Génesis

Ayaawatünüsü nüʼlapüin chi Faraónkai nütüma José

41 Sülatataalakalaka piama juya. Shiasaʼa soʼu wane kaʼi, aʼlapüjaataalashi chi Faraónkai. Eejeittaa nia shaʼwatataain nüʼlapüinruʼu sotpaʼa tü süchikat Nilo. 2 Niʼrakalaka saaʼin akaratshisü paaʼa anapüisü maʼi sümaa kaüspülijüin saaʼin eeweenuwaain shirokujee tü süchikat sünain ekajawaa süpaʼamüin tü wüitüshiikat. 3 Otta müsia süchiiruajee, sujuinnuwaakalaka saaʼin waneeirua akaratshisü paaʼa mojujasü maʼi sümaa aürülajüin maʼi saaʼin shirokujee tü süchikat. Süshaʼwaajaakalaka aaʼin saʼatoʼujee tü waneeirua sotpaʼa tü süchikat. 4 Je tü paaʼakalüirua mojujasükat sümaa aürülajüin, shimiratkalaka saaʼin tü paaʼa anapüisükalüirua sümaa kaüspülijüin. Nüchijiraakalaka joo sünainmüin tü nüʼlapüinkat.

5 Nütunkataalakalaka joo nüchukuaʼaya. Eetaalakalaka joo wane nüʼlapüinyaʼasa. Niʼrataalain saaʼin wane süsaʼa “trigo” sümaa akaratshisü shikiiwajuna. Anapüisü maʼi tü soʼukot je kettaasü süpüla ashannaa. 6 Otta müsia süchiiruajee, shiiʼiyalaakalaka saaʼin joo wane süsaʼaya sümaa akaratshisü shikiiwajuna maʼülüʼüjasat soʼu sümaa julüin saaʼin sütüma tü jouktaikat. 7 Je tü akaratshisü shikiiwajuna maʼülüʼüjasatkat oʼu, shimiralüin saaʼin tü akaratshisü shikiiwajuna kaʼülüʼüjasükat oʼu.

Achijiraashi joo chi Faraónkai sünainmüin tü nüʼlapüinkalüyaʼasa sünain müin naaʼin nüleʼeruʼu: “Lapüjaʼa neʼe”. 8 Shiasaʼa mapa jaʼipa kaʼikat, jiwaʼatüsü naaʼin chi Faraónkai saaliijee tü nüʼlapüinkat. Neenajitkalaka süpüshua tü ooʼulakütkalüirua yala Egipto je tüirua atüjaasükalüirua saaʼu kasa süpüshua sünain nüküjüin süchikü tü nüʼlapüinkat namüinrua. Akatsaʼa isain joo nachikü nayaawatüin jamaluʼulüin tü nüʼlapüinkat.

9 Niasaʼa joo chi laülaashikai naaʼu na aapajüliikana nüsüin chi Faraónkai, nümakalaka nümüin:

—Sototooitpajaʼa joo taaʼin wane taainjala soʼu kaʼikat tüü. 10 Tayakai ooʼulaka chi laülaashikai naaʼu na aainjüliikana pan pümüin, püpüreesajirüin paala suluʼu tü kaatset chakat nipialuʼu chi sülaülashikai tü waariakat saaliijee jashichin pia wamüin. 11 Soʼu wane ai, aʼlapüjaashii waya je waneʼewai sukua tü waʼlapüinkat eesü kapülajatkat. 12 Eejachikalaka wamaa wane hebreo jimaʼaiyüʼiya, nüchepchia chi sülaülakai tü waariakat. Niakalaka ayaawatüin sünain jamaluʼulüin tü waʼlapüinkat. 13 Eitüsütaayai joo saaʼin tü nümakat wamüin paala, ayatüsüjaʼa alatüin wamüin tü nümakat wamüin sümaa taleʼejinnataain tachikua suluʼumüin taʼyataale, je chi waneʼe, ayatüin nuʼutinnüin aaʼin.

14 Nuluwataakalaka chi Faraónkai süpüla niyuʼnnamaatüinjachin José suluʼujee tü kaatsetkat. Nüüjirataakalaka José nuʼwala sümaa nuʼwanajaain nüsheʼin. Je süchikijee, nüntakalaka eemüin chi Faraónkai.

15 Nümakalaka joo chi Faraónkai nümüin José:

—Eesüleʼe wane taʼlapüin. Akatsaʼa joo nnojolüin jaralüin ayaawatüin jamaluʼulüin shia. Taapa achikichi pia sümaa tütüin pia süpüla ayaawataa lapü —nümakalaka nümüin.

16 Nüsouktakalaka joo José nümüin chi Faraónkai:

—Tayakai nnojo. Nia Maleiwakai aküjeechika süchikü sünain jamaluʼulüin tü püʼlapüinkat.

17 Nüküjakalaka joo chi Faraónkai süchiki tü nüʼlapüinkat:

—Eejeittaa taya shaʼwatataain aaʼin taʼlapüinruʼu sotpaʼa tü süchikat Nilo. 18 Teʼrakalaka saaʼin akaratshisü paaʼa anapüisü maʼi sümaa kaüspülijüin saaʼin eeweenuwaain shirokujee tü süchikat sünain ekajawaa süpaʼamüin tü wüitüshiikat. 19 Otta müsia süchiiruajee, sujuinnuwaakalaka saaʼin waneeirua akaratshisü paaʼa mojujasü maʼi sümaa aürülajüin maʼi saaʼin shirokujee tü süchikat. Nnojoyülia teʼrüin kasa eekai müin aka tia suluʼu tü mmakat Egipto. 20 Shiasaʼa tü paaʼa aürütsükat maʼi, shimiratkalaka saaʼin tü paaʼa kaüsüsükalüirua. 21 Ayatüsia neʼe maa akaajüle aürülüin süchikijee shiküitpain tü wane paaʼa kaüsüsükalüirua. Müsü tü taʼlapüinkat. Tachijiraakalaka soʼumüin tia.

22 “Taʼlapüjaakalaka joo tachikuaʼaya. Teʼrakalaka saaʼin wane süsaʼa ‘trigo’ sümaa akaratshisü shikiiwajuna. Anapüisü maʼi tü soʼukot je kettaasü süpüla ashannaa. 23 Otta müsia süchiiruajee, teʼrakalaka saaʼin joo wane süsaʼaya sümaa akaratshisü shikiiwajuna maʼülüʼüjasat oʼu sümaa julüin saaʼin sütüma tü jouktaikat. 24 Je tü akaratshisü shikiiwajuna maʼülüʼüjasatkat oʼu, shimiralüin saaʼin tü akaratshisü shikiiwajuna kaʼülüʼüjasükat oʼu. Müsü tü taʼlapüin taküjüitpakat namüin na ooʼulaküliikana yaaya Egipto, otta isasü nachiki nayaawatüin saaʼu jamaluʼulüin shia”.

25 Nüsouktakalaka joo José nümüin:

—Tü piamasükat lapü, wanaawasü kapülajatkat. Niiʼiyatüin Maleiwakai pümüin tü naaʼinrüinjatkat. 26 Müshi taya tachikua, tü piamasükat lapü, wanaawasü kapülajatkat. Tü akaratshisü paaʼa anapüisükat maʼi je tü akaratshisü shikiiwajuna “trigo” kaʼülüʼüjasükat, akaratshi juya. 27 Ooʼulaka müsia tü akaratshisü paaʼa mojujasükat maʼi sümaa aürülajüin maʼi, tü ojuinnuwaakat süchiiruajee tü anapüisükat, akaratshinjatü juya sünain jouktaleʼolüinjatüin. Müsia aka tü akaratshisü shikiiwajuna “trigo” maʼülüʼüjasatkat sümaa julüin saaʼin sütüma tü jouktaikat, akaratshinjatü juya sünain jouktaleʼolüinjatüin. Müsü tü kapülajatkat tü püʼlapüinkat.

28 “Maa aka tü tamayütkat pümüin sünain niiʼiyatüin Maleiwa pümün tü naaʼinrüinjatkat. 29 Eeinjatüleʼe akaratshi juya sünain joulüinjatüin maʼi emiraa sainküin tü mmakat yaa suluʼu Egipto. 30 41:30-31 Ooʼulaka müsia süchikijee tia, anteerüleʼe akaratshi juya sünain jouktaleʼolüinjatüin je sünain alinjatüin maʼi jamü. Ajaʼtteerüleʼe süpüshua tü joutkat yaa suluʼu tü mmakat Egipto. Jarattaayai soteerüin aaʼin tü joutpüʼükat paala suluʼu Egipto süka alinjatüin maʼi tü jamükat. 31 — 32 Püʼlapüinsü tü lapükat piantua süka pansaatüjüliain shia nütüma Maleiwakai süpüla naaʼinramaatüinjatüin shia.

33 “Je joo müinma shia, shia anaka aluʼu müleka püchajaale wane wayuu eekai kekiin maʼi süpüla kasa süpüshua süpüla piʼitaain nia sülaülain tü mmakat yaa Egipto. 34 41:34-36 Je anasü kalaülajanale pütüma waneʼewai sukua tü mmakat yaa Egipto süpüla nakotchijirüin soʼu pünajüt suʼunnaa tü akaratshi juya anasükat. Sünainjee jaʼraisü toleeka soʼu, aapüneerü waneesia nümüin chi Faraónkai. Anaajaanawalinjatü tü soʼukot suluʼu wane pueuloirua aneekajuushikat nütüma chi Faraónkai. Je tü soʼukot pünajüt aapaaushikat, ayateerü anaajaanüin süpüla suikkünüinjatüin sümüin tü wayuukolüirua soʼu tü akaratshi juya aikat oʼu jamü sümüin suulia jamüsirüin”. 35 — 36 —

Sülaülashi Egipto José

37 Anajataitpa joo saaʼin tü nüküjalakat José nümüin chi Faraónkai je namüin na niʼipajanakana. 38 Müichipa joo nia namüin:

—¿Jaleechipajaʼa wantüin anain wane wayuu eekai müin aka chii, eekai naaʼinmaajachin Maleiwa?

39 Müshi joo nia nümüin José:

—Nnojoire jalain wane wayuu eekai müin aka pia, eekai kekiin sümaa pülashin süka aleinjachinjaʼa pia nütüma Maleiwa nütüjeʼetkalaka pia saaʼu tüü süpüshuaʼaleʼe. 40 Pieechi aluwataaka suluʼu tepia. Je tü wayuukalüirua yaakat suluʼu, jüüjüweerü pümüin sünain tü puluwataweetkalü anain suluʼu ayatüinjachinjaʼa taya laülaain puulia süka tayain sülaülain tü mmakat Egipto. 41 Je jooluʼu teʼitaain pajapuluʼu süpüshua tü mmakat Egipto —nümakalaka chi Faraónkai nümüin José.

42 Naakatüinjeseʼe Faraónkai sünainjee najapü wane süttiija ejeerüjia karaloukta. Niʼitaakalaka shia sünain najapü José. Naʼaneʼetkalaka nia wane asheʼinyüü anasü maʼi je wane kakuuna ooro. 43 Noʼoteʼetkalaka nia suluʼu tü kareeta neʼejenakat chi sülaülashikai süpüshua tü niʼipajatkalüirua. Je na wayuukanairua eejanakana nümaa José, aʼwaatüshii maʼi naya sünain maa: “Jüsünnaa nüpüleerua”. Sümaa tia, chi Faraónkai, niʼitaaitpa süpüshua tü mmakat Egipto najapuluʼu José.

44 Nümüshi joo nia:

—Mayaashije tayain sülaülashin tü mmakat Egipto, aluwataainjachia neʼe pia teʼipajee. Je tü wayuukalüirua yaa Egipto, jüüjüweerü pümüin süpüshuaʼaleʼeya.

45 Niʼitaaitpa joo wane anüliee Egiptojeʼewat nünain José: Zafnat-paneasüin. Kaʼwayuuseichipa joo nia nütüma, wane jierü kanüliasü Asenat tü nüchonkot Potifera, chajachikai On, chi wane sacerdote Egiptojeʼewaikai. Sülaülaichipa joo José Egipto nütüma chi Faraónkai.

46 Apünüin shikii juya nuuyase José wanaa sümaa nuʼttüin sünain aʼyatawaa nümüin chi Faraónkai. Soʼu tia, ajuittüshi joo nia nümaʼanajee chi Faraónkai sünain awaralijawaa sainküin mmakat Egipto süpüla niʼraajüinjatüin shia süpüshua.

47 Jouluitpa joo pünajüt sümaʼinruʼu tü akaratshikat juya süka jouluitpain juya sainküin mmakat. 48 Nükotchijirüin José soʼu tü pünajütkalüirua sümaʼinruʼu tü akaratshi juya anasükat. Nünaajeʼetkalaka shia suluʼu waneʼewai sukua tü pueulokalüirua eekai eein pünajüt süʼünnaa. 49 Eemaatakaʼa shiichiraain joo tü soʼukot pünajüt süka wattain maʼi saalin, mataasü aka saaʼin jasai sotpünaa palaa. Ooʼulaaichipa José suulia ayaawajiraa shia süka wainmain.

50 Je süpülapünaa joo süntüin tü akaratshikat juya jouktaleʼolüinjatkalü oʼu, kachonshi José sümüin Asenat. Piamasü nüchooin sümüin. 51 Chi palajachikai jemein, Manasés nünülia nütüma José. Müshi nia: “Nünüliataitpajaʼa tü anülieekat saaʼu motüitpain taaʼin nütüma Maleiwakai süpüshua tü tamülialakat je süpüshua tü takuaippapüʼükat chaʼaya nuumainruʼu chi tashikai”, müshi. 52 Je chi chiiruajachikai, kanüliaichipa nia Efraínsüin nütüma. Müshi nia: “Nünüliataitpajaʼa tü anülieekat saaʼu kachooinchipain taya nütüma Maleiwakai yaa suluʼu tü mmakat eejachire talatirüin tamüliala”.

53 Alatüitpa jooluʼu tü akaratshikat juya joutkat oʼu paala soʼu pünajüt suluʼu Egipto. 54 Je oʼttüitpa jooluʼu tü akaratshikat juya sünain jouktaleʼolüin. Eitüsütaayai saaʼin tü nümakat paala José. Aijeerü jamükat sainküin mmakat süpüshuaʼaleʼe. Shiajaʼa neʼe Egipto nnojoleetka aluʼu jamü süka kottüitpain wainma soʼu pünajüt nütüma José.

55 41:55-56 Süntapa jamü shipialuʼu tü wayuukolüirua sainküin tü mmakat Egipto, suʼunakalaka sünain achajawaa eküülü eemüin chi Faraónkai. Niasaʼa chi Faraónkai, nümakalaka namüin: “Juʼuna nünainmüin José. Jaaʼinra tü nümakat jümüin”. Je José, nujutalirüin soʼu süpüshua tü miichikalüirua eere sünaajaanüin paala wainma soʼu pünajüt süpüla süikkünüinjatüin sümüin tü wayuukalüirua Egiptojeʼewatkalüirua. 56 —

57 Antapaatasüjeseʼe tü wayuu suluʼujeejatkat waneeirua mma süpüshuaʼaleʼe sünain ayalajaa eküülü nümaʼanamüin José süka alin maʼi jamü sainküin mmakat süpüshua.