Dokai Ira na Liutaki Iko

“Doka na tamata kecega. Lomani ira na veiwekani. Rerevaka na Kalou. Vakarokorokotaka na tui.”​—1 PITA 2:​17.

1, 2. Era raici vakacava ena gauna oqo na veiliutaki? Ena vuku ni cava?

“SA NODRA kece ga na dodonu na gone. Sa ra sega ni dokai na itubutubu,” e kaya ena rarawa e dua na tina. “Kua ni Vakamalumalumu Vei Ira na Veiliutaki,” e volai toka ena dua na tikinipepa e dau kabi ena muaimuri ni motoka. Oqo e rua wale ga na ivakaraitaki ni ka o na kila ni sa takalevu ena gauna oqo. Sa vakilai vakalevu ena veiyasa i vuravura na nodra sega ni dokai na itubutubu, qasenivuli, iliuliu ni cakacaka, kei ira na vakailesilesi vakamatanitu.

² Era na kaya beka e so, ‘Na cava meu dokai ira kina na veiliutaki, e sega sara ga ni ganiti ira.’ So na gauna eda na sega ni vakabekataka rawa na tikina oqo. Veisiga ga noda rogoca na itukutuku ni nodra cakacaka vakatawadodonu na vakailesilesi ni matanitu, nodra kocokoco na iliuliu ni cakacaka, nodra veivakavulici na qasenivuli era sega ni yacova na kena ivakatagedegede, kei na nodra dau ivalavala kaukaua na itubutubu. E vinaka ni vica wale na lotu Vakarisito e vaka oqo nodra raici ira na liutaki keda ena ivavakoso.​—Maciu 24:​45-47.

3, 4. Na cava mera dokai ira kina na veiliutaki na lotu Vakarisito?

³ Nida lotu Vakarisito, e tiko “na vuna e dodonu” meda dokai ira kina na veiliutaki vakamatanitu. E vakamasuti ira na lotu Vakarisito na yapositolo o Paula mera “talairawarawa na tamata kece ga vei ira era veiliutaki e na matanitu, ni sega ni dua e veiliutaki rawa ke sega ni vakatara na Kalou. Ko ira era sa veiliutaki tiko oqo sa lesi ira kina na Kalou.” (Roma 13:​1, 2, 5, VV; 1 Pita 2:​13-15) E vakaraitaka tale ga o Paula e dua na vuna bibi meda talairawarawa kina ena ituvatuva ni veiliutaki ena vuvale: “Oi kemudou na yalewa vakawati, mo dou talairawarawa vei ira na watimudou, me vaka sa dodonu vua na Turaga. Oi kemudou na gone, mo dou talairawarawa vei ira na nomudou qase e na ka kecega: ni sa vinaka sara oqo vua na Turaga.” (Kolosa 3:​18, 20) E dodonu meda dokai ira na qase ni ivavakoso baleta ni ‘lesi ira na yalo tabu mera ivakatawa, mera vakania na isoqosoqo lewenilotu ni Kalou.’ (Cakacaka 20:28) E ivakaraitaki gona ni noda rokovi Jiova nida dokai ira na tamata era liutaki keda. Me liu tiko ga ena noda bula na noda doka na veiliutaki i Jiova.​—Cakacaka 5:29.

⁴ Meda vakasamataka mada ena gauna oqo na itutu cecere ni veiliutaki i Jiova, da qai raica na kedra ivakaraitaki e so era a sega ni dokai ira na veiliutaki, kei ira era a dokai ira na veiliutaki.

Era Sega ni Vakadonui o Ira na Sega ni Veidokai

5. E vakaraitaka vakacava o Maikali nona beci Tevita, na cava e qai yaco vua?

⁵ Mai na itukutuku kei Tui Tevita, eda rawa ni kila kina na rai i Jiova vei ira na beca na veiliutaki lesi vakalou. Ni sa kauta mai Jerusalemi na kato ni veiyalayalati o Tevita, sa qai raici “Tevita na tui [na watina o Maikali] ni sa ladelade ka meke tiko e na mata i Jiova; a sa beci koya e lomana.” O Maikali e dodonu me raici Tevita ni ulu ni nona vuvale, ni tui tale ga ni matanitu. Ia e qai vakaraitaka na lomana ena vosa gaga a cavuta: “Sa lagilagi na tui Isireli edaidai, ne! o koya ka luvata na nonai sulu e matadra na vada ni nona tamata, me vaka sa luvata votu na nonai sulu e dua vei ira na tamata lialia”! Ena vuku ni ka oqo, a sega kina ni vakaluveni o Maikali.​—2 Samuela 6:​14-23.

6. E raica vakacava o Jiova na nona beci koya e lumuta o Kora?

⁶ E dua na ivakaraitaki ca ni nodra beci na digitaki vakalou mera veiliutaki a vakaraitaka o Kora. Ni kawa nei Koaca, e kalougata o koya ni nona ilesilesi me qaravi Jiova ena valeniveitavaki! Ia, a qati rau o Mosese kei Eroni, o rau e lumuti rau na Kalou me rau liutaki ira na Isireli. E duavata o Kora kei na so tale na turaga ni yavusa e Isireli ra qai tukuna vaqaciqacia vei Mosese kei Eroni: “Sa savasava ko ira kece sara nai soqosoqo taucoko, ka sa tiko vei ira ko Jiova: a cava drau sa vakalevulevui kemudrau cake kina vei ira nai soqosoqo i Jiova?” E raica vakacava o Jiova na ka e cakava o Kora kei ira nona ilala? E raica na Kalou ni ka era cakava era vakaraitaka votu nodra beci koya. Ni raica oti o Kora nodra tilomi e lomaniqele na nona ito, sa qai vakamai koya kei ira na 250 na turaga e dua na bukawaqa i Jiova.​—Tiko Voli mai na Lekutu 16:​1-3, 28-35.

7. E dua beka na vuna vinaka era vakalewa kina na veiliutaki i Paula o ira na ‘yapositolo uasivi’?

⁷ Ena ivavakoso vakarisito ena imatai ni senitiuri, a tiko tale ga kina e so era a beci ira na veiliutaki e lesi ira na Kalou. Era beci Paula sara vakalevu na ‘yapositolo uasivi’ ena ivavakoso vakarisito mai Korinica. Era vakalewa nona ivakarau ni vosa ena nodra kaya: “Sa malumalumu ga ni sa tiko vei keda, ka sa ka wale na nona vosa.” (2 Korinica 10:10; 11:5) Se kenadau ena vosa o Paula se sega, e dodonu ga me dokai baleta ni yapositolo. Ia vakacava, e dau ka wale dina na vosa i Paula? Na nona vosa e volatukutukutaki ena iVolatabu e vakaraitaka ni kenadau sara o koya ena vosa. Ena nodrau veivosaki mada ga vakalekaleka kei Eroti Akaripa II, e dua e “kila kecega . . . na veika era sa dauveiletitaka [na Jiu],” a kaya kina na tui ena maqosa ni vosa i Paula: “Sa vo e lailai mo rawai au me’u lotu va-Karisito”! (Cakacaka 13:​15-43; 17:​22-34; 26:​1-28) Ia, o ira na ‘yapositolo uasivi’ e Korinica era beitaki Paula ni dau ka wale na nona vosa! E raica vakacava o Jiova na nodra ivalavala? Ena nona itukutuku vei ira na ivakatawa ena ivavakoso mai Efeso, e vakaraitaka kina o Jisu Karisito nona vakavinavinaka vei ira era sega ni muri ira “era sa kaya era sai apositolo, a ra sa segai.”​—Vakatakila 2:2.

Veidokai ga, Veitalia na Malumalumu

8. E vakaraitaka vakacava o Tevita ni doka na veiliutaki a solia vei Saula o Jiova?

⁸ E tu ena iVolatabu na kedra ivakaraitaki e levu era dokai ira na veiliutaki, e dina ni so era dau veiliutaki voravora, ra qai ca. Dua vei ira na ivakaraitaki vinaka oqo o Tevita. E veiqaravi voli o Tevita vei Tui Saula, mani vuvutaki Tevita o Saula ena levu ni ka e rawata, e tini sara me via vakamatei koya. (1 Samuela 18:​8-12; 19:​9-11; 23:26) E dina ni levu na gauna e rawa kina ni vakamatei Saula o Tevita, ia e kaya ga: “Me kakua sara vei au e na vuku i Jiova me’u dodoka yani na ligaqu vua ka lumuta ko Jiova.” (1 Samuela 24:​3-6; 26:​7-13) E kila o Tevita ni cala o Saula, ia e laiva ga vei Jiova me qai lewai koya. (1 Samuela 24:​12, 15; 26:​22-24) E sega ni vosa vakaukaua vei Saula se vosavakacacataki koya.

9. (a) Na cava a yacovi Tevita ena vuku ni ca i Saula? (b) Eda kila vakacava ni a dokai Saula dina tiko o Tevita?

⁹ A rarawa beka o Tevita ena gauna e caka tiko kina vua na ka ca? “A ra sa segata me’u mate ko ira era dauvakacaca,” a tagicaka vei Jiova o Tevita. (Same 54:3) E talaucaka vei Jiova na lomana: “Mo ni vakabulai au, na noqu Kalou, maivei ira na noqu meca: . . . Era sa soqoni vata na qaqa me veivala kei au; ka segai, Jiova, e na vuku ni noqu talaidredre, se na noqui valavala ca. Era sa cici ka vakarautaki ira, ka segai e na vuku ni noqu caka cala: mo ni yadra mo ni vukei au, ka vakaraica.” (Same 59:​1-4) E bau yaco oqo vei iko ena so na gauna​—ni sega ni dua na ka ca o cakava vua e dua e veiliutaki, ia e cakava tiko ga vei iko na ka ca? E sega ni oca o Tevita ena nona dokai Saula tiko ga. Ni sa mate o Saula, a sega ni sere ena marau o Tevita, e kena veibasai ni qai bulia e dua na sere ni lolosi: “Ko Saula kei Jonacani, erau sa veilomani ka dauveivinakati ni rau sa bula, . . . Erau a vakatotolo, ka berabera na ikeli, erau a kaukauwa, ka malumalumu na laioni. Oi kemudou na goneyalewa ni Isireli, dou tagicaki Saula.” (2 Samuela 1:​23, 24) Sa ivakaraitaki vinaka dina ni nodra dokai na lumuti i Jiova, e dina ni a sega ni cala o Tevita e cala ga o Saula!

10. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Paula ena nona doka na veiliutaki lesi vakalou ni ilawalawa dauvakatulewa, na cava e qai yaco kina?

¹⁰ Ena itabagauna vakarisito, eda raica tale ga na kedra ivakaraitaki uasivi o ira era doka na veiliutaki lesi vakalou. Me kena ivakaraitaki mada o Paula. E vakaraitaka o koya ni doka na vakatulewa ni ilawalawa dauvakatulewa ni ivavakoso vakarisito ena imatai ni senitiuri. Ena iotioti ni nona sikovi Jerusalemi o Paula, a qai vakasalataki koya na ilawalawa dauvakatulewa me lai vakasavasavataki koya ena kena iwalewale e tukuna na Lawa, me vakaraitaka kina vei ira na tani ni sega ni sevaka na Lawa i Mosese. E rawarawa sara vei Paula me kaya: ‘O iratou sara ga na mataveitacini qo eratou a vakaroti au meu biuti Jerusalemi ena gauna a leqataki kina noqu bula. Oqo eratou sa vinakata meu vakaraitaka e matanalevu niu doka na Lawa i Mosese. Au a sa vola oti e dua na ivola vei ira mai Kalatia ena noqu vakaroti ira mera kua ni muria na Lawa. Keu lako ina valenisoro, e rawa nira taura vakatani e so na ka au na lai cakava, era na nanuma ni vaka au via vakalomavinakataki ira na ilawalawa era cili.’ Ia, a sega ni vakasama vaka oya o Paula. E doka, e muria sara na ivakasala ni ilawalawa dauvakatulewa ena imatai ni senitiuri baleta ni sega ni veicoqacoqa kei na dua na ivakavuvuli vakarisito. E vakasauri ga na ka e qai yaco kina, oya ni qai lai vakabulai ga mai ena kedra maliwa na Jiu nira sa via vakamatei koya, e rua tale ga na yabaki nona vesu. Ia e muri sa qai vakayacori na loma ni Kalou. E lai vakamacala sara o Paula vei ira na vakailesilesi liu ni matanitu e Sisaria, vakauti koya tale na matanitu i Roma, lai vakamacala rawa sara kina vua na Sisa.​—Cakacaka 9:​26-30; 21:​20-26; 23:11; 24:27; Kalatia 2:12; 4:​9, 10.

O Dau Veidokai?

11. Eda na vakaraitaka vakacava nida dokai ira na veiliutaki vakamatanitu?

¹¹ O dau dokai ira na veiliutaki? Era vakaroti na lotu Vakarisito mera “sauma kece na ka e dodonu me saumi, . . . na veivakalagilagi vei koya e dodonu me vakalagilagi.” Na noda talairawarawa vei ira na “veiliutaki e na matanitu” e sega ni yaco wale ga ena noda sauma noda ivakacavacava, e dodonu tale ga meda vakarokorokotaki ira se dokai ira ena ka eda cakava kei na noda vosa. (Roma 13:​1-7, VV) Na cava meda cakava ke ra voravora vei keda na vakailesilesi vakamatanitu? Ena yasana o Chiapas mai Mexico, era kovea vakaukaua na vakailesilesi ni matanitu na qele era teitei voli kina e 57 na vuvale ni iVakadinadina i Jiova baleta ni o ira na lotu Vakarisito oqo era sega ni vakaitavi ena so na solevu vakalotu. Ena bose me lai wali kina na leqa oqo, era lako yani na iVakadinadina era savasava ra vakaisulu maqosa, ra qai vosa ena vakarokoroko kei na veidokai. Oti e dua vakacaca na yabaki, sa qai lewai me suka vei ira na nodra vanua. Na nodra ivalavala e vakavuna mera dokai mai vei ira na vakararai tu, e so era vinakata sara mera iVakadinadina i Jiova!

12. Na cava e bibi kina mera vakaraitaka na yalewa vakawati na “veidokai dina” vei ira na watidra tawavakabauta?

¹² O na vakaraitaka vakacava nomu doka na veiliutaki lesi vakalou ena matavuvale? Ni vakamacalataka oti na yapositolo o Pita na ivakaraitaki i Jisu ena nona vosota na rarawa, sa qai kaya: “Oi kemudou talega, na yalewa, dou vakamalumalumutaki kemudou vei ira na watimudou; me rawai ira na watidra ko ira na yalewa e na nodrai valavala, ka segai e na vunau, kevaka sa so sa sega ni talairawarawa ki na vunau; ni ra sa raica na nomudoui valavala savasava kei na nomudou rere [se, “veidokai dina,” NW].” (1 Pita 3:​1, 2; Efeso 5:​22-24) E vakabibitaka i ke o Pita na bibi ni nona talairawarawa na yalewa vei watina ena “veidokai dina,” veitalia mada ga ke sega ni veiganiti na ka e cakava me dokai kina. Na veidokai nei yalewa ena rawa ni rawa kina na loma i watina tawavakabauta.

13. Mera vakaraitaka vakacava na yalewa vakawati nira dokai watidra?

¹³ E qai tomana o Pita nona ivakamacala ena nona kauta cake mai na ivakaraitaki i Sera na wati Eparama, e dua e uasivi ena ivakaraitaki ni vakabauta. (Roma 4:​16, 17; Kalatia 3:​6-9; 1 Pita 3:6) Me duidui beka na veidokai e vakaraitaka e dua na yalewa e vakabauta na watina ni vakatauvatani kei koya e tawavakabauta na watina? Vakacava o iko na yalewa vakawati ke o sega ni duavata kei na watimu ena so na ka? E rawa ni taurivaki i ke e dua na ivakasala a cavuta o Jisu: “Ke dua ena veiliutaki e uqeti iko mo drau cakacaka vata ena dua na maile, tomani koya me rua na maile.” (Maciu 5:​41, NW) O dau dokai watimu tagane ena nomu cakava na ka e vinakata? Ke sa rui dredre, vakaraitaka vua na lomamu. Kua ni nanuma tiko ni sa kila tu o koya na lomamu. Ia, ni o vakaraitaka na lomamu vua, vakayacora ena kena iwalewale e veidokai. E vakasalataki keda na iVolatabu: “Me dau tau vakayalovinaka na nomuni vosa ka dau vakatuituinataki, ka mo ni dau kila se cava e dodonu mo ni kaya vei ira yadua ko veivosaki kaya.”​—Kolosa 4:​6, VV.

14. Na cava e okati ena nomu dokai rau na nomu itubutubu?

¹⁴ Vakacava o kemuni ra gone? E vakarota na Vosa ni Kalou: “Oi kemudou na gone, dou talairawarawa vei ira na nomudou qase e na ka sa vinaka vua na Turaga: ni sa dodonu oqo. Mo vakarokoroko vei [se, “dokai,” NW] rau na tamamu kei na tinamu; (oqo na vunau taumada sa dua kina na vosa ni yalayala).” (Efeso 6:​1-3) Eda raica e ke ni nomu talairawarawa vei rau nomu qase e tautauvata sara ga kei na nomu ‘dokai tamamu kei tinamu.’ Na vosa vakirisi e vakadewataki me “dokai,” e tiko kina na vakasama ni dua na ka e “vakamareqeti” se “vakacerecerei.” O koya gona, de o sa muria tiko na nodrau lawa nomu itubutubu o nanuma ni sa rui dredre, ia e sega ni wili me talairawarawa dina ke o muria ena voraki. E kerei iko na Kalou mo dokai rau vakalevu na nomu itubutubu, mo vakamareqeta tale ga na nodrau veidusimaki.​—Vosa Vakaibalebale 15:5.

15. Na sala cava era na veidokai tiko ga kina na gone, e dina ke ra nanuma ni rau cala na itubutubu?

¹⁵ Ia, vakacava ke rau cakava na nomu itubutubu e dua na ka e vaka me via yali kina nomu dokai rau? Tovolea mo biuti iko ena nodrau ituvaki. Sega li ni rau “vakavuna nomu sucu” rau a qaravi iko tale ga? (Vosa Vakaibalebale 23:​22, NW) Sega li ni vakavuna nodrau qaravi iko na nodrau lomani iko? (Iperiu 12:​7-11) Dau vosa vei rau nomu itubutubu ena yalo e veidokai, tukuna na lomamu ena yalo e maloku. Ke rau sauma mada ga mai ena kena iwalewale o sega ni taleitaka, kua ga ni vosa vei rau ena sala e sega ni veidokai. (Vosa Vakaibalebale 24:29) Nanuma tiko ni a dokai Saula tiko ga o Tevita e dina ni a sega ni muria na ivakaro ni Kalou na tui. Masuti Jiova me vukei iko ena gauna ni nomu rarawa. ‘Sova yani na lomamu e matana,’ e kaya o Tevita. “Sa nodai drodro na Kalou.”​—Same 62:8; Lele i Jeremaia 3:​25-27.

Dokai Ira na Liutaki Keda

16. Na cava e rawa nida vulica mai na nodra ivakaraitaki na ivakavuvuli lasu, kei ira na agilosi?

¹⁶ Era lesi ena yalo tabu na qase ni ivavakoso, ia era se ivalavala ca tiko ga, ra dau cala tale ga. (Same 130:3; Dauvunau 7:20; Cakacaka 20:28; Jemesa 3:2) Ena vuku ni ka oqo, era na sega beka kina ni taleitaki ira na qase e so ena ivavakoso. Na cava meda cakava ke da nanuma ni so na ka ena ivavakoso e vaka me sega ni caka vakadodonu? Dikeva mada na duidui e tiko vei ira na ivakavuvuli lasu ena imatai ni senitiuri kei ira na agilosi: “Era sa daubole, era sa yalokaukauwa, era sa sega ni rere [na ivakavuvuli lasu] ni ra vosavakacacataki ira na turaga. Ia ko ira na agilose, era sa uasivi cake e na kaukauwa kei na qaqa, era sa sega ni vosavakacacataki ira ka beitaki ira e na mata ni Turaga [“ena vuku ni nodra dokai Jiova,” NW].” (2 Pita 2:​10-13) Era vosa vakacacataki ira na “turaga,” se o ira na qase e soli vei ira na lewa ena ivavakoso vakarisito ena imatai ni senitiuri, o ira na ivakavuvuli lasu. Ia, era sega ni vosa vakacacataki ira na ivakavuvuli lasu oqo o ira na agilosi, e dina nira vakavuna tiko na dui yaloyalo ena kedra maliwa na mataveitacini. Nira kabula uasivi na agilosi qai uasivi cake nodra kila na lewadodonu mai vei keda na tamata, era kila vinaka na ka e yaco tiko ena ivavakoso. Ia, “ena vuku ni nodra dokai Jiova,” era laiva ga kina vua na Kalou me qai vakatulewa.​—Iperiu 2:​6, 7; Juta 9.

17. Ena tara vakacava na nomu vakabauta nomu sotava e dua na ituvaki o nanuma kina nira cala na qase?

¹⁷ Ke dua mada ga na ka e sega ni caka ena kena icakacaka dodonu, sega li ni dodonu meda vakabauti Jisu Karisito ni o koya na Ulu ni ivavakoso vakarisito? E lecava beka o koya na ka e yaco tiko ena nona ivavakoso e veiyasa i vuravura? Sega li ni dodonu meda waraka ga na nona vakatulewataka na ka me cakava ena kena icakacaka e lewa? Kena ikuri, ‘o cei o keda meda via lai lewai ira na tani?’ (Jemesa 4:12; 1 Korinica 11:3; Kolosa 1:18) Vakacava mo talaucaka ga na lomamu vei Jiova ena masu?

18, 19. Na cava o rawa ni cakava ke o nanuma ni cala e dua na qase?

¹⁸ Nida tamata ivalavala ca, ena rawa ni tubu ga mai ena so na gauna e so na ka dredre se leqa. Ena rawa ni cala sara mada ga na qase ena so na gauna, ena vakavuna beka mera kidroa kina e so. Na noda tavariri ena ituvaki vaka oqo ena sega ni veisautaka na ka e sa yaco. Ena rawa ga ni kuria tale na leqa. O ira na yalomatua vakayalo era na waraki Jiova ga me qai vakadodonutaka na ka, me qai veivakadodonutaki ga ena kena gauna kei na sala ga e vinakata.​—2 Timoci 3:16; Iperiu 12:​7-11.

¹⁹ Vakacava ke o rarawataka e so na ka? Vakaevei mo kua ni veivosakitaka kei na dua ena ivavakoso, ia mo torovi iratou na qase mo lai kere veivuke vei iratou? Mo kua ni veivakalewai, mo vakamacalataka ga na sala o vakaleqai kina. Dau “nanumi” ira na qase, dokai ira tale ga ni o ravi vei ira. (1 Pita 3:​8, NW) Kua ni cavuta e so na vosa gaga me baleti ira, vakararavi ga vei ira nira lotu Vakarisito matua. Ciqoma na vosa ni veivakayaloqaqataki cava ga era na tauca vei iko ena nodra kauai. Ke tiko e so tale na ka me vakadodonutaki, nuidei ni na dusimaki ira na qase o Jiova mera cakava na ka e vinaka, e dodonu tale ga.​—Kalatia 6:10; 2 Cesalonaika 3:13.

20. Na cava eda na dikeva ena ulutaga e tarava?

²⁰ Ia, e tiko tale e dua na tikina meda dikeva me baleta na nodra dokai kei na nodra rokovi o ira na liutaki keda. Sega li ni dodonu mera dokai ira na vakarurugi ena nodra lewa o ira na veiliutaki? Meda raica mada oqo ena ulutaga e tarava.

O na Sauma Vakacava?

• Na vuna vinaka cava meda dokai ira kina na veiliutaki?

• Erau raici ira vakacava na sega ni doka na veiliutaki lesi vakalou o Jiova kei Jisu?

• O cei soti era ivakaraitaki vinaka ena nodra dokai o ira na lesi mera veiliutaki?

• Na cava meda cakava ke kena irairai ni cala e dua e liutaki keda?

[iYaloyalo ena tabana e 12]

E dokai Eparama dina o Sera, e kune marau kina

[iYaloyalo ena tabana e 13]

O Maikali e sega ni doka na veiliutaki i Tevita ni ulu ni nona vuvale, e tui tale ga

[iYaloyalo ena tabana e 15]

“Me kakua sara vei au . . . me’u dodoka yani na ligaqu vua ka lumuta ko Jiova”!

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Vakacava mo talaucaka ga na lomamu vei Jiova ena masu?