Oni sa Vakatabui

“Oni sa vakasavasavataki, oni vakatabui.”—1 KOR. 6:11.

1. Na ituvaki rarawataki cava e raica o Niemaia ni lesu i Jerusalemi? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

E VICA na ka e vakavu veivosaki vei ira na lewe i Jerusalemi. Sa mai vakaitikotiko ena dua na rumu ni valenisoro e dua na kaitani e kilai levu ni daucaka ca. Era sa biuta nodra ilesilesi na Livai. Era sa sega ni liutaka na sokalou na qasenilotu ena Siga ni Vakacecegu, era veivoli ga. E levu tale ga na Isireli era sa vakawatitaki ira era sega ni Jiu. Qori eso ga na ituvaki rarawataki e raica o Niemaia ni lesu i Jerusalemi ni oti toka ga vakalailai na 443 B.S.K.—Niem. 13:6.

2. A yaco vakacava me matanitu vakatabui o Isireli?

² O Isireli e matanitu yalataki vua na Kalou. Ena 1513 B.S.K., era vinakata sara ga na Isireli mera cakava na loma i Jiova. Era kaya: “A vosa kecega sa kaya ko Jiova keimami na cakava.” (Lako 24:3) Mani vakatabui ira na Kalou, se digitaki ira mera nona tamata. Dua dina na ka dokai qori! Oti e vasagavulu na yabaki, a vakadreta tale vei ira o Mosese: “Kemuni sa matanitu tabu me nei Jiova na nomuni Kalou: sa digitaki kemuni ko Jiova na nomuni Kalou mo ni sa nona matanitu talei, vei ira kecega na veimatanitu e dela i vuravura.”—Vkru. 7:6.

3. E vakacava tu nodra bula vakayalo na Jiu ena ikarua ni gauna e yaco kina i Jerusalemi o Niemaia?

³ E ka ni rarawa nira sega ni gumatuataka na Isireli nodra okati mera matanitu digitaki. Era dau tiko eso era qarava na Kalou, ia e levu na Jiu era kauaitaka ga vakalevu me laurai nira vakatabui se qacoya na sokalou, ia era sega ni cakava dina na loma ni Kalou. Ena ikarua ni gauna e yaco kina i Jerusalemi o Niemaia, sa oti toka e rauta ni duanadrau na yabaki nodra tauyavutaka tale na sokalou dina na ivovo ni Jiu yalodina era lesu mai Papiloni. Sa seavu tale na nodra guta na veika vakayalo na Isireli.

4. Na cava ena veivosakitaki qo me vukei keda meda tamata vakatabui tiko ga ni Kalou?

⁴ Me vakataki ira ga na Isireli, na Kalou e vakatabui keda tale ga vakailawalawa na iVakadinadina i Jiova nikua. O ira na lotu vaKarisito lumuti kei ira na “isoqosoqo levu” era vakatabui ra qai digitaki mera qaravi Jiova. (Vkta. 7:9, 14, 15; 1 Kor. 6:11) Eda sega ni via vakataki ira na Isireli, nida vinakata meda nona tamata vakatabui tiko ga na Kalou. Na cava ena vukei keda me rawa nida tamata vakatabui tiko ga ni Kalou, me vakadonui keda tale ga? E vakaraitaka vei keda na Niemaia wase 13 e va na ka ena vukei keda meda vakayacora rawa kina qo: (1) Cata na ilala ca; (2) tokona na ituvatuva vakalou; (3) vakaliuca na veika vakayalo; (4) taqomaka na veika o kilai kina ni o dua na lotu vaKarisito. Meda dikeva yadudua mada.

CATA NA ILALA CA

5, 6. O cei o Ilaiasipi kei Topaia, na cava e rairai vakavuna nodrau veitokani voleka na turaga qori?

⁵ Wilika na Niemaia 13:4-9. Era tu wavoliti keda na veika e rawa ni veivakadukadukalitaki, e vinakati gona na sasaga meda savasava tiko ga kina. Vakasamataki rau mada o Ilaiasipi kei Topaia. O Ilaiasipi e bete levu, o Topaia e kai Amoni qai kena irairai ni dua na vakailesilesi ena nodra valenivolavola na kai Perisia e Jutia. A saqata o Topaia kei ira na nona ilala na sasaga i Niemaia me tara tale na bai kei Jerusalemi. (Niem. 2:10) Era sega ni vakatarai na kai Amoni ena rara ni valenisoro. (Vkru. 23:3) Na cava gona e vakadonuya kina na bete levu me lai tiko e dua na tamata me vakataki Topaia ena dua na rumu ni valenikana ena valenisoro?

⁶ Erau veitokani voleka sara o Topaia kei Ilaiasipi. O Topaia kei na luvena tagane o Joenani e watidrau ruarua na Jiu ra qai dokai Topaia e levu na Jiu. (Niem. 6:17-19) Dua na makubui Ilaiasipi tagane a vakawatitaka na luvei Sanipalati, na kovana ni Samaria e itokani voleka i Topaia. (Niem. 13:28) Na veikilai qori e rairai vakavuna nona vakamuai Ilaiasipi na Bete Levu e dua e sega ni vakabauta qai dauveitusaqati. Ia e yalodina vei Jiova o Niemaia ena nona kolotaka e tuba na iyaya kece i Topaia mai na valenikana.

7. Meda tamata vakatabui tiko ga i Jiova, na cava mera qarauna na qase kei keda na kena vo?

⁷ Nida tamata yalayala ni Kalou, e dodonu me liu tiko ga noda yalodina vei Jiova. Ke da muria nona ivakatagedegede dodonu, eda na nona tamata vakatabui tiko ga. Me kua ni vakaleqa noda muria na ivakavuvuli vakaivolatabu na isema vakaveiwekani. Era sega ni nuitaka ga na qase ni ivavakoso na nodra rai se nodra nanuma, e dusimaki ira ga na rai i Jiova. (1 Tim. 5:21) Era na qarauna sara na qase mera kua ni cakava e dua na ka ena vakaleqa na nodra veiwekani kei na Kalou.—1 Tim. 2:8.

8. Na cava meda nanuma tiko na tamata yalayala kece i Jiova me baleta na ilala?

⁸ Meda kua sara ni guilecava ni “ilala ca e vakacacana na itovo vinaka.” (1 Kor. 15:33) Eso na wekada era na rairai sega ni uqeti keda ena veika vinaka. E ivakaraitaki vinaka o Ilaiasipi vei ira na lewenivanua ni tokoni Niemaia vinaka ena tara tale ni bai kei Jerusalemi. (Niem. 3:1) Ia ni toso na gauna, na nona veimaliwai kei ira na ilala ca me vakataki Topaia kei na so tale, a vakavuna me cakava o Ilaiasipi na veika e lai dukadukali kina ena matai Jiova. O ira na ilala vinaka era na veiuqeti ena veika e yaga vei keda na lotu vaKarisito, me vaka na wili iVolatabu, tiko ena soqoni, kei na noda vakaitavi ena cakacaka vakavunau. Eda taleitaki ira da qai volekati ira na wekada era dau uqeti keda meda cakava na ka dodonu.

TOKONA NA ITUVATUVA VAKALOU

9. Na cava e vakaleqa na ituvatuva ni kena qaravi na valenisoro, o cei a beitaka o Niemaia ena leqa qori?

⁹ Wilika na Niemaia 13:10-13. Ni lesu i Jerusalemi o Niemaia, kena irairai ni sa sega tu ni cautaki e dua na ka me baleta na valenisoro. Ni sa sega na veitokoni, era biuta kina na Livai nodra ilesilesi ra qai lai cakacaka ena nodra were. A beitaki ira na ivukevuke ni turaga o Niemaia ena ituvaki qori nira sega ni qarava nodra itavi. De dua era sega ni kumuna na ikatini vei ira na lewenivanua se ra sega ni kauta ena valenisoro me vaka era lesi kina. (Niem. 12:44) Mani tuvanaka o Niemaia me kumuni na ikatini. E lesi ira na tagane nuitaki mera qarava na valeniyau kei na votai ni veika ena qai kumuni ena veigauna e muri.

10, 11. Na cava e noda itavi dokai na tamata ni Kalou me baleta na tokoni ni sokalou dina?

¹⁰ Na cava eda vulica e keri? Meda kua sara ni guilecava na noda itavi meda dokai Jiova ena noda iyau. (Vkai. 3:9) Nida cau meda tokona nona cakacaka, eda solia tiko ga vei Jiova na veika sa taukena rawa tu. (1 Vei. 29:14-16) Eda na rairai nanuma ni sega ni levu na ka meda solia, ia e rawa nida solika kece ke tiko vei keda na kena yalo.—2 Kor. 8:12.

¹¹ E vica vata na yabaki nodratou dau veisureti e dua na vuvale levu me ratou kana vata e veimacawa kei na dua na veiwatini qase erau painia lavotaki. E walu na gone ena vuvale, ia e dau tukuna o tinadratou: “Sega sara ga ni dua na leqa ke biu tale e rua na veleti me ikuri ni tini sa tiko rawa!” Ena rairai nanumi ni ka lailai ga na kanavata va qori e veimacawa, ia erau marautaka vakalevu na painia na nodrau kauaitaki! Eratou vakila tale ga na vuvale na yaga ni nodratou veimaliwai. Na nodrau veivakayaloqaqataki kei na ka erau dau talanoataka na veiwatini e uqeti ratou sara ga na gone me ratou toso vakayalo. Eratou qai cakacaka vakatabakidua kece e muri.

12. Era ivakaraitaki vinaka vakacava na tagane era lesi ena ivavakoso?

¹² Dua tale na ka eda vulica: Me vakataki Niemaia ga, era tiko tale ga nikua na tagane era lesi mera liu ena kena tokoni na ituvatuva vakalou. E yaga vei ira na lewe ni ivavakoso na nodra ivakaraitaki. Nira cakava qori na qase, era sa vakatotomuria sara tiko ga nona ivakaraitaki na yapositolo o Paula. A tokona na sokalou dina qai dau yaga nona veidusimaki. Kena ivakaraitaki, levu na sala yaga e dau vakatututaka me caka kina na cau.—1 Kor. 16:1-3; 2 Kor. 9:5-7.

VAKALIUCA NA VEIKA VAKAYALO

13. Era sega ni doka vakacava na Siga ni Vakacecegu eso na Jiu?

¹³ Wilika na Niemaia 13:15-21. Ke da vakaogai keda ena veika vakayago, e rawa nida malumu vakayalo ni toso na gauna. E tukuni ena Lako Yani 31:13 ni Siga ni Vakacecegu e veimacawa e kena inaki mera kua ni guilecava kina na Isireli nira tamata vakatabui. Na Siga ni Vakacecegu e dodonu me gauna sara ga ni sokalou vakavuvale, masu, qai vakasamataki kina vakatitobu na Lawa ni Kalou. Ia era sega ni vakaduiduitaka na siga qori eso na itokani i Niemaia, sa lai nodra siga tale ga ni caka bisinisi me vaka ga na vo ni siga. Era sa sega ni kauaitaka na nodra sokalou. Ni raica o Niemaia na leqa e yaco tiko, a vakarota me sogo na matamata ni siti ni karobo na vanua ena ikaono ni siga, e vakatalai ira tani tale ga na dauveivoli vulagi ni bera ni tekivu na Siga ni Vakacecegu.

14, 15. (a) Na cava e rawa ni yaco ke da sega ni yalana na veika eda cakava meda rawa ilavo kina? (b) Eda na curu vakacava ina ivakavakacegu ni Kalou?

¹⁴ Na cava eda vulica ena ivakaraitaki i Niemaia? Dua oya me vakaiyalayala ga na gauna eda vakayagataka meda rawa ilavo kina. Ke sega, ena rawarawa sara noda vakawelei se waserua na lomada, vakabibi ke da taleitaka noda cakacaka saumi. Nanuma tiko na ivakasala i Jisu me baleta na qaravi ni rua na turaga. (Wilika Maciu 6:24.) A rawa ni vakaiyau o Niemaia, ia e vakayagataka vakacava nona gauna e Jerusalemi? (Niem. 5:14-18) A sega ni saga me caka bisinisi kei ira na kai Taia se matanitu tale eso, a gumatua ga ena nona vukei ira na tacina vakayalo kei na nona cakava na veika e vakalagilagi kina na yaca i Jiova. O ira tale ga na qase kei na dauveiqaravi ni ivavakoso nikua era vakaogai ira ena veika ena yaga ina ivavakoso, na ivakarau ni yalo qori era taleitaki kina vei ira na tacidra vakayalo. Qori e vu ni noda veilomani, veivolekati, kei na noda tiko vinaka na tamata ni Kalou.—Isik. 34:25, 28.

¹⁵ Sa sega ni gadrevi meda solevutaka e veimacawa na lotu vaKarisito na Siga ni Vakacecegu, ia e tukuna o Paula ni “se tiko ga na nodra siga ni vakacecegu na tamata ni Kalou.” A tomana: “O koya e curu ina ivakavakacegu ni Kalou, e sa vakacegu tale ga mai na nona cakacaka, me vaka ni vakacegu na Kalou mai na nona.” (Iper. 4:9, 10) Eda na curu ina ivakavakacegu ni Kalou na lotu vaKarisito nida cakava ena yalomakutu na veika e salavata kei na nona inaki. Vakacava, o vakaliuca tiko ena nomu bula na sokalou vakavuvale, soqoni, kei na cakacaka vakavunau? De dua ena vinakati meda vosa vakadodonu vei ira noda boso se itokani vakabisinisi, vakabibi ke ra sega ni doka na veika vakayalo eda vakaliuca. De dua ena vinakati sara ga meda cakava na ka e cakava o Niemaia, ni ‘sogota na matamata ni siti qai vakatalai ira na kai Taia,’ ke da vinakata meda vakaraitaka nida doka na veika tabu. Nida tamata vakatabui, e vinaka meda dui tarogi keda: ‘Vakacava e laurai tiko ena noqu ivakarau ni bula niu digitaki meu qaravi Jiova?’—Maciu 6:33.

TAQOMAKA NA VEIKA EDA KILAI KINA NA LOTU VAKARISITO

16. Na cava a rawa ni vakaleqa nodra kilai na Isireli mera matanitu vakatabui ena gauna i Niemaia?

¹⁶ Wilika na Niemaia 13:23-27. O ira na tagane ni Isireli ena gauna i Niemaia era vakawatitaki ira na yalewa ni veimatanitu. Ena imatai ni nona ilakolako i Jerusalemi, a tukuna o Niemaia mera sainitaka na qase e dua na veidinadinati nira na sega ni vakawatitaki ira era qaravi kalou lasu. (Niem. 9:38; 10:30) Ni oti e vica na yabaki, era vakawatitaki ira na yalewa ni veimatanitu o ira na Jiu qori, ra qai voleka ni vakayalia na veika era kilai kina nira tamata vakatabui ni Kalou! Na luvedra na yalewa ni veimatanitu qori era sa sega ni rawa ni wilika se vosataka na vosa vakaIperiu. Vakacava nira sa uabula, era na tukuna nira Isireli se vakaibalebale cake vei ira mera kaya nira kai Asitoti, Amoni se Moapi? Era na taura rawa na ibalebale ni Lawa ni Kalou nira sega tu ni kila na vosa vakaIperiu? Ena rawa vakacava nira kilai Jiova qai vakatulewataka mera qaravi koya, ra qai kua ni qarava na kalou lasu era qarava na tinadra? A vinakati sara ga me caka vakatotolo e dua na ka ena ituvaki qori, ia qori sara ga na ka e qai cakava o Niemaia.—Niem. 13:28.

17. Era na vukei luvedra vakacava na itubutubu mera veiwekani voleka kei Jiova?

¹⁷ Nikua, ena vinakati meda vukei ira na luveda me laurai vei ira na keda ivakatakilakila na lotu vaKarisito. Qo na ka moni dui tarogi kemuni kina na itubutubu: ‘E vakacava na vinaka ni nodra vosataka na luvequ na “vosa savasava” ni ka dina ena iVolatabu? (Sefa. 3:9) E laurai ena veika era tukuna ni dusimaki ira tiko na yalo ni Kalou se na yalo ni vuravura?’ Kua ni yalolailai ke o raica ni gadrevi me vakavinakataki eso na ka. E dau taura na gauna me vulici e dua na vosa, vakabibi ni levu na ka e rawa ni veivakawelei. Era dau sotava na luvemuni na veika ena vakadredretaka nodra yalodina. Ena vinakati gona moni vosovoso, moni vakayagataka na gauna ni Sokalou Vakavuvale kei na gauna tale eso moni vukei ira kina na luvemuni mera bucina e dua na veiwekani voleka kei Jiova. (Vkru. 6:6-9) Vakabibitaka vei ira na yaga ni nodra sega ni tiki ni vuravura i Setani. (Joni 17:15-17) Ni saga tale ga moni uqeta sara ga na lomadra.

18. Na cava e vinaka kina mera tuberi luvedra ga na itubutubu lotu vaKarisito mera yalataki ira vei Jiova?

¹⁸ Era na dui vakatulewa ga na gone me baleta na nodra qarava na Kalou. Ia e levu na ka oni rawa ni cakava na itubutubu. Qori e okati kina nomuni ivakaraitaki vinaka, vakamatatataka na veika me caka kei na kena me kua, moni veivosakitaka tale ga na veika e rawa ni yaco ena nodra vakatulewa. Ra itubutubu, o kemuni ga oni rawa ni vakarautaki ira vinaka na luvemuni mera yalataki ira vei Jiova. Era gadreva nomuni veivuke me rawa nira kila qai taqomaka na veika eda kilai kina na lotu vaKarisito. E bibi meda qaqarauni kece me rawa nida dara tiko ga noda “isulu e sau” vakatakarakara—na itovo kei na ivakatagedegede eda kilai kina na imuri i Karisito.—Vkta. 3:4, 5; 16:15.

SEGA SARA NI GUILECAVI

19, 20. Na cava meda cakava me nanumi keda “vinaka” o Jiova?

¹⁹ Dua vei ira na itokani i Niemaia na parofita o Malakai, a tukuna ni “volai e dua nai vola ni veivakananumi . . . e na vukudra era rerevaki Jiova, ka vakananuma na yacana.” (Mala. 3:16, 17) Na Kalou ena sega sara ni guilecavi ira era rerevaki koya ra qai kauaitaka dina na yacana.—Iper. 6:10.

²⁰ A masuta o Niemaia: “Mo ni nanumi au, kemuni na noqu Kalou, me’u vinaka kina.” (Niem. 13:31) Me vakataki Niemaia, ena volai na yacada ena ivola ni veivakananumi ni Kalou ke da cata tiko ga na ilala ca, tokona na ituvatuva vakalou, vakaliuca na veika vakayalo, eda taqomaka tale ga na veika eda kilai kina na lotu vaKarisito. Meda ‘dikevi keda tiko ga se da tudei tiko ena vakabauta se sega.’ (2 Kor. 13:5) Ke savasava tiko ga noda veiwekani kei koya ena nanumi keda “vinaka” o Jiova.