Kauaitaka Nomu Lewaeloma

‘E savasava na ka kece ga vei ira era savasava: ia vei ira era dukadukali ra qai sega ni vakabauta, e sega na ka e savasava.’​—TAITO 1:​15.

1. E kila vakacava o Paula na veika e yaco tiko ena ivavakoso e Kiriti?

NI OTI e tolu nona ilakolako vakadaukaulotu na yapositolo o Paula, a vesu qai kau i Roma me rua na yabaki. Na cava e cakava ni sa sereki? Oti vakalailai oya, a lako kei Taito ina yanuyanu o Kiriti, qai vola lesu vei Taito: “Au a laivi iko mai Kiriti, mo vakadodonutaka na veika sa vo, ka mo lesia nai talatala qase.” (Taito 1:5) Nona qarava na itavi oya o Taito ena vauci tiko kina nona kauaitaka nodra lewaeloma na mataveitacini.

2. Na leqa cava me walia o Taito ena yanuyanu o Kiriti?

² E vakasalataki Taito o Paula me baleta na ivakatagedegede e dodonu me tiko vei ira na qase ni ivavakoso, qai tukuna tale ga ni “lewe vuqa era sai valavala vakatani, era sa dautalanoa walega ka dauveivakaisini.” Era “vakacalai ira kece na lewe-ni-vale eso, ni ra sa vakatavulica na ka sa sega ni kilikili.” Me “vunauci ira” tiko ga o Taito. (Taito 1:​10-​14; 1 Timoci 4:7) Kaya o Paula ni “dukadukali” na nodra vakasama kei na nodra lewaeloma, se sa tauvi duka tu me vaka ga na kena takava na isulu savasava na duka. (Taito 1:​15) Kena irairai nira a Jiu e so na qase ni ivavakoso baleta nira ‘tokona na cili.’ Dina ni sega ni levu na ivavakoso nikua era vakacalai ena rai vaka oya; eda se rawa tiko ga ni vuli ena ivakasala i Paula vei Taito me baleta na ka e vauca na noda lewaeloma.

Ira na Dukadukali Nodra Lewaeloma

3. Na cava e vola o Paula vei Taito me baleta na lewaeloma?

³ Dikeva mada na vuna a cavuta kina o Paula na lewaeloma. ‘E savasava na ka kece ga vei ira era savasava: ia vei ira era dukadukali ra qai sega ni vakabauta e sega na ka e savasava; ia e dukadukali na nodra lewaeloma kei na yalodra. Era kaya nira sa kila na Kalou: ia era cakitaka ena nodra ivalavala.’ Macala gona, ni bibi mera veisautaka e so ena ivavakoso na nodra rai, me “vinaka kina na nodra vakabauta.” (Taito 1:​13, 15, 16) E dredre nodra vakaduiduitaka na ka e savasava kei na kena e sega​—qai okati kina na veidusimaki ni nodra lewaeloma.

4, 5. Na cava nodra malumalumu e so ena ivavakoso, e tarai ira vakacava?

⁴ Tini na yabaki yani e liu, a dikeva na ilawalawa lotu Vakarisito dauvakatulewa ni sega ni gadrevi me cilivi sara e dua me qai rawa kina ni dausokalou dina, e tukuni tale ga na tikina oqo vei ira na ivavakoso. (Cakacaka 15:​1, 2, 19-​29) Ia, era se ‘tokona tiko ga na cili’ e so mai Kiriti. Era “vakatavulica na ka sa sega ni kilikili” ra qai saqata na ilawalawa dauvakatulewa. (Taito 1:​10, 11) E vakacalai tu nodra vakasama, ra qai rairai uqeta na muri ni ivakavuvuli e yavutaki ena Lawa me baleta na kakana kei na nodra vakasavasavataki ira. Kena irairai nira vakalevutaka na ka e tukuni ena Lawa, vaka ga era cakava na Jiu ena gauna i Jisu, ra qai vakabekabea tale ga na itukuni vakaJiu kei na ivakavuvuli vakatamata.​—Marika 7:​2, 3, 5, 15; 1 Timoci 4:3.

⁵ Na ivakarau ni vakasama vaka oqo a vakacaraka sara ga na nodra vakatulewa kei na lewaeloma. Qai vola o Paula: ‘Vei ira era dukadukali ra qai sega ni vakabauta, e sega na ka e savasava.’ Sa vakacalai tu vakalevu na nodra lewaeloma, qai sega gona ni idusidusi nuitaki ina ka era cakava se vakalewa. Kena ikuri, era dau vakalewa na nodra dui vakatulewa na tacidra vakayalo ena veika me baleti ira ga. Sa ra lai nanuma gona o ira na kai Kiriti oqo ni sa tawasavasava na ka e savasava. (Roma 14:17; Kolosa 2:​16) Era kaya nira kila na Kalou, ia e veibasai na nodra itovo.​—Taito 1:​16.

‘Sa Savasava na Ka Kece Vei Ira Era Savasava’

6. Na rua na iwasewase tamata cava e vakamacalataka tiko o Paula?

⁶ Ena yaga vakacava vei keda na ka e vola o Paula vei Taito? Dikeva mada na kedrau duidui o koya e savasava kei koya e dukadukali ena itukutuku oqo: ‘Sa savasava na ka kece ga vei ira era savasava: ia vei ira era dukadukali ra qai sega ni vakabauta, e sega na ka e savasava; ia e dukadukali na nodra lewaeloma kei na yalodra.’ (Taito 1:​15) Sega ni tukuna tiko e ke o Paula ni ka kece ga e cakava na lotu Vakarisito e sa na okati me savasava veitalia se mani vakacava na kena ivakatagedegede. Eda vakadeitaki oqo ni tukuna ena dua tale nona ivola nira na “sega ni rawata na matanitu ni Kalou” o ira na dauveibutakoci, dau qaravi matakau, dau cakaisausau, kei na veika sega ni savasava vaka oya. (Kalatia 5:​19-​21) O koya gona, e vakamacalataka raraba tiko ga e ke o Paula na ka dina me baleta e rua na iwasewase tamata, o ira era savasava vakayago, vakayalo tale ga, kei ira era tawasavasava.

7. Na cava e vakatabui ena Iperiu 13:​4, ia na taro cava soti e rawa ni basika?

⁷ E sega ni tukuni me ka sara e vakatabuya na iVolatabu me qai kua ni cakava na lotu Vakarisito yalodina. Dikeva mada na kena ivakaraitaki oqo: “Sa kilikili kei ira na tamata kece na vakawati, kei nai mocemoce e sega ni veibutakoci: ia ko ira na daudara [“dauveidauci,” NW] kei ira na dauyalewa ena lewai ira na Kalou.” (Iperiu 13:4) O ira mada ga na sega ni lotu Vakarisito, kei ira na sega ni kila na iVolatabu, era na dikeva ena tikinivolatabu oqo ni vakatabui na veibutakoci. E matata ena tikina oqo kei na so tale na veitikinivolatabu ni cata na Kalou na nona veiyacovi e dua na tagane se yalewa vakawati kei na dua tale e sega ni watina ni vakamau. Vakacava ga ke rua erau sega ni vakamau, ia rau qai vakayagataka na gusudrau ena yago tabu? Ra kaya e levu na itabagone ni sega ni cala oqo, baleta ni sega ni okati me veiyacovi. Ena raica beka na lotu Vakarisito me itovo savasava na vakayagataki ni gusu ena yago tabu?

8. Me baleta na vakayagataki ni gusu ena yago tabu, era duidui vakacava na lotu Vakarisito vei ira e levu na tamata ni vuravura?

⁸ E dikevi rawa ena Iperiu 13:4 kei na 1 Korinica 6:9 ni cata na Kalou na veibutakoci kei na veidauci (vosa vaKirisi na por·neiʹa). Na cava e okati ena veidauci? Na kena ibalebale vaKirisi oya na vakayagataki cala ni gacagaca ni vakatubukawa. E okati kina na ivakarau ni veiyacovi tawadodonu kece era caka ena taudaku ni vakamau. Wili kina na vakayagataki ni gusu ena yago tabu, dina ni levu na itabagone e vuravura e tukuni vei ira se ra nanuma ga ni sega ni cala. O ira gona na lotu Vakarisito dina era sega ni vinakata me vakamua nodra vakasama kei na ka era cakava na nodra rai na ‘dautalanoa wale kei ira na dauveivakaisini.’ (Taito 1:​10) Era muria dei na ivakatagedegede cecere ni iVolatabu. Era sega ni qara iulubale ena kena vakayagataki na gusu ena yago tabu, nira kila ni dusia na iVolatabu ni oya sa wili me veidauci se por·neiʹa, ra qai vakavulica nodra lewaeloma me cata na ivalavala oqori.a​—Cakacaka 21:25; 1 Korinica 6:​18; Efeso 5:3.

Duidui na Lewaeloma kei na Vakatulewa

9. Na cava na yaga ni noda lewaeloma kevaka “sa savasava na ka kecega”?

⁹ Na cava e vakaibalebaletaka o Paula ena nona kaya ‘e savasava na ka kece ga vei ira era savasava’? E vosa tiko oqo o Paula baleti ira na lotu Vakarisito era sa veisautaka nodra vakasama kei na nodra itovo me salavata kei na ivakatagedegede ni Kalou, me vaka e volai ena nona Vosa. Era raica rawa na lotu Vakarisito oqo ni tu na galala vei ira na itokani vakabauta mera vakatulewa ena ka e sega ni vakatabuya na Kalou. Era na sega ni veivakalewai, ia era na okata me “savasava” na ka e sega ni vakatabuya na Kalou. Ra sega kina ni namaka me tautauvata na nodra rai kei ira na so tale, vakauasivi ena ka e sega ni veivakaroti kina vakadodonu na iVolatabu. Meda dikeva mada se rawa ni yaco vakacava oqo.

10. E rawa ni ka ni bolebole vakacava nona tiko e dua ena vakamau (se veibulu)?

¹⁰ E levu na vuvale nikua e dua ga vei rau na veiwatini e lotu Vakarisito. (1 Pita 3:1; 4:3) Rawa ni ka ni bolebole toka oqo, ena gauna e vakamau se mate kina e dua na wekadrau. Vakasamataka mada e dua na yalewa lotu Vakarisito e sega ni vakabauta o watina. E vakarau vakamau tiko e dua na weka i watina, ena lotutaki tiko ena nodra valenilotu. (Se a mate beka e dua na wekana se dua nona itubutubu, qai lotutaki tale ga e valenilotu.) Rau sureti vakaveiwatini, qai vinakata o tagane me rau tiko ruarua kina. Na cava ena tukuna vua na nona lewaeloma na tacida oqo me baleta nona tiko ena vanua vaka oya? Cava beka ena cakava? Vakasamataka mada e rua na ka e rawa ni yaco.

11. Vakamacalataka mada na ka ena rairai vakasamataka e dua na yalewa vakawati lotu Vakarisito me baleta nona tiko ena dua na lotu ni vakamau, cava e qai vakatulewataka?

¹¹ E dau vakasamataka o Loi na ivakaro bibi ena iVolatabu, ‘Dou lako tani mai vei Papiloni na Ka Levu,’ na isoqosoqo ni lotu lasu kece e vuravura. (Vakatakila 18:​2, 4) Ia, ena lotutaki sara ga na vakamau ena valenilotu e dau lako kina e liu, qai kila vinaka ni na vinakati mera vakaitavi kece ena masu, lagasere, se sokalou. A sega ni via vakaitavi kina, sega mada ga ni via butuka de na qai temaki me cakitaka nona vakabauta. E dokai watina o Loi, qai via tokoni koya ena nona muria na ituvatuva vakaivolatabu baleta na ulunivuvale, ia e sega ni via cakitaka na ivakavuvuli vakaivolatabu sa vakabauta tu. (Cakacaka 5:​29) Ena saga me vakamacalataka sara vakayalovinaka vei watina na vu ni nona sega ni tomani koya ina soqo oya. Ena rairai vakamacalataka tale ga na ka ena rawa ni yaco ke lako qai sega ni vakaitavi ena sokalou, ena rawa ni madua kina o watina, sa vinaka ga me kua ni lako. Ena sega ni ca nona lewaeloma ena nona vakatulewa oqori.

12. Na cava ena rairai vakatulewataka se cakava e dua ni sureti ina lotu ni vakamau?

¹² Oqori tale ga na ka e yacovi Ruci. E dokai watina, qai vinakata me dei ena nona yalodina vua na Kalou, me muria tale ga na veidusimaki ni nona lewaeloma e vakavulici ena iVolatabu. Ni vakasamataka tale ga e so na tikina a vakananuma vakatitobu o Loi, sa qai masu o Ruci ni dikeva na ulutaga “Taro na Dauwiliwili” ena Vale ni Vakatawa, 15 Me, 2002. E nanuma lesu nodratou talairawarawa na tolu na Iperiu ni ratou lako ina vanua ni qaravi matakau, ia ratou yalodina tiko ga ni ratou sega ni vakaitavi ena sokalou. (Taniela 3:​15-​18) E mani vakatulewataka me tomani watina, ia ena sega ga ni vakaitavi ena sokalou, e cakava ga na ka e dusimaki koya kina na nona lewaeloma. E maqosa qai matata na nona ivakamacala vei watina me baleta na ka ena rawa ni cakava me vinaka tiko ga kina na nona lewaeloma. E nuitaka o Ruci ni na raica rawa o watina na duidui ni sokalou dina kei na kena e lasu.​—Cakacaka 24:16.

13. Na cava meda kua ni kurabui kina ke duidui na nodrau vakatulewa e rua na lotu Vakarisito?

¹³ Ni na rawa ni duidui na nodrau vakatulewa e rua na lotu Vakarisito, sa kena ibalebale beka oya ni sega ni bibi meda kauaitaka soti na ka eda cakava se malumalumu tiko nona lewaeloma e dua vei rau? Sega. Ena vuku ni ka sa sotava oti o Loi me baleta na ivakatagi kei na veibacani ni soqo ni lotu, a dikeva ni na rawa ni vakaleqai koya nona tiko ena soqo oya. E rairai vaka tale ga oya na veidusimaki ni nona lewaeloma baleta na ka sa sotava oti kei watina ena vuku ni veika vakalotu. E vakadeitaka kina ni vinaka ena kena ituvaki na nona vakatulewa.

14. Na cava mera nanuma na lotu Vakarisito me baleta na vakatulewa yadua ni tamata?

¹⁴ Kena ibalebale beka oya ni ca na vakatulewa i Ruci? Sega ni dodonu me dua e veivakalewai kina. Dina ni sega beka ni sokalou vata kei ira, me kua ga ni dua e vakalewa se vakadiloya nona vakatulewa me tiko ena soqo oya. Nanuma tiko na ivakasala i Paula me baleta na kena laukana se sega e so na mataqali kakana: “Me kakua ni beci koya sa sega ni kana ko koya sa kana: ia me kakua ni lewai koya sa kana ko koya sa sega ni kana . . . ena tu ko koya, se bale, vua na nona turaga. Io, ena tu dei ga: ni sa rawarawa vua na Kalou me vakataudeitaki koya.” (Roma 14:​3, 4) Sega gona ni vinaka vua e dua na lotu Vakarisito dina me uqeta e dua tale me kua ni muria na veidusimaki ni nona lewaeloma e vakavulici, ni oqori sa vaka ga nona tukuna tiko me kua ni rogoca na domo e kacivaka tiko mai na itukutuku ni veivakabulai.

15. Na cava me kauaitaki kina nodra rai kei na nodra lewaeloma e so?

¹⁵ Me rau na vakasamataka tale tiko ga na yalewa lotu Vakarisito oqo na nodra rai e so tale me baleta na nodrau vakatulewa. E veivakasalataki o Paula: “Mo dou lewa, me kakua e dua me cakava e dua na ka me tarabe kina se bale kina na wekana.” (Roma 14:13) Ena rairai kila o Loi ni so na ituvaki vaka oya a vakacudrui ira vakalevu na lewe ni ivavakoso kei na nona vuvale, na ka tale ga e cakava ena rawa ni tarai ratou vakabibi na luvena. Na kena veibasai o Ruci, ena rairai kila ni sega ni vakaleqai ira na lewe ni ivavakoso se o ira ena nona itikotiko na nona vakatulewa. Ia, me rau nanuma tiko na yalewa oqo​—o keda tale ga​—ni lewaeloma e vakavulici vinaka ena kauai ena nodra rai e so tale. Kaya o Jisu: “Ko koya sa vakacala [“vakatarabetaka,” NW] e dua vei ira na lalai oqo era sa vakabauti au, sa vinaka vua kevaka ka vakarubeci e domona e dua na vatu i qaqi levu, ka vakadromutaki e na wasaliwa titobu.” (Maciu 18:6) Kevaka e dua e sega ni kauaitaka ni na rairai vakatarabetaki ira e so tale na ka e cakava, ena rawa ni dukadukali nona lewaeloma, me vaka a yaco vei ira e so na lotu Vakarisito e Kiriti.

16. Na veisau cava meda namaka vua e dua na lotu Vakarisito ni toso na gauna?

¹⁶ E dodonu me vakavinakataka tiko ga na lotu Vakarisito nona veiwekani kei na Kalou, me dau vakarorogo, qai kauaitaka na nona lewaeloma. Meda vakasamataka mada e dua e se qai papitaiso ga, o Marika. E dusimaki koya nona lewaeloma me biuta na ivalavala sega ni vakarisito e dau cakava tu e liu, me vaka beka na vakayagataki cala ni dra kei na qaravi matakau. (Cakacaka 21:25) Sa qaqarauni sara ga me kua ni cakava na ka e kila ni via rawa ni okati vata kei na so na ka e vakatabuya na Kalou. Ena yasana adua, e sega ni taura rawa se cava era vakatabuya kina e so na ka sa rairai donu tu vua, me vaka na saravi ni so na porokaramu ena retioyaloyalo.

17. Vakamacalataka se na rawa ni uqeti vakacava nona lewaeloma kei na nona vakatulewa e dua na lotu Vakarisito na toso ni gauna kei na nona toso vakayalo.

¹⁷ Toso na gauna sa levu na ka e kila o Marika qai qaqaco vinaka nona veiwekani kei na Kalou. (Kolosa 1:​9, 10) E yaga vakacava vua? E vuli kina vakalevu na nona lewaeloma. Na gauna oqo sa dau saga o Marika me rogoca na veidusimaki ni nona lewaeloma qai vakasamataka vinaka na yavu vakaivolatabu. Sa qai kila ni sega ni cala e so na ka a sega tu ni dau via cakava, baleta ni a nanuma nira “rawa ni okati vata” kei na ka e vakatabuya na Kalou. Kena ikuri, na nona muria vakalevu o Marika na yavu vakaivolatabu kei na nona yalomalumalumu ina veidusimaki ni nona lewaeloma, e uqeti koya sara ga me tinia nona dau sarava tiko e so na porokaramu ni retioyaloyalo. Macala ni sa vakasavasavataki nona lewaeloma.​—Same 37:31.

18. Na cava e vakamarautaki keda?

¹⁸ Ena levu na ivavakoso e duidui na ivakatagedegede ni nodra toso vakayalo na lewena. So era se qai vou ena vakabauta. De dua e sega ni cakacaka vinaka nodra lewaeloma ena so nodra vakatulewa, ia e cakacaka vinaka sara ena so tale. Ena rairai taura na gauna mera tuberi mera muria na veidusimaki i Jiova mera cakava na ka e dusimaki ira kina nodra lewaeloma e vakavulici. (Efeso 4:​14, 15) Ia e marautaki nira rairai tiko ena ivavakoso vata ga oya, e levu era kila na yavu vakaivolatabu ra qai muria vinaka sara vakamatau, qai salavata vinaka kei na rai ni Kalou na nodra lewaeloma. E marautaki dina noda maliwai ira na “savasava” vaka oqo, ni “savasava” vakayago, vakayalo tale ga vei ira na ka e vakadonuya na Turaga! (Efeso 5:​10) Me noda inakinaki mada ga meda savasava vaka oqori, da qai muria dei na lewaeloma e yavutaki ena ivakavuvuli dodonu kei na yalodina ni qaravi Kalou.​—Taito 1:1.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Na cava e dukadukali tu kina na nodra lewaeloma e so na lotu Vakarisito e Kiriti?

• Rawa vakacava ni duidui nodrau vakatulewa e rua na lotu Vakarisito e vakavulici vinaka na nodrau lewaeloma?

• Dodonu me vakacava noda lewaeloma ni toso na gauna?

[Mape ena tabana e 26]

(Raica tale na ivola)

Sicily

KIRISI

Kiriti

ESIA LAILAI

Saipurusi

WASA NA MEDITERRANEAN

[iYaloyalo ena tabana e 28]

Ena rairai duidui na nodrau vakatulewa e rua na lotu Vakarisito me baleta e dua ga na ituvaki