“Sa Veisau Tiko o Vuravura”

“Na ka oqo ka’u sa kaya, oi kemudou na veiwekani, Sa vakalekalekataki na gauna sa vo.”​—1 KORINICA 7:​29.

1, 2. Na veisau cava soti o sa bau raica ena nomu bula?

NA VEISAU cava soti e vuravura o sa bau raica ena nomu bula? Rawa beka ni o tukuna e so? Da raica mada e dua na kena ivakaraitaki​​—na toso ni kila vakavuniwai. Ena vuku ni nodra vakadidike na kenadau ena tabana oya, sa veisau kina na dede ni bula ni tamata ena so na vanua, mai na kena dau yacovi ga na yabaki 50 ena itekitekivu ni ika20 ni senitiuri ina sivia na 70 vakacaca na yabaki ena gauna oqo! Vakasamataka tale ga na kena yaga vei keda na kena vakayagataki vakadodonu na retio, retioyaloyalo, mobile phone, kei na misini ni fax. Sega ni okati e ke na veisau ena toso ni kila vakavuli, torocake ni tabana ni veilakoyaki, na taqomaki ni dodonu ni tamata yadua, na veika kece oqo e sa vakavinakataka na nodra bula e lewe vica vata na milioni.

² Ia, e sega ni vinaka kece na veisau. Eda sega ni vulagi ena leqa e dau vu mai na tubu ni basulawa, sega ni dokai ni ivalavala savasava, gunuvi raraba ni wainimate gaga, tubu ni iwiliwili ni veisere, tubu na isau ni iyaya kei na nodra cakanodra na batikadi. Sega ni vakataratutu ni o na duavata kei na ka a vola na yapositolo o Paula ena gauna makawa: “Sa veisau tiko o vuravura.”​​—1 Korinica 7:​31, NW.

3. Na cava e vakaibalebaletaka o Paula ni vola “sa veisau tiko o vuravura”?

³ Na veivosa oqori i Paula, e vakatauvatana tiko kina na vuravura kei na dua na buturara e caka kina na vakatasuasua, era dau veiveisau o ira na vakaitavi kina. O ira na vakatasuasua oqo e dusi ira tiko na tabana ni politiki, lotu, vaka kina o ira na tamata kilai​​—e vaka nira gole ina buturara ra vakatasuasua ra qai vagalala me baleti ira na muri yani. Na nodra veiveisau na vakaitavi ena buturara vakaivakatakarakara oqo e ivakarau tudei ena vica vata na veisenitiuri sa sivi. Ena gauna makawa, eratou na veiliutaki beka ena dua na gauna balavu e dua na matavuvale vakatui​​—rawa ni vica vata tu na senitiuri​​—ni dau taura na gauna na veisau. Ia, sa sega ni vaka oya nikua ni rawa ni veisau vakasauri na veiliutaki ni labati e dua na iliuliu! Io, ena gauna drakidrakita oqo, eda sega ni kila se na vakacava na siga nimataka.

4. (a) Na rai cava me tiko vei ira na lotu Vakarisito me baleta na veisau lelevu e vuravura? (b) Na cava e rua na ivakatakilakila eda na vakarau dikeva oqo?

⁴ Ke okati na vuravura me buturara, ra qai vakatasuasua na iliuliu kei vuravura, e rawa ni tukuni ni o ira na lotu Vakarisito era wili mera dausarasara.a Ia, nira “sega ni vakavuravura,” era sega soti ni kauai ena ivukivuki e vakaraitaki se mera via lai vakilai ira sara na vakatasuasua tiko. (Joni 17:16) Era vakadigova toka ga e so na ivakatakilakila e dusia ni sa voleka ni tinibotoilevu na vakatasuasua oqo​—ni na warumisa sara na ka e sotavi. Era kila ni na yaco taumada na icavacava ni ituvaki ca oqo, ni bera ni qai kauta mai o Jiova na vuravura vou ni yalododonu era waraka tu mai vakadede.b Eda na dikeva gona e rua na ivakatakilakila e vakadinadinataka nida sa bula tiko ena iotioti ni veisiga, e kena ibalebale tale ga ni sa voleka na vuravura vou. Na ivakatakilakila e rua oqo (1) na ituvatuva ni gauna vakaivolatabu kei na (2) torosobu tiko ga ni bula e vuravura.​​—Maciu 24:21; 2 Pita 3:​13.

Macala na Ka a Sega Tu ni Kilai!

5. Na cava na “nodra gauna na veimatanitu,” ia na cava meda kauaitaka kina?

⁵ Na tuvai ni gauna e vauci kina na kena yaco e dua na ka vakairogorogo ena yabaki e cakacakataki me yaco kina. O Jisu a tukuna tu mai vakailiu e dua na gauna era na vakacolasau kina e vuravura na kena iliuliu vakatamata, me vaka sara ga nira tu ena buturara ra qai vakatasuasua tiko, ena sega ni vakalatilati na Matanitu ni Kalou. E vakatoka o koya na gauna oya me “nodra gauna na veimatanitu.” (Luke 21:24) Ia ni sa na cava na “gauna” oya sa na tekivu veiliutaki na Matanitu vakalomalagi, na kena Tui lumuti o Jisu. Taumada, ena veiliutaki ena kedra ‘maliwa na nona meca.’ (Same 110:2) Qai kaya na Taniela 2:​44, ni Matanitu oqo ena ‘vakavurumemeataka ka vakaotia’ na veimatanitu vakatamata, ena qai tu me sega ni mudu.

6. A tekivu ena gauna cava na “nodra gauna na veimatanitu,” a vakacava na kena balavu, ia gauna cava a qai cava kina?

⁶ Ena cava ni naica na “nodra gauna na veimatanitu” me tekivu kina na veiliutaki ni Matanitu ni Kalou? A “dregati” tu na isaunitaro oqo “me yacova mada na gauna ni vakataotioti,” ia e vauci kina na cakacakataki ni gauna vakaivolatabu. (Taniela 12:9) Ni toro voleka mai na “gauna” oya, sa qai vakatakila o Jiova na kila oqo ina dua na ilawalawa lailai, era yalomalumalumu ra dau vulica na iVolatabu. Ena veivuke ni yalo tabu ni Kalou, era siqema kina ni a tekivu na “nodra gauna na veimatanitu” ena rusa i Jerusalemi ena 607 B.S.K., qai 2,520 taucoko na yabaki na balavu ni “gauna” oya. Nira sa cakacakataka rawa na fika oqo, era raica rawa kina ni cava na “nodra gauna na veimatanitu” ena yabaki 1914. Ra taura rawa tale ga, ni kena ibalebale oya ni 1914 e tekivu kina na ivakataotioti ni veisiga ni ituvaki ca. Ni o gonevuli ni iVolatabu, e rawa ni o vakayagataka na iVolatabu mo vakamacalataka na cakacakataki ni yabaki 1914?c

7. Na tikinivolatabu cava e vukei keda meda kila na itekitekivu, na balavu, kei na icavacava ni vitu na gauna e tukuni ena ivola i Taniela?

⁷ E rawa ni veivuke e ke na ivola i Taniela. O Jiova a vakayagataki Tui Nepukanesa mai Papiloni me vakarusai Jerusalemi, ni tekivu na “nodra gauna na veimatanitu” ena 607 B.S.K. A vakatakila gona o Jiova ena nona vakayagataka na iliuliu oqo ni na sega ni vakalatilati ena nodra vakacolasau na veimatanitu oqo me rauta e vitu na gauna vakaivakatakarakara. (Isikeli 21:​26, 27; Taniela 4:​16, 23-​25) E vakacava na balavu ni vitu na gauna oya? E kaya na Vakatakila 11:​2, 3, kei na 12:​6, 14, ni tolu veimama na gauna e 1,260 na siga na kena balavu. Kena ibalebale, ena vakaruataki na levu ni siga oqo me rauta na vitu na gauna, me qai kena isoqoni e 2,520 na siga. Sa yala beka ga e kea? Sega, ni o Jiova a qai vakatakila vua na parofita o Isikeli, e duavata na gauna erau bula kina kei Taniela, na lawa me kilai kina na cakacakataki ni gauna ivakatakarakara oya: “Ka’u sa lesia vei iko e dua na bogi me kenai sosomi ni dua na yabaki.” (Isikeli 4:6) Koya gona, na vitu na gauna e dodonu me 2,520 na yabaki na kena balavu. Nida tekivu gona mai ena 607 B.S.K. meda wilika mai kina e 2,520 na yabaki, e rawa nida vakadeitaka ni a cava nodra gauna na veimatanitu ena 1914.

Vakadeitaki na “Gauna ni Vakataotioti”

8. Na ivakadinadina cava o rawa ni kaya e vakaraitaka ni sa qai ca tiko ga na ituvaki kei vuravura me tekivu mai na 1914?

⁸ Na veika lelevu e yaco e vuravura me tekivu mai na 1914 me lako mai, e vakadeitaka ni donu vinaka na ivakamacala me baleta na tuvai ni gauna ena iVolatabu. O Jisu sara mada ga e kaya ni na vakatakilakilataki na “ivakataotioti ni ivakarau ni veika” ena ivalu, na dausiga, kei na mate ca. (Maciu 24:​3-8, NW; Vakatakila 6:​2-8) E dina oqo me tekivu mai na 1914. E kuria na yapositolo o Paula, ni na duidui vakalevu na itovo ni nodra bula veimaliwai na tamata. Eda vakadinadinataka sara ga ni sa yaco tu na veisau a kaya.​​—2 Timoci 3:​1-5.

9. Na cava era kaya e so me baleta na ituvaki kei vuravura me tekivu mai na 1914?

⁹ Sa veisau beka vakalevu “o vuravura” me tekivu mai na 1914? Na ivola The Generation of 1914, e kaya kina o Parofesa Robert Wohl: “Era sega ni kinoca rawa o ira na bulata na ivalu oya na vakasama ni a cava e dua na vuravura qai tekivu vou tale e dua ena Okosita 1914.” Me vakadeitaka na tikina oqo, a vola kina o Vuniwai Jorge A. Costa e Silva, na dairekita ni tabana ni dikevi ni vakasama ena World Health Organization: “Eda bula ena gauna e levu duadua kina na veisau. Oqo e vakavuna na nuiqawaqawa kei na lomaleqa ena kena ivakatagedegede e se sega ni bau vakilai vakadua ena itukutuku ni veigauna.” O vakadinadinataka beka oqo?

10. O cei e tukuna na iVolatabu ni vakavuna na ca ni ituvaki kei vuravura me tekivu mai na 1914?

¹⁰ O cei e vakavuna na kena sa qai ca tiko ga na ituvaki kei vuravura? E tukuna na Vakatakila 12:​7-9: “A sa tubu nai valu mai lomalagi; o Maikeli [se o Jisu Karisito] kei ira na nona agilose era sa veivala kei na gata levu [o Setani na Tevoro]; a sa ia vata nai valu na gata levu kei ira na nona agilose, a ra sa sega ni gumatua: a sa sega tale ni kune e dua na nodra tikina mai lomalagi. A sa biu tani na gata levu, . . . o koya sa temaki ira kecega na kai vuravura.” O Setani gona na Tevoro na dauvakatubuca sa kolotaki tani mai lomalagi ena 1914, oqo e dusia ni na ‘ca o ira sa tiko e vuravura kei na wasawasa, ni sa lako sobu vei ira na tevoro, a sa cudru vakalevu, ni sa kila o koya ena sega ni dede na nona gauna.’​​—Vakatakila 12:​10, 12.

Na iOtioti ni Ka ena Yaco ena Buturara

11. (a) Na iwalewale cava e vakayagataka o Setani me vakacalai “ira kecega [kina] na kai vuravura”? (b) Na sasaga ni veivakacalai cava i Setani a tukuna na yapositolo o Paula?

¹¹ Ni kila o Setani ni sa voleka na icavacava, sa qai soli isele ga kina me tekivu mai ena 1914 ena nona saga me vakacalai ira “kecega na kai vuravura.” Me vaka ni dauveivakacalai levu, e cakacaka lo o Setani ena daku ni buturara, me biuti ira na iliuliu ni vuravura kei ira na dau viavia liu ena buturara mera vakatasuasua. (2 Timoci 3:​13; 1 Joni 5:​19) E dua gona nona isausau oya me vakacala na kawatamata mera vakabauta ni nona veiliutaki ga ena kauta mai na sautu dina. E laurai ni cakayaco na nona sasaga oqo, ni dua na ka na nodra vakanuinui tu na tamata, e dina ni binikasauru na ivakadinadina ni kena sa qai torosobu tiko ga na ituvaki ni vuravura. Ia, a sa tukuna tu mai vakailiu na yapositolo o Paula ni na rogoci raraba ni bera toka ga ni vakarusai na ituvaki ca nikua e dua na itukutuku veivakacalai i Setani. A vola: “E na gauna era na kaya kina na tamata, ‘Eda sa qai vakacegu ka tiko vinaka,’ ena qai yaco vakidacala vei ira na rusa me vaka na kena yaco na mosi ni kete vua e dua na yalewa bukete sa taratara.”​​—1 Cesalonaika 5:​3, VV; Vakatakila 16:13.

12. Na sasaga cava soti sa caka tiko me kauta mai na sautu edaidai?

¹² Ena veiyabaki wale tiko ga oqo, era vakayagataka vakavuqa na daunipolitiki na vosa “vakacegu ka tiko vinaka” mera vakamacalataka kina na levu ni sasaga vakatamata. Era vakatoka sara mada ga na yabaki 1986 me Yabaki ni Sautu e Vuravura, dina ga ni a sega ni yaco kina na veisaututaki. Na nodra sasaga oqo na iliuliu kei vuravura, sa ivakayaco taucoko beka ni 1 Cesalonaika 5:​3, se a dusia tiko o Paula e dua na veisau levu ena yaco ena vakilai e vuravura taucoko?

13. Ni tukuna o Paula na kena kacivaki na “vakacegu ka tiko vinaka,” e vakatauvatana kei na cava na veivakarusai ena yaco tarava, ia na cava eda vulica kina?

¹³ Eda na qai kila vinaka ga na parofisai ena iVolatabu ni sa vakayacori se ni sa tekivu vakayacori, oya na vuna eda na wawa ga kina. E vakavure vakasama nona vakatauvatana o Paula na veivakarusai vakidacala ena yaco tarava na kena kacivaki na “vakacegu ka tiko vinaka,” kei na mosi e vakila na yalewa bukete ni taratara. Ia, ena loma ni ciwa na vula e tiko bibi kina ena vakila na tina ni tubu tiko na gone e ketena. Ena rawa ni rogoca na tavatukituki ni utona na gone se vakila nona yavala. Ena vakila tale ga nona teke. Ena vakatoka oya na ka e yaco me yacova na siga sa na vakila kina na mosi ni taratara, me vakaraitaka ni sa voleka na ka e namaki​​—na nona sucu na gone. Ia, se mani sala cava e vakayacori kina na parofisai ni “vakacegu ka tiko vinaka,” e macala ni na vakidacala, mosimosi, ia ena marautaki na ka ena kauta mai​​—nira na vakarusai na veika ca qai tekivu kina na vuravura vou.

14. Ena vakacava na veitarataravi ni veika e yaco, ia ena tini ena cava?

¹⁴ Era na drukataka na lotu Vakarisito yalodina era sarasara tu na siga ni veivakarusai sa voleka. Taumada, o ira na tui kei vuravura (na iwasewase vakapolitiki ni isoqosoqo i Setani) era na golevi ira na ito kei Papiloni na Ka Levu (iwasewase vakalotu) mera vakarusai ira. (Vakatakila 17:​1, 15-​18) Kena ibalebale, ni na yaco vakasauri na veisau, nira na veisei ga vakai ira na matanitu i Setani. E dua na kena iwase ena valuta na iwase kadua, qai sega ni tarova rawa o Setani. (Maciu 12:​25, 26) O Jiova ena tugana e lomadra na tui kei vuravura mera “vakayacora na nona lewa,” oya na kena vakawabokotaki o ira na nona meca vakalotu. Ni sa vakarusai na lotu lasu, o Jisu Karisito sa na qai liutaki ira nona mataivalu vakalomalagi mera vaqeavutaka vakadua na veika se vo ena isoqosoqo i Setani​​— na veika vakabisinisi kei na veika vakapolitiki. Kena itinitini, ena qai vesu o Setani. Sa na cava e kea na vakatasuasua balavu e saravi tu mai.​​—Vakatakila 16:​14-​16; 19:​11-​21; 20:​1-3.

15, 16. Me cakayaco vakacava vei keda na ivakasala ni “sa vakalekalekataki na gauna sa vo”?

¹⁵ Gauna cava beka ena yaco kina oqo? Eda sega ni kila na siga se na aua. (Maciu 24:36) Ia, dua ga na ka e macala, ni “sa vakalekalekataki na gauna sa vo.” (1 Korinica 7:​29) E bibi gona, meda vakayagataka vakavuku na gauna sa vo. Ena sala cava? Me vaka e vakamacalataka na yapositolo o Paula, meda ‘volia na gauna’ me caka kina na veika e bibi cake da qai vakayagataka vinaka na siga yadua. Cava na vuna? “Ni sa ca na veisiga oqo.” Ia na noda ‘kila na cava e loma ni Turaga’ vei keda, ena vukei keda meda vakayagataka vakavinaka sara na gauna lekaleka sa vo oqo.​​—Efeso 5:​15-​17; 1 Pita 4:​1-4.

¹⁶ E cakayaco vakacava vei keda yadua na noda kila ni sa vakarau vakarusai na ituvaki ni vuravura oqo? A vola na yapositolo o Pita me baleti keda: “Ia ni na takali yani na ka kecega oqo, a cava nai valavala sa kilikili kei kemudou, e nai valavala savasava kei na daulotu.” (2 Pita 3:​11) E dodonu me vaka oqo na noda ivalavala! Me salavata kei na ivakasala vuku i Pita, e dodonu meda (1) raica matua na noda itovo me savasava tiko da qai (2) vakadeitaka ni noda gugumatua ena veiqaravi vei Jiova e ivakaraitaki ni noda lomani koya.

17. Na icori cava i Setani meda qarauna na lotu Vakarisito yalodina?

¹⁷ Na noda lomana na Kalou ena taqomaki keda mai na veibacani ni vuravura oqo. Nida vakasamataka na ka ena yaco ina ivakarau ni veika nikua, e vakarerevaki kina nida coriti ena kena lasa kei na marau vakalialia. E dina nida bula da qai cakacaka e vuravura, e dodonu meda nanuma na ivakasala vuku meda kua ni vakayagataka vakasivia. (1 Korinica 7:​31, NW) Meda saga ena noda vinaka kece meda kua ni vakacalai ena vakasama ni vuravura. Na vuravura oqo ena sega ni walia rawa na kena leqa. Ena sega ni taqomaki koya me tawamudu. Eda na vakadeitaka vakacava oya? Ni tukuna na Vosa uqeti ni Kalou: “Ia ko vuravura sa lako tani yani, kei na kena gagadre talega; ia ko koya sa cakava na ka sa vinakata na Kalou, sa tu dei ga ka sega ni mudu.”​​—1 Joni 2:​17.

Sa Voleka na Bula Totoka!

18, 19. Na veisau cava o sa vakanamata tiko kina ena vuravura vou, ia na cava ena yaga kina nomu wawa?

¹⁸ O Jiova sa voleka me muduki Setani kei ira na nona ito. Ni oti oya, ena nona veivakalougatataki na Kalou, o ira nona tamata yalodina era na bulata na icavacava ni veika, era na veitauriligataka na cakacaka ena kauta mai na “veisau” ena tu me tawamudu. Ena sega ni vakacacana na veisau oqo na ivalu; ni sa na “vakaotia nai valu mai nai yalayala kei vuravura” na Kalou. (Same 46:9) Sa na sega na dausiga, ni na “tu e vuravura . . . na sila e qumi rawarawa ga; ena kurekure na vuana.” (Same 72:16) Sa na sega na valeniveivesu, siteseni ni ovisa, mate e vu mai na veiyacovi, ira na dau volitaki wainimate gaga, tabana ni veisere, mataveilewai vakalawa e qarava na dinau e sega ni saumi rawa, kei na vakacaca ni batikadi.​​—Same 37:29; Aisea 33:24; Vakatakila 21:​3-5.

¹⁹ Ena lala na ibulubulu nira na vakaturi e vica vata na bilioni​​—na tamata​​—mera tawana na vuravura. Sa na wacava na reki ni nodra veisotari tale e rua na itabatamata kei na nodrau veimokomoko e rua na veitokani sa dede nodrau sega ni sota! Yaco na gauna, o ira kece na bula era na qaravi Jiova. (Vakatakila 5:​13) Ni sa na cava na veisau, sa na parataisi o vuravura. Cava o na cakava ni raica lesu na veika a yaco? Macala ni o na kaya, ‘Na ka sara ga au waraka tu qo, sa qai yaco dina!’

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• E dina vakacava ena noda gauna oqo na vosa i Paula “sa veisau tiko o vuravura”?

• E cakacakataki vakacava ena tuvai ni gauna ena iVolatabu, na gauna e cava kina “nodra gauna na veimatanitu”?

• E vakadeitaka vakacava na veiveisau ena ituvaki kei vuravura ni a tekivu ena 1914 na “gauna ni vakataotioti”?

• Me cakayaco vakacava vei keda na ivakasala ni “sa vakalekalekataki na gauna sa vo”?

[iYaloyalo ena tabana e 20]

Macala na ka a sega tu ni kilai!