Ra iTabagone, Digitaka Moni Qaravi Jiova

“Mo ni digitaki koya edaidai kemuni na qarava.”​—JOSUA 24:15.

1, 2. Na ivalavala ni veipapitaisotaki cava era cakava cala tiko na lotu ni Veivanua Vakarisito?

“MERA qai lotu Vakarisito ga na [gone] ke ra sa yalomatuataka se o cei o Karisito.” Oqo na vosa i Tertullian, e dua na dau volavola a bula ena icavacava ni ikarua ni senitiuri S.K. Na turaga oqo a sega ni duavata kei na nodra papitaisotaki na gone dramidrami, me vaka sa kena ivalavala voli ena lotu Vakarisito vukitani donuya nona gauna. A sega ni duavata kei Tertullian kei na iVolatabu na Qasenilotu o Augustine ena nona kaya ni papitaiso e sava laivi na ivalavala ca taumada, ni o ira tale ga na gonedramidrami era mate ra qai sega ni papitaiso era na kama tawamudu. Na vakabauta oya e vakabulabulataka sara na ivalavala mera dau papitaisotaki totolo na gonedramidrami.

² Levu na lotu lelevu ena Veivanua Vakarisito era se dau papitaisotaki ira tiko ga na gonedramidrami. Kena ikuri, sa dau kena ivalavala tu mai ena veitabagauna sa oti mera papitaisotaki na “matatamata lotu butobuto” era vakamalumalumutaki ena ivalu. Na veipapitaisotaki vaka oqo era dau cakava na iliuliu vakamatanitu kei ira na iliuliu vakalotu ni veimatanitu era kaya voli nira lotu Vakarisito. Ia e sega ni vakaivolatabu na nodra dau papitaisotaki na gonedramidrami kei na nodra vakasaurarataki na uabula mera papitaiso.

O Koya e Yalayala Nikua ena Cakacakataka

3, 4. E rawa vakacava vei ira na gone erau sa yalayala na nodra itubutubu mera yalataki ira ga vakataki ira?

³ E kaya na iVolatabu ni Kalou e wiliki ira na gonelalai mera isolisoli savasava kevaka mada ga e dua vei rau na itubutubu e lotu Vakarisito yalodina. (1 Korinica 7:​14) Sa kena ibalebale beka oqo nira okati na gone oqori mera tamata yalayala i Jiova? Sega. Ia o ira na gone era susugi vei ira na itubutubu era yalayala vei Jiova era tuberi ena ivakavuvuli e rawa ni uqeti ira mai muri mera yalayala vakataki ira vei Jiova. E vola na tui vuku o Solomoni: “Na luvequ, mo vakabauta nai vakaro i tamamu, ka kakua ni biuta na vunau i tinamu: . . . Ni ko sa lako voli, ena tuberi iko; ni ko sa moce koto, ena maroroi iko; ia ni ko sa yadra cake, ena veivosaki kei iko. Ni sa cina nai vakaro, ka rarama talega na vunau; ka sa kena sala ni bula nai vakavuvuli ni vunau.”​​—Vosa Vakaibalebale 6:​20-​23.

⁴ E rawa ni itataqomaki vei ira na gone na nodra veituberi na itubutubu lotu Vakarisito, vakavo ga ke ra tu vakarau ni vakarorogo kina. A kaya tale ga o Solomoni: “A gone vuku sa vu ni reki vei tamana: Ia na gone lialia sa vu ni rarawa vei tinana.” “Mo vakarorogo, na luvequ, mo vuku, ka tubera na lomamu e na sala.” (Vosa Vakaibalebale 10:1; 23:19) Io, ena yaga wale ga vei kemuni na itabagone na veituberi mai vale ke oni tu vakarau mo ni ciqoma na ivakasala, veivunauci kei na veivakadodonutaki. Oni sega ni sucu ga mai oni sa yalomatua sara, ia e rawa ni oni “vuku” ke oni tu vakarau ni muria mai vu ni lomamuni na “sala ni bula.”

Na Cava na ‘Vakavulici ena iVakarau ni Vakasama’?

5. Na cava e vakasalataki ira kina na gone kei na tama o Paula?

⁵ E vola na yapositolo o Paula: “Oi kemudou na gone, dou talairawarawa vei ira na nomudou qase e na ka sa vinaka vua na Turaga: ni sa dodonu oqo. Mo vakarokoroko vei rau na tamamu kei na tinamu; (oqo na vunau taumada sa dua kina na vosa ni yalayala); mo vinaka kina, mo bula vakadede talega e vuravura. Oi kemudou talega na qase, dou kakua ni vakacudrui ira na nomudou gone: ia dou vakavulici ira e na vunau kei nai vakavuvuli [“ivakarau ni vakasama”, NW] ni Turaga.”​​—Efeso 6:​1-4.

6, 7. Na cava e vauci ena nodra tuberi na gone ena ivakarau ni vakasama i Jiova, ia na cava e sega ni kilikili kina mera beitaki na itubutubu nira veivakamuai cala?

⁶ E kilikili beka mera beitaki e so na itubutubu lotu Vakarisito nira vakamua cala na luvedra ena gauna era tuberi ira kina ena ‘ivakavuvuli kei na ivakarau ni vakasama i Jiova’? Sega. E sega ni dua na vuna vinaka mera vakalewai kina na itubutubu nira vakavulica na luvedra ena ka era nanuma ni dodonu qai kilikili. Sega mada ga ni dua e dau vakalewai ira na itubutubu era vakabauta ni sega ni bula na Kalou ena gauna era vakavulica kina na luvedra mera vakabauta tale ga oya. Dau nodra rai tudei na lotu Katolika ni nodra itavi bibi mera tubera na luvedra ena nodra vakabauta, qai tu tu yadua sara mera vakalewai ena tikina oqori. O koya gona, e sega ni kilikili mera vakalewai na iVakadinadina i Jiova nira vakamua cala tiko nodra vakasama na luvedra ena gauna era tuberi ira kina mera vakabauta na rai i Jiova ena veika e dina qai dodonu.

⁷ E kaya na Theological Dictionary of the New Testament, ni ibalebale ni vosa vakirisi taumada e vakadewataki me ‘vakavulici ena ivakarau ni vakasama’ ena Efeso 6:4 e dusia e dua na sasaga e “gadrevi kina me vakadodonutaki na vakasama, me vakadodonutaki kina na ka e cala, me vakavinakataka na ituvaki ni nona rai vakayalo e dua.” Vakacava ke vorata na veituberi mai vale e dua na itabagone baleta beka ni leqataki ira nona icaba, me kua ni raici kina vakatani vei ira? O cei me beitaki ni via veivakamuai cala, o rau na itubutubu se o ira na icaba i gone? Ke laurai nira togoraki gone na nona ilala me tauri wainimate gaga, me gunu, se me veidauci, ena kilikili beka me rau vakalewai na itubutubu baleta ni rau saga me rau vakamua donu na rai i luvedrau, rau qai vukei koya me liaca na sala rerevaki sa mua tiko kina?

8. Na cava e vauci ena kena ‘vakadinadinataki’ vei Timoci me “vakabauta”?

⁸ E vola na yapositolo o Paula vua na cauravou o Timoci: “Mo tu dei e na ka ko a vakatavulici kina, a ka sa vakadinadinataki vei iko, ni ko sa kila se ko cei sa vakatavulici iko; ni ko sa kila nai Vola tabu, ni ko a gone, oqori sa vakavukui iko rawa mo bula ni ko sa vakabauti Karisito Jisu.” (2 Timoci 3:​14, 15) Ni se gone ga o Timoci, rau sa tuberi koya vinaka mai na iVolatabu na tinana kei buna me vakabauta dei na Kalou. (Cakacaka 16:1; 2 Timoci 1:5) E muri ni rau sa tavuki me rau lotu Vakarisito, erau sega ni vakasaurarataki Timoci me muria tale ga na vakabauta oqo, ia erau ‘vakadinadinataka’ ga vua ena so na yavu vinaka vakaivolatabu na vu ni nodrau vakabauta.

Sureti Iko o Jiova Mo Digidigi

9. (a) Na cava e cakava o Jiova me vakaraitaka kina ni okati ira na tamata kei na agilosi mera ka qoroi? Ena vuku ni cava? (b) A vakayagataka vakacava nona galala ni vakatulewa na Luve duabau ga ni Kalou a vakatuburi?

⁹ O Jiova e rawa ni bulia na tamata kei na agilosi me tautauvata kei na matakau livaliva e sega ni lewa rawa vakataki koya na ka, ra qai porokaramutaki mera cakava tu ga na lomana. Ia e sega ni cakava oya, e okati ira ga mera ka qoroi ena nona solia vei ira na galala ni vakatulewa. Nona gagadre na Kalou mera vakarorogo vua o ira e lomadra dina kina. E rekitaka ni raica nira qaravi koya na qase kei na gone baleta nira lomani koya. Na ivakaraitaki uasivi duadua ni dua e vakamalumalumu vua na Kalou mai vu ni lomana na Luvena duabau e vakatuburi, qai kaya o Jiova me baleti koya: “O koya oqo na noqu Gone ni toko, au sa dauvinakata vakalevu.” (Maciu 3:​17) E kaya na Ulumatua vei Tamana: “Au sa reki me’u kitaka na ka ko ni sa vinakata, noqu Kalou: Io, na nomuni vunau sa tu e na vu ni yaloqu.”​​—Same 40:8; Iperiu 10:​9, 10.

10. Na yavu cava ena vakadonui wale ga kina na noda veiqaravi vei Jiova?

¹⁰ E loma i Jiova vei ira na qaravi koya ena ruku ni veiliutaki i Luvena mera vakaraitaka na yalo vata ga ni vakamalumalumu ina nona lewa. A lagata na sere vakaparofisai oqo na daunisame: “O ira na nomuni tamata era na via vakacabori ira mei madrali e nai ukuuku ni yalosavasava e na siga ni nomuni kaukauwa; era na lewe vuqa na nomuni cauravou ka lailai na mata ni tegu mai na kete ni mataka.” (Same 110:3) O ira kece era lewena na isoqosoqo i Jiova, na kena mai lomalagi vaka kina na kena e vuravura, era vakamalumalumu ina nona lewa baleta nira lomani koya.

11. Na digidigi cava sa tu e matadra na itabagone era susugi ena vuvale lotu Vakarisito?

¹¹ O koya gona ra itabagone, ena vinaka mo ni kila nira na sega vakadua ni vakasaurarataki kemuni na nomuni itubutubu se o ira na qase ni ivavakoso mo ni papitaiso. E dodonu me vu sara ga mai vei kemuni na nomuni via qaravi Jiova. A kaya o Josua vei ira na Isireli: “Qaravi koya [Jiova] e na yalododonu ka vakaidina . . . mo ni digitaki koya edaidai kemuni na qarava.” (Josua 24:​14-​22) E dodonu tale ga mo ni digitaka edaidai se oni na via yalataki kemuni vei Jiova, mo ni qai soli kemuni mo ni vakayacora na lomana.

Kua ni Drovaka Nomu iTavi

12. (a) Sa dina ni nodra itavi na itubutubu mera vakavulica na luvedra, ia na cava era na sega ni cakava tiko ga ena vukudra? (b) Ni naica e kilikili me nanumi kina ni sa rawa ni colata vakataki koya na gone na nona itavi ena mata i Jiova?

¹² Ena yaco na gauna me sa na sega ni vakatautaki na nodra bula na gone ena nodrau veiqaravi yalodina na nodra itubutubu. (1 Korinica 7:​14) E vola na tisaipeli o Jemesa: “O koya yadua sa kila na ka e dodonu me vakayacora ka qai sega ni cakava, sa okati koya me nona i valavala ca.” (Jemesa 4:​17, VV) Ena sega ni rawa vei ira na gone mera vakatautaka tu ga vei ira na nodra itubutubu na nodra sokalou. (Isikeli 18:20) O sa mai vulica beka na veika e baleti Jiova kei na nona inaki? O sa yacova na yabaki ni bula mo yalomatuataka kina na ka o sa vulica, o qai vakila ni drau sa tekivu veivolekati kei na Kalou? Ke vaka kina, sa na rairai veiganiti ga me nanumi ni na raica o Jiova ni o sa rawa ni vakatulewataka vakataki iko na nomu qaravi koya, se vakacava?

13. Na taro cava ena kilikili mera tarogi ira kina na itabagone era se bera ni papitaiso?

¹³ O iko beka e dua na itabagone o se bera ni papitaiso, erau susugi iko ena dina nomu itubutubu, o sa dau tiko ena veisoqoni vakarisito, bau vakataivi tale ga ena vunautaki ni itukutuku vinaka baleta na Matanitu ni Kalou? Ke vaka kina, yalovinaka tarogi iko mada: ‘Na cava beka au cakava tiko kina oqo? Au lakova na soqoni kei na cakacaka vakavunau baleta beka ni rau namaka oqori o Ta kei Na, seu cakava oqo baleta niu via vakamarautaki Jiova?’ O sa bau saga mo vakadeitaka vakataki iko ga se cava “na loma ni Kalou, sa yaga, ka vinaka, ka dodonu sara”?​​—Roma 12:2.

Na Cava O Yaraka Balavu Tiko Kina na Nomu Papitaiso?

14. Na ivakaraitaki vakaivolatabu cava e dusia ni sega ni kilikili me yaraki balavu na papitaiso?

¹⁴ “[N]a cava sa tarovi au me’u kua ni papitaisotaki?” Oqori na taro i koya na kai Iciopea vei Filipi. A se qai vulica wale ga sara ga ni o Jisu na Mesaia. Ia sa veirauti toka na ka e kila mai na iVolatabu na kai Iciopea oya me liaca kina ni sega ni dodonu me lokuyarataka tale me vakaraitaka e matanalevu ni tekivu mai na gauna oya, e sa na qaravi Jiova ena nona lewena na ivavakoso vakarisito. Nona cakava oqo e vakavureki dina vua. (Cakacaka 8:​26-​39) Oqori tale ga na ka e yacovi Litia e dua na marama e dolavi na lomana qai “vakabauta kina na veika sa tukuna ko Paula.” Oti a “papitaisotaki” sara kei ira nona lewenivale. (Cakacaka 16:​14, 15, VV) A vakarorogo tale ga vei Paula kei Sailasa na ivakatawa ni valeniveivesu mai Filipai ni rau “vunautaka vua na vosa ni Kalou,” oti “sa papitaisotaki sara ko koya kei ira kece na nona lewe ni vale.” (Cakacaka 16:​25-​34) O koya gona, na cava o yaraka balavu tiko kina nomu papitaiso ke o sa bau kila toka e so na ivakavuvuli bibi baleti Jiova kei na nona inaki, sa tiko e yalomu na gagadre mo cakava na lomana, e vinaka na kemu irogorogo ena ivavakoso, o sa dau tikora e veigauna na veisoqoni, qai vunautaka wasoma na itukutuku vinaka ni Matanitu Kalou?​​—Maciu 28:​19, 20.

15, 16. (a) Na rai cala cava e rawa ni tarovi ira e so na itabagone mera kua kina ni papitaiso? (b) E itataqomaki vakacava vei ira na itabagone na nodra yalayala kei na papitaiso?

¹⁵ De vu ni nomu ririkotaka na ikalawa bibi oqo na nomu nanuma ni o na tarogi kina ke o mani sikalutu ena itovo ca. Ke vaka oqori nomu nanuma, tei vakasamataka mada oqo: O na sega beka ni via saga nomu laiseni ni draiva baleta ga ni o sa ririkotaka rawa tu oqo de dua na siga o na coqa? Sega! Mo kua tale ga ni lomalomaruataka nomu papitaiso ke o sa yacova na kena ivakatagedegede. O na vakila ga ni vaka e dua na igu levu e soli vei iko mo vorata kina na ca ke o yalataka nomu bula vei Jiova o qai vakadonuya mo cakava na lomana. (Filipai 4:​13) Yalovinaka ra itabagone, me kua ni tiko ena nomuni vakasama ni oni na sega ni tarogi ke oni se bera ni papitaiso. O koya sa yacova na yabaki sa rawa ni yalomatuataka vakataki koya na ka ena saumitaro dina ga vei Jiova, se mani papitaiso se sega.​​—Roma 14:​11, 12.

¹⁶ Era nanuma e levu na iVakadinadina mai na veiyasa i vuravura ni vukei ira dina na nodra sa lewa nira se gone mera papitaiso. E dua oqo e yabaki 23 e vakaitikotiko ena Ra kei Urope. E kaya ni vukei koya me kua ni kuitaki ena “gagadre ca vakacauravou” na nona papitaiso ni se qai yabaki 13. (2 Timoci 2:​22) Ni se gone ga, sa nona lalawa me na cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. Nikua sa veiqaravi voli ena marau ena dua na valenivolavola ni tabana ni iVakadinadina i Jiova. Na veivakalougatataki levu sa tu mai liu baleti ira na itabagone kece e nodra digidigi mera qaravi Jiova, wili kina o iko.

17. Ena basoga ni noda bula cava ena gadrevi kina meda dikevi keda vata kei na ‘loma i Jiova’?

¹⁷ Na yalayala kei na papitaiso e vaka tiko na ivakatakilakila e dusia ni sa tekivu na bula e vakaliuci kina na loma i Jiova ena basoga ni noda bula kece. Ena gadrevi meda ‘volia na gauna’ meda vakayacora kina na inaki ni noda yalayala. Eda cakava vakacava oqori? Noda vakayagataka na gauna eda dau vakasabusabutaka tu e liu meda vulica kina vagumatua na iVolatabu, tikora e veigauna na soqoni, qai vakaitavi ena kena levu duadua eda rawata ena vunautaki ni ‘itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou.’ (Efeso 5:​15, 16; Maciu 24:14) Noda yalayala vei Jiova kei na noda gagadre meda cakava na lomana ena vakilai dina na kena yaga ena veibasoga ni noda bula kece, okati kina na gauna eda dau goleva kina e so na ka ni veivakamarautaki, ena ka eda kania kei na ka eda gunuva, kei na ivakatagi eda dau taleitaka. Vakaevei mo ni digitaka ga na ka ni veivakamarautaki oni na rekitaka ena veigauna tawamudu sa tu mai liu. Vica vata na udolu na iVakadinadina itabagone mamarau era na kaya vei iko ni levu sara na ka ni marau yaga oni rawa ni lasava, ia ena gauna vata oqori oni sega ni cakava na ka e veisaqasaqa kei na ‘loma i Jiova.’​​—Efeso 5:​17-19.

‘Keitou na Lako Vata kei Kemudou’

18. Na cava mera vaqaqa na itabagone?

¹⁸ Me tekivu mai na 1513 B.S.K. me yacova na Penitiko 33 S.K., era tu e vuravura na ilawalawa tamata e digitaka o Jiova mera qaravi koya mera nona ivakadinadina tale ga. (Aisea 43:12) Kena ibalebale, ena gauna ga e sucu kina e dua na gone e Isireli, sa lewena sara na ilawalawa oya. Ia me tekivu mai na Penitiko, sa digitaka o Jiova e dua na “matanitu” vou e vuravura e vakatokai me Isireli vakayalo, era umatamata me “tiko vei ira na yacana.” (1 Pita 2:​9, 10; Cakacaka 15:14; Kalatia 6:​16) E tukuna na yapositolo o Paula ni sa vakasavasavataki ira o Karisito mera “nona tamata talei, ka lomakatakata e na cakacaka vinaka.” (Taito 2:​14) Ra itabagone, mo ni vaqaqa se ra tiko evei na tamata oqo. Ni vaqaqa se o cei nikua era okati mera ‘matanitu yalododonu e taura tiko na dina,’ era bulataka tiko na ivakavuvuli vakaivolatabu, era iVakadinadina yalodina i Jiova, ra qai kacivaka tiko na nona Matanitu me inuinui duadua ga ni kawatamata. (Aisea 26:​2-4) Ni dikevi ira tale ga na lotu ni Veivanua Vakarisito kei na veilotu tale e so, mo ni qai veidutaitaka kei na veika e kaya na iVolatabu me baleti ira na tamata dina ni Kalou.

19. Na cava era sa vakadeitaka e vica na milioni mai na veiyasa i vuravura?

¹⁹ Era le vica na milioni ena veiyasa i vuravura, okati kina e levu na itabagone era sa vakadeitaka nira lewe ni ‘matanitu yalododonu’ o ira na kena vo ni lumuti era iVakadinadina i Jiova. Era tukuna vei ira na Isireli vakayalo oqori: “Keitou na lako vata kei kemudou: ni keitou sa rogoca sa tiko vata kei kemudou na Kalou.” (Sakaraia 8:​23) Keimami nuitaka, keimami masulaka tale ga mo ni vakatulewataka na itabagone mo ni maliwai ira na tamata ni Kalou me rawa kina ni oni ‘digitaka na bula,’ oya na bula tawamudu ena vuravura vou i Jiova.​​—Vakarua 30:​15-​20; 2 Pita 3:​11-​13.

Railesuvi

• Na cava e kena ibalebale na vakavulici ena ivakarau ni vakasama?

• Na veiqaravi vakacava e vakadonuya o Jiova?

• Na digidigi cava sa tu e matadra na gone era susugi ena vuvale lotu Vakarisito?

• Na cava me kua ni yaraki balavu kina na papitaiso?

iYaloyalo ena tabana e 26]

O na vakarorogo vei cei?

[iYaloyalo ena tabana e 28]

Ena taqomaki iko vakacava na yalayala kei na papitaiso?

[iYaloyalo ena tabana e 29]

Na cava e tarovi iko tiko mo kua ni papitaiso?