Watchtower LAIBRI ENA INTERNET
Watchtower
LAIBRI ENA INTERNET
vakaViti
  • IVOLATABU
  • IVOLA
  • SOQONI
  • g 11/13 t. 12-13
  • iVakatakilakila ni Bera ni Mudu na Matenivula

Sega na kena vidio.

Vosota, sega ni laurai rawa na vidio.

  • iVakatakilakila ni Bera ni Mudu na Matenivula
  • Yadra!—2013
  • Ulutaga Lailai
  • iKuri ni Ulutaga
  • Veiveisau ni Bera ni Mudu na Matenivula
  • Ka e Rawa ni Caka
  • Veitalanoataka
  • Lewe ni iTabataba Qo
    Yadra!—2013
Yadra!—2013
g 11/13 t. 12-13

iVakatakilakila ni Bera ni Mudu na Matenivula

“So na gauna e dau tuburi au vakasauri na rarawa. Au dau tagi qai nanuma ni sa leqa na noqu vakasama.”​—Rondro,a yabaki 50.

“Ni o yadra ena mataka o nanuma ni kabuacara tu na lomanivale. O sega ni kunea eso na ka o taukena. So na ka o dau cakava ga vakataki iko me vica na yabaki, sa vaka me dredre mai. O sega ni kila na vuna.”​—Hanta, yabaki 55.

O RAU na marama sa cavuti oti mai erau sega ni tauvimate. Na ka erau sotava e yacovi ira kece na marama ni sa vakarau mudu na nodra matenivula (menopause), sa na oti tale ga na nodra vakaluveni. O sa yacova yani na ivakatagedegede ni bula qori? E yacovi iko sara tiko ga ena gauna qo? Ke vaka kina ena yaga vakalevu na nomudou kila vakavuvale na veisau qori, dou na kila kina na ka dou rawa ni cakava.

Veiveisau ni Bera ni Mudu na Matenivula

Na ivakatakilakila era na vakila na marama ni bera ni mudu na nodra matenivula kei na gauna sa na mudu kina e kilai ena vosa vakaPeritania me menopause transition se na perimenopause.b Na vosa na “menopause” e vakaibalebaletaka na ituvaki ruarua qori.

E levu na marama era tekivu vakila na ivakatakilakila ni sa vakarau mudu na nodra matenivula nira sa yabaki 40 vakacaca, eso e yacovi ira nira sa yabaki 60 vakacaca. Ena oti yani vakamalua na matenivula. Me vaka ni dau cacavukavuka na buli ni wai ni sela e dau vakauitukutuku se na yacana vakaPeritania na hormone eso e rawa ni lutu nodra matenivula, yaco koso, se lako vakabalavu. E vica wale sara na marama e mudu ga vakasauri na nodra matenivula.

E kaya na ivola me baleta na nodra matenivula na marama na Menopause Guidebook: “E duidui na ivakatakilakila era na vakila na marama ni sa vakarau mudu na nodra matenivula.” E tomana: “E vakalevu ga me katakata vakasauri na matadra, domodra se seredra,” oti “era na batabata vakasauri.” Qori e vakavuna mera dau wawale, era na sega tale ga ni moce vinaka. E vakacava na kena dede? E kaya tale ga na ivola qori ni “so na marama era na vakila nira katakata vakasauri ena loma ni dua se rua na yabaki ni sa voleka ni cava na nodra matenivula. Eso tale era vakila tu qori me vica na yabaki, qai vica wale sara e yacovi ira vagauna ena vo ni nodra bula.”c

Na veiveisau tale ga ni nodra hormone na marama e rawa ni vakavuna mera lomabibi, veisau na ivakarau ni yalodra, era tagi, guiguileca, era sega tale ga ni cakava vinaka na nodra cakacaka. E kaya tale ga na ivola na Menopause Book, “ena sega ni rawa vua e dua na marama me yacovi koya na ivakatakilakila kece qori ena dua ga na gauna.” Eso ena tarai ira ga e vica na ivakatakilakila qori se duatani sara na ka era na vakila.

Ka e Rawa ni Caka

Me kua ni ca sara na ka era vakila o ira sa vakarau mudu na nodra matenivula, ena vinakati mera cakava eso na veiveisau ena nodra bula. Kena ivakaraitaki, ni dua e biuta na vakatavako ena sega ni vakila sara vakalevu na katakata vakasauri ni yago. E levu na marama era vakadinadinataka tale ga ni yaga na nodra lewa vinaka na ka era kania se gunuva, me vaka na nodra vakalailaitaka se muduka sara ga na gunu alakaolo, caffeine, era qarauna tale ga na kakana e sivia na kena isaluaki kei na kakana kamikamica. E dodonu ga mo kana vinaka ni o kania na kakana bulabula ena yaga i yagomu.

Ena yaga tale ga na vakaukauayago. Kena ivakaraitaki, na vakaukauayago ena vukea meda moce vinaka, vakavinakataka na ivakarau ni yaloda, vakaukauataka na sui, eda na bulabula vinaka tale ga kina.d

Veitalanoataka

E kaya o Rondro sa cavuti oti mai, “Mo kua ni kubuta lo na nomu leqa. Ke o talaucaka na ituvaki o sotava tiko vei ira na nomu vuvale, era na sega ni lomaleqa nira raica na veiveisau e yaco tiko ena nomu bula.” Era na sega ni rarawa se cudru ni o cakava eso na ka era sega ni taleitaka. E kaya na 1 Korinica 13:4: “Sa dauvosota vakadede na loloma, sa yalovinaka.”​—Ai Vola Tabu.

Era vakadinadinataka tale ga e levu na marama na yaga ni masu, wili kina o ira era rarawataka nira sa na sega tale ni vakaluveni. E vakadeitaka na iVolatabu, “O koya [Kalou] sa vakacegui keitou e na neitou rarawa kecega.” (2 Korinica 1:​4, Ai Vola Tabu) E veivakacegui tale ga nida kila ni na lekaleka ga na ivakatakilakila ena yaco ni bera ni mudu na matenivula. Ni sa mudu na matenivula, o ira na marama era qarava vinaka na nodra bula era na vakila nira kaukaua tale ra qai marautaka na vo ni nodra bula.

a Sa veisau eso na yaca.

b Era kaya na vuniwai, ni dua na marama e menopause sa sega ni tauvi koya na nona matenivula ena dua na yabaki.

c So tale ga na mataqali mate e rawa ni vakavuna na katakata vakasauri ni yago, me vaka na kena vuce na gacagaca ni domo na thyroid, vaka kina na kena dau vakayagataki eso na wainimate. Meda kua gona ni nanuma ni vu wale ga ni nodra katakata vakasauri na marama na ivakatakilakila ni sa vakarau mudu na nodra matenivula, baleta eso tale na ka e rawa ni vakavuna me vaka sa cavuti oti mai.

d De dua era na vakatura na vuniwai eso na ka me vukei ira na marama e yacovi ira tiko na ivakatakilakila ni sa vakarau mudu na nodra matenivula, me vaka na wainimate ni hormone, so tale na wainimate e yaga ina yago me vaka na vitamin kei na mineral, vaka kina na wainimate ni lomabibi. Ia e sega ni vakatututaka na Yadra! na mataqali veiqaravi vakavuniwai me cakava e dua.

    iVola vakaViti (1982-2026)
    Sogota
    Dolava
    • vakaViti
    • Vakauta
    • Digia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • iVakavakayagataki
    • Kemu iTukutuku
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Dolava
    Vakauta