Génesis
31 Upe rire Jacob ohendu Labán raʼykuéra heʼiha jepi: “Jacob oipeʼapaite ñande túagui la orekóva ha upéicha rupi koʼág̃a haʼe oreko hetaiterei mbaʼe, ha oñemborríko ñande túa kostíllare”.+ 2 Ha Jacob ohechakuaa avei Labán rováre okambia hague hendive, ha ndahoryveimaha chupe yma guaréicha.+ 3 Upéi Jehová heʼi Jacóbpe: “Tereho jey nde túa ha ne hentekuéra oikohápe,+ ha che asegíta aime nendive”. 4 Upémarõ Jacob heʼika Raquel ha Léape oho hag̃ua hendápe. Upérõ haʼe oñangareko hína kuri umi ijovecha ha ikavarakuérare pe pastotýpe. 5 Ha Jacob heʼi chupekuéra:
“Ahechakuaa pende túa tuichaiterei okambia hague chendive.+ Péro Ñandejára oĩ chendive, haʼe hína che túa Jára avei.+ 6 Peẽ peikuaa porã mbaʼeichaitépa che ambaʼapo jejopy pende túape g̃uarã.+ 7 Haʼe heta vésema chembotavyse ha hetaiterei vésema* heʼi chéve: ‘Kóva ameʼẽtama ndéve nembaʼerã’, péro upéi okambia jey la ore tráto. Ñandejára katu nopermitíri chupe cheperhudika. 8 Por ehémplo, haʼe heʼi jave chéve: ‘Umi animál iparáva opytáta nembaʼerã’, upéicharõ umi ovecha ha kavara imemby iparáva memete. Péro heʼíramo: ‘Umi animál hovéro opytáta nembaʼerã’, upéicharõ umi ovecha ha kavara imemby hovéro memete.+ 9 Ñandejára siémpre chepytyvõ osẽ porã hag̃ua chéve opa mbaʼe, ha haʼete voi ku oipeʼáva pende ru rymbakuéra apytégui ha omeʼẽva chéve chembaʼerã. 10 Ramoiténte umi ovecha ha kavarakuéra imbaʼepotaha tiémpope, ahecha che képe umi ovecha ha kavara mácho iparáva ojupiha umi ovecha ha kavara kuñáva ári.+ 11 Upéi pe ánhel Ñandejára ombou vaʼekue heʼi chéve che képe: ‘¡Jacob!’. Ha che haʼe chupe: ‘Ápe aime’. 12 Upévo pe ánhel heʼi chéve: ‘Emañamína ikatúramo mbaʼéichapa umi ovecha ha kavara mácho iparáva ojupi umi ovecha ha kavara kuña ári. Péicha oiko pórke che ahecha opa mbaʼe ojapóva nderehe Labán.+ 13 Che hína Ñandejára tee, che añeʼẽ kuri ndéve Betélpe.+ Upe lugárpe nde rejapo chéve peteĩ huraménto, ha rejapo kuri peteĩ monuménto ha reñohẽ hiʼári aséite.*+ Ha koʼág̃a esẽ ko lugárgui ha tereho jey nde vállepe’”.+
14 Upévo Raquel ha Lea heʼi Jacóbpe: “Ore ndoroguerekovéima voi mbaʼeve ore túa rógape, ha haʼe ningo ndohejamoʼãi voi oréve ore erensiarã. 15 Haʼéngo oretrata extráñoicha, orevende ha koʼág̃a peve oñemantene hína ore repykuére.+ 16 Upévare opa mbaʼe Ñandejára oipeʼa vaʼekue ore túagui, orembaʼe ha ore membykuéra mbaʼénte voi.+ Ejapo katu Ñandejára heʼi haguéicha ndéve”.+
17 Upémarõ Jacob oho ojeprepara ha ohupi itaʼyrakuéra ha hembirekokuéra umi kaméllo ári,+ 18 ha osẽ oho Canaánpe, itúa Isaac rendápe,+ ha ogueraha hymbakuéra ha opaite mbaʼe okonsegi vaʼekue+ oiko aja Padán-Arámpe.
19 Labán katu oho kuri oñapĩ ijovechakuéra, ha upe aja Raquel omonda chugui umi idiós raʼanga.*+ 20 Jacob ningo iletradove Labán pe araméogui, pórke osẽntema ohopa hese ha ndeʼíri chupe mbaʼeve. 21 Okañy ha okrusa pe Rrío Éufrates+ opa mbaʼe orekóva reheve, ha oho Galaádpe,+ umi montáña oĩha gotyo. 22 Upéi 3 día haguépe oñemombeʼu Labánpe Jacob osẽ hague oho. 23 Upémarõ Labán ombyaty ihentekuérape ha osegi Jacob umívape. Ha 7 día haguépe ohupyty chupekuéra Galaádpe, umi montáña oĩháme. 24 Upe pyharépe Ñandejára oñeʼẽ pe arameo+ Labánpe iképe,+ ha heʼi chupe: “Eñatende porãke la erétavare Jacóbpe”.+
25 Upérõ Jacob omoĩ ikampaménto Galaádpe, umi montáña oĩháme, ha Labán ha ihentekuéra opyta namombyryiete chuguikuéra. Upe rire Labán oho Jacob rendápe, 26 ha heʼi chupe: “¿Mbaʼéiko la rejapóva? ¿Mbaʼére piko chembotavy ha regueru che rajykuéra ku haʼeramoguáicha prisionéra gerrahápe guare? Ñaimoʼã ku oñokontráriova mbaʼe ñande. 27 ¿Maʼerãiko chembotavy ha resẽntema reju kañyháme ereʼỹre chéve mbaʼeve? Remombeʼúrire chéve, vyʼápe rodespedi vaʼerãmoʼã, avei panderéta* ha árpa púpe. 28 Péro nde neremeʼẽi voi chéve tiémpo ahetũmi ha ajedespedi hag̃ua che niéto ha che rajykuéragui. Vyroreiete la rejapóva. 29 Chéngo ikatu kuri poperhudika, péro nde túa Isaac Jára oñeʼẽ kuri chéve ange pyhare ha heʼi chéve: ‘Eñatende porãke la erétavare Jacóbpe’.+ 30 Oĩ porãngo la reho rehechagaʼúgui nde túa umívape, ¿péro mbaʼére piko remonda chehegui umi che dios raʼanga?”.+
31 Jacob heʼi Labánpe: “Chéngo akañy kuri pórke akyhyje reipeʼárõ g̃uarã chehegui mbaretépe nde rajykuéra. 32 Koʼápe ñane hentekuéra rovake, ejeporeka che kosakuéra apytépe ha retopáramo álgo nembaʼéva, ejagarra egueraha. Ha oiméramo oĩ koʼápe orekóva umi nde dios raʼanga, upéva omanóta”. Jacob heʼi upéicha ndoikuaáigui Raquel omonda hague umíva. 33 Upémarõ Labán oike ojeporeka Jacob kotýpe,* Lea kotýpe, ha umi mokõi siérva+ kotýpe, péro ndotopái mbaʼeve. Upe rire katu oho oike Raquel kotýpe. 34 Raquel katu ojagarra kuri umi dioskuéra raʼanga ha omoĩ pe asiénto oipurúvape umi kuña oho jave kaméllo ári, ha Raquel oguapy hína kuri hiʼári.* Ha Labán katu ohekapaite pe kotýre, péro ndotopái mbaʼeve. 35 Ha Raquel heʼi itúape: “Papa, aníkena ndepochy chendive napuʼãi haguére, chéngo koʼág̃a naimeporãi pórke oguejy hína chéve che periódo”.+ Upémarõ Labán osegi ojeporeka, péro ndotopái umi idioskuéra raʼanga.+
36 Upévo Jacob ipochyeterei ha oñepyrũ ojaʼo Labánpe ha heʼi chupe: “¿Afalla vaiete mbaʼe piko nendive? ¿Mbaʼe mbaʼéiko la ajapo vaiete vaʼekue nderehe ajeve péicha chepersegi? 37 Rejepovyvypaitéma ningo che kosakuéra apytépe, ¿ha mbaʼe la rejuhúva? Oiméramo rejuhu álgo, emoĩ koʼápe ñane hentekuéra renondépe, ha haʼekuéra teʼi mávapa la ojavýva. 38 Veinte áño aja añangareko nde ovecha ha nde kavarakuérare, ha ni peteĩ imemby nomanói.+ Ha arakaʼeve ndaʼúiva ndehegui ni peteĩ nde ovecha ni nde kavara. 39 Ha peteĩ animál salváhe ojukáramo peteĩ ne rymba,+ ndagueraháiva ndéve hetekue, upéva rangue chembaʼévagui amyengovia jey ndéve. Ha oñemonda mbaʼéramo ndehegui peteĩ ne rymba, tahaʼe de día térã pyharekue, nde rejeruréva chéve amyengovia hag̃ua ndéve che rymbakuéra apytégui. 40 De diakue pe kuarahy akúpe akái achyryry, ha pyharekue katu cheratã lénto jepi roʼýgui ha ndakéi ni un suéño.+ 41 Péicha roservi vaʼekue 20 áño aja. Catorce áño ambaʼapo ndéve umi mokõi nde rajýre ha 6 áño areko hag̃ua avei che kavara ha che ovecharã, péro nde hetaiterei vése rekambia la ñande tráto.+ 42 Abrahán Jára ha che túa Isaac Jára, upe haʼe orrespetáva avei ipyʼaite guive*+ oĩ chendive, upéicha rupínte nde nderepoíri chehegui po nandi. Ha Ñandejára ohecha mbaʼeichaitémapa ahasa asy ha ambaʼapo jejopy, upévare ndekorrehi ange pyhare”.+
43 Upévo Labán heʼi Jacóbpe: “Koʼãva ningo che rajy ha koʼã mitã che raʼýnte avei, umi ovecha ha kavara oĩva koʼápe katu chembaʼénte avei, opa mbaʼe rehecháva koʼápe chembaʼepaite. ¿Mbaʼéichaiko che aperhudikáta chupekuéra ha imembykuérape? 44 Ejúna jajapo peteĩ kompromíso oñondive, ha siémpre ñanemanduʼa vaʼerã hese jaiko porã hag̃ua”. 45 Upémarõ Jacob ojagarra peteĩ ita ha ojapo chugui peteĩ monuménto.+ 46 Upéi heʼi umi ihentekuérape: “¡Pembyaty ñandéve ita!”. Ha ombyaty hikuái heta ita ha omoĩ ojoʼaripa. Upéi omoĩ hiʼári hembiʼukuéra ha okaru hikuái oñondive. 47 Labán ombohéra upe ita atýpe Jegar-Sahadutá,* péro Jacob ombohéra Galeed.*
48 Upéi Labán heʼi: “Ko ita aty ohechaukáta ñande jajapo hague oñondive peteĩ kompromíso”. Upévare oñembohéra Galeed.+ 49 Labán heʼi avei: “Jehová tomaʼẽ opa mbaʼe jajapóvare ñaime vove mombyry ojuehegui”. Upévare oñembohéra avei upe ita atýpe Lugár oñemañaha.* 50 Ha Labán heʼi avei: “Peichahágui reñepyrũramo remaltrata che rajykuérape ha remenda jey ótro kuñáre, avave ndoikuaáiramo jepe upéva, nemanduʼáke Ñandejára ohechaha hína opa mbaʼe jajapóva”. 51 Upéi Labán heʼi avei Jacóbpe: “Ápe oĩ pe ita aty ha ápe oĩ avei pe monuménto ñamopuʼã vaʼekue oñondive. 52 Ko ita aty ha ko monuménto ohechauka ñande jajapoha oñondive peteĩ kompromíso:+ che ndahasamoʼãiha ko lugár aha hag̃ua ajapo nderehe ivaíva, ha nde avei nderehasamoʼãiha rejapo hag̃ua cherehe ivaíva. 53 Abrahán Jára,+ Nacor Jára ha ituakuéra Jára, ohecháta ñakumplípa upe ñapromete vaʼekue ojupe”. Ha Jacob ohura itúa Isaac Jára rérare, upe Isaac orrespetáva ipyʼaite guive.*+
54 Upe rire Jacob ojapo peteĩ sakrifísio pe montáña ári, ha heʼi Labán ha enterove umi ihentekuérape ou hag̃ua avei okaru. Upémarõ okaru ha opyta oke hikuái pe montáñape upe pyharépe. 55 Labán katu opuʼã pyharevete ohetũ+ ha ovendesi+ inietokuérape* ha itajyrakuérape, ha ojedespedi chuguikuéra. Upéi Labán osẽ oho jey hógape.+