Proverbios
1 Koʼãva hína umi konsého porã omeʼẽ vaʼekue Salomón,+ pe rréi Israelgua.+ Haʼe ningo David raʼy:+
2 Koʼã konsého ñanemoarandu+ ha ñandekorrehi,*
ñanepytyvõ ñantende hag̃ua umi enseñánsa ñanembokatupyrýva.
3 Avei ñandeajuda jaasepta hag̃ua pe disiplína+ ñanemoentendídova,
4 Koʼã mbaʼe omoarandu+ umi ndorekóivape experiénsia,
oipytyvõ umi imitãvape oikuaa hag̃ua heta mbaʼe ha odesidi porã hag̃ua.+
5 Pe persóna iñarandúva ohendu koʼã konsého ha oaprendeseve.+
Pe iñentendídova oheja ótro ikatupyryvéva oipytyvõ chupe,+
6 péicha ikatúta ontende umi konsého ha umi mbaʼe ijetuʼúva,
ontendéta umi mbaʼe heʼíva umi iñarandúva ha naentéroi ikatúva opilla.+
7 Jaikuaa hag̃ua heta mbaʼe, primeroite voi jarrespeta vaʼerã Jehovápe ñande pyʼaite guive.*+
Umi ivýrovante ndoipotái ojekorrehi chupekuéra, ha odespresia pe arandu.+
9 Koʼã enseñánsa ojogua peteĩ koróna iporãitereívape remoĩva ne akãre,+
ha haʼete peteĩ kollár iporãitereíva ereko hag̃ua nde ajúrare.+
10 Che raʼy, aníkena repena umi pekadór oúramo nemboliga rejapo hag̃ua ivaíva.+
11 Haʼekuéra heʼíramo ndéve: “Ejúna jaha orendive,
japeska umi hénte inoséntere ha jajuka chupekuéra jajediverti hag̃ua,
ñakañy ha ñahaʼarõ tou hikuái.
12 Ñamoperõ ha ñahundi umi héntepe pe Sepultúra* ojapoháicha umi omanóvare,
ñahundi chupekuéra kompletoite, oñehundiháicha umi hénte pe yvyguýpe.
13 Jaipeʼapaite chuguikuéra umi rrikésa orekóva,
ha ñamyenyhẽ ñande róga ikosakuéragui.
14 Ejúna oremoirũ,
ha upéi enterove jajodividíta umi mbaʼe ñamondávare”.*
15 Che raʼy, ani reho hendivekuéra tape vaíre,
mombyrýkena ejere chuguikuéra.+
17 Reiete oñemoĩ peteĩ trámpa oiméramo pe guyraʼi ohecháma oñemoĩha.
18 Upévare umi iñañáva kañyháme opeska umi ivuénovare ikatu hag̃uáicha ojuka chupekuéra,
haʼekuéra okañy oporojuka hag̃ua.*
21 Oñemoĩ umi kálle eskínape* heta hénte ohasahárupi,
oñemoĩ pe entrádape, pe siuda rokẽme, ha heʼi:+
22 “Peẽ kuimbaʼe ndaperekóiva experiénsia, peẽ napekambiaséi, ¿arakaʼe peve piko pesegíta péicha?
Peẽ pevyʼáva peñembohory jave pende rapicháre, ¿siémpre piko pesegíta péicha?
Peẽ pendevýrova, ¿arakaʼe peve piko pedespresiáta umi enseñánsa porã?+
ha che poipytyvõta pentende hag̃ua che haʼéva.+
24 Che añeʼẽ peẽme, péro peẽ pesegínte peñemohatã,
che aipyso che po poipytyvõ hag̃ua, péro napepenái cherehe.+
25 Peẽ pedespresia che konsého,
che añemoñeʼẽ peẽme péro peẽ napekambiaséi.
26 Upéinte ág̃a ojere vaipaitéta peẽme ha apukáta penderehe,
peẽ pekyhyjetereíta ha che añembohorýta penderehe,+
27 ojeliapáta penderehe la provléma,
oúta pende ári yvytu atãicha ha ndapeikuaamoʼãi ni mbaʼépa pejapóta,
haʼetéta voi peteĩ torménta ojejapetéva penderehe, ha heta pesufríta.
28 Upe tiémpope peẽ pejerure asýta chéve ajúda, péro che napenamoʼãi penderehe,
peẽ peipotáta che poipytyvõ, péro che akañýta pendehegui,+
29 pórke peẽ ndapeikuaaséi mbaʼeve umi enseñánsa iporãvagui,+
ha ndaperrespetaséi Jehovápe.+
30 Peẽ perrechasa che konsého,
ha pokorrehi jave, ndapecherrespetái ni michĩmi.
31 Upévare peẽ pepagáta* pene rembiapo vaikuére.+
Peẽ peplanea hetaiterei mbaʼe vai, péro amo ipahápe umíva ojerepa jeýta penderehe.
32 Umi irrevéldeva omanóta naiñeʼẽrendúi rupi.
Umi ivýrova oñehundíta pórke iñateʼỹ ojapo hag̃ua iporãva.