Meda Kua ni Oca ena Caka Vinaka

“Me da kakua kina ni oca e na caka vinaka ni da na tatamusuki e na kena gauna, kevaka eda sega ni datuvu koso.”​—KALATIA 6:​9, VV.

1, 2. (a) Na cava e vinakati kina na vosota nida qarava na Kalou? (b) E vosota vakacava o Eparama, na cava e vukei koya?

NIDA iVakadinadina i Jiova, eda marau nida cakava na loma ni Kalou. Eda lomavakacegu tale ga nida colata na “i vua” ni tisaipeli. (Maciu 11:​29, VV) Ia e sega ni rawarawa na qaravi Jiova kei Karisito. E vakaraitaka oqo na yapositolo o Paula ni vakauqeti ira na lotu Vakarisito: “Sa yaga me tiko vei kemuni na yalovosota, mo ni kitaka rawa kina na loma ni Kalou, ka taukena na ka sa yalataki.” (Iperiu 10:​36, VV) E vinakati meda vosota baleta e ka ni bolebole na qaravi Kalou.

² E laurai oqo ena veika e sotava o Eparama. E sotava vakalevu na ituvaki dredre e gadrevi kina me vakatulewa vinaka. Nona vakaroti me biuti Uri e kena itekitekivu wale ga. Sega ni dede e sotava na dausiga, era tusaqati koya o ira na tiko tikivi koya, e voleka ni vakayalia na watina, era cudruvi koya e so na kainona, e valuti tale ga. Ia e se bera mai na veivakatovolei era kaukaua cake sara. E sega ni oca o Eparama ena cakava na veika vinaka. E veivakadrukai dina oqo baleta ni se sega ni tu vua na iVolatabu taucoko sa tu oqo vei keda. Ia, e sega ni vakabekataki ni kila o koya na imatai ni parofisai, e kaya kina na Kalou: “Ka’u na vakaveimecakitaki kemudrau kei na yalewa, kei na nomu kawa kei na nona kawa.” (Vakatekivu 3:​15) Ni na dewa mai vua na Kawa yalataki, e macala ni rau na veimecaki vakalevu o Setani kei Eparama. Ni kila na veika oya o Eparama e vukei koya me vosota ena marau na veivakatovolei e sotava.

3. (a) Na cava mera namaka kina na tamata i Jiova ena gauna oqo na veika rarawa? (b) E uqeti keda vakacava na Kalatia 6:9?

³ Meda namaka tale ga na tamata i Jiova ena gauna oqo na veika rarawa. (1 Pita 1:​6, 7) Ni tukuna vei keda na Vakatakila 12:17 ni o Setani ena “veivala” kei ira na kena vo ni lumuti. Nida veimaliwai voleka kei ira na lumuti, ena cudruvi keda tale ga na ‘so tani tale na sipi’ o Setani. (Joni 10:16) Me ikuri ni noda tusaqati na lotu Vakarisito ena cakacaka vakavunau, e rawa tale ga nida vakatovolei ena noda bula e veisiga. E uqeti keda o Paula: “Me da kakua kina ni oca e na caka vinaka ni da na tatamusuki e na kena gauna, kevaka eda sega ni datuvu koso.” (Kalatia 6:​9, VV) Io, dina ga ni saga o Setani me vakamatea na noda vakabauta, meda vorati koya ena noda tudei ena vakabauta. (1 Pita 5:​8, 9) Na cava e rawa ni yaco ke da yalodina tiko ga? E kaya na Jemesa 1:​2, 3 (VV): “O i kemuni na wekaqu, ni okata ga me ka ni reki na nomuni sota kaya na veimataqali veivakatovolei e vuqa; ni ko ni kila sa dau vakatubura na yalo vosota na vakatovolei ni nomuni vakabauta.”

Eda Tusaqati Sara Ga

4. E tusaqati keda sara ga vakacava o Setani ena nona saga me voroka na noda yalodina na tamata ni Kalou?

⁴ Na veika e sotava o Eparama e vakaraitaka na “veimataqali veivakatovolei” eda na rairai sotava na lotu Vakarisito nikua. Me kena ivakaraitaki, e taqomaki koya mai vei ira na mataivalu ni Saina. (Vakatekivu 14:​11-​16) E sega kina ni kurabuitaki ni na saqati keda sara ga o Setani ena nona veivakacacani. Me tekivu mai na iKarua ni iValu Levu, e vica vata na vanua era sa vakatabuya na nodra cakacaka vakarisito ni veivakavulici na iVakadinadina i Jiova. E vakamacalataki ena 2001 Yearbook of Jehovah’s Witnesses na nodra vakararawataki ira na lotu Vakarisito e Angola na meca. Era sega ni soro na tacida mai na vanua vaka oya nira vakararavi vei Jiova. Era sega ni vakacaca se vakaduiduile, ia era cakava toka ga vakavuku na nodra cakacaka vakavunau.​—Maciu 24:14.

5. E rawa nira vakacacani vakacava na lotu Vakarisito gone e koronivuli?

⁵ Ia, e sega ni vakilai ga na veivakacacani nida tusaqati. E qai vakalougatataki o Eparama ena nodrau sucu e rua na luvena o Isimeli kei Aisake. E vakaraitaka na Vakatekivu 21:​8-​12 ni a ‘vakalialiai’ Aisake ena dua na gauna o Isimeli. Ena nona ivola vei ira mai Kalatia, e vakaraitaka o Paula ni oya e sega ni veivakalialiai ga vagone, baleta ni o Isimeli e vakacacani Aisake! (Kalatia 4:​29) Nodra veivakalialiai na noda icaba e koronivuli kei na gaga ni vosa era tauca na dauveitusaqati e rawa ni vakatokai me veivakacacani. E nanuma lesu o Ryan e dua na lotu Vakarisito gone, nona rarawataka na ka era dau cakava vua na nona icaba e koronivuli: “E vaka sara ga e vica na aua na kena dede na nodra dau vakasosani au ena loma ga ni 15 na miniti au vodo basi kina kei ira i koronivuli. Era dau vakamai au ena pini e vakatakatai ena masese ni tavako.” Na cava era vakararawataki koya kina? “E vakaduiduitaki au mai vei ira na gone e koronivuli na veivakavulici vakalou au tuberi kina.” E vosota rawa o Ryan na veivakacacani oya ena nodrau veitokoni na nona itubutubu. Ragone, e vakayalolailaitaki kemuni beka na nodra veivakasewasewani na nomuni icaba? Kua ni soro koso! Ke oni vosota tiko ga, oni na vakila na kena yaco vei kemuni na vosa i Jisu: “Dou sa kalougata ni dou sa vakasewasewani ka vakacacani ka vosa vakacacataki vakailasu e na ka kece ga e ca e na vukuqu.”​—Maciu 5:​11, VV.

Lomaocaoca ni Veisiga

6. Na cava e rawa ni vakaleqa na noda veimaliwai vinaka na lotu Vakarisito ena gauna oqo?

⁶ E levu na veivakatovolei eda sotava nikua e vu mai na lomaocaocataki ni bula e veisiga. E bau vakila tale ga o Eparama na nodra veileti na nona ivakatawa ni manumanu kei na nona ivakatawa ni manumanu na vugona o Loti. (Vakatekivu 13:​5-7) Ena gauna oqo e rawa ni vakavuna na veileti qai vakaleqa tale ga na veimaliwai vinaka ena ivavakoso na duidui lalai ena keda maliwa kei na noda veivuvutaki. “Ni vanua e tiko kina na veivuvutaki kei na nanumi koya vaka i koya e na tiko kina na veisei kei na cakacaka kece ga e ca.” (Jemesa 3:​16, VV) E bibi kina meda kua ni soro koso ia meda vakaliuca na veimaliwai vinaka, meda vakataki Eparama ni a sega ni nanumi koya ga, da qai vakaliuca na veika e vinaka vei ira na tani.​—1 Korinica 13:5; Jemesa 3:​17.

7. (a) Na cava meda cakava ke vakamavoataka na lomada na noda itokani lotu Vakarisito? (b) E ivakaraitaki vinaka vakacava o Eparama ena veimaliwai vinaka?

⁷ E rawa ni ka ni bolebole noda veiyaloni kei na dua eda vakabauta vata e vosa vakacacani keda. E kaya na Vosa Vakaibalebale 12:18: “Sa dua sa vosa me vaka sa suaka e nai seleiwau.” E dau mosi dina na vosa e tauci e sega ni vakasamataki vinaka, ke mani sega mada ga ni nakiti me veivakacacani. Ena qai mosi sara vakalevu ke da kila ni nakiti me vakacacani keda se da kaseti kina. (Same 6:​6, 7) Nida lotu Vakarisito eda na sega ni vakalaiva na mavoa ni lomada me vakavuna noda soro koso! Ke da sotava na ituvaki oqori, meda walia na leqa ena noda liu meda lai vosa vakavinaka vei koya e kaseti keda. (Maciu 5:​23, 24; Efeso 4:​26) Vosoti koya. (Kolosa 3:​13) Ke da sega ni rarawataki koya, ena vinaka tiko ga na lomada kei na noda veiwekani kei na tacida oya. E sega ni bau rarawataki Loti o Eparama. Io, e sega ni lomalomarua tale o Eparama me lai sereki Loti mai kei na nona vuvale!​—Vakatekivu 14:​12-​16.

Veivakatovolei Eda Vakavuna

8. (a) E rawa vakacava vei ira na lotu Vakarisito mera ‘suaki ira vakai ira ena rarawa’? (b) Na cava e veiraurau kina nona raica na veika vakayago o Eparama?

⁸ E ka ni rarawa ni so na veivakatovolei eda vakavuna ga o keda. Me kena ivakaraitaki, e vakaroti ira na nona imuri o Jisu: “Dou kakua ni kumuna vata vei kemudou na i yau e vuravura e na vanua e dau vakacacana na sarasara kei na veveka, ka ra dau curu botea kina na daubutako ka butakoca.” (Maciu 6:​19, VV) Ia, e so na tacida era ‘suaki ira vakai ira ena rarawa’ baleta nira vakaliuca na veika vakayago, sega ni veika e baleta na Matanitu ni Kalou. (1 Timoci 6:​9, 10, NW) E lomasoli o Eparama me vakayalia na veika vakayago me rawa kina ni vakamarautaka na Kalou. “Ni sa vakabauta sa laki tiko vulagi kina e na vanua ka yalataki, me vaka sa sega ni nona, ka tiko walega e na veivale laca, ko Aisake talega kei Jekope, eratou taukena vata emuri na ka ko ya ka yalataki: ni sa nuitaka ko koya na koro sa tauyavutaki, ka tara na Kalou ka cakava.” (Iperiu 11:​9, 10) E sega ni vakararavi o Eparama ena iyau baleta ni vakanuinui tiko ina “koro” e se bera mai, se Matanitu ni Kalou. E sega beka ni ka vakayalomatua meda cakava tale ga vaka kina?

9, 10. (a) E rawa ni veivakatovolei vakacava na via rogo? (b) E rawa ni yaco vakacava e dua na tacida me “lailai duadua”?

⁹ Vakasamataka mada e dua tale na tikina oqo. E vakarota na iVolatabu: “Kevaka e dua e nanuma ni sa bau dua na ka ko koya, ia ka sega tu ni bau dua na ka ko koya sa vakalialiai koya tiko ga vaka i koya.” (Kalatia 6:​3, VV) Eda vakauqeti tale ga meda ‘kakua ni cakava e dua na ka ena yalo ni nanumi keda ga vakai keda, se e na yalo dokadoka, ia meda yalo malumalumu ga.’ (Filipai 2:​3, VV) E so era vakavuna ga mera vakatovolei baleta nira sega ni muria na ivakasala oqo. Nira gadreva ga na rogo, era sega ni gadreva na “cakacaka vinaka,” era dau yalolailai se vosa kudrukudru ni sega ni soli vei ira na ilesilesi ena ivavakoso.​—1 Timoci 3:1.

¹⁰ O Eparama e ivakaraitaki vinaka ni sega ni “sivia na nona nanuma me baleti koya vaka i koya.” (Roma 12:​3, VV) Ni rau sota kei Melikiseteki, e sega ni vakaraitaka o Eparama ni uasivi cake baleta ni rau veiwekani voleka kei na Kalou. E doka ga na ilesilesi cecere vakabete nei Melikiseteki ni solia vua na duanaikatini. (Iperiu 7:​4-7, VV) Meda raici keda na lotu Vakarisito nikua meda “lailai duadua,” meda kua ni vaqara ilesilesi ga. (Luke 9:​48, VV) Kevaka era tarova tiko beka na veiliutaki ena ivavakoso na kena soli vei keda na ilesilesi, meda vakasamataki keda vinaka da qai saga meda vakavinakataka na noda itovo kei na ivakarau ni noda cakava na ka. Meda kua ni rarawataka na kena sega ni soli vei keda na ilesilesi, ia meda cakava vinaka tiko mada ga na cakacaka e lesi vei keda, oya na noda vukei ira tale e so mera kilai Jiova. Io, “mo dou qai vakamalumalumutaki kemudou e ruku ni liga kaukauwa ni Kalou, me vakalevulevui kemudou cake ko koya e na gauna sa lokuci.”​—1 Pita 5:6.

Vakabauta na Veika Tawarairai

11, 12. (a) Na cava era sa sega ni wawa kina e so na lewe ni ivavakoso? (b) E ivakaraitaki vinaka vakacava o Eparama ena kena vakamuai na noda bula ina noda vakabauta na vosa ni yalayala ni Kalou?

¹¹ E rawa ni veivakatovolei tale ga na kena vaka me berabera na icavacava ni ituvaki ni vuravura ca oqo. E kaya na 2 Pita 3:​12, ni o ira na lotu Vakarisito era “dauwaraka ka daugadreva sara na kena yaco mai na siga ni Kalou.” Ia, e so era sa waraka tiko mai na “siga” oqo ena vica na yabaki, e so sa sagavulu na yabaki. Oqo e vakavuna mera yalolailai ra qai sega ni via wawa e so.

¹² Meda raica tale mada na ivakaraitaki i Eparama. E vakamua na nona bula ina nona vakabauta na vosa ni yalayala ni Kalou, dina ga ni na sega ni vakayacori ena nona gauna. E bula tiko ena gauna e tubucake tiko kina o luvena o Aisake. Ia ena taura e vica na senitiuri me qai vaka na “kalokalo ni lomalagi” se “nuku mai matasawa” na levu ni kawa i Eparama. (Vakatekivu 22:17) Ia e sega ni vakayalolailaitaki Eparama oya. E kaya na yapositolo o Paula me baleti Eparama kei ira na peteriaki tale e so: “Era sa mate kece yani ko ira oqo e na vakabauta. Era a sega ni taura na veika e a yalataka vei ira na Kalou, ia era a sa raica vakayawa tu ga mai ni ra a tiko vakavulagi ga ka dau veilakoyaki voli e vuravura.”​—Iperiu 11:​13, VV.

13. (a) Eda ‘vulagi’ vakacava na lotu Vakarisito ni gauna oqo? (b) Na cava ena vakaotia kina o Jiova na ituvaki ni vuravura oqo?

¹³ Ke rawa vei Eparama me vakamua na nona bula ina kena vakayacori na vosa ni yalayala e “raica vakayawa tu ga,” sa qai wacava vei keda ena gauna oqo nida sa volekata sara na gauna ena vakayacori kina! Me vakataki Eparama, meda ‘vulagi’ tale ga ena vuravura i Setani ena noda qarauna meda kua ni rawai ina kena itovo. E macala nida na vinakata me yaco “na i otioti ni veika kece,” me kua ni se voleka tiko ga. (1 Pita 4:​7, VV) De tauvi keda tiko beka e dua na mate levu. Se tadre vakalevu na noda bula vakailavo. Ia meda nanuma tiko ni na sega ni vakaotia na veika o Jiova me vakabulai keda ga kina mai na leqa, ia e cakava o koya me vakarokorokotaki kina na yacana. (Isikeli 36:23; Maciu 6:​9, 10) Ena sega ni yaco na icavacava ena gauna me ganiti keda, ena gauna ga e sota kina kei na inaki i Jiova.

14. E yaga vakacava vei ira na lotu Vakarisito nikua na vosovoso ni Kalou?

¹⁴ Nanuma tale ga ni “sega ni berabera na Turaga [o Jiova] ni vakayacora na nona vosa ni yalayala me vaka era nanuma e so ni sa berabera, ia sa vosoti kemuni ga vakadede ni sa sega ni vinakata ko koya me rusa e dua, ia me yacova ga na veivutuni na tamata yadua.” (2 Pita 3:​9, VV) Nanuma, na Kalou e ‘vosoti keda’ na lewe ni ivavakoso vakarisito. E so vei keda eda vinakata e levu na gauna meda qai veisautaki keda kina me rawa ni qai ‘kunei keda o koya ena vakacegu, nida sa sega ni tauviduka, ka sega ni cala.’ (2 Pita 3:​14) Eda sega beka ni vakavinavinaka ni vosoti keda vaka oqo na Kalou?

Marau ni Sotavi na Veika Dredre

15. E rawa vakacava ni marau tiko o Jisu ni sotava na veika dredre, e yaga vakacava vei keda na lotu Vakarisito nikua noda vakadamurimuri koya?

¹⁵ Na bula nei Eparama e vakavulici keda vakalevu na lotu Vakarisito nikua. E sega wale ga ni tu vua na vakabauta, ia e vakaraitaka tale ga na vosovoso, yalomatua, yaloqaqa, kei na loloma dina. E vakaliuca na sokalou vei Jiova. Ia meda nanuma tiko ni o Jisu Karisito e ivakaraitaki uasivi vei keda. E sotava tale ga o koya na veika rarawa kei na veivakatovolei, ia e marau tiko ga. Baleta? Ni dei toka ga nona vakasamataka na inuinui e tiko mai liu. (Iperiu 12:​2, 3) E masuta kina o Paula: “Ia me solia mada vei kemudou na Kalou, o koya na vu ni vosota kei na veivakacegui, mo dou lomavata vakai kemudou me vakataki Karisito Jisu [se, “me tiko vei kemuni na ivakarau ni vakasama vata ga e tiko vei Karisito Jisu,” NW].” (Roma 15:5) Ke vinaka na ivakarau ni noda vakasama, eda na marau tiko ga, dina ga ni levu na veika dredre e biuta e matada o Setani.

16. Na cava e rawa meda cakava kevaka eda sotava e levu na leqa?

¹⁶ Ke da sotava e levu na leqa, kua ni guilecava ni lomani keda o Jiova, me vaka ga nona lomani Eparama. E vinakata o koya meda qaqa. (Filipai 1:6) Nuitaki Jiova ni “na sega ni laiva me sivia na nomuni kaukauwa na ka ko ni vakatovolei kina; e na solia ko koya e na gauna ni veivakatovolei na sala mo ni dro bula rawa kina kei na kaukauwa mo ni vosota kina.” (1 Korinica 10:​13, VV) Vakamatauni iko mo dau wilika e veisiga na Vosa ni Kalou. (Same 1:2) Gumatua ena masu, kerei Jiova me vukei iko mo vosota. (Filipai 4:6) Ena “solia na Yalo Tabu . . . vei ira era kerea vua!” (Luke 11:​13, VV) Vakayagataka na veika e vakarautaka o Jiova mo bula kina vakayalo, me vaka na veivola e yavutaki ena iVolatabu. Kerei ira na mataveitacini mera vukei iko. (1 Pita 2:​17, NW) Dau tiko ena soqoni kece vakarisito, o na vakayaloqaqataki kina mo vosota tiko ga. (Iperiu 10:​24, 25, VV) Marautaka na nomu vakabauta ni nomu vosota oqori ena vakadonui iko kina na Kalou, ena vakamarautaka tale ga na lomana!​—Vosa Vakaibalebale 27:11; Roma 5:​3-5, NW.

17. Na cava mera kua ni yalolailai kina na lotu Vakarisito?

¹⁷ E lomani Eparama na Kalou ni a nona “i tokani.” (Jemesa 2:​23, VV) Ia e se sotava ga o Eparama na bula dredre. Eda sotava tale tiko ga na bula dredre na lotu Vakarisito ena ‘veisiga e muri’ oqo. E bau tukuna tale ga vei keda na iVolatabu ni “ko ira na tamata ca kei ira na dauveitemaki era sa na qai ca matua sara.” (2 Timoci 3:​1, 13, VV) Meda kua ni yalolailai, ia meda nanuma tiko ni veika dredre eda sotava tiko e vakaraitaka ni sa voleka ni cava na vuravura ca i Setani. E tukuna vei keda o Jisu ni “o koya e na vosota me yacova na i vakataotioti, e na vakabulai.” (Maciu 24:​13, VV) O koya gona, ‘kua ni oca ena caka vinaka!’ Vakadamurimuri Eparama, mo dua kina vei ira “era sa vakabauta ka dau vosota vakadede ka ra sa taukena na veika e sa yalataka na Kalou.”​—Iperiu 6:​12, VV.

O Raica Rawa?

• Na cava mera namaka kina na tamata i Jiova ena gauna oqo na veivakatovolei kei na veika rarawa?

• E rawa ni veitusaqati soti vakacava o Setani?

• E rawa ni wali vakacava na nodra veileti na lotu Vakarisito?

• E veivakatovolei vakacava na noda nanumi keda ga kei na dokadoka?

• E ivakaraitaki vinaka vakacava o Eparama ena nona waraka me vakayacori na vosa ni yalayala ni Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Levu na lotu Vakarisito gone era vakacacani nira vakasewasewani vei ira na nodra icaba

[iYaloyalo ena tabana e 29]

E se ‘yawa’ ena gauna i Eparama na vakayacori ni vosa ni yalayala ni Kalou, ia sa vakamua tu kina na nona bula