Na Rai ni iVolatabu

Mera Vakaitavi Beka na Lotu Vakarisito ena Marautaki ni Vakatawase?

“E DAU malumu kece tu na ka ena yakavibogi ni bera ni tawase na yabaki,” e kaya e dua na vuniwai mai Brazil, o Fernando. “Ia, rauta na 11 na kaloko ena bogilevu, sa ra tekivu yacoyaco mai​—o ira na mavoa, lausua, vanalaki, na itabagone era coqa kei ira na marama vakawati era vaculaki. Na vu ni leqa na gunu.”

Sa rauta me kaya kina e dua na ivola mai Brazil me baleta na leqa oqo, ni imatai ni siga ni dua na yabaki e siga ni kube ena vuravura raraba. E kaya kina e dua na vanua ni vakauitukutuku mai Urope ni “vakatawase e nodra siga na manumanu ni soqo,” e kuria “oya ni rau se baci veiqalisominiwai kina o tamata kei na isogo ni tavaya.”

Ia sega ni tamata kece era marautaka na vakatawase ena gunu vakasivia kei na vakayacori ni ivalavala kaukaua. E so era guiguilecava dredre. A kaya o Fernando, sa cavuti oti mai liu: “Ni’u se gone, keimami dau marautaka na vakatawase. E dau levu na qito, na kakana kei na gunu. Ni sa 12 donu na kaloko ena bogilevu keimami veimoko, veireguci ena vakanuinui vinaka ni yabaki vou!”

E so nikua era nanuma nira sega ni marautaka vakasivia na vakatawase. Ia, e dodonu vua na lotu Vakarisito me kila na vanua e vu mai kina na vakatawase kei na kena ibalebale. E veisaqasaqa beka kei na ivakavuvuli vakaivolatabu na marautaki ni vakatawase?

iTukutuku Mai na Gauna Makawa

E sega ni ka vou na marautaki ni vakatawase. E vakaraitaka na veika e volai ena gauna makawa ni a se dau vakayacori sara mai Papiloni ena ikatolu ni yabakiudolu B.S.K. E bibi na soqo oqo ni marautaki ena lomadonu ni vula o Maji. “Oya na gauna e dau vakatulewataka kina na kalou o Matuki na ka ena yacova na vanua ena yabaki vou,” e kaya na World Book Encyclopedia. E rauta ni 11 na siga nodra vakacevucevutaka na kai Papiloni na yabaki vou, e okati kina na vakacaboisoro, na tayabe kei na soqo mera vakayalovinakataki kina na nodra kalou me kalougata na vakatubukawa.

Ena dua na gauna lekaleka, o ira tale ga na kai Roma era sa tekivutaka na yabaki vou ena vula o Maji. Ia ena 46 B.S.K., a vakarota o Empara Julius Caesar me sa tekivu na yabaki vou ena imatai ni siga ni vula o Janueri. Na siga oya e sa vakatabui oti tu vei Janus na kalou ni itekitekivu, ia sa na imatai tale ga ni siga ni yabaki vakaroma. E veisau na tikinisiga, ia e sega ga ni veisau na ivalavala ni nodra marau. A kaya na McClintock and Strong’s Cyclopedia ni imatai ni siga ni vula o Janueri, e so “era vakasausataka na ka kece ga kei na veika rerevaki ni lotu butobuto.”

Me yacova mai oqo e sa tiki tu ga ni marau ni vakatawase na rere vakalialia. Me kena ivakaraitaki e so na vanua ena Sauca Amerika, ena bogilevu tutu ni tawase na yabaki, e vuqa era na marautaka nira tucake ena yavadra imatau. E so tale era uvu sici se ra vakacabote rokete. E nodra ivalavala na kai Czech Republic mera kana dhal ena gauna ni vakatawase, ia mai Slovakia mera biuta na ilavo se na vari ni ika ena ruku ni ibe ni kana. Era cakava oqo me kua kina ni yacovi ira e dua na leqa ra qai tiko vinaka, e vakabulabulataki kina na vakabauta makawa ni na lewai ena yabaki vou na ka ena yacovi keda.

Na Rai ni iVolatabu

E vakasalataki ira na lotu Vakarisito na iVolatabu mera “lako voli me vaka e kilikili, . . . me kakua nai soqosoqo lialia, se na mateni.”a (Roma 13:12-14; Kalatia 5:19-21; 1 Pita 4:3) E kilai tu na vakatawase me gauna e vakasausataki kina na ka e vakacala na iVolatabu, oya na vuna e sega ni dodonu kina vua na lotu Vakarisito me marautaka. E sega ni kena ibalebale oqo ni o ira na lotu Vakarisito era cata na marau. O ira na qarava na Kalou dina era kila ni tukuni vakavica ena iVolatabu mera marau​—e levu tale tu na vuna. (Vakarua 26:10, 11; Same 32:11; Vosa Vakaibalebale 5:15-19; Dauvunau 3:22; 11:9) E tukuni tale ga ena iVolatabu ni salavata kei na marau na kana kei na gunu.​—Same 104:15; Dauvunau 9:7a.

Me vaka eda sa raica rawa mai, ni vu mai ena lotu butobuto na marautaki ni vakatawase. E dukadukali qai vakasisila ena mata i Jiova na sokalou lasu, e cata gona na lotu Vakarisito na ivakavuvuli e yavutaki mai kina. (Vakarua 18:9-12; Isikeli 22:3, 4) E vola na yapositolo o Paula: “Sa veitokani vakaevei na yalododonu kei na tawa-yalododonu? se rau sa veiwekani vakaevei na rarama kei na butobuto? se rau sa veivinakati vakaevei na Karisito kei Piliali?” Sa qai kuria tale o Paula: “Dou kakua ni tara na ka sa sega ni savasava.”​—2 Korinica 6:14-17a.

Era kila tale ga na lotu Vakarisito ni sega ni kauta mai na marau kei na bula vinaka na marautaki ni soqo vaka oqo, vakabibi ni na sega ni vakadonui ira kina na Kalou. (Dauvunau 9:11; Aisea 65:11, 12) Kuria oya ni iVolatabu e vakasalataki ira na lotu Vakarisito mera ivalavala malua qai yalomatua. (1 Timoci 3:2, 11) O koya gona, ena sega ni ka vakayalomatua vua e dua e kaya voli ni muria na ivakavuvuli i Karisito me qai lai vakaitavi tale ena marau e vakasausataki kina na ka kece ga.

Ke mani veidreti vakacava na marautaki ni vakatawase, e vakasalataki keda na iVolatabu meda “kakua ni tara na ka sa sega ni savasava” qai “vakasavasavataki keda mai na dukadukali kecega ni yago kei na yalo.” O ira na muria na nona vosa, e sureti ira tu vakayalololoma o Jiova: “Au na qai ciqomi kemuni. Au na qai yaco me’u tamamuni ko ni na qai luvequ tagane ka luvequ yalewa.” (2 Korinica 6:17b–7:1, VV) E yalataka na tikovinaka kei na veivakalougatataki tawamudu vei ira ga era yalodina vua.​—Same 37:18, 28; Vakatakila 21:3, 4, 7.

[iVakamacala e ra]