Proverbios
30 Kóva haʼe peteĩ mensáhe iñimportantetereíva omeʼẽ vaʼekue Agur, Jaqué raʼy. Agur heʼi vaʼekue koʼã mbaʼe Itiel ha Ucálpe.
2 Ndaipóri ningo ótro itavyvéva chehegui.+
Che ndaikuaái ni umi mbaʼe umi hénte oikuaa vaʼerã voi normálmente.
3 Che naaprendéi umi mbaʼe ikatúva chemoarandu,
ha ndaikuaái umi mbaʼe pe Dios Santísimo oikuaaukáva.
4 ¿Oĩ piko algúno ohómava yvágape ha upéi ou jeýva?+
¿Máva piko ikatu ojoko pe yvytu ipópe?
¿Máva piko ikatu ombyaty y peteĩ télape?+
¿Máva piko omoĩ raʼe entéro umi límite ko yvýpe?+
Pejemína chéve oimérõ peikuaa mbaʼéichapa héra haʼe ha itaʼýra.
5 Opaite mbaʼe Ñandejára heʼíva ipotĩ.*+
Haʼe oprotehe peteĩ eskúdoicha umi oñemoag̃uívape hese.+
6 Ani remoĩve mbaʼeve la haʼe heʼi vaʼekuépe.+
Rejapóramo upéva, haʼe ndekorrehíta,
ha entéro ohechakuaáta nde ndejapuha.
7 Ñandejára, amano mboyve
mokõi mbaʼénte ajerurese ndéve:
8 chepytyvõ pono aporombotavy che ñeʼẽ rupive ni chejapu.+
Ani remeʼẽ chéve rrikésa ni mboriahu,
pe tembiʼu aikotevẽvante emeʼẽ chéve.+
9 Ani ág̃a cheryg̃uatãmarõ ronega ha aiko haʼe upérupi: “¿Máva piko aipo Jehová?”.+
Ani reheja chemboriahu ha upéi aiko amonda ha amongyʼa nde réra.
10 Aníkena peñeʼẽ vai* peteĩ sirviéntere ipatrón renondépe,
pórke haʼe ikatu nemaldesi ha entéro ohechakuaáta nde refalla hague.+
14 Oĩ hénte* orekóva hãi haʼetéva espáda,
ha pe hañykã ojogua kyse ojepurúvape oñekarnea hag̃ua,
haʼekuéra ohundi umi hénte iñumíldevape
ha umi imboriahúvape.+
15 Umi ysope núnka noñekontentái, haʼete voi orekóva mokõi mitã heʼíva: “¡Emeʼẽve chéve, emeʼẽve chéve!”.
Péicha avei, oĩ mbohapy mbaʼe núnka nahyg̃uatãiva,
oĩ 4 mbaʼe núnka ndeʼíriva: “¡Ovalémante!”.
Pe tata haʼete voi núnka ndeʼíriva: “¡Ovaléma!”.
17 Pe oñembohorýva itúare ha nopenáiva isýre oñehundíta.+
18 Oĩ mbohapy mbaʼe ndaikatúiva antende,
oĩ 4 mbaʼe ni michĩmi voi nantendéiva:
19 pe tape osegíva pe ágila oveve jave pe yvágare,
pe tape osegíva pe mbói osyryry jave umi itakuárupi,
pe tape osegíva pe várko oho jave pe mar rehe,
ha pe tape osegíva peteĩ kuimbaʼe og̃uahẽ hag̃ua peteĩ kuñataĩ korasõme.
20 Pe kuña omoakãratĩva iménape ha upéi heʼíva:
“Che ndajapói mbaʼeve ivaíva”,
haʼete ku hoʼúva algúna kósa ha upéi omopotĩva ijuru ani hag̃ua ojepilla.+
21 Oĩ mbohapy mbaʼe omboryrýiva ko yvy,
oĩ 4 mbaʼe umi hénte ndaikatúiva oaguanta:
22 peteĩ esklávogui oikóramo rréi,+
peteĩ ivýrovape hembypárõ tembiʼu,
23 peteĩ kuña despresiáda ojuhúramo imenarã,
ha peteĩ siérva opytáramo ipatróna rendaguépe.+
24 Ko yvy ape ári oĩ 4 animál michĩetereíva,
péro iñaranduetereíva:+
25 umi tahýi ningo naimbaretéi,*
upéicharõ jepe haku tiémpope haʼekuéra ombyatypaitéma hembiʼurã.+
26 Umi damán*+ oikóva umi montáñare ningo naimbaretéi,*
upéicharõ jepe ojapo hogarã umi ita paʼũme.+
29 Oĩ mbohapy mbaʼe iporãitereíva,
oĩ 4 mbaʼe igustoitereíva ñamaña odipara jave:
30 pe león haʼéva pe imbaretevéva umi animál apytépe,
haʼe ndokyhyjéi ni ndoguevíri mbaʼevégui.+
31 Pe jagua iñakuãva, pe kavara mácho,
ha peteĩ rréi oĩva gerrahápe ijehérsito reheve.
32 Oiméramo ndevýrogui reñembotuicha raʼe,+
térã repensa rejapóvo upéva,
embotyete nde juru ha ani ere mbaʼeve.+
33 Pe kamby revati hetáramo, oikóta chugui mantéka,
egolpeáramo ne tĩ, katuete netĩ ruguýta.
Upéicha avei ndepochy ha nderejejokokuaáiramo, katuete reiko vaíta nde rapichándi.+