NIKASEMƆ 41
LALA 108 Nyɔŋmɔ Suɔmɔ Ni Tsakeee Lɛ
Nyɔŋmɔ Suɔmɔ Ni Tsakeee Lɛ Hiɔ Shi Kɛyaa Naanɔ
“Nyɛdaa Yehowa shi, ejaakɛ ehi; esuɔmɔ ni tsakeee lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ.”—LALA 136:1.
NƆ NI WƆBAAKASE
Nibii ni wɔkase yɛ Biblia lɛ mli lɛ eko ji akɛ, Yehowa sumɔɔ wɔ. Nikasemɔ nɛɛ baahã wɔna akɛ, kɛ́ wɔhã enɛ hi wɔjwɛŋmɔ mli be fɛɛ be lɛ, no baaye abua wɔ ni wɔnyɛ wɔdamɔ naagbai ni wɔkɛkpeɔ yɛ shihilɛ mli lɛ anaa.
1-2. Kɛ́ wɔkɛ naagbai miikpe lɛ, te no baanyɛ ahã wɔnu he wɔhã tɛŋŋ?
ŊƆƆ lɛ akɛ, ota lɛlɛ ko mli yɛ ŋshɔ lɛ hiɛ ni kɔɔyɔɔ ko ni naa wa waa miitswa. Ŋshɔ lɛ hiɛ efee hamahama, ni ŋshɔkei lɛ miitswa lɛlɛ lɛ kɛmiiya kɛmiiba. Mɛni obaafee? Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, obaaŋmɛ lɛlɛ lɛ sɛ́kɛ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ sɛ́kɛ lɛ baahiɛ lɛlɛ lɛ mli, koni ekakplaŋ.
2 Kɛ́ nibii eyaaa lɛ jogbaŋŋ yɛ oshihilɛ mli, loo okɛ naagbai ni mli wa miikpe lɛ, obaanyɛ onu he tamɔ nɔ ni ota lɛlɛ mli ni kɔɔyɔɔ ko ni naa wa miitswa bo kɛmiiya kɛmiiba. Bei komɛi lɛ, obaanu he akɛ Yehowa sumɔɔ bo ni eeye eebua bo, shi bei komɛi hu lɛ, obaanu he akɛ Yehowa enaaa nɔ ni mli ni otsɔɔ lɛ, ni etamɔ nɔ ni eshi osane ehã bo. (Lala 10:1; 13:1) Ekolɛ onaanyo ko baashɛje omii ni no baahã onu he akɛ Yehowa shiko bo. (Abɛi 17:17; 25:11) Shi nɔŋŋ kɛkɛ lɛ, oyiŋ ebɔi bo enyɔnyɔɔnyɔ feemɔ, ni ekolɛ, obaanu he po akɛ Yehowa ekwa bo. No hewɔ lɛ, kɛ́ okɛ shihilɛ ni mli wa miikpe lɛ, mɛni baaye abua bo ni onyɛ ofi shi tamɔ lɛlɛ ni aŋmɛ lɛ sɛ́kɛ lɛ? Aloo, kɛ́ wɔɔwie yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, mɛni baawa bo ni oyiŋ akafee bo kɔshikɔshi kɔkɔɔkɔ akɛ Yehowa sumɔɔ bo ni ebaaye ebua bo?
3. Mɛni wiemɔ ni ji ‘suɔmɔ ni tsakeee’ ni akɛtsu nii yɛ Lala 31:7 kɛ 136:1 lɛ tsɔɔ? Ni mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔwie akɛ mɔ ko bɛ ni jieɔ su nɛɛ kpo jogbaŋŋ fe Yehowa? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)
3 Nɔ kome ni baaye abua bo ni onyɛ ofi shi kɛ́ okɛ shihilɛ ko ni mli wa kpe ji, ni obaahã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ Yehowa suɔmɔ lɛ tsakeee. (Kanemɔ Lala 31:7; 136:1.) Kɛ́ mɔ ko sumɔɔ mɔ ko waa ni eyeɔ lɛ anɔkwa be fɛɛ be lɛ, akɛɔ akɛ esuɔmɔ lɛ tsakeee. Kɛ́ eba lɛ suɔmɔ ni tsakeee lɛ, mɔ ko bɛ ni jieɔ su nɛɛ kpo jogbaŋŋ fe Yehowa. Biblia lɛ kɛɔ akɛ, Yehowa ‘suɔmɔ ni tsakeee lɛ fa babaoo.’ (2 Mo. 34:6, 7) Ekɛɔ hu akɛ, Yehowa ‘suɔmɔ ni tsakeee lɛ fa babaoo hã mɛi fɛɛ ni boɔ tsɛɔ lɛ lɛ.’ (Lala 86:5) Saji nɛɛ ni awie yɛ Biblia lɛ mli lɛ hãa wɔnaa akɛ, Yehowa kwaŋ etsuji anɔkwafoi kɔkɔɔkɔ! Kɛ́ ohã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ Yehowa yeɔ etsuji anɔkwa lɛ, no baaye abua bo ni ofi shi kɛ́ okɛ naagbai ni mli wa kpe.—Lala 23:4.
Bɔ ni kɛ́ aŋmɛ lɛlɛ ko sɛ́kɛ lɛ, kɔɔyɔɔ nyɛɛɛ atswa lɛ kɛya kɛba lɛ, nakai nɔŋŋ kɛ́ wɔheɔ wɔyeɔ waa akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔdamɔ naagbai ni wɔkɛkpeɔ lɛ anaa (Kwɛmɔ kuku 3)
KAAHÃ OHIƐ KPA NƆ AKƐ OKASE YƐ BIBLIA LƐ MLI AKƐ YEHOWA SUMƆƆ BO
4. Mɛni ji nibii komɛi ni atsɔɔ bo yɛ Biblia lɛ mli be ni akɛ bo bɔi nikasemɔ lɛ? Ni mɛni hewɔ oyiŋ efeee bo enyɔnyɔɔnyɔ yɛ nibii nɛɛ ni obahe oye lɛ ahe?
4 Nɔ kroko ni baaye abua bo ni ojwɛŋmɔ akafee bo enyɔnyɔɔnyɔ kɛ́ okɛ naagbai miikpe ji, ni obaahã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ, nibii ni okase yɛ Biblia lɛ mli lɛ ateŋ ekome ji akɛ, Yehowa sumɔɔ bo waa. Ani okaiɔ nibii komɛi ni atsɔɔ bo yɛ Biblia lɛ mli be ni akɛ bo bɔi nikasemɔ lɛ? Ekolɛ okase akɛ Nyɔŋmɔ gbɛ́i ji Yehowa, ni Yesu ji e-Bi koome. Okase hu akɛ, gbohii lɛ leee nɔ ko nɔ ko, ni akɛ wɔsɛɛ lɛ, shikpɔŋ lɛ baatsɔ paradeiso fɛfɛo, ni adesai baahi nɔ kɛya naanɔ. (Lala 83:18; Jaj. 9:5; Yoh. 3:16; Kpo. 21:3, 4) Ekã shi faŋŋ akɛ, kɛjɛ be ni okase nibii nɛɛ ni obahe oye lɛ, mɔ ko nyɛko ehã oyiŋ afee bo enyɔnyɔɔnyɔ yɛ he, aloo jeee nakai? Mɛni hewɔ? Ejaakɛ obana faŋŋ akɛ, nibii nɛɛ fɛɛ ni atsɔɔ bo lɛ jɛ Biblia lɛ mli. Nakai nɔŋŋ kɛ́ ohã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ, Biblia lɛ mli okase yɛ akɛ Yehowa sumɔɔ bo lɛ, no baaye abua bo ni oyiŋ akafee bo kɔshikɔshi yɛ he, ekɔɔɔ he eko naagbai ni okɛkpeɔ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Hã wɔkwɛ.
5. Hã nɔkwɛmɔnɔ ko ni tsɔɔ bɔ ni feɔ ni mɔ ko ŋmɛɔ amale tsɔɔmɔi ahe.
5 Be ni akɛ bo bɔi Biblia lɛ kasemɔ lɛ, mɛni ye ebua bo ni ona akɛ nibii komɛi ni oheɔ oyeɔ lɛ jeee anɔkwale ni oŋmɛɛ he? Ekolɛ okɛ nɔ ni atsɔɔ bo yɛ osɔlemɔ lɛ mli lɛ to nɔ ni okaseɔ yɛ Biblia lɛ mli lɛ he. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ŋɔɔ lɛ akɛ, be ko ni eho lɛ, oheɔ oyeɔ akɛ Yesu lɛ, lɛ nɔŋŋ ji Nyɔŋmɔ Ofe lɛ. Shi ekolɛ be ni akɛ bo bɔi Biblia lɛ kasemɔ lɛ, ebashɛ he ko ni oyiŋ etɛ̃ɛɛ bo jogbaŋŋ yɛ nakai tsɔɔmɔ lɛ he. No hewɔ lɛ, okɛto Ŋmalɛ lɛ he ni ona akɛ nakai tsɔɔmɔ lɛ jeee anɔkwale. Obana akɛ, nɔ moŋ ni Biblia lɛ kɛɔ ji akɛ, Yesu ji “bɔɔ nii fɛɛ ateŋ kromɔbi,” “Nyɔŋmɔ Bi koome lɛ.” (Kol. 1:15; Yoh. 3:18) Enɛ hewɔ lɛ, oŋmɛɛ amale lɛ he, ni omɔ anɔkwale lɛ mli. Anɔkwa, ebɛ mlɛo akɛ mɔ ko baaŋmɛɛ tsɔɔmɔi ni damɔɔɔ Biblia lɛ nɔ ni ekɛ afii pii ehe eye lɛ he. Shi omia ohiɛ oŋmɛɛ he, ni kɛjɛ be ni oŋmɛɛ amale lɛ he nɛɛ, oyako he dɔŋŋ.—2 Kor. 10:4, 5; Fip. 3:13.
6. Mɛni hewɔ esaaa akɛ oyiŋ feɔ bo enyɔnyɔɔnyɔ akɛ Yehowa ‘suɔmɔ ni tsakeee lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ’ lɛ?
6 Nakai nɔŋŋ eji yɛ Yehowa suɔmɔ lɛ he. Okase yɛ Biblia lɛ mli akɛ Yehowa sumɔɔ bo. No hewɔ lɛ, kɛ́ okɛ naagba ko miikpe ni oonu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo lɛ, obaanyɛ obi ohe akɛ, ‘Ani bɔ ni minuɔ he lɛ, nakai eji lɛɛlɛŋ?’ No sɛɛ lɛ, okɛ bɔ ni onuɔ he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo lɛ ato ŋmalɛ ni nikasemɔ nɛɛ damɔ nɔ lɛ, ni ji Lala 136:1 lɛ he. Mɛni hewɔ Yehowa wie yɛ ŋmalɛ nɛɛ mli akɛ esuɔmɔ lɛ “tsakeee” lɛ? Mɛni hewɔ ehã awie shii 26 sɔŋŋ yɛ Lala 136 lɛ mli akɛ, “esuɔmɔ ni tsakeee lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ” lɛ? Tamɔ bɔ ni wɔbana lɛ, Biblia lɛ mli wɔkase yɛ akɛ Nyɔŋmɔ gbɛ́i ji Yehowa, e-Bi ji Yesu, kɛ ekrokomɛi ni fata he, ni Biblia kome too lɛ nɔŋŋ mli wɔkase yɛ akɛ suɔmɔ ni Yehowa yɔɔ kɛhã ewebii lɛ tsakeee. No hewɔ lɛ, bɔ ni wɔjwɛŋmɔ efeee wɔ enyɔnyɔɔnyɔ yɛ tsɔɔmɔi nɛɛ ahe lɛ, nakai nɔŋŋ esaaa akɛ wɔjwɛŋmɔ feɔ wɔ enyɔnyɔɔnyɔ akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ. Kɛ́ oonu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo loo esusuuu ohe lɛ, jiemɔ yɛ ejwɛŋmɔ mli oya! Eji amale, tamɔ amale tsɔɔmɔi krokomɛi ni oŋmɛɛ he lɛ nɔŋŋ.
7. Tsɔɔmɔ ŋmalɛi komɛi ni hãa wɔnaa akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ.
7 Ŋmalɛi pii yɛ Biblia lɛ mli ni hãa wɔnaa akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ. Ekome ji nɔ ni Yesu kɛɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ yɛ Mateo 10:31 lɛ. Ekɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛjara wa fe afilimatai babaoo.” Agbɛnɛ hu, Yehowa diɛŋtsɛ kɛɛ Israelbii lɛ akɛ: “Mawaje bo, anɔkwa, maye mabua bo, lɛɛlɛŋ, mikɛ mijalɛ ninejurɔ lɛ baahiɛ omli kpɛŋŋ.” (Yes. 41:10) Kadimɔ akɛ, Yesu ewieee akɛ, ‘Eeenyɛ efee akɛ, nyɛjara wa fe afilimatai babaoo,’ ni Yehowa hu ewieee akɛ, ‘Ekolɛ maye mabua bo.’ Moŋ lɛ, amɛ fɛɛ amɛkɛ sane lɛ ma shi, ni amɛwieee lɛ bɔ ni baahã wɔyiŋ afee wɔ enyɔnyɔɔnyɔ. Yesu wie akɛ: “Nyɛjara wa,” ni Yehowa hu wie akɛ: “Maye mabua bo.” No hewɔ lɛ, kɛ́ okɛ naagba ko miikpe ni oonu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo lɛ, ŋmalɛi nɛɛ baanyɛ aye abua bo ni otsɛ otsui oŋmɛ omli; shi jeee no pɛ. Amɛbaahã hemɔkɛyeli ni oyɔɔ akɛ Yehowa sumɔɔ bo lɛ mli awa waa. Saji ni awie yɛ ŋmalɛi nɛɛ amli lɛ yɛ mli nyɔŋma shiishi. Kɛ́ wɔsɔle wɔhã Yehowa, ni wɔjwɛŋ ŋmalɛi nɛɛ anɔ lɛ, wɔ hu wɔbaawie akɛ: “Wɔbale ni wɔhe suɔmɔ ni Nyɔŋmɔ sumɔɔ wɔ lɛ wɔye.”a—1 Yoh. 4:16.
8. Kɛ́ bei komɛi lɛ, onuɔ he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo lɛ, mɛni obaanyɛ ofee?
8 Shi kɛ́ fɛɛ sɛɛ lɛ, bei komɛi lɛ, onuɔ he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo lɛ, mɛni obaanyɛ ofee? Obaanyɛ okɛ bɔ ni onuɔ he ohãa lɛ ato nibii ni okase yɛ Yehowa he yɛ Biblia lɛ mli lɛ ahe. Okase yɛ Biblia lɛ mli akɛ, Yehowa sumɔɔ bo, ni enɛ tsakeŋ kɔkɔɔkɔ; shi bɔ ni onuɔ he ohãa lɛ baanyɛ atsake. Kɛ́ oheee oyeee akɛ Yehowa sumɔɔ bo lɛ, belɛ, etamɔ nɔ ni ookɛɛ akɛ, nɔ ni Biblia lɛ ewie akɛ “Nyɔŋmɔ lɛ, suɔmɔ ji lɛ” lɛ jeee anɔkwale.—1 Yoh. 4:8.
KAAHÃ OHIƐ KPA NƆ AKƐ YEHOWA ‘SUMƆƆ OSANE’
9-10. Mɛni he Yesu wieɔ be ni ewie wiemɔi ni yɔɔ Yohane 16:26, 27 lɛ, akɛ, “Tsɛ lɛ diɛŋtsɛ sumɔɔ nyɛsane” lɛ? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)
9 Nɔ kroko ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔhe wɔye waa akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ ji, ni wɔbaahe be wɔsusu sane ko ni Yesu kɛɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ he. Ekɛɛ amɛ akɛ: “Tsɛ lɛ diɛŋtsɛ sumɔɔ nyɛsane.” (Kanemɔ Yohane 16:26, 27.) Mɛni hewɔ Yesu kɛɛ ekaselɔi lɛ akɛ ‘Tsɛ lɛ diɛŋtsɛ sumɔɔ amɛsane’ lɛ? Ani efee nakai koni ekɛshɛje amɛmii kɛkɛ? Dabi. Kɛ́ okwɛ nɔ ni ewieɔ dani ewie wiemɔi nɛɛ, obaana akɛ no mli lɛ ekɛ amɛ miiwie sɔlemɔ he.
10 Dani Yesu baawie wiemɔi ni yɔɔ Yohane 16:26, 27 lɛ, no mli lɛ, etsɔ hiɛ ekɛɛ ekaselɔi lɛ akɛ amɛkasɔle amɛhã lɛ, shi moŋ amɛsɔle yɛ egbɛ́i mli. (Yoh. 16:23, 24) Ehi waa akɛ Yesu kɛ ekaselɔi lɛ wie enɛ he, ejaakɛ kɛ́ atee lɛ shi kɛtee ŋwɛi lɛ, ewaaa akɛ amɛbaanu he akɛ amɛsɔle amɛhã lɛ. Yesu kɛ ekaselɔi lɛ hi shi jogbaŋŋ, ni amɛbatsɔmɔ nanemɛi. No hewɔ lɛ, ekolɛ kaselɔi lɛ baasusu akɛ, bɔ ni amɛ kɛ Yesu yɔɔ lɛ hewɔ lɛ, kɛ́ amɛsɔle amɛbi lɛ nɔ ko lɛ, ebaabo amɛ toi ni ekɛɛ e-Tsɛ lɛ ni etsu he nii ehã amɛ. Shi Yesu hã amɛle akɛ, esaaa akɛ amɛsusuɔ nakai. Kɛkɛ ni etsɔɔ amɛ nɔ hewɔ. Ewie akɛ: “Tsɛ lɛ diɛŋtsɛ sumɔɔ nyɛsane.” Nɔ ni Yesu wie lɛ hãa wɔnaa akɛ, Yehowa sumɔɔ wɔsane aahu akɛ, lɛ diɛŋtsɛ eboɔ wɔsɔlemɔi toi. Enɛ ji nɔ ko ni he hiaa waa ni Biblia lɛ tsɔɔ wɔ yɛ sɔlemɔ he. Te enɛ kɔɔ ohe ehãa tɛŋŋ? Okase Biblia lɛ, ni no ehã obale Yesu jogbaŋŋ, obasumɔ lɛ, ni obatsɔ ekaselɔ. (Yoh. 14:21) No hewɔ lɛ, tamɔ Yesu kɛɛ ekaselɔi lɛ, bo hu obaanyɛ ohe oye kɛ otsui fɛɛ akɛ, kɛ́ osɔle ohã Yehowa lɛ, ebaabo bo toi, ejaakɛ Yehowa ‘diɛŋtsɛ sumɔɔ osane.’—1 Yoh. 5:14.
Yehowa ‘diɛŋtsɛ sumɔɔ osane.’ No hewɔ lɛ, kɛ́ osɔle ohã lɛ lɛ, hemɔ oye akɛ ebaabo toi (Kwɛmɔ kuku 9-10)b
NƆ HEWƆ NI WƆJWƐŊMƆ FEƆ WƆ ENYƆNYƆƆNYƆ BEI KOMƐI
11. Kɛ́ Satan na akɛ wɔheee wɔyeee akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ lɛ, ebaaná miishɛɛ waa. Mɛni hewɔ?
11 Namɔ baanyɛ ahã wɔnu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ? Ekolɛ, obaakɛɛ Satan; ni osane ja, ejaakɛ ehe yɛ mli eko. Biblia lɛ kɛɛ Satan ‘miitao wɔ emi.’ Anɔkwa, emii baashɛ ehe waa kɛ́ ena akɛ wɔheee wɔyeee akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ. (1 Pet. 5:8) Ani ole nɔ hewɔ ni wɔkɛɔ nakai? Yehowa sumɔɔ wɔ, ni no hewɔ ehã e-Bi lɛ bagbo ehã wɔ lɛ. Shi Satan miisumɔ ni wɔnu he akɛ, wɔhe eshai lɛ ahewɔ lɛ, wɔnyɛŋ wɔná gbɛjianɔ fɛfɛo nɛɛ ni Yehowa eto lɛ he sɛɛ. (Heb. 2:9) Ni kɛ́ wɔnu he nakai lɛ, no lɛ, kɛ́ wɔkɛ kai kpe loo nibii amli wa hã wɔ lɛ, wɔbaakpa Yehowa sɔɔmɔ, ni enɛ tuuntu Satan taoɔ. Satan miisumɔ ni wɔnu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ, shi yɛ anɔkwale mli lɛ, lɛ moŋ Yehowa sumɔɔɔ. Satan le enɛ, ni kɛ̃lɛ, etsɔɔ ŋaa gbɛ nɔ ehãa wɔnuɔ he akɛ, wɔ moŋ Yehowa sumɔɔɔ, ni akɛ, wɔ kɛ lɛ teŋ efite kwraa bɔ ni ehiii saamɔ. (Efe. 6:11) Kɛ́ wɔnyɛ wɔyɔse akɛ nɔ ni Abonsam taoɔ efee nɛ lɛ, no baahã wɔ hu wɔtswa wɔfai shi waa akɛ, ‘wɔbaatsĩ lɛ gbɛ.’—Yak. 4:7.
12-13. Mɛɛ gbɛ nɔ emuu ni wɔyeee lɛ baanyɛ ahã wɔnu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ?
12 Shi nɔ kroko hu yɛ ni baanyɛ ahã wɔnu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ, ni no ji, esha ni akɛfɔ wɔ lɛ. (Lala 51:5; Rom. 5:12) Esha ni akɛfɔ wɔ lɛ eye wɔ awui waa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, esha nɛɛ hewɔ lɛ, be ni abaafɔ wɔ beebe lɛ, Nyɔŋmɔ henyɛlɔi ji wɔ. Agbɛnɛ hu, esa wɔgbɔmɔtso, bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa yɛ nibii ahe, kɛ bɔ ni wɔjwɛŋɔ wɔhãa lɛ hu he.
13 Bei komɛi lɛ, kɛ́ wɔfee esha lɛ, wɔhiɛ gboɔ, wɔhenilee buɔ wɔ fɔ, wɔsheɔ gbeyei, ni wɔhaoɔ. Shi bei komɛi hu lɛ, wɔnuɔ he nakai be ni wɔfeko nɔ ko po, ejaakɛ wɔyeee emuu, loo kɛ́ wɔbaawie yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, naagba eba bɔ ni Yehowa bɔ wɔ ehã lɛ he. (Rom. 8:20, 21) Bɔ ni kɛ́ tsɔne ko tai jwa lɛ, tsɔne lɛ nyɛɛɛ anyiɛ jogbaŋŋ lɛ, nakai nɔŋŋ emuu ni wɔyeee lɛ hewɔ lɛ, wɔgbɔmɔtso lɛ kɛ wɔjwɛŋmɔ nyɛɛɛ atsu nii jogbaŋŋ tamɔ bɔ ni kulɛ esa akɛ etsu nii lɛ. Enɛ hewɔ bei komɛi lɛ wɔnuɔ he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ lɛ. Shi be fɛɛ be ni wɔbaanu he nakai lɛ, esa akɛ wɔkai akɛ, Yehowa ‘jieɔ suɔmɔ ni tsakeee kpo etsɔɔ mɛi ni sumɔɔ lɛ ni amɛyeɔ ekitãi lɛ anɔ’ lɛ.—Neh. 1:5.
14. Kɛ́ wɔsusu kpɔmɔnɔ lɛ he lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ no baaye abua wɔ be fɛɛ be ni wɔbaanu he akɛ wɔsaaa mɛi ni esa akɛ Yehowa asumɔ? (Romabii 5:8) (Kwɛmɔ akrabatsa ni ji, “Kaahã Esha ‘Laka’ Bo” lɛ hu.)
14 Bei komɛi lɛ, wɔbaanu he akɛ, namɛi po ji wɔ ni Yehowa baasumɔ wɔ. Ni kɛ́ wɔbaawie anɔkwale lɛ, wɔsaaa mɛi ni esa akɛ Yehowa asumɔ. Kɛ̃lɛ, Yehowa sumɔɔ wɔ, ni enɛ ji nɔ ni hãa wɔnaa akɛ esuɔmɔ lɛ nɔ bɛ. Eji Yehowa kɛɛ esaŋ ekɛ wɔ teŋ kulɛ, nɔ ko bɛ ni wɔbaanyɛ wɔfee, ejaakɛ ehiɛɛɛ wɔ nyɔmɔ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, esuɔmɔ kpele lɛ hewɔ lɛ, ehã e-Bi lɛ bagbo ehã wɔ koni enyɛ ekɛ wɔhe eshai ake wɔ. (1 Yoh. 4:10) Agbɛnɛ hu, kaimɔ akɛ, Yesu ba eshafeelɔi ayiwala heremɔ, shi jeee mɛi ni eye emuu. (Kanemɔ Romabii 5:8.) Wɔteŋ mɔ ko mɔ ko bɛ ni baanyɛ afee nɔ ni ja sɔŋŋ ni etɔ̃ɔɔ shi kome po, ni Yehowa le nakai. Kɛ́ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔ mli akɛ, emuu ni wɔyeee lɛ hewɔ lɛ, bei komɛi lɛ, wɔbaanu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ lɛ, no baaye abua wɔ ni wɔtswa wɔfai shi waa akɛ, be fɛɛ be ni nakai susumɔ lɛ baaba wɔjwɛŋmɔ mli lɛ, wɔbaajie oya nɔŋŋ.—Rom. 7:24, 25.
TSWAA OFAI SHI AKƐ OBAAYE YEHOWA ANƆKWA DAA
15-16. Kɛ́ wɔye Yehowa anɔkwa lɛ, mɛni lɛ hu ebaafee? Ni mɛni hewɔ okɛɔ nakai? (2 Samuel 22:26)
15 Yehowa miisumɔ ni ‘wɔkpɛtɛ lɛ,’ ejaakɛ no ji yiŋ ni hi fe fɛɛ ni wɔbaanyɛ wɔkpɛ. (5 Mo. 30:19, 20) Kɛ́ wɔkpɛtɛ Yehowa lɛ, lɛ hu ebaaye wɔ anɔkwa. (Kanemɔ 2 Samuel 22:26.) Kɛ́ wɔye Yehowa anɔkwa lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ̃ enɔ akɛ, ebaaye ebua wɔ, ekɔɔɔ he eko shihilɛ ni wɔkɛbaakpe.
16 Nikasemɔ nɛɛ ehã wɔna akɛ, kɛ́ kai ni wɔkɛkpeɔ lɛ amli wa tamɔ mɛ, esaaa akɛ wɔyiŋ feɔ wɔ enyɔnyɔɔnyɔ kɔkɔɔkɔ, ejaakɛ wɔkase yɛ Biblia lɛ mli akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ ni ebaaye ebua wɔ. No hewɔ lɛ, be fɛɛ be ni obaanu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ bo lɛ, okɛ ojwɛŋmɔ ama nɔ ni okase yɛ Biblia lɛ mli lɛ nɔ, shi jeee bɔ ni onuɔ he ohãa lɛ nɔ. Biblia lɛ hãa wɔleɔ akɛ, Yehowa suɔmɔ ni tsakeee lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ. Nyɛhãa wɔtswaa wɔfai shi akɛ, wɔhãŋ wɔyiŋ afee wɔ enyɔnyɔɔnyɔ yɛ sane nɛɛ he kɔkɔɔkɔ!
LALA 159 Okɛ Anunyam Ahã Yehowa
a Ŋmalɛi krokomɛi hu ni hãa wɔnaa akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ ji, 5 Mose 31:8, Lala 94:14, kɛ Yesaia 49:15.
b NƆ NI WƆNAA YƐ MFONIRI LƐ MLI: Nyɛmi nuu ko miisɔle ni Yehowa aye abua lɛ ni enyɛ ekwɛ eŋa ni bɛ hewalɛ lɛ, eto eshika he gbɛjianɔ jogbaŋŋ, ni etsɔse ebiyoo lɛ koni ebasumɔ Yehowa.