Eda Vorati Ira Vakacava na Timoni?

“Ko ira tale ga na agilosi era a biuta na nodra i tikotiko dodonu, ka ra a sega ni tiko dei ga e na nodra dui i tutu, sa maroroi ira tiko na Kalou e na butobuto ka ra sa vesu tu e na sinucodo me yacova ni sa tau na lewa e na siga bibi ko ya.”​—JUTA 6, VV.

1, 2. Na taro cava e tarogi me baleti Setani na Tevoro kei ira na timoni?

“NI YALOMATUA, ka yadra tiko,” e vakarota na yapositolo o Pita. “Sa veilakoyaki voli na nomuni meca, na tevoro, me vaka e dua na laione sa tagi ni sa vakasaqara e so me tiloma.” (1 Pita 5:8, VV) E kaya na yapositolo o Paula me baleti ira na timoni: “Ka’u sa sega ni vinakata mo dou votai vata kei ira na tevoro [“timoni,” NW]. Dou sa sega ni gunuva rawa na bilo ni Turaga, kei na nodra bilo talega na tevoro [“timoni”]: dou sa sega ni kana rawa e na tepeli ni Turaga, kei na nodra tepeli talega na tevoro [“timoni”].”​—1 Korinica 10:20, 21.

² O cei o Setani na Tevoro kei ira na timoni? Era vu vakacava, ena gauna cava? E buli ira beka na Kalou? E vakacava na kaukaua ni nodra vakamuai ira na tamata? Eda na taqomaki keda vakacava vei ira?

Era Vu Vakacava o Setani kei Ira na Timoni?

3. E yaco vakacava e dua na agilosi ni Kalou me Setani na Tevoro?

³ E talaidredre e dua na agilosi ni Kalou ena gauna e se qai buli kina na tamata ena were o Iteni. E talaidredre vakacava? E sega ni lomavakacegu ena itavi e soli vua ena isoqosoqo vakalomalagi i Jiova. Ni rau buli oti ga o Atama kei Ivi, e saga sara me vakamuai rau me rau kua ni talairawarawa se sokalou vua na Kalou dina, ia me rau talairawarawa se sokalou ga vua. Ena nona talaidredre vua na Kalou kei na nona vakamuai rau na imatai ni veiwatini me rau valavala ca, a yaco kina na agilosi oqo me o Setani na Tevoro. Era qai tomani koya e so tale na agilosi mera talaidredre tale ga. Era cakava vakacava?​—Vakatekivu 3:1-6; Roma 5:12; Vakatakila 12:9.

4. Na cava era cakava e so na agilosi talaidredre ni bera na Waluvu ena gauna i Noa?

⁴ E tukuna vei keda na iVolatabu nira domoni ira na yalewa e vuravura e so na agilosi ni se bera na Waluvu levu ena gauna i Noa. A sega ni vinaka na inaki ni nodra “raici ira na nodra goneyalewa na tamata ko ira na luve ni Kalou ni ra sa matavinaka,” e kaya na iVolatabu, “a ra sa la’ki vakawati kei ira kecega oqo era sa vinakata.” E sega ni dodonu na vakawati oya, ia era sucu mai kina e so na tamata yago levu era kilai mera Nefilimi. (Vakatekivu 6:2-4) Era qai tomani Setani mera talaidredre vua na Kalou o ira na veika bula vakayalo se agilosi oya.

5. Na cava e yacovi ira na talaidredre ena gauna e veivakarusai kina o Jiova ena Waluvu levu?

⁵ Era vakarusai na Nefilimi kei na tinadra ena gauna e luvuca kina na vuravura o Jiova. Era biuta tu mai na yagodra vakayago na agilosi talaidredre nira sa suka tale ina bula vakayalo. Ia era sa sega ni lai taura tale na “nodra i tikotiko dodonu” ena mata ni Kalou. Era sa biu ga ena ‘butobuto vakayalo,’ e vakatokai me o Tatarusi.​—Juta 6, VV; 2 Pita 2:4, NW.

6. Era dabui ira vakacava na tamata o ira na timoni?

⁶ Me tekivu mai na gauna era vakayalia kina na agilosi ca na “nodra i tikotiko dodonu,” era sa tokoni Setani voli na timoni oqori ena veisasaga ca. Me tekivu mai na gauna oya, era sa sega ni liatamata tale na timoni. Ia, e rawa ga mera bacani ira na tagane kei na yalewa mera vakayacora na itovo vakasisila. E rawa tale ga vei ira na timoni mera dabui ira na tamata ena nodra vakabulabulataka na vakatevoro, e okati kina na cakaiba, kei na dauvakacuru. (Vakarua 18:10-​13; 2 Veigauna 33:6) Na kedra itotogi na agilosi ca ena tautauvata ga kei na itotogi e tau vua na Tevoro, era na vakawabokotaki. (Maciu 25:41; Vakatakila 20:10) Ia ena gauna mada ga oqo, ena vinakati meda tudei da qai vorati ira tiko. E ka vakayalomatua tale ga meda kila na kaukaua e tiko vei Setani kei na sala e rawa meda vorati koya kina kei ira na nona timoni.

E Vakacava na Levu ni Kaukaua i Setani?

7. Na kaukaua cava e tiko vei Setani e vuravura?

⁷ E dau vosavakacacataki Jiova voli mai o Setani ena veigauna sa oti. (Vosa Vakaibalebale 27:11) Sa vagolei ira tani rawa e dua na iwase levu ni tamata. E kaya na 1 Joni 5:19 (VV): “Sa tu na vuravura taucoko e na kaukauwa ni Vunica.” Oya na vuna e rawa kina vua na Tevoro me veretaki Jisu ena nona via solia vua me lewa “na veimatanitu kecega e vuravura.” (Luke 4:5-7) E kaya na yapositolo o Paula me baleti Setani: “Kevaka sa vuni na neitoui tukutuku-vinaka, sa vuni tu kivei ira ga era sa rusa: vei ira sa vakamatabokotaka na lomadra na kalou ni vuravura oqo, era sa sega ni vakabauta, me kakua kina ni cilavi ira na rarama ni tukutuku-vinaka ni serau i Karisito, o koya ga na yaloyalo ni Kalou.” (2 Korinica 4:3, 4) O Setani e “dau lasulasu ka sa vu mai vua na lasu kece ga” ia e dau tukuni koya “me vaka e dua na agilosi ni rarama.” (Joni 8:44, VV; 2 Korinica 11:14, VV) E tiko vua na kaukaua kei na vuku me vakasesea kina na nodra vakasama na iliuliu kei vuravura kei na tamata era liutaka. E vakacala tiko na kawatamata ena nona itukutuku lasu kei na ivakavuvuli ni lotu lasu era buli ga.

8. Na cava e vakaraitaka na iVolatabu me baleta na veivakamuai i Setani?

⁸ A vakilai na kaukaua kei na veivakamuai i Setani ena gauna i Taniela na parofita, ni vo e rauta e lima na senitiuri me qai sucu na Karisito. Ni tala o Jiova e dua na agilosi me lai vakayaloqaqataki Taniela, e vorati koya e dua na “turaga [vakayalo] ni matanitu ko Perisia.” E 21 na siga na nona tao tiko na agilosi yalodina oqo me yacova ni mai vukei koya o “Maikeli, e dua vei ira na turaga ka liu.” E cavuti tale ga kina na ‘tui se turaga [timoni] kei Kirisi.’ (Taniela 10:12, 13, 20) E vakamacalataki o Setani ena Vakatakila 13:1, 2 (VV) me “gata” e solia na “nona kaukauwa, na nona i dabedabe vakatui kei na nona kaukauwa vakatui” na manumanu kila vakapolitiki.

9. Era veivala tiko kei cei na lotu Vakarisito?

⁹ Sa rauta me vola na yapositolo o Paula: “Ni da sa sega ni veivala walega kei ira na tamata, eda veivala talega kei ira era sa liu, kei ira era sa kaukauwa, kei ira era sa veitaliataka na butobuto kei vuravura oqo, kei ira na veivavakoso yalo ca e na veiyasana vakalomalagi.” (Efeso 6:12) Ena gauna oqo, o ira na timoni e liutaki ira tiko na Tevoro era tu mai dakudra na dauveiliutaki e vuravura kei ira na lewenivanua ena nodra labakawa, nodra vakacaca na batikadi, kei na nodra veivakamatei. Meda raica mada oqo se eda rawa ni vorati ira vakacava na ibulibuli tawarairai kaukaua oqo.

Noda iYaragi

10, 11. Eda vorati Setani vakacava kei ira na nona agilosi ca?

¹⁰ Eda sega ni rawa ni valuti Setani kei ira na nona agilosi ca ena noda kaukaua se vakasama ga. E vakasalataki keda o Paula: “Dou kaukauwa tiko e na Turaga, kei na kena levu ni nona kaukauwa.” E vinakati meda dau kerea na Kalou me taqomaki keda. E kuria o Paula: “Dou vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou mo dou tu dei rawa ka vorata nai lawaki ni tevoro. . . . Dou vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou, mo dou vorata rawa kina e na siga ca, ia ni dou sa kitaka kece mo dou tu dei.”​—Efeso 6:10, 11, 13.

¹¹ E vakarua sara ga na nona uqeti ira na nona itokani lotu Vakarisito o Paula mera “vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou.” Na vosa “kecega” e vakaraitaka ni sega ni vinakati meda lomalomarua ena noda vorati ira na timoni. Na cava e so na iyaragi vakayalo e vinakati mera tokara vakatotolo na lotu Vakarisito mera vorati ira kina na timoni?

“Tu Dei” Vakacava?

12. Era vauca vakacava na lotu Vakarisito na tolodra ena ka dina?

¹² E vakamacalataka o Paula: “Mo dou qai tu dei ni sa vauci tu na tolomudou e na lomadina, ka sa tu e na lomaseremudou nai sasabai ni valavala dodonu.” (Efeso 6:14) Erau vakamacalataki e ke na ivau, se beleti, kei na isasabai ni lomasereda. E dau vinakati vei ira na sotia me tadre vinaka na nodra beleti me rawa kina ni taqomaka na tolodra, (dibidra, kei na ketedra e ra) me rawa tale ga nira tabea na nodra iseleiwau bibi. E dodonu vaka kina me vauci vinaka vei keda na ka dina ena iVolatabu, me rawa kina nida bulataka. E tiko beka na noda ituvatuva ni wili iVolatabu e veisiga? Era okati tale ga kina na noda vuvale? E dau noda ivakarau meda raica vata vakavuvale na tikinivolatabu ni veisiga? Kuria oqori, sa da vakawilika tiko beka na ivakamacala ena noda ivola e vakarautaka mai “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku”? (Maciu 24:45, VV) Ke vaka kina, eda sa muria tiko na ivakasala i Paula. Era tiko tale ga na vidio kei na DVD era rawa ni tuberi keda ena iVolatabu. Ni vauci keda vinaka na ka dina, eda na dau vakatulewa dodonu qai taqomaki keda tale ga meda kua ni muria na sala cala.

13. Eda taqomaka vakacava na lomada?

¹³ Na nona isasabai na sotia e taqomaka na serena, utona, kei na so tale na nona gacagaca dredre. Ena taqomaka na utona vakatakarakara, se lomana, na lotu Vakarisito ni saga me tiko vua na itovo dodonu ni Kalou kei na nona tokona na ivalavala dodonu i Jiova. Na isasabai vakayalo e taqomaki keda meda kua ni vakawalena na Vosa ni Kalou. Nida “cata na ka ca, ka vinakata na ka vinaka,” eda sa tarova tiko na yavada me kua ni muria “na sala ca kecega.”​—Emosi 5:15; Same 119:101.

14. Na cava na ibalebale ni kena ‘vakaivava na yavada ena cakacaka ni itukutuku vinaka ni veivinakati’?

¹⁴ Era dau vakaivava vinaka na sotia ni Roma baleta nira dau taubaletaka e vicanadrau na maile na gaunisala ena loma ni matanitu o Roma. Na cava e kena ibalebale vei ira na lotu Vakarisito na vosa “sa vakaivava na yavamudou e na cakacaka ni tukutuku-vinaka ni veivinakati”? (Efeso 6:15) E kena ibalebale nida sa tu vakarau ina dua na cakacaka. Eda sa tu vakarau meda tukuna na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou ena veigauna kece ga. (Roma 10:13-​15) Eda na taqomaki keda tale ga mai na ‘ilawaki’ i Setani nida vakaogai keda tiko ena cakacaka vakavunau.​—Efeso 6:11.

15. (a) E bibi vakacava na vakabauta me isasabai? (b) Na “gasau vidi” cava e rawa ni vakaleqa na noda vakabauta?

¹⁵ “Me kena ikuri,” e tomana o Paula, “dou kauta na vakabauta mei sasabai dou na bokoca rawa kina na gasau vidi kecega ni tevoro.” (Efeso 6:16) Na ivakasala ni kena tauri na vakabauta me isasabai e muria na vosa “me kena ikuri,” e vakaraitaka ni iyaragi oqo e dodonu me tauri. Me kua ni dua na ka me vakaleqa na noda vakabauta. Me vaka e dua na isasabai levu, e taqomaki keda na vakabauta mai na “gasau vidi kecega” i Setani. Na cava soti na gasau oqo? Era rawa ni okati kina na vosavakacaca mosimosi, lasu, itukutuku e sega ni vakadeitaki taucoko era dau cavuta na meca kei ira na vukitani me rawa ni vakamalumalumutaka na noda vakabauta. E rawa ni okati tale ga na “gasau vidi” oqo ena noda bacani meda domodomoiyau, ena noda vakaogai keda me rawa nida volia e levu na iyaya ena noda via vakatauvatani keda kei ira era sa rawai ena ivakarau ni bula oqo e laurai votu kina na veisisivi. De ra voli vale se motoka lelevu beka era vinaka cake se ra dau dokadokataka na vatu talei isaulevu era taukena kei na isulu e vou na kena iculacula era taukena. Se mani cava era cakava e so, me kaukaua tiko ga na noda vakabauta mera kua kina ni vagolei keda tani na “gasau vidi” oya. Eda vakaukauataka vakacava na noda vakabauta?​—1 Pita 3:3-5; 1 Joni 2:15-​17.

16. Na cava e vukei keda me kaukaua na noda vakabauta?

¹⁶ E rawa nida toro volekata na Kalou kevaka eda dau vuli vakataki keda da qai dau masu vagumatua. E rawa nida kerei Jiova me vakaukauataka na noda vakabauta kevaka e salavata na ka eda cakava kei na ka eda masulaka. Me kena ivakaraitaki, eda vakarautaka vinaka beka Na Vale ni Vakatawa e vulici e veimacawa me rawa kina nida vakaitavi ena gauna ni vuli? Ena kaukaua ga na noda vakabauta kevaka eda vulica na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu.​—Iperiu 10:38, 39; 11:6.

17. Eda na ‘kauta vakacava na bula me ivakaruru ni ulu’?

¹⁷ E tinia o Paula na nona vakamacalataka na iyaragi vakayalo ena nona kaya: “Kauta na bula mei vakaruru ni ulu, kei nai seleiwau ni Yalo Tabu, oqori na vosa ni Kalou.” (Efeso 6:17) Na ivakaruru ni ulu, se isala, e dau taqomaka na uluna kei na mona ni sotia, na vanua e vu kina na nona vakatulewa. Na noda inuinui na lotu Vakarisito e taqomaka vaka kina na noda vakasama. (1 Cesalonaika 5:8) Meda kua ni vakasinaita na noda vakasama ena isausau vakavuravura kei na domodomoiyau, ia meda vakamua ga na noda vakasama ena inuinui e solia vei keda na Kalou, me vaka e cakava o Jisu.​—Iperiu 12:2.

18. Na cava meda kua ni vakaweleweletaka kina na noda wilika wasoma na iVolatabu?

¹⁸ Me kena iotioti, na vosa ni Kalou, se nona itukutuku, e volai ena iVolatabu e taqomaki keda mai vei Setani kei ira na nona timoni. Oqo e dua tale na vuna meda kua ni vakaweleweletaka kina na noda wilika wasoma na iVolatabu. Noda kila vinaka na Vosa ni Kalou ena taqomaki keda mai na lasu i Setani kei na nodra veivakacalai na timoni vaka kina na nodra vakaucaca na vukitani.

“Dou Masu Tikoga”

19, 20. (a) Na cava sa voleka ni yaco vei Setani kei ira na nona timoni? (b) Na cava ena vakaukauataki keda tiko vakayalo?

¹⁹ Sa voleka na gauna mera kau laivi kina o Setani, ira nona timoni, kei na vuravura ca oqo. E kila o Setani ni sa “sega ni dede na nona gauna.” E cudru dina vakalevu ena nona vala tiko kei ira na “vakabauta na vosa ni Kalou, ka taura tikoga nai tukutuku kei Jisu.” (Vakatakila 12:12, 17) E bibi gona meda vorati Setani kei ira na nona timoni.

²⁰ Eda vakavinavinakataka dina na ivakasala me baleta na noda tokara na iyaragi kece e solia vei keda na Kalou! E tinia o Paula na nona ivakamacala me baleta na iyaragi vakayalo ena ivakasala oqo: “Dou masu tikoga e na masumasu kecega kei na daukerekere e na Yalo Tabu, ka yadrava tiko kina e na gumatua kece kei na daukerekere e na vukudra kecega na tamata lotu.” (Efeso 6:18) Ena vukei keda meda kaukaua tiko ga da qai yadra tiko na masu. Meda taura vakabibi na vosa i Paula da qai masu tiko ga baleta ena vukei keda meda vorati Setani tiko kei ira na nona timoni.

Na Cava o Vulica?

• Era vu vakacava o Setani kei ira na nona timoni?

• E vakacava na kaukaua ni Tevoro?

• Eda taqomaki keda vakacava vei Setani kei ira na nona timoni?

• Eda tokara vakacava na iyaragi kece e solia vei keda na Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Era “raici ira na nodra goneyalewa na tamata ko ira na luve ni Kalou”

[iYaloyalo ena tabana e 28]

Tukuna na ono na tiki ni noda iyaragi vakayalo

[iYaloyalo ena tabana e 29]

Eda taqomaki keda vakacava vei Setani kei ira na nona timoni nida vakaitavi ena veicakacaka oqo?