Gbò Ketõ̀ò E Bà Kólí Nyòòmà Dùm nè Kpá Bõ̀ònaló Sìtóm Kọ̀ Kpẹ̀a
AUGUST 1-7
GYỌ́-GYỌ́ LÓ NU EA DI MM̀ MOǸ BEL BÀRÌ | PSALM 87-91
“Kaá Gbẹá Ketõ̀ò Kpènà Nen ea Bọọ Lọ̀l Vá à Leeá”
(Psalm 91:1, 2) Kọ̀láá nen ea tõó ketõ̀ò kpènà Nen Ea Boọọ Lọ̀ Vá à Leeá É íé kpènà ea aàẹ́ bá. 2 Nda é kọ́ nè Jìhóvà kọọ̀: “Olo ní eo dúù nà ketõ̀ò kpènà nè ketõ̀ò dùùà ẹ, Ńdáà Bàrì em dẹlẹ̀ nyíé boo.”
w10 2/15 26-27 ¶10-11
È zaavà ní ló nvee boo Kà Lé Sĩ́deè Ge Tòma Dùm! Ié dùùà gbẹá “Ketõ̀ò Kpènà”
10 Ge kìn lóó váá dììa múú ólò domà tã́áná dee bá ea dú nèà deè ge tõó “ketõ̀ò kpènà Nen Ea Bọọ Lọ̀l Vá à Leeá.” (Bugi Psalm 91:1.) Níì kiẽ́e ea doà bá ketõ̀ò dùùà nè kpènà aa bá nú ea é láá kyọ̀ bẹẹ lé gbaaló kilma ló Bàrì. À dú “ketõ̀ò kpènà” boo béè kọọ̀ à gṹá ló gbò e bà náa íé nyìmànù Bàrì vá bà náa dẹlẹ́ẹ nyíé boo. Be è tõó dùm ea gbááló bẹẹ gè kìn lóó nè Bàrì vá è aadeè dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà, tṍóá è gé kọ́ nèe kọọ̀: “Olo ní eo dúù nà ketõ̀ò kpènà nè ketõ̀ò dùùà ẹ, Ńdáà Bàrì em dẹlẹ̀ nyíé boo.” (Ps. 91:2) Jìhóvà dú bẹẹ ketõ̀ò kpènà. (Ps. 91:9) Mée ní ea é láá bĩinám èlmà vóá ẹ́?
11 Ge ié deè ge bã “ketõ̀ò kpènà” níí Jìhóvà tõó dọ̀ kọọ̀ à tã́ànèi dee bá kọ é ié kà lé gbaaló kilmàe ló ẹlẹ. Níí daà togó tení dú ló ge kìn lóó nè váá dììa múú. Tṍóá sõò, èé gbóó láá ié kà lé gbaaló kilma ló Bàrì tení dú ló gè olòó nó Kpá Káí, tã̀àgã ló Bàrì, nè ge aadeè gbànee tṍ ló. (Jém̀z. 4:8) Tọ́ọ̀ nen gáà dũ̀ùà bã kpàn Jìhóvà èl Jíízọ̀s, é nen ea dẹ̀lẹ̀ nyíé boo mm̀ Nèn Dèm Nù gáà ọọ tọ́ọ̀ deeá. (Jọ́ọ̀n 8:29) Vóà naa, naanii mè néé íe bàà-bàà bùlà kilmá ló tàn nè kói e Jìhóvà íé ge nvèè bá nèi kọ é mm-mè bẹẹ zíl e beè zilá ge kìn bẹẹ lóó nè Bàrì. (Ẹ̀klì. 5:4) Gbò búma e Bàrì gé ne pá a gbò palàge zogè kọ à vulèi váà gbĩ́ kọ é láá fãè ẽ.
(Psalm 91:3) Ẹlẹ é duulà ni lọl bá gyã̀ì neǹ síì ńnómá, Lọl bá pẹ̀ẹ̀ kòm.
w07 10/1 26-30 ¶1-18
Ge Ié Dùùà Aa Bá Gbò Gyã̀ì Neǹ Síì Ńnómá
KỌ̀LÁÁ KÀ kà kà gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst di kèbá gẹẹ-gẹẹ ló ea aa bá nen ea gbĩ́ gè sí va pọ́lọ́, é nen ea nyìmànù nè kèèlè el níí gbò nen. À dú gè ló bel kìlmà ẽ́ ló mm̀ kpá Psalm 91:3 kolíe “neǹ síì ńnóm.” Mée ní ea dú é nakà neǹ ọ́bví é? Màgàzíìn e ba beè emí tã́gíní mm̀ June 1, 1883 a, beè íbá ló nakà není kọ níà Sétàn ea dú Pọ́lọ́ Nyómáá. Nakà agẹbá neǹ ọ́bví dì ea gé piigà ge tú kèèlè bá siimá pá gbò níí Jìhóvà nvee dáà a gyã̀ì dì belí bée neǹ síì ńnóm ólò naa naaá.
2 Deè kéléá, ba beè olòó sii ńnóm boo béè ba kpée–kpée moǹ sọ́l, bé ba kpáló kpédẽe naa, nè boo bée ge bà nè ge vaamá gyọ́ọ. Kọ̀láá bé ea dì naa, gbò ńnóm ólò palàge ọẹ̀ dẽe, bà ólò vàlẹ̀bá pẹẹ, vá bà ólò tàvàlà ge sií va. Vóà naa, neǹ síì ńnóm mm̀ tṍó e bà gée emí Kpá Káí á ólò zẹ́ẹ́ tú ọ̀ẹ̀ dẽe noomá láb íb ńnóm ea gbĩ́ì ge sii. Tṍóá sõò, àé gbóó noo kèèlè bá ea é siimá va. Tṍó e túù Sétàn doolé neǹ síì ńnóm, Kpá káí ólò nvèè bá nèi kọ é dã́ ból ló gbò a kèèlè sĩ́deè ge siimá nen. Pọ́lọ́ Nyómá ólò nó láb buù bẹ̀ì. Ẹlẹ ólò nvèè kpíí ló bé e ólò labví láb naa vaá gbóó noo kèèlè bá ea é síímái gbẹẹ́ didùm. (2 Tímotì 2:26) Gè kọ à sííi tõó dọ̀ kọ née gé fã nà Bàrì vá àé láá màn kyọ̀àsĩ́ nèi. Vóà naa, kọbé è íe kpènà, àé dú bíi kọ é nyimá ló gbò kèèlè sĩ́deè e “neǹ síì ńnómí” ólò kẹ̀ẹ̀mài.
3 Ge túe doolé ló nú e palàge moǹmà dẽe, neǹ ọ́lì sọ́l tú nágé gbò kèèlè sĩ́deè e Sétàn ólò kẹ̀ẹ̀mài doolé ló nvín kpẹẹ̀ àbèè bom. (Psalm 91:13) Dì belí kpẹẹ̀, Sétàn ólò dọ bàlà kẽ ẹ̀bmài, tení dú ló bíígá ló àbèè ge tú kpóó ea gé bẹl beemá uú boo pá gbò níí Jìhóvà. (Psalm 94:20) Íb gbò láb kpẹ́ẹ̀í é láá sivè sìgà nen. Kọ̀láá bé ea dì naa, gbele tõ̀ò tṍó, ge dọ bàlà kẽ èbmài í ólò naa kọọ̀ pá gbò níí Bàrì á gbaáló. Vá èé kọ́ vàẹ kilma ló gbò kèèlè bá e Sátan ólò kẹ̀ẹ̀mài ea bélí níí bómé?
4 Pọ́lọ́ Nyómá ólò tú a nyìmànù nè kèèlè ea el níí gbò není siimáí mm̀ kèèlè bá dì belí bé e naanà ólò gũá ĩíi naaá. A tení dú ló na sĩ́deèí vaá kyọ̀ nyíè pá gbò níí Bàrì, à kẹlẹ́ va kọ bàá naa nèè ńlẹ́ẹ̀ bùlà tãá vó ea bà náa bùlà Jìhóvà, ea náa kọọ̀ pọ́lọ́ nu á sìlà aa m. Nyíéi ẹ́ẹ boo béè kọọ̀ è nyímà ló nú e dénè a nòònù kọlà. (2 Kọ́rìnt 2:11) Naanii èé zẹ́ẹ́ bugi togó boo ténì kà gyã̀ì ea é láá fẹ́ nen e “neǹ síì ńnóm” ólò kẹ̀ẹ̀mài.
Ge Siiá Pọ̀ Ló Nen
5 “Neǹ síì ńnómí” ólò dã́tẽ́ ló tàn ea di mm̀ kọ̀láá nen ea kil ló nú e dõona gbò é zigà vaá tenmá. Gbò e bà gé nyóóne nvéè Kráìst náa ólò tú gboo gboo ló àbèè bá kpóó ẹ̀bmà tọa ló nè bug gbò ea dì va kuló. Ge nyimá níí, à ólò gbóó leemá Pọ́lọ́ Nyómá gè èlá boo tàn buù nen siimá tóm. Dì belí nu dòòmà bá, à ólò naa kọọ̀ gbò nvín Bàrì ágá ié dììnè ló tení dúló gè tú “kéné ló ea aabá gbò nen” ’ kẹ̀ẹ̀mà va. (Próvẹẹ̀b 29:25) Beà gá náa gbò gyóòlo Bàrì à gbaá ló dõona gbò nen naa nú e Jìhóvà kọ́ bàá gá naa àbèè ge òòà aa ló ge naa nú e Moǹ Bel Bàrì kọ́ bàá naa, boo béè síìà pọ́ ló nen, àé dú gè kọọ̀ “neǹ síì ńnómá a síí va.”—Èzíkiẹ̀l 33:8; Jám̀z 4:17.
6 Dì belí nu dòòmà bá, nvín ãa é láá ṍ sĩi boo béè tã́gĩ̀ bá ea aa bá pá kóò gbẹá tọọ̀ kpá. Àè láá dú gè kọọ̀ ge ṍ sĩi náa beè dìé nyíé tọ́ọ̀ tóm tṍó ea beè aa be sí tọọ̀ kpá deeá. Àé gbóó dú gè kọọ̀ a náa nú ea é tãagẽ a váláló vaá bẽemá Bàrì. (2 Kọ́rìnt 7:1) Éé ní e ba beè kẹ̀ẹ̀màe ẽ́? Beà sẹlẹ a beè zọ̀ gbò pọ́ló kóò naaá nu vaá pọ̀ à gbóó siíe kọ bà é kpoolàẹ̀ e lọa zẹ̀ẹ̀ va. Gbò nvín ãa, ó gá zigai kọọ̀ “neǹ síì ńnómá” á kẹlẹ́i sii! Kuai dẽe lóói ea kuu ge dọ kèbá bã̀àna gbò ńkem̀ ẹ̀bmà kọbé náa sííi gbẹẹ́ didùm. Gbanii tṍ ló ã̀àné ea di mm̀ Kpá Káí ea kọ́ é kpòòlà lóó lọl ló pọlọ́ kóò.—1 Kọ́rìnt 15:33.
7 Gbò tẹ̀ nè kà e bà gé nyoone nvéè Kráìst e bà di zìlé mm̀ ba bug ólò tú tóm e Bàrì beè nèva kọ bàá ẹ̀b nú ea kil ló pá ba tọ kolmá nu. (1 Tímotì 5:8) Kọ̀láá bé ea dì naa, nú ea di bùlà Sétàn dú gè sivè gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst kilma ló nakà gáí. Beà sẹlẹ a dú ba lóó nu gè olòó lọẹ nònù boo béè tã́gĩ̀ bá ea aa nen ea beè tú va ló tóm kọ bàá sí tóm tẹlẹ boo tṍó. Pọ̀ é láá sií va gè bàn tṍó vaá gbaá dẽè pá vígà si dénè deé e bẹẹ pọ̀bkà bõ̀ònaló ólò sẹẹà a. Nú ea é kpènài lọl bá nakà gyã̀ìí dú gè “dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà.” (Próvẹẹ̀b 3:5, 6) Ge kẽ̀èà nàgé boo kọọ̀ beele dṹùnà pá tọ Jìhóvà vá à gé ẹb nú ea kilíí ló é nveè bá nèi kọ é gbẹá mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Gbò tẹ̀ nè kà, é kọ ò íèì gé zìgà kọọ̀ à íe sĩ́deè e Jihóvà é láá ẹbmà nú ea kilíí ló nè pá bọọ tọ kèbá kọ̀láá kà dìtõ̀ò e tṍó eo náànìì a bùlà? Sẹ̀ Pọ́lọ́ Nyómá é sííi gbẹé didùm váá túi naamá a bùlà boo béè síìà pọ́ ló nen ẽ́? È banìi kọ ó bugii togó boo na gbò bíbví mm̀ bọọ gbò tã̀àgã ló.
Gẹẹ-gẹẹ Ló Ea Di Mm̀ Ge Gbó Gyọ́
8 Sétàn ólò tu nágé dùm ge gbó gyọ́ kẹ̀ẹ̀mài. Gbò ùlà ki ea di nakà bàlà booí ténmà nòònù gbala-gbala bã̀ méné ea náa kọọ̀ sìgà gbò gyóòlo Bàrì á dọ kèbá nakà kẹ̀lẹ̀í. Sìgà tṍó, nen gé láá siè ni kp̣óó ló kọọ̀: “Sí tóm agẹlẹ bá. Vá à tṍó eo é íná kiẽ́e e lóóni ni dĩinà, òó gbóó láá bṍséi váá dé kpéè ló dùm. Òó gbóó láá si nágé tóm gyã̀deè sĩ́tóm.” Íb na gbò moǹ bel lí é láá dú pọ́lọ́ bel ea aa gã́ sìgà gbò e bà gé gbĩ́ gè kọọ̀ pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò á bã̀ méné kọbé baala íèè kpègè lọlìè vá bá. Tú ọ̀ẹ̀ dẽe bùgmà tógó kilma ló íb na gbò tã́gĩ̀ báí. É kọ náa bélí íb bugì togó neǹ méné e bè “náa beè nyimá nu” ea di mm̀ bel dòòle ló Jíízọ̀s a?—Lúùk 12:16-21.
9 Sétàn gé lẹẹlà bel ló a pọ́lọ́ bàlà booí mm̀ sídeè ge kọ bàá ié tàn nyòòmà gì gbò nu. Íb nakà tàn ní nímí ke bã mm̀ dùm gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst, níí tãagẽ moǹ bel Bàrì vaá naa kọ “á gá dọ̀bélè.” (Máàk 4:19) Kpá Káí síèi kpóó ló kọọ̀ nu gè dè nè nu ge nvèà e íè á gboomáí ló. (1 Tímotì 6:8) Kọ̀láá bé ea dì naa, gã́bug gbò nen dọ́ kèbá gyã̀ì “neǹ síì ńnómá” boo béè kọọ̀ bà náa tú nakà dùùlà bá deè tṍá siimá tóm. É kọọ̀ dàlà kpáló boo ní ea ká va gbẹẹ́ mm̀ enè íb sĩ́deè toma dùme? Èé kọ́ và ea kil ló beéle é? É kọò beélè tàn ge ié gyọ́ náa kọọ̀ égá tuná bẹẹ fã̀ Bàrì kolmá ná nu? (Hágaì 1:2-8) À dú nu bììla nyíe kọọ̀ mm̀ tàvàlà tṍó, sìgà gbò a tú ba gbaaló e bà íé kilma kiẽ́e Bàrì dì vaamá gyọ́ọ kọbé bà kilìe sĩ́ gè tõonìè dùm e lóó va é diinàè belí bé e ba beè olòó diè naanìè. Íb dùm ge gbó gyọ́í ní ea ólò leemá “neǹ síì ńnómá ẽ́”!
Gyã̀ì Ea Di Mm̀ Pọ́lọ́ Kólì Kyáà
10 Dõona kà kèèlè bá e “neǹ síì ńnómí” ólò siimá tóm dú gè naa kọọ̀ gbò nen á gá ié ná tọ́ọ̀ kà lé bug ea kil ló nú ea dú lé nè nú ea dú pọ́lọ́. Íb bugì tógó ea beè di mm̀ pá Sọ́dòm nè Gómóràa a lẹẹlà bel ló gã́bug gbò kètõ̀ò kólì kyáà. Bã̀àna gbò kpẹ̀a e gé dã́ boo tẹ̀lẹ̀vísiòn nè gbò kpá ea síè kpóó ló dùm zààlì kẽ nè ge naa kọọ̀ dùm kúnàgã̀ á kpeló nen. Gbele tõ̀ò nuù kólmà kyáàí a gímè dẽè gbò nen kọ bàá gá láá “sẹlẹ kelé ea di gbàà lé nè pọ́lọ́.” (Híbrù 5:14) Kọ̀láá bé ea dì naa, kẽ̀èa boo gbò moǹ bel Jìhóvà tení dú ló neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Àìzáíà ea kọọ̀: “Pọ́lọ́ múú kyáá á di ló gbò e bà kólí lé nu kọlíe pọ́lọ́ nu vá bà kolí pọ́lọ́ nu kolíe lé nu!” (Àìzáíà 5:20) É kọọ̀ “neǹ síì ńnómá” a lẹẹlà bel ló ńlóò bug togó nyòòmà íb gbò pọ́lọ́ kólì kyáàí mm̀ sĩ́deè e bè nóo nveè kpíí ló? À palàge dú bíi kọ ó dò o bá ẹ̀b.—2 Kọ́rìnt 13:5.
11 Sìgà ńkem à gá dú bàà òb nè vòò gbáá ea kil nvée á, The Watchtower beè ãane pá tọ e bà gé ziga ló Bàrì kilma ló gbò nú ea gé sila boo TV mm̀ sĩ́deè vulè. Nakà ẹ̀b nùí beè dọ̀a bàlà kẽ kilma ló nú e ẹbvì àbèè ge dã́ boo TV é láá gẹẹlẹ ló náa mm̀ bẹẹ dùm, ẹ̀b nùí kọ́ọ̀: “Ge gbĩ́ kàà vulè é náa kọ nen á èb kọ̀láá kà láb e nen lábví kọ à di lèlà. Nu dòòmà bá, enè kà nvín pábia ea beè niiná gbàà ea gáà ia dóm beè kọ́ nè a kóò kọọ̀: ‘Sõò nda vulè Victor. Tọ́ọ̀ nu náa bọọ ḿ ló. . . . Gè kọọ̀ a nvín dí ḿ bá ní ea palàge bií m ẽ́!’ Gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló sọ́l e bà kpá bií nvée náa kọ á tàvàlà ge ẹ̀b kọ à diè boo pọ́lọ́ kyẽè. Victor bogẹ̀ leemá ni. Nvín pábiaá dú ni ńsàn nyíe. Ò ‘dã́à ból ló.’ ‘À dú nuù ḿmà dẽe bé eo é láá baatẽ́ naa,’ níà bée enè kà pábia ea ólò ẹ̀b gbò nuí ea fẹ́gẹ̀ló bã mm̀ a bug kọ́ naa ẹ́. ‘E beè nyimá kọọ̀ kúnàgã̀ dú pọ́lọ́ nu. . . . Sõò nda beè nyimá mm̀ nà bug kọ m̀ di mm̀ lábví.’”
12 Lọ̀l gé tã́gĩ́ní tṍó e ba beè emí na gbò kpáí, íb na gbò nàànù ea é láá kyọ̀ nyíè není a kpáá palàge kilsĩ́ ge tọlakẽ. Mm̀ gã́bug ketõ̀ò, íb nakà gbò nàànùí ólò naaá kọ̀láá tṍó ló dee. Gbò gbálà, gbò bia, nè gbele tõ̀ò gbò nvín ãa ólò bọ̀ọ̀gẹ̀ tú dénè ba nyíe nè bùlà mm̀-me boo íb gbò kólì kyáà á. Née gé kẹẹà bẹẹ bá tení dú ló pọ́lọ́ bug togó. Àé dú lọ̀ ge bugi togó kọọ̀ pọ́lọ́ kólì kyáà e bà zóge boo TV dú pọ́lọ́ èl níí ea nááá bàlà kẽ. É kọọ̀ nen ea gé nyoone nvéè Kráìst é láá sà kólì kyáà ea aa bá gbò e bè née gé láá zìgà ge kolí va domà bẹẹ be vaá è gbóó kọọ̀ náa dú pọ́lọ́?
13 Sìgà a íe dọ̀ bélè lọl ló tṍó e bà bugi togó boo bel dùùlà bá tṍ ea aa bá “ẹẹ gyóòlo ea nyímá nu vaá bóló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá.” (Máátìù 24:45-47) Sìgà gbò émí bé ea tọ́a va ló naa tṍó e ba ni bugi gbò e ba beè emí dẹ̀ẹ̀a boo Kpá Káí lọ̀l. Enè ọ̀và beè kọọ̀: “Ge bọ̀ọ̀gẹ̀ pãane tṍ vaá ẹ̀b nú ea di boo TV beè gbẹá ḿ ló mm̀ 13 gbáá. M beè dòòmà kọọ̀ náa íe tọ́ọ̀ nú ea gé náa ḿ ló tã́gíní bée em gé sí nágé nònù vaá si nágé òl tóm kọ̀ kpẹ̀a sìgà tṍóá. Sõò m beè gbóó dààmà togó labví láb pá bàlà booí gè kọọ̀ be o dóm bíìgè ni ló àbèè kọ náa vulè ni, òó láá kuná gã̀ vaá kọọ̀ ẹlẹ ní ea kólmà báẹ́. Vó ólò gbóó naa kọọ̀ tṍó em ni ‘léèvè bel’ na bá lọ̀l, m̀ ólò gbóó tú nakà pọ́lọ́ láb tọí vaá naakyọ̀ uú boo Jìhóvà nè nà dóm.” Ba beè kpoá pábiaí lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. A beè gbóó nyèèà bã mm̀ a bug tṍó e tṍó ni tení, a beè gbóó ọgá naaní e bà túe. Gbò togó bel ea ãane nen kilma ló gè bọ̀ọ̀gẹ̀ èb TV beè kọ á láá òòà aa ló gbò nú e Jìhóvà ọ́bví.—Émòs 5:14, 15.
14 Dõona nèn ea beè bugi nagé, e níí beè tọá é ló beè kọọ̀: “M beè tò tṍó em bugì na gbò togó belí, boo béè kọọ̀ m̀ monì kọọ̀ ním géè fã̀ nà Jìhóvà mm̀ gbõ̀òme. M beè zìgà nè nà Bàrì kọọ̀ ním gé dú ná gyóòlo nè na gbò nuí.” Enè kà vígà pábia beè zìgà kọọ̀ gbò pọ́lọ́ lábví beè dú nà lóó tṍó ea bugi na gbò togó belí lọl vaá gbóó emí kọọ̀: “M beè ié bàà-bàà bùlà . . . kọọ̀ sẹ̀ níí è tọ́á ló nà gbaa ló kilma kiẽ́e Jìhóvà dìà. Mó sĩ́deè ní eḿ láá tú ‘gbò nuí’ naamá nà kóò vá tẽ̀ènè tṍóá m̀ láá du nágé kóò Jìhóvà ẹ?” Beà gá náa íb gbò nu gè zogè boo TV í à láá kyọ̀ nyíè nen mm̀ 25 gbáá ea kil nvée á, èé kọ́và kilma ló nú ea é láá naaá ló nen deè nieí é? (2 Tímotì 3:13) Èé íège ọẹ̀ dẽe kilma ló kọ̀láà íb pọ́lọ́ kólì kyáà e Sétàn gé kẹẹmài, àé láá dú níí boo TV, Pọ́lọ́-pọ́ló vídíó gem̀, àbèè gbò vídiò nè sọ́l ea dalà kpãa ló kúnàgã̀.
Gẹẹ-gẹẹ Ló Ea Di Mm̀ Ge Kaná Kàna
15 Sétàn tú kàna naamá gyã̀ì ea túúmá pò-pòòà nvee zẹ̀ẹ̀ pá gbò níí Bàrì. Maaná lọl ló kọ̀láá íb nèà deè sìtóm e íè, è gé láá dọ kèbá nakà gyã̀ìí. Pọ́lọ́ nyómá a síi sìgà gbò gbẹẹ́ didùm boo béè kọọ̀ bà sọtọ́ deè kọọ̀ kàna á tãagẽ féẹ́-fẹẹ̀ ló nè gbaaló nè kà lé sìm kilsĩ́ ea beè di zẹ̀ẹ̀ pá níí Jìhóvà.—Psalm 133:1-3.
16 Mm̀ túá tóm gbò bé bàlà booá, Sétàn beè pììga boo ge dọ bàlà kẽ kyọ̀sĩ́ bõ̀ònatõ̀ò Bàrì ea di boo kunukẽ̀í, sõò náa beè ié togó báẹ. (Kùùà Nù 11:7-13) Lọ̀l gé tã́gíní tṍóá, ẹlẹ dì ea gé sítóm boo gè tãagẽ bẹẹ gbaaló mm̀ kèèlè bá. Tṍó e sọọ̀ tọ́ deè kọọ̀ kàna á tãagẽ bẹẹ gbaaló, è neè deè “neǹ síì ńnómá” kọ á ié nú ea élá boo. Níí é gbóó láá naa kọ é tãagẽ bée nyómá káí Bàrì gáẹ beè sítóm mm̀ bẹẹ dùm nè mm̀ bõ̀ònatõ̀ò naa. Tṍó e níí nááá, nyíè Sétàn ólò gbóó ẹẹ boo tṍó e fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló nè gbaaló á gé mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, à ólò tãagẽ sìtóm kòkpẹ̀a.—Ẹ́fẹ̀sọ̀s 4:27, 30-32.
17 Beè kàna dọ́ gbàà neǹ vígà nè ọ̀ọ̀, éé ní eo é náa ẽ́? Mm̀ kà kà, buù kà dìtõ̀ò dú kele. Kọ̀láá bé ea dì naa, àé láá ié zivètõ̀ò bug ea beè domà é tã̀àgã̀, náa íe tọ́ọ̀ kà nú ea é náa kọ bàá gá láá kpoogè dee ló kàna. (Máátìù 5:23, 24; 18:15-17) Dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ moǹ bel Bàrì gbõoma. Tṍó e túù gbò nòò kúu ea di mm̀ Kpá Káí siimá, náa ólòkele nen. À ólò siá tóm lee!
18 Jìhóvà di “kpènà ló gè ia ló,” vá à ólò “aadeè ia ló.” (Psalm 86:5; 130:4) È zógè kọ è dúù gbò nvín e Jìhóvà vulè tṍó e nóò ẽ. (Ẹ́fẹ̀sọ̀s 5:1) Dénè bèì dúù gbò náàkyọ̀ vá è íè kà agẹbá bíi nyòòmà ia ló ea aa bá Jìhóvà. Èé íè ọẹ̀ dẽe bé née ólò gbĩ́ gè ia ló nè nen. Èé láá belí gyóòlo ea beè di mm̀ bel dòòle ló Jíízọ̀s e náa beè ia ló nè dõona kà gyóòlo ea bélí nágé ẹlẹ ea beè siíe pọ́ì ńkem̀ kpègè bá e bè náa tõò níí e ńlẹ́ẹ̀ tẹ̀ tọ beè ia ló nè ẹlẹ a. Tṍó ea tẹ̀ tọ dã́, à gbóó kọ bàá sii gyóòlo e ẹlẹ beè ia ló nèa tẹlẹ kpọ́gọ́lọ́. Jíízọ̀s beè nvèè kùbmà ló a bel dòòle ló tṍó ea kọ́ọ̀: “Vóá bée nà Tẹ̀ ea di káála é kpọ́ té ló kọ̀láá bọ̀ì e bè nóo aalii deè iaí ló pọ́lọ́ nei bọọ vígà naa ẽ́.” (Máátìù 18:21-35) Ge bugi togó boo nakà bel dòòle lóá nè gã́bug tṍó e Jìhóvà ni ia ló nèi é nveè bá nèi tṍó e beele gbĩ́ì ge kpoogè dee ló kàna lọl zẹ̀ẹ̀ bẹẹ vígà nè bẹ̀ì!—Psalm 19:14.
(Psalm 91:9-14) Boo béè kọọ̀ o beè kọọ̀: “Jìhóvà dú nà ketõ̀ò kpènà,” O beè tú nen ea bọọlọ̀l vá à leeá naamá kiẽ́e eo tõo ni; 10 Kyọ̀àsĩ́ náa gé dọ́ nói boo, àbèè tọ kiẽ́e eo tõò nì. 11 Boo béè kọọ̀ ẹlẹ é ne log pá a gbò nyómá tóm, Kọ bàá kpènà ni boo dénè o èèlè. 12 Bà é tú ba bá dààmà ni, Naaníe kpóó tọ́ ni náa gé sáá ló dem. 13 Òó zagà tọ́ boo nvín kpeẹ̀ nè bom; Òó zagà nàgé tọ́ boo kpẹẹ̀ nè pọ̀b kà naanà. 14 Bàrì beè kọọ̀: “Boo béè kọọ̀ ẹlẹ vulè m, nda gé duulàẹ. Nda gé kpènà ẽ boo béè kọọ̀ ẹlẹ nyímá ńdáà bée.
w10 1/15 10-11 ¶13-14
Sàn Nyíe E Bè Ná Beè Bọ́i Ló Aaa Bá Jìhóvà
13 Mó sĩ́deè ní e Jìhóvà ólò kpènà pá a gbò lọl bá gbò gẹẹ-gẹẹ ló ea kpegadeè bá ge fã̀ Bàrì e? Kpá psalm kọ́ọ̀: “Ẹlẹ é ne log pá a gbò nyómá tóm kọ bàá kpènà ni boo dénè o èèlè.” (Ps. 91:11) Gbò nyómá tóm e bà di káála ólò kpènài vaá kùmài naa ní eé láá kọ́ ẹẹ lé kpẹ̀a á. (Kùùà. 14:6) Níì áá gbò nyómá tóm nì, gbò kànen e bà dì mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ólò kpènà nài gé lọl bá gbò kyáá bug togó, e tṍó e bà nóòmài kà le-lé nú ea di mm̀ Kpá Káí. Bà é láá nvèè bá nè buu buù nen ea gé sí kpóó boo gè aa mm̀ láb dògò pá bàlà boo. (Táítọ̀s 1:9; 1 Pít. 5:2) Nagé, “ẹẹ gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá” ólò nèi gbò búma ea aa bá Bàrì ea é kpenài kọ é gá zìgà kọọ̀ nen beè mèà aa mm̀ nom, kọ bàá gé láá kẹlẹ́i nvee mm̀ dùm kúnàgã̀, é gé kpenè gyọ́ nè ge ié pọ̀b dọ̀, nè dõona kà gbò tàn nè tã́gĩ̀ bá ea dú gẹẹ-gẹẹ ló. (Máát. 24:45) Éé ní ea beè nvèè bá nè olo kọ ó bé èl bá na gbò gẹẹ-gẹẹ lóá ẹ́?
14 Éé ní eé láá naa kọbé è gbẹ́á mm̀ “ketõ̀ò kpènà” níí Bàrì kọbé è íé kpènà ẽ? Dì belí bé e ólò kilsĩ́ ge kpènà bẹẹ bá lọl ló gbò nú ea é láá nvèèi kom ló dì belí bùló nu, gbò zib, àbèè gbò kom ea ólò zilá naaá, níà bé eé kil nagé sĩ́ gè olòó kpènà bẹẹ bá lọl ló gbò nú ea é láá tú bẹẹ fã̀ Bàrì nvee kèbá gẹẹ-gẹẹ ló naa ẽ́. Èé ólòó kilsĩ́ gè olòó ié bélè lọl ló gbò tùle e Jìhóvà gé néi tení dú ló bẹẹ gbò kpá nè nònù nè bẹẹ gbò bõ̀ònaló. Èé gbĩ́ nágé tùlè ea aa bá gbò kànen. Sè é kọọ̀ née ólò ié bélè lọl ló gbò lé-lé kpãá ea di mm̀ bẹẹ gbo vígà págbálà nè pábia e gé gbá nyoone nvéè Kráìst? Mm̀ kà kà, ge zò pá vígà mm̀ Kráìst bõoná gbẹá nònù ólo nvèè bá nèi kọ é nyimá nu.—Pró. 13:20; bugi 1 Pítà 4:10.
Kpó Tẽ́ Gbò Lé lé Nu Ea Di Mm̀ Kpá Káí
(Psalm 89:34-37) Nda ním gé kyọgàlà nà zíl Àbèè ge nyaaná bel e nda beè tú ndáà gã́ loomá. 35 Nda beè zilá mm̀ ńdáà dìkáí, áá ní em beè lòa a lée; Ním gé kpọ́ kyáà bel nè Déviìd. 36 Gbò nvín ea meà ààẹ́ m é di dọ̀ dè-dè; A kpòté méné é bĩ́e ḿ kèsĩ́ belí nàànì. 37 Àé di dọ̀ọ̀mà dè-dè Dì belí ẽ́ ea dú nu ea sí neǹ ditõ̀ò vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ea di sĩ́ dee.” (Selah)
w14 10/15 10 ¶14
Lé Kà Agẹbá Zìgà mm̀ Boǹ Méné Ã́
14 Zẹ́ẹ́ ni bugi togó boo nú e Jìhóvà beè zìgà nè Méné Déviìd ea dú méné Ízràẹ̀l kéléá tení domá ló kpó zíl Déviìd. (Bugi 2 Sámuẹ̀l 7:12, 16.) Jìhóvà beè zọ̀ Déviìd naaá zílí tṍó e Déviìd géè bẹ̀l mm̀ Jérusalẹ̀m, a beè zìgà nèe kọọ̀ Mèsáíà é aa mm̀ a mana-mana. (Lúùk 1:30-33) Kọ̀láá bé ea dì naa, Jìhóvà beè kyã̀àmà nèà deèí ímá ló a mama-mana vaá gbóó tenmà kọọ̀ nvín ea dú gbàà Déviìd ní “ea lela ló” kọ á bẹ̀l boo Boṅ Méné Mèsáíà ẹ. (Èzí. 21:25-27) Boǹ méné Déviìd é “élá àgàlà dọ̀ dè-dè” tení dú ló Jíízọ̀s. Mm̀ kà kà, Gbò nvín ea meà aa mm̀ Déviìd “é di dọ̀ dè-dè; a kpòté méné é di lee belí nàànì.” (Ps. 89:34-37) Ẽei, bẹ̀l Mèsáíà í náa gé íé kyọ̀àsĩ́, vá à gbò nú ea é ḿm̀-mè é di dọ̀ dè-dè!
w07 7/15 32 ¶3-4
“Nú Ea Sí Neǹ Ditõ̀ò Ea Bọ́ló Dẹ̀lẹ̀ Nyíé Boo Ea Dìga sĩ́ Dee”
Nú ea é sígá ló 3,000 gbáá ea kil nvéeá, Jìhóvà Bàrì beè zọ̀ Méné Déviìd ea dú Ízràẹ̀l deè kéléá bã̀a mm̀ zíl. (2 Sámuẹ̀l 7:12-16) Tóm̀ bùlà ea beè di nvéè zílá beè dú gè kpoogè dee ló ẹ̀ẹ̀lẹ̀ sẹ̀ẹ̀ Jíízọ̀s ea dú nvín ea meà aa mm̀ Déviìd kọ á bẹl boo kpòté ménéí dọ̀ọ̀mà dè-dè. (Àìzáíà 9:7; Luke 1:32, 33) Ge tú doolé ló kpòté méné Déviìd “ból súú,” neǹ ọ́lì sọ́l beè ọlí kọọ̀: “Àé élá àgàlà dọ̀ tṍó e ke kùbmà ágé ló dì belí ẽ́, nè belí nú ea dìga sĩ́dee ea gé sí neǹ ditõ̀ò ea bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.”—Psalm 89:36, 37.
À palàge bọ́ló gè tú ‘nú ea ólò nè ẹ́ẹ́ dee e bílá dee’ ea dú ẽ́ loomá bel nyòòmà ge kẽéí nyíe bé e bẹ̀l Kráìst é di lee naa. (Jénesìs 1:16) Dényiẹ̀l 7:14 ló bel nyòòmà a Boǹ Ménéí kọọ̀: “A bẹ̀l dú ní ea dì lee e bè náa gé téní ná tà, vá a boǹ ménéí náa gé kyọasĩ tọ́ọ̀ dee.” Ẽ́ dú nú ea sí neǹ dìtõ̀ò ea tú Boǹ Ménéá nè gbò a tã́áná dee bá ea é tẹ́lẹ boo gbò nen kẽeéí nyíe.
(Psalm 90:10) Gã́bug bẹẹ gbáá ge tòma dùm dú 70 gbáá, Àbèè à dú 80 é be ò bọgẹ̀ tõo. Sõò òó mon tã̀àgã̀ gbẹá bá; Vá à pọ́ì ńkem̀ tṍó è ólò gbóó ù.
(Psalm 90:12) Noòmài bé eé bugi bẹẹ dee naa, náá ní eé íe nyìmànù.
w06 7/15 13 ¶4
Kà E Túù Lọl Mm̀ Taa nè Ténì Kà Kpá Psalm
90:10, 12. Tã́gíní bé e dùm dú pọ́ì ńkpulu á, à bọ́ló kọ é “bugi bẹẹ dee.” Mm̀ mósĩ́ deèe? Tení dú ló gè “naa níí mm̀ nyìmànù,” naa níe kùbmà deé e tomà dùm náa é pe sõò á dú gè kọọ̀ è náàmà nú ea léémá Jìhóvà. Níí bĩ́íná kọ é tú ge fã̀ Bàrì naamá túá kà nú mm̀ dùm vá é tú bẹẹ tṍó náámá nú mm̀ nyìmànù.—Ẹ́fẹsọ̀s 5:15, 16; Fílìpaì 1:10.
AUGUST 8-14
GYỌ́-GYỌ́ LÓ NU EA DI MM̀ MOǸ BEL BÀRÌ | PSALM 92-101
“Kilsĩ́ Gè Sí Tóm Nè Jìhóvà mm̀ O Deè Kànen”
(Psalm 92:12) Sõò gbò lé lab dògò ólò dùm belí té gyoo vaá bọọ dú zivè té belí té sídà ea di Lébanòn.
w07 9/15 32
“Kilsĩ́ Ge Sĩ́ Tóm Nè Bàrì Boo Tṍó Eo Ni Dú Kànen”
GBELE tõ̀ò gbò e bà tõó gbò Bon ea di kpàn pène Mediterranean ólò fó té ea belí té gyoo ea kọlà date palm [Phoenix dactylifera] mm̀ ba gbò be. Gbò téí ólò kpe dẽe gè ẹ̀b vá à a súú ólò palàge kpè. Èlmà tõ̀ò, bà gé láá tõo nú ea é el ló enè gbò gbáá vá bà gé mumúmí.
Méné Sólomoòn ea beè di mm̀ nómá deè Ízràẹ̀la beè tú kà lé bá bààmà tẽ́ tṍó ea beè tú bé e nvín pábia ea dú Shúlàm dú lé mèà naa doolé ló té gyoo. (Sọ́l of Solomon 7:7) Kpá ea kọlà Plants of the Bible kọ́ọ̀: “Moǹ bel Híbrù e bà kólmá té ea kọlà date palm dú ‘tàmâr.’ . . . À ólò dú bée e ka di ló e pá Júù ólò bọ̀ọ̀gẹ̀ tú kol ló gbò bia.” Nu dòòmà bá, kà lé bià nvín ea dú vígà Sólomoòn ea dú gbàà dõona kà vaà a tẹ̀ beè kọ̀là Támà. (2 Sámuẹ̀l 13:1) Dọ̀ọ̀mà nàgé kátogóí sìgà gbò tẹ̀ nè kà ólò tutú béeá kokól ló ba gbò nvín pábia.
Níì áá kóló gbò e bà dú lé bia ní e bà ólò doolé ló té gyooé nì. Neǹ ọ́lì sọ́l beè ọlí naaí kọọ̀: “Neǹ lé lab dógò gé bọọ tẹ̀g kilsĩ́ belí té gyoo; dì belí bée té sídà ea di Lébanòn ólò naaá, àé palàge bọọ sìm kilsĩ́. Gbò e bà tú va sẹ́lẹ́ mm̀ tọọ̀ Jìhóvà, mm̀ gbabeè beélè Bàrì a, bàé bọọ sìm kilsĩ́, bàé kun vaá kilsĩ́ gè olòó dú bọ̀lò-bọ̀lọ̀.”—Psalm 92:12-14.
Mm̀ bel dòòle ló nu, à íe gbelel tõ̀ò nú e gbò e bà gé sí tóm nè Bàrì mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo mm̀ ba deè áná íe ea bélí nágé té gyoo ea palàge dùm vaá bọọ́ té. Kpá Káí kọ́ọ̀: “Tṍó e nen ni dú kànen mm̀ dee vaá sí kyọọlẹ̀ vaá à gé sísí tóm lé lab dògò, mè à dú pẹ̀gẹ̀lẹ̀ kà nèà ẽ.” (Próvẹẹ̀b 16:31) Náa kalóbéè kọọ̀ kói ea beè ié mm̀ nom̀ kpáló é láá dọ̀ kil kẽ nyòòmà íb gã́bug gbáá e ba ni tóólá, gbò e ba ni dú kànen mm̀ dee gé láá kilsĩ́ gè olòó naa n!ù ea léémá Bàrì e be bà ólòó nó Moǹ Bel Bàrì, ea dí Kpá Káí. (Psalm 1:1-3; Jèrèmáíà 17:7, 8) È ṍà va zaa ló ba lé-lé moǹ bel nyìmànù nè ba lé nu dòòmà bá, gbò e ba ni dú kànen mm̀ dee vá bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo dú kà kele íb nu dòòmà ea é síè kpóó ló dõona gbò vaá bà ólò kilsĩ́ gè olòó nagi nú ea dú aa gbáá dọ gbáá. (Táítọ̀s 2:2-5; Híbrù 13:15, 16) Dì beló té ea bélí té gyoo e bà kólíe date palm, gbò e ba ni dú kànen mm̀ dee gé láá kilsĩ́ gè sí tóm nè Bàrì mm̀ ba deè áná.
w06 7/15 13 ¶2
Kà E Túù Lọl Mm̀ Taa Nè Ténì Kà Kpá
92:12—Mósĩ́ deè ní neǹ lé lab dògà gé láá “bọọ sìm kilsĩ́ dì belí té gyoo é”? È nyímà kọọ̀ té gyoo ólò pàlage mumí. Neǹ lé lab dògò dì belí té gyoo boo béè kọọ̀ à tõo lèlà kèsĩ́ Jìhóvà vaá à gbõó kilsĩ́ gè olòó mumí “lé ból súú” e níí gbáá ló sì lé tóm.—Máátìù 7:17-20.
(Psalm 92:13, 14) Bà fó va mm̀ tọọ̀ Jìhóvà; Bà bọọ tẹ̀g gbẹá gi mm̀ gbabeè béelè Bàrì. 14 Kàsĩ́ kàbèè tṍó e ba ni ána bàé kilsĩ́ gè olòó sí tóm nè Jìhóvà; Bàé ólòó síá kpóó ló vaá dú bọ̀lọ̀-bọ̀lọ̀,
w14 1/15 26 ¶17
Kilsĩ́ Gè Sí Tóm Nè Jìhóvà Besĩ́ì Deè Áná Kálá Dù
17 Deè níeí, èé kpenà ló ge nvèè bá nè pá vígà e bà ólò nyoone nvéè Kráìst e ba ni ána àbèè ge kọò bo dì va ló. Sìgà ọ̀và ea palàge tàn va kọ bàé ólòó siè nònù nè bẹẹ gbò bõ̀ònaló náa aa deè bọ̀ọ̀gẹ̀ valí vá ló. Mm̀ sìgà gbò ketõ̀ò, boo béè kọọ̀ pá ba bõ̀ònatõ̀ò vulè va ólò gbóó naa kọọ̀ bàá noo naa ní e gbò e ba ni ánaí é láá dã nágé gbò bel e bàé kọ́ gbẹá nònù tení domá ló gè ló bel nè va tenmá boo tẹ̀lẹ̀fóòn. Mm̀ dõona gbò ketõ̀ò, níí náa gé láá valí. Àbèè à dì nàgé naa vó, gbò e bà ólò nyoone nvéè Kráìst e bà náa íe nèà deè ge olòó sí nònùí é láá kilsĩ́ gè nvèè sãá kúm kà kà fã̀. Nu dòòmà bá, bà tã̀àgã ló ólò nvèrè bá kọọ̀ bõ̀ònatõ̀ò gbò e bà ólò nyoone nvéè Kráìst á sìm kilsĩ́.—Bugi Psalm 92:13, 14.
w04 5/15 12 ¶9-10
Gbò E Ba Ni Dú Kànen Mm̀ Dee—Níà Gbò E Bàé Náa Kọ É Ié Dọ̀bélè E Ba Dìí Zẹ̀ẹ̀ Bõ̀ònaló Pá Vígà E Bà Gé Nyoone Nvéè Kráìst
“Bàé Kun Vaá Kilsĩ́ Gè Olòó Dú Bọ̀lò-Bọ̀lọ̀”
9 Ge kolí bug gbò gyóòlo Jìhóvà e ba ni dú kànen mm̀ dee nyòòmà bé e bà gé tẹ̀g naa, neǹ ọ́lì sọ́l beè ọlí kọọ̀: “Neǹ lé lab dògò boo a lóó é tẹ̀g belí té gyoo; belí bé e té ea kọlà sídà ea di Lébanòn ólò tẹ̀g naaá, àé palàge bọọ sìm kilsĩ́. Bã̀àna tṍó e kyọọlẹ̀ ni sí vá ból, bàé íe válá ló vaá kpedẽe, bàé kun vaá kilsĩ́ gè olòó dú bọ̀lọ̀-bọ̀lọ̀.”—Psalm 92:12, 14.
10 Náa kalóbéè kọọ̀ o dú kànen mm̀ dee, mósĩ́ deè ní eo é láá kilsĩ́ gè ié agẹló mm̀ gè fã̀ Bàrì e? Nú ea ólo naa kọọ̀ té gyoo á bĩé dùm dú bé ea ólò dùùlà múú lee-lee naa. Tẽ̀ènè aa bááá, olo é láá ié nágé íb múú dùmí lọl ló kà kà bel ea di mm̀ Kpá Kái, tení domá ló gè olòó nó Kpá Káí ea dù Moǹ Bel Bàrì nè ge olòó gbaáló a bõ̀ònatõ̀ò. (Psalm 1:1-3; Jèrèmáíà 17:7, 8) Bé eo Síà kpóó ló gè fã̀ Bàrì naa é náa kọọ̀ pá vígà á ié dọ̀bélè lọ̀l ní ló. Zẹ́ẹ́ ni bugi togó boo bé e níá beè dú kà kà naa kilma ló Pọ̀b Neǹ Vààlà Gyọ́ọ ea bée kọlà Jèhóadà.
(Psalm 92:15) Ge kọ́ tẹlẹ bàlà kẽ̀ kọọ̀ Jìhóvà di lèlà. Ẹlẹ dú nà Báà Dem, é nen e bè náa ólò sí tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́.
w04 5/15 12-14 ¶13-18
Gbò E Ba Ni Dú Kànen Mm̀ Dee—Níà Gbò E Bàé Náa Kọ É Ié Dọ̀bélè E Ba Dìí Zẹ̀ẹ̀ Bõ̀ònaló Pá Vígà E Bà Gé Nyoone Nvéè Kráìst
13 Beà sẹlẹ zọ̀ló àbèè dõona kà gbò dìtõ̀ò é láá kpega deè bé eo gáẹ̀ beè sìm kilsĩ́ mm̀ ge fã̀ Bàrì naa. Kọbèè à meà naa vó, à sígá bá olo ge ‘naa nú ea dú lé kilma kiẽ́e Bàrì ne a bõ̀ònatõ̀ò dì.’ Òó láá ié bẹ̀à sã́ bùlà nyòòmà bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà tení dú ló gè olòó sí nònù lee-lee, nè ge kọ́ kpẹ̀a nyòòmà bé eo kpóó sim tùlà naa. O gè olòó tú dùùlà bá deè tṍ ea aa mm̀ Kpá Káí nè ge kìlmà kpá ló kẽ vaá nvèè sãátẽ́ “ẹẹ gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá” bií ló bõ̀ònatõ̀ò é agẹlẹ ló gbaaló ea di zẹ̀ẹ̀ pá vígà. (Máátìù 24:45-47) Òó láá siè nàgé kpóó ló pá vígà kọ bàá “ié vulà súú dẽe ló nè ge sí lé tóm.” (Híbrù 10:24, 25; Fílimòn, 9) Dõona gbò é gbóó ié tã́áná dee bá lọ̀l ní ló é beà gá náa ò labví láb ea gbáá ló bel dùùlà bá deè tṍ e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè nè ea kọ́ọ̀: “Kọ́ nè gbò kàneǹ págbálà kọ bàá lẹ̀ẹ̀là bel ló ba bá, bàá nvèà ka ló, vaá bà ká ló, [Kpá ea kọlà American Translation tab kọọ̀ ge “ié kói”] kọ bàá dẹlẹ nyíé boo Kráìst mm̀ kà kà, bàá ié vulà súú dẽe ló, vaá bà ĩ́imà nù. Kọ nágé nè gbò kàneǹ pábia kọ bàá sẹlẹ ba lóó belí gbò e bà gé fã Bàrì, bàá gá tenmà gã́ ló nen, àbèè ge dú gyóòlo nè gbele kpóóló òmíí, bàá dú gbò e bàé nóòmà lé nu.”—Táítọ̀s 2:2-4.
14 É kọọ̀ o tú kà gã́bug gbáá siimá tóm dì belí neǹ kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò? Enè kà nen ea beè dú kànen mm̀ bõ̀onatõ̀ò mm̀ kà gã́bug gbáá beè kọọ: “tú nyìmànù ea ní íe siimá tóm mm̀ bá e kùlù kúlù á gé m, dogĩ tóm nè pá vígà kọ bàá sì, vá ò kọ́ gbò nú eo ni téní bá nè dõona gbò e bà íe tàn . . . Mòngì gbò lé-lé kpãa ea di mm̀ dõona gbò. Bumá va lọl kẽ nyòòmà dì deèsĩ́.” (Dìtolónomì 3:27, 28) O agẹbá ‘tàn eo íè nyòòmà ge bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà sìtóm Boǹ Ménéí é man tã́áná dee bá nè pá vígà e bà gé nyoone Kráìst beeáló zivèkà bàlà booí.
“Tẹlẹ Bàlà Kẽ̀ Kọọ̀ Jìhóvà Di Lèlà”
15 Gbò gyóòlo Jìhóvà e ba ni dú kànen ólò dõgĩ tóm nè dõona gbò kọ bàá sì e mm̀ zààvà “ge kọ́ tẹlẹ bàlà kẽ̀ kọọ̀ Jìhóvà di lèlà.” Be oloò nen eo gé nyoone nvéè Kráìst eo ni dú kànen mm̀ dee, o bel nè o lab dògò é láá zogè tẹlẹ bàlà kẽ nè dõona gbò kọọ̀ ‘Jìhóvà dú o báà Dem, é nen e bè náa ólò sì tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́.’ (Psalm 92:15) Té gyoo ólò lọ́ló kẽ sí neǹ di tõ̀ò nè Neń Ea Beè Dèmee boo béè gbò a lé-lé kpãa. Té gyoo náa ólò ló bel sõò à sí neǹ ditõ̀ò kọọ̀ a Neǹ Dèm Nù íèè kà lé-lé kpãa. Sõò Jìhóvà beè nè ni deè kọ ó kọẹ̀ nú ea kilìè ló ẹlẹ nè gbò e bà ã́àa bã mm̀ kà kà fã̀ (Dìtolónomì 32:7; Psalm 71:17, 18; Jọ́ẹ̀l 1:2, 3) Éé ní ea náa níí à bọ̀ọ̀gẹ̀ dú bíi é?
16 Boo tṍó e nen ea géè tulè pá nvín Ízràẹ̀l ea bée kọlà Jóshùà beè dú “kànen vaá ana,” à “gbóó kolí dénè pá Ízràẹ̀l, ba gbò kànen nè ba gbò togó nè ba gbò bèèla nè ba gbò tóm,” vaá à gbóó tú dénè lé-lé tóm e Bàrì ni sí kẽeé vá nyíe. A beè kọọ̀: “Tọ́ọ̀ kà moǹ bel ea dú zẹ̀ẹ̀ gbò lé-lé bel e Jìhóvà beè kọ gáà dú lọ̀. Déne ḿḿ-má nèà boólo.” (Jóshùà 23:1, 2, 14) Mm̀ kele-kele gbò dìtõ̀ò, gbò moǹ belí beè siè kpóó ló gbòa kọ bàá kilsĩ́ gè olòó bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Kọ̀láá bé ea dì naa, boo tṍó e Jóshùà ni ú lọ̀l, “dõona kà kúúlí . . . e bà náa nyímá ló Jìhóvà àbèè tóm e ẹlẹ beè sí nè pá Ízràẹ̀l beè gbóó bã kẽ. Vaá pá nvín Ízràẹ̀l beè gbóó kilsĩ́ gè nagĩ nú ea bẽ́émá Jìhóvà, bà gbóó olòó nè fã̀ Béèl.”—Jọ́gìs 2:8-11.
17 Ge kọọ̀ gbò e ba di mm̀ bõ̀ònaló gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst deè nieí bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo náa dẹẹ̀a boo bel e bà dã́ lọl gã́ gbò gyóòlo Bàrì e ba ni ána. Sõò bẹẹ gè ié zìgà mm̀ Jìhóvà nè dénè gbò a zìgànù kpáá palàge agaló boo tṍó e dã́à túá kà gbò nòòtẽ́ ea kil ló kà “agẹbá tóm” ea ni sí nè pá a gbò mm̀ nakà dee deè nvéè tṍóí. (Jọ́gìs 2:7; 2 Pítà 1:16-19) Be o ni tú gã́bug gbáá dììma mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà, òó láá kẽ́èa boo tṍó e gbálà ńkem̀ gã́bug gbò e bà ólò kọ́ kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì e boólò bálásĩ́ àbèè mm̀ bọọ kpádó àbèè tṍó e ba beè olòó palàge bé uú boo sìtóm kọ̀ kpẹ̀aí. Boo tṍó e gã́bug tṍó ni téní, o mon bé e Jìhóvà ni lọl sìgà gbò nu ea géè kpega deè vaá naa kọọ̀ sìtóm kọ̀ kpẹ̀aí ‘á gbálá’ naa. (Àìzáíà 54:17; 60:22) O beè dã́tẽ́ ló gbò lé-lé bààtẽ́ ea nyoone gbò kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí vaá ò mòn nàgé bé e bà gé lọ́ló kẽ nyaaná gi bá ló nu mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Bàrì e monmà dẽe naa. (Próvẹẹ̀b 4:18; Àìzáíà 60:17) É kọọ̀ à ólò leemá ni gè tú gbò nu eo ni mon àbèè ge dã̀ ea kil ló gbò lé-lé nu e Jìhòvà ni nági kọ gé nè dõona gbò? Ẹ̀b bé níí dú kà lé vaá siè kpóó ló gbò ea di mm̀ zivèkà bõ̀ònaló pá vígà e bà gé nyoone nvéè Kráìst naaà!
18 Vá èé kọ́ vàẹ ea kil ló tṍó eo beè ié kà lé kpènà nè lé tùle ea aa bá Jìhóvà mm̀ o dùme? (Psalm 37:25; Máátìù 6:33; 1 Pítà 5:7) Ene kà vígà pábia ea ni dú kànen ea kọlà Mátà ólò siè kpóó ló dõona gbò tení dú gè kọọ̀: “Kọ̀láá bé e nu meà naa, ógá òòà aa ló gè fã̀ Jìhóvà. Mè ẹlẹ é ẹb nú ea kil ni ló” Nakà dùùlà bá deè tṍí beè ié nú ea beè naá ló Tolmina, enè nen ea beè di zẹ̀ẹ̀ gbò e Mátà beè olòó noòmà va Kpá Káí ea beè dììa múú mm̀ gbò ãa ból gbáá 1960. Tolmina beè gbóó kọọ̀: “Tṍó e ńdáà dóm beè ù, lóó m be è palàge ọọ, sõò gbò belá be è palàge nvèè bá nèm kọ ḿ gá lọẹ tọ́ọ̀ kà nònù. Mm̀ kà kà, Jìhóvà síè m kp̣óó ló kọ ḿ bii bá ló kilma sĩ́.” Tolmina a tú nágé aa kà gbò moǹ belí nvèèmà kpóó ló gbò e ẹlẹ ólò noòmà Kpá Kái mm̀ gã́bug gbáá. Mm kà kà, òó láá palàge agẹlẹ ló zìgà pá vígà é bè ò ólòó ló bel sìà kpóó ló nè ge olòó nootẽ́ gbò lé-lé nu e Jìhóvà dì ea gé nági.
Kpó Tẽ́ Gbò Lé lé Nu Ea Di Mm̀ Kpá Káí
(Psalm 99:6, 7) Mózìs nè Érọǹ beè dũunà pá a gbò vààla gyóọ, Vaá Sámuẹ̀l beè di gbàà gbò e bà géè kolí a bée. Bàé kólí Jìhóvà, Vá à ẹlẹ é áala vá gã́. 7 Ẹlẹ é ló bel nè va lọl gbàà bù dee. Bà sẹlẹ gbò a nu kẽ̀èa boo nè log e ẹlẹ beè nè va.
w15 7/15 8 ¶5
Sí Tóm Gè Nvèè Bá Kọọ̀ Gbáá Ló Á Di Zẹ̀ẹ̀ Pá Gbò Níí Bàrì
5 È ólò nyoone nvéè gbò nu dòòmà bá gbò gyóòlo Jìhóvà e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo e bà baatẽ́ mm̀ kpá Psalm 99:1-3, 5. (Bugi.) Dì belí bé ea dọà bàlà kẽ mm̀ kpá Psalm a naaá, Mózìs, Érọǹ, nè Sámuẹ̀l beè dọ bàlà kẽ nvèè sãá kúm kà kà fã̀ mm̀ baálà deeá. (Ps. 99:6, 7) Deè nieí, besĩ́ bà kálá kil káála gé zọ̀ Jíízọ̀s bẹ̀l dì belí gbò vààla gyọ́ọ, gbò e bà sígá ló gbò e ba beè tṍ nóó bólá dì e bà gé sí tóm mm̀ tọọ̀ káí Jìhóvà ea di boo kunukẽ̀í mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Gã́bug gãà gbò “dõona kà gònò naanà ból” dì e bà gé nveè bá nè va mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. (Jọ́ọ̀n 10:16) Náa kaló béè kọọ̀ ba ẹ̀b dẽesĩ́ dú kele-kele, pálàa gbòí dì e bà gé gbáá ló fã̀ Jìhóvà gbẹá boo kunukẽ̀í. Kọ̀láá bé ea dì naa, buù bẹ̀ì é láá biiná bẹẹ bá kọọ̀: ‘É kọ m̀ gé nveè gé sãa kúm nòònù Jìhóvà nyòòmà kà kà fã̀?’
(Psalm 101:2) Nda é labví láb nyìmànù vaá tõó dùm e kọ̀bèl á gé ló. Mó tṍó ní eo é dú ḿ lóé? Nda é lábví láb bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo gbẹá mm̀ nà tọ.
w05 11/1 24 ¶14
É Kọ Òó Zọ Gé Bàrì Naaá Nu?
Labví Láb Belí Kọ “Ò Gé Mon Nen E Dẽè Nen Náa Moà”
14 Kọbé è láá zọ̀ Jìhóvà naaá nu, èé íè ge ẹ̀vie naamá kà lèlàsĩ́ nen ea dì. Kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà beè naa kọọ̀ pá nvín Ízràẹ̀l e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo á nyimá kọọ̀ ẹlẹ náa gṹà ẽ̀ aalìè vá ló. Deè nieí, ẹlẹ é tú nágé a lóó tẹlẹ bàlà kẽ nè pá ńlẹ́ẹ̀ gbò dì belí Pọ̀bkà Neǹ Dòbá. É kọọ̀ Jìhóvà dú gé kà lèlàsĩ́ nen kilma ló olo belí kọ à dì ní kèsĩ́ ea gé nóòmà ni nu? Níì íb zìgà ea bọ́ló kọ é iéé é beà gá náa è gbĩ́ gè zọ̀ Bàrì naaá nu. Níà íb gbò zìgà e Mózìs beè iéé, “a beè elá àgàlà belí kọ à gé mon Nen e dẽè nen náa moà.” (Híbrù 11:27) Ge kọọ̀ Jìhóvà tõoí ló belí kà lèlàsĩ́ nen é náa kọ é bugi togó boo bé e nu tọ́aẹ́ ló naa tṍó e gé nè béèlàfùl. Nu dòòmà bá, néé bugi togó boo gè sí pọ́lọ́ vaá è gbóó gbĩ́ gè gṍ ló gbò kànen ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò àbèè pá bẹẹ tọ. Tãavó, èé piigà ge zọ̀ Bàrì naaá nu bã̀àna tṍó e tọ́ọ̀ nen náa gé moníi. Dì belí Méné Déviìd, èé bééláfùl kọọ̀: “Nda é lábví láb bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo gbẹá mm̀ na tọ.”—Psalm 101:2.
AUGUST 15-21
GYỌ́-GYỌ́ LÓ NU EA DI MM̀ MOǸ BEL BÀRÌ | PSALMS 102-105
“Jìhóvà Nyímá Kọ È Dúù Pọ́ì Sãa”
(Psalm 103:8-12) Jìhóvà dú Bàrì sàn nyíe vá à ólò tó sàn nen. À ọọ ló ge bã̀ súng vá a vulè à bọọ. 9 Náa é óloó bugíi pọ́lọ́ ló, ẹlẹ náa ólò kilsĩ́ gè ká súng gbẹá gbààẹ lee. 10 À gáà elá boo bẹẹ pọ́ló labmá láb nyòòmài, àbèè ge kọọ̀ a kpẽ́ bé e bẹẹ lọ̀ tóólá naa. 11 Boo béè kọọ̀ dì belí bé e káála bọọ kil kpã́á ló boo kunukẽ̀í naaá, níà bé ea vulè bọọ kilma ló gbò e bà sííá ẹ p̣ọ̀ ló Naa ẽ́. 12 Bé e deè báà nàànì dú kpã́á aa ló dọ̀ọ̀mà tẽ́ nàànì naaá, bé ea tú bẹẹ náàkyọ̀ kilma kpã́á lọ̀líí ló naa ẽ́.
w12 7/15 16 ¶17
Sí Tóm Nè Bàrì Ea Ólò Naa Kọ Nen Á Dì Pọ́ì
17 Sìgà tṍó èé láá lọ̀. (Ẹ̀klì. 7:20) Tṍó ea meà naa vó, á gá gbóó tõó ní ló kọ ó gé nàè ló tọ́ọ̀ kà nu àbèè ge ié ọ́ọ́-ọọ̀ ló. Dì belí nu dòòmà bá, be ò kúḿ tọ́ ló nu dọ̀, aa boo vá ò kyãà kilsĩ́ kalìbèè à bĩ́íná kọ ó bàn nvèè bá lọl bá gbò kànen. Jém̀z beè emí kọọ̀: “tã̀àgã ló Bàrì ea dú gã́ nen ea dẹlẹ nyíé boo Bàrì é áálá neǹ zọ̀ló, vá à Jìhóvà é náa kọ lóó e á valí. Be à íe pọ́lọ́ ea beè sì, Bàrì é ia ló nèe.” (Jém̀z 5:15) Ẽei, á gá tání nyíe kọọ̀ Bàrì dú Bàrì sàn nyíe vá à à gbóó dùùlà olo nvee mm̀ a bõ̀onatõ̀ò boo béè kọọ̀ à mon lé ea dì ní m. (Bugi Psalm 103:8, 9.) Tã́gíní bé eo é láá ié gé nyíe ea gbõoma kilma ló Jìhóvà a, náa gé ooà àà ní ló.—1 Kró. 28:9.
(Psalm 103:13, 14) Dì belí bé e tẹ̀ ólò ié sàn nyíe ló pá a nvín naaá, bé e Jìhóvà ié sàn ló gbò ea sííáẹ p̣ọ̀ ló naa ẽ́. 14 Boo béè kọọ̀ ẹlẹ palàge nyimá bé ea beè naái naa, À nyímá kọ è dúù pọ́ì sãa.
w15 4/15 26 ¶8
Olòó Dẹlẹ Nyíé Boo Jìhóvà!
8 Dõona kà bel ea dì dú gè kọọ̀ Jìhóvà nyímá kiẽ́e eé láá naa nu iná. (Ps. 103:14) Boo vó, náa ẹbmà dẽe kọ èé láá ĩ̀ìmà dẹ̀ẹ̀a boo áá beélè kói sõò à néi nvèè bá dì belí tẹ̀. Sìgà tṍó à ólò tõoí ló belí kọọ̀ née gé láá kìl na sĩ́. Sõò Jìhóvà náa kọ é àgala boo kọ náa gé sọẹ̀ bá pá a gyóòlo kọ bàá tení bá ẹ̀bmà ea elva kói. Àé néi kói ea é náa kọ ó láá ĩimai “vaá naa kọ ó monii èèlè eo é ténmai aamaí bá.” (Bugi 1 Kọ́rìnt 10:13.) Boo vó, è íè lé bug ea náa kọé dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ bé e Jìhóvà lọ́lókẽ noo bé eé láá emá nu naa di lèlà.
w13 6/15 15 ¶16
Zààvaló Bé E Jìhóvà Ólò Nè Nu Taalẹ Bá Naa nè A Nyìmànù
16 Lé, zẹ́ẹ́ ni túúmá kọọ̀ oloò neǹ Ízràẹ̀l eo dúù kà tãa. Tṍó eo fáàlà gbálà ńkem̀ falávà eo é neemà vààlà gyọ́ọ imá tọọ̀ káí, ò gbóó mòn gbò méné e bà fáálá gi nom domá. Àé láá gbóó tõó ní ló dù nuù kẹ́ẹ kọọ̀ vààla gyọ́ọ eo gé túè falávà neemàèí á gé ló tọ́ọ̀ nu. Tṍóá òó gbóó kẽ̀èa boo kọọ̀ kèsĩ́ Jìhóvà, o nè nù di ló nu. Boo béè éé? Ene kà nu dú gè kọọ̀, Jìhóvà bĩ́íná kọọ̀ é falávàá á dú kà ńlé. Kàsĩ́, à bélí kọọ̀ Jìhóvà gé kọ́ nè gbò tãa e bà dú Ízràẹ̀l kọọ̀: ‘M̀ nyímá kọọ̀ nóo gé láá nei bé e na gbòa nè naa, sõò m̀ nyímà nàgé kọọ̀ ò gé ném kà ńlé ea tõo lọ̀l vá à lee eo íè.’ Kà kà, Jìhóvà ólò zógè a dã̀ ból ló nu tení aa lò gè tú nvea mm̀ bug gbò kiẽ́e pá a gyóòlo é láá sìm tùlà nè ba dìtõ̀ò.—Ps. 103:14.
(Psalm 103:19) Jìhóvà a tib a kpòté méné e gbàǹ deè káála; Vaá bẹl boo dénè nu.
(Psalm 103:22) Dénè bá tóm Jìhóvà á lèèlàẹ, mm̀ dénè gbò kiẽ́e e ẹlẹ gé bẹl. Zivèkà ńdáà dùm á lèèlà Jìhóvà.
w10 11/15 25 ¶5
Jìhóvà Ní Ea Dú Bẹẹ Tẹ̀-íe Ea Bọọ Lọ̀l Vá À Lee É!
5 Dìbelí Neǹ Dèm Nù, Jhóvà Bàrì ní ea bọọ lọ̀l vá à lee boo kunukẽ̀í nè zivèkà bàlà booí é. (Bugi Kùuà Nù 4:11.) Jìhóvà dú nágé bẹẹ Dóm Bèèla, Neǹ Ge Nè Log, ne Méné, boo béè kọ à gbá tóm bèèla nè log, é nè gbò gá-gá ea dú ló a bẹ̀l beeá ló zivèkà bàlà booí sẹ̀ẹ̀a bá. (Àìz. 33:22) Tã́gíní bée bẹẹ gè dì aàé báá vá è dẹ̀ẹ̀à ẹ́ booá, èé gbóó ẹ̀bvìe naamá bẹẹ Tẹ̀-íe Ea Bọọ Lọ̀l Vá À Lee. Èé íe sìà kpóó ló ge bii bá ló a pọ̀b kpãaí e be è ólòó kẽ̀èa boo kọọ̀ “Jìhóvà boo a lóó a tib a kpòté méné mm̀ káála; vaá boo dénè nu ni ea ni bẹl boo é.”—Ps. 103:19; Tóm 4:24.
w07 12/1 21 ¶1
Bọ́ọ́ Bọọ̀ Jìhóvà Nè Ẹẹ Boǹ Méné Bàrì A
“JÌHÓVÀ boo a lóó a tib a kpòté méné mm̀ káála; vá à boo dénè nu ní ea ni bẹlẹ́.” (Psalm 103:19) Tení dú ló na gbò moǹ belí, neǹ ọ́lì sọ́l zílè bá kà kpòkúm nú ea di nvéè bẹbẹ̀l. À lela ló Jìhóvà Bàrì, ea dú neǹ dèm nù, ea bọọ lọ̀l vá à lee gè bẹ̀l zivèkà bàlà booí.
Kpó Tẽ́ Gbò Lé lé Nu Ea Di Mm̀ Kpá Káí
(Psalm 102:12) Sõò olo dì dọ̀ dè-dè e Jìhóvà, vá à o bọ́ọ́ bọọ é di aa kúúlí dọ kúúlí.
(Psalm 102:27) Sõò olo nóo ólò nyaaá, vá o gbáá náa gé íná kùbmà tọ́ọ̀ dee.
w14 3/15 16 ¶19-21
Sĩ́deè Ge Láá Tú Lé Bá Ẹ̀bmà Nu
“TÃ̀ÀGÃ LÓ NEN EA DI KÈ BÁ BÍÍGÁ LÓ”
19 Nen ea beè emí Psalm 102 beè di kèbá tã̀àgã̀. Ba beè “biigèe ló,” a beè di mm̀ kà agẹbá tã̀àgã̀ nè zọ̀ nyíe, naa ní e náa beè ié ná kói gè láá emá gbò tã̀àgã̀í. (Sọ́gọ́-sọ́gọ́ émì nu ea di boo togó Ps. 102) Gbò moǹ belí zógè tẹlẹ bàlà kẽ kọọ̀ a beè di mm̀ kà agẹbá nyaaló, à dú áá ẹ̀ẹ̀, nè dõona kà gbò nú ea gé téní gi bá. (Ps. 102:3, 4, 6, 11) A beè tõó ẽ́ ló belí kọọ̀ Jìhóvà gbĩ́ gè kpoolàẹ̀ẹ.—Ps. 102:10.
20 Sõò neǹ ọ́lì sọ́lí beè kilsĩ́ gè lèèlà Jìhóvà. (Bugi Psalm 102:19-21.) Dì belí e monì naá mm̀ Psalm 102 a, bã̀àna gbò e bà íe zìgà é láá mòn nàgé tã̀àgã̀ iná kiẽ́e ea é tãagẽ ba bug togó. Neǹ ọ́lì sọ́lí beè ié tọ́a ló “belí ńnóm e áá ẹ̀ẹ̀ di boo kọ̀ọ̀lọ̀,” belí a tã̀àgã̀ dúè níí áá ẹ̀ẹ̀. (Ps. 102:7) Be olo beè bugi nagé togó naa vó, kọ́ dénè o tã̀àgã̀ nè Jìhóvà dì belí bé e neǹ ọ́lì sọ́l beè naaá. Dì belí tã̀àgã ló nen ea di kè bá bíígá ló, ńlóò tã̀àgã ló é nvèè bá nè ni kọ ó bé pọ́lọ́ bùlà. Jìhóvà zigà kọọ̀ “ẹlẹ é dã́è tã̀àgã ló neǹ tãa; ẹlẹ náa gé gbẹ́ ba tã̀àgã ló.” (Ps. 102:17) Dẹlẹ nyíé boo nakà zìgà nùá.
21 Psalm 102 Kọ́ nágé bé eo é láá tú kà lé bá ẹ̀bmà nu naa. Neǹ ọ́lì sọ́lí beè naa níí tení domá ló gè kììlà a bug kpee gbaa ló ea íe kilma ló Jìhóvà. (Ps. 102:12, 27) A beè ié nvèà nyíé gbàà tṍó ea nyímá kọọ̀ Jìhóvà é kilsĩ́ gè olòó ẹ̀b nú ea kuu pá a gbò mm̀ tṍó tã̀àgã̀. Vóà naa, beè pọ́lọ́ bug gbĩ́ gè bã̀ ní m kọ ó gá láá sí tóm nè Bàrì bé eo gáẹ̀ beè sí naa, tã̀àgã ló Bàrì nyòòmà. Bàn Bàrì kọ á dãè o tã̀àgã ló níì áá boo béè ge ié lóó aa bá sìgà gbò o tã̀àgã̀ nì, sõò “kọbéè bée Jìhóvà dọa bàlà kẽ.”—Ps. 102:20, 21.
(Psalm 103:13) Dì belí bé e tẹ̀ ólò ié sàn nyíe ló pá a nvín naaá, bé e Jìhóvà íe sàn ló gbò ea sííáẹ p̣ọ̀ ló naa ẽ́.
w15 4/15 25 ¶7
Olòó Dẹlẹ Nyíé Boo Jìhóvà!
7 Éé ní ea náa vá à Jìhóvà náa ólò naa kọ̀láá nú e bĩ́ìnà ẽ́ bá e tẽ̀ènè tṍóá ẽ́? Kẽ̀èa boo kọọ̀ à tú bẹẹ gbaaló e íè kilma ló ẹlẹ doolé ló níí nvín nè tẹ̀. (Ps. 103:13) Nvín náa gé láá ẹ̀bmà dẽe lọl bá a tẹ̀ kọ àé náa kọ̀láá ka nú ea bĩ́ìnàè àbèè kọọ̀ àé náa nèè neèe tẽ̀ènè tṍóá. Sìgà nú e nvín é láá bĩiná dú pọ́ì nú ea dõgẽ mòn vá à leemá ẽ. Sìgà é élá dọ̀ tṍó e tṍó ni léé ló. Sìgà níì nú ea é léé ló nvíná àbèè gbò ea bãàa m nì. Kilma sĩ́, ge naa kọ̀láà nú e nvín bĩ́ìna ní e tẽ̀ènè tṍó é láá tú ẹlẹ naamá tẹ̀ tọ vá olo dú nvín tọ. Tẽ̀ènè áá báá, Jìhóvà é láá sọ̀tọ́ deè kọọ̀ tṍó á tení besĩ́ì à kálá aalá bẹẹ tã̀àgã ló mm̀ sĩ́deè ea dọa bàlà kẽ kọbé à lééí ló. Níà bé ea tan bẹẹ Neǹ Dèm Nù ea nyímá nu, tẹ̀ tọ ea íe vulè, nè Tẹ̀ ea di káálaá naa ẽ́. Ge naa kọ̀láá kà nú e bĩ́ìnà ẽ́ bá tẽ̀ènè tṍóá é tãagẽ bẹẹ gbaaló e íè kilma ló ẹlẹ.—Tú doolé ló Àìzáíà 29:16; 45:9.
AUGUST 22-28
GYỌ́-GYỌ́ LÓ NU EA DI MM̀ MOǸ BEL BÀRÌ | PSALM 106-109
“Õai Jìhóvà Zaa”
(Psalm 106:1-3) Leelai Jah! Õai Jìhòvà zaa, boo béè kọọ̀ ẹlẹ dú lé; A vulè sàn ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo di dọ̀ dè-dè. 2 Mée ní ea é láá aadeè kọ́ tóm dũ̀ùnè Jìhóvà tẹlẹ bàlà kẽ àbèè ge vee a bá tóm ea bọ́ló ge lèèlàa ẹ? 3 Ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe á diló gbò e bà íé lé bèèla, é gbò e bà ólò kilsĩ́ gè naa nú ea dú léá.
w15 1/15 8 ¶1
Õai Jìhóvà Zaa Vá Ò Íei Tã́áná Dee Bá
JÌHÓVÀ, nen e “dénè lé nu dòònù ea gbõoma aàẹ́ bá,” aadeè bọ́ló bẹẹ ṍàzaa. (Jém̀z 1:17) Dì belí bé e neǹ kùdẽe ló ea íe vulè, à palàge kpoogèi dee ló mm̀ nom̀ kpáló ne sĩ́deè bé eé láá naa nú ea léémá Bàrì naa. (Ps. 23:1-3) À zógè kọọ̀ à dúè “bẹẹ ketõ̀ò kpènà nè bẹẹ kói,” bọọ èlmà tõ̀ò mm̀ tṍó tã̀àgã̀! (Ps. 46:1) Mm̀ kà kà è íè gbele tṍò bug ea náa vá èé láá zìgà nú e neǹ ọ́lì sọ́l beè emíá ea kọ́ọ̀: “Õai Jìhòvà zaa, boo béè kọọ̀ ẹlẹ dú lé; A vulè sàn ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo di dọ̀ dè-dè.”—Ps. 106:1.
w15 1/15 8-9 ¶2-3
Õai Jìhóvà Zaa Vá Ò Íei Tã́áná Dee Bá
2 Éé ní ea náa à palàge dì bíi gè bugi togó boo bel gè nè ṍàzaaí é? Dì belí bé e bee zẹ́ẹ́ kọ́ naaá, gbò e ba di mm̀ dee deè nvéè deeí náa ólo õá nà nen zaa. (2 Tím. 3:2) Gbele tõ̀ò nen ẹb ba tã́áná dee bá tẹlẹ kẽ. Tã́gíbá ea aa bá bàlà boò ùlà kií nè bá e bà gé veèmà gbò nú e bà gé ùlà, gã́bug gãà gbò nen gbóó gbĩ́ gè ié gã́bug nu vá à nú e bà íe náa gbõomá ná vá ló. Nyómá gè kọọ̀ nen náa ólò õá nen zaa gé láá bã̀ nàgé mm̀ beéle. Dìgà belí pá nvín Ízràẹ̀l tṍó ea kil nvéeá, beéle é láá du nágé gbò e bè néé õá zaà nen vaá è gbóó pee bẹẹ díì díílá gbaa ló e íè kilma kiẽ́e Jìhóvà dì nè gbò tã́áná dee bá e ni íe lọ̀líé bá.—Ps. 106:7, 11-13.
3 Ni kpáá bugi togó boo nú ea é láá naaá tṍó e dọọ̀ kèbá tàvàlà dìtõ̀ò. Mm̀ tṍó ea dì belí vó, à ólò valí kọ á bú zelíí boo vá è gbóó lọ̀l dẽésĩ́ bẹẹ gbò tã́áná dee bá. (Ps. 116:3) Boo béè vó, mósĩ́ deè ní eé láá toní dùm ge olòó kilsĩ́ gè zààva ló nu ẽ́? Vá à éé ní ea é nveè bá nèi kọ é ié lé bug bã̀àna tṍó e di kèbá kà agẹbá tã̀àgã̀ ẽ? Naanii èé ẹb.
w11 10/15 5 ¶7
Naanii Èé Gbá Ṍ Kààgà!
Dìtõ̀ò buù gbò e gé gbá nyoone nvéè Kráìst dú kele, vá à níà bée bẹẹ nyómá dì nàgé naa ẽ́. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí kọọ̀: “Olòó õi kààgà.” (1 Tẹ̀s. 5:16) À íe gbele tõ̀ò bug ea náa kọọ̀ nyíéi á ẹẹ vá è olòó gbá ṍ kààgà. Beéle neè fã̀ Bàrì Ea Bọọ Lọ̀l Vá À Lee ea dú Jìhóvà; beele dã́à ból ló kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí; beele íè ẹ̀b dẽesĩ́ dùùà nè dùm e bè náa tá; vá à beele é láá nvèè nàgé bá nè dõona gbò kọ bàá ié nágé tẽ̀ènè íb gbò tã́áná dee báí.—Ps. 106:4, 5; Jèr. 15:16; Róm̀. 12:12.
Kpó Tẽ́ Gbò Lé lé Nu Ea Di Mm̀ Kpá Káí
(Psalm 109:8) Naa kọọ̀ a deè ge tõ̀òma dùm á dú ńkpulu; Vaá dõona nèn á tú a dọ̀ tóm lọ̀líé bá.
it-1 857-858
Ge tú tṍó gbẹẹ́ deèsĩ́ nyimá, Nè ge kọ́ nú ea é nááá
É kọọ̀ Bàrì beè kọ́ gbẹẹ́ kẽ kọọ̀ Júdàs ní ea é óo Jíízọ̀s mm̀ ge mm-mè kọ́ọ̀ bùlà Bàrì e?
Dùm ge tení ló nen oo ea beè di mm̀ Júdàs Ìskáriọ̀t beè mm-mè kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí vaá tẹlẹ bàlà kẽ sĩ́deè bé e Jìhóvà nè a Sã́áná ólò tú tṍó gbẹẹ́ deèsĩ́ nyimá nú ea é nááá naa. (Ps 41:9; 55:12, 13; 109:8; Tóm 1:16-20) Sõò née gé láá gbóó kọọ̀ Bàrì beè tú tṍó gbẹẹ́ deèsĩ́ kọ̀ àbèè ge kọ́ gbẹẹ́ kẽ kọọ̀ Júdàs boo a lóó ní ea é náa vó é. Gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí beè tú tṍó gbẹẹ́ deèsĩ́ kọọ̀ neǹ díì díílá kóò Jíízọ̀s ní ea é téneé ló ooé, sõò bà náa beè kolí béè kà lèlà a díì díílá kóò ea é náa vó. Ńdõona kà dú gè kọọ̀, nòòkúù Kpá Káí náa zọ gbá tọ kọọ̀ Bàrì beè tú tṍó gbẹẹ́ deèsĩ́ kọ́ bé e láb Júdàs é meà naa. Nòòkúu ea di káí e gbò tóm beè kọ̀ dú vóí: “Ó gá vàlẹ̀ bá dẹlẹ bá ból nen kọ ò gé túèe nveenìè mm̀ tọọ̀ tóm; Ó gá zọ̀ dõona nèn dõ̀ònà ńlẹ́ẹ̀ pọ́lọ́; tõó dùm ea õoà.” (1 Tím 5:22; òó láá bugi nagé a 3:6.) Ge tẹlẹ bàlà kẽ a tọa ló nè ọ̀ẹ̀ dẽe ge sààmà pá a 12 kà gbò tóm mm̀ sĩ́deè e nyìmà nù di m vaá à palàge bọ́ló, Jíízọ̀s tú zivèkà bílá dee tã̀àma ló a Tẹ̀ besĩ́ì à kalá naa kọọ̀ bàá nyimá a tóm̀ bùlà. (Lúùk 6:12-16) Be a beè dú kọọ̀ Bàrì beè tú tṍó gbẹẹ́ deèsĩ́ kọ́ kọọ̀ Júdàs é dú neǹ óò nen, níí gáè beẹ̀ naa kọọ̀ tùle ea aa bá Bàrì nè a kpènà á beá ène, vaá nyòòmà bé e log beè kọ́ naa, à gáẹ̀ beè naa kọọ̀ á dõonà pọ́lọ́ e dõona nèn beè sì.
Beè vó, àé láá dú kà kà kọọ̀ kà lèlà tṍó ea dú ge sàe naamá enè neǹ tómá, tọ́ọ̀ kà nu náa zógè kọọ̀ à íe nú ea beè zẹ́ẹ́ di nyíè Júdàs. À sọtọ́ deè kọọ̀ ‘pọ́lọ́ bùlà á bãèé m’ vaá gbóó kyọ̀ẹ̀ẹ, ea náa kọọ̀ ágá tuná tùle ea aa bá Bàrì, sõò à gbóó sọ̀tọ́ deè kọọ̀ pọ́lọ́ Nyómá á tulèèe nvee mm̀ dùm zib nè kẹ̀lẹ̀-kẹ̀lẹ̀. (Híb 12:14, 15; Jọ́ọ̀n 13:2; Tóm 1:24, 25; Jém̀z 1:14, 15; ẹ̀b JÚDÀS Ní ae égè 4.) Boo tṍó e pọ́lọ́ bùlàí ni bã́é m lọ̀l, Jíízọ̀s boo a lóó beè láá nyimá ló nú ea di nyíè Júdàs vaá kọ́ gbẹẹ́ kẽ kọ àé óòlèè e.—Jọ́ọ̀n 13:10, 11.
Kà kà, mm̀ nòòtẽ́ ea di mm̀ kpá Jọ́ọ̀n 6:64, boo tṍó e sìgà gbò nyòòne nvéè Jíízọ̀s ọgi dọ̀ boo béè sìgà nòòmà nù Jíízọ̀s, è bugì kọọ̀ “lọ̀l gé dààmà togó, Jíízọ̀s beè nyimá ló gbò e bà náa beè zìgà, nè nen ea é beè oóe.” Boo tṍó e moǹ bel ea kọ́ọ̀ lọ̀l gé “dààmà togó” (Gr., ar·kheʹ) beè dọa bàlà kẽ mm̀ kpá 2 Pítà 3:4 kọ́ nu kilma ló dààmà togó dèm nù, àé láá dú gè loá nágé bel nyòòmà dõona kà gbò dìtõ̀ò (Lúùk 1:2; Jọ́ọ̀n 15:27) Nu dòòmà bá, tṍó e pítà ló bel nyòmà tṍó e nyómá káí beè dọ boo gbò e bè níì pá Júù nì a “dì belí bé ea beè dọ boo beéle lọ̀l gé dààmà togó naaá,” ẹlẹ náa géè ló bel nyòòmà tṍó e ẹlẹ beè dààmà togó nyoone nvéè Jíízọ̀s àbèè ge dú neǹ tóm sõò à géè ló bel nyòòmà enè íb tṍó ea beè palàge dì bíi mm̀ a sìtóm, ea dú deè Pentecost, 33 C.E. a, “naamá dààmà togó” tṍó e Bàrì beè nè a nyómá boo béè ge mm-mè enè íb tóm̀ bùlà. (Ac 11:15; 2:1-4) Vóà naa, à dú kà lé nu gè nvèè kpíí ló bel e bà ló nyòòmà John 6:64 mm̀ kpá ea kọlà Lange’s Commentary on the Holy Scriptures (227 náásĩ́): Ea kọ́ọ̀ “Dààmà togó . . . náa gé lóá bel nyòòmà dààmà togó kọ̀láá kà nu, . . . àbèè lọ̀l gé dààmà togó tṍó e Jíízọ̀s beè zọ̀ buu buù ọ̀bvà naaá nu, . . . àbèè tṍó Ea beè dààmà togó ge sà pá A gbò nyòòne nvée, àbèè dààmà togó a sìtóm dì belí Mèzáíà, . . . sõò lọl ló túá kà nuù ke gũ̀a ní ea beè naa kọọ̀ sìgà ọbvà á ọgi dọẹ. Boo béè vóí, Ẹlẹ beè nyimá ló nen ea é óóe lọ̀l gé dààmà togó.”—Nen ea beè tàb vaá kpá bugi tení boo dú P. Schaff, 1976; tú doolé ló 1 Jọ́ọ̀n 3:8, 11, 12.
(Psalm 109:31) Boo béè kọọ̀ ẹlẹ é élá boo bálè gbò tãa, ge dùùlà va lọl bá gbò e bà gé gbẹ́ẹ.
w06 9/1 14 ¶8
Kà E Túù Lọl Mm̀ Vòò Kà Kpá Psalm
109:30, 31; 110:5. Gbọ ea di bákiè neǹ bé náa é láá kpènà gẹ̀ bé ea dìé boo bálè. Ge doolé ló, Jìhóvà “di boo bálè” pá a gyóòlo, ge bé-bé nè va. Boo béè vóí, ẹlẹ ólò nè va kpènà nè nvèè bá ea dú kà lé bug ea náa vá èé “palàge lèèlàẹ”!
AUGUST 29–SEPTEMBER 4
GYỌ́-GYỌ́ LÓ NU EA DI MM̀ MOǸ BEL BÀRÌ | PSALM 110-118
“Éé Ní E Nda É Láá Kpẽemá Nè Jìhóvà Ẹ?”
(Psalm 116:3, 4) Ú beè lò díí tenmá ḿ ló; Vá à Bànà Ú à palàge biím bá ló. Tã̀àgã̀ nè bììla nyíe beè bú kọ̀lim. 4 Sõò m beè gbóó kolí Jihóvà kọọ̀: “Olo Jìhóvà, dùùlàm!”
(Psalm 116:8) Olo o duulàm lọl bá ú, o fãanà gĩ́i lọ̀lí ḿ dẽe, o náa kọọ̀ ḿ gá kumí tọ́ ló nu dọ̀.
w87 3/15 24 ¶5
Bàrì Ẹ́ẹ́-Ẹẹ̀ Nyíe, Gbò Ẹ́ẹ́-Ẹẹ̀ Nyíe!
◆ 116:3—Gbò éé ní ea dú “dii e U lo é”?
À bélí gè kọọ̀ ú beè tú kà agẹbá dii bọmá neǹ ọ́lì sọ̀l vaá gè kìl aa bá náa beè valí. Díí e bà bọ́má bá nen ólò vàlẹ̀bá nyaá ẽ́ ló àbèè ge zọ̀ nen, kpá ea kọlà Greek Septuagint ló bel nyòòmà moǹ bel pá Híbrù ea tõó dọ̀ “díí” belí “nyaaló.” Boo béè vóí, tṍó e Jiízọ̀s Kráìst beè ùa, ú beè siíe bií kẽ naa ní e bè néè láá aa boo, àbèè ge kọọ̀ aẹ̀ di kebá nyaaló ea dú ló ú. Tṍó e Jìhóvà kẽée lọl kemà ú, A beè naa kọọ̀ á di pọ́ì aa bá nyaaló ú.”—Tóm 2:24.
(Psalm 116:12) Éé ní e nda é kpẽ́émá nè Jìhóvà boo béè dénè lé nu ea ni náa nè ndaẹ́?
w09 7/15 29 ¶4-5
Tú Ẹ́ẹ́-Ẹẹ̀ Nyíe Tuumá—Nè Lọa Bùlà
Neǹ ọ́lì sọ́l beè bugi togó kọọ̀: “Éé ní e nda é kpẽ́emá nè Jìhóvà boo béè lé nu ea ni náa nè nda ẹ́?” (Ps. 116:12) Mókà lé ní e ẹlẹ ni íeé? Jìhóvà beè nvèè bá nèe kọọ̀ á láá ĩ̀ìmà gbẹá kèbá “tã̀àgã̀ nè nyaaló” ea beè dọ̀ẹ́ boo.” Bọọ èlmà tõ̀ò, Jìhóvà beè dùùlàẹ lọl bá ú.” Kátogóí à géè gbĩ́ gè gbóó “kpẽ́ òòma kẽ” nè Jìhóvà. Éé ní e neǹ ọ́lì sọ̀l é gbóó naa ẽ́? A beè kọọ̀: “Nda é kpẽ́ gbò nú em beè zìgà nè Jìhóvà.” (Ps. 116:3, 4, 8, 10-14) A beè beelafùl ge naa dénè nú ea beè zìgàgì nè Jìhóvà nè ge mm-mè kọ̀láá kà gbò tóm ea kuulìè e bá gè naa.
Olo gé láá naa nagé vó. Mósĩ́ deè e? Tení dú ló gè tõó boo gbò log nè gbò nòòkúu e Bàrì néi kọ̀láá tṍó. Kilma sĩ́, gbóó pììga boo kọọ̀ ge fã̀ Jìhóvà á dú pọ̀bkà nú eo é náá mm̀ o dùm vaá ò sọtọ́ deè kọọ̀ nyómá kái Bàrì á tulèè ni mm̀ kọ̀láá kà nú eo é náa. (Ẹ̀klì. 12:13; Gàl. 5:16-18) Mm̀ kà kà, nóó láá aa deè kpẽ́ kọ̀láá kà nú e Jìhóvà ni náa nè ni. Sõò, à ólò naa kọọ̀ nyíè Jìhóvà á ẹẹ tṍó ea moń ni eo gé sí tóm lọa bùlà nèe. (Pró. 27:11) Ẹ̀b íb gbò lé nèà deè ea neà beéle gè naa kọọ̀ nyíè Jìhóvà a ẹ́ẹ́ mm̀ nasĩ́ deèí naaà!
w10 4/15 27, ńkpó
Ò Gé Palàge Nyoone Gé Nvéè Kráìst?
Éé Ní Ea É Nveè Bá Nè Ni Kọ Ó Kilsĩ́ Gè Nyoone Nvée Kráìst E?
▪ Bugi Moǹ Bel Barì kọ̀láá dee vá ò bugi togó boo nú eo bugì.—Ps. 1:1-3; 1 Tím. 4:15.
▪ Tã̀àgã ló Bàrì kọọ̀ a nyómá káí á siè ni kpóó ló nè ge kpenàè ni.—Zẹ̀k. 4:6; Lúùk 11:9, 13.
▪ Zọ̀ gbò e bà íe bẹ̀à sã́ bùlà ge sí tóm kọ̀ kpẹ̀a naaá nu.—Pró. 13:20; Híb. 10:24, 25.
▪ Nyimá bé e íb tṍó e dìí gbálá naa.—Ẹ́fẹ. 5:15, 16.
▪ Palàge nyimá ló gẹẹ-gẹẹ ló ea ólò sìlà aa ló ge ‘bàn tṍó aa ló.’—Lúùk 9:59-62.
▪ Ge olòó kẽ̀èa boo zil ge kìn lóó nè Jìhóvà nè gbò tã́ána dee bá eo íè lọl ló ge fã̀ Jìhóvà lọa bùlà nè ge nyoone nvéè Jíízọ̀s Kráìst.—Ps. 116:12-14; 133:3; Próv. 10:22.
Kpó Tẽ́ Gbò Lé lé Nu Ea Di Mm̀ Kpá Káí
(Psalm 110:4) Jìhóvà beè zilá zíl, vá à ẹlẹ náa gé nyááná bùlà: “Òó dú neǹ vààla gyọ́ọ dọ̀ọ̀mà dè-dè dì belí Mèkízẹdẹ̀k!”
w14 10/15 11 ¶15-17
Íé Agẹbá Zìgà Kilma Ló Ẹẹ Boǹ Ménéá
ZIL EA TÕÓ DỌ̀ TÓM E NEǸ VÀÀLA GYỌ́Ọ ÓLÒ SÌ
15 Boo tṍó e zil Ébràhám nè níí Déviìd náa kọ á palàge dọ bàlà kẽ kọọ̀ nvín ea aa mm̀ ẹẹ pábiaá é sítóm dì belí méné ea é bẹl, áá nakà dọ̀ tómí náa gé gbõomá ló gè domà tã̀áná dee bá nèà dénè dó. Kọbé bà gbóó láá aa deè ié tã́áná dee bá, bàé náa kọ bàá di pọ́ì aa bá dìtõ̀ò náàkyọ̀ vaá naa kọ bàá dũùnà pá tọ Jìhóvà ea dì beeá ló zivèkà bàlà booí. Àé bĩ́íná kọọ̀ nvín ea aàẹ́ m á si nágé tóm dì belí neǹ vààla gyọ́ọ kọbé níí láá mm-má. Ẹẹ Neǹ Dèm Nù ea nyímá nuá beè naa kọọ̀ níí á valí tení dú ló gè naa dõona kà log, ea dú zíl ea kuu gè dú neǹ vààla gyọ́ọ dì belí Mèkízẹdẹ̀k.
16 Jìhóvà beè tẹlẹ bàlà kẽ tení dú Méné Déviìd kọọ̀ Ẹlẹ é zọẹ̀ Jíízọ̀s bãè mm̀ zil ea íé bàà kà nú ea é ḿm̀-mè: ge kọ á “ĩìtẽ́ boo bàlè Bàrì” dọ̀ tṍó ea é lẹ̀ẹ̀là bel ló pá a gbò ọ́b nè ge kọ á “á dú neǹ vààlà gyọ́ọ dọ̀ dè-dè belí Mèkízẹdẹ̀k.” (Bugi Psalm 110:1, 2, 4.) Éé ní ea náa à belí “níí Mèkízẹdẹ̀k ẹ”? Boo béè kọọ̀ Mèkízẹdẹ̀k ea dú méné Sálẹ̀m beè sí tóm dì belí “neǹ vààla gyọ́ọ̀ Bàrì Ea Bọọ Lọ̀l Váà Leeá” gbele begè dẽè tṍó pá nvín Ébràháàm à kálá bã Boo Kunukẽ̀ Zìgàa.” (Híb. 7:1-3) Jìhóvà ní ea beè íe bá ló é. Áá ẹlẹ ní e bà kólí a béee mm̀ Kpá Káí e ba beè emí mm̀ dém bel Híbrù kọ à beè sí tóm dìbelí méné nè neǹ vààla gyọ́ọ ẹ́. Bọọ èlmà tõ̀ò, tã́gíní bé e náa íe nen ea beè bẹ̀l lọ̀l besĩ́ ẹlẹ à kálá bẹ̀l àbèè kọ à gbáá bẹ̀l tṍó e ẹlẹ ni bẹl lọ̀la, àé láá dú gè kolíe “neǹ vààla gyọ́ọ̀ ea dì lee,” àbèè dọ̀ dè-dè.
17 A beè aa deè íbá ló Jíízọ̀s kọ á dú neǹ vààla gyọ́ọ tení dú ló kele zíl e Jìhóvà beè zọ̀ẹ zilá, àé kilsĩ́ gè dú “neǹ vààla gyọ́ọ ea dì dọ̀ dè-dè belí níí Mèkízẹdẹ̀k.” (Híb. 5:4-6) Níí palàge zogè kọọ̀ Jìhóvà bééláfùl ge mm-mè a tóm̀ bùlà kilma boo kunukẽ̀í tení dú ló Boǹ Méné Mèsáíà.
w06 9/1 14 ¶1
Kà E Túù Lọl Mm̀ Vòò Kà Kpá Psalm
110:4—Éé Ní E Jìhóvà ‘beè zilá zíl nyòòmà vá náa gé ọ́gá boo é’? Nakà zílí dú zíl e Jìhóvà beè zọ̀ Jíízọ̀s Kráìst bã̀àa m kọ á dú Méné nè Pọ̀b Neǹ Vààla Gyọ́ọ.—Lúùk 22:29.
(Psalm 116:15) Tṍó e gyóòlo Jìhóvà ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ú à ólò palàge zọ̀ẹ.
w12 5/15 22 ¶2
Bíb Ea Aa Bá Gbò E Ba Ólò Bugi Bẹẹ Kpá
Tṍó e gé ne lòbèl gbẹá kètó, náa bọ́ló kọ é tú Psalm 116:15 loomá bel nyòòmà nen ea beè ù, kọbèè à gá náa à ú mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé kilma ló Jìhóvà. Ló éé? Boo béè kọọ̀ bel e neǹ ọ́lì sọ́l beè lòí íe gbele tõ̀ò nú ea doà bá. À tõó dọ̀ kọò ú dénè pá a gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ólò palàge zọ̀ Jìhóvà Bàrì tṍó e bà ú.—Ẹ̀b Psalm 72:14; 116:8.