Süküjain nümüin Jeʼwaa tü suluʼukat saaʼin

1, 2. (1) ¿Jamüsü mojuka saaʼin Ana yapajapa shia süpüla oʼunaa chaa Silómüin? (2) ¿Kasa sükaaliinjeenaka anain waya tü süchikimaajatkat Ana?

YAPASÜ maʼin Ana süpüla oʼunaa, nnojotsü jülüjeein saaʼin tü kasa mojusü alatakat sümüin. Elqaná nünülia suʼwayuuse. Nümaasü Elqaná juyawai tü nüpüshikalüirua sünain aʼwaajaa Maleiwa chaa Siló, eere tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa talatüin naaʼin napüshuaʼa na antapaatakana sünain aʼwaajaa nia (paashajeʼera Deuteronomio 16:15). Talatüsü saaʼin Ana soʼujeʼereʼeya palajatka sukua suʼunuin chaa Silómüin, jintuluiwaʼaya shia. Eeʼiratapejeʼe sukuwaʼipa tia.

² Aisü maʼin Ana nüpüla Elqaná, talatüshi nia sümaa. Eepajaʼa wane nuʼwayuuseya, Peniná sünülia. Eʼrüt maʼin wayumüin sümüin Ana, nnojotsü sücheküin talatüin saaʼin. Ayatüsüjaʼa shia sünain shiʼrala wayumüin sümüin Ana wopuluʼupa naya chaa Silómüin. ¿Kasa saainjawaika sümüin Ana? ¿Kasa akaaliinjaka Ana süpüla eejiraain sümaa tü alatakat sümüin? Mojule paaʼin sutuma wainmain kasa mojusü alataka pümüin, akatchinraajeerü paaʼin sutuma tü süchikimaajatkat Ana.

«¿Jamüsü piʼyalajaka? [...] ¿Jamüsü mojuchonka maʼin paaʼin?»

3, 4. ¿Jarat tü piamasü kasa eejiraakalü amaa Ana? ¿Jamüsüche kapüleeka tia?

³ Süküjain tü Wiwüliakat süchiki piamasü kasa eejiraaka amaa Ana. Eesü süpüla süchajaain anain sukuwaʼipa sünain tü palajatkat, aluʼusaʼa tü wane, nnojotsü kasakainjatüin sutuma. Tü palajatkat shia kepiamüin shia otta eʼrüt maʼin wayumüin sümüin. Tü wanee shia maralüin shia. Mojusü maʼin saaʼin wanee wayuu eekai müin sukuwaʼipa, shialeekajaʼa müliale shia shiiʼiree kachonwaa. Soʼu sükalia Ana, wanee wayuu eekai maralüin mojutsat amüinyüü otta eʼrüsü japülii, süka jamüin, mapüsheerüin shia.

⁴ Nnojotsüje mojuin maʼin saaʼin Ana nnojorüleje shiʼrülüin wayumüin Peniná sümüin. Eesü mojujirawaa sutuma tü kepiamüinwaakat, nnojotsü eein talataa aaʼin, eesü atkawaa waneepia otta eesü achunjirawaa. Shiajaʼa nümaka Maleiwa waneesüinjatüin nuʼwayuuse wanee wayuu maʼaka naaʼinrüin shia chaa Edén nüka Adán sümaa Eva (Gén. 2:24). Tü süküjakat tü Wiwüliakat nachiki na wayuu kojuyakana aʼwayuuse, shiiʼiyatüin sünain nnojoluin anain tia. Ichaʼasa tü alatakat sümüin Ana.

5. ¿Jamüsü eʼrütka wayumüin Peniná sümüin Ana? ¿Kasa saaʼinraka sümüin Ana?

⁵ Shia aika maʼin Ana nüpüla Elqaná. Naashin na judíokana, nuʼwayuusetüjülia Ana süpülapünaa Peniná. Nnojotsü watüjaain saaʼu shiimainre jee alawaale tia, shia watüjaaka saaʼu kachumüralüin Peniná, müsüjeseʼe shiʼrüin maʼin wayumüin sümüin Ana. Shia suʼwaainka kachoin shia. Yaletaleesia maʼin saaʼin Peniná sükajee nawainmalaain na süchonniikana. Nnojotsü sümülialayaain saaʼin Ana, mojusü neʼe saaʼin sutuma. Saashin tü Wiwüliakat, airuʼutsü maʼin sünüiki sümüin Ana süpüla üttüin maʼin saaʼin saaʼu maralüin shia (1 Sam. 1:6). Süchajaain maʼin sukuwaʼipa Peniná süpüla mojuin maʼin saaʼin Ana sutuma.

6, 7. (1) Mayaainjeʼe nümüliajeein Elqaná saaʼin Ana, ¿jamüsüche nnojotka süküjüin nümüin süchiki saaʼinrala Peniná? (2) ¿Shiimainche niain Maleiwa kasirüin maralüin Ana? Püküja jamüin maka pünüiki (paashajeʼera tü nootakat).

⁶ Wainma saaʼinrala Peniná sümüin Ana shiiʼiree mojuin saaʼin sutuma. Saaʼinrawalin tia sümüin noʼunawaipa Silómüin. Jamüshiijaʼa chapa naya Siló, naapüin Elqaná süpüshi shiʼiruku tü mürüt aʼajünakat nümüin Maleiwa sümüin Peniná otta namüin na süchonniikana waneʼewai nakua, watta naalii süchonnii. Aluʼujasaʼa sümüin Ana naapüin neʼe tü shiküinjatkat. «Maralü pia», eesüjaʼa süpüla sümüin Peniná sümüin Ana. Aisü tia sümüin Ana, aʼyalajüsü shia otta nnojotsü saaʼin sünain ekaa. Niʼrakalaka Elqaná tü nuʼwayuusekat sünain mojuin maʼin saaʼin otta nnojoluin shikeein. Nümaka sümüin süpüla nümülialüin saaʼin: «Ana, ¿jamüsü piʼyalajaka? ¿Jamüsü nnojotka pikeein? ¿Jamüsü mojuchonka maʼin paaʼin? ¿Nnojoishisaʼa anaʼleein taya pümüin noulialeʼeya polooshii püchonnii?» (1 Sam. 1:4-8).

⁷ Niyaawata aaʼu Elqaná mojuin saaʼin Ana sutuma maralüin shia. Müsia Ana sütüjaa aaʼulu alin shia nüpüla.a Nnojoipejeʼe aashajaain Elqaná süchiki saaʼinrala Peniná, akaʼaya tü Wiwüliakat, nnojotsü süküjain saashajaale Ana nümaa Elqaná süchiki tia. Eesüjaʼa shiyaawatüle saaʼu Ana shiain anain nnojorüle süküjain süchiki Peniná. ¿Eesüche süpüla nunouteʼerüin chi suʼwayuusekai tü alatakat? Süküjale nümüin Elqaná süchiki tü saaʼinralakat Peniná, üttaleejeeria saaʼin Peniná sünain, akaʼaya na süchonniikana otta na shipiuunasekana. Nnojotsüjeʼe kasain shiʼrüin suluʼujee tia, eʼrüsüjeʼe müliaa otta maalinsüjeʼe shia apülawaa.

8. Saainjünüle kasa mojusü wamüin, ¿jamüsü sütütülaaka waaʼin sutuma lotuin nukuwaʼipa Jeʼwaa?

⁸ Nnojotsü watüjaain aaʼu müleka nütüjaale saaʼu Elqaná tü saaʼinralakat Peniná sümüin Ana. Niapejeʼe atüjaain saaʼu Jeʼwaa süpüshuaʼa tü alatakat sümüin Ana, nnojotsü eein wanee kasa nnojotka nütüjaain aaʼu. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa tü naaʼinralakat na kachumüraliikana jee na üttakana aaʼin sünain wayuu. Müsüjeseʼe eein süpüla jimatüin naaʼin na wayuu anamiakana maʼaka saaʼin Ana süka nunouteʼereerüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü aainjünakat namüin. Nia neʼe atüjaaka saaʼu joujeerüin nunouteʼerüin wanee kasa (paashajeʼera Deuteronomio 32:4). Sütüjaa aaʼulu Ana tia, müsüjeseʼe suchuntuin kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa.

«Nnojoluitpa jaʼyain saaʼu sünain shapaain saaʼin»

9. ¿Kasa shikirajaka anain waya tü saaʼinrakat Ana?

⁹ Atamaajaashii joo wattachon na nüpüshikana Elqaná süpüla yapain natuma tü nachiseinjatkat chaa Silómüin. Akaʼaya na tepichikana, yapajüshii maʼin. Alatüsü suulia 30 kiloometüro eeinjanale naya. Alatüinjana naya suluʼupünaa nuumain Efraín, uuchireʼe eepünaainjanale naya.b Eetaasü maʼaka wanee kaʼi jee piama kaʼi shiale süpüla nantüin chamüin nooʼuikale naya. Ayatüsia oʼunuin Ana mayaapejeʼe sütüjaain saaʼu mojeerüin saaʼin sutuma Peniná. Tü shikirajakalü anain waya tü saaʼinrakat Ana, shia nnojoliinjanain wooʼulaain suulia aʼwaajaa Maleiwa saaliijee naaʼinrala na waneinnua, süka jamüin, matsüinjeerüin waaʼin süpüla eejirawaa sümaa tü alatakat wamüin.

10, 11. (1) ¿Jamüsü suʼunamaataka Ana eere tü Aʼwaajüleekat Maleiwa? (2) Püküja jamüin suchuntia Ana nümüin Jeʼwaa.

¹⁰ Siraasü kaʼi naaʼu naya wayuukana wopuluʼupünaa. Shokontain majüsü tü wopu noʼunakalü aluʼupünaa. Neʼrakalaka wattajee tü pueulokot Siló, pasanainjatü sünain uuchi miyoʼuyuu maʼin. Nalüʼülaapa sünain tia pueulokot, jülüjasü saaʼin Ana tü süküjainjatkat nümüin Jeʼwaa. Ekaashiijaʼa naya nantaiwaʼaya. Eekajasaʼa Ana, oʼunamaatüsü eere tü Aʼwaajüleekat Maleiwa. Yalajachijaʼa Elí chi laülaakai napüleerua na sacerdootekana soʼuluʼu tü aʼwaajüleekat. Eeshijaʼa süpüla nnojolin shiʼrüin nia Ana süka shiain jülüjain saaʼin tü süküjainjatkat nümüin Jeʼwaa. Sütüjaa aaʼu Ana naapeerüin Jeʼwaa sünüiki. Nia neʼe Jeʼwaa atüjaaka saaʼu tü suluʼukat saaʼin Ana. Aparatsüjaʼa suʼwüira sutuma tü mojuukalü aaʼin.

¹¹ Aʼyalajüsü Ana suʼuraajapa nümüin Jeʼwaa. Kutkuttüsü shiimata sünain süküja süküja sümüin tü suluʼukat saaʼin. Shiajaʼa suchuntaka maʼin nümüin Jeʼwaa kachoinjatüin shia. Nnojotpejeʼe shiain jülüjain saaʼin Ana tü naapeetkat Jeʼwaa sümüin otta jülüjasü saaʼin tü eekat süpüla saapüin nümüin. Saapüinjeseʼe sünüiki Ana nümüin Jeʼwaa, saashin shiakat, kachonle shia wanee toolochon, saapeechi nia nümüin Jeʼwaa süpüla niʼyataainjachin nümüin süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (1 Sam. 1:9-11).

12. ¿Kasa shikirajaka anain waya sünüiki Ana sünain achuntaa nümüin Maleiwa?

¹² Sünainjee tü saaʼinrakat Ana, wayaawata aaʼu jamüinjatüin woʼuraajia nümüin Jeʼwaa. Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa waküjainjatüin nümüin tü suluʼukat waaʼin, kasain alatüin wamüin otta nnojoluinjatüin wounjulajüin nuulia wanee kasa; müinjatü wakuwaʼipa maʼaka nukuwaʼipa wanee jintüi aikai nüpüla nüshi (paashajeʼera Salmo 62:8 otta 1 Tesalónica 5:17). Anuu nünüiki Pedro süchiki tü waaʼinrüinjatkat: «Saaʼu jütüjaaichipain naaʼu Maleiwa sünain nuuntuin naaʼinmajüin jia, jüküja jümaala nümüin süpüshualeʼeya tü ashapataakat atüma jaaʼin» (1 Ped. 5:7).

13, 14. (1) ¿Kasa wayu tü naaʼinrakat Elí otta jamüsü naaʼinraka shia? (2) ¿Kasa shikirajaka anain waya sukuwaʼipa sunoula Ana wanaa sümaa mojuin nünüiki Elí sümüin?

¹³ Mojutaʼaleesüjaʼa wakuwaʼipa nuulia Jeʼwaa süka mayaawasein waya. Yalajatü Ana palatajaʼalüin suʼwüira sünain oʼuraajaa, sainkuuka aaʼin sutuma nünüiki Elí, nümaka sümüin: «¿Jalapüsheetkai pojoʼlooka suulia müin pia maʼaka saaʼin epeʼtsü? Puuʼulaa suulia asawaa». Niʼrüin Elí wanaa sümaa kutkuttüin shiimata jee oʼointüin shia sünain aʼyalajaa. Eetaayaai neʼe nüsakirüin kasain alatüin sümüin, shia eeka neʼe nümüin sümüin müin shia «maʼaka saaʼin epeʼtsü» (1 Sam. 1:12-14).

¹⁴ Mojukajasaʼa maʼin saaʼin Ana sutuma tü nümakat Elí sümüin otta chi makai anüiki sümüin nia chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana. Mayaapejeʼe sülatüin tia sümüin Ana shiiʼiyatüin sünain anain maʼin sunoula. Nnojotsü mojuin sukuwaʼipa sünain aʼwaajaa Jeʼwaa sutuma mojuin naaʼinrala na waneinnua. Asoutusü shia sünain kojutuin Elí sümüin jee süküjain tü alatakat sümüin. Eesüjaʼa süpüla japülin naaʼin Elí sutuma tü naaʼinrakat, asoutushijeseʼe nia sümüin: «Puʼuna sümaa anain paaʼin, kasataalejeseʼe naaʼinrüin Jeʼwaa tü puchuntakat nümüin» (1 Sam. 1:15-17).

15, 16. (1) ¿Jamüsü saaʼin Ana süchikijee süküjain nümüin Jeʼwaa tü alatakat sümüin otta suʼwaajüin nia? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla washatüin sukuwaʼipa Ana mojule waaʼin?

¹⁵ ¿Jamüsüche saaʼin Ana süchikijee saashajaain nümaa Jeʼwaa otta suʼunuin sünain aʼwaajaa nia? Saashin tü Wiwüliakat, oʼunusü Ana suluʼujee tü aʼwaajüleekat jee «shikaka otta nnojoluitpa jaʼyain saaʼu sünain shapaain saaʼin sutuma tü alatakat sümüin» (1 Sam. 1:18). Anuu sünüiki wanee Wiwülia süchiki tia pütchikat: «Nnojoluitpa jaʼyain saaʼu suʼupünaa mojuin saaʼin» (Diego Ascunce). Jamaamaitpa saaʼin Ana süka müin soʼotokoi saaʼin tü alatakat sümüin naaʼu wanee wayuu katchinkai maʼin suulia shiakalia: chi Süshi iipünaajachikai (paashajeʼera Salmo 55:22). ¿Eesüche wanee kasa iseetka nüchiki Maleiwa? Nnojorüleejaʼa, nnojotsü kasain isain nüchiki.

¹⁶ Sülatüle kasachiki wamüin jee mojule waaʼin, washata sukuwaʼipa Ana, waküja süchiki nümüin Jeʼwaa süka niain «chi Aapajakai sünüiki wayuu suʼuraajapa» (Sal. 65:2). Waaʼinrüle tia sümaa kanoulain waya, jutateerü waaʼin nutuma Maleiwa (Filip. 4:6, 7).

«Nnojoishi eein wanee eekai müin aka naaʼin chi Wamaleiwasekai»

17, 18. (1) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin nuuʼuleʼerüin Elqaná tü sümakat Ana nümüin Jeʼwaa? (2) ¿Kasa shiyaawataka aaʼu Peniná mapa?

¹⁷ Waneemüin kaʼi süchikijee tia, aleʼejüsü Ana nümaa Elqaná suluʼumüin tü aʼwaajüleekat. Süküjain nümüin süchiki tü suchuntakat nümüin Maleiwa jee müsia tü saaʼinrajatkat. Saashin tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, eesü süpüla nuuʼuleʼerüin wanee wayuu tü nuʼwayuusekat suulia shikeraajüin sünüiki müleka nnojoire nia saapirüin palajana (Núm. 30:10-15). Akaijasaʼa anamiain Elqaná, nnojotsü nuuʼuleʼerüin Ana suulia tü saaʼinrajatkat, oʼunushi neʼe sümaa sünain aʼwaajaa Jeʼwaa süpülapünaa naleʼejüin nepialuʼumüin.

¹⁸ Mapa, shiyaawata aaʼu Peniná isaitpain süchiki müliain saaʼin Ana sutuma. Nnojotsü süküjain tü Wiwüliakat joujain sojoʼlooin Peniná suulia tü shiʼralakat wayumüin sümüin Ana. «Nnojoluitpa jaʼyain saaʼu shapaain saaʼin», müsü tü Wiwüliakat süchiki Ana. Tü wayaawatakat sünainjee tia, shia jamaamain saaʼin Ana soʼujeʼereʼeya tia. Shiyaawatatüjülia aaʼu Peniná tia. Nnojorüleesia eweetinnüin süchiki sünülia Peniná suluʼu tü Wiwüliakat.

19. ¿Kasa anasü naapaka Jeʼwaa sümüin Ana? ¿Kasa saaʼinraka Ana sutuma sütüjaain saaʼu niain Jeʼwaa aapüin naʼanasia sümüin?

¹⁹ Jimatüsü joo saaʼin Ana, nnojoluitpa shapaain saaʼin. Shiasaʼa maʼaka jeʼra kashi süchikijee tia, ipuotsü shia. Talatüsü maʼin saaʼin sütüjaapa saaʼu tia. Sütüjaapejeʼe saaʼu niain chi Jüshi iipünaajachikai aapüin naʼanasia sümüin. Jemeyutpa Ana, shiʼitaain «Samuelüin» nünülia chi süchonkai. «Nünülia Maleiwa», maluʼulu tia. Tü süküjeekalü achiki shia choʼujaain suʼwaajünüin nünülia chi Maleiwakai, maʼaka saaʼin tü saaʼinrakat soʼu tü kaʼi sürütkaakalü oʼu nünainmüin Jeʼwaa. Nnojotsü oʼunuin Ana apünüin juya chaa Silómüin, nia oʼunaka Elqaná sümaa tü nüpüshikalüirua. Makatüsü Ana sünain ayuujaa chi süchonkai. Sülüʼütpa süpüla süpütirüin nia, shiyaawata aaʼu süchecherüinjatüin saaʼin shiʼikajaapa nia nümüin Maleiwa.

20. ¿Kasa saaʼinraka Ana nümaa Elqaná süpüla nekeraajüin tü nanüikikat nümüin Jeʼwaa?

²⁰ Antüsü sükalia shiʼikajaainjachika oʼu Ana chi joʼuukai. Sütüjaa aaʼu aneechin nia chaa Siló jee aaʼinmajüneechin nia sutuma tü jieyuu aʼyataakalüirua chaa suluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Nnojorüleejaʼa yaleein wanee wayuu nuulia wanee süchonchon joʼuuyüire maʼin nia. Nnojoipejeʼe saʼalijirüin Ana nümaa Elqaná chi nachonchonkai, talatüsü maʼin naaʼin süka naapüin nia nümüin Maleiwa. Aʼajüshii naya mürüt nümüin Maleiwa suluʼu tü aʼwaajüleekat süpülapünaa neʼikajaain Samuel nümüin Elí. Naküjaka joo mapa nümüin Elí saapatüjülüin Ana sünüiki nümüin Maleiwa sünain saapüinjachin chi süchonchonkai.

21. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu kanoulain maʼin Ana? (Paashajeʼera «Tü piamasü oʼuraajia anakat maʼin»).

²¹ Nüshajirüin Maleiwa suluʼu tü Wiwüliakat tü sünüikikat Ana wanaa sümaa suʼuraajüin. Waashajeʼerapa 1 Samuel 2:1-10, wayaawata aaʼu kanoulain maʼin Ana. Wanaa sümaa suʼuraajüin nümüin Jeʼwaa, suʼwaajüin nia süka pülashin maʼin jee anain nutuma sukuwaʼipa süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat. Süküjain nnojolin eein wanee eekai müin aka naaʼin, eʼrüshii japülii nutuma na yaletakana aaʼin. Anakuwaʼipaliishii nutuma na wayuu müliakana aaʼin. Süküjain Ana eein süpüla naapüin Jeʼwaa kataa oʼuu nümüin wanee wayuu sümaa naaʼinmajüin suulia jamajüin nia jee shiale nuʼutüin naaʼin. Suʼwaajüin Maleiwa süka wulein nukuwaʼipa, süka naaʼinrüin waneepia kasa anasü otta waneepiain nia sümaa wayuu. Müsüjeseʼe sümüin Ana: «Nnojoishi eein wanee eekai müin aka naaʼin chi Wamaleiwasekai». Makalaka eein süpüla weʼitaain waaʼin sünain nükaaliinjeenain waya Jeʼwaa. Na wayuu müliakana jee na mojukana aaʼin, naaʼinmajeena naya Jeʼwaa jee naapeerü wanee anaa namüin.

22, 23. (1) ¿Jamüsü nütüjaaka saaʼu Samuel alin nia nüpüla nüshi jee tü niikat? (2) ¿Kasa anasü shiʼraka Ana mapa nutuma Jeʼwaa?

²² Anataʼaleesüjaʼa nukuwaʼipa chi joʼuukai Samuel süka kanoulain maʼin tü niikat. Eesü mojuwaire naaʼin süchiirua tü niikat. Nütüjaapejeʼe saaʼu alin nia süpüla, müsüjeseʼe sünaʼlüin nia juyawai chaa Siló. Okolojüsü shia nümüin wanee kuluulu nüsheʼinjatka sünain aʼyatawaa suluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Anachonsü shiʼyapüjia tü kuluutkat sutuma, talatüsü saaʼin süka süsülajüin shia nümüin chi süchonchonkai (paashajeʼera 1 Samuel 2:19). Jülüjataa waaʼin Ana sünain saʼanaʼattaain nüsheʼin chi joʼuukai jee saashajaʼalaatain nümaa süpüla sütütüleʼerüin naaʼin süka pütchi anasü. Talatakajasaʼa Samuel süka müin sukuwaʼipa tü niikat. Miyoʼupa Samuel, talateechi maʼin chi nüshikai nümaa jee tü niikat, akaʼaya na israeliitakana süka aneerüin nakuwaʼipa nutuma.

²³ Watta saalii kasa anasü shiʼraka Ana nutuma Maleiwa. Kachonsü shia süchikuaʼa, jaʼraishii nüchonnii Elqaná sümüin Ana (1 Sam. 2:21). Sutuma tü alatakat sümüin Ana aleewaleeitpa maʼin shia nümaa chi Jüshi iipünaajachikai. Tia, shia tü kasa anaʼleekalia shiʼrüin Ana. Meeria wakuwaʼipa wayakana washatüle sukuwaʼipa sunoula Ana.