aisake, kei Jekope, ia vua na Kalou, eratou se bula tu ga baleta ni na sega ni daro na nona inaki me na vakaturi iratou.

15. Na cava e vakabauta kina o Eparama na veivakaturi?

¹⁵ Sa rauta me nuitaka o Eparama na veivakaturi, baleta ni gauna e sa qase sara kina o koya kei na watina o Sera, rau qai sivita na yabaki ni vakatubukawa, e qai vakalesuya vakacakamana vei rau na Kalou na kaukaua ni vakatubukawa. Oqo e vaka sara ga na veivakaturi. (Vakatekivu 18:​9-11; 21:​1-3; Iperiu 11:​11, 12) Ni sa rauta ni yabaki 25 na luvedrau tagane o Aisake, e qai kaya na Kalou vei Eparama me cabori koya. Ni sa vakarau vakamatei Aisake o Eparama, sa qai vesuka na ligana na agilosi i Jiova. “A vakadinata e lomana ko Eparama ni sa rawa vua na Kalou me vakabulai ira na tamata mai na mate. O koya gona sa rawa ni kainaki kina ni a soli lesu tale vua ko Aisake mai na mate.”​—Iperiu 11:​17-19, VV; Vakatekivu 22:​1-18.

16. Sa moce tu oqo ena ibulubulu o Eparama, ia na cava e waraka tu?

¹⁶ E vakanamata tu o Eparama ena veivakaturi ena yaco ni sa na veiliutaki na Mesaia, na Kawa yalataki. Mai na nona itikotiko vakalomalagi na Luve ni Kalou ni bera ni mai bula vakatamata, sa raica rawa o koya na vakabauta i Eparama. O koya gona ni sa mai bula vakatamata o Jisu Karisito, sa rawa ni kaya vei ira na Jiu: “Sa gadreva vakalevu sara ko Eparaama na tamamudou me raica na noqu gauna.” (Joni 8:​56-58; Vosa Vakaibalebale 8:​30, 31) Sa moce tu oqo ena ibulubulu o Eparama, sa waraka tu na veivakaturi me na bula tale ena dela i vuravura ni sa na veiliutaki na Matanitu Vakamesaia ni Kalou.​—Iperiu 11:​8-10, 13.

iTukutuku Mai na Lawa i Mosese Kei na Same

17. E dusia vakacava na vakaturi i Jisu Karisito na “veika kece ga e volai tu e na Lawa i Mosese”?

¹⁷ Na nona nuitaka na veivakaturi o Paula e salasalavata kei na “veika kece ga e volai tu e na Lawa i Mosese.” A tukuna na Kalou vei ira na Isireli: “Dou na qai kauta e dua nai vau sila, nai sevu ni nomudou vuata, vua na bete: ia [ena ika16 ni Naisani] me qai yalovaka ko koya nai vau sila e na mata i Jiova, me ka dou na vinakati kina.” (Vunau ni Soro 23:​9-14) Ena vuku beka ni lawa oqo e vola kina o Paula: “Sa qai tu cake tale mai na mate na Karisito, a sa yaco me kedrai sevu era sa moce tu.” Ni “kedrai sevu,” a vakaturi o Jisu ena ika16 ni Naisani, 33 S.K. Ena dua tale na gauna e muri ni donuya na nona tiko, sa ra na qai vakaturi na “muri”​—o ira nona imuri era lumuti ena yalo tabu.​—1 Korinica 15:​20-23; 2 Korinica 1:21; 1 Joni 2:​20, 27.

18. E vakaraitaka vakacava o Pita ni a sa parofisaitaki tu ena Same na vakaturi i Jisu?

¹⁸ E tokona tale ga na Same na veivakaturi. Ena siga ni Penitiko ni 33 S.K., e cavuqaqataka kina na yapositolo o Pita na ka e volai ena Same 16:​8-11, ni a kaya: “Ni sa vosataki koya [se, “tukuni Karisito,” NW] ko Tevita, ka kaya, Au a raici Jiova tikoga ni sa tu e mataqu, ni sa tu ko koya e na ligaqu i matau, me’u sega kina ni yavavala; o koya sa reki kina na yaloqu, a sa marau kina na yamequ; ena vakacegu talega na lewequ e nai nuinui; ni kemuni ena sega ni biuta na yaloqu mai etesi, se biuta na nomu Le dua yalosavasava me vuca mai.” Sa qai tomana o Pita: “Sa kila eliu [o Tevita], sa tukuna na nona tu cake tale mai na mate na Karisito, ni na sega ni biu tu mai etesi, se na vuca mai na lewena. Ko Jisu oqo sa vakatura cake na Kalou.”​—Cakacaka 2:​25-32.

19, 20. Na gauna cava e cavuqaqataka kina o Pita na Same 118:​22, ia e salasalavata vakacava oqo ena mate i Jisu kei na nona vakaturi?

¹⁹ Ena vica tale na siga e muri, e qai tucake ena matadra na lewe ni Sanadrini o Pita, ia se baci cavuqaqa tale mai na Same. Ni tarogi se vakabula vakacava e dua na daukerekere lokiloki, e qai kaya na yapositolo: “Mo ni kila kecega, kei ira kecega na Isireli, ni sa yaca i Jisu Karisito na kai Nasareci, ko koya kemuni a vakota ki na kauveilatai, ko koya sa vakatura cake tale na Kalou mai na mate, io, e na vukuna ga sa tu kina eke ko koya oqo e na matamuni ka sa bula vinaka. O koya [o Jisu] na vatu kemuni a cata sara koi kemuni na matai ni vale, ko ya sa yaco me kenai vakadei ni yavu e na tutu ni vale. A sa sega na bula e na vukuna e dua tani: ni sa sega sara e dua tale na yaca e ruku i lomalagi sa soli kivei ira na tamata, me da bula rawa kina.”​—Cakacaka 4:​10-12.

²⁰ E cavuqaqataka tiko i ke o Pita na Same 118:​22, qai vakaibalebaletaka na ka e tukuni kina ina mate i Jisu kei na nona vakaturi. Na nodra veivakabukani na iliuliu ni lotu era cati Jisu kina na Jiu. (Joni 19:​14-18; Cakacaka 3:​14, 15) Na nodra ‘cata na vatu na matai ni vale’ e vakavuna na mate nei Karisito, ia na yaco ni vatu me ‘ivakadei ni yavu ena tutu ni vale’ e vakaibalebaletaki ena nona sa qai vakaturi ina lagilagi vakayalo i lomalagi. Me vaka a parofisaitaka na daunisame, “oqo na cakacaka i Jiova.” (Same 118:23) Na vakayacori ni “vatu” me ivakadei ni tutu ni vale e vakaibalebaletaki ena nona vakaceceretaki o Jisu me Tui digitaki.​—Efeso 1:​19, 20.

Tudei Ena Vuku ni iNuinui ni Veivakaturi

21, 22. Na inuinui cava a cavuta o Jope e volai ena Jope 14:​13-​15, ena rawa ni vakacegui ira vakacava na lolosi voli ena gauna oqo?

²¹ Eda se sega beka ni raica e matada me vakaturi mai na mate e dua, ia sa da veivosakitaka mai e so na itukutuku ena iVolatabu e vakadeitaka vei keda na inuinui ni veivakaturi. Sa rawa kina nida nuitaka tale ga na inuinui a cavuta na turaga yalododonu o Jope. A masuta o koya ena gauna e rarawa tiko kina: “Mo ni vunitaki au mada [Jiova] e nai bulubulu, . . . ka lokuca vei au e dua na siga, ka nanumi au! Kevaka sa ciba na tamata, ena bula tale ko koya? . . . Ko ni na kaci mai, ka’u na rogo yani vei kemuni: ko ni na vinakata na cakacaka ni ligamuni.” (Jope 14:​13-15) Ena ‘vinakata na Kalou na cakacaka ni ligana,’ ena vinakata sara ga me vakaturi Jope tale. Sega li ni veivakayaloqaqataki oya?

²² Ena tauvimate bibi beka e dua na wekada dau yalodina vua na Kalou, me vakataki Jope, ena rawati koya sara beka na kena mate. Ena tonawanawa beka na matadra na wekana era lolosi voli me vaka ga na tonawanawa ni mata i Jisu ni sa mate o Lasarusa. (Joni 11:35) Ia, e veivakacegui dina meda kila ni Kalou ena kacivi ira yani e nanumi ira tu, era na qai rogo mai! Ena vaka ga era lesu mai na dua na ilakolako balavu​—era na sega ni tauvimate se me leqa na yagodra, era na bulabula vinaka sara tu ga.

23. Era vakaraitaka vakacava e so na nodra nuitaka na veivakaturi?

²³ Na nona mate e dua na lotu Vakarisito yalodina sa kena marama e uqeti ira kina na nona itokani vakayalo mera vola: “Keitou vakaraitaka yani neitou duavata kei kemudou ena lolosi ena nona sa takali na tinamudou. Sega ni dede tou sa na sotavi koya tale​—ena rairai vinaka qai bulabula!” Erau kaya na itubutubu e takali na luvedrau tagane: “Keirau sa waraka tu ga oqo na siga ena yadra tale mai kina mai na moce o Jesoni! Ena veiraiyaki qai raica na Parataisi a diva tu mai. . . . E uqeti keitou sara ga na wekana me keitou saga me keitou na tiko tale ga e kea.” Io, eda vakavinavinaka dina ni sa dei tu ga na inuinui ni veivakaturi!

Na Cava na Nomu iSaunitaro?

• Ena yaga vakacava vei keda na noda vakabauta na isolisoli e vakarautaka na Kalou mera na vakaturi tale kina na mate?

• Na itukutuku cava soti ena iVolatabu e vakavuna meda nuitaka na veivakaturi?

• Na cava eda kaya kina ni veivakaturi e dua na inuinui makawa?

• Na inuinui cava me baleti ira na mate ena tauri keda tiko ga?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Na kaukaua e solia vei Ilaija o Jiova e vakabula rawa tale kina na luvena tagane e dua na yada

[iYaloyalo ena tabana e 12]

Dua na ka na kurabui nei Jairo kei watina ni sa vakatura na luvedrau yalewa o Jisu

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Ena siga ni Penitiko 33 S.K., a vakadinadinataka ena doudou na yapositolo o Pita ni sa vakaturi mai na mate o Jisu