Usutu Vakaivolatabu me Veivosakitaki
1. Amaketoni
A. iValu ni Kalou me tinia na ca
Veimatanitu vakasoqoni ina Amaketoni. Vta 16:14, 16
Vala na Kalou, taurivaki Luvena kei ira na agilosi. 2Ce 1:6-9; Vta 19:11-16
Noda vakabulai. Sef 2:2, 3; Vta 7:14
B. Se donu tiko ga ni Kalou e dau loloma
Vuravura e rui ca. 2Tm 3:1-5
Vosovoso na Kalou, ia ni lewadodonu, ena vakatauitotogi. 2Pi 3:9, 15; Lu 18:7, 8
Vakacegu ga na yalododonu ke ra rusa na ca. Vvb 21:18; Vta 11:18
2. Bula
A. Ena bula tawamudu na kawatamata e talairawarawa
Yalataka na bula na Kalou, e sega ni lasu rawa. Tto 1:2; Jn 10:27, 28
Era na bula o ira na cakacakataka nodra vakabauta. Jn 11:25, 26
Vakarusai o mate. 1Ko 15:26; Vta 21:4; 20:14; Ais 25:8
B. Bula vakalomalagi e baleti ira ga na lewe ni yago i Karisito
Kalou ga e lewa se o cei o ira. Mac 20:23; 1Ko 12:18
Le 144,000 ga era digitaki e vuravura. Vta 14:1, 4; 7:2-4; 5:9, 10
Joni mada ga na Dauveipapitaiso, sega ni kau i lomalagi me lewe ni Matanitu vakalomalagi. Mac 11:11
C. Yalataki na bula e vuravura ina dua na iwiliwili sega ni yalani, na ‘so tani tale na sipi’
Yalani na kedra levu na bula kei Jisu mai lomalagi. Vta 14:1, 4; 7:2-4
‘So tani tale na sipi’ era sega ni taci Karisito. Jn 10:16; Mac 25:32, 40
Soqoni tiko e levu nikua mera bula e vuravura. Vta 7:9, 15-17
So tale era na vakaturi mai na mate mera bula e vuravura. Vta 20:12; 21:4
3. Bulibuli
A. Duavata kei na saenisi e vakadinadinataki; cala kina na “evolution”
Tokona na saenisi na buli veitaravi ni veika. Vte 1:11, 12, 21, 24, 25
Donu na lawa ni Kalou nira bula na ka ena ‘kedra veimataqali.’ Vte 1:11, 12; Jem 3:12
B. Siga ni bulibuli sega ni siga ya24 na aua
“Siga” e rawa ni kena ibalebale e dua na tamo ni gauna. Vte 2:4
Dua na siga vua na Kalou e rawa ni dua na gauna balavu. Sam 90:4; 2Pi 3:8
4. Dra
A. Ka tabu na dra, beci ke tauri ena veiqaravi vakavuniwai
Tukuni vei Noa ni ka tabu na dra, vauci kina na bula. Vte 9:4, 16
Tabu ena veiyalayalati ni Lawa me laukana na dra. Vns 17:14; 7:26, 27
Tokaruataki na vakatatabu vei ira na lotu Vakarisito. Cak 15:28, 29; 21:25
B. Ke rivarivabitaki vakacava na bula, me kua ga ni beci na lawa ni Kalou
Bibi na talairawarawa, sega ni isoro. 1Sa 15:22; Mar 12:33
Kalouca ke vakabibitaki ga na bula, guilecavi na lawa ni Kalou. Mar 8:35, 36
5. Eli (Etesi, Sheol)
A. Sega ni dua dina na vanua ni kama ena bukawaqa
Ni rarawa tu o Jope, a kerea me lako i kea. Jop 14:13, NW
Sega ni vanua ni cakacaka. Sam 6:5, NW; Dvu 9:10, NW; Ais 38:18, 19, NW
Jisu vakabulai mai na ibulubulu, mai eli. Cak 2:27, 31, 32; Sam 16:10, NW
Ena soli ira mai na mate o eli, ena qai vakawabokotaki. Vta 20:13, 14, NW
B. Bukawaqa e vakatakarakarataka na rusa vakadua
Bukawaqa e vakatakarakarataka na itotogi ni mate. Mac 25:41, 46; 13:30
Tamata ca sega ni veivutuni ena rusa vakadua, vaka ga na qeavu ena bukawaqa. Ipe 10:26, 27
Nona “vakararawataki” o Setani ena bukawaqa e kena ibalebale ga na mate tawamudu. Vta 20:10, 14, 15
C. iTalanoa ni tamata vutuniyau kei Lasarusa e sega ni kena ibalebale ni dina na veivakararawataki tawamudu
Sega ni bukawaqa dina me vaka ga ni sega ni rawa ni vakabatabatataka na yame na wai ena vuso ni qaqaloniliga. Lu 16:22-24
Nona vakarusai o Papiloni e vakatokai me veivakararawataki ena bukawaqa. Vta 18:8-10, 21, VV
6. iOtioti ni Veisiga
A. Na ibalebale ni “ivakataotioti kei vuravura”
Tini kina na ivakarau ni veika. Mac 24:3, NW; 2Pi 3:5-7; Mar 13:4, NW
Sega ni rusa na vuravura, kena ivakarau ca ga. 1Jn 2:17
Gauna ni ivakataotioti ena tini ena veivakarusai. Mac 24:14
Bula na yalododonu; tarava mai na vuravura vou. 2Pi 2:9; Vta 7:14-17
B. Bibi me yadravi na ivakatakilakila ni iotioti ni veisiga
Vakarautaka na Kalou na ivakatakilakila e so meda dusimaki kina. 2Tm 3:1-5; 1Ce 5:1-4
Lecava o vuravura na kena bibi. 2Pi 3:3, 4, 7; Mac 24:39
Sega ni berabera na Kalou, ia e veivakasalataki. 2Pi 3:9
Vakalougatataki ke da yadra, kauai tiko. Lu 21:34-36
7. iSoqosoqo Lotu
A. Na isoqosoqo lotu e ka vakayalo, yavutaki vei Karisito
Kalou sega ni tiko ena valenisoro tara ena liga. Cak 17:24, 25; 7:48
iSoqosoqo lotu dina e valenisoro vakayalo, tara ena vatu bula. 1Pi 2:5, 6
Karisito na vatu ivakadei; yapositolo era ikarua ena yavu. Efe 2:20, VV
Kalou me sokaloutaki vakayalo, vakaidina. Jn 4:24
B. iSoqosoqo lotu e sega ni yavutaki vei Pita
Jisu e sega ni kaya ni lotu ena yavutaki vei Pita. Mac 16:18
Dusi o Jisu ni o koya ga na “vatu.” 1Ko 10:4
Pita kaya ni o Jisu na yavu. 1Pi 2:4, 6-8; Cak 4:8-12
8. iTalatala
A. Lotu Vakarisito kece mera italatala
O Jisu na italatala ni Kalou. Rom 15:8, 9; Mac 20:28
Muria nona ivakaraitaki na lotu Vakarisito. 1Pi 2:21; 1Ko 11:1
Dodonu meda vunau me vakayacori kina na cakacaka vakaitalatala. 2Tm 4:2, 5; 1Ko 9:16
B. Noda rawata meda cakacaka vakaitalatala
Ena yalo tabu ni Kalou, kilai ni nona Vosa. 2Tm 2:15; Ais 61:1-3
Muri ni ivakaraitaki i Karisito ena cakacaka vakavunau. 1Pi 2:21; 2Tm 4:2, 5
Vakavulici keda na Kalou ena yalo tabu, nona isoqosoqo. Jn 14:26; 2Ko 3:1-3
9. iTovo Ca, Yaluma ni Vuravura
A. O koya e vakavuna na yaluma ni vuravura
Veiliutaki ca e vu ni bula leqaleqa nikua. Vvb 29:2; 28:28
Turaga ni vuravura e meca ni Kalou. 2Ko 4:4; 1Jn 5:19; Jn 12:31
Na ca e vakavurea na Tevoro, sa lekaleka nona gauna. Vta 12:9, 12
Ni vesu na Tevoro, ena qai gauna ni sautu lagilagi. Vta 20:1-3; 21:3, 4
B. Vuna e vakatarai kina na ca
Tevoro taroga nodra rawa ni yalodina tiko ga vua na Kalou nona veika buli. Jop 1:11, 12
Soli na gauna vei ira na yalodina me macala kina nodra yalodina. Rom 9:17; Vvb 27:11
Laurai ni lasu na Tevoro, me na qai laurai na kena dina. Jn 12:31
Vakalougatataki na yalodina mera bula tawamudu. Rom 2:6, 7; Vta 21:3-5
C. iVakaraitaki dina ni loloma na vakabalavutaki ni gauna ni ivakataotioti
Me vaka ga ena siga i Noa, taura na gauna me ia kina na veivakaroti. Mac 24:14, 37-39
Sega ni berabera na Kalou, ia e yalololoma. 2Pi 3:9; Ais 30:18
Vukei keda na iVolatabu meda kua ni toboki vakidacala. Lu 21:36; 1Ce 5:4
Qara rawa oqo na isolisoli ni Kalou meda taqomaki. Ais 2:2-4; Sef 2:3
D. iWali ni yaluma kei vuravura sega ni tiko vua na tamata
Sa rere na tamata, nuiqawaqawa. Lu 21:10, 11; 2Tm 3:1-5
Ena gumatua na Matanitu ni Kalou, sega ni tamata. Tan 2:44; Mac 6:10
Ke da via bula, masuta rawa oqo na veisaututaki kei na Tui. Sam 2:9, 11, 12
10. iTuvatuva ni Veigauna
A. 1914 (S.K.) e tini kina nodra Gauna na Veimatanitu
Tini botoilevu ena 607 B.S.K. na iyatu tui era veiliutaki. Isi 21:25-27
Suka na veiliutaki ni oti e “vitu na gauna.” Tan 4:32, 16, 17
Vitu = 2 × 3 1/2 na gauna, se 2 × 1,260 na siga. Vta 12:6, 14; 11:2, 3
Dua na siga me dua na yabaki. [Ena 2,520 na yabaki] Isi 4:6; Tvl 14:34
Ena qai cava ni sa duri na Matanitu ni Kalou. Lu 21:24; Tan 7:13, 14
11. iVakadinadina i Jiova
A. Kedra itekitekivu na iVakadinadina i Jiova
O Jiova e vakatakilai ira nona ivakadinadina. Ais 43:10-12; Jr 15:16
iLawalawa ivakadinadina yalodina, tekivu mai vei Epeli. Ipe 11:4, 39; 12:1, VV
O Jisu na ivakadinadina yalodina, daudina. Jn 18:37; Vta 1:5; 3:14, VV
12. iVakananumi, Misa
A. Vakananumi na iVakayakavi ni Turaga
Vakananumi vakadua ga ena dua na yabaki ena siga ni Lakosivia. Lu 22:1, 17-20; Ly 12:14
Vakananumi kina na mate vakaisoro i Karisito. 1Ko 11:26; Mac 26:28
Ira ga na nuitaka na bula i lomalagi era kana ra gunu. Lu 22:29, 30; 12:32, 37
Sala e kila kina e dua se nona inuinui oya se sega. Rom 8:15-17
B. Sega ni vakaivolatabu na misa
Dave sara na dra qai vosoti rawa na ivalavala ca. Ipe 9:22
Karisito duadua ga na Dauveivakaduavatataki ni veiyalayalati vou. 1Tm 2:5, 6, VV; Jn 14:6
Tiko ga mai lomalagi o Karisito; sega ni kauti koya sobu mai na bete. Cak 3:20, 21
Sega ni ganita me sorovaki koya vakavica o Karisito. Ipe 9:24-26; 10:11-14
13. iVakatakarakara
A. Beci na Kalou ke taurivaki ena sokalou na ivakatakarakara, matakau
Sega ni rawa ni buli na kena ivakatakarakara na Kalou. 1Jn 4:12; Ais 40:18; 46:5; Cak 17:29
Vakaroti na lotu Vakarisito mera kua ni qarava na ivakatakarakara. 1Ko 10:14; 1Jn 5:21
Na Kalou me sokaloutaki vakayalo, vakaidina. Jn 4:24
B. Vu ni leqa ina matanitu o Isireli na sokaloutaki ni ivakatakarakara
Tabu vei ira na Jiu na sokaloutaki ni ivakatakarakara. Ly 20:4, 5
Sega ni rogo rawa, se vosa; o ira na buli ira era vakataki ira ga. Sam 115:4-8
Veicoriti, vu ni rusa. Sam 106:36, 40-42; Jr 22:8, 9
C. Tabu na sokalou “vakatikina”
Cata na Kalou me sokaloutaki “vakatikina.” Ais 42:8
Kalou duadua ga na ‘Daurogo masu.’ Sam 65:1, 2
14. iValavala Ca
A. iBalebale ni ivalavala ca
Vorati na lawa ni Kalou, nona ivakatagedegede uasivi. 1Jn 3:4; 5:17
Ni ibulibuli ni Kalou na tamata, ena saumitaro vua. Rom 14:12; 2:12-15
Kilai na ibalebale ni ivalavala ca ena Lawa, sa ra qai kidava na tamata. Kal 3:19; Rom 3:20
Eda valavala ca kece, lekata na ivakatagedegede uasivi ni Kalou. Rom 3:23; Sam 51:5
B. Vuna eda mai rarawa kece kina ena valavala ca i Atama
Atama e vakadewa mai na ivalavala ca kei na mate vei keda kece. Rom 5:12, 18
Yalololoma na Kalou, vosoti keda voli kina. Sam 103:8, 10, 14, 17
iSoro i Jisu na ibulu ni ivalavala ca. 1Jn 2:2
Ena vakawabokotaki na ivalavala ca kei na so tale na cakacaka ni Tevoro. 1Jn 3:8
C. Vuanikau vakatabui na talaidredre, sega ni veiyacovi
Vakatabui ni vunikau, caka ni se bera ni buli o Ivi. Vte 2:17, 18
Vakaroti o Atama kei Ivi me rau vakaluveni. Vte 1:28
Sega ni vu na gone mai na ivalavala ca, era isolisoli ga ni Kalou. Sam 127:3-5
Valavala ca o Ivi ni yali o Atama; e siosio. Vte 3:6; 1Tm 2:11-14
O Atama, na ulu i yalewa, e vorata na lawa ni Kalou. Rom 5:12, 19
D. Na ibalebale ni valavala ca ina yalo tabu (Mac 12:32; Mar 3:28, 29)
Sega ni ivalavala ca eda sucukaya mai. Rom 5:8, 12, 18; 1Jn 5:17
De da na vakararawataka na yalo tabu, ia se rawa ga nida vosoti. Efe 4:30; Jem 5:19, 20
Valavala ca e nakiti tiko ga ena tini ina mate. 1Jn 3:6-9
Kalou ga ena vakatulewa kina, qai kauta tani na yalona tabu. Ipe 6:4-8
Tabu nida masulaki ira na tamata vaka oya era sega ni veivutuni. 1Jn 5:16, 17
15. iVolatabu
A. Ceguvi vakalou na Vosa ni Kalou
Yalo ni Kalou uqeta na tamata mera volavola. 2Pi 1:20, 21
Lewena na parofisai: Tan 8:5, 6, 20-22; Lu 21:5, 6, 20-22; Ais 45:1-4
Ceguvi vakalou na iVolatabu kece, yaga tale ga. 2Tm 3:16, 17; Rom 15:4
B. iDusidusi yaga me baleti keda nikua
Leqa levu ke beci na ivakavuvuli vakaivolatabu. Rom 1:28-32
Sega na betena ke muri ga na vuku ni tamata. 1Ko 1:21, 25; 1Tm 6:20
iTataqomaki mai na meca kaukaua duadua. Efe 6:11, 12, 17
Dusimaka na tamata ena sala dodonu. Sam 119:105; 2Pi 1:19; Vvb 3:5, 6
C. Volai me baleta na tamata kece ga
Volai na iVolatabu mai na yasayasa vakatokalau. Ly 17:14; 24:12, 16; 34:27
iSolisoli ni Kalou, sega ni nodra ga na kai valagi. Rom 10:11-13; Kal 3:28
Kalou e ciqoma na tamata kece ga. Cak 10:34, 35; Rom 5:18; Vta 7:9, 10
16. iVoli
A. Soli na bula vakatamata i Jisu me “keda ivoli kece”
Solia nona bula o Jisu me ivoli. Mac 20:28
Na yaga ni dra e vakadavei e veisereki mai na ivalavala ca. Ipe 9:14, 22
Dua ga na isoro sa rauta. Rom 6:10, NW; Ipe 9:26, VV
Sega ni tu tu ga sa vakilai na kena yaga; me cakacakataki. Jn 3:16
B. E ivoli veirauti
Buli o Atama me tamata vinaka vakaoti. Vkr 32:4; Dvu 7:29; Vte 1:31
Ena ivalavala ca, e yali kina vua na bula vinaka vakaoti, vei ira tale ga na luvena. Rom 5:12, 18
Sega ni yaga o ira na luvena; vinakati e dua me tautauvata vinaka kei Atama. Sam 49:7; Vkr 19:21
Bula vakatamata vinaka vakaoti i Jisu na keda ivoli. 1Tm 2:5, 6; 1Pi 1:18, 19
17. Jiova, na Kalou
A. Na yaca ni Kalou
“Kalou” icavuti wale ga; e tiko na yaca ni noda Turaga. 1Ko 8:5, 6
Eda masulaka na yacana me vakarokorokotaki. Mac 6:9, 10
O Jiova na yaca ni Kalou. Sam 83:18; Ly 6:2, 3; 3:15; Ais 42:8
Jisu e vakatakila na yacana. Jn 17:6, 26; 5:43; 12:12, 13, 28
B. Bula dina na Kalou
Sega ni dua ena raica na Kalou me qai bula. Ly 33:20; Jn 1:18; 1Jn 4:12
Sega ni tukuni me raici sara na Kalou me vakabauti. Ipe 11:1; Rom 8:24, 25; 10:17
Kilai na Kalou mai na veika e bulia. Rom 1:20; Sam 19:1, 2
Yaco ni parofisai na ivakadinadina ni bula tiko na Kalou. Ais 46:8-11
C. So na ka e kilai tani kina na Kalou
Dau loloma na Kalou. 1Jn 4:8, 16; Ly 34:6; 2Ko 13:11; Mai 7:18
Vakasakiti nona vuku. Jop 12:13; Rom 11:33; 1Ko 2:7
Kalou dodonu, lewadodonu. Vkr 32:4; Sam 37:28
Kaukaua duadua, tu vua na kaukaua kece. Jop 37:23; Vta 7:12; 4:11
D. Tamata kece sega ni qarava e dua ga na Kalou
Sala e rairai dodonu e rawa ni cala. Vvb 16:25; Mac 7:21
Rua na sala, dua ga e basika ina bula. Mac 7:13, 14; Vkr 30:19
Levu na kalou, dua ga na Kalou dina. 1Ko 8:5, 6; Sam 82:1
Rawati na bula ke kilai na Kalou dina. Jn 17:3; 1Jn 5:20
18. Jisu
A. Jisu na Luve ni Kalou, lesi me Tui
Ulumatua ni Kalou a vakayagataki me bulia na ka kece. Vta 3:14; Kol 1:15-17, NW
Buli me tamata ni vakasucuma e dua na yalewa, a lolovira kina vei ira na agilosi. Kal 4:4; Ipe 2:9
Vakasucumi ena yalo ni Kalou, nona inuinui na bula i lomalagi. Mac 3:16, 17
Vakacerecerei me uasivia nona bula ni se bera ni tamata. Flp 2:9, 10
B. Rawa na bula ke vakabauti o Jisu Karisito
Karisito na Kawa yalataki i Eparama. Vte 22:18; Kal 3:16
Jisu ga na Bete Levu, na ivoli. 1Jn 2:1, 2; Ipe 7:25, 26; Mac 20:28
Rawa na bula ni kilai na Kalou kei Karisito, ena talairawarawa. Jn 17:3; Cak 4:12
C. Sega ni rauta wale ga na vakabauti Jisu
Vakabauta me lako vata na cakacaka. Jem 2:17-26; 1:22-25
Talairawarawa ina ivakaro, cakava na cakacaka i Jisu. Jn 14:12, 15; 1Jn 2:3
Sega ni curu ina Matanitu o ira kece na cavuta na yaca ni Turaga. Mac 7:21-23
19. Kauveilatai
A. Rube o Jisu ena kau ni veivakamatei qai beci kina
Rube o Jisu ena kau ni veivakamatei se tolonikau. Cak 5:30; 10:39; Kal 3:13
Lotu Vakarisito mera colata na kaunirarawa, ia era na beci kina. Mac 10:38; Lu 9:23
B. Me kua ni sokaloutaki
Veibeci ke rokovi tiko na kaunirarawa i Jisu. Ipe 6:6; Mac 27:41, 42
Wili me qaravi matakau na rokova na kauveilatai. Ly 20:4, 5; Jr 10:3-5
Jisu sa bula vakayalo, sega ni rube tiko ga ena kau. 1Tm 3:16; 1Pi 3:18
20. Lesu Mai i Karisito
A. Lesu mai e sega ni raica na tamata
Kaya vei ira na tisaipeli ni na sega ni raici koya tale o vuravura. Jn 14:19
Ira ga na tisaipeli era raica nona lako; ena vaka kina nona lesu mai. Cak 1:6, 10, 11
Dua na ka bula vakayalo tawarairai o koya e lomalagi. 1Tm 6:14-16; Ipe 1:3
Lesu mai ni sa tu e ligana na lewa ni Matanitu vakalomalagi. Tan 7:13, 14
B. Kilai ena ka e raici
Kerea na tisaipeli na ivakatakilakila ni nona tiko. Mac 24:3, NW
Era ‘raica’ nona tiko na lotu Vakarisito ena nodra yalomatuataka. Efe 1:18
Levu na ka e yaco era dusia vata ga ni sa tiko. Lu 21:10, 11
“Raici” koya na meca nira sa vakarusai. Vta 1:7
21. Letoluvakalou
A. Kalou, na Tamada, Le Dua ga, sega tale ni dua rau tauvata kaya
Na Kalou e sega ni tolu. Vkr 6:4; Mal 2:10; Mar 10:18; Rom 3:29, 30
Buli na Luvena; tu duadua e liu na Kalou. Vta 3:14; Kol 1:15; Ais 44:6
Kalou e liutaki lomalagi kei vuravura ena gauna kece ga. Flp 2:5, 6; Tan 4:35
Kalou ga me cecere duadua. Flp 2:10, 11
B. Taravi Tamana tiko ga na Luvena ni se bera ni lako mai vuravura, vaka kina ni sa lesu
Talairawarawa mai lomalagi na Luvena, tala mai na Tamana. Jn 8:42; 12:49
Talairawarawa e vuravura, uasivi cake vua o Tamana. Jn 14:28; 5:19; Ipe 5:8
Vakacerecerei mai lomalagi, ia se vakarorogo tiko ga. Flp 2:9; 1Ko 15:28; Mac 20:23
O Jiova na ulu i Karisito, e nona Kalou tale ga. 1Ko 11:3; Jn 20:17; Vta 1:6
C. Nodrau duabau na Kalou kei Karisito
Rau dau duavata tu ga. Jn 8:28, 29; 14:10
Nodrau duabau e vaka ga na duabau ni veiwatini. Jn 10:30; Mac 19:4-6
Tamata vakabauta kece mera duabau tale ga vaka oya. Jn 17:20-22; 1Ko 1:10
Dua ga na sokalou me caka vei Jiova ena vuku i Karisito me tawamudu. Jn 4:23, 24
D. Yalo tabu ni Kalou e nona igu dau cakacaka
Na igu wale ga, sega ni dua na ka bula. Mac 3:16; Jn 20:22; Cak 2:4, 17, 33
Sega ni dua na ka bula mai lomalagi me vakataki koya na Kalou kei Karisito. Cak 7:55, 56; Vta 7:10
Na Kalou e dusimaka me caka kina na lomana. Sam 104:30; 1Ko 12:4-11
O ira na qarava na Kalou e sobuti ira, me dusimaki ira. 1Ko 2:12, 13; Kal 5:16
22. Lewai Oti tu Noda Bula
A. Sega ni lewai oti tu noda bula na tamata
Dei tu na inaki ni Kalou. Ais 55:11; Vte 1:28
Vakatau vua na tamata yadua nona qarava na Kalou. Jn 3:16; Flp 2:12
23. Lomalagi
A. Le 144,000 ga lako i lomalagi
Yalani na iwiliwili oqo; mera tui kei Karisito. Vta 5:9, 10; 20:4
Jisu na imatai; so tale sa ra digitaki. Kol 1:18; 1Pi 2:21
Levu sara era na bula e vuravura. Sam 72:8; Vta 21:3, 4
iTutu era tu kina na 144,000 sega ni tu vua e dua tale. Vta 14:1, 3; 7:4, 9
24. Lotu
A. Dua ga na lotu dina
Dua ga na inuinui, vakabauta, papitaiso. Efe 4:5, 13
Lesi me vukea na tamata mera tisaipeli. Mac 28:19; Cak 8:12; 14:21
Kilai ena vuana. Mac 7:19, 20; Lu 6:43, 44; Jn 15:8
Veilomani na lewena, ra duavata. Jn 13:35; 1Ko 1:10; 1Jn 4:20
B. Dodonu me vakacalai na ivakavuvuli lasu
Jisu vakacala na ivakavuvuli lasu. Mac 23:15, 23, 24; 15:4-9
Cakava mera taqomaki kina na mataboko tu. Mac 15:14
Sereki ira na dina mera tisaipeli i Jisu. Jn 8:31, 32
C. Bibi me veisau noda lotu ke vakadinadinataki ni cala
Dina e veisereki; vakadinadinataka ni levu era cala tu. Jn 8:31, 32
Ira na Isireli, kei na so tale, era biuta nodra lotu makawa. Jos 24:15; 2Tu 5:17
Lotu Vakarisito taumada a veisau nodra rai. Kal 1:13, 14; Cak 3:17, 19
Veisautaka nona lotu o Paula. Cak 26:4-6
Vakacalai o vuravura kece; bibi me vakavoui noda vakasama. Vta 12:9; Rom 12:2
D. Ni dau tukuni “ni vinaka kece na lotu” e sega ga ni kena ibalebale ni vakadonuya na Kalou
Lewa na Kalou na ivakarau ni sokalou vua. Jn 4:23, 24; Jem 1:27
Sega ni vinaka ke sega ni vaka na loma ni Kalou. Rom 10:2, 3
Na veika e nanumi ni “cakacaka vinaka” e rawa ni cala. Mac 7:21-23
Kilai ena vuana. Mac 7:20
25. Lotu Veicurumaki
A. Veicurumaki kei na so tale na lotu e sega ni vakadonuya na Kalou
Dua ga na sala, e qiqo, le vica ga e kunea. Efe 4:4-6; Mac 7:13, 14
Vakasalataki ni veivakadukadukalitaki na ivakavuvuli lasu. Mac 16:6, 12; Kal 5:9
Vakaroti meda tawasei keda tani. 2Tm 3:5; 2Ko 6:14-17; Vta 18:4
B. Sega ni dina ni tukuni ni “lotu kece ga e vinaka”
So era yalogu, ia e sega ni vaka na loma ni Kalou. Rom 10:2, 3
Ka ca e vakacacana na ka a bau vinaka tu. 1Ko 5:6; Mac 7:15-17
Qasenivuli vakailasu kauta mai na rusa. 2Pi 2:1; Mac 12:30; 15:14
Sokalou savasava vinakati kina na sokalou vakatabakidua. Vkr 6:5, 14, 15
26. Masu
A. Na masu e rogoca na Kalou
Kalou e daurogo masu. Sam 145:18; 1Pi 3:12
Sega ni rogoci na tawayalododonu vakavo ke veisau. Ais 1:15-17
Masu ena yaca i Jisu. Jn 14:13, 14; 2Ko 1:20
Me salavata kei na loma ni Kalou noda masu. 1Jn 5:14, 15
Bibi na vakabauta. Jem 1:6-8
B. Tawayaga na masu wiligusutaki, na masu vei Maria se o ira na “sanito”
Meda masu ena yaca i Jisu. Jn 14:6, 14; 16:23, 24
Sega ni rogoci na masu wiligusutaki. Mac 6:7, NW
27. Matanitu ni Kalou
A. Na yaga ni Matanitu ni Kalou vua na kawatamata
Vakacavara na inaki ni Kalou. Mac 6:9, 10; Sam 45:6; Vta 4:11
Na matanitu e tiko na kena tui, kei na lawa. Ais 9:6, 7; 2:3; Sam 72:1, 8
Vakaotia na ca, lewa na vuravura kece. Tan 2:44; Sam 72:8
Lewa ena 1,000 na yabaki me vinaka tale na kawatamata, suka tale mai na Parataisi. Vta 21:2-4; 20:6
B. Tekivu lewa nira se bula tiko na meca i Karisito
Wawa balavu o Karisito ni sa vakaturi mai na mate. Sam 110:1; Ipe 10:12, 13
Ni sa lewa, valuti Setani sara. Sam 110:2; Vta 12:7-9; Lu 10:18
Tauyavutaki sara na Matanitu ni Kalou, tarava na ca e vuravura. Vta 12:10, 12
Levu ni leqa nikua e dusia ni sa kena gauna meda tutaka na Matanitu ni Kalou. Vta 11:15-18
C. Sega ni tiko e ‘lomada,’ sega ni duri ena sasaga ni tamata
Tiko mai lomalagi na Matanitu, sega e vuravura. 2Tm 4:18; 1Ko 15:50; Sam 11:4
Sega ni tiko e ‘lomada’; ni o Jisu a vosa vei ira na Farisi. Lu 17:20, 21
Sega ni vakavuravura. Jn 18:36; Lu 4:5-8; Tan 2:44
Ena talaraka na veimatanitu kei na ivakarau ni bula vakavuravura. Tan 2:44
28. Mate
A. Vu ni mate
Vinaka vakaoti na itekitekivu ni tamata, rawa ni bula tu ga. Vte 1:28, 31
Totogi mate baleta ni talaidredre. Vte 2:16, 17; 3:17, 19
Dewa na mate kei na ivalavala ca vei ira na kawa kece i Atama. Rom 5:12
B. Kedra ituvaki na mate
Tamata mate e sega ni rawa ni lewa na tamata bula. Rom 7:2, 3; 1Ko 7:39
Sega ni vakila e dua na ka na mate, sega ni kila e dua na ka. Dvu 9:5, 10; Sam 146:3, 4
Moce tu na mate, wawa vakaturi. Jn 11:11-14, 23-26; Cak 7:60
Ira ga na valavala ca ina yalo tabu e sega nodra inuinui. Mac 12:31, 32
C. Sega ni rawa na veivosaki kei ira na mate
Ni sa mate na tamata, sega ni lai bula tale tiko kei na Kalou e dua na tikina. Sam 115:17; Ais 38:18
Vakaroti meda kua ni saga meda vosa vei ira na mate. Ais 8:19; VNS 19:31
Cakaisausau, daurairai, e cala. Vkr 18:10-12; Kal 5:19-21
29. Noda Vakabulai
A. Vakabulai keda na Kalou ena yavu ni isoro ni veivoli i Jisu
Na bula na isolisoli ni Kalou ena vuku i Luvena. 1Jn 4:9, 14; Rom 6:23
Rawa duadua ga na bula ena isoro i Jisu. Cak 4:12
Sega ni rawa ni cakacakataki na vakabauta ni sa voleka ni cavuka na icegu. Jem 2:14, 26
Vinakati na cakacaka vakaukaua meda rawata. Lu 13:23, 24; 1Tm 4:10
B. Sega ni vakaivolatabu na rai, “eda vakabulai ga vakadua”
Rawa nira vukitani o ira na sa rawata na yalo tabu. Ipe 6:4, 6; 1Ko 9:27
Levu na Isireli era vakarusai, dina nira vakabulai mai Ijipita. Ju 5
Sega ni yaco vakasauri na vakabulai. Flp 2:12; 3:12-14; Mac 10:22
O ira na vuki lesu ena vinaka cake na kedra ituvaki e liu. 2Pi 2:20, 21
C. Sega ni vakaivolatabu na rai nida “na vakabulai kece”
E so era sa na sega tu ga ni veivutuni. Ipe 6:4-6
Sega ni vinakata na Kalou me mate na tamata ca. Isi 33:11; 18:32
Ia na loloma ena sega ni vakatara me yaco tiko ga na ivalavala e sega ni dodonu. Ipe 1:9
Era na rusa na tamata ca. Ipe 10:26-29; Vta 20:7-15
30. Olodei, Siganisucu
A. Siganisucu, Kirisimasi, era sega ni vakananuma na lotu Vakarisito taumada
Vakananuma ga na lotu butobuto. Vte 40:20; Mac 14:6
Na mate ga i Jisu me vakananumi. Lu 22:19, 20; 1Ko 11:25, 26
Tawakilikili na soqo ni marau lialia. Rom 13:13; Kal 5:21; 1Pi 4:3
31. Papitaiso
A. Me papitaiso na lotu Vakarisito
Jisu na ivakaraitaki. Mac 3:13-15; Ipe 10:7
Dusia nida cakitaki keda se yalataki keda. Mac 16:24; 1Pi 3:21
Baleti ira ga sa rawa nira vakavulici. Mac 28:19, 20; Cak 2:41
Dodonu meda tabadromuci e wai. Cak 8:38, 39; Jn 3:23
B. Sega ni savata laivi na ivalavala ca
Sega ni papitaiso o Jisu me savati nona ivalavala ca. 1Pi 2:22; 3:18
Dra i Jisu, savata laivi na ivalavala ca. 1Jn 1:7
32. Parofita Vakailasu
A. Tukuni oti mai na parofita vakailasu; bula tu ena nodra gauna na yapositolo
Nodra kilai na parofita vakailasu. Vkr 18:20-22; Lu 6:26
Sa tukuni oti tu; kilai ena vuadra. Mac 24:23-26; 7:15-23
33. Qaravi Kalou Vu
A. Tawayaga na qaravi kalou vu
Ra sa mate na vuda, sega ni vakila e dua na ka. Dvu 9:5, 10
Sega ni dodonu me rau sokaloutaki na vuda. Rom 5:12, 14; 1Tm 2:14
Kalou e vakatabuya na sokalou vaka oqo. Ly 34:14; Mac 4:10
B. Rawa nida dokai na tamata, Kalou ga me sokaloutaki
Gone me dokai ira na qase. 1Tm 5:1, 2, 17; Efe 6:1-3
Kalou duadua ga me sokaloutaki. Cak 10:25, 26, NW; Vta 22:8, 9, NW
34. Siga ni Vakacecegu
A. Siga ni Vakacecegu sega ni vauca na lotu Vakarisito
Boko na Lawa ena mate i Jisu. Efe 2:15, VV
Sega ni vauca na lotu Vakarisito na Siga ni Vakacecegu. Kol 2:16, 17; Rom 14:5, 10
Vunauci nira rokova tiko na Siga ni Vakacecegu kei na so tale na ka. Kal 4:9-11; Rom 10:2-4
Curu ina ivakavakacegu ni Kalou ena noda vakabauta kei na talairawarawa. Ipe 4:9-11
B. Vauci ira ga na Isireli makawa na Siga ni Vakacecegu
Dua nodra Siga ni Vakacecegu ni oti ga na Lako Yani. Ly 16:26, 27, 29, 30
Soli duadua ga vei Isireli vakayago me ivakatakilakila. Ly 31:16, 17; Sam 147:19, 20
Vakaroti tale ga ena Lawa na Yabaki ni Vakacecegu. Ly 23:10, 11; Vns 25:3, 4
Sega ni vakaroti na lotu Vakarisito me rokova na Siga ni Vakacecegu. Rom 14:5, 10; Kal 4:9-11
C. Siga ni Vakacecegu ni Kalou (ika7 ni siga ni “macawa” ni bulibuli)
Tekivu ni sa cava na bulibuli e vuravura. Vte 2:2, 3; Ipe 4:3-5
Toso tiko ga ni oti na bula i Jisu e vuravura. Ipe 4:6-8; Sam 95:7-9, 11
Cegu na lotu Vakarisito mai na cakacaka ni qara nodra ga. Ipe 4:9, 10
Mudu ni sa caka na cakacaka ni Matanitu ni Kalou e vuravura. 1Ko 15:24, 28
35. Sokalou Vei Meri
A. Meri na tina i Jisu, sega ni “tina ni Kalou”
Kalou e sega nona itekitekivu. Sam 90:2; 1Tm 1:17
Meri tina ni Luve ni Kalou ni se bula vakatamata na Luvena. Lu 1:35
B. Meri se o Maria, sega ni “daulato tu ga”
Vakawatitaki Josefa. Mac 1:19, 20, 24, 25
So tale na luvena, sega ni o Jisu ga. Mac 13:55, 56; Lu 8:19-21
Gauna oya, eratou se sega kina ni “tacina vakayalo.” Jn 7:3, 5
36. Tevoro, Timoni
A. iBulibuli vakayalo na Tevoro
Sega ni ca ga e lomada, e dua dina na ka bula vakayalo. 2Tm 2:26
iBulibuli dina vakayalo na Tevoro, vakataki ira ga na agilosi. Mac 4:1, 11; Jop 1:6
Yaco me Tevoro ni cala nona gagadre. Jem 1:13-15
B. Tevoro na iliuliu tawarairai ni vuravura
E lewa na vuravura ni kena kalou. 2Ko 4:4; 1Jn 5:19; Vta 12:9
Ena qai vakarusai ni sa saumi vinaka na taro a vakavurea. Ly 9:16; Jn 12:31
Ena vesu qai vakarusai. Vta 20:2, 3, 10
C. Era agilosi talaidredre na timoni
Tomani Setani ni se bera na Waluvu levu. Vte 6:1, 2; 1Pi 3:19, 20
Vakalolovirataki, sivo mai na rarama kece ga. 2Pi 2:4, NW; Ju 6
Valuta na Kalou, vakatotogana na kawatamata. Lu 8:27-29; Vta 16:13, 14
Vakarusai vata kei Setani. Mac 25:41; Lu 8:31; Vta 20:2, 3, 10
37. Vakawati
A. Me dokai na ivau ni bula vakawati
Karisito kei watina na ivakaraitaki. Efe 5:22, 23
Tabu na veibutakoci. Ipe 13:4
Mera kua ni veibiu na veiwatini. 1Ko 7:10-16
Yavu vakaivolatabu ga ni veisere na por·neiʹa. Mac 19:9, VV
B. Mera doka na lotu Vakarisito na itutu ni veiliutaki
Ni ulunivale o tagane vakawati, me karona nona vuvale. Efe 5:23-31
Yalewa me vakamalumalumu vei watina, lomani koya, talairawarawa vua. 1Pi 3:1-7; Efe 5:22
Mera talairawarawa na gone. Efe 6:1-3; Kol 3:20
C. iTavi ni itubutubu vakarisito vei ira na luvedra
Me dau loloma, solia nona gauna, me kauaitaki ira. Tto 2:4
Kua ni vakacudrui ira. Kol 3:21
Nodra vakaraici, wili kina na veika vakayalo. 2Ko 12:14; 1Tm 5:8
Tuberi ira ena ka me yaga ena nodra bula taucoko. Efe 6:4; Vvb 22:6, 15; 23:13, 14
D. Lotu Vakarisito me watina ga na lotu Vakarisito
Vakawati ga “[e]na Turaga.” 1Ko 7:39; Vkr 7:3, 4; Nie 13:26
E. Sega ni vakaivolatabu ke dua na tagane e vica na watina
Nakiti taumada me dua ga na wati tagane. Vte 2:18, 22-25
Jisu kotora tale na yavu oya vua na lotu Vakarisito. Mac 19:3-9
Lotu Vakarisito taumada, sega ni dau vica tu na watidra. 1Ko 7:2, 12-16; Efe 5:28-31
38. Veitusaqati, Veivakacacani
A. Vu ni noda saqati na lotu Vakarisito
A cati o Jisu, tukuna rawa tu mai na veitusaqati. Jn 15:18-20; Mac 10:22
Noda muria na ivakavuvuli dodonu e vakacalai kina o vuravura. 1Pi 4:1, 4, 12, 13
Setani, kalou ni ivakarau ca oqo, e saqata na Matanitu ni Kalou. 2Ko 4:4; 1Pi 5:8
Sega ni yalodatuvu na lotu Vakarisito, veivakaukauataki na Kalou. Rom 8:38, 39; Jem 4:8
B. Qarauna o yalewa me kua ni vu ni nodrau veitawasei kei na Kalou o watina
Tukuni oti mai; e so era na vakaucacataki koya vei watina. Mac 10:34-38; Cak 28:22
Nuitaka ga na Kalou kei Karisito. Jn 6:68; 17:3
De na vakabulai watina nona yalodina. 1Ko 7:16; 1Pi 3:1-6
Ulu i yalewa o tagane, ia ena sega ni lewa nona sokalou. 1Ko 11:3; Cak 5:29
C. Qarauna o tagane me kua ni tarova nona sokalou o watina
Dodonu me lomani watina kei na nona vuvale, me vinakata me ratou bula. 1Ko 7:16
Nona itavi me vakatulewa, vakarautaka na ka. 1Ko 11:3; 1Tm 5:8
Kalou e lomana na tagane e tutaka na dina. Jem 1:12; 5:10, 11
Ke soro vei watina o tagane, sega ni vakadonui koya na Kalou. Ipe 10:38
Me liutaka nona vuvale me ratou na bula marau ena vuravura vou. Vta 21:3, 4
39. Veivakabulai, Duivosavosa
A. Tawamudu na yaga ni veivakabulai vakayalo
Tauvimate vakayalo e vu ni rusa. Ais 1:4-6; 6:10; Ose 4:6
iLesilesi bibi duadua na veivakabulai vakayalo. Jn 6:63; Lu 4:18
Bokoca na ivalavala ca; vu ni marau kei na bula. Jem 5:19, 20; Vta 7:14-17
B. Matanitu ni Kalou ena vakaotia vakadua na mate kece
Jisu vakabula na tauvimate, vunautaka na yaga ni Matanitu ni Kalou. Mac 4:23
Matanitu ni Kalou, yalataki me iwali tudei. Mac 6:10; Ais 9:7
Mate mada ga ena kawaboko. 1Ko 15:25, 26; Vta 21:4; 20:14
C. Veivakabulai nikua e sega na kena ivakadei ni vu vakalou
Tisaipeli sega ni vakabulai ira ga vakacakamana. 2Ko 12:7-9; 1Tm 5:23
iSolisoli vakacakamana mudu ni oti nodratou gauna na yapositolo. 1Ko 13:8-11
Veivakabulai sega ni ivakadei ni nona veivakadonui na Kalou. Mac 7:22, 23; 2Ce 2:9-11
D. Duivosavosa ka ni gauna lekaleka wale ga
Soli me ivakatakilakila; me qarai e so tale na isolisoli uasivi cake. 1Ko 14:22; 12:30, 31
iSolisoli vakacakamana ni yalo tabu e tukuni ni na takali. 1Ko 13:8-10
Cakacaka veivakurabuitaki sega ni ivakadei ni nona veivakadonui na Kalou. Mac 7:22, 23; 24:24
40. Veivakaturi
A. Tu nodra inuinui na mate
Era na vakaturi o ira ena ibulubulu. Jn 5:28, 29
Kena ivakadei na vakaturi i Jisu. 1Ko 15:20-22; Cak 17:31
Sega ni vakaturi o ira na valavala ca ina yalo tabu. Mac 12:31, 32
O koya e vakabauta ena vakaturi. Jn 11:25
B. Vakaturi ina bula i lomalagi se bula e vuravura
Mate kece ena vuku i Atama; vakabulai kece ena vuku i Jisu. 1Ko 15:20-22; Rom 5:19
Duidui na bula era vakaturi kina na mate. 1Ko 15:40, 42, 44
Ira vata kei Jisu era na vakataki koya. 1Ko 15:49; Flp 3:20, 21
Ira na sega ni lewa, era na bula e vuravura. Vta 20:4b, 5, 13; 21:3, 4
41. Vunau
A. Lotu Vakarisito kece mera vunautaka na itukutuku vinaka
Ke da via vakadonui, meda tukuni Jisu vei ira na tamata. Mac 10:32
Bibi meda muria na Vosa, vakaraitaka noda vakabauta. Jem 1:22-24; 2:24
Ira na ka vou mera qasenivuli tale ga. Mac 28:19, 20, VV
Vakatutusa e matanalevu e vu ni bula. Rom 10:10
B. Bibi meda lesu vakavica, vunau tiko ga
Mera vakaroti na tamata baleta na icavacava. Mac 24:14, NW
Yabaki vica vata nona vakarota tiko o Jeremaia na icavacava kei Jerusalemi. Jr 25:3
Cakacaka tiko ga, vakataki ira na lotu Vakarisito taumada. Cak 4:18-20; 5:28, 29
C. Dodonu meda vunau meda kua ni beitaki kina ena vakadavedra
Meda veivakaroti ni sa voleka na icavacava. Isi 33:7; Mac 24:14
Ke da sega ni veivakaroti, eda na beitaki ena vakadavedra. Isi 33:8, 9; 3:18, 19
Sega ni beitaki o Paula ena vakadavedra; e tukuna kece na ka dina. Cak 20:26, 27; 1Ko 9:16
Bula kina o koya e vunau kei koya e vakarorogo. 1Tm 4:16; 1Ko 9:22
42. Vuravura
A. iNaki ni Kalou me baleta na vuravura
Parataisi o vuravura me baleta na tamata uasivi. Vte 1:28; 2:8-15
Dei tu na inaki ni Kalou. Ais 55:11; 46:10, 11
Vuravura mera tawana na tamata yalomalua, vinaka vakaoti. Ais 45:18; Sam 72:7; Ais 9:6, 7
Matanitu ni Kalou me vakalesuya mai na Parataisi. Mac 6:9, 10; Vta 21:3-5
B. Sega vakadua ni na rusa se me lala didi
Vuravura nakiti me tu tawamudu. Dvu 1:4; Sam 104:5
Kawatamata ni gauna i Noa e rusa, na vuravura e sega. 2Pi 3:5-7; Vte 7:23
Macala e kea nira na vakabulai e so ena noda gauna. Mac 24:37-39
Rusa na tamata ca; bula “nai soqosoqo levu.” 2Ce 1:6-9; Vta 7:9, 14
43. Yalo (Soul)
A. Na yalo (soul)
Na tamata ga na yalo (soul). Vte 2:7; 1Ko 15:45, NW; Jos 11:11, NW; Cak 27:37, NW
Na yalo (soul) e vakadra, e dau kana, e rawa ni mate. Jr 2:34, NW; Vns 7:18, NW; Isi 18:4, NW
Tamata e bula tiko, e kainaki ni tu vua na yalo (soul). Mar 8:36, NW; Jn 10:15, NW
B. Kedrau duidui na yalo (soul) kei na yalo (spirit)
Na bula ni tamata se manumanu na yalo (soul). Jn 10:15, NW; Vns 17:11, NW
iGu ni bula e yavalata na yalo (soul) e vakatokai me “yalo” (spirit). Dvu 3:21
Ni mate na tamata, suka vua na Kalou na lewa ni nona igu ni bula. Dvu 12:7
Kalou duadua ga e rawa ni yavalata na igu ni bula. Isi 37:12-14
44. Yalo (Spirit), na Vakatevoro
A. Na yalo tabu
iGu dau cakacaka ni Kalou, sega ni dua na ka bula. Cak 2:2, 3, 33; Jn 14:17
Taurivaki ena buli ni veika, volai ni iVolatabu, kei na so tale. Vte 1:2; Isi 11:5
Vakasucumi ira na lewe ni yago i Karisito, lumuti ira tale ga. Jn 3:5-8; 2Ko 1:21, 22
Vakaukauataki ira na tamata ni Kalou nikua, liutaki ira. Kal 5:16, 18
B. iGu ni bula vakatokai na yalo
Yavalati tiko na igu ni bula ena icegu. Jem 2:26; Jop 27:3, NW
Lewa na igu ni bula na Kalou. Sak 12:1; Dvu 8:8
iTaukei ni igu ni bula ni tamata kei na manumanu na Kalou. Dvu 3:19-21
Na soli ni yalo (spirit) vua na Kalou e kena ibalebale ni tiko na inuinui ni veivakaturi. Lu 23:46
C. Qarauni sara na vakatevoro, ni nodra cakacaka na timoni
Vakatabui ena Vosa ni Kalou. Ais 8:19, 20; Vns 19:31; 20:6, 27
Daurairai e ka vakatevoro; vakatabui. Cak 16:16-18
Tini ena rusa. Kal 5:19-21; Vta 21:8; 22:15
Rai kalokalo e vakatabui. Vkr 18:10-12; Jr 10:2