Mo Veiraurautaka Vakacava Nomu Raica na iLavo?
E sega ni ka vou na lomana na ilavo kei na domodomoiyau; e volai tu ena iVolatabu, e sega ni ka vou. Erau ka makawa. E volai tu ena Lawa na nona vakasalataki ira na Isireli na Kalou: “Mo kakua ni kocova na nona vale na kai nomu . . . se dua na ka sa nona na kai nomu.”—Lako Yani 20:17.
E TAKALEVU ena gauna i Jisu na lomana vakalevu na ilavo kei na iyau. Vakasamataka mada na nodrau veivosaki o Jisu kei na dua na turaga gone “sa vutuniyau sara.” “Sa kaya vua [o Jisu], E dua na ka sa sega vei iko, mo volitaka na ka kecega sa tu vei iko, ka solia vei ira sa dravudravua, ko na qai vakaiyau mai lomalagi: ia mo lako mai, mo muri au. Ia ni sa rogoca oqo, sa rarawa sara na lomana: ni sa vutuniyau sara.”—Luke 18:18-23.
Na Rai Dodonu me Baleta na iLavo
Ena cala ke tukuni ni vakacala na iVolatabu na ilavo kei na veika yaga e vakayagataki kina. E vakaraitaka na iVolatabu ni taqomaki keda na ilavo mai na bula vakaloloma kei na leqa e vakavurea mai, eda na rawata kina na veika e vinakati meda bula kina. E vola na tui o Solomoni: “Ni sai vakaruru na vuku, ka sai vakaruru nai lavo.” Ia: “Sa caka na magiti me ia kina na dredre, a sa ka ni marau na waini: ia nai lavo ga sa rawa kina na ka kecega.”—Dauvunau 7:12; 10:19.
E vakadonuya na Kalou na vakayagataki ni ilavo ena sala dodonu. Me kena ivakaraitaki, e kaya o Jisu: “Dou vakayagataka na i yau vakavuravura me so kina na wekamudou.” (Luke 16:9, VV) E okati e ke na noda cau ena vakatetei ni sokalou dina vua na Kalou, e baleta nida vinakata meda itokani ni Kalou. A muria o Solomoni na ivakaraitaki i Tevita na tamana, ena nona solia e dua na umailavo vakaitamera kei na iyau vakamareqeti ena taravaki ni valenisoro i Jiova. Dua tale ga na ivakaro vakarisito, oya meda solika vei ira na leqa tu. E kaya na yapositolo o Paula: “Ni solia na veika e tu vei kemuni vei ira na wekamuni vakayalo era leqa tu.” E kuria tale: “Dolava na nomuni vale vei ira na vulagi.” (Roma 12:13, VV) E okati e ke na kena vakayagataki na ilavo. Ia, vakacava na lomana na ilavo?
“Matamata iLavo”
Ena nona volavola o Paula vua na nona itokani cauravou lotu Vakarisito o Timoci, a vosa sara vakabibi me baleta na “daulomana nai lavo”—se na kena ivosavosa dina ga na “matamata ilavo.” Na ivakasala i Paula e kunei ena 1 Timoci 6:6-19. E kauta cake mai na “daulomana nai lavo,” me lako vata kei na nona ivakamacala me baleta na veika vakayago. E vinaka meda vulica sara vakavinaka na ivakamacala uqeti vakalou e solia o Paula, ni sa dua na ka na kena vakabibitaki na ilavo edaidai. Ena yaga sara vakalevu noda vakadikeva vinaka, eda na raica kina se na rawa vakacava meda “taura kina na bula sai koya na bula dina.”
E veivakaroti o Paula: “Sa vu ni ka ca kecega na daulomana nai lavo: era sa daukocova eso, a ra sa vakacalai kina e na vakabauta, a ra sa cokai ira sara vakai ira e na yaluma vakavuqa.” (1 Timoci 6:10) Na tikinivolatabu oqo e sega ni tukuna ni ca na ilavo, e sega tale ga ni vakacala na ilavo na veitikinivolatabu tale e so. E sega tale ga ni tukuna o Paula ni ilavo e vu ni “ka ca,” se vakavuna na leqa kece ga. Ia na lomana na ilavo e dau vaka me vakavuna, se dua vei ira na vu ni “ka ca” kece ga.
Qarauna na Kocokoco
Dina ni sega ni vakacala na iVolatabu na ilavo, ia e sega ga ni buawa na ivakaro i Paula. Ni sa tekivu lomana na ilavo na lotu Vakarisito e sa sureta sara tu ga na veimataqali leqa, na leqa levu duadua, oya e sa na vakavuna me goletani mai na vakabauta. Oqori na vuna e tukuna kina o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Kolosa: “O koya gona, mo ni vakamatea sara na veika vakavuravura ka tu vei kemuni: . . . na dodomo tawa dodonu, kei na kocokoco, sa i koya e dua na i tovo ni qaravi kalou lasu.” (Kolosa 3:5, VV) E okati vakacava na kocokoco, se ‘lomana na ilavo’ me qaravi kalou lasu? E cala beka ke da vinakata me dua noda vale levu, dua noda motoka vou, me dua noda cakacaka isau levu? E sega sara ga ni ca na veika oqori. Na taro ga: Na cava sara mada e vakavuna nomu vinakata na veika oqo, e vinakati dina beka mo taukena?
Na kedrau duidui na noda gadreva na ka kei na kocova na ka e vakatauvatani kei na noda utura e vica ga na mata ni bukawaqa me buta kina na kuro kakana, se na yameyame vakaitamera ni buka e kama kina e dua na veikau loa. Ni yaga na veika eda gadreva, ena vinaka vei keda. Ena uqeti keda meda rawaka ena cakacaka. Kaya na Vosa Vakaibalebale 16:26: “O koya sa cakacaka sa cakacaka e na vukuna ga; ni sa garova na ka vua na gusuna.” Ia na kocokoco e vakarerevaki qai veivakaleqai. Na gagadre e sega ni lewai rawa.
E rui bibi meda lewa vakamatau. Nida sa rawailavo kei na veika vakayago, sa na vakacegui beka kina na ka eda gadreva, se sa vuki na veika eda gadreva me ia kina na koco ilavo? Oqori sara ga na vuna e tukuna kina o Paula ni dua e “daukocokoco, . . . sa dau qarava na kalou lasu.” (Efeso 5:5) Noda kocova e dua na ka e kena ibalebale ga na noda galeleta vakatabakidua na ka oya—e sa lewai keda sara ga, sa noda kalou, eda sa qarava sara ga. Ia na Kalou e kaya: “Me kakua vei iko na Kalou tani, koi au duaduaga.”—Lako Yani 20:3.
Nida kocova na ka, e vakaraitaka nida sega ni nuitaka na Kalou me vakayacora na ka e yalataka, oya me solia mai na veika e vinakati meda bula kina. (Maciu 6:33) Na kocokoco e kena ibalebale ga na noda sa vakanadakuya na Kalou. Eda sa wili kina meda “qaravi kalou lasu.” Sa rauta me vakasalataki keda vakamatata o Paula ena tikina oqo!
E veivakasalataki tale ga vakadodonu o Jisu me baleta na kocokoco. E veivakaroti meda qarauna na noda gadreva e dua na ka e sega ni tu vei keda: “Ni yadra tiko ka qarauni kemuni mai na veivalavala kocokoco kece ga, ni sa sega ni vakatau na bula ni tamata e na levu ni ka e tu vua.” (Luke 12:15, VV) Na tikinivolatabu oqo kei na vosa vakatautauvata e qai cavuta tarava o Jisu, e vakaraitaka kina ni yavutaki na kocokoco ena vakasama lialia ni ka bibi duadua na levu ni iyau eda taukena. Oqori beka na nona ilavo, na nona itutu, na nona kaukaua, kei na veika tale e so. E rawarawa sara meda kocova na ka kece ga e rawa nida taukena. E vu mai ena vakasama ni oqori ena kauta mai vei keda na lomavinaka. Ia e vakaraitaka na iVolatabu kei na ka e sa sotava na tamata, ni Kalou ga e rawa ni vakaceguya na veika eda gadreva dina, ena vakayacora tale ga vaka kina, me vaka e vakamacalataka o Jisu vei ira na nona imuri.—Luke 12:22-31.
Na ivakarau ni bula sa tu edaidai sa vakabibitaki ga kina na kena taukeni na ka, e lai bukana na kocokoco. E kaukaua na nodra rawai vaqaseqase e vuqa mera vakabauta ni se sega ni rauta na ka sa tu rawa vei ira. E vinakati me so tale, me ka levu cake, me ka vinaka tale ga. Nida sega ni veisautaka rawa na vuravura oqo, ena rawa vakacava meda kua ni rawai?
Lomavinaka Ena Ka Eda Taukena se Kocokoco
E tukuna o Paula me kua na kocokoco, meda lomavinaka ga ena ka eda taukena. E kaya: “Ia kevaka sa tu vei keda na kakana kei nai sulu, me da lomavinaka kina.” (1 Timoci 6:8) Na cava tale eda gadreva, ‘na kakana ga kei na isulu,’ e vaka me vagonegonea qai mawi na ivosavosa oqori. Vuqa na tamata era dau marautaka na sarava na porokaramu ni retioyaloyalo era sarava kina nodra itikotiko isau levu na tamata rogo. Oqori e sega sara ga ni sala me rawati kina na noda lomavinakataka na ka eda taukena.
E sega ni tukuni mera lai bula dravudravua na dauveiqaravi ni Kalou. (Vosa Vakaibalebale 30:8, 9) E vinakata ga o Paula meda kila se cava sara mada na bula dravudravua: oya na sega ni kakana, sega na isulu, kei na vale e veiganiti meda tiko kina. Ia, ke sa tu vei keda na veika oqori, sa dodonu meda lomavinaka kina.
E dina sara o Paula ni oqori ga na ka e gadrevi me rawa kina na lomavinaka? Ena rawa beka nida lomavinaka ke sa tu vei keda na kakana, na isulu kei na vale meda tiko kina? E rawa ni vakadinadinataka oqo o Paula. A tovolea o Paula na nodra veta ni bula na Jiu vutuniyau, e kalougata ni bau lewe tale ga ni vanua o Roma. (Cakacaka 22:28; 23:6; Filipai 3:5) A sotava tale ga o Paula na dredre ni bula vakadaukaulotu. (2 Korinica 11:23-28) Na veika kece e sotava e vakavulici koya me dau lomavinaka tu ga ena ka e taukena. Na cava sara mada oqori?
“Au sa Kila Rawa na Ka Vuni”
E vakamacalataka o Paula ena dua na nona ivola: “Au sa kila na bula ni dravudravua ka’u sa kila tale ga na bula ni vutuniyau. Au sa kila rawa na ka vuni ka sa rawa kina oqo vei au me’u ciqoma e na marau na ka e soli vei au e na veivanua kei na veigauna kece ga, se’u via kana se’u mamau, dravudravua se’u vutuniyau.” (Filipai 4:12, VV) E dei tu ga o Paula ena nona vakanuinui. E rawa me nanumi ni a maravu tu ga na bula a sotava ena gauna e vola kina na veivosa oqo, ia e sega. A tu vakavesu mai Roma!—Filipai 1:12-14.
Nida vakasamataka na tikina bibi oqori, e laurai vakamatata kina na yavu ni lomavinaka, sega ni baleta wale ga na veika vakayago, e baleta tale ga na veituvaki e sotavi. E dau laurai votu se cava e ka bibi vei keda nida tu vinaka sara se na kena veibasai, me dredre sara na bula eda sotava. E tukuna o Paula na lomavinaka e kauta mai vua na veiwekani vakayalo, se mani vakacava na ituvaki vakayago e sotava: “Au sa rawata na ka kecega e na vuku . . . [ni Kalou] o koya sa vakaukauwataki au.” (Filipai 4:13) E rai ga o Paula vua na Kalou me vakaceguya na veika e gadreva, e sega ni rai ina iyau levu se iyau lailai e tu vua, se na ituvaki vinaka se ituvaki ca e sotava. E sobuti koya kina na nona lomavinakataka na ka e taukena.
E ganiti Timoci dina na ivakaraitaki i Paula. A uqeta na yapositolo na cauravou oqo me kakavaka na ivakarau ni bula e vakaliuci kina na qaravi Kalou kei na veiwekani vinaka kei na Kalou, me kua ni vakaliuci na iyau. E kaya o Paula: “Ia ko iko, na tamata ni Kalou, mo dro tani mai na veika oqo; mo muria na yalododonu, na lotu, na vakabauta, na loloma, na vosota, na yalomalua.” (1 Timoci 6:11) E sega wale ga ni baleti Timoci na veivosa oqori e baleti ira tale ga na via vakarokorokotaka na Kalou, era via marautaka na bula.
E dodonu me qarauna o Timoci na kocokoco me vaka ga na nodra qaqarauni na vo ni lotu Vakarisito. E rairai era tiko tale ga na vutuniyau era vakabauta ena ivavakoso e Efeso, na vanua e tiko kina o Timoci ena gauna e volavola kina vua o Paula. (1 Timoci 1:3) Levu sara era tavuki mai ena gauna e curuma kina o Paula na koro ni veivoli oqo ena nona vakatetea na itukutuku vinaka kei Karisito. Sega ni vakabekataki ni so vei ira oqo era vutuniyau, me vaka era tu tale ga ena ivavakoso vakarisito edaidai.
Na ivakamacala e kauta cake mai na 1 Timoci 6:6-10, e vakavurea na taro: Na cava mera cakava o ira e levu na nodra ilavo kevaka era via vakarokorokotaka na Kalou? E kaya o Paula mera vakadikeva taumada nodra ivakarau ni rai. Nida tu vinaka vakailavo e dau vakavuna tale ga meda nanuma ni sega nida gadreva na veivuke. E kaya o Paula: “Vakarota vei ira era sa vutuniyau e na gauna oqo, me ra kakua ni dokadokai ira se vakararavi e nai yau sa sega ni tu dei, vua ga na Kalou bula, o koya sa solia vakalevu vei keda na ka kecega eda marau kina.” (1 Timoci 6:17) Me kua ni yaco ga na nodra rai na vutuniyau ena nodra ilavo; mera rai ga vua na Kalou, o koya na ivurevure ni iyau kece ga.
Na veisau ni rai e kena itekitekivu ga. E vinakati mera na vakayagataka vakavinaka na nodra iyau na lotu Vakarisito vutuniyau. E veivakaroti o Paula: “Me ra caka vinaka, me ra vutu ni cakacaka e yaga, me ra lomasoli, me ra via veivuke.”—1 Timoci 6:18.
“Na Bula Dina”
Na iyau e vakaiyalayala ga na kena yaga, oqori sara ga na uto ni ivakasala i Paula. E kaya na Vosa ni Kalou: “Ai yau ni tamata vutuniyau sa nona koro kaukauwa, ka sa vakasama ko koya ni sa vaka na bai cecere.” (Vosa Vakaibalebale 18:11) E vaka ga na tadra na vakacegu e solia na iyau, e veivakacalai dina. E sega sara ga ni dodonu meda yavutaka kina noda bula, meda saga na veivakadonui ni Kalou.
E rivarivabitaki ke da biuta noda vakanuinui ena iyau, baleta ni sega ni tudei. Na itakele ni noda inuinui e dodonu me kaukaua, me vakaibalebale, qai sega ni ca rawa. Me noda inuinui ga na lotu Vakarisito na Kalou o Jiova, na noda Dauveibuli, kei na nona vosa ni yalayala me baleta na bula tawamudu. Me vaka ni sega ni rawa me voli ena ilavo na marau, ena sega tale ga ni rawa me voli kina na noda bula. Na noda vakabauta ga na Kalou e rawa meda vakanuinui kina.
Eda vutuniyau se da dravudravua, meda muria mada ga na ivakarau ni bula eda na ‘vutuniyau kina ena mata ni Kalou.’ (Luke 12:21, VV) Sega tale ni dua na ka e uasivia na nona veivakadonui na Dauveibuli. Noda gugumatua me rawa ni vakadonui keda tiko ga na Kalou, eda sa ‘binia tiko na yavu ena yaga ena gauna e muri mai, meda taura kina na bula, o koya na bula dina.’—1 Timoci 6:19.
[iYaloyalo ena tabana e 7]
Vulica o Paula na ka vuni me baleta na lomavinakataki ni ka e taukeni
[iYaloyalo ena tabana e 8]
E rawa nida marau da qai lomavinaka ena veika sa tu vei keda