Settienpüroʼu

Na wayuu eejanakana nükalioʼu Jesuu natüjaa aaʼu nütüjain maʼin ekirajaa. Nachuntapejeʼe nümüin naaʼinrüinjatüin kasa pülasü. Shiasaʼa süka nnojoluin naaʼinrüin Jesuu tü nachuntakat naya wayuukana, nnojoishii anoujain naya nünain (Mat. 16:4). ¿Kasa süküjaka tü Bibliakat süchiki tia? Anuu wanee pütchi nüküjatüjütkalia Isaías nüchiki chi Mesíaskai: «Nnojoleechi aʼwaatüin, nnojoleechi woottüin suluʼupünaa tü pueulokalüirua» (Mat. 12:17-19). Nnojoishi aʼwaajaain Jesuu süchiki tü niʼyataainkat nümüin Maleiwa. Nnojoishi akumajirüin nia piichi aʼwaajülee Maleiwa eeka anain maʼin. Nnojoishi kasheʼinyaain nia kuluulu anaka maʼin shiiʼiree kojutuin nia amüinyüü jee nnojoishi kanüliayaain nia süpüla kojutuinjachin sümüin wayuu. Jamüshijaʼa wanaa sümaa nüsakiijünüin Jesuu nutuma Herodes, nnojotsü naaʼinrüin kasa pülasü nuʼupala shiiʼiree nüjütüin nia (Luc. 23:8-11). Mayaainjeʼe naaʼinrüin Jesuu waneirua kasa pülasü, nnojotsü shiain naaʼinmaain tia. Tü naaʼinmaakat maʼin shia tü aküjaakat pütchi nüchiki Maleiwa. Müshijeseʼe nümüin namüin na nikirajüinkana: «Süka shiain ajütünüin apüla taya» (Mar. 1:38). w21.05 4 püt. 9, 10

Wachajaainjana nachiki na wayuu «kapülakana aaʼin nünüiki Maleiwa süpüla eeinjanain naya waneepia» (Aluw. 13:48, TNM). Süpüla noushikajaainjanain süchiirua nukuwaʼipa Jesuu naya wayuukana, wakaalinjainjana naya (1) süpüla nayaawatüin saaʼu tü sümakat tü Bibliakat, (2) süpüla nanoujainjatüin sünain otta (3) süpüla naaʼinrüinjatüin shia (Col. 2:6, 7; 1 Tes. 2:13). Wapüshuaʼa wayakana eeshii süpüla wakaalinjain na ekirajaashiikana sünain tü Bibliakat. Süpüla tia anainjatü wakuwaʼipa napüleerua, alinjana naya wapüla jee anainjatü naaʼin wamaa noutkajaapa wamaa (Juan 13:35). Chi wawala ekirajakai wanee wayuu sünain tü Bibliakat, nüchajaainjatü maʼin sukuwaʼipa süpüla nükaalinjain nia süpüla nuuʼulaain suulia tü jülüjakat naaʼin jee tü naaʼinrakat nnojotka pansaain sümaa tü sümakat tü Bibliakat (2 Cor. 10:4, 5). Eesü sülatüle maʼaka jeʼra kashi süpüla nunouteʼerüinjatüin nukuwaʼipa wanee wayuu ekirajaakai sünain tü Bibliakat süpüla woutiisainjachin nia. Eʼreechipejeʼe nia kasa anasü naaʼinrüle tia. w21.07 3 püt. 6

¿Wanoujainche sünain wayain na aküjaliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa ekirajakana tü shiimainkat süchiki tü Bibliakat? ¿Wayache neʼe aʼwaajaka Maleiwa maʼaka nücheküin shia? Nütüjaa aaʼu Pablo shiimain tü kasa nunoujakalü anain nüchiki Maleiwa (1 Tes. 1:5). Nnojotsü nunoujain neʼe Pablo sünain tia sutuma talatüin naaʼin, shia sutuma nikirajaain maʼin sünain Nünüiki Maleiwa. Nunouja anainrü Pablo saapünüin «tia pütchikat wamüin waya anoujashiikana wapüshua nütüma chi Naaʼinkai Maleiwa» (2 Tim. 3:16). Sutuma nikirajaain sünain, niyaawata aaʼu Pablo niain Jesuu chi nüjünalakai Maleiwa. Nnojotpejeʼe jamajatüin tia namüin na laülaashiikana napüleerua na judíokana. Anoujashii naya nünain Maleiwa naashin, atüjaanapejeʼe saaʼu sutuma tü naaʼinrakat alawaain tia (Tito 1:16). Nnojotsü wanaawain nukuwaʼipa Pablo namaa, nnojotsü nunoujain neʼe sünain süpüshi tü sümakat Nünüiki Maleiwa. Tü naaʼinrakat shia nikirajüin süchiki süpüshuaʼa tü nuluwataakalü anain Maleiwa jee oonooshi nia sümaa (Aluw. 20:27). w21.10 18 püt. 1, 2

Mayaainjeʼe wayain aküjain pütchi otta ekirajüin wayuu, nia chi Maleiwakai katchinka atuma nanoula (1 Cor. 3:6, 7). Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa katüin soʼu wayuu süpüshuaʼa. Kojutushii waya nümüin Jeʼwaa süka nuuʼulaain waʼyataajiraain nümaa chi Nüchonkai süpüla wantirüin na wayuukana suluʼumüin nupueulose süpülapünaa sajaʼttüin kasakat süpüshuaʼa (Ageo 2:7). Waküjapa pütchi müshii aka waya naaʼin na wayuu akaalinjakana wayuu eekana nojoituuin mmapü. Mayaapejeʼe nnojoluin nayuʼlüin napüshuaʼa na wayuu ojoituukana, kojutusü tü naʼyataainkat atumawaa. Müsia neʼe sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi süka nnojoluin watüjaain saaʼu jeʼreenain wayuu oʼtteʼenneenaka naʼakajee na manoujainsaliikana. Eepejeʼe süpüla nüneeküin Jeʼwaa woʼutku wayakana süpüla wakaalinjain wanee wayuu. Anuu nünüiki Andreas, wanee wawala kepiakai chaa Bolivia: «Wanaa sümaa niyaawatüin wanee wayuu tü shiimainkat nüchiki Maleiwa jee woutiisain nia, nnojotsü shiain sünainjeejatüin tü naaʼinrakat waneeshia wayuu». Ayataʼaya waküjain maʼin pütchi nüchiki Maleiwa jaʼitairü nnojoluin saapajeein wayuu wanüiki. Waaʼinrüle tia, eʼreena waya kasa anasü nutuma Jeʼwaa otta talateena waya sutuma tü kasa anasü eekat sünainjee aküjaa pütchi. w21.05 18 püt. 19, 20

Jamüshijaʼa wanee olojui wainma shimeejia nutuma süpüla nütaʼülüin tü nulojuinkat, maʼaka saaʼin tü naashajaakalü achiki chi naʼaleewainyaakai Job (Job 18:8-10). ¿Kasa naaʼinraka wanee olojui süpüla nütaʼülüin tü nulojeekalü amüin? Nütüjaainjatü aaʼu jalain süpülee, tü shikaajakat jee tü nimeejüinjatkalü aka shia. Müsia neʼe sukuwaʼipa nutuma Satanaa, jülüjasü naaʼin tü wakuwaʼipakat, tü waaʼinrakat jee tü kamalainkat wamüin süpüla wojutuuinjanain najapuluʼu. Süküjapejeʼe wamüin tü Bibliakat tü waaʼinrajatkat suulia nimeejüin waya jee tü waaʼinrajatkat süpüla taashin waya nuulia müleka nütaʼürüle waya. Jalouisü maʼin nümüin Satanaa nimeejüin wayuu sükajee yaletüin naaʼin jee kachiiruain naaʼin wanee kasa. Kakaliairü nimeejüin wayuu sükajee tia. Tü naaʼinrakat Satanaa müsü aka saaʼin tü naaʼinrakat chi olojuikai wüchii (Sal. 91:3). Eepejeʼe süpüla nnojoluin wooʼulaain nimeejüin waya Satanaa, süka jamüin, nüküjain wamüin Jeʼwaa tü nimeejakalü aka wayuu (2 Cor. 2:11). w21.06 14 püt. 1, 2

Kojutushii maʼin na wawalayuu laülaayuu waneepiakana nümaa Jeʼwaa. Saashin tü Bibliakat kojutushi wanee wayuu eekai laülaain (Prov. 20:29). Eepejeʼe süpüla nnojoluin müin wayaawatakai saaʼin nojutu wamüin. Alanaʼaleesia nojutu na wawalayuu laülayuukana namüin na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana suuliaʼaleʼeya wanee korolo kojutusü. Kojutushii nümüin Jeʼwaa na wawalayuu laülaayuukana. Nütüjaa aaʼu tü suluʼukat naaʼin jee tü nakuwaʼipakat. Sutuma kakaliainnain naya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, wainma kasa natüjaka. Talatüshi maʼin Jeʼwaa namaa süka nekirajüin na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana (Job 12:12; Prov. 1:1-4). Kojutusü nümüin Jeʼwaa nachecherüin naaʼin soʼunnaa müliaa (Mal. 3:16). Mayaainjeʼe sülatawalin namüin kasa mojusü, jaʼyasü naaʼu kanoulain naya nünain Jeʼwaa. Maaʼulu yaa naʼatapashaatain tü naapüinjatkat Maleiwa namüin suulialeʼeya paala noʼttaiwaʼaya sünain anoujaa. Aishii naya nüpüla Jeʼwaa süka ayatüin naküjain pütchi nüchiki (Sal. 92:12-15). w21.09 2 püt. 2, 3

Anasü wasakireʼerawaire waaʼin kasain waaʼinrüin anainjee wanee kasa. Wasakireʼera waaʼin sünain tüü: «¿Tayoujireʼerüinche tü taaʼinrakat sümaa tü naaʼinrakat na waneinnua süpüla anainjatüin taaʼin? ¿Taaʼinrüinche wanee kasa noʼupala na wawalayuukana süpüla taʼwaataain suluʼu? ¿Taaʼinrataapa shia süka alin tapüla Jeʼwaa?». Saashin tü Bibliakat nnojotsü anain wayoujireʼerüle tü waaʼinrakat sümaa tü naaʼinrakat na waneinnua. Jülüjale waaʼin anain maʼin tü kasa waaʼinrakat noulia na wawalayuukana, eesü süpüla yaletüin waaʼin sutuma tia. Jülüjale maʼin waaʼin anain tü kasa naaʼinrakat na wawalayuukana woulia, eesü süpüla mojuin waaʼin sutuma tia (Roma 12:3). Nnojoishii neenakirüin waya Jeʼwaa nünainmüin sutuma anachoin waya, anain maʼin wanüiki jee shiale sutuma kojutuin waya sümüin wayuu. Neenakirüin waya süka alin nia wapüla otta woonooin sümaa nünüiki chi Nüchonkai (Juan 6:44; 1 Cor. 1:26-31). w21.07 14 püt. 3, 4

Süpüla weeʼiratüin tü kasa jülüjakat waaʼin, oʼuraajüinjana waya otta wekirajaainjatü sünain tü Nünüikikat Maleiwa sümaa wasakireʼerüinjatüin waaʼin sünain. Ayataʼaya waaʼinrüin tia otta wachunta nümüin Jeʼwaa nükatchinraiwa waaʼin. Nükaalinjeena waya Maleiwa nükajee chi naaʼinkai süpüla nnojoluinjatüin wayoujireʼerüin wakuwaʼipa namaa na waneinnua jee süpüla wanouteʼerüin wakuwaʼipa yaletüle waaʼin jee kachumuraliire waya. (2 Crón. 6:29, 30). Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa tü suluʼukat waaʼin, nütüjaa aaʼu tü waaʼinrakat süpüla nnojoluin keejiain wamüin tü keejiakat namüin na manoujainsaliikana otta tü waaʼinrakat süpüla wanouteʼerüin tü mojukat sünain wakuwaʼipa. Niʼrapa Jeʼwaa waaʼinrüin tia akooʼomüinraasü tü waalinkat nüpüla. Süpüla wayaawatüin saaʼu tü waalinkat nüpüla Jeʼwaa nuʼwanaajireʼerüin nukuwaʼipa sümaa sukuwaʼipa wanee wayuu aikai süpüla süchon (Is. 49:15). Niʼrapa Jeʼwaa süpüshuaʼa tü waaʼinrakat süpüla waʼyataainjanain nümüin süka süpüshuaʼa waaʼin, kooʼomüinreesia tü waalinkat nüpüla. ¿Aashin amülialaain waaʼin sutuma tia? w21.07 24 püt. 17-19

Eeshii süpüla talatüin maʼin waya waaʼinmaale tü aʼyatawaa aapünakat wamüin suluʼu nupueulose Jeʼwaa, maʼaka saaʼin aküjaa pütchi jee tü waaʼinrakat napüleerua na wawalayuukana (Aluw. 18:5; Heb. 10:24, 25). Anasü yapale watuma tü wekirajaainjatkalü anain sünain tü outkajawaakat süpüla watütüleʼerüin naaʼin na wawalayuukana wasoutapa shiʼipajee tü pütchi asakinnakalü anain. Kojutuinjatü wamüin wekirajüinjanale na wawalayuukana sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa, tü kanüliakat «Atüjainjana waya ekirajaa». Suchuntunüle wamüin waaʼinrüin wanee kasa napüleerua na wawalayuukana, jüüjüü waya jee waaʼinra shia. «Nnojotsü choʼujaain maʼin anainjatüin sukuwaʼipa, waaʼinramaata shia», nnojotsü müinjatüin wanüiki. Acheküsü anainjatüin watuma tü aʼyatawaa aapünakat wamüin (Prov. 22:29). Waaʼinmaale maʼin tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, aleeweena waya nümaa jee talateena maʼin waya (Gal. 6:4). Jee müsia, talateena waya nümaa wanee wawala aapünaka amüin wanee aʼyatawaa waʼyataweeka amüin (Gal. 5:26). w21.08 23 püt. 11

Nnojo yaletüin waaʼin, wooʼulaa nikirajüin waya Jeʼwaa. Ayuuire shikii waaʼin sutuma wanee ayuulii, nnojoleerü anain wakuwaʼipa. Meeria wakuwaʼipa yaletüle waaʼin, nnojoleerü anain otta nnojoleena waya oonooin nümaa Jeʼwaa. Sutuma yaletüin naaʼin na fariseokana, nnojotsü nayaawatüin aaʼu niain Jesuu chi Nüchonkai Maleiwa otta eein chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu (Juan 12:37-40). Sutuma müin nakuwaʼipa, nnojoleerü aapünüin namüin tü kataakalü oʼuu waneepia (Mat. 23:13, 33). Anasü wooʼulaale suʼunirüin wakuwaʼipa tü Nünüikikat Maleiwa otta chi naaʼinkai süpüla anainjatüin wakuwaʼipa, tü jülüjakat waaʼin otta tü kasa waneekakat. Sutuma nnojoluin yaletüin naaʼin Santiago nuuʼulaain nikirajüin nia Jeʼwaa. Anasü nukuwaʼipa Santiago sünain ekirajaa wayuu sutuma nnojoluin yaletüin naaʼin. w22.01 10 püt. 7

Wachuntule maʼin waneepia nümüin Maleiwa, watüjaa aaʼu naapeerüin wanüiki jee nusouteerüin sümüin tü kasa wachuntakat (Col. 4:2). Mayaainjeʼe müin kakaliakai naaʼin Jeʼwaa saaʼin wamüin süpüla nusoutuin shiʼipajee tü wachuntakat nümüin, watüjaa aaʼu nükaalinjeenain waya «soʼu tü kaʼi choʼujaajeetkalü oʼu shia wamüin» (Heb. 4:16, TNM). Nnojotsü anain jülüjale waaʼin naʼalijirüin Jeʼwaa woulia tü kasa wachuntakat. Eeshii wawalayuu kakaliainnakana achuntuin nümüin Maleiwa süpüla neʼrüin najaʼttirüin tü kasa mojusükat. Nnojotpejeʼe mojuin wachuntule tia, nüküjain Jesuu wachuntuinjanain nümüin Maleiwa süpüla nuluwataainjachin saaʼu Mmakat (Mat. 6:10, TNM). Malaa neʼe wooʼulaale suulia anoujaa sutuma nnojoluin süntüin nükalia Maleiwa soʼu tü kaʼi waʼatapajakalü oʼu shia (Hab. 2:3; Mat. 24:44). Kekiire waya nnojoleerü ashapalaain waaʼin jee ayateena waya oʼuraajüin nümüin sümaa weʼitaain waaʼin nünain. Anteerü nükalia Maleiwa soʼu tü kaʼi anakalü oʼu shia nümüin. Nüneeküitpa Jeʼwaa joujaleerüin süntüin tia kaʼikat (Mat. 24:36; 2 Ped. 3:15). w21.08 10 püt. 10, 11

Na wawalayuu laülaayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin, nayaawata aaʼu iseerüin nachiki naaʼinrüin waneirua kasa naaʼinrapuʼuka paala. Jülüjataa waaʼin nakuwaʼipa na wawalayuu alapalaakana naaʼu na wawalayuukana. Shikeraajapa 70 nouyase kettaashii naya suulia tü aʼyatawaakat jee aapünüsü namüin wanee shiiʼiraka. Eesü süpüla mojuin naaʼin süka kiʼrainnapain naya sünain alapalawaa naaʼu na wawalayuukana. Nayaawatapejeʼe saaʼu nayain anain na jimaʼaliikana süpüla tia aʼyatawaakat. Tü nakuwaʼipakat müsü aka saaʼin nakuwaʼipa na leviitakana. Shikeraajapa 50 nouyase, kettaashii naya suulia aʼyatawaa suluʼu tü piichi aʼwaajüleekat Maleiwa. Jaʼitairü kasain naʼyataain anain nümüin Jeʼwaa, talatüsia naaʼin. Nachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla nakaalinjain na jimaʼaliikana (Núm. 8:25, 26). Akaʼaya na wawalayuu alapalaapuʼukana naaʼu na wawalayuukana, ayatüshii nakaalinjain jee natütüleʼerüin naaʼin na wawalayuu noutkajaakana amaa. w21.09 8 püt. 3, 4

Suluʼu Lucas 15:11-32 nüküjain Jesuu süchiki tü alatakat nümüin wanee jimaʼai maaʼinsai. Eʼrüijaashi nia wayumüin nümüin chi nüshikai, oʼunajaashi nia nipialuʼujee, oʼunushi nia wattamüin jee wainma kasa mojusü naaʼinraka. Shiasaʼa niʼrapa müliaa, jülüjasü naaʼin mojuin tü naaʼinrakat jee niyaawatüin saaʼu anapuʼuin nukuwaʼipa chaa nipialuʼu chi nüshikai. Niyaawajaakalaka joo naaʼin chia jimaʼaikai, nüleʼejaka nüchikuaʼa eemüin chi nüshikai jee nuchuntuin nümüin motuinjatüin naaʼin naainjala. Mayaainjeʼe niyaawatüin saaʼu mojuin nukuwaʼipa sutuma tü kasa nüneekakat, eesü waneirua kasa naaʼinrajatka süpüla nunouteʼerüin nukuwaʼipa. Sutuma niyaawajaain suulia naainjala chi emüliee maaʼinsaikai, aleʼejaashi nüchikuaʼa eemüin chi nüshikai. Sutuma tü naaʼinrakat chia emüliee maaʼinsaikai, eesü waneirua kasa nayaawataka atuma na laülaashiikana shiimainre niyaawajaain wanee wawala suulia naainjala. w21.10 5 püt. 14, 15

¿Kasa nnojoluinjatka ajaʼttinnüin? Anuu nünüiki chi aluwataaushikai Pablo: «Sutuma saapünüinjatüin wamüin wanee aluwatawaa nnojotka süpüla müin sülianajeʼennakai aaʼin, shia anaka aluʼu [...] waʼwaajüle Maleiwa maʼaka nücheküin shia, sümaa mmoluwaain waya neema jee kojutuin nia wamüin» (Heb. 12:28, TNM). Shiainjatü neʼe tü Sukuwaʼipakat Aluwatawaa nutuma Maleiwa eeinjatka waneepia nülianajeʼerapa saaʼin süchikuaʼa Maleiwa tü pueulokalüirua (Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44). Naneeküinjatü na wayuukana jaralin kamaainjanain naya. Müleka ayatüle naaʼinrüin tü kasa mojusü naaʼinrakat na manoujainsaliikana ajaʼttinneena naya, aluʼujasaʼa nanouteʼerüle nakuwaʼipa nuʼupala Maleiwa kateena oʼu naya waneepia. Wakaalinjamaata naya süpüla naneeküin jaralin kamaainjanain naya (Heb. 12:25). Wanaa sümaa waküjain pütchi namüin, wakaalinjain naya. Jülüja maʼin waaʼin tü nümakat chi Wasenyotsekai Jesuu, tü makat: «Aküjüneerü sainküin mmakat süpüshua [tü süchikikat nukuwaʼipa Maleiwa sünain aluwatawaa] süpüla saapünüinjatüin sütüma wayuu süpüshua. Je kettaapa shia, anteerü sükalia sajaʼlajaainjatkat oʼu tü kasakat süpüshua» (Mat. 24:14). w21.09 18 püt. 18-20

Jiakana laülaashiikana, niʼitaain jia Jeʼwaa süpüla jütütüleʼerüin naaʼin na wawalayuu ojuʼitinnakana apüshi naʼakajee na wawalayuukana (1 Tes. 5:14). Jaashajaa namaa süpülapünaa jee süchikijee tü outkajawaakat süpüla jütütüleʼerüin naaʼin. Juwaraijaa naaʼu jee juʼuraaja namaa. Eeshii süpüla jujuʼituin sünain aküjaa pütchi namaa jee juunejaʼawai naya soʼu tü ai juʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa jüpüshi. Kamaneeinjana na laülaashiikana namüin na wawalayuu mojukana aaʼin jee alinjana naya napüla (1 Tes. 2:7, 8). Nnojotsü nücheküin Jeʼwaa süpüleerua eeinjatüin wayuu eekai amüloulin (2 Ped. 3:9). Jaʼitairü naainjain wanee wayuu wanee kasa mojushaatasü maʼin, keeʼireesü naaʼin Maleiwa niyaawajaain suulia tia. Soto paaʼin, naapüin Jeʼwaa nikii chi Nüchon aishikai nüpüla süpüla nülatirüin waainjala woulia. Nükaalinjeein Maleiwa na ooʼulaakana suulia anoujaa süpüla naleʼejüin nachikuaʼa nünainmüin maʼaka nüleʼejüin nüchikuaʼa chi jimaʼai maaʼinsaikai nünainmüin chi nüshikai, chi nikirajakai achiki Jesuu (Luc. 15:11-32). w21.09 30 püt. 17-19

¿Jama nnojorüle püküjain maʼin pütchi jee pikirajüin wayuu maʼakaapuʼu paala sutuma ayuulin pia? Mülejeʼe pukuwaʼipa, eesü süpüla talatüin paaʼin sümaa tü eekat süpüla paaʼinrüin sünain aküjaa pütchi. Jülüjataa waaʼin tüü: oʼunushi David namaa na nusurulaatsekana sünain atkawaa namaa na amalequitakana. Naleʼejaka nachikuaʼa namaa na napüshi amaanakana natuma na amalequitakana jee sümaa tü koroloirua aʼluwajünakat noulia. Nnojoishii oʼunuin nümaa David 200 nusurulaatse sünain tia atkawaakat süka mapüsain maʼin naya. Makatüshii naya süpüla naaʼinmajüin tü koroloirua namaʼanakat. Nüleʼejapa David süchikijee tü atkawaakat, niitajüin namüin na nusurulaatsekana tü korolo nüsütakat noulia na amalequitakana, wanaawasü tü naapakat namüin nakaaluʼu, jaʼitaichi chira eekai makatüin jee chira chi eekai nuʼunuin sünain tü atkawaakat (1 Sam. 30:21-25). Sünainjee tü naaʼinrakat David eesü wanee kasa watüjaka süchiki wakaalinjain wanee wayuu süpüla woutiisain. Eesü süpüla talatüin waaʼin süka nüneeküin wanee wayuu niʼyataainjachin nümüin Jeʼwaa jaʼitaichi jaralin ekirajüin nia, jama wakaalinjain nia wapüshuaʼa. Jülüjasü naaʼin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü waaʼinrakat süpüla waʼyataain nümüin süka alin nia wapüla eʼreena waya kasa anasü nutuma. Nikirajüin waya Jeʼwaa süpüla talatüin waaʼin sümaa tü eekat süpüla waaʼinrüin sünain aküjaa pütchi jee sünain ekirajaa wayuu (Juan 14:12). Shiimain talateerüin naaʼin Maleiwa watuma ayatüle waʼyataain nümüin. w21.10 28 püt. 15-17

Laülaapa waya eesü jülüjale waaʼin nnojoliinnapain jaloulin waya nümüin Jeʼwaa maʼakaapuʼu paala. Mayaainjeʼe nnojoliinnapain katsüin waaʼin maʼakaapuʼu, wainma tü kasa watüjakalü apüleerua jee tü walatüitpakalü achikumüin. Sutuma müin wakuwaʼipa, eeshii süpüla wakaalinjain na joʼuuyuukana woulia süpüla jaloulin naya sümüin nupueulose Jeʼwaa jee nakooʼomüinrüin naʼyataain nümüin. Keeʼireere naaʼin na wawalayuu laülaayuukana nakaalinjain na joʼuuyuukana noulia, nnojoluinjatü yaletüin naaʼin. Chi wayuu nnojoikai yaletüin aaʼin kojutusü wayuu nümüin (Filip. 2:3, 4). Na wawalayuu laülaayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin, nnojotsü mojushiin namüin nnojorüle saainjünüin wanee aʼyatawaa maʼakaapuʼu natuma paala, natüjaa aaʼu wainmain sukuwaʼipa süpüla saainjünüin wanee kasa (Ecl. 7:10). Mayaainjeʼe wainmain kasa natüjaka apüleerua, natüjaa aaʼu naatajatüitpain saainjia wanee kasa maaʼulu süka suʼwanajaain maʼin tü mmapaʼakat (1 Cor. 7:31, TNM). w21.09 8 püt. 1, 3

Nnojotsü nuchuntuin Jeʼwaa wamüin wanee kasa mojutuka atuma waya. Wuleshaatasü nukuwaʼipa Jeʼwaa. Nayaawatüin maʼin saaʼu tia na israeliitakana sutuma tü ashajünakat sünain wanee kachueera aainjuushi süka ooro sünainjatka niʼipoʼu chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana. Müsü tü ashajünakat sünain: «Tü akuwaʼipaa wulesükat nümaʼanajeejatü Jeʼwaa» (Éx. 28:36-38). Niyaawatamaata aaʼu wanee wayuu sünainjee tü ashajünakat sünain tia kachueerakat, niain Jeʼwaa nümüiwaʼa wulein akuwaʼipa. Nnojoire pejein wanee israeliita nünain chi sacerdootekai sutuma wattain nipia, nnojotsü süpüla naashajeʼerüinjatüin tia pütchikat. ¿Jamüsü süpüla nütüjaain saaʼu niain Jeʼwaa nümüiwaʼa wulein akuwaʼipa? Süka naapajüin tia saashajeʼennapa namüin napüshuaʼa na israeliitakana tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés (Deut. 31:9-12). Jamüshiijaʼa chajanale waya kepiain soʼu tia, waapüinje pütchikat tüü: «Süka tayain Jeʼwaa chi Jümaleiwasekai, [...] wuleinjatü jukuwaʼipa jiakana süka wulein takuwaʼipa». «Wuleinjatü jukuwaʼipa maʼaka wulein takuwaʼipa tayakai Jeʼwaa» (Lev. 11:44, 45; 20:7, 26). w21.12 3 püt. 6, 7

Eeshii noʼutku wawalayuu shapaʼawaikana maʼin aaʼin saaʼu tü kasa choʼujaakat namüin. Eesüjaʼa mojule tü mma kaluʼukat naya jee masetaainre nakanain süpüla nayaʼlajüin tü choʼujaakat sümüin napüshi. Eeshijaʼa nünaajaale chi wayuu aʼyataakai süpüleerua nüpüshi otta müliaa müshiijaʼa na nüpüshikana sutuma tia. Aneerü wakuwaʼipa weʼitaale waaʼin nünain Jeʼwaa suulia shapaain maʼin waaʼin. Soto waaʼin naapeerüin tü choʼujaakat wamüin chi Washi iipünaajachikai waaʼinmaale maʼin tü waʼyataainkat nümüin (Mat. 6:32; 6:33, TNM). Nikeraajüin Jeʼwaa waneepia tü nümakat (Deut. 8:4, 15, 16; Sal. 37:25). Süka naaʼinmajüin Jeʼwaa tü wüchiikalüirua jee tü süsiikalüirua wunuʼu, jamataalaka shapaainjatka waaʼin saaʼu tü weküinjatkat jee tü waʼatüinjatkat (Mat. 6:26-30; Filip. 4:6, 7). Na wayuu aikana apüla nachonnii naapüin tü kasa choʼujaakat namüin, müshia chi Washikai Jeʼwaa naapüin tü kasa choʼujaakat namüin na aʼyataakana nümüin. Watüjaakalaka saaʼu naaʼinmajeenain waya Jeʼwaa. w21.12 16 püt. 4, 5; 18 püt. 8

¿Eeiria aainjünüin kasa mojusü pümüin? ¿Eesüche süpüla naaʼinrüin tia pümüin wanee wawala? Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa José, wainma kasa mojusü naainjaka na nuwalayuukana nümüin. Shia naaʼinmaaka maʼin tü niʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Anakalaka maʼin nukuwaʼipa nutuma Jeʼwaa süka niʼitaain naaʼin nünain. Mapa, motusü naaʼin José naainjala na nuwalayuukana nümüin otta niʼrüin tü kasa anasü naapakat Jeʼwaa nümüin (Gén. 45:5). Maʼaka naaʼin José, atütülaasü waaʼin waʼaleewajaale maʼin nümaa Jeʼwaa jee wooʼulaale nunoutuin tü kasa mojusü aainjünakat wamüin soʼu tü kaʼi anakalü oʼu shia nümüin (Sal. 7:17; 73:28). Saainjünüle pümüin wanee kasa mojuka atuma paaʼin, soto paaʼin nnojolin wattaluʼuin Jeʼwaa noulia na mojukana aaʼin (Sal. 34:18). Aishi pia nüpüla Jeʼwaa süka piʼitaain paaʼin nünain jee süka püküjain nümüin tü alatakat pümüin (Sal. 55:22). Nia Jeʼwaa chi kasalajanainjachikai atuma saainjala wayuu süpüshuaʼa, nnojotsü eein wanee kasa eeka süpüla suunjulajünüin nuulia (1 Ped. 3:12). Sülatüle pümüin wanee kasa isaka püchiki punouteʼerüin, ayataʼaya piʼitaain paaʼin nünain Jeʼwaa. w21.08 12 püt. 14, 16

Anasü waaʼinrüle kasa talateetka atuma naaʼin Jeʼwaa. Ana süneekia watuma tü waaʼinmaainjatkat maʼin. Süpüla wajayatüin tü kaʼikat, eesüjaʼa waneeküinjatüle waneesia kasa saʼakajee piamasü kasa eekai anain süpüla waaʼinrüin. Alatüsü tia sümüin María otta Marta wanaa sümaa nuʼunajaain Jesuu naaʼu. Süka kamaneein maʼin Marta otta talatüin saaʼin sutuma nüntüin Jesuu namaʼanamüin, aʼlakajaasü niyaaluʼu. Akaajasaʼa María, aikalaasü sünain aapajaa tü nikirajakalü anain Jesuu. Nnojotsü mojuin tü saaʼinrakat Marta, alanaʼaleesia sünain anain tü saaʼinrakat María naashin Jesuu (Luc. 10:38-42). Eesüjaʼa motule saaʼin María kasain shiküin soʼu kaʼikat tia, shiapejeʼe jülüjaleein maʼin saaʼin tü nikirajakalü anain Jesuu. Kojutusü sümüin María sümaain chi Señotkai. Müinjatü watuma, kojutuinjatü maʼin wamüin nümaain waya Jeʼwaa sükajee woʼuraajüin otta waashajeʼerüin tü Bibliakat sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. w22.01 27 püt. 5, 6

Mayaainjeʼe mojuin maʼin naaʼin Acab, atüjaana aaʼu sutuma tü naaʼinrakat mapa nnojoluin shiimain niyaawajaain suulia naainjala. Nnojotsü kasain naaʼinrüin süpüla nuuʼuleʼerüin na israeliitakana suulia aʼwaajaa Baal, nnojotsü nütütüleʼerüin naaʼin süpüla naʼwaajüin Jeʼwaa jee ayatüshia nia aaʼinrüin kasa mojusü. Watüjaa aaʼu mojuin maʼin nümüin Jeʼwaa tü naaʼinrakat Acab sünainjee tü nüküjakat süchikijee outuin nia. Nüküjain Jehú chi nünüikimaajachi Maleiwa mojulaapuʼuin maʼin Acab (2 Crón. 19:1, 2). Shiimainrejeʼe niyaawajaain Acab suulia naainjala, nnojotsüjeʼe müin nünüiki chi nünüikimaajachikai Maleiwa nüchiki. Mayaainjeʼe mojupünaain naaʼin Acab saaliijee tü naaʼinralakat, nnojotsü shiimain niyaawajaain suulia naainjala. Nüküjapa Elías nümüin Acab süchiki tü alatajatkat sümüin nüpüshi, naaʼinrüin waneirua kasa ayaawatünaka aaʼu müin niyaawajaakai aaʼin suulia naainjala. Atüjaanapejeʼe saaʼu sünainjee tü naaʼinrakat mapa nnojoluin niyaawajaain suulia naainjala. ¿Kasa watüjaka nünainjee Acab? Shia nnojoluinjatüin mojuin neʼe waaʼin shiimainre wayaawajaain suulia waainjala. w21.10 3 püt. 4, 5, 7, 8

Aʼyataapuʼushi maʼin Isaías sümaa nuʼwayuuse nümüin Jeʼwaa. Nünüikimaajachi Maleiwa Isaías, eesüjaʼa shiale saaʼinrüin tia tü nuʼwayuusekat, süka jamüin, «nünüikimaajatü shia Maleiwa» sümüin tü Bibliakat süchiki (Is. 8:1-4). Kojutusü maʼin namüin naʼwaajüin Jeʼwaa. ¿Kasa naaʼinrajatka na kaʼwayuuseshiikana süpüla nashatüin nukuwaʼipa Isaías sümaa nuʼwayuuse? Shia nachajaainjatüin maʼin sukuwaʼipa süpüla naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Süpüla jükooʼomüinrüin junoula nünain Maleiwa, jikirajaainjatü anain tü pütchi suluʼukat tü Bibliakat süchiki tü alatajatkat otta jülüjainjatü jaaʼin tü shikeraajiakat (Tito 1:2). Eesü süpüla jülüjain jaaʼin tü jaaʼinrajatkat süpüla jiʼyanaajiraain nümaa Jeʼwaa sünain ekeraajaa soʼutku waneirua pütchi alatüinjatka maaʼulu, maʼaka saaʼin tü nüküjakat Jesuu süchiki süküjünüinjatüin tü pütchi anasükat sümüin wayuu süpüshuaʼa süpülapünaa sajaʼttüin tü kasakalüirua. Niyaawatüle maʼin saaʼu wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse shikeraajüin tü pütchi alatajatkat maaʼulu saashin tü Bibliakat, nachajaajeerü maʼin sukuwaʼipa süpüla naʼyataainjanain maʼin nümüin Jeʼwaa. w21.11 16 püt. 9, 10

Eeshijaʼa outule chi suʼwayuusekai María soʼu tia. Müsüjeseʼe nuchuntuin Jesuu sükaalinjünüinjatüin. Nuchuntuin Jesuu nümüin Juan nükaalinjüinjatüin María süpüla ayatüinjatüin ichein sunoula nünain Jeʼwaa. Soʼujeʼereʼeya tia, jülüjasü naaʼin Juan müin María maʼaka saaʼin wanee nii nümüin. Aishaatasü maʼin nüpüla Jesuu tü wayuu kachonkat nia, tü aaʼinmajakat joʼuuiwaʼaya nia. Eejatü shia shaʼwatüin nüʼütpaʼa Jesuu soʼu kachetüin nia sünain tü wunuʼukot. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü nümakat Jesuu? Eeshijaʼa paaʼinwajiraale waya namaa na wawalayuukana noulialeʼeya na wapüshikana. Wainma na wawalayuu müliakana natuma napüshi süka nnojoluin nacheküin tü nanoujakalü anain. Sülatüle wamüin tia, soto waaʼin niʼreechin kasa anasü chi wayuu oonookai waneepia nümaa Jeʼwaa, maʼaka nümüin Jesuu: «Alanaʼaleejeeria tü aapüneetkat nümüin, maa aka polootua shikii suulia tü kasa nüpütakat». Eejeena wawalayuu meenaka aka naaʼin wachonnii, wei otta washi wamüin (Mar. 10:29, 30). Talatüsü maʼin waaʼin süka paaʼinwajiraain waya namaa na wawalayuukana sutuma alin wapüla Jeʼwaa sümaa weʼitaain waaʼin nünain (Col. 3:14; 1 Ped. 2:17). w21.04 9 püt. 7, 8

Süka miyoʼuin naalin wapüla na wawalayuukana wachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla wakaalinjain naya. Maaʼulu yaa, wainma wawalayuu aaʼinrakana wainma kasa napüleerua na wawalayuukana süka miyoʼuin naalin napüla jaʼitairü napüleerua na nnojoliikana neʼraajüin. Jamüsüjaʼa sukutkujaale mma jee shiale sülatüin wawai, asakiramaatüshii naya süchiki tü naaʼinrajatkat süpüla nakaalinjain. Naapüle süchiki maʼyataain wanee wawala, nachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla nakaalinjain nia. Nashatüin nakuwaʼipa na anoujashii namaiwajana chajanakana Macedonia süka sülanaʼaleein maʼin tü nasülajakat mayaasüjeʼe palitchon tü namaʼanakat otta akatatshii naya kaʼi süpüla nakaalinjain (2 Cor. 8:3). Na wawalayuu akaalinjakana na waneinnua süka alin naya napüla atütüleʼennüsü naaʼin natuma na laülaashiikana. Sutuma tia, ayatüshii naya wawalayuukana nakaalinjain na waneinnua (Is. 32:1, 2). w21.11 11 püt. 14; 12 püt. 21

Choʼujaasü wamüin wapüshuaʼa wachiaanawalinjanain. Eeshii wayale aashajaain nümaa wanee wayuu kojutukai wamüin süpüla nüküjain tü anakat süpüla waaʼinrüin. Eeshi niale wanee wawala aashajaakai wamaa süpüla nükaalinjain waya jee nimeʼejüin waaʼin suulia waaʼinrajüin kasa mojusü (Gal. 6:1). Eeshii wachiaanüle kaainjalapa waya. Jaʼitairü kasain achiaanüin oulia waya, waapaainjatü amaa süpüla anainjatüin wakuwaʼipa otta katüinjatüin woʼu (Prov. 6:23). Tü pütchi süpülajatkat soʼukai sütütüleʼerüin waaʼin süpüla waapajüin nanüiki na kekiikana maʼin. Nnojoishi eein wanee wayuu eekai nütüjaain aaʼu kasa süpüshuaʼa, eeshi chi wayuu atüjakai jee kekiikai maʼin woulia (Prov. 12:15). Waapaale amaa tü achiaanakalü oulia waya, jaʼyeerü waaʼu nnojoluin yaletüin waaʼin, wayaawatüin saaʼu eein tü isakat wachiki otta choʼujaain wakaalinjünüin süpüla waaʼinrüin tü keeʼireekat waaʼin. Anuu tü nüshajakat Salomón: «Wainmale wayuu asakinnaka süchiirua [kasa], aneerü sukuwaʼipa» (Prov. 15:22). w22.02 8 püt. 1, 2

Nunouteʼerüinjatü nukuwaʼipa chi kaainjalashikai, tü jülüjakat naaʼin otta tü kasa mojusü suchuntaakat naaʼin shiimainre niyaawajaain suulia naainjala. Nnojotsü mojuinjatüin neʼe naaʼin, jaʼyainjatü saaʼu nukuwaʼipa. Akatalaainjachi nia suulia naainjala jee naaʼinrajatü süchikuaʼa tü nümakat Jeʼwaa (Ezeq. 33:14-16). Tü alanaʼaleeinjatkalü ojutu nümüin shia anajiraainjachin nia nüchikuaʼa nümaa Jeʼwaa. ¿Kasa waaʼinrajatka watüjaale saaʼu süchiki naainjala wanee waʼaleewain? Wounjulajüle süchiki naainjala wanee waʼaleewain, nnojoleechi wakaalinjain nia süpüla anain nukuwaʼipa. Amüla neʼe wounjulajüle süchiki tia, jama niʼrüin Jeʼwaa kasa süpüshuaʼa (Prov. 5:21, 22). Shia anaka aluʼu waashajaale nümaa süpüla nüküjain tia namüin na laülaashiikana, jama nakaalinjeechin nia. Niyoutule tia, wayainjana aashajaakana namaa. Shiimainjaʼamata wakaalinjeein nia waaʼinrüle tia. w21.10 6 püt. 19-21

Eeshii süpüla watüjain sünainjee nukuwaʼipa Jesús sünain akaalinjaa na waneinnua. Anuu sünüiki tü Bibliakat nüchiki: «Shia keeʼireeka naaʼin wayuuinjachin nia, maa aka naaʼin achepchiaa süpüla nükaaliijain waya» (Filip. 2:7). Wayaawata aaʼu sünainjee tia nüchajaain maʼin sukuwaʼipa wanee achepchiee süpüla talatüinjachin chi nülaamainkai nümaa. Süka nüchepchiain waya Jehová otta waʼyataain napüleerua na wawalayuukana, jalouijeeshii waya namüin. Püsakira paaʼin sünain tüü: «¿Takaalinjeenache na waneinnua mayaainjeʼe kupaain maʼin taya? ¿Yapashiche taya süpüla akaalinjaa shipitajünüinjatüle eere saainjünüin tü outkajawaakat miyoʼu jee shiale tü Piichi Outkajaaleekat?». Piyaawatüle saaʼu nnojoluin paaʼin sünain akaalinjaa wayuu, paashajaa nümaa Jehová. Püküja nümüin jamüin paaʼin otta puchunta nümüin süpüla keeʼireeinjatüin maʼin paaʼin pükaalinjain wayuu (Filip. 2:13). w22.02 22 püt. 9-11

Aipürai maʼin Jesús otta nnojoishi macheʼein süchiirua tü nümakat (Mat. 11:29, 30). Soʼu wanee kaʼi achuntusü kaalinwaa wanee wayuu nnojotka judíoin nümüin Jesús süpüla niiyajüin tü süchonkot. Mayaainjeʼe nnojoluin naaʼinrüin paala tü keeʼireekat saaʼin, kamaneeshi nia sümüin otta niiyajüin tü süchonkot mapa süka niʼrüin kanoulain maʼin shia (Mat. 15:22-28). Mayaainjeʼe kamaneein Jesús, ayatüshia nüchiaain wanee wayuu choʼujaapa shia nümüin. Wanaa sümaa nütaʼülüin Pedro nukuwaʼipa Jesús suulia nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa, nüchiaain nia Jesús noʼupala na waneinnua (Mar. 8:32, 33). Nnojotpejeʼe naaʼinrüin tia süpüla mojutuinjachin Pedro nutuma. Naaʼinrüin tia süpüla nikirajüin nia otta süpüla eejüinjatüin naaʼin na wane aluwataaushikana suulia nataʼülüin nukuwaʼipa suulia nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa. Mayaapejeʼe japülin Pedro sutuma tia alatakat, anasü nukuwaʼipa sünainjee. Shiimainre kamaneein maʼin waya namüin na aikana wapüla, anashii wachiaale naya choʼujaale shia namüin. Washatüinjatü nukuwaʼipa Jesús waaʼinrapa tia. Wachiaainjana na wayuukana sükajee tü sümakat tü Bibliakat. w22.03 11 püt. 12, 13

Waʼwaajüin Jehová waküjapa pütchi anasü nüchiki (Sal. 34:1). Waaʼinrüin tia wanaa sümaa waküjain süchiki tü nukuwaʼipakat otta tü kasa nukumalakat. Aküjeena waya pütchi anasü kojutule wamüin tü aainjünakat wapüleerua. Jülüjale waaʼin süpüshuaʼa tü kasa anasü naainjakat Jehová wapüleerua, waʼwaajeechi nia waneepia. Waküjapa süchiki tü pütchi anasükat waʼwaajüin Jehová. Jülüjainjatü waaʼin palajana tü wanüikinjatkat namüin na wayuukana süpüla waküjain tü pütchi anasükat namüin maʼaka jülüjain waaʼin wanüiki süpülapünaa woʼuraajüin nümüin Maleiwa. Aneesü maʼin watuma tü wanüikinjatkat süpüla waʼwaajüin Jehová. Waküjapa pütchi namüin na wayuukana, waaʼinrajatü tia süka süpüshuaʼa waaʼin. w22.03 21 püt. 8