O Dauniyau Nuitaki!
“Oni sega tale ga ni taukeni kemuni.”—1 KOR. 6:19.
O NA SAUMA VAKACAVA?
Na cava na nodra itavi na dauniyau ena gauna makawa?
Na itavi cava soti e lesi kece vei ira na dauniyau ni Kalou?
Meda raica vakacava na itavi vakadauniyau eda nuitaki kina?
1. Na cava era dau vakasamataka e levu nira rogoca na vosa bobula?
AVOLA ena rauta na 2,500 na yabaki sa oti e dua na turaga e dauvola italanoa mai Kirisi: “E sega ni dua e via colata na ivua ni bobula.” E levu nikua era duavata kei na ka e tukuni qori. Ni rogoci na vosa bobula, e dau vakasamataki kina na tamata era vakalolomataki ra qai tu vakavesu, era sega ni tauca na yaga ni nodra cakacaka kei na nodra solibula, era dau qai tauca na kena yaga o ira era taukeni ira qori se lewai ira.
2, 3. (a) Era raici vakacava na dauveiqaravi se bobula yalomalumalumu i Karisito? (b) Na taro cava me baleta na itavi vakadauniyau eda na dikeva tiko?
2 Ena yasana kadua, a tukuna o Jisu ni o ira na nona tisaipeli era na dauveiqaravi yalomalumalumu se bobula. Ni tukuni era bobula na lotu vaKarisito dina, e sega ni kena ibalebale nira beci se ra vakalolomataki. O ira na bobula qori era na rokovi, nuitaki ra qai dokai. Kena ivakaraitaki, raica mada na ka e tukuna o Jisu me baleta e dua na “dauveiqaravi.” Ni bera na nona mate, a parofisaitaka o Karisito ni na lesia na itavi vua na “dauveiqaravi yalodina e vuku.”—Maciu 24:45-47.
3 E bibi me nanumi tiko ni dua tale na ivolatukutuku e tautauvata kei na kena sa cavuti oti mai, e vakatokai kina na dauveiqaravi qori me “dauniyau.” (Wilika Luke 12:42-44.) E levu na lotu vaKarisito yalodina era bula tu nikua era sega ni wili ena ilawalawa dauniyau yalodina qori. Ia e vakaraitaka na iVolatabu ni o ira kece era qarava na Kalou e tiko na nodra itavi vakadauniyau. Na cava soti e okati kina? Me raici vakacava na itavi qori? Meda kila qori, meda dikeva mada na nodra itavi na dauniyau ena gauna makawa.
NODRA ITAVI NA DAUNIYAU
4, 5. Na itavi cava a lesi vei ira na dauniyau ena gauna makawa? Tukuna na kena ivakaraitaki.
4 Ena gauna makawa, e dauniyau e dua na dauveiqaravi e nuitaki e lesi me raica na veika e vauca na nona vuvale se na nona bisinisi na nona turaga. E kena ivakarau tale ga me soli na lewa vei ira na dauniyau ra qai lesi mera lewa na iyau ni vuvale, na ilavo, kei na vo ni tamata cakacaka. Eda rawa ni raica qori ena ivakaraitaki i Eliesa, a lesi me lewa na iyau kece i Eparama. A rairai talai koya o Eparama i Mesopotemia me lai vaqara mai e dua na wati luvena o Aisake. Qori e dua dina na itavi bibi, e itavi levu tale ga!—Vkte. 13:2; 15:2; 24:2-4.
5 O Josefa na makubui Eparama vakarua, a qarava na vuvale i Potifa. (Vkte. 39:1, 2) Ni toso na gauna, a qai dua tale ga na nona dauniyau o Josefa, a lesi me ‘lewa na nona vale.’ Na nona dauniyau qori a tuvanaka qai qarava na veika me baleti ratou na tini na tuakai Josefa. A muria tale ga na ivakaro i Josefa, ena ka me caka me baleta na bilo siliva a ‘butakoci.’ Io, era dau nuitaki vakalevu na dauniyau.—Vkte. 43:19-25; 44:1-12.
6. Na itavi vakadauniyau cava e lesi vei ira na qase ni ivavakoso?
6 Ni oti e vica na senitiuri, a vola na yapositolo o Paula ni o ira na ivakatawa lotu vaKarisito e dodonu mera “dauniyau ni Kalou.” (Taito 1:7) Nira lesi mera vakatawa na “qelenisipi ni Kalou,” era na veidusimaki na ivakatawa ra qai liu tiko ena ivavakoso. (1 Pita 5:1, 2) E dau duidui na itavi. Kena ivakaraitaki, e levu na ivakatawa nikua era veiqaravi ga ena dua na ivavakoso. O ira na ivakatawa dauveilakoyaki era qarava e levu na ivavakoso. O ira na lewe ni Komiti ni Tabana era qarava na ivavakoso kece e vakarurugi ena valenivolavola ni tabana. Ia e vinakati mera qarava kece ena yalodina na nodra itavi; nira na “saumitaro” kece vua na Kalou.—Iper. 13:17.
7. Na sala cava e rawa ni tukuni kina nira dauniyau kece na lotu vaKarisito?
7 Ia vakacava o ira na levu tale na lotu vaKarisito yalodina era sega ni ivakatawa? A volavola vei ira kece na lotu vaKarisito na yapositolo o Pita, qai kaya: “Na isolisoli oni dui rawata, ni vakayagataka ena nomuni veiqaravi me vaka ni oni dauniyau ni loloma soli wale ni Kalou e vakaraitaki ena levu na sala.” (1 Pita 1:1; 4:10) Ena nona loloma soli wale na Kalou, e solia yadudua kina vei keda na isolisoli, iyau, kila, se taledi eda rawa ni vakayagataka me yaga vei ira eda vakabauta vata. E rawa gona ni tukuni nira dauniyau kece o ira era qarava na Kalou, era na rokovi ra qai nuitaki qai tiko na nodra itavi.
TAUKENI KEDA NA KALOU
8. Na cava e dua na ivakavuvuli bibi meda nanuma tiko?
8 Eda na dikeva qo e tolu na ivakavuvuli bibi meda nanuma tiko me baleta na noda itavi vakadauniyau. Kena imatai: E taukeni keda na Kalou, eda na saumitaro tale ga vua. A vola o Paula: “Oni sega tale ga ni taukeni kemuni, ni oni a voli ena isau levu sara,” na dra i Karisito. (1 Kor. 6:19, 20) E taukeni keda o Jiova, e dodonu gona meda talairawarawa ina nona ivakaro ni sega ni icolacola bibi. (Roma 14:8; 1 Joni 5:3) Eda bobula tale ga i Karisito. Me vakataki ira ga na dauniyau ena gauna makawa, e soli vakalevu vei keda na galala, ia e vakaiyalayala ga. E dodonu meda cakava na noda itavi me vaka e vakaroti vei keda. Se mani itavi dokai cava e rairai lesi vei keda, eda dauveiqaravi tiko ga ni Kalou kei Karisito.
9. A vakamacalataka vakacava o Jisu na kedrau duidui na turaga kei na bobula?
9 E vukei keda o Jisu meda kila na kedrau duidui na turaga kei na bobula. Ena dua na gauna, a vakamacalataka vei ratou na nona tisaipeli e dua na bobula e cakacaka tu mai ena siga taucoko. Ni lesu i vale, vakacava ena tukuna vua na turaga: “Mai dabe sara ena teveli mo kana”? Sega, ena kaya ga: “Vakarautaka mai na kequ ivakayakavi, dara mai nomu isulu ni vakarau kakana mo qaravi au. Oti noqu kana kei na noqu gunu, mo qai kana o iko, mo gunu tale ga.” Na cava a vakabibitaka ena vosa vakatautauvata qori o Jisu? “O kemudou tale ga, ni dou sa cakava na ka kece e lesi vei kemudou, mo dou qai kaya, ‘Keitou tamata cakacaka ga. Na ka keitou cakava e dodonu ga me keitou cakava.’”—Luke 17:7-10.
10. Eda kila vakacava ni marautaka o Jiova na noda sasaga meda qaravi koya?
10 E sega ni vakabekataki ni marautaka o Jiova na noda sasaga meda qaravi koya. E vakadeitaka vei keda na iVolatabu: “Ni sega ni tawayalododonu na Kalou me guilecava na nomuni cakacaka kei na nomuni kauaitaka dina na yacana.” (Iper. 6:10) E sega ni dau namaka vakasivia vei keda na ka o Jiova. Na ka kece tale ga e dau kerea meda cakava ena vinaka ga vei keda, e sega tale ga ni veivakaocai. Me vaka e laurai ena vosa vakatautauvata i Jisu, na bobula e sega ni cakava ga na ka e vinakata, se vakaliuca ga na veika me baleti koya. Na cava eda vulica e keri? Nida yalataka na noda bula vua na Kalou, eda sa vakatulewataka meda vakaliuca ena noda bula na veika e vinakata. Vakacava o vakadinata qori?
VEIKA E VINAKATA O JIOVA VEI KEDA KECE
11, 12. Nida dauniyau, na itovo cava meda vakaraitaka, na cava meda cata?
11 Na ikarua ni ivakavuvuli qo: Nida dauniyau, e tautauvata na ivakatagedegede eda muria kece. Eso na itavi e lesi ga vei ira eso na lewe ni ivavakoso. Ia e levu na itavi e lesi vakatautauvata vei keda kece. Kena ivakaraitaki, e dodonu meda dau veilomani nida tisaipeli i Karisito da qai nona iVakadinadina o Jiova. A tukuna o Jisu ni kedra ivakatakilakila na lotu vaKarisito dina na loloma. (Joni 13:35) Na noda loloma e sega ni yalani ga vei ira na mataveitacini. Eda saga meda lomani ira tale ga eda sega ni vakabauta vata. Qori e dua na ka eda rawa ni cakava kece, e dodonu tale ga me caka.
12 Dua tale na ka e vinakati, oya me vinaka na noda itovo. Eda na cata na ivalavala se ivakarau ni bula e tukuna na Vosa ni Kalou ni cala. A vola o Paula: “O ira era dau veidauci, qaravi matakau, veibutakoci, vakasalewalewa, o ira na tagane era mocera na tagane, o ira na dau butako, dau kocokoco, dau mateni, dau veivakasewasewani, kei ira na dau kovea na ka, era na sega ni rawata na matanitu ni Kalou.” (1 Kor. 6:9, 10) E ka ni sasaga dina meda muria na ivakatagedegede dodonu ni Kalou. Ia ena sega ni matewale na noda sasaga baleta ni na yaga vakalevu vei keda, qori e wili kina na ivakarau ni bula eda rawa ni bulabula vinaka kina, ena vinaka kina na noda veimaliwai, ena vakadonui keda tale ga na Kalou.—Wilika Aisea 48:17, 18.
13, 14. Na itavi cava e lesi vei keda kece na lotu vaKarisito, meda raica vakacava qori?
13 Nanuma tale ga ni tiko na nona cakacaka na dauniyau. E tiko tale ga na noda cakacaka. E soli vei keda e dua na isolisoli talei, oya meda kila na ka dina. E vinakata na Kalou meda wasea yani na kila qori vei ira eso tale. (Maciu 28:19, 20) A vola o Paula: “Mera raici keitou na lewenivanua ni keitou dauveiqaravi dau vakarorogo vei Karisito, ni keitou dauniyau tale ga ni ka vuni tabu ni Kalou.” (1 Kor. 4:1) A kila o Paula ni nona itavi vakadauniyau e okati kina na nona raica vakabibi na “ka vuni tabu,” qai yalodina ni wasea yani vei ira eso tale me vaka e veidusimaki kina na Turaga o Jisu Karisito.—1 Kor. 9:16.
14 Na noda wasea tale ga na ka dina e ivakaraitaki ni loloma. E macala ga ni duidui na keda ituvaki na lotu vaKarisito yadua. Ena sega ni tautauvata kece na ka eda rawata ena cakacaka vakaitalatala. O Jiova e kila vinaka tu qori. E bibi ga meda cakava na ka kece eda rawata, me vakatau ena keda ituvaki. Nida cakava qori, eda sa vakaraitaka tiko nida sega ni nanumi keda ga, eda lomana na Kalou kei ira na wekada.
BIBI NA YALODINA
15-17. (a) Na cava e bibi kina me yalodina na dauniyau? (b) A vakamacalataka vakacava o Jisu na ca ni tawayalodina?
15 Na ikatolu ni ivakavuvuli e veisemati vinaka kei na rua na ivakavuvuli sa tukuni oti mai: E dodonu meda yalodina, meda nuitaki. Ena rairai levu na nona itovo vinaka na dauniyau kei na ka e rawa ni cakava, ia ena tawayaga qori ke sega ni nuitaki se tawayalodina vua na nona turaga. E bibi na yalodina me rawa ni qarava vinaka na dauniyau na nona itavi, me vuavuaivinaka tale ga. Nanuma tiko ni a vola o Paula: “E bibi vua na dauniyau me dau yalodina.”—1 Kor. 4:2.
16 Meda nuidei nida na vakalougatataki ke da yalodina. Ke da sega ni yalodina, eda na sotava ga na leqa. Qori na ka eda vulica ena vosa vakatautauvata i Jisu me baleta na taledi. Erau vakacaucautaki qai vakalougatataki vakalevu na dauveiqaravi erau yalodina ni “cakacakataka” na nona ilavo na nodrau turaga. O koya a vakaweleweletaka na ka e soli vua, a tukuna na nona turaga ni dauveiqaravi “ca,” “vucesa,” qai “tawayaga.” A kau tani vua na na taledi, qai kolotaki e tautuba na dauveiqaravi.—Wilika Maciu 25:14-18, 23, 26, 28-30.
17 Ena dua tale na gauna, a vakamacalataka o Jisu na ca ni tawayalodina. A kaya: “E beitaki e dua na dauniyau ni vakasabusabutaka na iyau ni nona turaga vutuniyau. E kacivi koya na nona turaga qai kaya vua, ‘E sega ni vinaka na itukutuku au rogoca me baleti iko. Vakasuka mai na nomu itavi vakadauniyau, ni o sa sega ni qarava rawa.’” (Luke 16:1, 2) A vakatala tani na dauniyau qori na nona turaga ni a vakasabusabutaka na nona iyau. Eda vulica e keri e dua na lesoni bibi! Eda na sega sara ga ni vinakata meda tawayalodina ena ka e tukuni meda cakava.
KUA NI VAKATAUVATANI KEDA KEI NA SO TALE
18. Na cava meda kua ni vakatauvatani keda kina kei na so tale?
18 E vinaka meda taroga yadudua, ‘Au raica vakacava na noqu itavi vakadauniyau?’ Ena rawa ni basika na leqa ke da dau vakatauvatani keda kei na so tale. E vakasalataki keda na iVolatabu: “Me dikeva na tamata yadua na nona cakacaka, ena qai sakitaki koya kina, ena sega ga ni vakatauvatani koya kei na dua tale.” (Kala. 6:4) Meda kua ni dau vakatauvatana na ka eda cakava kei na veika era cakava eso tale, e dodonu meda kauaitaka ga na veika eda rawa ni cakava yadudua. Qori ena rawa ni vukei keda meda kua ni dokadoka se yalolailai. Nida dikevi keda, meda nanuma tiko ni dau veisau na ituvaki. De dua eda sa sega ni cakava rawa ena gauna qo na ka kece eda cakava tu e liu, ena vuku ni itavi eda qarava, tauvimate se bula vaqase. Ena yasana kadua, de dua e rawa ni levu cake na ka eda cakava mai na kena eda cakava tiko qo. Ke rawa ni o cakava qori, saga sara mo vakalevutaka na nomu cakacaka.
19. Na cava meda kua ni yalolailai kina ke sega ni lesi vei keda e dua na itavi?
19 Dua tale na ka meda vakasamataka, oya na itavi eda sa qarava tiko kei na kena eda vinakata me lesi vei keda. Kena ivakaraitaki, ena rairai vinakata e dua na tacida tagane me qase ni ivavakoso se vakaitavi ena soqo cokovata kei na soqo ni tikina. E vinaka mera saga vagumatua o ira na vinakata na itavi qori mera rawata na kena ivakatagedegede, ia mera kua ni yalolailai ke ra namaka voli mai qai sega ni lesi vei ira na itavi qori. De dua eda na sega ni kila vinaka na vuna, ia eso na itavi ena rairai sega ni dau lesi totolo vei keda me vaka eda namaka voli mai. Nanuma tiko ni sa rairai tu vakarau o Mosese me kauti ira tani mai Ijipita na Isireli, ia a vinakati me wawa tale me 40 na yabaki me qai cakava qori. Na balavu ni gauna qori a rawa kina ni bucina na itovo e gadrevi me liutaki ira kina na tamata domoqa qai talaidredre.—Caka. 7:22-25, 30-34.
20. Na cava eda rawa ni vulica ena veika a yaco vei Jonacani?
20 Eso na gauna ena rairai sega sara ga ni lesi vei keda e dua na itavi. Qori na ka a yaco vei Jonacani. Ni luvei Saula, a dodonu me tui e Isireli. Ia na Kalou a digitaki Tevita me tui, e gone sara vei Jonacani. Na cava a cakava o Jonacani ena veisau e yaco qori? A ciqoma qai tokoni Tevita, dina ga ni leqataki kina na nona bula. A kaya vei Tevita: “Ko na nodra tui na Isireli, ia koi au, ka’u na kemui karua.” (1 Sam. 23:17) Na cava o raica e keri? A ciqoma o Jonacani na veika e yaco, a sega ni vuvutaki Tevita me vaka a cakava o tamana. Meda kua ni vuvutaki ira eso tale ke rairai lesi vei ira na itavi, meda cakava vinaka mada ga na itavi eda sa qarava tiko. Eda rawa ni vakadeitaka ni na raica o Jiova me vakayacori ena vuravura vou na veika vinaka era gadreva tu na nona tamata.
21. Meda raica vakacava na noda itavi vakadauniyau?
21 Nida dauniyau nuitaki, meda nanuma tiko ni sega ni caka vei keda na veivakabobulataki e veivakalolomataki qai veivakararawataki. Kena veibasai ga, eda rokovi kina vakalevu, da qai nuitaki ena cakacaka ena sega ni vakayacori tale, oya meda vunautaka na itukutuku vinaka ena iotioti ni veisiga ni ituvaki qo. Nida cakava tiko qori, e soli vakalevu tale ga vei keda na galala meda digia na sala eda vakayacora kina na noda itavi. Koya gona, meda dua mada ga na dauniyau yalodina. Meda vakamareqeta tale ga na itavi dokai meda qaravi koya e Cecere duadua ena lomalagi kei vuravura.
[iYaloyalo ena tabana e 9]
[iYaloyalo ena tabana e 12]
Meda qarava ena yalodina na itavi e lesi vei keda