Wase e 121

Ena Mata ni Sanadrini, Emuri vei Pailato

SA VOLEKA ni oti yani na bogi. E sa cakitaki Jisu oti vakatolu ko Pita, o ira na lewe ni Sanadrini era sa mai vakacavara na veilewai veidabui ka ra veisukayaki. Ia, ni sa kida na mataka ni Siga Vakaraubuka, era sota vata tale, oqo e laki caka ena nodra vale ni soqo na Sanadrini. Rairai era nakita me caka e dua na ka me solia e dua na i rairai ni vakalawataki na nodra vakayaco veilewai ena bogi. Ni kau mai matadra ko Jisu, era sa kaya, me vaka ga era a vakayacora ena bogi: “O iko na Karisito se segai? tukuna mai vei keitou.”

“Kevaka ka’u tukuna vei kemudou, dou na sega ni vakadinata,” e sauma yani ko Jisu. “Ia kevaka ka’u taro, dou na sega ni kaya mai.” Ia, ena yaloqaqa sa dusimaka yani ko Jisu na ka e baleti koya: “E na gauna mai muri e na tiko na luve ni tamata e na liga i matau ni Kalou kaukauwa.”

“O iko na Luve ni Kalou, se segai?” era via kila kece.

“Dou sa kaya dina, sai au ga,” e sauma yani ko Jisu.

Ni lomadra na tamata oqo me ra laba, sa veirauti sara ga na i sau ni taro oqo. Era raica oqori me vosavakacacataka na Kalou. “Sa yaga tale vakacava me dua e mai vakadinadina?” era taroga. “Ni da sa rogoca ga ko i keda mai na gusuna dina.” Sa ra qai vesuki Jisu, ka kauti koya yani vei Ponitio Pailato na kovana ni Roma.

Ko Jutasa, o koya a soli Jisu yani, e sa raica tiko na veika e vakayacori. Ni raica ni sa lewai me mate ko Jisu, sa rarawa na lomana. Sa lako yani o koya vei ira na bete i liuliu kei ira na qase ka vakasuka na 30 na tiki ni siliva, ka vakamacalataka: “Au sa cala ni ka’u a soli koya sa sega ni cala me mate.”

“Sa bale vakacava vei keitou? Sa baleti iko ga,” era sega ni bau kauwai ena nodra sauma. Sa qai viritaka yani na tiki ni siliva ko Jutasa ki na loma ni valenisoro ka lako yani ka tovolea me laki kukunataki koya. Ia, e rairai ramusu na tabanikau a vesuka kina na dali ka lutu sobu na yagona me kasabura ena veivatu e ra.

Era sega ni kila rawa na bete i liuliu na cava me caka ena i lavo siliva. “E tabu ni biu ki na kato ni soli ni Valenisoro,” era sa qai lewa vata, “ni sa i sau ni dra.” Ena nodra sa bosea oti, era sa qai volia na i lavo na tiki ni vanua ni daucaka kuro me nodra i bulubulu na vulagi. Na vanua e vakatokai na “Vanua ni Dra.”

E se mataka lailai tikoga sa kau kina ko Jisu ena nona vale vakaturaga na kovana. Ia o ira na Jiu era salavata yani kei koya era sega ni via curu ki loma, baleta ni ra vakabauta ni veiwekani kei ira na Veimatanitu Tani vakaoqori ena vakadukadukalitaki ira. Me vakacegui ira, a mani curu mai ki tuba vei ira ko Pailato. “A cava na ka ca dou sa beitaka vua na tamata oqo?” e taroga o koya.

“Kevaka sa sega ni tamata ca ko koya oqo, keitou sa sega ni soli koya yani vei iko,” era sauma yani.

Ni sega ni via vakaitavi kina, a mani kaya ko Pailato: “Dou kauti koya, ka lewai koya me vaka na nomudou lawa.”

Ni ra vakavotuya na nodra via laba, sa ra qai kaya na Jiu: “E sega ni tara vei keimami me vakamatea e dua na tamata.” Io, kevaka me ra vakamatei Jisu ena Soqo ni Lakosivia, ena rawa me vakavuna e dua na ue levu vei ira na lewe ni vanua, ena vuku ni nodra dokai Jisu na lewe vuqa. Ia kevaka me rawa ni ra taura na kai Roma me ra vakamatea ni beitaki ena ka vakapolitiki, era na levea rawa nodra veibeitaki na tamata.

O koya gona sa ra qai kauta cake mai oqo na i liuliu vakalotu e vica tale na veibeitaki, era sega ga ni vakatakila na nodra a veilewaitaki Jisu e liu kei na nodra beitaki koya ni vosavakacacataka na Kalou. E tolu na yavu ni nodra veibeitaki: “Keitou sa kunei koya oqo, [1] ni sa vukici ira vakatani na vanua, [2] sa vakatabuya na soli vakacavacava vei Sisa [3] a sa kaya ni sa Karisito na Tui ko koya.”

Ena nona beitaki ko Jisu ni kaya me tui oqori e kauwai kina ko Pailato. Sa baci curu tale yani ki na vale vakaturaga, sa qai kacivi Jisu yani vua, ka taroga: “O iko na nodra tui na kai Jutia, se segai?” Se me vakaoqo, ko sa voroka li na lawa ena nomu tukuna voli mo sa dua na tui e tusaqati Sisa?

A via kila ko Jisu na levu ni ka e sa rogoca ko Pailato me baleti koya, sa qai taroga: “Ko sa vosataka li na ka oqo vakataki iko, se sa tukuni au vakaoqo vei iko ko ira na tani?”

E via vakaraitaka ko Pailato ni sega ni kila e dua na ka me baleti koya ka ni gadreva ga me kila na kena dina. “Oi au beka na kai Jutia?” e sauma yani. “Ko ira na kai nomu kei ira na bete levu era sa soli iko mai vei au: a cava ko a cakava?”

E sega ni via levea na ka ni veileti oqo ko Jisu, o ya na i tutu vakatui. Na kena i sau e solia oqo ko Jisu e sega ni vakabekataki ni a kidacala kina ko Pailato. Luke 22:66–23:3; Maciu 27:1-11; Marika 15:1; Joni 18:28-35; Cakacaka 1:16-20.

▪ Na cava na i naki era mai bose tale kina na Sanadrini ena mataka?

▪ E mate vakacava ko Jutasa, ia na cava e mani caka ki na 30 na tiki ni siliva?

▪ Ena vuku ni cava era vinakata kina na Jiu me ra vakamatei Jisu na kai Roma, ia me kua ga ni o ira?

▪ Na cava era beitaki Jisu kina na Jiu?

Wase e 122

Mai Vei Pailato ki Vei Eroti ka Baci Lesu Tale

E DINA ga ni sega ni via vunitaka vei Pailato ko Jisu ni o koya na tui, e vakamacalataka ga ni nona Matanitu ena sega ni vakaleqai Roma. “Sa sega ni vakavuravura na noqu matanitu,” e kaya ko Jisu. “Kevaka sa vakavuravura na noqu matanitu, era na qai vala na noqu tamata, me’u kakua ni soli yani vei ira na kai Jiuta: ia oqo, sa sega ni vu e ke na noqu matanitu.” E vakatakila vakatolu kina ko Jisu ni dua tiko na nona Matanitu, e dina ga ni sega ni vu mai na vuravura oqo.

Ia, e baci tomana nona tarogi koya ko Pailato: “Ko iko bagi na tui?” A ya, o iko beka e dua na tui e dina ga ni nomu matanitu e sega ni matanitu ni vuravura oqo?

Sa qai vakatakila ko Jisu vei Pailato ni sa dodonu sara tikoga mai na nona nanuma ena nona sauma: “Ko sa kaya ni’u sa tui. A ka oqo ka’u sa sucu mai kina, ia ena ka oqo ka’u sa lako mai ki vuravura oqo, me’u dautukuna na ka dina. O koya yadua sa vakabauta na ka dina, sa rogoca na noqu vosa.”

Io, na i naki ni nona a bula voli e vuravura ko Jisu me dautukuna “na ka dina,” vakauasivi na ka dina ni Matanitu. Sa vakarautaki koya oti ko Jisu me yalodina ki na ka dina oqori e dina ga ena mani yali kina nona bula. E dina ga ni qai taroga ko Pailato: “A cava na ka dina?” e sega ni qai waraka tale na i kuri ni vakamacala. Sa veirauti na ka e rogoca me vakatulewa kina.

Sa curu tale yani vei ira na lewe vuqa ko Pailato, era wawa tu mai tautuba ni valelevu. Rairai beka e tiko e yasana ko Jisu, sa qai tukuna vei ira na bete i liuliu kei ira era tiko vata: “Au sega ni raica e dua na cala vua na tamata oqo.”

Ena nodra cudruvaka na lewa sa tau, era sa qai vakarota na lewe vuqa: “Sa vakayavalati ira tiko na tamata e Jutia taucoko ko koya e na nona i vakavuvuli, mai Kalili ka yaco sara mai ki na vanua oqo.”

Rairai kurabuitaka ko Pailato na nodra sa rui yalokatakata vakayalowai na Jiu. O koya gona ni ra sa qoqolou tikoga na bete i liuliu kei ira na qase, sa qai golevi Jisu ko Pailato ka taroga: “Ko sa sega ga ni rogoca na levu ni ka era beitaki iko kina?” Ia, e sega ni bau via sauma ko Jisu. Na nona lomavakacegu ena kaukauwa ni veibeitaki e kurabui vakalevu kina ko Pailato.

Ni sa kila ko Pailato ni kai Kalili ko Jisu, sa raica na sala me galala mai kina. Na i liuliu mai Kalili, ko Eroti Anitipasa (na luvetagane i Eroti na Kalevu), e tiko sara ga mai Jerusalemi ena vuku ni Lakosivia, ka vakauti Jisu sara vua. Ko Eroti Anitipasa a musuka na ulu i Joni na Dauveipapitaiso ena dua na gauna yani ki liu, ia e rere ko Eroti ni sa rogoca na veicakacaka mana sa vakayacora ko Jisu, ena nona rerevaka ni sa i Joni ko Jisu ka sa tucake mai na mate.

Ia e reki vakalevu ko Eroti me sotavi Jisu. E sega ni vuna ni kauwaitaka na veika e baleti Jisu se nona saga me bau kila na veika e beitaki kina se dodonu se sega. Na ka ga e namaka ka nuitaka o ya me raici Jisu me vakayacora e so na cakamana.

Ia, e cata ko Jisu me vakaceguya na gagadre i Eroti. Na kena dina, ena gauna e tarogi koya kina ko Eroti, e galu tu ga o koya. Ena nona rarawa, sa qai vakalialiai koya ko Eroti kei ira na nona matasotia. Era vakasuluma ena dua na i sulu lumilumisa ka vakalialiai koya. Era sa qai vakauti koya lesu tale vei Pailato. Sa qai yaco ena vuku ni ka oqo me rau sa veivinakati tale ko Eroti kei Pailato mai na nodrau a dauveimecaki tu e liu.

Ena gauna sa vakalesui yani kina ko Jisu, sa ia ko Pailato me vakasoqoni ira vata mai na bete i liuliu, na nodra i liuliu na Jiu, kei ira na tamata ka kaya: “Ko ni kauta mai vei au na tamata oqo me vaka e dua e vagolei ira vakatani na tamata, ia ni’u sa vaqaqai koya oti e matamuni, mo ni kila ni’u sa sega ni raica ni cala na tamata oqo e na dua na ka ko ni beitaki koya kina. E a sega tale ga ni kunea vaka kina e dua nona cala ko Eroti, ni sa vakauti koya tale mai vei au. Mo ni kila, ni sa sega na ka e cakava ko koya ka dodonu me mate kina. O koya gona oqo au sa na vakanakuitataka ga kina ka sereka.”

Sa vakakina ni vakarua nona vakatulewataka ko Pailato ni sega na cala i Jisu. E sa lomana me sereki koya, ni sa kila ena nodra vuvu ga na bete era soli koya yani kina. Ena nona saga tikoga ko Pailato me sereki Jisu, sa qai taura e dua na vuna kaukauwa sara me vakayacora vakakina. Ni sa dabe toka ena nona i tikotiko ni veilewai, sa qai vakauta vua ko watina e dua na i tukutuku, ka uqeti koya: “Mo kakua ni cakava e dua na ka vua na tamata tawa cala oqori, ni’u sa kune rarawa vakalevu edaidai e na dua na tadra [rairai vu mai va-Kalou] ka baleti koya.”

Ia, ena sereka vakacava ko Pailato na tamata yalododonu oqo, ni kila ni dodonu me sereki koya? Joni 18:36-38; Luke 23:4-16; Maciu 27:12-14, 18, 19; 14:1, 2; Marika 15:2-5.

▪ E sauma rawa vakacava ko Jisu na taro me baleta na nona i tutu vakatui?

▪ Na cava “na ka dina” a mai vakadinadinataka voli ko Jisu ena nona bula e vuravura?

▪ Na cava sa lewa ko Pailato, ia e vakacava na i tovo ni nodra ciqoma na tamata, ia na cava sa qai vakayacora vei Jisu ko Pailato?

▪ O cei ko Eroti Anitipasa, na cava e reki kina vakalevu ni sa raici Jisu, ia na cava e qai cakava vua?

▪ Na cava e gu kina na loma i Pailato me sereki Jisu?

Wase e 123

“Raica! Na Tamata!”

NA NONA qoroya na i tovo vinaka i Jisu ka kila ni sega na nona cala, sa qai muria tale ko Pailato e dua na sala me sereki koya kina. “Sa dua na nomudoui valavala,” e tukuna vei ira na lewe vuqa, “Meu sereka e dua vei kemudou e na kanavata ni lako-sivia.”

E vesu tale tu ga e valeniveivesu ko Parapa, na daulaba kilai levu, sa qai taroga ko Pailato: “O cei ko ni vinakata me’u sereka vei kemuni, ko Parapa se ko Jisu o koya sa vakatokai na Karisito?”

Ena nodra vakauqeti ira na bete i liuliu, era sa qai kerei Parapa na tamata me sereki ka me mate ko Jisu. E sega ga ni cegu na lomana, e baci sauma ko Pailato ena nona tarogi ira tale: “O cei vei rau na lewe rua ko ni vinakata me’u sereka vei kemuni?”

“Ko Parapa,” era qolouvaka yani.

“Ia na cava ga me’u qai cakava vei Jisu ko koya sa vakatokai na Karisito?” e taroga yani ko Pailato ena loma taqaya.

Era sauma yani ena qoqolou: “Vakoti koya!” “Vakoti koya!”

Ni sa kila na nodra via vakamatea na tamata yalododonu, sa qai vakamasuti ira ko Pailato: “A cava na ca sa kitaka? Au sa sega ni kunea e dua na ca vua e dodonu me mate kina; au na vakanakuitataki koya, ka sereka.”

Veitalia ga na nona sasaga, era kailavata ga mai na i lawalawa levu yalokatakata o ya, ena nodra vakatalatala na i liuliu ni lotu: “Me vakoti.” Nodra veibukani na bete, era gadreva sara ga na i lawalawa levu me dave na dra. Ia, ena lima ga na siga sa oti, e rairai so beka vei ira era a maliwai ira voli na kidavaki Jisu ena nona curu vaka-Tui ki Jerusalemi! Kevaka me ra tu voli e kea na tisaipeli i Jisu, e rairai era toka lo ga ka lako vakavuni voli.

Ni raica ko Pailato sa sega ni yaga na nona veivakamasuti, ka tubu vakalevu ga na ue, sa qai vuluvulu me ra raica na lewe vuqa, ka kaya: “Au sa na sega ni beitaki e na vuku ni dra tawa cala oqo; sa baleti kemuni ga.” Ena ka oqo era sauma kina na tamata: “Me baleti keimami na nona dra, kei ira na luve i keimami.”

O koya gona, me salavata kei na lomadra​—⁠nona via vakalomavinakataki ira vakalevu na lewe vuqa mai na nona via vakayacora na veika e sa kila rawa tu ni dodonu⁠—​sa qai sereki Parapa vei ira ko Pailato. Sa qai kauti Jisu yani me luvati na nona i sulu me kuita. Oqo e sega ni kuita e daucaka wale tu ga. E vakamacalataka na The Journal of the American Medical Association na i vakarau ni nodra veivakanakuitataki na kai Roma:

“E lekaleka na kuita ka ra lilili tu kina na tikitiki ni kuli ni manumanu era tu yadua ga se tali vata tu e duidui na kedra balavu, me qai vesuvesu veitaravi tu kina na kaukamea moqili lalai sara se na sui ni sipi momoto. . . . Ni ra daumokuta na dakui koya e kuita tiko na sotia ni Roma ena nodra i gu taucoko, na mua ni kaukamea oqori ena sea titobu na lewe i koya e kanakuita, ka na dresulaka na kuli ni tamata kei na veinave lalai e rukuna na tikitiki ni kuli ni manumanu kei na sui ni sipi. Ni toso tiko na veivakanakuitataki, sa na curuma yani na viciko e loma na veika momoto me qai mosimosi tu mai na viciko oqori ni ra dradra tu.”

Ni oti nona kanakuita rarawa oqo, sa qai kau yani ko Jisu ena nona vale vakaturaga na kovana, sa ra qai kacivi kece mai na mataivalu. Era baci talaca tale vua na nodra vosa vakacaca na sotia ka vakaisalataki koya ena dua na i sala wa vakavotona ka ra tabaraka sobu me coba e buradelana. Era solia me taura ena ligana i matau e dua na gasau, ka vakasulumi koya ena i sulu lokaloka, na kena mataqali era dautokara na tui. Sa ra qai vakalialiai koya: “Mo ni bula na nodra Tui na Jiu!” Io, era kasiviti koya talega ka sabaka na matana. Era taura na tolo ni gasau mai ligana ka mokuta kina na uluna, me ra coba matua sara ena kuli ni nona qavokavoka na voto gagata ni nona i “sala” vakamadua.

Na nona tauri koya vinaka tu ko Jisu ena veivakacacani sa mai caka tu oqo vua, e vakadrukai Pailato ka uqeti koya me saga tale ni sereki koya. “Raica, au sa kauti koya mai oqo ki tautuba vei kemuni, mo ni kila ni’u se sega ni kunea vua e dua na cala,” sa qai tukuna vei ira na lewe vuqa. Rairai nanuma beka o koya ni i tuvaki rarawa i Jisu me na vakamalumalumutaka na lomadra. Ni sa duri tu ko Jisu ena matadra na tawaloloma oqori ka tokara tu na i sala wa vakavotona kei na i sulu lokaloka kei na matana sa drodro tu mai kina na dra ka laurai ena kena mosi, sa qai kacivaka ko Pailato: “Raica! Na tamata!”

E dina ga ni sa dradrakusikusi ka mavoa, sa mai duri tu oqo na tamata kilai tani duadua ni veitabagauna kece, sa dina, na tamata rogo duadua a bau bula! Io na nona tauri koya vinaka tu ko Jisu kei na nona i valavala rakorako e vakaraitaka votu na nona rogo, o koya e vakadinata talega ko Pailato ni vaka me kune ruarua ena nona vosa na veidokai kei na yalololoma. Joni 18:39–19:5; Maciu 27:15-17, 20-30; Marika 15:6-19; Luke 23:18-25.

▪ Na sala cava e saga ni sereki Jisu kina ko Pailato?

▪ E tovolea ko Pailato me galala vakacava mai na cala bibi?

▪ Na cava na veika e vauci ena veivakanakuitataki?

▪ A vakasewasewani vakacava ko Jisu ni sa oti na veivakanakuitataki?

▪ Na sasaga cava tale e baci via cakava ko Pailato me sereki Jisu kina?

Wase e 124

Soli ka Kau Yani

SA RAWAI Pailato nona raica ni tauri koya vinaka tu ko Jisu ena ka rarawa e sotava, e baci saga tale kina me sereki koya, ia era sa qai cudru ga vakalevu na bete i liuliu. Era vakadeitaka me kakua tale ni daro na i naki ca ni lomadra. Sa ra qai tomana tale nodra qoqolou: “Vakoti koya! Vakoti koya!”

“Ni kauti koya ka vakota,” e sauma yani ko Pailato. (E veisaqasaqa mai na veika era a tukuna mada e liu, e rairai tu vei ira na Jiu na kaukauwa me ra vakamatei ira na daubasu lawa ena vuku ni caka cala vakalotu me veirauti kei na caka cala bibi.) Ena gauna o ya, e sa i kalima ni gauna, ni tukuni Jisu ko Pailato ni sega na nona cala, ka kaya: “Au sega ni kunea vua e dua na cala.”

Ni ra sa raica na Jiu ni sa sega ni yaco nodra veibeitaki vakapolitiki, sa qai kau cake tale mai na veibeitaki vakalotu ni vosa vakacaca a kau cake mai ena vica na aua yani ki liu ena nona a lewai e matadra na Sanadrini ko Jisu. “E tiko e dua na neimami lawa,” era kaya, “ka sa dodonu e na lawa koya me mate ko koya, ni sa tukuni koya tiko me Luve ni Kalou.”

Na veibeitaki oqo e vou vei Pailato, ka tuburi koya ga kina vakalevu na rere. Me yacova mai oqo, sa kila o koya ni sega ni tamata wale ko Jisu, na tadra mada ga i watina kei na vakatubuqoroqoro ni yalodei i Jisu e vakaraitaka. Ia me “luve ni Kalou?” E kila ko Pailato ni ko Jisu e lako mai Kalili. Ia, ena rawa beka ni a bula tu e liu o koya? Sa qai kauti koya lesu tale ki na vale vakaturaga, ka taroga ko Pailato: “E vei na vanua ko lako mai kina?”

E galu voli ga ko Jisu. A sa tukuna oti vei Pailato o koya ni tui ia na nona Matanitu e sega ni vakavuravura. E sega tale ni yaga me vakuria na i vakamacala ena gauna oqo. Ia, e nanuma ko Pailato ni beci ena kena sega ni saumi na nona taro, sa qai kacabote nona cudru vei Jisu: “Ko na sega li ni vosa vei au? Ko sega beka ni kila ni tu vei au na kaukauwa me’u sereki iko, ka tu tale ga vei au na kaukauwa me’u vakoti iko?”

“E sega ni dua na kaukauwa e tu vei iko me baleti au, kevaka e sega ni soli vei iko mai vua na Kalou,” e sauma yani ena veidokai ko Jisu. E vakaibalebaletaka o koya na lewa e solia mai na Kalou vei ira na i liuliu vakatamata me ra lewa e vuravura. Sa qai vakuria ko Jisu: “O koya gona e levu cake kina na nona i valavala ca ko koya ka a soli au yani vei iko.” Io, e cala vakalevu sara na bete levu ko Kaiafa kei ira era vakaitavi kina kei Jutasa Isikarioti mai vei Pailato ena vuku ni veivakararawataki tawadodonu e vakayacori vei Jisu.

Sa qoroi Jisu vakalevu sara ko Pailato ka rivarivabitaka de vu va-Kalou mai o koya, e baci saga tale me sereki koya. Era sabaya yani na vosa i Pailato na Jiu. Era tomana tale na nodra veibeitaki vakapolitiki, ena yaloqaseqase era veivakarerei: “Kevaka ko ni sereki koya na tamata oqo, ko ni sa sega ni tovata kei na Sisa. Ko koya ga e tukuni koya tiko ni tui sa saqata na Sisa.”

Veitalia ga na vosa ni leqa sa ra tau tu mai o ya, e se baci kauti Jisu tale ki tautuba ko Pailato, ka kaya: “Raica! Na nomuni tui!”

“Kauta tani! Kauta tani! Vakoti koya!”

E taroga ena levu ni nona yalolailai ko Pailato: “Me’u vakoti koya li na nomudou tui?”

Era cata ni mate na Jiu na nodra qali tu vei Roma. Io, era beca dina na veiliutaki nei Roma! Ia, era kaya ena veivakaisini na bete i liuliu: “E sega na neimami Tui, ko Sisa duadua ga.”

Ena nona leqataka na nona i tutu vakapolitiki kei na kena i rogorogo, sa qai rawai Pailato na nodra cike na Jiu. Sa qai soli Jisu yani. Era luvata tani na sotia na i sulu lokaloka i Jisu ka vakasuluma ena nona i sulu dina. Ena nona kau yani me laki vakoti, e soli vua me colata ga na nona kau ni veivakararawataki.

Oqo e sa donumaka na veimama ni mataka ni Siga Vakaraubuka, 14 Naisani; rairai sa voleka yani na sigalevu tutu. A yadra voli mai ko Jisu me tekivu sara mai na mataka caca ni Siga Lotulevu, ka sotava veitarataravi na rarawa. Sa rawa ni kilai ni sa sega vua na kaukauwa me taura rawa na bibi ni kau. E mani sotava e dua na kai Kirini mai Aferika, ko Saimoni, era vakasaurarataki koya me colata vua na kau. Ni ra sa lako tiko, e dua na i lala tamata levu, okati kina o ira na yalewa, era muria ka osivaki Jisu voli ena rarawa.

Sa qai vuki vei ira na yalewa, ko Jisu, ka kaya: “O i kemudou na yalewa ni Jerusalemi, dou kakua ni tagicaki au, dou tagicaki kemudou kei ira na luvemudou. Dou kila, sa voleka mai na gauna era na kaya kina na tamata, Sa kalougata ko ira na yava, kei na kete ka sega ni sucu mai kina na gone, kei na sucudra ka sega ni sa vakasucuma na gone! . . . Ni kevaka era cakava na veika oqo ni sa drokadroka tu na kau, na cava e na yaco ni sa madu?”

E vakaibalebaletaka ko Jisu na vunikau ni matatamata vaka-Jiu, ni se tu kina e so na bula baleta na nona tiko ko Jisu kei na nodra bula voli e dua na vovo ni tamata era vakabauti koya. Ia, ni ra sa kau tani mai na matatamata o ya mai na matanitu, sa na qai vo tu ga mai na vunikau mate vakayalo, io, e dua na i soqosoqo madu vakamatanitu. Isa, sa na wacava na veitagicaki ni yaco mai na mataivalu nei Roma, me vaka na dauveivakamatei ni Kalou, me mai vakarusa na matatamata na Jiu! Joni 19:6-17; Joni 18:31; Luke 23:24-31; Maciu 27:31, 32; Marika 15:20, 21.

▪ Na cava na ka era beitaki Jisu kina na i liuliu vakalotu ni sa sega ni yaco na nodra veibeitaki ena ka vakapolitiki?

▪ Na cava e vakarerei vakalevu kina ko Pailato?

▪ O cei e cala vakalevu cake ena ka e yaco vei Jisu?

▪ Na kena i tinitini era rawai Pailato vakacava na bete me soli Jisu yani me vakamatei?

▪ Na cava e kaya ko Jisu vei ira na yalewa era tagicaki koya, ia na cava e vakaibalebaletaka o koya ena nona kaya ni sa “drokadroka” tu na kau ka oti sa qai “madu”?

Wase e 125

Yaluma ena Kau

ERAU salavata kei Jisu e rua na daubutako me ratou laki vakamatei. E se sega ni yawa mai na koro, sa laki tu vakadua na i lakolako ena vanua na yacana ko Kolikoca, se Vanua ni Qavokavoka.

Sa mai luvati e ke na nodratou i sulu na kaivesu. Sa qai vakarautaki na waini e vagagai ena mura. E rairai era a vakarautaka na yalewa mai Jerusalemi, ia era sega ni bureitaka na kai Roma ni solia na gunu dauvakamalumalumu vutu ni yago oqo vei ira era vakarubeci. Ia, ni tovolea ko Jisu, e qai bese ni gunuva. Baleta? E rairai vinakata me lewa vinaka tu na nona vakasama ena vakatovolei kaukauwa duadua oqo ni nona vakabauta.

Sa qai vakadavori yani ena kau dodonu ko Jisu ka dodoki cake ena dela ni uluna na ligana ruarua. Sa ra qai vakota veitavaci na ligana ruarua na sotia ena dua na i vako levu, ena yavana ruarua talega e ra. E mosi sara na vutu ni kena sa laubasikata na lewe ni i sema ni suina na i vako. Ena gauna me vakaduri cake kina vakadodonu na kau, sa qai vakarerevaki ga na kena vutu, ni sa kadresu na lewe ena tikina e lauvako ena vuku ni kena bi sobu na yagona. Ia, e sega sara ni bau vosa cudrucudru ko Jisu, e masulaki ira ga na sotia ni Roma: “I Tamaqu, ni vosoti ira ga; ni ra sega ni kila na ka era cakava tiko.”

Sa vola tu e cake vua ko Pailato e dua na i vakatakilakila: “Ko Jisu na kai Nasareci, na nodra Tui na Jiu.” Rairai a vola oqo ena nona sega walega ni dokai Jisu, e baleta talega ni cata vakalevu na nodra sa mai lewa vua na nodra bete na Jiu me totogi mate ko Jisu. Me rawa ni ra wilika kece na i vakatakilakila, sa vola kina ko Pailato ena vosa e tolu​—⁠na vosa vaka-Iperiu, vaka-Latina e taurivaki vakamatanitu, kei na va-Kirisi ni veisiga.

E ca dina vei ira na bete i liuliu oqo, vei rau talega ko Kaiafa kei Anasa. Na ka e vosataki vakadodonu oqo, e vakacaraka na nodra gauna ni marau levu. Era cata na veika oqori ka kaya: “Mo ni kakua ni vola, Na Nodra Tui na Jiu; me volai ga, E kaya, Ko i au na nodra Tui na Jiu.” Ni cudruvaka ko Pailato na nodra a vakamuai koya na bete, a qai sauma lesu ena nona beci ira: “Na ka au sa vola, au sa vola!”

Sa ra laki soqo vata kece tu na bete kei na dua na i lawalawa levu oqori ena vanua ni veivakamatei, era saga na bete me ra vakalasuya na ka sa volai tu. Era sa qai tukuna cake mai na i vakadinadina lasu era a tukuna e liu ena mataveilewai ni Sanadrini. Sa rauta bagi me ra vosa vakacaca o ira era lako siviti koya, ka kureulu ni veivakalialiai ka kaya: “Ko iko ko via vakarusa na Valenisoro ka tara tale e na tolu na siga! Tei vakabulai iko mada ga kevaka ko Luve ni Kalou, ka kevu sobu mai na kau ni veivakararawataki.”

“E dau vakabulai ira na tani; e sega ga ni vakabulai koya rawa!” era kaya vata mai ena veivakalialiai na bete i liuliu kei na nodra i tokani vakalotu. “Sa i koya na nodra Tui na Isireli! Me kevu sobu mada mai na kau ni veivakararawataki, ka da na qai vakabauti koya. Sa vakararavi tu ko koya vua na Kalou; ia, me vakabulai koya sara mada oqo kevaka e vinakati koya; ni a kaya, Ko i au na Luve ni Kalou.”

Ni sa curumi ira na sotia na yalo o ya, era qai vakalialiai Jisu talega. Ena nodra veivakalialiai era dulaka vua na waini wiwi ka rairai volekata yani na tebenigusuna mamaca. Era kaya vua ena veivakalialiai: “Ke sa i iko dina na nodra Tui na Jiu, vakabulai iko mada!” O rau mada ga na daubutako​—e rau vakoti e dua ena i matau i Jisu, ka dua ena i mawi​—e rau vakasewasewani koya talega. Vakasamataka mada! Na tamata rogo duadua a bau bula, io, o koya sara ga a vakaivotavota kei Jiova na Kalou me rau bulia na ka kecega, sa lomana me sotava na rarawa kecega ni veivakacacani oqo!

Era sa kauta na i sulu i Jisu ka laki wasea vakava na sotia. Era qai vakawirimadigitaka se o cei soti me nona. Ia na nona i tutuvi (i sulu e loma) e sega ni sema, ni i sulu vinaka sara. Sa ra qai veivosaki na sotia ka kaya: “Me datou kakua ni dresuka me datou vakawirimadigi ga se me nei cei.” Ena ka oqo, era sega tiko ni kila ni ra sa vakayacora kina na i Vola Tabu ni kaya: “Era a qai veivotayaka na noqu i sulu, ia na noqu i tutuvi era a vakawirimadigi kina.”

Sa qai vakila e dua vei rau na daubutako ni dua dina ga na tui ko Jisu. Sa vunauci kena i karua, ka kaya: “Ko sega beka ni rerevaka na Kalou, ni ko sa lewai mo mate tale ga vaka taki koya ko iko? Sa dodonu na lewa e tau vei kedaru, ni sa rauti kedaru ga na i sau ni nodaru i valavala, ia na tamata oqo e sega na ka ca e cakava.” Sa vosa vei Jisu ka kerea vua: “Ni nanumi au ni ko ni sa lako ki na nomuni matanitu.”

“Au sa tukuna dina vei iko edaidai,” e sauma yani ko Jisu vua, “E daru na tiko vata mai Parataisi.” Na vosa yalayala oqo ena qai vakayacori ena gauna sa veiliutaki me Tui mai lomalagi ko Jisu me vakaturi koya na daucaka ca veivutuni o ya me bula e vuravura, ena Parataisi era na qai teivaka o ira era bulata yani na Amaketoni kei ira na nodra i tokani. Maciu 27:33-44; Marika 15:22-32; Luke 23:27, 32-43; Joni 19:17-24.

▪ Na cava e sega ni via gunuva kina ko Jisu na waini vagagai ena mura?

▪ Na cava e rairai vakavuna na vakabiri ni i vakatakilakila ena kau e vakoti kina ko Jisu, ia na veisavosa cava tale e qai cakava ko Pailato kei ira na bete i liuliu ena vuku ni ka oqo?

▪ Na veivakalialiai cava soti e baci sotava tale ko Jisu ena kau, ka cava e rairai vakavuna?

▪ E vakayacori vakacava na parofisai ena veika e vakayacori ena i sulu i Jisu?

▪ Na veisau cava e cakava e dua vei rau na daubutako, ena qai vakayacora vakacava ko Jisu na nona kerekere?

Wase e 126

“E Dina ga sa Luve ni Kalou ko Koya Oqo”

E SEGA ni dede na rube tu i Jisu ena kau, sa qai yaco e dua na ka veivakurabuitaki ena sigalevu tutu o ya, sa buto na vanua taucoko me tolu na aua na kena dede. E sega ni vakavuna oqo na butoleka, me vaka ni dauyaco oqo ena vula vou ia oqo e taucoko tu kina na vula ena gauna ni Lakosivia. Ia, na butoleka e dau vica ga na miniti. E vu gona mai vua na Kalou na buto ni vanua oqori! Rairai era qai cegu beka kina na vakasewasewani Jisu tiko, ka ra muduka nodra veivakalialiai.

Kevaka e a yaco na ka veivakurabuitaki oqo ni bera ni vunauca nona i tokani na tamata i valavala ca ka kerei Jisu me nanumi koya, de rawa me dua na yavu o ya ni nona veivutuni. Rairai ena gauna ka butobuto tu kina na vanua, eratou a lako volekata yani na kau ni veivakararawataki e le va na yalewa, na tina i Jisu kei Salome na tacina, ko Meri na yalewa ni Makitala, kei Meri na tina i Jemesa Lailai na i apositolo. A tiko talega kei iratou ko Joni na i apositolo e daulomana ko Jisu.

Sa wacava na ‘lausua ni loma’ i tina i Jisu ni sa raici luvena tagane a daukarona voli ka susuga e sa vakarubeci tu ena rarawa levu! Ia e sega ni bau kauwai ko Jisu ena nona vutugu, ia ena maroroi ga i Meri. Ena nona sasaga vakaukauwa, sa qai deguvacu yani vei Joni ka kaya vei tinana: “Yalewa, raica na luvemu!” Sa qai deguvacu yani vei Meri, ka kaya vei Joni: “Raici tinamu!”

E solia oqo ko Jisu vei Joni na nona i apositolo e daulomana me maroroi tinana, ka rairai sa yada voli ena gauna oqo. E vakayacora oqo ko Jisu ni se bera ni ratou vakabauti koya na vo ni luvetagane i Meri. E solia gona kina e keri e dua na i vakaraitaki vinaka ni kena sega ni kauwaitaki ga na veika vakayago e gadreva o tinana, e bau talega kina nona veika vakayalo.

Rauta na tolu na kaloko ena yakavisiga, sa kaya ko Jisu: “Au sa via gunu.” E vakila ko Jisu ni vaka ga e sa vakasuka o Tamana na nona veikaroni me rawa ni vakatovolei na nona yalodina ki na kena i yalayala levu duadua. Sa qai kaci ena domo levu: “Noqu Kalou, noqu Kalou, ko ni sa biuti au e na vuku ni cava?” Ni ra sa rogoca e so era duri volekata, era sa kaya: “E kacivi Ilaija tiko ko koya.” A cici vakasauri yani e dua vei ira ka tonisua e dua na vutovuto ena mua ni gasau ena waini wiwi, ka solia yani vua me gunuva. Sa ra kaya na kena vo: “Laiva mada me da raica se na sobu mai ko Ilaija me kauti koya mai ki ra se sega.”

Ni gunuva oti na waini wiwi ko Jisu, sa qai kaci yani: “Sa oti!” Io, e sa vakayacora kece o koya na veika a talai koya mai kina o Tamana me mai vakayacora e vuravura. Sa qai kaya o koya ena i otioti ni gauna: “I Tamaqu, au sa solia na yaloqu ki na ligamuni.” Sa solia e keri ko Jisu na nona i gu ni bula vua na Kalou ena nona nuitaka tu me na vakalesuya tale vua. Sa vakacuva sobu na uluna sa qai mate.

Ena gauna ga e cavuka kina na i cegu i Jisu, sa qai yaco e dua na uneune rerevaki, e kakavidavida na veivatu lelevu. Na kaukauwa ni uneune e tadola kina na veibulubulu ena i bili kei Jerusalemi ka ra kolotaki mai tuba na yagomate. O ira era lako tu ni ra sa raica na yagodra na mate ni ra sa vakaraitaki tu, era sa qai lako ki na koro ka tukuna na veika sa yaco.

Me kena i kuri, ena gauna sa mate kina ko Jisu, e kasei rua mai cake ka kauta ki ra na i lati e wasea rua na Loqi Tabu mai na Loqi Tabu Sara ena loma ni valenisoro ni Kalou. E kena i rairai ni i latilati rairai totoka oqo e rauta ni 18 na mita na kena rewaicake ka rui bibi dina! Na cakamana kidroataki oqo e sega ni vakaraitaka duadua ga na cudru ni Kalou ni vorati ira era vakamatea na Luvena ia, e dusia ni sala ki na Loqi Tabu Sara, na lomalagi dina, sa qai curumi rawa ena mate i Jisu.

Io, ena gauna sa ra vakila kina na uneune na tamata ka raica na veika sa qai yaco, era sa rere vakalevu. Na turaganivalu ka liutaka na veivakamatei e vakacaucautaka na Kalou, ena nona tukuna. “E dina ga sa Luve ni Kalou ko koya oqo.” Rairai a tiko ena gauna a veivosakitaki kina ena lewai i Jisu ena mata i Pailato na veika me baleta na luve ni Kalou. Ia oqo sa qai vakadinata o koya ni ko Jisu na Luve ni Kalou, io, o koya na tamata rogo duadua a bau bula.

E levu talega era vakamalumalumutaki ena ka veivakurabuitaki sa qai yaco oqo, ka lesu ki na nodra vale ka tavitavia na lomaseredra ena rarawa bibi kei na madua. Era laki tu mai vakayawa e lewe vuqa na yalewa era tisaipeli i Jisu e luvuci ira vakabibi na rarawa ena veika levu oqo sa qai yaco. E tiko talega e kea ko Joni na i apositolo. Maciu 27:45-56; Marika 15:33-41; Luke 23:44-49; 2:34, 35; Joni 19:25-30.

▪ Ena vuku ni cava ena sega ni vakavuna na butoleka me tolu na aua kina na butobuto taucoko tu ni vanua?

▪ Ni bera vakalailai na nona mate, na i vakaraitaki cava e kotora ko Jisu vei ira sa qase na nodra i tubutubu?

▪ Na vosa e va cava e cavuta ko Jisu ni bera nona mate?

▪ Na cava e vakayacora na uneune, ia na cava e vakaibalebaletaka na kasei rua ni i lati ni valenisoro?

E vakayaco ka vakacava vua na turaganivalu ka liutaka na veivakamatei na ka veivakurabuitaki sa yaco?

Wase e 127

Bulu ena Siga Vakaraubuka​—Lala na iBulubulu ena Siga Tabu

OQO e sa yakavisiga ni Siga Vakaraubuka, ena tekivu na Siga ni Vakacecegu ena 15 Naisani ni dromu na matanisiga. Sa lili tu na yago mate i Jisu ena kau, ia oi rau na daubutako e rau lili tu kei koya e rau se bula. Na yakavisiga ni Siga Vakaraubuka e dauvakatokai me Siga ni Vakavakarau, ni ra dauvakarau kakana kina na tamata ka vakaotia na veicakacaka e dodonu me caka vakaoti me kua ni waraki me oti sara na Siga ni Vakacecegu.

Na Siga ni Vakacecegu sa vakarau tekivu e sega ni o koya walega na dua na siga ni vakacecegu dina ni veimacawa (i kavitu ni siga ni macawa) ia e vakaruataki se Siga ni Vakacecegu “levu.” E vakatokai kina na siga oqo baleta ni rau siga vata ga kei na Siga ni Vakacecegu dina na 15 Naisani, o koya e dau i matai ni siga ena Solevu siga vitu ni Madrai sega ni Vakaleveni (ka dau Siga ni Vakacecegu veitalia ke mani siga cava e lutu kina ena loma ni macawa.)

E kaya na Lawa ni Kalou, me kakua ni daurube tu ena bogi taucoko na yago mate ena kau. Era qai kerei Pailato na Jiu me vakatotolotaki na nodratou mate me musu na yavadratou. Era qai lako na sotia ka musuka na yavadrau na daubutako. Ni raici ni sa vaka me mate tu ko Jisu, a mani sega ni musu na yavana. E vakayacori kina na tiki ni i Vola Tabu: “Sa maroroya kecega na suina; Sa sega e dua sa musulaki.”

Ia, me kua ni vakatitiqataki tale ni sa mate dina ko Jisu, sa qai suaka yani na sarisarina e dua vei ira na sotia. E suaka volekata na utona, ka drodro mai kina na dra kei na wai. E tukuna na i apositolo ko Joni, e bau dua o koya a raica e matana na ka e yaco ka volatukutukutaka ni vakayacori tale kina e dua na tiki ni i Vola Tabu: “Ka ra na vakaraici au era sa coka.”

E tiko talega ena vanua ni veivakamatei ko Josefa mai na koro ko Arimacea, e dua na tamata rokovi ka lewe ni Sanadrini. A cata ni totaka na nodra cakacaka tawadodonu ni vorati Jisu na mataveilewai levu. Ko Josefa oqo e dua na tisaipeli i Jisu, ia e rere ni vakatakilai koya. Ia sa qai vakaraitaka na nona yaloqaqa ena nona lako vei Pailato me laki kerea na yago i Jisu. Sa qai talaki ko Pailato me lako mada mai na turaganivalu liu, ia ni sa vakadinadinataka oti na turaganivalu ni sa mate ko Jisu, sa qai solia na yagona ko Pailato.

Sa kauta na yago i Jisu ko Josefa ka solega vata kei na i sulu lineni matailalai savasava ena nona vakarautaka me bulu. Sa qai vukei koya ko Nikotimo, e dua talega na lewe ni Sanadrini. A guce talega ko Nikotimo me vakatusa nona vakabauti Jisu ni rerevaka de qai kau tani na nona i tutu. Ia oqo, e kauta mai o koya na mura ka veiwaki vata kei na yasiyasi ka rauta ni dua na drau na paodi bibi ni Roma. Sa qai viviraki na yago i Jisu ena i vadreti e tu kina na veika boi vinaka oqo, ena i valavala vaka-Jiu me vakarautaki na yago me bulu.

Sa laki vakotori sara na yago ena dua na i bulubulu qara vatu vou i Josefa e tiko voleka ga e kea. Sa qai vaqiqici yani ena mata ni i bulubulu e dua na vatu levu. Me caka na veibulu ni bera na Siga ni Vakacecegu e vakarautaki vakatotolo na yago. Rau sa qai lesu totolo yani ki na nodrau vale ko Meri na yalewa ni Makitala kei Meri na tina i Jemesa Lailai, ka rau a veivukei beka ena vakavakarau, me rau vakarautaka tale e so na i saluaki kei na waiwai boi vinaka. Na nodrau i naki oya me oti na Siga ni Vakacecegu, me rau qai laki lumuta vakavinaka tale na yago i Jisu me rawa ni maroroi dede kina.