Na Cava na iBalebale ni Veika Oqo?
KE O vakadikeva na itovo ena veiyabaki sa oti oqo, o na raica ni sa veisau sara vakalevu. Sega ni vakatitiqataki ni sa luluqa mai na nodra itovo e dua na iwase levu ni tamata. Na cava sara mada e dusia tiko oqo?
Kena ibalebale beka, me vaka era kaya e so ni sa vakarau kasura na ivakarau ni bula raraba, sa na tu na kawatamata ena dua na itutu mera na kawaboko vakadua? Se na luluqa ni itovo oqo e sa kena ivakarau ga, me salavata ga kei na toso ni gauna?
Vuqa era nanuma ni vaka kina. Era raica ni tiko ga na gauna ena luluqa kina na itovo me vaka e yaco ena veitabagauna sa oti, e sa yaco tale tiko ga edaidai. Ia era namaka tiko ni na veisau na matanicagi me na lesu tale mai na ivakatagedegede ni itovo vinaka. E dina li na ka era tukuna?
Na “iOtioti ni Veisiga”
Meda veivosakitaka mada na Vosa ni Kalou na iVolatabu, na ivola e navuca vei keda na itovo me vaka e dau ciqomi raraba tu ena veisenitiuri. E tadola na matada nida veidutaitaka na itukutuku vakaparofisai ena iVolatabu kei na duatani ni gauna sa donuya tu oqo na kawatamata. E vakatoka na gauna oqo me “iotioti ni veisiga” se “gauna ni ivakataotioti ni ivakarau ni veika.” (2 Timoci 3:1, NW; Maciu 24:3, NW) Na ivosavosa oqori e vakaraitaka na kena mai cava dina e dua na itabagauna kei na kena tekivu tale e dua na gauna vou.
Sa tukuna tu mai na Vosa ni Kalou ni na yaco “e so na gauna lewalewai dredre,” me ivakatakilakila ni iotioti ni veisiga. E tukuna na iVolatabu e so na ivakaraitaki e vakavotui kina na ivakatakilakila taucoko ni gauna duatani oqo me rawa vei ira na yadra tiko mera kila na iotioti ni veisiga.
iTovo ni Tamata e Sega ni Vinaka
Dua na tiki ni ivakatakilakila oqo e votu mamaca tu nikua: ‘Na nodra lotu vakarairai na tamata, e sega vei ira na kena dina.’ (2 Timoci 3:2, 5) Sega tale ni dua na itabagauna sa oti me tautauvata kei na gauna oqo ena kena sa votu mamaca na luluqa ni lotu. Vuqa era sega ni okata na Kalou ni daunilewa cecere duadua, levu tale ga era sega ni duavata kei na iVolatabu me ivurevure duadua ga ni ka dina. Dina nira se cici tiko na veimatalotu ena veiyasa i vuravura, ia era sa sega tu ni yaga. E sa iubi wale tu ga na lotu.
E kauta cake mai na iVolatabu e dua tale na tiki ni ivakatakilakila: “Era na sega ni dau rawa na yalodra, era na daucudrucudru,” ena kena “sa tubu vakalevu nai valavala ca, ena batabata mai na nodra loloma na lewe vuqa.” (2 Timoci 3:2, 3; Maciu 24:12) Na vosa vakirisi ni “daucudrucudru” e dua na kena ibalebale, ni “sa sega na veinanumi vakatamata se veidredreti.” Edaidai sa levu sara na gonelalai era “daucudrucudru,” sa levu tiko ga na basulawa voravora era vakayacora.
Kuria oqori na torocake ni vakadidike vuku kei na bula vakailavo, salavata mai kei na kocokoco, e vakavuna me sa qai levu ga era vakanadakuya na itovo vinaka. Nodra sega ni nanumi ira tale e so, era na cakava na ka kece ga e rawa nira cakava, se ra mani veidabui sara mada ga mera yatova kina e levu na ka era rawata ena nodra kocokoco. Dua tale na ivakaraitaki ni nanumi koya ga na nodra goleva vakalevu na veimauilavo, sa kune na vuana ena tubu ni basulawa ena vica na itabayabaki sa oti oqo.
Dua tale na tiki ni ivakatakilakila e kunei votu nikua na “nodra lomana vakalevu na marau, a ra na lomani koya na Kalou vakalailai.” (2 Timoci 3:2, 4) Me kena ivakaraitaki, era dau vinakata na tamata mera vakaceguya nodra gagadre, ia era sega ni vinakata mera dina tiko ga vei ira na kedra isa era vakamautaka. Levu kina na kavoro ni bula vakavuvale, era sega ni mamarau na gone nira vaka tu na luveniyali, levu na vuvale itubutubu le dua, kei na mate ca ni veiyacovi vakaveitalia.
Dua tale na tiki ni ivakatakilakila, oya na nodra “daulomani ira wale ga na tamata, era na dauvinakata nai lavo.” (2 Timoci 3:2) E tukuni ena niusiveva ni Jamani na Die Zeit, “ni uto ni ivakarau ni bula [vakailavo edaidai] na kocokoco.” Sa qai kaukaua ga na nodra vaqara kei na nodra vakaliuca na ilavo e vuqa na tamata ni vakatauvatani kei na veigauna kece sa oti. Ena kocovi ni ka oqo sa vakanadakui kina na itovo vinaka.
Veika sa Yaco Tiko e Vuravura
Me ikuri ni kena kasura na itovo ni tamata, e vakamacalataka tale ga na iVolatabu na veika vakadomobula ena yaco tiko ena iotioti ni veisiga, e tara sara ga na bula ni kawatamata. Me kena ivakaraitaki, e kaya: “Ena veibolebole na vanua eso, kei na matanitu eso: ia ena tavuki vakalevu na veivanua eso, ena tubu talega na dausiga, kei na mate ca.”—Luke 21:10, 11.
Sega tale ni dua na itabagauna e tautauvata kei na ika20 ni senitiuri ena levu ni tamata e tarai ira na veika vakadomobula e samuta na vuravura ena loma ga ni dua na gauna lekaleka. Me kena ivakaraitaki, era mate ena gauna vata oqori ena ivalu e sivia e 100 na milioni na tamata, oqori e levu cake mai ena iwiliwili kece ni tamata era mate ena ivalu era vakayacori ena vica na senitiuri sa oti. Na rua na ivalu ena ika20 ni senitiuri e duidui mai na ivalu kece sara, oya na vuna e vakatokai kina me ivalu kei vuravura. Na mataqali veivaluvaluti vaka oqo e se sega mada ni bau yaco e liu.
Dua na Yalo Ca e Veivakamuai Tiko
E vakaraitaka tale ga na iVolatabu ni bula tiko e dua na kabula vakayalo kaukaua e ca sara nona itovo, “a yacana na Tevoro, kei Setani,” e nona inaki me vagolei ira tani na tamata mai na itovo vinaka me dreti ira sobu ena itovo dukadukali. E tukuni ni sa lako mai vuravura ena iotioti ni veisiga oqo, “a sa cudru vakalevu, ni sa kila ko koya ena sega ni dede na nona gauna.”—Vakatakila 12:9, 12.
E tukuna na iVolatabu ni Tevoro “na nodra turaga era sa kaukauwa e na macawa, a yalo sa cakacaka tiko e lomadra era sa dautalaidredre.” (Efeso 2:2) Oqo e vakaraitaka ni kaukaua sara nona vakamuai ira cala e vuqa na tamata na Tevoro, dina nira sega tu ni vakila, me vaka ga na noda sega ni vakila na kena sa vakadukai tu na cagi.
Me kena ivakaraitaki, e kunei na cakacaka i Setani ena levu na sala ni vakauitukutuku ni gauna oqo: na vidio, na iyaloyalo yavala, na retioyaloyalo, na Internet, na tabana ni kacikacivaki, ivola, ivoladraudrau, kei na niusiveva. Levu sara na ka oqo e ravuti ira tiko na itabagone yalowai, e sinai tu kina na veika torosobu me vaka na veivakaduiduitaki vakamatatamata, na vakatevoro, itovo vakasisila kei na itovo voravora.
Levu sara na tamata lomadina era sa vakadinadinataka nira sota vinaka na ka e tukuna na iVolatabu me baleta na iotioti ni veisiga kei na ka era sa yaco tiko e vuravura ena noda gauna oqo. Dina ni so na ka era yaco ni se bera na ika20 ni senitiuri era via sota toka kei na ka e vakamacalataka na iVolatabu. Ia, na veitikina kece sara ni ivakatakilakila era laurai vata vakadua ena ika20 ni senitiuri kei na ika21 ni senitiuri eda sa vavaca yani oqo.
Na iTabagauna Vou
Era sega ni dina o ira era vakabauta ni na vakarusai na kawatamata kei ira era vakabauta ni na vaka tu ga oqo na itosotoso ni bula. Na iVolatabu e tukuna tu vakamatata ni na vakarusai na ivakarau ni veika e vuravura edaidai kei ira era vakacolasau tiko kina, ena qai sosomitaka e dua na itabatamata vou.
Ni oti nona vakamacalataka o Jisu e vica na tikina ni ivakatakilakila ni iotioti ni veisiga e qai tukuna: “Sa vaka talega kina koi kemudou, ni dou sa raica na kena yaco na veika oqo, dou kila kina sa qai voleka na matanitu ni Kalou.” (Luke 21:31) Na usutu sara ga ni nona vunau o Jisu na Matanitu vakalomalagi ni Kalou. (Maciu 6:9, 10) Sa digitaki koya tu na Kalou me Tui ni Matanitu oqo, na matanitu ena lewa na vuravura raraba ena dua na gauna wale ga oqo.—Luke 8:1; Vakatakila 11:15; 20:1-6.
Ena icavacava ni iotioti ni veisiga ena vakarusai ira na kena meca na Matanitu vakalomalagi ni Kalou ena liga i Karisito—na Tevoro kei ira kece na tokoni koya, ena qai vakaisosomitaka na itabatamata itovo torosobu oqo ena dua na vuravura vou ni yalododonu. (Taniela 2:44) Ena vuravura vou oqo, era na marautaka na tamata lomadina na bula tawamudu ena vuravura sa na veisautaki me parataisi.—Luke 23:43; 2 Pita 3:13; Vakatakila 21:3, 4.
O ira era vakasisilataka na itovo torosobu ni vuravura oqo, ra qai siqema rawa ni veitikina kece ni ivakatakilakila ni iotioti ni veisiga era sa yaco sara tiko edaidai, ena rawa nira vakanamata ina dua na gauna e sega ni tukuni rawa na kena vinaka e sa tu oqo e liu. Na veika kece oqo eda vakavinavinakataka vua na Kalou Kaukaua Duadua, o koya e dau kauaitaki keda sa tu tale ga na nona inaki totoka me baleta na vuravura a bulia.—Same 37:10, 11, 29; 1 Pita 5:6, 7.
Era sureti iko na iVakadinadina i Jiova mo vuli vakalevu mo kilai koya kina na Dauveibuli dau loloma kei na inuinui ni bula ena dua na vuravura itovo savasava e dulaka tu o koya vei ira yadua era vakasaqara. E tukuna na iVolatabu: “Sai koya oqo na bula tawa mudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duaduaga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai.”—Joni 17:3.
[iYaloyalo ena tabana e 18]
Era na marautaka na tamata lomadina na bula tawamudu ena vuravura parataisi