iDusidusi ni iVola ni Soqoni ni Bula vaKarisito kei na Cakacaka Vakaitalatala
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULAI 8-14
IYAU MAI NA VOSA NI KALOU SAME 60-62
O Jiova e Veivakadeitaki, e Veitaqomaki, e Vakataudeitaki Keda Tale Ga
it-2 1118 ¶7
Valececere
Ka e Vakaibalebaletaka. O ira na vakabauti Jiova ra qai talairawarawa vua era na taqomaki me vaka e lagata o Tevita: “Ni oni noqu ivakaruru [Jiova], na valececere kaukaua e dau taqomaki au mai na meca.” (Sm 61:3) O ira na kila na ibalebale ni yacana, era nuitaka, era matataka tale ga na yacana ena yalodina, e sega ni dua na ka mera rerevaka. Na vuna? “Na yaca i Jiova e valececere kaukaua. E cici kina na yalododonu me taqomaki.”—Vvb 18:10; vakatauvatana 1Sa 17:45-47.
it-2 1084 ¶8
Valelaca
Na “valelaca” e tiko na ka e vakaibalebaletaka qai duidui na sala e vakayagataki kina. Na nona valelaca e dua, ya na vanua e dau lai vakacegu kina me taqomaki koya mai na veimataqali draki. (Vte 18:1) Ni vakasamataki na ivakarau ni bula ena dua na vanua kei na nodra dau veikauaitaki, era na kila na vulagi nira kauaitaki, era dokai tale ga ke ra sureti ina nona valelaca e dua. Ni tukuni ena Vakatakila 7:15: “Ena qai tevuka vei ira na nona valelaca,” e dusia na nona kauaitaki o koya e sureti kei na nona taqomaki. (Sm 61:3, 4) E vakamacalataka o Aisea na nona vakavakarau o Saioni, na wati ni Kalou, me baleti ira na luvena ena vakasucuma. E tukuni vua: “Vakalevutaka na vanua e tiko kina na nomu valelaca.” (Ais 54:2) E vakarabailevutaka gona na vanua mera taqomaki kina na luvena.
JULAI 22-28
IYAU MAI NA VOSA NI KALOU SAME 66-68
E Tamadra na Sega ni Vakatamani
“E TAMADRA na sega ni vakatamani . . . na Kalou ena nona itikotiko tabu.” (Same 68:5) Eda vulica ena vosa uqeti vakalou e dua na ka bibi me baleta na Kalou o Jiova, ya ni dau kauaitaka na ka era gadreva na vakaloloma. Na nona dau kauaitaki ira na gone sa mate e dua vei rau na nona itubutubu, e laurai votu ena Lawa e soli vei ira na Isireli. Meda dikeva mada na imatai ni gauna e tukuni kina na matavosa “sega ni vakatamani” ena Lako Yani 22:22-24.
JULAI 29–OKOSITA 4
IYAU MAI NA VOSA NI KALOU | SAME 69
it-2 650
Kau Gaga
E parofisaitaki ni na soli vua na Mesaia na “kau gaga” me kania. (Sm 69:21) E yaco qori ni bera toka ga ni vakoti o Jisu, e soli vua na waini e waki vata kei na wai wiwi, ni tovolea e sega ni via gunuva ni kena irairai me vakaotia na nona rarawa. Ni volatukutukutaki na kena vakayacori na parofisai qo, e vakayagataka na Maciu (27:34) na vosa vaKirisi kho·leʹ (wiwi), na vosa vata ga e kune ena Same 69:21 e lavetaki ena Greek Septuagint. Ia e volai ena Kosipeli i Marika na vosa mura (Mar 15:23), e vakavuna gona me dau nanumi tu kina ni “mura” e “kau gaga” se “wiwi.” E rawa tale ga ni waki ruarua ena gunu qori na wai wiwi kei na mura.
OKOSITA 5-11
IYAU MAI NA VOSA NI KALOU SAME 70-72
Me Vakacava Noda iValavala Vei Ira na iTabaqase?
E masulaka na daunisame: “Ni kua ni kolotaki au laivi niu sa qase mai, ni kua ni biuti au ni sa oti noqu kaukaua.” (Same 71:9) Na Kalou ena sega ni ‘biuti ira laivi’ na nona dausokalou yalodina ke ra nanuma mada ga ni sa sega na kedra yaga. A sega ni nanuma na daunisame ni sa biuti koya o Jiova, ia e kila ni bibi me nuitaki koya na Dauveibuli ni sa itabaqase. E sauma na nona yalodina o Jiova ni tokoni koya ena nona bula taucoko. (Same 18:25) Levu na gauna na veivuke va qori era dau vakarautaka sara ga na mataveitacini.
Vakekeli ena Vosa ni Kalou
it-1 768
Uferetisi
iYala ni Vanua e Soli Vei Isireli. E yalataka na Kalou vei Eparama ni na solia vua nona kawa na vanua “mai na uciwai ni Ijipita me yaco sara ina uciwai levu, na uciwai na Uferetisi.” (Vte 15:18) Na vosa ni yalayala qori e qai tukuni tale vua na matanitu o Isireli. (Ly 23:31; Vkr 1:7, 8; 11:24; Jos 1:4) E tukuni ena iMatai ni Veigauna 5:9 nira bula tiko eso na kawa i Rupeni ni bera ni veiliutaki o Tevita, e tete na vanua era tiko kina me “yaco sara ina icurucuru ena vanua talasiga ena Uciwai na Uferetisi.” Ia ni tiko na Uferetisi ena rauta ni 800 na kilomita “ena tokalau kei Kiliati” (1Ve 5:10), kena ibalebale ni rawa ni tete na nodra vanua na yavusa i Rupeni mai na tokalau kei Kiliati me yacova na iyala ni Vanua Dravuisiga e Siria qai tete yani ina Uferetisi. (E tukuni ena iVolatabu na Revised Standard Version, “me yaco sara ena icurucuru ni vanua dravuisiga ena yasana qo ni Uferetisi”; e kaya tale ga na Jerusalem Bible, “e tekivu ena vanua dravuisiga me yacova na uciwai na Uferetisi.”) Kena irairai ni a vakayacori taumada na vosa ni yalayala qori i Jiova, donuya nodrau veiliutaki o Tevita kei Solomoni ena gauna e tete kina na vanua e lewa o Isireli, me wili kina na matanitu vakaAramea nei Sopa me yacova yani na batiniwai na Uferetisi, e muria na sala me takosova na yasayasa ena vualiku kei Siria. (2Sa 8:3; 1Tu 4:21; 1Ve 18:3-8; 2Ve 9:26) Ni vanua kilai levu, e dau cavuti tu ga na “Uciwai.”—Jos 24:2, 15; Sm 72:8.
OKOSITA 12-18
Vakekeli ena Vosa ni Kalou
it-2 240
Livaiacani
E tukuni ena ika74 ni Same na nona vakabulai ira nona tamata o Jiova. Na tikina e 13 kei na 14 e vakaibalebaletaka nona vakabulai Isireli mai na ligadra na kai Ijipita. Ni vakayagataki e keri na matavosa “manumanu lelevu ni wasawasa” [Ipe., than·ni·nimʹ, ni vakalekalekataki tan·ninʹ]” e tautauvata kei na vosa “Livaiacani.” Na vurumemeataki ni uludra na Livaiacani, e rairai dusia na nona vakadrukai vakaloloma o Fero kei na nona mataivalu nira biubiu mai Ijipita na Isireli. E kaya na ivola na Targum vakaArame ni qori “na ka kaukaua nei Fero,” sega ni “uludra na Livaiacani.” (Vakatauvatana Isi 29:3-5, e tukuna ni o Fero e vaka na “manumanu vakaitamera ni wasawasa” e tiko ena loma ni Uciwai na Naile; raica tale ga na Isi 32:2.) Ena Aisea 27:1 e rairai tukuni Livaiacani (LXX, “na gata”) me ivakatakilakila ni dua na matanitu, ya e dua na isoqosoqo e roboti vuravura qai lewa tiko o koya e vakatokai me “gata makawa,” kei na “gata levu.” (Vta 12:9) Na parofisai qo e baleta tiko nona vakalesui mai o Isireli, vaka kina nona ‘cudruvi’ Livaiacani o Jiova e okati kina o Papiloni. Ia na tikina e 12 kei na 13 e tukuni Asiria kei Ijipita. O Livaiacani gona ena tikinivolatabu qo e dusia tiko e dua na isoqosoqo e vuravura raraba se matanitu e saqati Jiova kei ira na sokaloutaki koya.