PRIMER LÍVRO DE SAMUEL

1 Peteĩ karai hérava Elcaná+ oiko vaʼekue Ramataim-Zofímpe,+ upe lugár oĩ Efraín territóriope,+ oĩháme umi montáña. Haʼe ningo efraimita,* itúa héra Jeroham ha ijavuélo héra Elihú. Elihú túa héra Tohu, ha Tohu túa héra Zuf. 2 Elcaná mokõi hembireko, peteĩva héra Ana ha pe ótra Peniná. Peniná imemby vaʼekue, péro Ana naimembýi. 3 Elcaná ha ifamiliakuéra káda áño katuete oviaha Silópe oadora* ha omeʼẽ hag̃ua sakrifísio Jehovápe, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+ Upépe Elí raʼykuéra, Hofní ha Finehás,+ oservi Jehovápe de saserdóte.+

4 Peteĩ día, Elcaná ojuka peteĩ animál ojapo hag̃ua sakrifísio Ñandejárape. Upéi haʼe orreparti pe soʼo ifamiliakuérape. Peniná ha imembykuérape omeʼẽ la otokáva chupekuéra,+ 5 péro Ánape omeʼẽ pe párte iporãvéva, pórke Elcaná ohayhuve Ánape, Jehová ndohejáiramo jepe haʼe imemby. 6 Peniná* iñaña ha oñembohory Ánare Jehová ndohejái haguére haʼe imemby. Haʼe ojapo upéva ombopochy hag̃ua Ánape. 7 Ha péicha Peniná oñembohory Ánare káda áño, haʼe oho jave Jehová rógape.+ Upévare Ana hasẽ ha ni ndokarusevéi. 8 Upémarõ Elcaná heʼi chupe: “Ana, ¿mbaʼére piko nerasẽ ha nderekaruvéi? Anivéna reñembyasy,* che ningo aime nendive, ha upéva iporãve rereko rangue 10 mitã”.

9 Upéi, haʼekuéra oĩ aja Silópe, Ana opuʼã oho hag̃ua oñemboʼe haʼekuéra okarupa rire. Upérõ pe saserdóte Elí oguapy hína Jehová témplo*+ entrádape. 10 Ana ningo oñamargaite, haʼe oñepyrũ hasẽ soro ha oñemboʼe Jehovápe.+ 11 Upémarõ Ana ojapo peteĩ promésa Ñandejárape. Haʼe heʼi: “Jehová, nde ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha. Nde rehecha mbaʼeichaitépa hetáma asufri. Che ningo nde siérva, anína nderesarái chehegui. Jehová, nde nemanduʼáramo cherehe ha repermitíramo chéve chememby peteĩ mitãkuimbaʼe,+ upéicharõ ameʼẽta ndéve upe mitã. Haʼe oservíta nde rógape oikove aja, ha núnka noikytĩmoʼãi iñakãrangue”.+

12 Ana opyta upépe oñemboʼe are Jehovápe, ha upe aja Elí omaña hese. 13 Ana ijurúnte la omonguʼéva ha noñehendúi la heʼíva pórke oñeʼẽ ipyʼapýpente. Upévare Elí oimoʼã haʼe okaʼuha. 14 Elí heʼi chupe: “¿Arakaʼe peve piko resegíta rekaʼu? Anivéna reʼu la víno”. 15 Ana katu heʼi chupe: “No che karai. Che ningo hetaitereíma asufri. Che ndaʼúi víno ni mbaʼeveichagua vevída, síno amombeʼupaite hína Jehovápe mbaʼéichapa añeñandu.*+ 16 Che ningo nde eskláva, anína repensa che ajoguaha umi kuña ndovaléivape mbaʼeverã. Che ningo ahasa asy ha añekevrantaiterei rupínte péicha añemboʼe”. 17 Elí heʼi chupe: “Tereho katu pyʼaguapýpe, ha Israel Jára tomeʼẽ ndéve upe rejerure vaʼekue chupe”.+ 18 Upémarõ Ana heʼi chupe: “Che ningo nde eskláva, cheguerohorýkena siémpre”. Upéi Ana trankiloite oho, okaru ha noñekevrantavéima.

19 Upéi opuʼã hikuái pyharevete oñesũ Jehová renondépe, ha oho jey hikuái hógape oĩva Ramápe.+ Upe rire, Elcaná oreko rrelasión sexuál hembireko Ana ndive, ha Jehová okontesta Ana ñemboʼe.*+ 20 Un áño haguépe* Ana hyeguasu ha oreko peteĩ mitãkuimbaʼe ha ombohéra+ chupe Samuel.* Haʼe heʼi: “Péicha ambohéra pórke Jehovápe ajerure ko mitã”.

21 Tiémpo rire Elcaná ha ifamília oviaha jey Silópe ojapoháicha káda áño omeʼẽ hag̃ua peteĩ sakrifísio Jehovápe,+ ha avei okumpli hag̃ua ipromésa. 22 Péro Ana heʼi iménape: “Che ndahamoʼãi gueteri penendive.+ Ág̃a ko che memby opoʼo rire aha jeýta. Upépe ae agueraháta chupe Jehová rógape* oiko hag̃ua upépe tódo el tiémpo”. Upévare haʼe ndohói hendivekuéra.+ 23 Elcaná heʼi chupe: “Ejapo katu che rembireko nde repensáva iporãvetaha.* Epytánte ógape opoʼo peve pe mitã. Ha Jehová tojapo pe nde ere haguéicha”. Ha Ana opyta hógape omokambu imemby, opoʼo peve pe mitã.

24 Upéi Samuel opoʼo riremi, Ana oho ogueraha chupe Silópe,+ Jehová rógape. Ha ogueraha avei peteĩ tóro raʼy orekóva 3 áño, arína* ha peteĩ hárra víno.+ 25 Ha ojuka rire hikuái pe tóro, ogueraha pe mitãʼípe Elí rendápe ontrega hag̃ua chupe. 26 Upépe Ana heʼi: “Che karai, ahura ndéve nde rekovére, che ningo hína pe kuña nde rehecha vaʼekue oñemboʼe hague Jehovápe ko lugárpe. Che aime kuri nendive koʼápe.+ 27 Che ajerure kuri Jehovápe omeʼẽ hag̃ua chéve peteĩ mitãkuimbaʼe. Ha haʼe okontesta la che ñemboʼe.+ 28 Koʼág̃a ameʼẽ* Jehovápe ko che memby. Aipota oservi Jehovápe oikove aja pukukue”.

Ha Elcaná oñesũ upépe Jehová renondépe.

2 Upémarõ, Ana oñemboʼe ha heʼi:

Koʼág̃a chepyʼaguasúma ambohovái hag̃ua che enemigokuérape.

Che avyʼaiterei haʼe oporosalva haguére.

Ñandejára, nde rejogua peteĩ ita imbaretévape, ndaipóri nderupytýva.+

 3 Peẽ hénte aña, pejoko la pende juru ha anive peñemombaʼeguasu.

Ñandejára oporohusga porã hína.

 5 Umi oreko rasapáva hoʼu vaʼerã koʼág̃a ombaʼapo vaʼerã ótro oreko hag̃ua tembiʼu.

Umi iñembyahýiva katu koʼág̃a hyg̃uatãma.+

 8 Haʼe ohecha umi imboriahúvape ha umi iñumíldevape.

Haʼekuéra ningo haʼete oĩva yvýpe umi tanimbu apytépe,*

péro Ñandejára omopuʼã chupekuéra upégui.+

Haʼe omboguapy chupekuéra umi governánte apytépe, umi asiénto iporãvape.

10 Jehová omonguʼíta* entéro umi oñemoĩvape hese.+

Upe tiémpo og̃uahẽ vove, hatã osunúta pe yvágape.+

Jehová ohusgáta umi héntepe ko yvy tuichakuére.+

11 Upéi Elcaná oho hógape, opytáva Ramápe, ha pe mitãʼi opyta oservi Jehovápe+ ha oipytyvõ pe saserdóte Elípe.

12 Elí raʼykuéra katu iñaña+ ha ndorrespetái Jehovápe. 13 Ojagarra rangue hikuái la okorrespondéva chupekuéra pe sakrifísiogui,+ ou jave peteĩ persóna omeʼẽ hag̃ua isakrifísio, omondo hikuái peteĩ hembiguáipe tenedór puku reheve ha ojagarra pe soʼo opupu aja gueteri, 14 ha omoinge pe tenedór oimeraẽ óllape onohẽ hag̃ua chugui pe soʼo. Oimehaichagua soʼo pedáso osẽva pe tenedór rehe, ojagarra imbaʼerã. Upéicha ojapo jepi Elí raʼykuéra ha umi hembiguái enterove umi oúvare Silópe. 15 Pe ojapóva sakrifísio ohapy raẽ vaʼerã pe soʼo kyra Ñandejárape.+ Péro pe persóna ojapo mboyve upéva, ou pe saserdóte rembiguái ha heʼi chupe: “Emeʼẽ pe saserdótepe soʼo haʼe ombojy hag̃ua. Haʼe ndojagarramoʼãi ndehegui soʼo ojy pyréva, síno ipýrante”. 16 Ha upe persóna heʼírõ: “Pehapy raẽna ikyrakue+ ha upéi pegueraha peipotáva”, pe saserdóte rembiguái heʼi: “Nahániri, emeʼẽ katu chéve koʼág̃a, osino mbaretépe aipeʼáta ndehegui”. 17 Jehovápe g̃uarã ivaieterei umi mbaʼe ojapóva koʼã kuimbaʼe. Haʼekuéra tuichaiterei opeka+ pórke ndorrespetái umi ofrénda ojejapóva Jehovápe.

18 Ha Samuel imitãramo jepe oservi+ Jehová rógape, ha omonde peteĩ delantál.*+ 19 Isy ojapo jepi chupe peteĩ ao ijyvakuareíva ha oraha Samuélpe káda áño oho jave iménandi ojapo hag̃ua sakrifísio.+ 20 Upéi Elí ovendesi Elcaná ha hembirekópe ha heʼi chupe: “Jehová tomeʼẽ ndéve ótro mitã ko ne rembirekógui, hekovia hag̃ua imemby omeʼẽ vaʼekue Jehovápe”.+ Upe rire haʼekuéra oho jey hógape. 21 Upéi Jehová oiporiahuvereko Ánape, ha ovendesi chupe. Upévare haʼe imemby+ jey mbohapy kuimbaʼe ha mokõi kuña. Ha Samuel osegi okakuaa oservi aja Jehovápe.+

22 Elí katu itujáma, ha oñemombeʼu chupe umi mbaʼe vai itaʼyrakuéra ojapóva umi héntere.+ Oikuaa avei haʼekuéra oñenoha oikóvo umi kuña oservíva ndive pe tavernákulo* rokẽme.+ 23 Elí heʼími chupekuéra: “¿Mbaʼére piko pesegi pejapo ivaíva? Naiporãiete ningo umi mbaʼe oñemombeʼúva chéve pejapoha. 24 Anína péicha che raʼykuéra, Jehová puévlope oñeñeʼẽ oikóvo penderehe, ha ivaieterei la heʼíva hikuái. 25 Peteĩ persóna opekárõ hapicha kóntrape, oĩ la ikatútava ojerure Jehovápe hese, péro opekáramo Jehová kóntrape,+ ¿máva piko la oñemboʼétava hese?”. Péro haʼekuéra nohendúi itúape pórke Jehová ja odesidíma ohunditaha chupekuéra.+ 26 Upe aja Samuel okakuaa ohóvo, ha Jehová ha umi hénte ohayhuve chupe.+

27 Upéi peteĩ Ñandejára siérvo oho Elí rendápe ha heʼi chupe: “Péicha heʼi Jehová: ‘Che ningo ajekuaauka vaʼekue nde tuakuéra ypykuépe, haʼekuéra oĩrõ guare esklávoramo Egíptope ha oservi pe faraón rógape.+ 28 Che aiporavo ne familiakuérape Israel trívu apytégui,+ oservi hag̃ua de saserdóte ha ojapo hag̃ua sakrifísio che altárpe.+ Che aiporavo chupekuéra ohapy hag̃ua pe insiénso ha omonde hag̃ua pe delantál okumpli jave iservísio. Che haʼe nde tuakuéra ypykue rogayguápe ikatuha ojagarra peteĩ párte pe soʼo umi israelita oguerúvagui ohapy hag̃ua chéve ofréndaramo.+ 29 Upéicharõ, ¿mbaʼére piko peẽ pedespresia* umi ofrénda ha sakrifísio che amandáva ojejapo hag̃ua che rógape?+ ¿Mbaʼére piko remombaʼeve nde raʼykuérape chéve chemombaʼe rangue, ha peʼu umi párte iporãvéva káda ofrénda oguerúvagui che puévlo?+

30 Upévare, Jehová Israel Jára heʼi: “Che haʼe kuri nde rogayguápe ha umi nde tuakuéra ypykue rogayguápe siémpre peservitaha che rógape”.+ Péro koʼág̃a Jehová heʼi: “Che napermitimoʼãvéima ko situasión osegi péicha. Amombaʼéta umi chemombaʼévape,+ péro umi chedespresiávape katu che adespresiáta”. 31 Upévare koʼẽrõite aipeʼáta pendehegui pe podér* perekóva, nde ha ne familiakuéra, ha ni peteĩva ne família apytégui ndaitujamoʼãi pórke omanombátama upe mboyve.+ 32 Che puévlo Israélpe oho porãta, péro nde rehecháta peteĩ ne enemígo che rógape.+ Núnka nderehechamoʼãi peteĩ itujáva nde rógape. 33 Péro ne hentekuéra apytégui peteĩmi opytáta oservi hag̃ua che rógape. Ha ikáusare nde resufríta, ha nderehechamoʼãvéi detánto ke nerasẽta. Péro haimete enterove ne hentekuérape ojejukáta espádape.+ 34 Ha reikuaa hag̃ua siertoha la haʼéva ndéve, ameʼẽta ndéve ko señál: nde raʼy Hofní ha Finehás omanóta el mísmo día.+ 35 Upéi aiporavóta peteĩ saserdóte iñeʼẽrendúva oservi hag̃ua nde vése.+ Haʼe ojapóta opaite mbaʼe che aipotáva. Pe saserdóte siémpre oipytyvõta upe rréi che aiporavóvape. Ha ifamiliakuéra siémpre oservíta de saserdóte. 36 Ha oimeraẽ opytáva nde rógape oúta oñesũ ha ojerure asy traváho che saserdótepe, ikatu hag̃uáicha ojogua pan. Haʼe heʼíta: “Emeʼẽmína chéve che travahorãmi aipytyvõ hag̃ua umi saserdotekuérape. Péicha ikatúta peteĩ pan pehenguemi jepe haʼu”’”.+

3 Ha Samuel imitãramo jepe, oservi+ Jehová rógape, ha oipytyvõ pe saserdóte Elípe. Upe tiémpope saʼi oñehendu Jehová omeʼẽha imensáhe térã umi visión+ isiervokuérape.

2 Elí katu itujáma, hesa iñapatĩmba ha ndohechavéima.+ Peteĩ díape haʼe oñeno hína ikotýpe, 3 ha pe lámpara oĩva Ñandejára rógape+ hendy gueteri. Samuel katu oñeno hína Jehová témplope,*+ oĩháme Ñandejára árka. 4 Jehová oñepyrũ ohenói Samuélpe. Ha haʼe okontesta: “Ápe aime, ¿mbaʼépa reipota che karai?”. 5 Ha odipara oho Elí rendápe ha heʼi: “Ápe ajúma, nde ningo cherenói”. Elí katu heʼi: “No, che norohenóiri, tereho katu eñeno jey”. Upémarõ haʼe oho oñeno. 6 Upéi Jehová ohenói jey Samuélpe ha heʼi: “Samuel”. Upémarõ haʼe opuʼã ha oho jey Elí rendápe ha heʼi chupe: “Ápe ajúma, nde ningo cherenói”. Péro Elí heʼi chupe: “Che norohenóiri che raʼy, tereho katu eñeno jey”. 7 (Upe tiémpope Samuel ndoikuaaporãi gueteri Jehovápe, pórke Jehová neʼĩra omeʼẽ chupe imensáhe).+ 8 Upéi Jehová 3 veseha ohenói Samuélpe ha heʼi: “Samuel”. Ohendúvo upéva, haʼe opuʼã oho Elí rendápe ha heʼi: “Ápe ajúma, nde ningo cherenói”.

Upépe Elí opilla Jehová ohenoiha hína pe mitãrusúpe. 9 Upémarõ Elí heʼi Samuélpe: “Tereho jeýnte eñeno, ha ág̃a nerenói jeýrõ, ere vaʼerã: ‘Jehová, eñeʼẽ katu por favór, che ajapysaka hína nderehe’”. Ha Samuel oho jey oñeno ikotýpe.

10 Upéi Jehová heʼi jey: “Samuel, Samuel”. Ha haʼe okontesta chupe: “Eñeʼẽ katu por favór, che ajapysaka hína nderehe”. 11 Jehová heʼi Samuélpe: “Oĩramo ohendúva la che ajapóva hína Israélpe, opytáta ijapysa ryapupa.*+ 12 Upe tiémpo og̃uahẽ vove, akumplipaitéta la haʼe vaʼekue ajapotaha Elí ha hogayguakuérare, mbaʼevete ndopytamoʼãi oñekumpliʼỹre.+ 13 Nde ere vaʼerã Elípe che akastigaha ifamiliakuérape opa ára g̃uarã, opeka haguére che kóntrape. Pórke haʼe oikuaa porã+ itaʼyrakuéra oñembohory hague cherehe+ ha haʼe ndokorrehíri chupekuéra.+ 14 Upévare che ahura Elí familiakuérape naperdonamoʼãiha ipekadokuéra. Ndaiporimoʼãi mbaʼeveichagua sakrifísio ni ofrénda ikatu vaʼerã oñemeʼẽ hesehapekuéra”.+

15 Samuel opyta oke koʼẽmba peve, ha opuʼã rire oavri Jehová róga rokẽ. Haʼe okyhyjeterei heʼi hag̃ua Elípe la ohecha vaʼekue. 16 Péro Elí ohenói chupe ha heʼi: “Samuel, che raʼy”, ha haʼe okontesta: “¿Mbaʼépa reipota karai?”. 17 Elí heʼi chupe: “¿Mbaʼe mensáhe piko omeʼẽ ndéve Ñandejára? Emombeʼupaite chéve la heʼi vaʼekue ndéve, aníke remokañy mbaʼevete chehegui. Ha la neremombeʼupáirõ chéve, Ñandejára tandekastiga ndéve el dóvle”. 18 Upémarõ Samuel omombeʼupaite chupe, mbaʼevete nomokañýi chugui. Ha ohendupa rire chupe, Elí heʼi: “Péva ningo Jehová volunta. Toiko katu la haʼe oipotáva”.

19 Samuel katu okakuaave ohóvo ha Jehová siémpre oĩ hendive.+ Ha Ñandejára oñenkarga oñekumplipaite hag̃ua* Samuel heʼi vaʼekue. 20 Ha Israel kompletoite, Dan guive Beer-Seba peve, ohechakuaa Jehová oiporavo hague Samuélpe iprofetarã. 21 Jehová ningo ojaparese vaʼekue Samuélpe Silópe, upévare Jehová osegi ojechauka chupe upépe. Ha umi mensáhe rupive, Jehová oikuaauka Samuélpe mbaʼeichagua Dióspa haʼe.+

4 Samuel osegi oikuaauka Israélpe Ñandejára heʼíva.

Upéi umi Israelgua oho oñorairõ hag̃ua umi filisteo ndive. Haʼekuéra omoĩ ikampaménto Ebenézer ypýpe, ha umi filisteo kampaménto katu oĩ Afécpe. 2 Umi filisteo ohug̃uaitĩ umi israelítape oñorairõ hag̃ua hendivekuéra. Umi Israelguápe oho vai ha operde hikuái, ojejuka 4.000 soldádope voi upe lugárpe. 3 Umi soldádo operde vaʼekue oho jey pe kampaméntope, ha umi kuimbaʼe omoakãva* Israel heʼi: “¿Mbaʼére piko Jehová oheja umi filisteo ogana ipuévlope?*+ Jajagarra Jehová Árka del Pákto oĩva Silópe+ ha jagueru koʼápe, péicha Ñandejára ñandesalváta ñane enemigokuéragui”. 4 Umi soldádo omondo unos kuánto kuimbaʼe ogueru hag̃ua Jehová árka, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha ha oguapy itrónope umi keruvín*+ ári.* Ha Elí raʼykuéra, Hofní ha Finehás,+ oĩ avei pe Árka del Pákto oĩháme.

5 Umi israelita ohechávo Jehová árka oñemoingeha pe kampaméntope, hatã osapukái ha omboryryipa hikuái pe yvy. 6 Umi filisteo ohendúvo umi israelítape, heʼi: “¿Mbaʼére piko osapukaipa hikuái?”. Upéi oikuaa hikuái Jehová árka ojegueru hague pe kampaméntope. 7 Upémarõ umi filisteo okyhyjeterei, ha heʼi: “¡Ñandejára oike umi israelita kampaméntope!”.+ Oñelamenta hikuái ha heʼi: “Hoʼa vaietereíta ningo ñandéve pórke núnka umi israelita ndojapóiva péicha. 8 Hoʼa vaietereíta ñandéve kóva pórke pe Dios haʼekuéra oadoráva ipoderosoiterei. Pe desiértope ojuka kuri hetaiterei egípciope, ¿máva piko la ñanedefendétava chugui?+ 9 Péro ñande ningo filisteo, mbaʼére piko jakyhyjéta. ¡Kariaʼýicha ñañorairõ vaʼerã! Haʼekuéra nañanderekomoʼãi ijesklavorã, ñande jaguereko haguéicha chupekuéra.+ ¡Kariaʼýicha ñañorairõ vaʼerã!”. 10 Upémarõ umi filisteo oñorairõ ha ogana Israélpe.+ Ojuka hikuái 30.000 soldádo israelita oikóvape yvýrupi, ha umi ojesalva vaʼekue odiparapa oho hógape.* 11 Ha umi filisteo ogueraha Ñandejára árka, ha Elí raʼykuéra, Hofní ha Finehás, omano.+

12 Peteĩ soldádo Benjamín trivupegua odipara osẽ pe oñeñorairõhágui ha oho Silópe. Haʼe omondoro ijao ha iñakãre omoĩ yvykuʼi.+ 13 Elí ojepyʼapyeterei ojegueraha haguére Ñandejára árka,+ ha upévare oguapy pe tape kóstape ohaʼarõ notísia. Upéi pe soldádo og̃uahẽ pe siudápe ha omombeʼu upe oiko vaʼekue. Upémarõ umi hénte hatã osapukái. 14 Elí ohendúvo umi hénte osapukaiha, oporandu: “¿Mbaʼére piko umi hénte oñelamenta?”. Ha pe kuimbaʼe pyaʼe oho hendápe ha omombeʼu chupe la oikóva. 15 (Upérõ Elí orekóma 98 áño ha ndohechavéima).+ 16 Pe kuimbaʼe heʼi Elípe: “Chéngo aime kuri pe gerrahápe ha koestedía adipara ha aju upégui”. Ha Elí heʼi: “¿Mbaʼéiko la oikóva che raʼy?”. 17 Upémarõ pe soldádo heʼi: “Umi filisteo oregana ha hetaiterei soldádo israelita omano. Ha umi ojesalva vaʼekue odiparapa.+ Nde raʼykuéra Hofní ha Finehás katu omano,+ ha umi filisteo ogueraha Ñandejára árka”.+

18 Elí oguapy hína kuri pe okẽ kóstare. Ha ohendúvo mbaʼépa oiko Ñandejára árkare, upepete hoʼa ovayváo, oñedenuka ha omano, pórke itujáma ha ikyraiterei. Elí ohusga Israélpe 40 áñore. 19 Upérõ Elí nuéra, Finehás rembireko, ohendu isuégro ha iména omano hague ha ojegueraha hague Ñandejára árka. Haʼe ningo hyeguasuete kuri ha, ohendúvo la oikóva, oñepyrũ hasy imemby hag̃ua ha upepete onase pe mitã. 20 Pe kuñakarai omano mbotávo, umi kuña oĩva hendive heʼi chupe: “Ani rekyhyje, onaséma ne memby. Ereko peteĩ mitãkuimbaʼe”. Haʼe katu ndeʼíri mbaʼeve ha nopenavéima hesekuéra. 21 Haʼe ombohéra imembýpe Icabod,*+ ha heʼi: “Ojegueraha ótro tetãme upe ombotuicháva Israélpe”.+ Haʼe heʼi upéicha pórke Ñandejára árka ojegueraha Israélgui ha omano isuégro ha iména.+ 22 Haʼe heʼi: “Ojegueraha ótro tetãme upe ombotuicháva Israélpe, ojegueraha Ñandejára árka”.+

5 Umi filisteo ojagarra Ñandejára árka+ Ebenézerpe ha ogueraha Asdódpe. 2 Haʼekuéra omoinge pe árka Dagón témplope* ha omoĩ Dagón estátua ykére.+ 3 Upe ótro díape umi asdodita opuʼã pyharevete ha otopa Dagón estátua yvýpe. Hoʼa otĩoite Jehová árka renondépe.+ Upémarõ ojagarra hikuái Dagón estátua ha omoĩ jey hendaguépe.+ 4 Al ótro día, umi asdodita opuʼã pyharevete ha otopa jey Dagón estátua yvýpe. Hoʼa otĩoite Jehová árka renondépe, ojetrosáma chugui iñakã ha umi ipo, ha umíva oĩ pe entradaitépe. Hetépe* añoite la ndojehúiva mbaʼeve. 5 Upévare, koʼag̃aite peve Dagón saserdotekuéra ha umi hénte oikéva itémplope Asdódpe ndoguatái pe entradaitérupi.

6 Jehová okastiga umi asdodítape ha umi hénte oĩva iterritóriope. Ombou chupekuéra peteĩ mbaʼasy, umi hénte orekopaite emorróide.+ 7 Umi asdodita ohechávo mbaʼépa la oikóva, heʼi: “Israel Jára ningo ñandekastiga ñandéve ha ñande dios Dagónpe, upévare tojegueraha koʼágui pe árka”. 8 Upémarõ umi asdodita ohenoika entéro umi governánte filistéope ha oporandu chupekuéra: “¿Mbaʼéiko la ikatúva rojapo pe árkagui?”. Haʼekuéra heʼi: “Tojegueraha Gátpe+ pe árka”. Upémarõ ogueraha hikuái upépe Ñandejára árka.

9 Ojegueraha rire upépe, Jehová okastiga upe siudápe ha enterove orekóma avei emorróide. Avavete ndojesalvái pe mbaʼasýgui, tahaʼe imitãva térã itujáva. Ha okyhyjepa hikuái.+ 10 Upémarõ omondo Ecrónpe+ Ñandejára árka, péro og̃uahẽre upépe, umi ecronita oñepyrũ osapukái ha heʼi: “Ojegueru koʼápe pe árka, koʼág̃a ningo ñamanombaitéta”.+ 11 Upémarõ haʼekuéra ohenoika entéro umi governánte filistéope ha heʼi: “Pegueraha pe árka koʼágui, pegueraha jey ilugárpe pono romanomba ore ha ore puévlo”. Entéro umi hénte upepegua okyhyjeterei omanombárõ g̃uarã, Ñandejára okastiga vaieterei chupekuéra.+ 12 Umi hénte nomanói vaʼekue orekopaite emorróide. Haʼekuéra hatãiterei oñelamenta ha oñehendu voi yvága peve.

6 Jehová árka+ oĩ umi filisteo territóriope 7 mésere. 2 Upéi umi filisteo ohenói umi saserdóte ha umi adivínope,+ ha oporandu chupekuéra: “¿Mbaʼéiko la rojapo vaʼerã Jehová árkagui? Pemombeʼúna oréve mbaʼéichapa roguerahaka jey vaʼerã ilugárpe”. 3 Haʼekuéra heʼi: “Peẽ peguerahaka jeýrõ pe Árka del Pákto Jehová Israel Járape, pemondo vaʼerã avei rregálo. Pemeʼẽ vaʼerã peteĩ ofrénda oñeperdona hag̃ua pende pekádo.+ Upéicharõmante pekueráta ha peikuaáta mbaʼérepa Israel Jára osegi pendekastiga”. 4 Upémarõ umi filisteo oporandu: “¿Mbaʼeichagua ofrénda piko rojapo vaʼerã oñeperdona hag̃ua ore pekádo?”. Ha haʼekuéra heʼi: “Pejapo órogui 5 emorróide raʼanga ha 5 anguja raʼanga. Ha pemondo umi governánte filisteo rérape.+ Israel Jára ningo pendekastiga peẽme ha pene governadorkuérape peteĩchaite. 5 Pejapo vaʼerã emorróide raʼanga ha anguja raʼanga.+ Umi anguja ningo ohundipátama pende yvy. Pembotuicha vaʼerã Israel Járape. Ikatu upéicha mbaʼe haʼe napendekastigavéi peẽme, pende dióspe, ha pende yvýpe.+ 6 Pejapo vaʼerã ojeʼéva peẽme. Ani pejogua faraón ha umi egípciope. Haʼekuéra oñemohatã vaʼekue+ ha upévare Israel Jára okastiga chupekuéra,+ upémarõ omondo hikuái hetãgui umi israelítape.+ 7 Koʼág̃a pejapo vaʼerã peteĩ karréta ha pejokua hese mokõi vaka lechéra, péro pehejánte pende rógape umi vaka raʼy. Peiporavo vaʼerã umi animál núnka noñeñapytĩriva júgore. 8 Upéi pehupi Jehová árka pe karrétape. Ha ijykére peteĩ káhape pemoĩ vaʼerã umi taʼanga de óro pemondótava ofréndaramo oñeperdona hag̃ua pende pekádo.+ Ha upéi pehejántema umi vaka toho, 9 ha pesegi pehecha hag̃ua moõrupipa oho. Ohóramo Bet-Semes+ gotyo, umi israelita territóriope, upéva heʼise Israel Jára ñandekastiga hague. Péro ndohóirõ upe gotyo, japilláta avei upe mbaʼasy ndahaʼéi hague peteĩ kastígo oúva Israel Járagui, síno oikónte hague”.

10 Upémarõ umi filisteo ojapo ojeʼe haguéicha chupekuéra. Ojagarra mokõi vaka lechéra ha ojokua pe karrétare, péro ndohejái umi vaka raʼy oho isýndi. 11 Upéi ohupi Jehová árka pe karrétape, ha ohupi avei pe káha orekóva umi anguja raʼanga ha umi emorróide raʼanga. 12 Umi vaka derechoite oho Bet-Sémespe.+ Nosẽi pe tapégui, ni iderécha ni ijiskiérda gotyo. Hasẽ ohóvo hikuái. Ha umi governánte oho hapykuerikuéra og̃uahẽ meve Bet-Sémespe. 13 Umi hénte oĩva Bet-Sémespe omonoʼõ hína trígo pe ñu guasúpe. Upeichaháguinte ohecha sapyʼa pe árka ha ovyʼaiterei hikuái. 14 Pe karréta oike ohóvo Josué pe betsemita yvýpe ha opyta upépe, peteĩ ita guasu ykére. Upémarõ umi hénte ojoka pe karréta ha ojapo chugui jepeʼa. Upéi ojuka umi vaka+ ha omeʼẽ ofrénda ojehapývaramo Jehovápe.

15 Upe rire umi levita+ omboguejy Jehová árka ha pe káha orekóva umi emorróide raʼanga ha anguja raʼanga de óro. Ha omoĩ hikuái pe ita guasu ári. Upe díape, umi hénte oĩva Bet-Sémespe+ ojapo ofrénda ojehapýva ha omeʼẽ avei hetave sakrifísio Jehovápe g̃uarã.

16 Ohechávo la oikóva, umi 5 governánte filisteo oho jey Ecrónpe upe díape. 17 Umi filisteo omondo vaʼekue 5 emorróide raʼanga, ikatu hag̃uáicha Jehová operdona ipekadokuéra.+ Peteĩ oho Asdod+ rérape, peteĩ Gaza rérape, peteĩ Asquelón rérape, peteĩ Gat+ rérape ha ótro Ecrón+ rérape. 18 Ha omondo hag̃ua umi anguja de óro katu odepende mboy siudápa oĩ umi 5 governánte poguýpe. Tahaʼe umi siuda tuicha imurallapáva térã umi puevloʼi ndorekóiva murálla.

Ha koʼág̃a peve oĩ pe ita guasu Josué pe betsemita yvýpe, ojekuaa hag̃ua mbaʼépa la oiko vaʼekue upe díape. Pórke upépe oñemboguejy Jehová árka. 19 Péro Ñandejára ojuka 50.070 betsemítape pórke haʼekuéra opyta omaña Jehová árkare. Ha pe puévlo oñembyasy pórke Jehová ohundi hetaiterei hénte upepeguápe.+ 20 Upémarõ umi hénte oikóva Bet-Sémespe heʼi: “Jehová ningo ipotĩeterei,+ ¿máva piko la ikatútava oñemboʼy henondépe? ¿Ndaikatúi piko haʼe ñandereja ha oho ótro hénte rendápe?”.+ 21 Upémarõ haʼekuéra omondo mensahéro umi hénte oĩvape Quiryat-Jearímpe,+ ha heʼi: “Umi filisteo ogueru koʼápe Jehová árka, peju katu pegueraha”.+

7 Upémarõ, umi hénte oikóva Quiryat-Jearímpe ou ogueraha Jehová árka Abinadab rógape,+ oĩva sérrope. Ha haʼekuéra oiporavo itaʼýra Eleazárpe oñatende hag̃ua Jehová árkare.

2 Upéi ohasáma 20 áño ojegueru hague Ñandejára árka Quiryat-Jearímpe, ha umi israelita oñepyrũ oñemoag̃ui jey Jehováre.+ 3 Ha Samuel heʼi umi israelítape: “Oiméramo peñemoag̃ui jey Jehováre pende pyʼaite guive,+ peipeʼa vaʼerã pende apytégui umi dios extranhéro raʼanga,+ ha Astoret estatuakuéra.+ Jehovápe añoite peadora vaʼerã. Peservi chupe pene korasõ mbytete guive, ani peduda ni michĩmi.+ Upéicha haʼe pendesalváta umi filistéogui”.+ 4 Upémarõ umi israelita ohundipa umi Baal ha Astoret estatuakuéra, ha oservi Jehovápe añoite.+

5 Upéi Samuel heʼi unos kuánto kuimbaʼépe: “Pembyaty entéro Israelguápe Mizpápe,+ ha upépe che añemboʼéta Jehovápe penderehehápe”.+ 6 Upémarõ umi israelita oñembyaty Mizpápe. Ohechauka hag̃ua hikuái oñembyasyha, upe díape ndoʼúi mbaʼevete.+ Avei onohẽ y pósogui ha oñohẽ Jehová renondépe,* ha heʼi hikuái: “Ore ropeka Jehová kóntrape”.+ Ha Samuel oservi de hués+ umi israelítape Mizpápe.

7 Umi filisteo oikuaávo haʼekuéra oñembyatyha Mizpápe, umi governánte filisteo+ oho odesafia chupekuéra oñorairõ hag̃ua. Umi israelita oikuaávo upéva, opyta okyhyjeterei. 8 Upémarõ umi israelita heʼi Samuélpe: “Por favór, esegíkena eñemboʼe Ñandejára Jehovápe ñanepytyvõ hag̃ua.+ Ejeruréna chupe tañandesalvami umi filistéogui”. 9 Upéi Samuel ojagarra peteĩ ovecha raʼy, ojuka ha omeʼẽ ofrénda ojehapypaitévaramo+ Jehovápe. Samuel ojerure asy Jehovápe oipytyvõ hag̃ua Israélpe, ha Jehová ohendu iñemboʼe.+ 10 Samuel ojapo aja pe ofrénda ojehapýva, umi filisteo ou oñorairõ hag̃ua Israel ndive. Péro Jehová oipytyvõ umi israelítape ogana hag̃ua, oñepyrũ osunu hatãiterei+ ha sarambi ojapo umi filistéore+ ha operde hikuái.+ 11 Upémarõ umi israelita osẽ Mizpágui ha omuña umi filistéope. Ohundi ohóvo chupekuéra, og̃uahẽ meve Bet-Car sur gotyo. 12 Ha Samuel ojagarra peteĩ ita+ ha omoĩ Mizpá ha Jesaná mbytépe. Haʼe ombohéra upe monuméntope Ebenézer,* ha heʼi: “Jehová koʼág̃a ñanepytyvõ jeýma yma guaréicha”.+ 13 Péicha umi filisteo opyta Israel poguýpe ha haʼekuéra ndojagarravéi Israel território.+ Samuel oikove aja Jehová osegi okastiga umi filistéope.+ 14 Ha umi filisteo omeʼẽ jey Israélpe umi siuda oipeʼa vaʼekue chugui. Péicha Israel orrekupera jey iterritório Ecrón guive Gat peve.

Ha Israel oiko pyʼaguapýpe umi amorreo ndive.+

15 Ha Samuel osegi ohusga Israélpe oikove aja pukukue.+ 16 Káda áño haʼe oviaha jepi ohusga hag̃ua Betel,+ Guilgal+ ha Mizpápe.+ 17 Péro upéi oho jey hógape oĩva Ramápe,+ ha ohusga upépe umi israelítape. Upe lugárpe Samuel omopuʼã peteĩ altár Jehovápe.+

8 Samuel itujávo ohóvo, omoĩ itaʼyrakuérape oservi hag̃ua de hués Israélpe. 2 Itaʼýra ypykue héra Joel ha pe segundo héra Abías.+ Haʼekuéra oservi de hués Beer-Sébape. 3 Samuel iñeʼẽrendu vaʼekue Ñandejárape, péro haʼekuéra ndojoguaiete itúape. Haʼekuéra ndohusgaporãi,+ ikorrúpto,+ ha naiprovlemaiete voi oasepta hag̃ua kóima.*+

4 Tiémpo rire, entéro umi kuimbaʼe omoakãva* Israel oñembyaty ha oho Samuel rendápe, Ramápe. 5 Haʼekuéra heʼi Samuélpe: “Nde ningo ja ndetujáma, ha nde raʼykuéra katu ndosegíri ne ehémplo. Upévare roipota renombra oréve peteĩ rréi oregoverna* hag̃ua, entéro umi ótro tetã orekoháicha”.+ 6 Péro Samuélpe ndogustaiete voi la ojeruréva hikuái. Haʼekuéra heʼi kuri: “Roipota renombra oréve peteĩ rréi oregoverna hag̃ua”. Upémarõ Samuel oñemboʼe Jehovápe, 7 ha Jehová heʼi chupe: “Ejapo la ojeruréva hikuái. Ndahaʼéi ningo ndéve la nderrechasáva. Che ningo ko puévlo rréi, ha chéve la cherrechasa hikuái.+ 8 Haʼekuéra ningo osẽ guive Egíptogui chemboyke+ ha oservi ótro dióspe+ ha osegínte péicha hikuái. Ha koʼág̃a ojapo nderehe la mísma kósa. 9 Upéicharamo jepe ehendu la heʼíva hikuái. Péro emombeʼu vaʼerã chupekuéra pe rréi orekotaha derécho oexihívo chupekuéra heta mbaʼe”.

10 Upéi Samuel oñeʼẽ pe puévlope ha omombeʼu chupekuéra la Jehová heʼíva. 11 Samuel heʼi: “Pe rréi penegovernátava orekóta derécho oexihívo koʼã mbaʼe:+ ogueraháta pendehegui pende raʼykuéra isoldadorã.+ Algúnope omoĩta umi kárro de gérrape+ ha ótro oñorairõta kavaju ári.+ Avei algúnope omoĩta odipara hag̃ua umi kárro renondépe. 12 Pe rréi omoĩta avei odirihíva umi soldádope gerrahápe, oĩta odirihíva grúpo de 1.000+ ha ótro katu grúpo de 50.+ Ótrope katu omoĩta oara hag̃ua ijyvy+ ha okosecha hag̃ua.+ Ótro ojapóta umi kárro ha árma ojepurúva gerrahápe.+ 13 Pe rréi oraháta pendehegui pende rajykuéra ombaʼapo hag̃ua chupe g̃uarã. Haʼekuéra oñekosináta, ojapóta pan+ ha ojapóta avei perfúme. 14 Pe rréi oraháta iporãnguete pene plantasióngui, pende parraltýgui ha umi olívogui.+ Ha omeʼẽta ipersonalkuérape. 15 Pende koséchagui ha pende parrálgui oraháta el 10 por ciento, ha omeʼẽta umi ipersonálpe ha umi ofisiál ombaʼapóvape pe palásiope. 16 Oipeʼáta pendehegui pende esklávo ha eskláva ha omombaʼapóta chupe g̃uarã.+ Oiporavóta pene rymba vakakuéra apytégui umi iporãvéva ha pene rymba vúrro. Ha umi animál oraháta omombaʼapo hag̃ua. 17 Pende ovechakuéragui katu oraháta peteĩva de káda 10.+ Enterove peẽ peikóta ijesklávoramo. 18 Og̃uahẽta peteĩ tiémpo pesufritaha pe rréi káusare, upe rréi peẽ voi peiporavo vaʼekue penembosufríta.+ Ha peẽ pejeruréta ajúda, péro Jehová napenerendumoʼãi”.

19 Upéicharamo jepe umi hénte nopenái la Samuel heʼi vaʼekuére. Ha oñepyrũ heʼi hikuái: “Nahániri, ore ja rodesidíma roipotaha peteĩ rréi oregoverna hag̃ua. 20 Upéicha rojoguáta umi ótro tetãme, pe rréi oregovernáta,* oremoakãta ha oñorairõta ore favórpe”. 21 Samuel ohendu rire umi hénte heʼíva, omombeʼupaite Jehovápe. 22 Ha Jehová heʼi Samuélpe: “Ejapo la ojeruréva hikuái. Enombra peteĩ rréi ogoverna hag̃ua chupekuéra”.+ Upémarõ Samuel heʼi umi kuimbaʼépe: “Tapeho jey katu káda uno pende siudápe”.

9 Benjamín trívupe+ oĩ vaʼekue peteĩ kuimbaʼe ipláta hetáva hérava Quis.+ Haʼe Abiel familiare. Abiel túa héra Zeror, ha ijavuélo Becorat. Ha Becorat túa katu Afías. 2 Quis oreko peteĩ itaʼýra hérava Saúl.+ Haʼe imitã ha iporãiterei, ndaipóri voi Israélpe ótro iporãvéva chugui. Saúl ningo ijyvateterei ha umi ótro israelita ijatiʼy pevénte ohupyty chupe.

3 Peteĩ día, Quis rymba vurrokuéra okañy. Upémarõ haʼe heʼi Saúlpe: “Che raʼy, eraha nendive peteĩ ñane rembiguái ha eho eheka ñandéve umi ñane rymba vúrro”. 4 Haʼekuéra oho oheka umi montáñare Efraínpe, avei oho Salisápe ha Saalímpe, péro ndotopái upérupi. Ohekapaite hikuái umi benjaminita territóriope péro ndojuhúi mbaʼeve.

5 Upéi oike hikuái Zuf territóriope, ha Saúl heʼi hembiguáipe: “Jaha jey katu, ani ág̃a ñandereheháma oñepyrũ ojepyʼapy che túa, ojepyʼapy rangue umi vúrrore”.+ 6 Péro pe hembiguái heʼi chupe: “Ag̃ui koʼágui oĩ hína peteĩ Ñandejára siérvo, ha entéronte pe siudápe orrespeta chupe. Haʼe heʼíva guive oñekumplipaite.+ Jahána hendápe, haʼe ikatu hína heʼi ñandéve moõpa ikatu jatopa umi vúrro”. 7 Upémarõ Saúl heʼi chupe: “¿Mbaʼe ñameʼẽta pe Ñandejára siérvope jaháramo hendápe? Ndajarekói pan ni mbaʼeve ikatúva jarregala chupe. ¿Mbaʼe la ñameʼẽtava chupe?”. 8 Upémarõ pe tembiguái heʼi chupe: “Ápe areko peteĩ monéda* de pláta. Ameʼẽta chupe ha haʼe heʼíta ñandéve moõpa jaha vaʼerã”. 9 (Yma ningo Israélpe peteĩ persóna oikotevẽramo Ñandejára gía, heʼími: “Oĩ peteĩ kuimbaʼe ohecháva visión,+ jahána hendápe”. Koʼãvape koʼág̃a oñehenói proféta). 10 Upéi Saúl heʼi hembiguáipe: “Iporã la eréva, jaha katu hendápe”. Ha upémarõ oho hikuái pe siuda oĩháme pe Ñandejára siérvo.

11 Oarriva aja ohóvo og̃uahẽ hag̃ua pe siudápe, oñug̃uaitĩ hikuái unos kuánto mitãkuña ndive ohóva hína onohẽ hag̃ua y. Saúl ha hembiguái oporandu chupekuéra: “¿Koʼápe piko oĩ pe ohecháva umi visión?”.+ 12 Umi mitãkuña heʼi: “Amoite petopáta hese. Koestedía haʼe ou ko siudápe pórke pe puévlo ojapo sakrifísio Ñandejárape+ pe lugár ijyvatévape+ ojeadorahápe chupe. Pyaʼe pehóramo petopáta hese. 13 Peikérema voi pe siudápe pehecháta chupe. Pejapurákena pehupyty hag̃ua chupe ojupi mboyve pe lugár ijyvatévape okaru hag̃ua. Umi hénte ohaʼarõ chupe okaru hag̃ua pórke haʼe oñemboʼe raẽ vaʼerã oñevendesi hag̃ua pe sakrifísio. Upéi ae umi invitádo ikatu okaru. Pejapuráramo pejuhúta chupe”. 14 Upéi oho hikuái pe siudápe ha ojotopa Samuel ndive. Kavalete haʼe oho hína pe lugár ijyvatévape ojeadorahápe Ñandejárape.

15 Pe día Saúl ou mboyve, Jehová heʼi kuri Samuélpe: 16 “Koʼẽrõ koʼã órarupi amondóta ne rendápe peteĩ kuimbaʼe Benjamín trivugua,+ ha renombra vaʼerã chupe odirihi hag̃ua che puévlo.+ Pórke che ahecha mbaʼeichaitépa haʼekuéra osufri ha hetáma ojerure chéve ajúda. Upévare pe kuimbaʼe osalváta che puévlo Israélpe umi filistéogui”.+ 17 Upéi, Samuel ohechávo Saúlpe Jehová heʼi chupe: “Péva hína pe kuimbaʼe haʼe vaʼekue ndéve ogovernataha che puévlope”.+

18 Saúl og̃uahẽvo pe siuda rokẽme, oñemboja Samuel rendápe ha heʼi chupe: “Eremína chéve, ¿moõ piko oĩ pe kuimbaʼe ohecháva umi visión?”. 19 Samuel heʼi Saúlpe: “Che hína la ahecháva umi visión. Jaha pe lugár ijyvatévape ojeadorahápe Ñandejárape, peguatána pehóvo che renonderã. Upépe pekarúta chendive+ ha amombeʼupaitéta ndéve la reikuaaséva.* Ha koʼẽrõ pyharevete ikatútama peho jey. 20 Péro aníntema rejepyʼapyve umi ne rymba vúrrore. Tres díama okañy hague+ péro ojetopáma koʼág̃a. Entéro mbaʼe oĩva Israélpe ningo nembaʼénte voi. Amo ipahápe opytapáta ndéve ha ne hentekuérape”.+ 21 Upémarõ Saúl heʼi: “¿Mbaʼére piko ere chéve upéicha? Che ningo Benjamín trivuguánte, pe trívu michĩvéva oĩva Israélpe.+ Che família katu ndahaʼeiete voi mbaʼeve pe trívupe”.

22 Upéi Samuel ogueraha Saúl ha hembiguáipe peteĩ komedórpe ha omeʼẽ chupekuéra pe lugár iporãvéva oguapy hag̃ua hikuái. Upépe oĩma umi ótro invitadokuéra, 30 kuimbaʼérupi. 23 Samuel heʼi pe kosinérope: “Egueru pe soʼo haʼe vaʼekue ndéve reñongatu hag̃ua”. 24 Upémarõ pe kosinéro ogueru pe ikuartokue, ha omoĩ Saúl renondépe. Ha Samuel heʼi: “Péva añongatuka kuri ndéve g̃uarã, heʼu katu. Kóva ojeprepara voi koestediarã, pórke che aavisa umi kosinérope arekotaha visíta”. Upéicha upe díape Samuel okaru Saúl ndive. 25 Upe rire oguejy pe lugár ijyvatévagui+ ha oho hikuái Samuel rógape. Upépe osegi oñeʼẽ hikuái pe óga terrásape. 26 Upéi opuʼã hikuái pyharevete, ha koʼẽmba rire Samuel ohenói Saúlpe okéva hína pe terrásape, ha heʼi: “Ejeprepara reho hag̃ua nde rógape”. Upémarõ Saúl ojeprepara ha mokõivéva osẽ oho. 27 Osẽ aja hikuái pe siudágui, Samuel heʼi Saúlpe: “Ere ne rembiguáipe+ topuntea ñanderehe, ha ñande japytave amombeʼu hag̃ua ndéve Ñandejára mensáhe”. Upémarõ pe tembiguái oho púntape.

10 Samuel ojagarra pe aséite ryru ha omoĩ Saúl akãre pe aséite.+ Upéi ohetũ chupe ha heʼi: “Jehová ningo ndeporavo ndéve redirihi+ hag̃ua ipuévlo,+ ani reduda ni michĩmi. 2 Koestedía reg̃uahẽvo Zelzápe, Benjamín territóriope, rejotopáta mokõi kuimbaʼe ndive. Haʼekuéra oĩta Raquel sepultúra+ ypýpe ha heʼíta ndéve: ‘Oime ojetopáma umi vúrro resẽ vaʼekue reheka, péro nde túa hesaráima umi vúrrogui,+ haʼe penderehéma ojepyʼapy. Oime oiko heʼi: “Ndouvéingo la che raʼy, ¿mbaʼéiko la ikatúva ajapo?”’. 3 Nde katu resegi vaʼerã nde rape reg̃uahẽ meve peteĩ yvyramáta guasúpe oĩva Tabórpe, upépe oĩta mbohapy kuimbaʼe ohóva hína Betélpe oadora hag̃ua Ñandejárape.+ Peteĩva orekóta mbohapy kavara raʼy, ótro katu mbohapy pan ha pe ótro peteĩ hárra víno. 4 Haʼekuéra oporandúta ndéve mbaʼetekópa reiko ha omeʼẽta ndéve mokõi pan, ha rejagarra vaʼerã chuguikuéra. 5 Upéi reg̃uahẽta pe sérro ojeadorahápe Ñandejárape, upérupi umi soldádo filisteo oreko la iváse. Reg̃uahẽvo pe siudápe rehecháta unos kuánto proféta oguejyha hína pe lugár ijyvatévagui. Ha haʼekuéra oprofetisa aja, umi hénte ombopúta oúvo henonderãkuéra instruménto de kuérda, árpa, fláuta ha panderéta.* 6 Jehová espíritu omeʼẽta ndéve fuérsa+ ha nde avei reñepyrũta reprofetisa haʼekuéraicha. Nde rekambiáta ha haʼetéta voi ótra persóna.+ 7 Rehecha vove koʼã señál, Ñandejára nepytyvõta ha rejapo vaʼerã opa mbaʼe ikatúva rekumpli hag̃ua pe traváho oñemeʼẽva ndéve. 8 Koʼág̃a eho púntape Guilgálpe+ ha upéi che rosegíta. Aháta upépe ajapo umi sakrifísio ojehapýva ha umi ofrénda de paz. Nde cheraʼarõ vaʼerã upépe 7 día. Upéi haʼéta ndéve mbaʼépa la rejapo vaʼerã”.

9 Upéi Samuel ojeréma oho hag̃uáicha ha Ñandejára opoko Saúl korasõre ha haʼe okambia. Upe guive haʼete voi ótra persóna. Ha upe díape oñekumplipaite entéro umi señál Samuel omeʼẽ vaʼekue chupe. 10 Upe rire Saúl ha hembiguái oho pe sérrope ha ojotopa hikuái unos kuánto proféta ndive. Upepete Ñandejára espíritu omombarete chupe+ ha oñepyrũ oprofetisa+ umi ótro proféta ndive. 11 Saúl konosidokuéra ohechávo chupe oprofetisaha umi ótrondi, heʼi hikuái: “¿Mbaʼéiko ojehu Quis raʼýpe? ¿Saúl piko koʼág̃a profétama avei?”. 12 Ha peteĩva osẽ heʼi: “¿Ha koʼã ótro proféta? ¿Máva piko ituakuéra?”. Upévare opyta la ñeʼẽ heʼíva: “¿Saúl piko koʼág̃a profétama avei?”.+

13 Saúl oprofetisapa rire, oho pe lugár ijyvatévape ojeadorahápe Ñandejárape. 14 Upépe itúa ermáno oporandu chupe: “¿Moõiko peho raʼe?”. Ha haʼe heʼi: “Ore rymba vúrro ningo okañy kuri ha roho roheka.+ Péro ndorotopáimarõ roho Samuel rendápe”. 15 Ha itio oporandu jey chupe: “¿Ha mbaʼéiko heʼi raʼe ndéve Samuel?”. 16 Upémarõ Saúl heʼi itiópe: “Samuel heʼi oréve ojetopáma hague umi vúrro”. Péro Saúl nomombeʼúi itiópe Samuel heʼi hague chupe oikotaha chugui rréi.

17 Upéi Samuel ombyaty umi israelítape Jehová renondépe Mizpápe,+ 18 ha heʼi chupekuéra: “Jehová, Israel Jára heʼi: ‘Che hína upe peneguenohẽ vaʼekue Egíptogui anive hag̃ua peiko esklávoramo.+ Che posalva avei umi ótro goviérno penembohasa asývagui. 19 Peẽ ningo pehasa asyeterei kuri ha heta pesufri, ha che posalva pe situasióngui. Péro koʼág̃a peẽ cherrechasa+ ha peje: “Ore ja rodesidíma roipotaha peteĩ rréi oregoverna hag̃ua”. Koʼág̃a peñepresenta vaʼerã Jehová renondépe por trívu ha upéi por família’”.*

20 Ha Samuel heʼi entéro umi trívu oĩva Israélpe oñemoag̃ui hag̃ua,+ ha ojeporavo Benjamín trívupe.+ 21 Upéi Samuel heʼi umi oĩva Benjamín trívupe oñemoag̃ui hag̃ua por família ha Ñandejára oiporavo umi matrita familiakuérape. Ha ijapyteguikuéra Ñandejára oiporavo Saúl, Quis raʼýpe.+ Upe rire unos kuánto kuimbaʼe oho oheka Saúlpe, péro ndojuhúi chupe. 22 Upémarõ oporandu Jehovápe:+ “¿Oúma piko raʼe ápe Saúl?”. Ha Jehová heʼi: “Okañy hína umi kárga apytépe”. 23 Upéi odipara oho hikuái ha ogueru Saúlpe. Ha oñemboʼývo umi hénte apytépe, ohecha hikuái haʼe ijyvateveha chuguikuéra. Umi ótro israelita ningo ijatiʼy pevénte ohupyty chupe.+ 24 Upéi Samuel heʼi pe puévlope: “¿Pehechápa upe Jehová oiporavo vaʼekue?+ Ndaipóri ótro haʼeichagua ko puévlope”. Ha umi israelita osapukái hatã ha heʼi: “¡Toñevendesi* pe rréipe!”.

25 Upémarõ Samuel oñepyrũ omombeʼu pe puévlope mbaʼe mbaʼépa pe rréi omandáta chupekuéra ojapo hag̃ua.+ Ha oskrivi umíva peteĩ lívrope ha oñongatu Jehová tavernákulope. Upéi Samuel omondo jey umi héntepe hogapekuéra. 26 Upe rire Saúl oho avei hógape oĩva Guibeápe, ha Jehová omomýi unos kuánto soldádope oho hag̃ua hendive. 27 Péro umi kuimbaʼe ndovaléiva mbaʼeverã heʼi: “¿Mbaʼéiko kóva ñandesalváta?”.+ Haʼekuéra odespresia Saúlpe ha nomeʼẽi chupe ni peteĩ rregálo.+ Péro Saúl okirirĩnte, ndeʼíri mbaʼeve.*

11 Upe rire umi ammonita+ rréi hérava Nahás, ou oñorairõ hag̃ua Jabés puévlo kóntrape Galaádpe.+ Upémarõ umi hénte upepegua heʼi Naháspe: “Pejapo orendive peteĩ tráto ha ore ropytáta pende esklávoramo”. 2 Ha Nahás, pe rréi ammonita, heʼi chupekuéra: “Ajapóta penendive la tráto, péro aipeʼáta pendehegui pende resa un ládo, pe oĩva a la derécha. Péicha ajapóta penderehe amotĩ hag̃ua Israélpe”. 3 Umi kuimbaʼe omoakãva* Jabés heʼi chupe: “Emeʼẽna oréve 7 día, ha romondóta mensahéro ko Israel tuichakuére ikatu hag̃uáicha rohecha mávapa ikatu oredefende. Ha ndaipóriramo avave oresalva vaʼerã, roñentregáta”. 4 Tiémpo rire umi mensahéro og̃uahẽ Guibeápe,+ Saúl vállepe. Omombeʼu hikuái la oiko vaʼekue ha umi hénte upepegua oñepyrũ ojaheʼo ha oñelamenta.

5 Upe moméntope, Saúl og̃uahẽ oúvo ñúgui hymbakuéra reheve ha heʼi: “¿Mbaʼéiko la ojehupáva koʼã héntepe? ¿Mbaʼére piko hasẽmba hikuái?”. Upémarõ oñemombeʼu chupe umi mensahéro heʼi vaʼekue. 6 Upepete Ñandejára espíritu omombarete Saúlpe,+ ha haʼe ipochyeterei ohendúvo la oiko vaʼekue. 7 Upémarõ ojagarra mokõi tóro ha odeskuartisa, ha omeʼẽ umi mensahérope. Heʼi chupekuéra oraha hag̃ua Israel tuichakuére ha teʼi hikuái umi héntepe: “Péicha oikóta pene rymbakuérare napemoirũiramo Saúl ha Samuélpe”. Ha umi hénte opyta okyhyjepa Jehovágui ha oñomoirũmba hikuái osẽ hag̃ua. 8 Upémarõ Saúl okonta Bézecpe mboýpa oĩ hikuái, ha otopa oĩha 300.000 kuimbaʼe israelita ha umi Judagua katu oĩ 30.000. 9 Upe rire Saúl ha koʼã kuimbaʼe heʼi umi mensahérope: “Peho peje umi hénte Jabesguápe, Galaádpe, koʼẽrõ asajepytérupi* ojesalvataha hikuái”. Upémarõ umi mensahéro oho heʼi upéva umi héntepe ha haʼekuéra ovyʼaiterei. 10 Upéi umi Jabesgua heʼika umi ammonítape: “Koʼẽrõ ore rohóta roñentrega, ha peẽ pejapóta pejaposéva orehegui”.+

11 Pe ótro díape, Saúl odividi 3 grúpope umi soldádope. Ha de madrugáda* oho hikuái oike umi ammonita+ kampaméntope ha oñepyrũ ojuka chupekuéra asajepyte peve. Umi ndojejukái vaʼekue osẽ odiparapa, haʼeño rei oho okañy upérupi. 12 Upéi pe puévlo heʼi Samuélpe: “¿Moõ piko oĩ umi hénte heʼi vaʼekue ndoipotaiha Saúlgui oiko rréi?+ Tojegueru ápe rojuka hag̃ua chupekuéra”. 13 Péro Saúl heʼi: “Avavetépe ndojejukamoʼãi koestedía,+ pórke Jehová hína pe osalváva Israélpe”.

14 Upe rire Samuel heʼi pe puévlope: “Peju jaha Guilgálpe+ ha ñanombra jey Saúlpe ñande rreirã”.+ 15 Upémarõ pe puévlo oho Guilgálpe ha onombra Saúlpe rréi Jehová renondépe. Upéi ojapo hikuái ofrénda de paz Jehovápe g̃uarã.+ Ha Saúl ha enterove umi israelita ovyʼa ha ofesteha joa.+

12 Upe rire, Samuel heʼi umi Israelguápe: “Che ajapo* opaite mbaʼe pejerure vaʼekue chéve ha anombra peteĩ rréi penegoverna hag̃ua.+ 2 Koʼápe oĩ hína pe rréi pendegiátava.*+ Che chemitã guive aservi Ñandejárape ha poipytyvõ peho porã hag̃ua hese.+ Koʼág̃a katu chetujáma ha cheakãrangue morotĩmbáma, ha che raʼykuéra oĩ pende apytépe.+ 3 Oiméramo pereko álgo peje vaʼerã che kóntrape, koʼág̃a peje vaʼerã Jehová renondépe ha pe rréi haʼe oiporavo* vaʼekue renondépe.+ ¿Che piko aipeʼáva pendehegui pene rymba tóro térã pene rymba vúrro?+ ¿Arakaʼe piko che pombotavy térã che káusare pesufri? ¿Mávagui piko che aasepta peteĩ kóima asẽ hag̃ua ifavórpe?+ Ha oiméramo ajapo koʼã mbaʼe, peje koʼág̃a ha amyengoviapaite jeýta peẽme”.+ 4 Upémarõ haʼekuéra heʼi: “Nde ningo nerembotavýi avavépe ni ndereaseptái kóima. Nde núnka nderejapói mbaʼeve orembosufri hag̃ua”. 5 Upéi Samuel heʼi chupekuéra: “Koʼág̃a Jehová ha pe rréi ohendúma peẽ ndaperekoiha mbaʼeve peje hag̃ua che kóntrape”. Ha haʼekuéra heʼi: “Si, Haʼe* ohendu la roʼe vaʼekue”.

6 Samuel heʼi umi héntepe: “Jehová ojevale vaʼekue Moisés ha Aarón rehe oguenohẽ hag̃ua Egíptogui+ ñande tuakuéra ypykuépe. Koʼág̃a haʼe ohendu la pejéva cherehe. 7 Koʼág̃a peju vaʼerã peñepresenta koʼápe ha che pohusgáta Jehová renondépe. Pomomanduʼáta Jehová ojapo hague hetaiterei mbaʼe porã penderehe ha pende tuakuéra ypykue rehehápe.

8 Jacob oikérõ guare Egíptope,+ ha pende tuakuéra ypykue oñepyrũrõ guare ojerure Jehovápe ajúda,+ Jehová omondo Moisés+ ha Aarónpe oguenohẽ hag̃ua chupekuéra upégui, ha haʼekuéra heʼi pende tuakuéra ypykuépe oiko hag̃ua ko lugárpe.+ 9 Péro haʼekuéra hesarái Jehovágui, ha upémarõ haʼe ontrega* chupekuéra+ Sísara+ pópe, pe odirihíva Hazor ehérsito. Ontrega avei chupekuéra umi filistéope+ ha avei Moab rréipe.+ Upéicha umi israelita enemigokuéra oñorairõ hendivekuéra. 10 Upéi umi israelita oñepyrũ ojerure ajúda Jehovápe+ ha heʼi: ‘Jehová, ore ningo ropeka.+ Ore roñemomombyry ndehegui ha roadora umi Baal+ ha Astoret+ estatuakuérape. Péro koʼág̃a rojerure ndéve oreguenohẽ hag̃ua ore enemigokuéra poguýgui, ikatu hag̃uáicha roservi ndéve’. 11 Upémarõ Jehová peneguenohẽ pene enemigokuéra poguýgui. Upearã haʼe omondo Jerubaálpe,+ Bedánpe, Jeftépe+ ha chéve*+ avei. Péicha peiko hag̃ua trankílo porã.+ 12 Upéi katu Nahás,+ umi ammonitakuéra rréi, ou oñorairõ hag̃ua penendive, ha peẽ peje: ‘Ore ja rodesidíma roipotaha peteĩ rréi oregoverna hag̃ua’.+ Kontinuadoite peje chéve upéicha, Jehová pende Jára haʼéramo jepe pende rréi.+ 13 Koʼág̃a ápe oĩma pe rréi peẽ peipota vaʼekue. Peẽ pejerure vaʼekue peteĩ rréi ha Jehová onombráma peteĩ kuimbaʼépe penegoverna hag̃ua.+ 14 Peẽ ha pe rréi perrespeta+ ha peservi vaʼerã Jehovápe.+ Peneñeʼẽrendu vaʼerã chupe+ ha ani peñemoĩ la Jehová heʼívare. Pesegíramo Jehová rapére, oho porãta peẽme. 15 Péro peñemoĩramo Jehová heʼívare ha napeneñeʼẽrendúi Jehovápe, upéicharõ Jehová pendekastigáta peẽme ha pende tuakuérape.+ 16 Koʼág̃a pepyta vaʼerã ha pehecha umi mbaʼe porãita Jehová ojapóva pene renondépe. 17 Peẽ ningo pejerure kuri peteĩ rréi, ha upéva ivai Jehová renondépe. Péro peikuaa ha pentende hag̃ua ivaiha upéva, che ajeruréta Jehovápe toky ha tosunu koʼág̃a. Hiʼarive koʼág̃a kosécha tiémpo ha koʼã temporádape ndokýiva”.+

18 Upepete Samuel ojerure Jehovápe oky ha osunu hag̃ua, ha Jehová ohendu chupe. Ha pe puévlo opyta orrespeta ipyʼaite guive Jehovápe ha Samuélpe. 19 Ha pe puévlo heʼi Samuélpe: “Ore rombojoʼavéntema la ore pekádo rojerurévo peteĩ rréi. Upévare, eñemboʼéna Ñandejára Jehovápe orerehehápe,+ pórke ore ningo noromanoséi”.

20 Ha Samuel heʼi chupekuéra: “Siertoite la pejéva, hetaiterei mbaʼe vai pejapo. Péro ani pekyhyje. Anínte peñemomombyry Jehovágui.+ Ha peservi vaʼerã Jehovápe pende pyʼaite guive.+ 21 Ani peheja chupe peservi hag̃ua umi dios ndovaléivape mbaʼeverã.+ Haʼekuéra ningo ndaikatúi pendesalva,+ pórke ndorekói podér ojapo hag̃ua mbaʼeve. 22 Jehová napenderejamoʼãi+ héra porãite rehehápe.+ Jehová ningo odesidíma peẽ haʼetaha ipuévlo.+ 23 Che katu asegíta añemboʼe Jehovápe penderehehápe. Ndajapóiramo upéva, haʼetéta voi chéve ku apeka mbaʼéva. Che asegíta ahechauka peẽme mbaʼépa pejapo vaʼerã pesegi hag̃ua pe tape iporãvare. 24 Péro peẽ perrespeta vaʼerã Jehovápe,+ ha siémpre peservi chupe pende pyʼaite guive. Pehechakuaa vaʼerã opaite mbaʼe porã Ñandejára ojapo vaʼekue penderehehápe.+ 25 Péro peẽ pesegínteramo penderovaʼatã ha pejapo ivaíva, Ñandejára pendekastigáta+ peẽme ha pe rréipe”.+

13 Saúl orekórõ guare...* áño oiko chugui rréi Israélpe.+ Ha ogoverna rire 2 áño, 2 Saúl oiporavo 3.000 kuimbaʼépe. Koʼãvagui, 2.000 oĩ Saúl ndive Micmáshpe ha Betélpe, umi montáña ypýpe. Ha umi ótro 1.000 katu oĩ Jonatán+ ndive Guibeápe,+ oĩva Benjamín territóriope. Umi ótro israelítape katu Saúl omondo káda uno hógape.* 3 Upéi Jonatán ogana umi soldádo filistéope+ oĩva Guébape.+ Ha umi ótro filisteo oikuaa la oiko vaʼekue. Upémarõ Saúl omondo mensahéro Israel tuichakuére ha haʼekuéra ombopu pe turu+ ombyaty hag̃ua umi israelítape. Ha umi mensahéro heʼi: “Entéro hebreo, pehendu koʼã notísia”. 4 Ha entéro umi israelita ohendu Saúl ogana hague umi filistéope, ha umi filisteo opyta hague ipochyeterei ha ndochaʼeiha hesekuéra. Upévare umi mensahéro heʼi umi héntepe omoirũ hag̃ua Saúlpe Guilgal+ peve.

5 Umi filisteo avei oñembyaty oñorairõ hag̃ua Israel ndive. Oreko hikuái 30.000 kárro de gérra, 6.000 kuimbaʼe oñorairõva kavaju ári, ha umi soldádo katu hetaiterei, haʼete voi pe yvykuʼi oĩva mar kóstare.+ Umi filisteo oho Micmáshpe, opytáva Bet-Aven+ éste gotyo. 6 Ha umi israelita opilla ivaietereiha la situasión pórke iñenemigokuéra ipoderosoiterei. Upémarõ oho okañy hikuái umi kuévape,+ itakuápe, ita guasu kupépe ha yvykuápe. 7 Unos kuánto katu ohasa voi pe Rrío Jordán ha oho Gad ha Galaad territóriope.+ Péro Saúl opyta Guilgálpe, ha umi hénte oĩva hendive oryrýi osusũ pórke okyhyjeterei. 8 Saúl opyta ohaʼarõ upépe 7 día, og̃uahẽ meve pe día Samuel heʼi hague ohotaha. Péro Samuel nog̃uahẽi Guilgálpe ha umi hénte ohejapa ohóvo Saúlpe. 9 Upémarõ Saúl heʼi: “Pegueru chéve ápe umi animál ajapo hag̃ua pe sakrifísio ojehapýva ha umi ofrénda de paz”. Ha Saúl oñepyrũ ojapo pe sakrifísio ojehapýva.+

10 Upéi, Saúl ojapopáre pe sakrifísio ojehapýva, og̃uahẽ oúvo Samuel. Upémarõ Saúl oho ohug̃uaitĩ ha osaluda chupe. 11 Péro Samuel heʼi chupe: “¡Mbaʼéiko la rejapóva!”. Ha Saúl heʼi: “Ahecha la puévlo oñepyrũha ohopa chehegui+ ha nde nereg̃uahẽi pe tiémpo ere haguépe chéve. Ha umi filisteo katu oñembyatypáma Micmáshpe.+ 12 Upémarõ apensa umi filisteo outamaha Guilgálpe oñorairõ hag̃ua chendive, ha che katu neʼĩrante ajapo mbaʼeve Jehová cheguerohory ha chepytyvõ hag̃ua. Upévare ndaiporivéima káso ha ajapóntema la sakrifísio ojehapýva”.

13 Upémarõ, Samuel heʼi Saúlpe: “Mbaʼéicha la reñembotavyete ha nderejapói la Jehová nde Jára omanda vaʼekue ndéve.+ Repenárire Jehováre, haʼe ohejáta kuri nde ha ne familiakuéra pegoverna Israélpe opa ára g̃uarã. 14 Péro koʼág̃a opáta ne goviérno.+ Jehová ohekáta peteĩ kuimbaʼe haʼe oguerohorýva.+ Ha Jehová omoĩta chupe ogoverna hag̃ua ipuévlo,+ pórke nde nderejapói la Jehová omanda vaʼekue ndéve”.+

15 Upémarõ Samuel opuʼã ha oho Guilgálgui, Guibeápe, oĩva Benjamín territóriope. Ha Saúl okonta mboy soldádopa oĩ gueteri hendive. Ha otopa oĩha 600 kuimbaʼérupi.+ 16 Saúl, itaʼýra Jonatán ha umi hénte oĩva gueteri hendivekuéra opyta Guébape,+ oĩva Benjamín territóriope, ha umi filisteo katu opyta Micmáshpe.+ 17 Umi soldádo filisteo ojapo 3 grúpo osẽ hag̃ua pe kampaméntogui. Peteĩ grúpo oho Ofrá rapére, Sual territóriope. 18 Pe ótro grúpo oho Bet-Horón+ rapére, ha pe ótro katu pe tape ohóvare frontéra gotyo, ojekuaahápe Zeboím Ñu, desiérto gotyo.

19 Upe tiémpope ndaipóri ni peteĩ erréro Israélpe, pórke umi filisteo heʼi: “Péicha umi hebreo ndojapomoʼãi lánsa ni espáda”. 20 Upévare umi israelita ohómante vaʼerã umi filisteo rendápe ohaimbeʼeka hag̃ua ijarádo, ijasáda, ihácha ha imachéte.* 21 Ojekovra chupekuéra 8 grámo de plátarupi* ohaimbeʼeka hag̃ua ijarádo, ijasáda, irrastríllo, ihácha, ha oarreglaka hag̃ua umi pikána púnta. 22 Upe tiémpope, oikóramo peteĩ gérra, Saúl ha Jonatán añoite la orekóva espáda ha lánsa,+ umi hénte oĩva hendivekuéra ndorekói vaʼekue mbaʼeve gerrarã.

23 Upéi umi soldádo filisteo oho oñorairõ hag̃ua pe krúsepe, varránko de Micmáshpe.+

14 Peteĩ día Saúl raʼy Jonatán,+ oavisaʼỹre itúape heʼi pe soldádo oguerahávape hiʼarmakuéra: “Eju jaha amo ótro ládo oĩháme umi filisteo kampaménto”. 2 Upe tiémpope Saúl ha 600 soldádorupi+ oĩ Migrónpe, Guibeá+ ypýpe. Ha Saúl omoĩ hóga kárpa peteĩ granáda máta guýpe. 3 (Ahíya oreko pe delantál* oipurúva umi saserdóte.+ Haʼe ningo Ahitub raʼy,+ itio katu Icabod+ ha ijavuélo katu Finehás,+ haʼéva Elí+ raʼy. Elí ningo Jehová saserdóte vaʼekue Silópe).+ Péro avave ndoikuaái Jonatán osẽ hague oho. 4 Og̃uahẽ hag̃ua umi filisteo oĩháme, Jonatán ohasa vaʼerã umi tape poʼi oĩvare sérro paʼũre. Upérupi oĩ mokõi ita guasu hakuáva, peteĩva héra Bozez ha pe ótro katu Sené. Koʼã ita oĩ ojovái ha imbytérupi ohasa vaʼerã Jonatán. 5 Peteĩva ijyvateterei ha oĩ nórte gotyo ha omaña Micmash ládo. Pe ótro oĩ sur gotyo ha omaña Gueba+ ládo.

6 Upéi Jonatán heʼi isoldádope: “Eju jaha oĩháme umi filisteo kyʼa.*+ Ikatu mbaʼe Jehová osẽ ñande favórpe. Jehová ñanepytyvõséramo, mbaʼevete ndojokomoʼãi chupe. Haʼe ikatu ojevale heta héntere térã mbovymíre osalva hag̃ua ipuévlope”.+ 7 Upémarõ pe soldádo heʼi chupe: “Ejapo katu la repensáva. Eho katu rehosehápe ha che rosegíta”. 8 Upéi Jonatán heʼi chupe: “Jahasáta umi filisteo oĩha gotyo ha jajechaukáta chupekuéra. 9 Heʼírõ ñandéve hikuái: ‘¡Pepyta upepete, ore rohóta pene rendápe!’, entónse japytátante. 10 Péro heʼírõ hikuái: ‘¡Peju ápe ñañorairõ hag̃ua!’, upéicharõ jaháta haʼekuéra oĩha peve, pórke upéva haʼéta peteĩ señál Jehová ñanepytyvõtaha”.+

11 Ha mokõivéva ojechaukávo umi soldádo filistéope, umi filisteo heʼi: “¡Pemañami! Umi hebreo osẽ sapyʼa umi lugár okañy haguégui”.+ 12 Umi soldádo oĩva umi filisteo kampaméntope, heʼi Jonatán ha iñirũme: “¡Pejúna ápe la peñanimárõ. Rohechaukáta peẽme mbaʼéichapa peñorairõ vaʼerã!”.+ Upepete Jonatán heʼi iñirũme: “Jehová omeʼẽta umi filistéope Israel pópe. Jaha katu, nde rehóta che rapykuéri”.+ 13 Upépe, Jonatán ojupi pe varránkare, iñirũ katu oho hapykuéri ha ohasa hikuái pe ótro ládo. Ha Jonatán ojuka ohóvo umi filistéope, ha iñirũ ojuka ohóvo hapykuéri umi nomanoporãivape. 14 Pe primer atákepema voi, Jonatán ha iñirũ ojukáma amo 20 filistéorupi média ektáreape.

15 Umi filisteo oĩva pe kampaméntope okyhyjeterei ohendúvo upe oiko vaʼekue, umi grúpo de soldádo ou vaʼekue oataka hag̃ua Israel jepe,+ okyhyjeterei opytávo. Ha Ñandejára omboryrýi pe yvy, ha omongyhyje chupekuéra. 16 Ha umi guárdia israelita oĩva Guibeápe,+ opytáva Benjamín territóriope, ohecha umi filisteo odiparaha opa gotyo rei pe kampaméntope.+

17 Upémarõ Saúl heʼi umi soldádope: “Pekontami ñandéve mboýpa ñaime jaikuaa hag̃ua mávapa la ofaltáva”. Ha okontapa rire, ohechakuaa ndaiporiha Jonatán ha pe isoldádo ogueraháva hiʼarmakuéra. 18 Ha Saúl heʼi Ahíyape:+ “Egueru ñandéve Ñandejára árka”. (Upe tiémpope* pe árka oreko vaʼekue umi israelita). 19 Ha Saúl oñeʼẽ aja pe saserdótendi, desastrevéntema oiko umi filisteo kampaméntope. Ahíya ojerure hína kuri Ñandejárape oipytyvõ hag̃ua chupekuéra, péro Saúl heʼi chupe: “Ehejaite pe rejapóva”. 20 Upémarõ Saúl ha umi oĩva hendive oñembyaty oho hag̃ua oñorairõ, ha ohecha desastreha umi filisteo situasión pórke haʼekuéra voi ojojukapa hína. 21 Oĩ israelita oho vaʼekue umi filisteo kampaméntope ha omoirũva chupekuéra. Péro amo ipahápe, koʼãva avei osẽ oipytyvõ Saúl ha Jonatánpe. 22 Ha upéi umi israelita okañymba+ vaʼekue Efraínpe umi montáña oĩháme, ohendu umi filisteo odiparapa hague. Upémarõ haʼekuéra osegi avei umi filistéope ojuka hag̃ua chupekuéra. 23 Upe díape Jehová osalva Israélpe+ ha haʼekuéra oñorairõ umi filistéondi Bet-Aven+ peve.

24 Upe díape umi israelita ikangypa ha nomeʼẽvéima pórke Saúl ojapo kuri peteĩ huraménto ha heʼi pe puévlope: “Avave ndoʼúi vaʼerã mbaʼeve* pytũ mboyve, pórke osino oñemaldesíta. Pehaʼarõ vaʼerã añevenga raẽ che enemigokuérare”. Upévare ni peteĩ israelita ndoʼúi mbaʼeve.+

25 Upe rire pe puévlo oike pe kaʼaguýpe ha otopa hikuái hetaiterei eíra otykypáva hína umi panálgui. 26 Ha oikére pe kaʼaguýpe umi israelita ohecha pe eíra otykypaha upépe, péro noñanimái hoʼu hikuái pórke okyhyje pe huraméntogui. 27 Péro Jonatán nohendúi kuri itúa ojapórõ guare pe huraménto.+ Upévare haʼe ohechávo pe eíra, omoinge peteĩ yvyra pe panálpe ha hoʼu. Haʼe ojapóvo upéva, ojajái pe hesa ha imbarete jey. 28 Upépe peteĩva osẽ heʼi chupe: “Nde túa ojapo peteĩ huraménto ha heʼi: ‘Avave ndoʼúi vaʼerã mbaʼeve koestedía osino oñemaldesíta’.+ Upévare enterovete orekangypa”. 29 Upémarõ Jonatán heʼi: “Che túa tuichaiterei operhudika la puévlope. Pehechántena mbaʼeichaitépa ojajái che resa haʼu rire michĩmi pe eíra. 30 Iporãiteve vaʼerãmoʼã peʼúrire peʼuseháicha+ umi mbaʼe peipeʼa vaʼekuégui umi filistéogui. Upéicha hetaitevépe pejukáta kuri”.

31 Upe díape, osegi ojuka hikuái umi filistéope Micmash guive Ayalón+ peve. Upévare ikaneʼõiterei hikuái. 32 Upéi umi soldádo israelita ojagarra umi filisteokuéra animál ha ojuka hoʼu hag̃ua. Ojagarra hikuái ovecha, vaka, tóro, vaka raʼy ha okarnea upépe ha hoʼu pe soʼo huguy reheve.+ 33 Upéi ojeʼe Saúlpe: “Pe puévlo opeka hína Jehová kóntrape, hoʼu hikuái soʼo huguy reheve”.+ Ha Saúl heʼi: “Peẽ tuichaiterei pepeka. Koʼag̃aite pegueru chéve koʼápe peteĩ ita guasu”. 34 Upéi Saúl heʼi jey: “Tapeho peje umi soldádope: ‘Káda uno pegueru vaʼerã pene rymba tóro ha pende ovecha, ha pekarnea vaʼerã koʼápe peʼu hag̃ua. Anive pepeka Jehová kóntrape peʼúvo pe soʼo huguy reheve’”.+ Upémarõ pe pyharépe káda uno ogueru la hymba tóro ha okarnea upépe. 35 Ha Saúl ojapo peteĩ altár Jehovápe g̃uarã.+ Upéva ningo pe primer altár haʼe ojapóva Jehovápe g̃uarã.

36 Upe rire Saúl heʼi: “Jahána pyharekue jasakea umi filistéope koʼẽmba peve. Jajuka chupekuéra ha ani ni peteĩva opyta rei”. Ha pe puévlo heʼi: “Si, la nde eréva ojejapóta”. Upémarõ pe saserdóte heʼi: “Ñañemboja Ñandejára renondépe”.+ 37 Ha Saúl oporandu Ñandejárape: “¿Roho vaʼerã piko roataka umi filistéope?+ ¿Rehejátapa rogana chupekuéra?”. Péro Ñandejára ndeʼíri chupe mbaʼeve upe díape. 38 Upémarõ Saúl heʼi umi hénte iñimportantevévape: “Peju koʼápe ha peaverigua mbaʼépa hína la pekádo ojejapo vaʼekue koestedía. 39 Ñandejára Jehová oikovévare, pe osalváva Israélpe iñenemigokuéragui, hese che ahura pe opeka vaʼekue omanotaha. Tahaʼe jepe raʼe che raʼy Jonatán”. Péro avave ndeʼíri chupe mbaʼeve. 40 Upémarõ Saúl heʼi: “Peẽ peñemoĩta peteĩ ládo, ha che ha Jonatán katu roñemoĩta pe ótro ládo”. Ha umi hénte heʼi chupe: “Ejapo katu nde repensáva iporãveha”.

41 Upéi Saúl heʼi Jehovápe: “Israel Jára, eipurúna pe Tumim ekontesta hag̃ua oréve”.+ Upémarõ pe Tumim oiporavo Saúl ha Jonatánpe, ha umi israelita opyta lívre. 42 Upéi Saúl heʼi: “Pesortea*+ jaikuaa hag̃ua mávapa la kulpávle, che térãpa Jonatán”. Ha osẽ Jonatán. 43 Upémarõ Saúl heʼi Jonatánpe: “Emombeʼu chéve mbaʼépa rejapo raʼe”. Ha Jonatán heʼi: “Chéngo amoingénte peteĩ yvyra pe panálpe ha aprovaʼimínte kuri pe eíra.+ Tamano katu la oimérõ amano vaʼerã”.

44 Ha Saúl heʼi Jonatánpe: “Ñandejára tachekastiga el dóvle la nde neremanóirõ”.+ 45 Upémarõ pe puévlo heʼi: “¡Mbaʼéicha piko omanóta Jonatán! Haʼe rupive ningo Israel ogana.*+ Ni mbaʼeveichavérõ nomanói vaʼerã. Rohura Ñandejára Jehová oikovévare ndojejukamoʼãiha Jonatánpe. Ni peteĩ iñakãrangue rehe ndojepokomoʼãi. Ñandejára oipytyvõ chupe ogana hag̃ua koestedía”.+ Pe puévlo osalva rupi Jonatánpe, ndojejukái chupe.

46 Ha upérõ Saúl ndopersegivéi umi filistéope, ha haʼekuéra ohopa jey iterritóriope.

47 Ha Saúl omombarete igoviérno ha omanda Israel tuichakuére. Haʼe oñorairõ entéro iñenemígo ndive oĩva Israel jerére. Oñorairõ umi moabítandi,+ umi ammonítandi,+ umi edomítandi,+ umi filistéondi+ ha umi rréi Zobaguándi.+ Haʼe ohohápe oñorairõ ogana iñenemigokuérape. 48 Haʼe pyʼaguasúpe oho oñorairõ umi amalequítandi+ ha ogana chupekuéra. Péicha oprotehe Israélpe iñenemigokuéragui.

49 Saúl raʼykuéra héra Jonatán, Isví ha Malki-Súa.+ Haʼe mokõi itajýra vaʼekue, pe tuichavéva héra Merab+ ha pe imitãvéva Mical.+ 50 Saúl rembireko katu héra Ahinoam, haʼéva hína Ahimáaz rajy. Ha pe odirihíva Saúl ehérsito héra Abner,+ ha itúa héra Ner, haʼéva hína Saúl tio. 51 Saúl túa héra Quis,+ ha Abner túa héra Ner,+ ha Ner túa katu Abiel.

52 Ha Saúl ogoverna aja, siémpre oñorairõ umi filistéondi.+ Saúl ohechávo peteĩ kuimbaʼe ipyʼaguasu ha imbareteha, oraha chupe isoldadorã.+

15 Upémarõ Samuel heʼi Saúlpe: “Jehová chembou vaʼekue ronombra* hag̃ua rréi regoverna hag̃ua Israélpe.+ Ha koʼág̃a ehendu la Jehová heʼikáva ndéve.+ 2 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi: ‘Che akastigáta umi amalequítape, pórke haʼekuéra oñemoĩ kuri Israel rehe osẽrõ guare Egíptogui.+ 3 Upévare tereho ehundi umi amalequítape,+ ha entéro mbaʼe haʼekuéra orekóva. Ani rembyasy chupekuéra, rejuka vaʼerã enterovépe,+ tahaʼe kuimbaʼe térã kuña, mitã, mitãraʼy, tóro, ovecha, kaméllo térã vúrro’”.+ 4 Saúl ohenoika ijehérsitope ha Teláimpe okonta mboýpa oĩ hikuái. Otopa oĩha 10.000 soldádo Judagua ha 200.000 soldádo oikóva yvýrupi umi ótra trivugua.+

5 Upéi Saúl oho siuda de Amalec peve ha omanda unos kuánto soldádope opeska hag̃ua iñenemigokuérare pe ñúme.* 6 Saúl heʼi umi quenítape:+ “Peẽ ningo penembaʼeporãiterei* kuri Israel ndive,+ haʼekuéra osẽrõ guare Egíptogui. Tapeho koʼágui ani hag̃ua pemano rojuka vove umi amalequítape”.+ Upémarõ umi quenita osẽ upégui. 7 Upe rire, Saúl ojuka umi amalequítape+ Havilá+ guive Sur+ peve, opytáva Egipto ypýpe. 8 Saúl ojukapaite umi héntepe,+ péro Agágpe pe rréi amalequítape ojagarra ha ogueraha prisionéro.+ 9 Saúl ha ijehérsito ombyasy Agágpe ha ndojukái chupe. Avei ombyasy ha nohundiséi umi animál iporã ha ikyravéva: ovecha, vaka, tóro ha umi mbaʼe iporãvéva.+ Péro umi ndovaléiva mbaʼeverã ha avave ndoipotáiva katu ohundipaite.

10 Upéi Jehová heʼi Samuélpe: 11 “Ambyasyeterei ningo amoĩ haguére Saúlpe rreirã, haʼe ningo chereja ha ndojapói la amandáva chupe”.+ Ha Samuel oñekevrantaiterei ha oñemboʼe asy Jehovápe pe pyhare pukukue.+ 12 Samuel opuʼãvo pyharevete oho hag̃ua Saúl rendápe, ojeʼe chupe: “Saúl oho Carmélope+ ha omopuʼã upépe peteĩ monuménto ombotuicha hag̃ua héra.+ Ha upéi oho jey Guilgálpe”. 13 Samuel og̃uahẽvo Saúl rendápe, Saúl heʼi chupe: “Jehová tanevendesi Samuel. Che ajapo la Jehová heʼi vaʼekue”. 14 Upémarõ Samuel heʼi: “¿Ha aipóva piko ndahaʼéi ovecha ha vaka? ¿Térãpa mbaʼe la ahendúva upéicharõ?”.+ 15 Saúl heʼi: “Umíva ojegueru pórke pe puévlo ombyasy la ohundi hag̃ua. Ojeporavo iporãnguete umi ovecha ha animalkuéra apytégui oñemeʼẽ hag̃ua sakrifísioramo Ñandejára Jehovápe. Péro upéi umi hembýva guive rojukapaite”. 16 Upémarõ Samuel heʼi Saúlpe: “¡Ehaʼarõmi! Amombeʼúta ndéve mbaʼépa heʼi chéve Jehová ange pyhare”.+ Ha Saúl heʼi: “¡Ere katu chéve!”.

17 Samuel heʼi: “Nde reñenombrárõ guare rréi neumílde vaʼekue, repensa voi nde ndahaʼeiha mbaʼevete.+ Upérõ Jehová nemoĩ redirihi hag̃ua umi trívu oĩva Israélpe,+ péro, ¿mbaʼéiko ojehu ndéve koʼág̃a? 18 Upe rire Jehová omanda ndéve peteĩ mbaʼe: ‘Tereho ehundipaite umi amalequítape,+ haʼekuéra ningo pekadór. Reñorairõ vaʼerã hendivekuéra omanombaite peve hikuái, ani ni peteĩ reheja rei’.+ 19 ¿Mbaʼére piko upéicharõ nderejapói la Jehová omanda vaʼekue ndéve? Neñeʼẽrendu rangue chupe, ndetaryrýi ha reho rejagarra umi amalequita kosakuéra.+ Ha péicha rejapo ivaíva Jehová renondépe”.

20 Péro Saúl heʼi Samuélpe: “¡Ajapóngo la Jehová heʼi vaʼekue! Aha Jehová heʼi haguépe chéve, ajagarra Agágpe pe rréi amalequítape ha umi ótrope ahundipaite.+ 21 Péro umi soldádo ogueru umi ovecha, vaka ha tóro. Umi mbaʼe oñehundítavagui oiporavo iporãnguete ojapo hag̃ua sakrifísio Jehovápe g̃uarã Guilgálpe”.+

22 Samuel heʼi chupe: “¿Mbaʼépa oguerohoryve Jehová? ¿Umi ofrénda ojehapýva ha sakrifísio+ jajapóva chupe, térãpa oguerohoryve ñaneñeʼẽrendúrõ chupe? Iporãiteve ningo ñaneñeʼẽrendu Jehovápe jajapo rangue sakrifísio.+ Iporãve ñañatende porã haʼe heʼívare, ñameʼẽ rangue chupe umi ovecha mácho kyrakue.+ 23 Umi opraktikáva adivinasión+ ha umi irrevéldeva,+ elmimoite opeka Ñandejára renondépe. Umi oñemombaʼeguasúva ha nopenáiva Ñandejárare, ojogua avei umi ojapóvape máhia ha oadoráva taʼanga.* Nde remboyke Jehová heʼíva,+ ha upévare haʼe nemboykéma avei ha neregovernamoʼãvéima Israélpe”.+

24 Upémarõ Saúl heʼi Samuélpe: “Chéngo apeka pórke napenái la Jehová heʼívare ha ndajapói la nde ere vaʼekue chéve. Akyhyje pe puévlogui ha upévare ajapómante la haʼekuéra heʼíva. 25 Por favór, cheperdonána apeka haguére, jahána chendive ikatu hag̃uáicha añesũ Jehová renondépe”.+ 26 Samuel heʼi chupe: “Ndahamoʼãi nendive pórke nde remboyke Jehová heʼíva, ha upévare Jehová nemboykéma avei anive hag̃ua regoverna Israélpe”.+ 27 Samuel ojere oho hag̃uáicha, péro Saúl ojagarra chupe ijao ruguáigui, ha pepete ijao osoro. 28 Upémarõ Samuel heʼi chupe: “Ko che ao osoro haguéicha, péicha opytáta ne rréino. Koʼág̃a nde regoverna Israélpe, péro Jehová oipeʼáta ndehegui ne rréino ha omeʼẽta ótro kuimbaʼe omeresevévape ndehegui.+ 29 Ñandejára Ijojahaʼỹva+ katuete okumplíta la heʼíva,+ pórke haʼe ndahaʼéi yvypóra okambia hag̃ua la opensáva”.*+

30 Saúl heʼi: “Arrekonose apeka hague, péro por favór chemombaʼéna umi kuimbaʼe omoakãva* pe puévlo renondépe ha Israel renondépe. Eho jeýna chendive ha che añesũta Jehová renondépe”.+ 31 Upémarõ Samuel oho Saúl ndive ha Saúl oñesũ Jehová renondépe. 32 Ha Samuel heʼi: “Pegueru chéve ápe Agag pe rréi amalequítape”. Upéi Agag okyhyje ha ndohoseguasúi hendápe, pórke haʼe opensáma kuri: “Añetehápe che ndajejukamoʼãvéima”. 33 Péro Samuel heʼi chupe: “Nde reipuru kuri nde espáda rejuka hag̃ua heta kuñágui imemby, péicha avei koʼág̃a nde sy opytáta imembykueraʼỹre”. Heʼipa rire upéva, Samuel ojagarra peteĩ espáda ha odeskuartisa Agágpe Jehová renondépe, Guilgálpe.+

34 Upe rire Samuel oho Ramápe ha Saúl oho hógape Guibeápe. 35 Ha Samuel oikove aja ndohechavéi Saúlpe, pórke haʼe ombyasyeterei la Saúl ojapo vaʼekue.+ Ha Jehová ombyasy oiporavo haguére Saúlpe rreirã.+

16 Un tiémpo rire Jehová heʼi Samuélpe: “¿Arakaʼe peve piko resegíta reñembyasy Saúl rehe?+ Che arrechasáma chupe, ndaipotavéima haʼe ogoverna Israélpe.+ Koʼág̃a aipota ejagarra peteĩ mbaʼyru* ha emyenyhẽ aséitegui.+ Ha tereho Belénpe Jesé+ rendápe, pórke itaʼyrakuéra apytégui peteĩvape che aiporavo rreirã”.+ 2 Péro Samuel heʼi: “Saúl oikuaárõ la ahataha ningo chejukáta.+ ¿Mbaʼéicha piko péicha aháta?”. Upémarõ Jehová heʼi: “Ejagarra peteĩ vaka raʼy ha ere: ‘Che aju ajapo hag̃ua sakrifísio Jehovápe’. 3 Upéi einvita Jesépe oho hag̃ua nendive rejapotahápe la sakrifísio. Ha che haʼéta ndéve mbaʼépa rejapo vaʼerã ha mávapepa renombra* vaʼerã rréi”.+

4 Samuel ojapo la Jehová heʼíva chupe. Haʼe og̃uahẽvo Belénpe,+ umi kuimbaʼe omoakãva* pe siuda ohecha chupe ha oryrýi okyhyjetereígui. Haʼekuéra oporandu Samuélpe: “¿Trankilopánte piko, térãpa rojepyʼapy vaʼerã?”. 5 Haʼe heʼi: “Si, trankilopánte. Chéngo ajúnte ajapo hag̃ua sakrifísio Jehovápe. Peñemopotĩ pe léi heʼiháicha ha peju jajapo pe sakrifísio”. Upéi Jesé ha itaʼyrakuéra oñemopotĩ avei pe léi heʼiháicha ha Samuel ohenói chupekuéra ojapo hag̃ua la sakrifísio. 6 Upéi oike oúvo Jesé raʼykuéra ha Samuel ohecha Eliábpe+ ha heʼi: “Katuete péva hína la Jehová oiporavóva rreirã”. 7 Péro Jehová heʼi Samuélpe: “Ani remaña la ipíntare térã ijyvate haguére, pórke che ndaiporavói chupe.+ Che ahecha lája umi héntepe idiferénte. Peẽ pejesegi la pehechávarente, péro Jehová ohecha umi hénte korasõme oĩva”.+ 8 Upéi Jesé ogueru Abinadábpe,+ péro Samuel heʼi: “Jehová ndoiporavói avei kóvape”. 9 Upe rire Jesé ogueru Samápe,+ péro Samuel heʼi: “Jehová ndoiporavói avei kóvape”. 10 Péicha Jesé ogueru Samuélpe 7 itaʼýrape, péro Samuel heʼi: “Jehová ndoiporavói ni peteĩvape koʼãva apytégui”.

11 Ipahápe Samuel heʼi Jesépe: “¿Koʼãvante piko la nde raʼykuéra?”. Ha haʼe okontesta chupe: “Pe imitãvévape+ la neʼĩrava ahenói. Haʼe oraha kuri ombopastea umi ovechakuérape”.+ Upémarõ Samuel heʼi Jesépe: “Ehenoika chupe, ndajaguapymoʼãi jakaru haʼe ou mboyve”. 12 Ha Jesé ohenoika chupe ha haʼe ou. Pe itaʼýra ningo iporãiterei, iñakãrangue pytã, ha iporãiterei la hesa.+ Upéi Jehová heʼi: “¡Epuʼã ha enombra chupe, pórke pévape aiporavo!”.+ 13 Upémarõ Samuel ojagarra pe aséite ryru,*+ oñohẽ David akãre, ha iñermanokuéra renondépe onombra chupe rréi. Ha upe guive Jehová espíritu omombarete Davídpe.+ Upe rire Samuel opuʼã ha oho Ramápe.+

14 Péro Jehová oipeʼa ijespíritu sánto Saúlgui,+ ha upe rire Jehová opermiti Saúl oreko pensamiénto vai,*+ ha upéva ombotavyrai lénto jepi chupe. 15 Saúl siervokuéra heʼi chupe: “Ñandejára ningo oheja nde ereko pensamiénto vai* ha reiko kyhyjepópe. 16 Péro nde reipotáramo, ore ikatu roheka peteĩ kuimbaʼe ombopukuaáva árpa.+ Péicha káda ke Ñandejára opermiti ereko umi pensamiénto vai* ha rekyhyje, haʼe ombopúta ndéve pe árpa ha reñeñandu porãta”. 17 Upémarõ Saúl heʼi chupekuéra: “Peheka katu ñandéve peteĩ kuimbaʼe ombopu porãva la árpa ha pegueru chupe koʼápe”.

18 Upémarõ peteĩva isiérvo heʼi: “Che aikuaa peteĩ ombopu porãva la árpa, itúa ningo héra Jesé ha oiko Belénpe. Pe mitãrusu ningo iporã,+ ipyʼaguasu, imbarete ha oñorairõkuaa.+ Haʼe iñeʼẽkuaaiterei ha ojekuaa Jehová ovendesiha chupe”.+ 19 Upémarõ Saúl omondo mensahéro Jesé rendápe ha heʼika chupe: “Emboúna che rendápe nde raʼy Davídpe, pe oñangarekóva nde ovechakuérare”.+ 20 Ha Jesé oprepara Davídpe oho hag̃ua Saúl rendápe. Ojagarra pan ha okarga víno peteĩ mbaʼyrúpe* ha omoĩ umi mbaʼe peteĩ vúrro ári, omeʼẽ avei chupe peteĩ kavara raʼy oraha hag̃ua chupe. 21 Upéi David oho Saúl rendápe ha oñepyrũ ombaʼapo hógape.+ Saúl ou ohayhueterei chupe ha omoĩ chupe ogueraha hag̃ua hiʼarmakuéra. 22 Upéi Saúl heʼika Jesépe: “Che ningo aguerohoryeterei Davídpe, upévare, ehejána topyta chendive ombaʼapo hag̃ua che rógape”. 23 Káda ves ke Ñandejára opermiti Saúl oreko umi pensamiénto vai* ha okyhyjeterei, David ojagarra pe árpa ha ombopu. Upéicha Saúl oñetrankilisa ha oñeñandu porã jey.+

17 Umi filisteo+ ehérsito* oñembyaty Socópe+ oĩva Judá territóriope. Haʼekuéra omoĩ ikampaménto Efes-Damímpe,+ opytáva Socó ha Azecá+ mbytépe. 2 Saúl ha ijehérsito katu oñembyaty Elá Ñúme,+ ha umi soldádo oñemoĩ káda uno ilugárpe oñorairõ hag̃ua umi filisteo kóntrape. 3 Peteĩ montáñape oĩ umi filisteo ha ótro montáñape umi israelita, ha peteĩ ñu oĩ imbytepekuéra.

4 Ha umi filisteo kampaméntogui osẽ oúvo pe gerréro orrepresentáva chupekuéra hérava Goliat,+ haʼéva hína Gatgua.+ Ko kuimbaʼe ijyvate 3 métrorupi.* 5 Iñakãre oreko peteĩ kásko de kóvre, ha ijehe oreko peteĩ armadúra de kóvre omoʼãva ipytiʼa ha ilómo ha naipaʼũiva ni peteĩ hendápe, haʼetéva pira platakue ojáva ojuehe. Pe armadúra+ opesa 57 kílo.* 6 Ha hetyma katu omoʼã peteĩ armadúra de kóvrepe ha ilómore ogueru peteĩ lánsa michĩva+ de kóvre. 7 Oreko peteĩ lánsa hiʼýva de madérava ipoguasu ha ipohýiva,*+ ipúnta de iérro opesa voi 6 kílo 840 grámo.* Ha henonderãme ou ótro soldádo oraháva chupe ijeskúdo. 8 Upéi Goliat opyta ha oñepyrũ osapukái pe ehérsito israelítape:+ “¡Maʼerã guaʼu piko la peju peñepresenta koʼápe! Chéngo la gerréro ivalevéva orekóva umi filisteo, peẽ katu Saúl rembiguáinte. ¡Peiporavóna peteĩ kuimbaʼe oñorairõ hag̃ua chendive! 9 Haʼe oñorairõramo ha chegana, ore ropytáta pende esklavorã. Péro che aganárõ ha ajuka chupe, peẽ pepytáta ore esklavorã”. 10 Upéi pe filisteo heʼive: “Koestedía che adesafia pe ehérsito israelítape.+ Pemboúpy chéve peteĩ kuimbaʼe oñorairõ hag̃ua chendive”.

11 Saúl ha umi israelita oikuaávo la heʼíva pe filisteo, okyhyjeterei opytávo.

12 David túa ningo Belengua+ ha héra Jesé,+ haʼe oiko vaʼekue Efrátape,+ oĩva Judápe. Jesé 8 itaʼýra,+ ha Saúl ogovernárõ guare, haʼe ja ijedáma. 13 Jesé raʼy ypykue héra Eliab,+ pe segundo héra Abinadab+ ha pe tercero katu Samá.+ Koʼã mbohapy itaʼýra oho Saúl ndive gerrahápe.+ 14 David katu pe imitãvéva ijapytepekuéra,+ ha umi mbohapy iñermáno tuichavéva oho Saúl ndive gerrahápe.

15 Upe tiémpope, David ombaʼapo Saúl rógape, haʼe ou ha oho Belénpe oñangareko hag̃ua itúa ovechakuérare.+ 16 Ha pe filisteo ou odesafia umi israelítape káda pyhareve ha káda kaʼaru, péicha ojapo 40 díare.

17 Peteĩ díape Jesé heʼi Davídpe: “Ejagarra ko semílla* oñemaimbe pyréva, ha koʼã 10 pan, ha pyaʼe eraha ne ermanokuérape pe kampaméntope. 18 Eho pe grúpo oĩháme hikuái, ha emeʼẽ pe héfe de 1.000 soldádope koʼã 10 kesu pedáso.* Ha eaverigua ñandéve mbaʼéichapa oĩ ne ermanokuéra. Ha upéi regueru vaʼerã chéve algúna pruéva aikuaa hag̃ua haʼekuéra oĩ porãha”. 19 David ermanokuéra oĩ kuri Saúl ndive, péro umi ótro soldádo oĩ Elá Ñúme,+ oñorairõ hag̃uáicha umi filistéondi.+

20 Upémarõ David opuʼã pyharevete ha onkarga peteĩ persónape oñatende hag̃ua umi ovecháre. Upe rire ojagarra umi mbaʼe Jesé omeʼẽ vaʼekue chupe ha oho itúa heʼi haguéicha chupe. Og̃uahẽvo pe kampaméntope, David ohecha umi soldádo osẽva hína oñorairõ hag̃ua, ha osapukái joa ohóvo hikuái. 21 Umi israelita ha umi filisteo oho oñorairõ hag̃uáicha ha opyta hikuái frénte a frénte. 22 David oheja ikosakuéra peteĩ soldádo kárgope, pe oñatendéva pe kampaméntore, ha odipara oho oĩháme umi soldádo oñorairõtava. Og̃uahẽvo upépe, haʼe oporandu iñermanokuérape mbaʼéichapa oĩ hikuái.+

23 David oñeʼẽ aja gueteri, osẽ jey pe filisteo Gatgua hérava Goliat.+ Haʼe oñepyrũ jey oñembohory umi israelítare,+ ha David ohendu la heʼíva. 24 Umi israelita ohechávo Goliátpe, okyhyjeterei ha okañy upégui.+ 25 Umi Israelgua heʼi ojupe: “¿Pehecha piko pe kuimbaʼe oúva odesafia Israélpe?+ Pe rréi omeʼẽta heta pláta pe ojukávape Goliátpe, itajýra jepe omeʼẽta chupe.+ Ha ifamília natekotevẽmoʼãi omeʼẽve pe rréipe haʼe oexihíva umi héntepe”.

26 Upéima David heʼi umi soldádo oĩvape ijykére: “¿Mbaʼe piko la oñemeʼẽtava upe kuimbaʼe ojukávape pe filistéope? Ndaikatúi péicha osegi oñembohory Israel rehe. ¿Mbaʼe piko ojekree ko filisteo kyʼa* ou hag̃ua oñembohory Israel Jára soldadokuérare? Haʼe hína pe Dios oikovéva”.+ 27 Upémarõ umi hénte omombeʼu jey chupe pe rréi opromete vaʼekue, ha upéi heʼi hikuái: “Koʼã mbaʼe opromete pe rréi omeʼẽtaha pe ojukávape Goliátpe”. 28 Iñermáno majór Eliab+ ohendu David oñeʼẽha umi ótro soldádo ndive, ha ipochyeterei hese. Upévare heʼi chupe: “¿Maʼerã guaʼu piko reju? ¿Ha máva opyta oñangareko umi ovecha mimíre pe desiértope?+ Che ningo roikuaa porãiterei. Nde rejekreeterei ha ivaívante rejapose. Ndéngo reju koʼápe rekuriosea hag̃uánte”. 29 Upémarõ David heʼi: “¿Mbaʼéiko che la ajapóva nderehe? Chéngo aporandúnte hína”. 30 Upéi David oho ótro ládo ha ojapo ótrope la mísma pregúnta,+ ha umi hénte heʼi jey chupe la mísma kósa.+

31 Upéi oñemombeʼu Saúlpe la David heʼi vaʼekue, ha Saúl ohenoika chupe. 32 David heʼi Saúlpe: “Aníke avave okyhyje Goliátgui. Che aháta añorairõ pe filistéondi”.+ 33 Péro Saúl heʼi chupe: “Nahániri, ndéngo nemitãiterei+ reho hag̃ua reñorairõ pe filistéondi. Haʼe ningo peteĩ gerréro imitãite guive”. 34 Upémarõ David heʼi chupe: “Che ruvicha, che ningo añangareko che túa ovechakuérare, ha peteĩ díape ou peteĩ león+ ha ogueraha peteĩ ovecha, ótra vuéltape katu ou peteĩ óso ha ogueraha avei peteĩ ovecha. 35 Péro che amuña umi animálpe ha asalva umi ovechápe. Cheatakárõ guare pe león, che ajagarra hañykãgui ha aipete yvýre ha ajuka chupe. 36 Che, nde siérvo, ajuka pe león ha pe ósope, ha péicha avei ajukáta pe filisteo kyʼápe.* Haʼe omano vaʼerã pórke odesafia Israel Jára ehérsitope”.+ 37 Ha David heʼive: “Jehová chesalva pe león ha pe ósogui ha katuete chesalva jeýta pe filistéogui”.+ Upéi Saúl heʼi Davídpe: “Tereho upéicharõ, ha Jehová tanepytyvõ”.

38 Upémarõ Saúl omoĩ David rehe pe ekípo haʼe oipurúva oho hag̃ua gerrahápe. Omoĩ hese peteĩ kásko de kóvre, ha peteĩ armadúra omoʼãva ipytiʼa ha ilómo. 39 Avei David omoĩ ikuʼáre Saúl espáda. Péro haʼe ndaikatúi ni oguata pórke ndojepokuaái pe ekípore. Upémarõ David heʼi Saúlpe: “Ndaikatúi aguata. Che ningo ndaipurúiva koʼã mbaʼe”. Upévare David oipeʼapa jeýnte umíva. 40 Upéi ojagarra peteĩ yvyra ha hiʼónda,*+ oho pe rrío* kóstare oiporavo 5 ita ijapuʼa ha ifíno asýva ha omoĩ ivosápe. Ha oho Goliat pe filisteo oĩha gotyo.

41 Ha pe filisteo oñemoag̃ui ag̃uive David rehe ha pe kuimbaʼe ogueraháva ijeskúdo oho henonderãme. 42 Pe filisteo ohecha ouha peteĩ mitãrusu iporã+ ha hova pytã asýva, ha oñepyrũ oñembohory hese. 43 Haʼe heʼi Davídpe: “¿Nde piko reimoʼã che peteĩ jagua+ mbaʼe ajeve regueru peteĩ garróte?”. Upéi Goliat* omaldesi Davídpe idioskuéra rérape. 44 Ha pe filisteo heʼi chupe: “¡Ejúna ápe! Rojukáta ha ameʼẽta ne reʼongue umi guyra ha animalkuérape hoʼu hag̃ua”.

45 Ha David heʼi pe filistéope: “Nde ningo regueru peteĩ espáda, peteĩ lánsa tuicháva ha peteĩ lánsa michĩva+ reñorairõ hag̃ua chendive. Che katu aju ndéve Jehová rérape, pórke nde redesafia chupe.+ Haʼe hína Israel Jára ha odirihi Israel ehérsito ha avei umi ehérsito yvagapegua.+ 46 Koestedía Jehová chepytyvõta rogana hag̃ua,+ che rojukáta ha roñakãʼóta. Entéro filisteo omanóta ha ameʼẽta pene reʼongue umi guyra ha animalkuérape hoʼu hag̃ua. Ha enterovete ko yvy ape ári oikuaáta ndaiporiha ótro Dios ikatúva oñekompara Israel Járare.+ 47 Ha enterove oĩva koʼápe oikuaáta Jehová noikotevẽiha espáda ni lánsa oresalva hag̃ua,+ pórke Jehová hína pe odesidíva mávapa oganáta la gérra.*+ Ha haʼe orepytyvõta rogana hag̃ua”.+

48 Upémarõ pe filisteo ou derechoite David oĩha gotyo, ha David hatã odipara iñenemigokuéra oĩha gotyo ohug̃uaitĩ hag̃ua pe filistéope. 49 Onohẽ peteĩ ita ivoságui, omoĩ hiʼóndape ha ohaʼã Goliátpe. Ojapi chupe isyva mbytetépe, ha pe ita oike voi hese. Upepete Goliat hoʼa otĩoite.+ 50 Upéicha David ndorekóiramo jepe espáda ogana pe filisteo Goliátpe. Haʼe ojuka chupe peteĩ ita ha peteĩ óndape.+ 51 David osegi odipara ha oho oñemboʼy Goliat retekue ári, oipeʼa chugui ijespáda+ ha upévape oñakãʼo chupe ojasegura hag̃ua la omano hague. Umi filisteo ohechávo pe gerréro ivalevéva omanoha, odiparapa ha okañy upégui.+

52 Upémarõ umi soldádo Israelgua ha Judagua, oñepyrũ osapukái ha omuña umi filistéope pe ñu+ guive Ecrón+ peve. Ha Saaraim+ rapére ojuka hikuái hetaiterei filistéope ha umi hetekue ojepyso Gat ha Ecrón peve. 53 Umi israelita kyhyjeʼỹre omuña umi filistéope, ha upéi oho osakeapaite ikampamentokuéra.

54 Ha David ojagarra Goliat akã ha ogueraha Jerusalénpe, péro pe filisteo armakuéra oraha oñongatu hógape.*+

55 Saúl ohechárõ guare Davídpe osẽ hague oñorairõ pe filisteo kóntrape oporandu pe ijehérsito ruvichápe, héravape Abner:+ “¿Máva raʼy piko péva?”.+ Ha Abner heʼi chupe: “Che ruvicha, ahura ndéve nde rekovére, che ndaikuaái”. 56 Ha pe rréi heʼi chupe: “Eaverigua ñandéve máva raʼýpa ko mitãrusu”. 57 David ojuka rire pe filistéope, Abner ogueru chupe Saúl renondépe, ha David oreko ipópe pe filisteo akãngue.+ 58 Upémarõ Saúl heʼi chupe: “¿Máva piko nde túa?”, ha David heʼi: “Che túa héra Jesé.+ Haʼe ningo nde siérvo ha oiko Belénpe”.+

18 Jonatán+ ohendu la David heʼi vaʼekue itúape, ha oguerohoryeterei upéva. Upe guive Jonatán ohayhu chupe ha opyta oñoamigoite hikuái.+ 2 Upe tiémpo guive Saúl heʼi Davídpe opytaite hag̃ua hógape ombaʼapo, ha ndohejavéima chupe oho itúa rógape.+ 3 Jonatán ohayhueterei Davídpe,+ upévare mokõivéva ojapo peteĩ kompromíso oñoamigoite hag̃ua hikuái.+ 4 Ha orregala Davídpe ijao ijyvakuareíva orekóva, avei ijao oipurúva gerrahápe, ijespáda, iflécha, hiʼárko ha ifáha. 5 Upe guive Saúl omondo Davídpe oñorairõ hag̃ua umi gerrahápe, ha haʼe siémpre ogana.*+ Upémarõ Saúl omoĩ ikárgope unos kuánto soldádo,+ ha upéva ogustaiterei entéro umi israelítape ha Saúl siervokuérape.

6 David ha umi soldádo oúvo Israélpe umi gerrahágui, umi kuñanguéra osẽ umi siudágui orresivi hag̃ua Saúl ha pe ehérsitope. Vyʼápe opurahéi+ ha ojeroky joa hikuái, panderéta+ ha ótro instruménto musikál* púpe. 7 Umi kuña osẽva ohug̃uaitĩ chupekuéra opurahéi kóicha:

8 Saúl ipochyeterei+ ha ndogustaiete chupe la ojepurahéiva, ha opensa: “Haʼekuéra heʼi David ojuka hague mas de 10.000-pe ha che katu apéna mas de 1.000-pe. ¡Ofaltántema ojerure hikuái oiko hag̃ua chugui rréi!”.+ 9 Upe día guive Saúl odeskonfia David rehe, pórke opensa oipeʼaseha chugui irréino.

10 Al ótro día, David ombopu pe árpa+ Saúl rógape ojapoháicha jepi voi, ha Ñandejára oheja ipuʼaka Saúl rehe umi pensamiénto vai,*+ ha ojapo umi mbaʼe iñextráñova.* Upérõ haʼe oreko ipópe peteĩ lánsa,+ 11 ha opensa: “¡Aikutúta Davídpe pe parére!”. Saúl ohaʼã+ Davídpe 2 vése, péro haʼe ojehekýi chugui. 12 Saúl ohechakuaa Jehová omboykemaha chupe+ ha oipytyvõha Davídpe.+ Ha upévare haʼe okyhyjeterei Davídgui. 13 Upémarõ Saúl omosẽ Davídpe pe palásiogui, péro omoĩ ikárgope 1.000 soldádo. Ha David odirihi* pe ehérsitope gerrahápe.+ 14 David osẽ porã*+ opa mbaʼe ojapóvape pórke Jehová oipytyvõ chupe.+ 15 Ha Saúl opillávo oho porãitereiha chupe, okyhyjevéntema. 16 Péro enterovénte Israel ha Judápe ohayhu Davídpe, pórke haʼe odirihi pe ehérsito gerrahápe.

17 Upéi Saúl opensa: “Nokonvenimoʼãi chéve aiko vai hendive. Ahejáta umi filisteo ojuka chupe”.+ Upémarõ Saúl heʼi Davídpe: “Ameʼẽta ndéve Merab,+ che rajy tuichavéva ne rembirekorã.+ Nde resegi vaʼerã ndepyʼaguasu ha reñorairõ Jehová rehehápe”.+ 18 Ha David heʼi Saúlpe: “¿Mbaʼéicha piko che amendáta peteĩ rréi rajýre? Chéngo ndarekói mbaʼeve, ha che túa hentekuéra naiñimportántei Israélpe”.+ 19 Péro og̃uahẽ mboyve pe tiémpo Merab omenda hag̃ua David rehe, Saúl rajy ja omendáma ótrore. Iména héra Adriel+ pe meholatita.

20 Péro Saúl rajy hérava Mical+ oñenamora David rehe. Upéva oñemombeʼu Saúlpe ha ogustaiterei chupe. 21 Ha Saúl opensa: “Aaprovecháta ko oportunida ahundi hag̃ua Davídpe. Haʼéta chupe omenda hag̃ua che rajýre, ha upéi ahecháta mbaʼéichapa umi filisteo ikatu ojuka chupe”.+ Upéi Saúl heʼi jey Davídpe: “Koestedía rejapóta chendive peteĩ kompromíso remenda hag̃ua che rajýre”.* 22 Ha Saúl heʼi isiervokuérape: “Tapeho peje ñemiháme Davídpe: ‘Pe rréi ningo ovyʼaiterei ndereheve ha entéro isiervokuéra nderayhueterei, upévare haʼe oipota remenda* itajýrare’”. 23 Saúl siervokuéra heʼívo koʼã mbaʼe Davídpe, haʼe heʼi: “¿Peẽ piko pepensa vyroreiha ñamenda peteĩ rréi rajýre? Chéngo chemboriahu ha ndahaʼéi mbaʼevete”.+ 24 Upémarõ haʼekuéra oho omombeʼu Saúlpe la David heʼi vaʼekue.

25 Ha Saúl heʼi: “Tapeho peje Davídpe: ‘Pe rréi ndoipotái ojepaga mbaʼeve pe nóviare.+ Haʼe oipota reñevenga iñenemigokuérare, upearã rejuka vaʼerã 100 filistéope ha egueru chupe pruéva*+ ohechaukáva omanoha hikuái’”. Saúl heʼika chupe upéva pórke oipota umi filisteo ojuka Davídpe. 26 Upémarõ Saúl siervokuéra omombeʼu Davídpe pe rréi heʼikáva chupe. Ha Davídpe ogusta upéva pórke ojapose pe kompromíso pe rréi ndive.+ Ha oñekumpli mboyve pe tiémpo oñemeʼẽ vaʼekue chupe, 27 David oho isoldadokuéra ndive ha ojuka 200 kuimbaʼépe voi, ha oguerupaite Saúlpe pruéva ohechaukáva omanoha hikuái. Péicha ojapo omenda hag̃ua pe rréi rajýre. Upémarõ Saúl omeʼẽ Davídpe itajýra Mical omenda hag̃ua hese.+ 28 Saúl ohechakuaa Jehová oipytyvõha Davídpe+ ha itajýra Mical ohayhuha chupe.+ 29 Upévare Saúl okyhyjevéntema Davídgui, ha ndochaʼéi hese omano meve.+

30 Umi líder filisteo oho jave oñorairõ umi israelita kóntrape, David siémpre ogana chupekuéra.+ Enterovénte oguerohory ha orrespeta Davídpe,+ pórke Saúl ehérsitope haʼe la ivalevéva.*

19 Tiémpo rire, Saúl heʼi itaʼýra Jonatán ha isiervokuérape ojukaseha Davídpe.+ 2 Péro Jonatán ohayhuetereígui Davídpe+ oavisa ha heʼi chupe: “Che túa ndejukase hína. Upévare koʼẽrõ pyharevete tereho ekañy peteĩ lugár isegúrovape ha epyta upépe, upéi eñatende porã la oikóvare. 3 Che asẽta aguata che túandi pe ñúre ha rohóta nde reĩha gotyo, ha añeʼẽta chupe nderehe. Apillárõ mbaʼépa ojapóta hína, ensegída roavisáta”.+

4 Upémarõ Jonatán oñeʼẽ porã David rehe+ itúape, ha heʼi chupe: “Anína rejapo mbaʼeve* nde siérvo David rehe. Haʼe ndojapói nderehe mbaʼeve ivaíva, David ningo ojapo heta mbaʼe porã nderehehápe. 5 Haʼe ojapeligra* kuri ha oho oñorairõ pe filisteo ndive,+ upévare Jehová oipytyvõ Israélpe ogana* hag̃ua. Nde rehecha la David ojapóva ha revyʼaiterei kuri. Nde reikuaa haʼe ojapoha iporãva, ¿mbaʼére piko entónse reiete rejukase chupe? Anína péicha repeka”.+ 6 Saúl ohendu Jonatánpe ha heʼi: “Ahura Ñandejára Jehová oikovévare ndajukamoʼãiha Davídpe”. 7 Upe rire Jonatán ohenói Davídpe ha omombeʼu chupe la itúa heʼi vaʼekue. Upévare Jonatán ogueraha jey Davídpe Saúl oĩháme, ha haʼe osegi ombaʼapo pe rréipe g̃uarã.+

8 Tiémpo rire oiko jey peteĩ gérra, David oho oñorairõ umi filisteo ndive ha ojuka hetaiterei filistéope ha umi ótro osẽ odipara ha okañymba.

9 Peteĩ día, David ombopu pe árpa Saúl rógape,+ ojapoháicha jepi voi. Saúl katu oguapy hína ha oreko ipópe peteĩ lánsa. Upérõ Jehová oheja umi pensamiénto vai* ipuʼaka Saúl rehe.+ 10 Ha haʼe ojagarra pe lánsa ha ohaʼã Davídpe, péro haʼe ojehekýi chugui, ha pe lánsa oho ojekutu pe parére. Upe pyharépe voi David okañy upégui. 11 Upéi Saúl omondo unos kuánto kuimbaʼe David rógape, opeska hag̃ua hese ha ojuka hag̃ua chupe upe koʼẽme.+ Péro David rembireko, Mical, heʼi chupe: “Nerekañýirõ ko pyharépe, koʼẽrõ g̃uarã ndejukátama hikuái”. 12 Ensegidamínte Mical oipytyvõ Davídpe oguejy hag̃ua pe ventánarupi odipara ha okañy hag̃ua upégui. 13 Upéi, Mical ojagarra pe dios raʼanga* ha omoñeno pe tupápe, omoĩ iñakãre peteĩ téla ojejapóva kavara raguégui, ha okuvri hag̃ua pe estátua omoĩ hiʼári ao.

14 Upe rire Mical heʼi umi kuimbaʼe Saúl omondóvape: “David oime hasy hína”. 15 Upémarõ, Saúl omondo jey umi kuimbaʼépe David rógape ha heʼi chupekuéra: “Hupa reheve pegueru Davídpe ajuka hag̃ua chupe”.+ 16 Umi kuimbaʼe oikévo pe kotýpe otopa pe tupápe oĩha pe dios raʼanga ha iñakãre pe téla ojejapóva kavara raguégui. 17 Upémarõ Saúl heʼi Micálpe: “¿Mbaʼére piko peichaite chembotavy ha reipytyvõ che enemígope+ okañy hag̃ua?”. Mical heʼi chupe: “Haʼe cheamenasa kuri chejukataha naipytyvõirõ chupe okañy hag̃ua”.

18 David katu okañy upégui ha oho Ramápe,+ Samuel rendápe. Ha omombeʼupaite Samuélpe la Saúl ojapo vaʼekue. Upe rire haʼe ha Samuel oho opyta Nayótpe.+ 19 Tiémpo rire, oñemombeʼu Saúlpe David oĩha Nayótpe, oĩva Ramápe. 20 Upéi Saúl omondo jey unos kuánto kuimbaʼépe ojagarra hag̃ua Davídpe. Koʼã kuimbaʼe og̃uahẽvo upe lugárpe ohecha umi proféta ijedavévape oprofetisaha hína. Ha Samuel odirihi hína chupekuéra. Upéi Ñandejára espíritu oñepyrũ omomýi avei koʼã kuimbaʼépe ha oñepyrũ oñekomporta avei profétaicha.

21 Oñemombeʼúvo Saúlpe la oikóva, haʼe ensegída omondo jey unos kuánto kuimbaʼépe, péro haʼekuéra avei oñepyrũ oñekomporta umi profétaicha. Upéi Saúl omondo jey ótro grúpo, 3 veseha, péro la mísma kósa oiko jey hesekuéra. 22 Ipahápe Saúl oho avei Ramápe. Og̃uahẽvo Secúpe, oĩháme pe alhíve* guasu, Saúl oporandu: “¿Moõiko oĩ Samuel ha David?”. Ha ojeʼe chupe: “Haʼekuéra oĩ Nayótpe,+ opytáva Ramápe”. 23 Saúl oho aja Nayótpe, Ñandejára espíritu omomýi avei chupe ha oñepyrũ oñekomporta umi profétaicha. Ha péicha oho og̃uahẽ meve Nayótpe, opytáva Ramápe. 24 Avei Saúl oñekomporta umi profétaicha Samuel renondépe. Upe rire oipeʼa ijao ha oñeno pe yvýpe opío lénto* tódo el pyhare. Upévare opyta la ñeʼẽnga: “¿Saúl piko koʼág̃a profétama avei?”.+

20 Upémarõ David odipara ha osẽ Nayótgui, oĩva Ramápe. Haʼe oho Jonatán rendápe ha heʼi chupe: “¿Mbaʼe mbaʼéiko che ajapo nde túare ajeve chejukase?*+ Eréna chéve mbaʼépe afalla, mbaʼe piko la che pekádo”. 2 Ha Jonatán heʼi chupe: “¡Anína ere vyrorei!+ Avave nandejukamoʼãi. Che túa ningo siémpre omombeʼupaite chéve la ojapótava, mbaʼeve nomokañýi chehegui, ¿mbaʼére guaʼu koʼág̃a nomombeʼumoʼãi chéve la oimérõ ndejukase? Haʼéngo ndojapomoʼãi nderehe mbaʼeve”. 3 Péro David heʼi chupe: “Nde túa oiméne oikuaáma nde che amigoha+ ha ni mbaʼevéicharõ nomombeʼumoʼãi ndéve la ojaposéva ani hag̃ua ndepochy. Péro ahura Ñandejára Jehová oikovévare ha nderehe* siertoha la haʼéva. Nde túa en kualkiér moménto chejukáta”.+

4 Upémarõ Jonatán heʼi chupe: “¿Mbaʼe piko ikatu ajapo roipytyvõ hag̃ua? Nde* eréva ajapóta”. 5 David heʼi chupe: “Koʼẽrõ oñemboaretéta pe jasy raʼy,+ ha katuete ohaʼarõta hikuái che aime upépe akaru hag̃ua pe rréi ndive. Péro haʼéta ndéve mbaʼépa ikatu jajapo. Nde repermitíramo chéve, che asẽta ko siudágui akañy pe ñúme ha apytáta ahaʼarõ upépe koʼẽambuérõ kaʼaru peve. 6 Nde túa oporandúramo cherehe, ere vaʼerã chupe remeʼẽ hague chéve permíso aha hag̃ua sapyʼaite Belénpe+ ajapo sakrifísio che hentekuérandi,+ rojapoháicha jepi káda áño. 7 Nde túa heʼíramo oĩ porãha, upéva heʼise che, nde siérvo, natekotevẽiha akyhyje. Péro ipochýramo, reikuaátama katuete chejukaseha. 8 Ehechaukána cherayhu añeteha,*+ pórke nde rejapóma kuri peteĩ kompromíso chendive Jehová renondépe.+ Péro oiméramo che ajapo raʼe ivaíva,+ ndete chejuka vaʼerã. Natekotevẽmoʼãi chentrega nde túape”.

9 Ha Jonatán heʼi chupe: “Ani voi ni repensa upéicha. Che aikuaa nderejapói hague mbaʼeve ivaíva. Péro apillárõ che túa ndejukaseha, katuete amombeʼúta ndéve”.+ 10 Upémarõ David oporandu Jonatánpe: “¿Máva piko oúta omombeʼu chéve nde túa orreaksiona vaíramo?”. 11 Jonatán heʼi chupe: “Jaha amo ñúme”. Ha osẽ oho hikuái. 12 Jonatán heʼi Davídpe: “Ahura ndéve, Jehová Israel Jára renondépe, akumplitaha ko haʼétava. Koʼẽrõ térã koʼẽambuérõ che añeʼẽta che túandi aikuaa hag̃ua la ojaposéva. Ha oimérõ ndorekói mbaʼeve ne kóntrape, roavisáta. 13 Péro oimérõ che túa ndejukase, ha che namombeʼúi ndéve upéva ikatu hag̃uáicha reho rekañy, upéicharõ Jehová tachekastiga el dóvle. Jehová toĩ nendive,+ oĩ haguéicha che túa ndive.+ 14 Aikove aja ha amano rire jepe, aipota nde cherayhu añete, Jehová ojapoháicha.+ 15 Jehová ohundipáramo jepe ne enemigokuéra ko yvy ape árigui, aipota nde siémpre rehechauka rehayhuetereiha che familiakuérape”.+ 16 Péicha Jonatán ojapo peteĩ kompromíso David ha ifamiliaréndi.* Ha heʼive: “Jehová okastigáta David enemigokuérape”. 17 Jonatán heʼi Davídpe ohura jey hag̃ua osegitaha ohayhu chupe. Jonatán ohayhu Davídpe ojehayhuháicha ijupe voi.*+

18 Entónse Jonatán heʼi Davídpe: “Koʼẽrõ oñemboaretéta pe jasy raʼy,+ ha che túa katuete oporandúta nderehe ohechávo nereimeiha. 19 Ha koʼẽambuérõ ohechávo nereimeiha, koʼýte oikuaaséta mbaʼépa oiko ndehegui. Ha nde eho vaʼerã pe lugár rekañy haguépe akokuehe. Epyta pe ita guasu ypýpe. 20 Ha apoíta mbohapy flécha pe ita ypýrupi ku ahaʼãrõguáicha algúna kósa. 21 Che ajúta peteĩ siérvo ndive ha haʼéta chupe: ‘Eho eheka umi flécha che apoítava’. Upéi haʼéramo pe siérvope: ‘Napépe nde ykére hína umi flécha, ejagarra katu’, upéva heʼise ikatuha reju jey. Ahura Ñandejára Jehová oikovévare ndaiporiha mbaʼeve rejepyʼapy hag̃ua. 22 Péro haʼéramo pe mitãrusúpe: ‘Umi flécha oĩ mombyry nde reĩhágui’, upéva heʼise Jehová oipotaha reho koʼágui. 23 Jehová hína ñande testígo pára siémpre.+ Haʼe oikuaa porã ñande jajapo hague peteĩ kompromíso”.+

24 Upémarõ David oho okañy pe ñúme. Ha og̃uahẽvo pe jasy raʼy, pe rréi oguapy ilugárpe okaru hag̃ua.+ 25 Pe rréi oguapy jepiveguáicha pe pare kóstare, Jonatán oguapy pe rréi renondépe ha Abner+ pe rréi ykére. Péro David lugárpe ndaipóri avave. 26 Saúl ndeʼíri mbaʼevete pe primer día, pórke opensa: “Oiméne oiko algúna kósa ha David ikyʼa Ñandejára renondépe,+ ha upévare oiméne ndoúi”. 27 Pe segundo día David lugár nandi jey, ha Saúl oporandu Jonatánpe: “¿Mbaʼére piko ndoúi okaru Jesé raʼy+ koestedía ni kuehe?”. 28 Jonatán heʼi itúape: “David ningo ojerure asy chéve ameʼẽ hag̃ua chupe permíso oho hag̃ua Belénpe.+ 29 Haʼe heʼi: ‘Emeʼẽna chéve permíso aha hag̃ua pe siudápe ajapo sakrifísio che família ndive. Che ermáno ningo cherenoika kuri. Upévare repermitíramo chéve, che aháta pyaʼe porã avave opillaʼỹre. Ahasénteko ahecha che ermanokuérape’. Upévarente David ndoúi okaru koʼápe ñanendive”. 30 Upémarõ Saúl ipochyeterei ha heʼi Jonatánpe: “¡Nde traisionéro reikóva!* ¿Reimoʼã piko ndapillaiha reipytyvõha Jesé raʼýpe? Péicha rejapóvo, reñemotĩ nde, ha remotĩ avei nde sýpe. 31 David oikove aja, ndehegui ndoikomoʼãi rréi.+ Upévare emondo peteĩ siérvo ha tojegueru chupe koʼápe. Haʼe omano vaʼerã”.+

32 Upémarõ Jonatán heʼi itúape: “¿Mbaʼére piko ojejuka vaʼerã chupe?+ Haʼe ningo ndojapói mbaʼeve”. 33 Upepete Saúl ojagarra ilánsa ha ohaʼã Jonatánpe.+ Upéicha Jonatán opilla itúa ojapotaha oimeraẽ mbaʼe ojuka hag̃ua Davídpe.+ 34 Ensegída Jonatán opuʼã pe meságui pórke ipochyeterei, ha ndoʼúi mbaʼevete upe día. Haʼe orrenegaiterei itúa oñeʼẽ vai haguére David rehe+ enterove rovake.

35 Pyharevete Jonatán ha peteĩ isiérvo oho pe ñúme opyta haguéicha David ndive.+ 36 Jonatán heʼi pe mitãrusúpe: “Edipara ha eheka umi flécha che apoítava”. Upémarõ pe mitãrusu ou vaʼekue hendive oho, ha Jonatán opoi pe flécha mombyryve pe siérvo oĩhágui. 37 Pe mitãrusu og̃uahẽvo ohóvo pe flécha oĩháme, Jonatán osapukái chupe: “Pe flécha oĩ mombyryve hína”. 38 Jonatán osapukái jey chupe: “¡Ejapurána, pyaʼe tereho!”. Ha pe mitãrusu ojagarra umi flécha ha ogueraha jey Jonatánpe. 39 Pe siérvo nontendéi mbaʼeve, Jonatán ha David añoite oikuaa mbaʼépa la oikóva. 40 Upémarõ Jonatán omeʼẽ pe mitãrusúpe iflécha, hiʼárko ha heʼi chupe: “Egueraha koʼã mbaʼe pe siudápe”.

41 Pe mitãrusu oho rire, David opuʼã pe lugár okañy haguégui ha ou oñesũ Jonatán renondépe ha 3 vése oñakãity. Haʼekuéra oñoañuã* ha hasẽ, péro David hetavéntema hasẽ. 42 Ha Jonatán heʼi Davídpe: “Tereho katu pyʼaguapýpe pórke mokõivéva jahura kuri+ Jehová rérare, ha jaʼe kuri: ‘Jehová oĩta ñanendive ha oĩta ñane familiakuérandi pára siémpre’”.+

Upémarõ David osẽ oho upégui ha Jonatán katu oho jey pe siudápe.

21 Upe rire David oho Ahimélec rendápe, pe saserdóte oĩva Nóbpe.+ Ojotopávo David ndive, Ahimélec oryrýi osusũ okyhyjégui ha oporandu chupe: “¿Mbaʼéreiko reju hína neaño?”.+ 2 David heʼi Ahimélecpe: “Pe rréi chembou ajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe, péro heʼi chéve nameʼẽi vaʼerãha mbaʼeveichagua informasión avavépe. Ha che apytáma umi mitãrusukuéra chemoirũva ndive rojotopataha ótro lugárpe. 3 Emeʼẽna chéve 5 pan reguerekóramo, térã oimeraẽ mbaʼe reguerekóva agueraha hag̃ua”. 4 Péro pe saserdóte heʼi Davídpe: “Koʼág̃a pe pan sagrádo añoite areko,+ ndarekói ótra kláse pan. Péro ikatúta regueraha oimérõ nde soldadokuéra noñenói* raʼe hembirekokuérandi.+ Upéicharõ añoite ikatúta hoʼu hikuái pe pan”. 5 David heʼi pe saserdótepe: “Rosẽta jave umi soldadokuérandi gerrarã, noroñenóiva voínte kuñándi.+ Ha koʼýte koʼág̃a orepotĩ, pórke pe rréi oremondo peteĩ misión espesiálpe”. 6 Ndaipóri rupi ótra kósa, pe saserdóte omeʼẽ chupe pe pan sagrádo.+ Upéva ojepeʼa kuri upe díape Jehová tavernákulogui oñemoĩ hag̃ua pan ipyahúva.

7 Upérõ, oĩ upépe peteĩ Saúl siérvo hérava Doeg,+ Edomgua.+ Chupe ojeovliga kuri opyta hag̃ua Jehová renondépe. Haʼe hína Saúl pastorkuéra héfe.

8 Upéi David oporandu Ahimélecpe: “¿Ndaipóri piko koʼápe peteĩ lánsa térã peteĩ espáda? Che ndaguerúi che espáda ni umi ótro che armakuéra pórke apúrope chembou pe rréi”. 9 Upémarõ pe saserdóte heʼi: “Ápe Goliat espáda+ la oĩva, pe filisteo nde rejuka vaʼekue Elá Ñúme.+ Pe espáda ojelia hína peteĩ aópe ha oĩ pe che delantál*+ kupépe. Upéva añoite la arekóva, reipotáramo, ikatu rejagarra ha regueraha”. Ha David heʼi: “Oikoitéta upéva. Ndaipóri ótra espáda peichagua. Emeʼẽ katu chéve taraha”.

10 Upe díape David oho jey upégui okañy hag̃ua Saúlgui,+ ha og̃uahẽ Gátpe,+ oĩháme pe rréi Akís. 11 Upéi rréi Akís siervokuéra oporandu chupe: “¿Péva piko ndahaʼéi David, pe rréi Israelgua? Haʼe oúrõ guare gerrahágui umi hénte ojeroky ha opurahéi kóicha:

12 David opensa la haʼekuéra heʼívare ha okyhyjeterei+ rréi Akísgui. 13 Upémarõ, David oñembotavyrai+ oĩ aja hendivekuéra.* Haʼe oñepyrũ oskrivipa umi okẽre oĩva pe siuda entrádape ha oiko hendy syrypa upérupi. 14 Upéi Akís heʼi isiervokuérape: “¡Ndapehechái piko ko kuimbaʼe itavyha! ¿Maʼerãiko pegueru chupe koʼápe? 15 ¿Ifaltave piko koʼápe la itavýva pegueru hag̃ua chéve ótro? Penohẽ chupe che rógagui”.

22 Upémarõ David oho+ Adulámpe pe montáñape ha okañy peteĩ kuévape.+ Iñermanokuéra ha entéro ifamília oikuaávo upéva, oho hendápe. 2 Enterove iprovlémava, odevéva, ha oñamargáva oho omoirũ Davídpe, ha haʼe odirihi chupekuéra. Oĩ vaʼekue hendive 400 kuimbaʼérupi.

3 Upe rire, David oho pe lugár héravape Mizpé oĩva Moábpe+ ha heʼi pe rréipe: “Ajerureséngo ndéve ikatúramo che túa ha che sy opyta hag̃ua koʼápe nde territóriope, che aikuaa peve mbaʼépa Ñandejára ojapóta chepytyvõ hag̃ua”. 4 Upéicha ituakuéra opyta upépe. Ha David oiko aja umi montáñare peteĩ lugár isegúro porãvape,+ ifamília oiko pe rréi moabita territóriope.

5 Tiémpo rire, proféta Gad+ heʼi Davídpe: “Anive repyta upépe, tereho Judápe”.+ Upémarõ David oho oiko pe kaʼaguýre Héretpe.

6 Upéi Saúl oikuaa ojehecha hague David ha umi ótro kuimbaʼépe. Upérõ Saúl oĩ Guibeápe+ ha oguapy hína ilánsa ipópe pe sérrope peteĩ tamarísko máta guýpe. Ha enterove isoldadokuéra oĩ avei upépe. 7 Saúl heʼi isoldadokuérape: “Peẽ Benjamín trivugua, cherendumína. ¿Jesé raʼy+ piko omeʼẽta avei peẽme yvy ha parralty che ajapo haguéicha? ¿Omoĩta piko pende poguýpe 1.000 soldádo térã 100 soldádo?+ 8 ¡Peẽ ningo pepuʼã che kóntrape! Avave nomombeʼúi chéve che raʼy ojapo hague peteĩ kompromíso Jesé raʼýndi.+ Avave nachembyasýi ha nomombeʼúi chéve che raʼy voi omboliga hague Davídpe chetraisiona hag̃ua. Upévare haʼe koʼág̃a chepersegi oikóvo”.

9 Upépe oĩ hína Doeg+ pe edomita ha ikárgope oĩ Saúl soldadokuéra. Haʼe ohendúvo Saúlpe osẽ heʼi:+ “Che ahecha kuri Jesé raʼy oho hague Ahimélec rendápe. Haʼe hína Ahitub raʼy.+ David oho kuri Nóbpe ohecha hag̃ua chupe. 10 Ahimélec ojerure Jehovápe ogia hag̃ua Davídpe. Upéi omeʼẽ chupe provísta oraha hag̃ua ha Goliat espadakue jepe omeʼẽ chupe”.+ 11 Ensegída Saúl omondo isoldadokuéra ogueru hag̃ua Ahimélecpe. Ha heʼi avei ou hag̃ua entéro umi ótro saserdóte oĩva Nóbpe, haʼéva guive Ahitub familiagua. Upémarõ enterovete ou pe rréi rendápe.

12 Saúl heʼi: “Ahitub raʼy, ehendumi la haʼétava ndéve”, ha haʼe heʼi: “Si che ruvicha, rohendu hína”. 13 Ha Saúl heʼi Ahimélecpe: “¿Mbaʼére piko nde ha Jesé raʼy peñemoĩ che kóntrape? Nde remeʼẽ chupe pan ha peteĩ espáda ha ejerure Ñandejárape ogia hag̃ua chupe. David oñemoĩ che kóntrape, ha upévare koʼág̃a oiko opeska cherehe chejuka hag̃ua”. 14 Upémarõ Ahimélec heʼi pe rréipe: “David ningo peteĩ kuimbaʼe de konfiánsa, ¿máva ótrore piko ikatu rejerovia?+ Haʼe ningo ne jérno+ ha oreko ikárgope unos kuánto soldádo oñatendéva nderehe. Ha nde rógape enterovénte orrespetaiterei chupe.+ 15 Che ha che hentekuéra ni mbaʼevéicharõ ndoroikomoʼãi roñemoĩ ne kóntrape. Nde reikuaa che ajerurenteha voi Ñandejárape ogia hag̃ua Davídpe.+ Che mbaʼevete asy ndaikuaái kuri la oikóva”.+

16 Péro rréi Saúl heʼi Ahimélecpe: “Nde ha entéro ne hentekuéra katuete pemanóta”.+ 17 Upémarõ pe rréi omanda umi guárdiape:* “Pejukapaite chéve Jehová saserdotekuérape, pórke osẽ hikuái David favórpe. Haʼekuéra oikuaa porã haʼe okañyha oikóvo chehegui, péro nomombeʼúi chéve mbaʼeve”. Péro ni peteĩva umi soldádo noñanimái ojuka Jehová saserdotekuérape. 18 Upémarõ pe rréi heʼi Doeg+ pe edomítape:+ “Tereho nde ejuka chupekuéra”. Ha upepete haʼe ojuka umi saserdótepe. Upe día omano 85 saserdóte.*+ 19 Doeg oho avei Nóbpe+ oiko haguépe umi saserdóte ha ojuka espádape entéro umi oikóvape upépe, tahaʼe kuimbaʼe, kuña, mitã, mitãraʼy, tóro, vúrro ha ovecha.

20 Péro Abiatar+ okañy upégui ha oho David rendápe. Abiatar hína Ahimélec raʼy ha Ahitub niéto. 21 Haʼe heʼi Davídpe: “Saúl ojukapaite Jehová saserdotekuérape”. 22 Ha David heʼi Abiatárpe: “Doeg pe edomita cherechárõ guare Ñandejára rógape, akalkuláma voi kuri omombeʼutaha Saúlpe.+ Che areko la kúlpa omano haguére entéro ne hentekuéra.* 23 Upévare, epyta koʼápe chendive ha ani rekyhyje, che añangarekóta nderehe. Umi nderekáva* ndejuka hag̃ua, chéve avei chepersegi oikóvo”.+

23 Tiémpo rire ojeʼe Davídpe: “Umi filisteo oho Queilápe+ ha oñorairõ hína umi hénte upepegua ndive ha omondapa chuguikuéra umi mbaʼe okosecha vaʼekue”. 2 Upémarõ David oporandu Jehovápe:+ “¿Aha vaʼerã piko Queilápe añorairõ umi filistéondi?”. Ha Jehová heʼi chupe: “Eho katu eñorairõ hendivekuéra ha esalva upe siuda”. 3 Péro umi soldádo heʼi Davídpe: “Koʼápema voi Judápe,+ ore rokyhyje, ha nderehechaséi piko jahárõ Queilápe ñañorairõ hag̃ua umi filistéondi”.+ 4 Upéi David oporandu jey Jehovápe mbaʼépa ojapo vaʼerã,+ ha Jehová heʼi chupe: “Ejeprepara katu ha eho Queilápe. Che roipytyvõta regana hag̃ua umi filistéope”.+ 5 Upémarõ David ha isoldadokuéra oho Queilápe oñorairõ hag̃ua umi filisteo kóntrape. Ojuka hikuái hetaitereípe ha ogueraha avei umi filisteo animalkuéra. Péicha David osalva upe siudápe.+

6 Abiatar,+ Ahimélec raʼy ohórõ guare David rendápe Queilápe, ogueraha kuri pe delantál* oipurúva umi saserdóte. 7 Upéi ojeʼe Saúlpe: “David oho Queilápe”. Ha haʼe heʼi: “Koʼág̃a David oñehundíma. Ijeheguiete oho pe siuda imurallapávape. Ndaikatumoʼãi osẽve upégui. ¡Ñandejára voi ontrega* chupe che pópe!”.+ 8 Upémarõ Saúl ombyaty enterove isoldadokuérape oho hag̃ua Queilápe. Haʼe ojagarrase David ha isoldadokuérape. 9 Péro David oikuaávo la Saúl ojaposéva, heʼi pe saserdóte Abiatárpe: “Eguerumi koʼápe pe delantál”.+ 10 Upémarõ David heʼi Ñandejárape: “Jehová Israel Jára, che ningo nde siérvo, chepytyvõna. Ahendu Saúl ouseha Queilápe ohundi hag̃ua ko siuda che káusare.+ 11 Jehová Israel Jára, emombeʼúna chéve mbaʼépa ojapóta umi governánte oĩva Queilápe, ¿chentregáta piko hikuái Saúlpe? Ñandejára, ¿oúta piko Saúl ko siudápe ojeʼe haguéicha chéve?”. Upémarõ Jehová heʼi Davídpe: “Si, oúta ko siudápe”. 12 David oporandu jey chupe: “¿Mbaʼe oikóta chehegui ha che soldadokuéragui? ¿Orentregáta piko Saúlpe umi governánte ko siudapegua?”. Ha Jehová heʼi: “Si, penentregáta”.

13 Upepete David ha isoldadokuéra osẽ Queilágui, haʼekuéra oho heta lugárpe, isegurovehápe chupekuéra. Haʼekuéra oĩ amo 600 kuimbaʼérupi.+ Péro Saúl ohendúvo David ha isoldadokuéra osẽ hague Queilágui, ndohói hapykuerikuéra. 14 David opyta pe desiérto de Zífpe,+ oiko umi montáñare, umi lugár hasyvehápe oñeg̃uahẽ. Ha Saúl osegi oheka Davídpe,+ péro Jehová ndohejái Saúl otopa chupe. 15 David oĩ pe desiérto de Zífpe, oĩva Hórespe. Ha oikuaa* Saúl osẽ jeýma hague opersegi hag̃ua chupe.*

16 Upe rire Jonatán oho David rendápe Hórespe, haʼe omokyreʼỹ Davídpe osegi hag̃ua ojerovia Jehováre.+ 17 Jonatán heʼi chupe: “Ani rekyhyje David, che túa ndaikatúi ojapo nderehe mbaʼeve. Ndehegui oikóta rréi ha remandáta Israélpe,+ ha che arekóta pe segundo puésto ne rréinope. Che túa oikuaa porã avei upeichataha”.+ 18 Upémarõ mokõivéva ojapo jey peteĩ kompromíso+ Jehová renondépe oñoamigoite hag̃ua hikuái. David opyta Hórespe ha Jonatán oho jey hógape.

19 Upéi umi hénte oikóva Zífpe oho Guibeápe, Saúl rendápe+ ha heʼi chupe: “David ningo okañy namombyrýi ore roikohágui.+ Oĩ hína Hórespe,+ umi lugár hasyhápe oñeg̃uahẽ, pe sérro Hakilápe,+ opytáva sur gotyo* Jesimóngui.*+ 20 Rréi Saúl nde* rehose vovéntema ikatu reho ore rendápe ha ore rontregáta chupe nde pópe”.+ 21 Ha Saúl heʼi chupekuéra: “Jehová tapenevendesi, pórke peẽ pehechauka pembyasyha la oikóva cherehe. 22 Peaveriguamína moõitépa oĩ David ha máva ohecha chupe. Pórke ojeʼe chéve haʼe iletradoitereiha. 23 Tapeho peaverigua porã moõrupipa okañy jepi ha upéi pegueru chéve pruéva ohechaukáva siertoha la pejéva. Upéicharõ che aháta penendive ha ahekáta chupe oparupiete Judápe, tekotevẽramo jepe aheka chupe 1.000 térã hetave kuimbaʼe apytépe”.

24 Upémarõ, umi kuimbaʼe ou vaʼekue Saúl rendápe, opuntea hese ha oho Zífpe.+ Ha David ha isoldadokuéra katu oĩ Maónpe,+ pe desiértope oĩva Arabápe,+ opytáva sur gotyo Jesimóngui. 25 Upéi Saúl oho isoldadokuérandi oheka hag̃ua Davídpe.+ David oikuaáre upéva, oho pe itakua+ oĩvape pe desiérto de Maónpe. Ha Saúl ohendúvo upéva oho avei hapykuéri Maónpe, pe desiérto ruguáre. 26 Saúl og̃uahẽvo pe montáñape, David ha isoldadokuéra oĩ pe ótro ládope. Haʼekuéra oñehaʼãmbaite hína okañy hag̃ua.+ Péro Saúl ha isoldadokuéra oñemoag̃uimbaitéma ohóvo hesekuéra.+ 27 Péro upe javete ou peteĩ kuimbaʼe Saúl rendápe ha heʼi chupe: “Umi filisteo oike hína ñande paíspe ñandeataka hag̃ua. ¡Pyaʼe eho ehecha la oikóva!”. 28 Upémarõ haʼe oho oñorairõ umi filisteo ndive. Ha Saúl ndopersegivéi Davídpe.+ Upévare upe lugár oñembohéra Sérro de la División.

29 Upéi David oho jey upégui ha oho opyta En-Guedípe,+ umi lugár ijetuʼuhápe oñeg̃uahẽ.

24 Saúl oñorairõ rire umi filisteo kóntrape, ojeʼe chupe: “David oĩ hína En-Guedípe,+ pe desiértope”.

2 Upémarõ Saúl oiporavo 3.000 soldádo Israelguápe ha osẽ oheka David ha isoldadokuérape. Oho umi sérrore oikohápe umi kavara oikóva umi montáñare. 3 Upéi Saúl og̃uahẽ peteĩ lugár oñemoĩháme jepi umi ovechápe.* Upérupi oĩ avei peteĩ kuéva ha Saúl oike upépe oĩ hag̃ua váñope.* Péro David ha isoldadokuéra okañy hína avei pe kuéva ruguaitépe.+ 4 Ha umi soldádo heʼi Davídpe: “Koestedía Jehová ontrega ne enemígo nde pópe,+ ha ikatu rejapo hese rejaposéva”. Upémarõ David opuʼã ha kirirĩhaitépe oñemboja ha oikytĩ Saúl ao* ruguái. 5 Péro upéi ojopy chupe ikonsiénsia*+ ha oñeñandu vai oikytĩ haguére Saúl ao ruguái. 6 Ha David heʼi isoldadokuérape: “Ni mbaʼevéicharõ ndajapomoʼãi mbaʼeve che ruvicháre, pórke haʼe hína Jehová elehído.* Jehová oiporavóma chupe ha ivaietereíta Jehovápe g̃uarã ajapórõ algúna kósa hese”.+ 7 Heʼívo koʼã mbaʼe David ojoko isoldadokuérape, haʼe ndohejái oataka hikuái Saúlpe. Upéi Saúl osẽ pe kuévagui ha osegi la hape.

8 Upe rire David osẽ pe kuévagui ha osapukái Saúlpe: “¡Rréi Saúl, che ruvicha!”.+ Saúl ojerévo omaña, David oñesũ ha oñakãityete. 9 Ha David heʼi Saúlpe: “¿Mbaʼére piko repena umi hénte heʼívare che roperhudikaseha?+ 10 Koestedía nde rehecha mbaʼéichapa Jehová nentrega che pópe pe kuévape. Ha peteĩ soldádo heʼi chéve rojuka hag̃ua,+ péro che roiporiahuvereko ha haʼe chupe: ‘Ndovaléi ajapo mbaʼeve ivaíva che ruvicháre pórke haʼe Jehová elehído’.+ 11 Che ru emañami, che pópe areko nde ao ruguái pedáso. Aikytĩrõ guare nde ao ruguái che ikatu kuri rojuka, péro ndajapói upéva. Koʼág̃a rehechakuaa che napuʼãiha nderehe ni ndorojukaseiha. Che ndapekái ne kóntrape,+ nde katu reiko chepersegi chejuka hag̃ua.*+ 12 Jehová ohusgáta ñande káso.+ Ha Jehová toñevenga nderehe che vése,+ pórke che ndajapomoʼãi mbaʼevete asy nderehe.+ 13 Ymaite guive oĩ voi peteĩ ñeʼẽnga heʼíva: ‘Iñañávamante ojapo ivaíva’, upévare che ndajapomoʼãi nderehe mbaʼeve. 14 Epensamíntena mávapepa repersegi hína. Nde ningo Israel rréi, ha ne renondépe che peteĩ tungusúnte.+ Che haʼete peteĩ jagua reʼongue ndoapeligravéimava avavépe. 15 Jehová tañandehusga ha tohecha la oikóva.+ Haʼe ojapóta chéve hustísia ha chesalváta ndehegui”.

16 David heʼipáre koʼã mbaʼe, Saúl heʼi: “¿Ndéiko hína che raʼy David?”.+ Ha upe rire oñepyrũ hasẽ soro. 17 Ha Saúl heʼi Davídpe: “Nde ningo ndehustove chehegui, nde chetrata porã ha che katu cheñaña nendive.+ 18 Koestedía nde rehechauka nevuenoha chendive, pórke Jehová chentregáramo jepe nde pópe, nde ndachejukái.+ 19 ¿Máva piko ótro ohejátante iñenemígope oho jey trankiloite? Péro nde nderejapói mbaʼeve cherehe koestedía, upévare Jehová nevendesíta.+ 20 Koʼág̃a che aikuaa katuete oikotaha ndehegui rréi,+ ha ne família ogovernataha pára siémpre Israélpe. 21 Che aipota rejapo peteĩ huraménto Jehová réra rehe.+ Epromete nderejukapamoʼãiha che familiakuérape che amano rire. Péicha che réra ndopytamoʼãi tesaráipe che hentekuéra apytépe”.+ 22 Upémarõ David ojapo pe huraménto ha Saúl oho jey hógape.+ David ha isoldadokuéra katu oho jey pe lugár isegúro porãvape okañy haguépe hikuái.+

25 Tiémpo rire Samuel+ omano, ha entéro Israelgua oñembyaty ha hasẽmba hese. Upe rire oñeñotỹ chupe Ramápe, hóga ypýpe.+ Upéi David oho Paránpe, pe desiértope.

2 Maónpe+ oĩ vaʼekue peteĩ karai ipláta hetaitereíva. Haʼe oreko 3.000 ovecha ha 1.000 kavara. Haʼe oho jepi ombaʼapo pe siuda héravape Carmelo,+ ha upépe oñapĩ ijovechakuérape. 3 Pe karai héra Nabal+ ha hembireko héra Abigaíl.+ Ko kuñakarai iporãiterei, haʼe iñarandu ha imbaʼerechakuaa, péro iména ijarhél ha oporotrata vai.+ Nabal ningo Caleb familiare.+ 4 Peteĩ vuéltape David oĩ aja pe desiértope, oñemombeʼu chupe Nabal oñapĩha oikóvo ijovechakuérape. 5 Upémarõ David omondo 10 kuimbaʼépe Nabal rendápe ha heʼi chupekuéra: “Tapeho Carmélope, ha pejotopa vove Nabal ndive, peje chupe che aikuaaseha mbaʼéichapa oiko. 6 Peje vaʼerã chupe: ‘Roipotaite siémpre oho porã ndéve* ha reikove puku. Hiʼãite oĩ porãmba ne família ha opa mbaʼe erekóva. 7 Ore ruvicha David ohendu reñapĩha hína umi nde ovecha. Haʼe oipota nde reikuaa ore ndorojapói hague mbaʼe ivaíva nde pastorkuérare+ oĩrõ guare hikuái orendive Carmélope. Ha noñemondái chuguikuéra mbaʼevete. 8 Eporandúnte ne personalkuérape ha heʼíta ndéve upeichaha. Koestedía entéronte ovyʼa ha ofesteha hína,* upévare roipotánte oreguerohory ha emeʼẽmi oréve ha nde raʼy* Davídpe, oimeraẽ mbaʼe hembýva ndéve roʼumi hag̃ua’”.+

9 Upémarõ umi kuimbaʼe oho ha heʼi Nabálpe David omanda vaʼekue chupekuéra. Haʼekuéra heʼipáre umi mbaʼe, 10 Nabal ombohovái chupekuéra: “¿Mbaʼe piko ojekree David, Jesé raʼy, che ajapo hag̃ua la haʼe oipotáva? Koʼág̃a heta esklávo okañýntema ipatróngui.+ 11 Che akarnea kuri ameʼẽ hag̃ua che rembiguaikuérape, mbaʼére piko che aikóta ameʼẽ peẽme pan, y ha soʼo. Hiʼarive ndaikuaái ni moõguipa peẽ peju”.

12 Upémarõ, umi kuimbaʼe oho jey David rendápe ha omombeʼupaite chupe la oiko vaʼekue. 13 Upepete David heʼi isoldadokuérape: “Káda uno pejagarra pende espáda ha pemoĩ pende kuʼáre”.+ Upémarõ haʼekuéra omoĩ ikuʼáre ijespáda ha David avei ojapo upéicha. David ndive oho 400 kuimbaʼérupi ha 200 opyta oñatende ikosakuérare.

14 Upe aja, peteĩ Nabal siérvo oho heʼi Abigaílpe: “David omondo kuri ne ména rendápe unos kuánto soldádo osaluda ha oikuaa hag̃ua mbaʼéichapa oĩ. Péro ore patrón ojaʼo vaipaite chupekuéra.+ 15 Umi kuimbaʼe ningo imbaʼeporãiterei kuri orendive. Ndojapói orerehe mbaʼeve ivaíva, ha roiko aja hendivekuéra pe desiértope, mbaʼevete nokañýi orehegui.+ 16 Rokuida aja umi ovechakuérare, haʼekuéra ára ha pyhare oñangareko orerehe. Haʼete voi ku oĩva peteĩ murálla ore jerére. 17 Nde reikuaa ne ména ijarhelha*+ ha ndaikatuiha voi ni ñañeʼẽ hendive. Upévare koʼág̃a redesidi vaʼerã mbaʼépa rejapóta, osino oúta hikuái sarambi ojapo ore patrón rehe ha enterovetére”.+

18 Ensegída Abigaíl+ ojagarra 200 pan, mokõi mbaʼyru renyhẽte víno, 5 ovecha oñekarnea pyréva, 5 mbaʼyru* renyhẽte trígo oñemaimbe pyréva, 100 tórta ojejapóva úva pásagui, 200 tórta ojejapóva ígogui ha ohupi umíva umi vúrro ári oraha hag̃ua.+ 19 Upémarõ haʼe heʼi isiervokuérape: “Tapeho katu che renonderã, che posegíta”. Péro haʼe nomombeʼúi mbaʼeve iména Nabálpe.

20 Abigaíl oho hína peteĩ vúrro ári ha peteĩ montáña omoʼã chupe, upévare primerorã David ha isoldadokuéra ndohechái chupe. Péro upeichahágui, Abigaíl ojotopa hendivekuéra. 21 David heʼi kuri ohóvo: “Reiete ningo chembaʼeporã ko karai ndive. Pe desiértope che aiko añangareko opa mbaʼe haʼe orekóvare ha mbaʼevete nokañýi chugui,+ ha koʼág̃a haʼe péicha opaga chéve.+ 22 Koʼẽrõ g̃uarã che ajukáta Nabal ha isiervokuérape, ha peteĩ kuimbaʼe* jepe opyta reírõ, Ñandejára tokastiga* el dóvle che enemigokuérape”.

23 Abigaíl ohechávo Davídpe, oguejy pe vúrro árigui, oñesũ pe yvýpe ha oñakãity. 24 Abigaíl oñesũvo pe yvýpe heʼi: “Che karai, che añerresponsavilisa la oiko vaʼekuére. Che ningo nde eskláva, epermitína chéve tañeʼẽmi ha cherendumína por favór. 25 Che karai, por favór ani repena Nabal* rehe pórke haʼe ndovaléi mbaʼeverã, pe héra voi ohechaukaháicha.+ Haʼéngo ni michĩmi naimbaʼerechakuaái. Chediskulpána, che ningo nde siérva ha naiméinte kuri nde remondórõ guare ne mensaherokuérape. 26 Ahura ndéve Ñandejára Jehová oikovévare, ha nderehe* siertoha la haʼétava ndéve: Jehová haʼe hína pe chemboúva ani hag̃ua reporojuka*+ ni reñevenga.+ Aipota entéro ne enemígore ha umi ndeperhudikasévare toiko pe Nabal rehe oikóva. 27 Che karai, emeʼẽna umi nde soldadokuérape+ koʼã rregálo*+ nde esklavami oguerúva ndéve. 28 Karai, cheperdonána por favór. Jehová katuete nevendesíta, ha ne familiakuéra ogovernáta heta tiémpore.+ Pórke ndéngo che karai reñorairõ Jehová rehehápe,+ ha mbaʼevete ivaíva nderejapói reikove aja.+ 29 Oĩ jave ndepersegíva ha ndejukaséva,* Jehová ndeprotehéta. Oñeñongatuháicha peteĩ mbaʼe hepy ha iporãva peteĩ mbaʼyrúpe, péicha avei Ñandejára oñangarekóta nderehe. Péro ne enemigokuérape, Ñandejára opoíta mombyry peteĩ ita ojepoiháicha óndape.* 30 Ha Jehová okumpli vove entéro umi mbaʼe opromete vaʼekue ndéve ha nemoĩ vove regoverna hag̃ua Israélpe,+ 31 ne konsiénsia nandejopymoʼãi pórke nderejukái hénte inoséntepe ni nereñevengái.+ Che karai, nemanduʼákena cherehe ág̃a Jehová nevendesi vove”.

32 Upémarõ David heʼi Abigaílpe: “Toñembotuicha Jehová Israel Járape, haʼe nembou che rendápe koestedía. 33 Ñandejára tanevendesi neakãguapy haguére, ha tanevendesi chejoko haguére koestedía pono añevenga ha aporojuka.*+ 34 Ñandejára hína upe chejokóva pono ajapo mbaʼeve nderehe.+ Ahura ndéve Ñandejára Jehová oikovévare, la nde nderejúirire pyaʼe che rendápe,+ koʼẽrõ g̃uarã che ajukapaitétama kuri ne ména ha isiervokuérape”.+ 35 Upémarõ David ojagarra Abigaíl ogueru vaʼekue ha heʼi chupe: “Eho jey katu nde rógape ha anivéntema rejepyʼapy. Che ajapóta la rejerure vaʼekue chéve”.

36 Upe rire Abigaíl oho jey hógape ha otopa iména ojapoha peteĩ fiésta. Nabal* ipire porãmi hína ha peteĩ rréicha ofarrea ha tuichaiterei okaʼu. Upe moméntope Abigaíl nomombeʼúi mbaʼevete chupe, ohaʼarõnte koʼẽ raẽ. 37 Pyhareve Nabal ojera rire, Abigaíl omombeʼupaite chupe la oiko vaʼekue. Upepete Nabal ikorasõ rasy, ha haʼete voi omanótava, nopuʼãvéi ha itáicha hatã. 38 Ha ohasa rire 10 díarupi Jehová okastiga Nabálpe ha omano.

39 David oikuaávo Nabal omano hague heʼi: “Nabal chetrata vaieterei+ péro Ñandejára ohecha la oikóva.+ Upévare toñemombaʼeguasu Jehovápe. Ñandejára chejoko ani hag̃ua ajapo mbaʼeve ivaíva.+ Jehová okastiga Nabálpe iñaña haguére”. Upémarõ David omanda isoldadokuérape oho hag̃ua heʼi Abigaílpe omendaseha hese. 40 David soldadokuéra og̃uahẽvo Carmélope, heʼi Abigaílpe: “David orembou nde piári pórke haʼe omendase nderehe”. 41 Upepete haʼe oñesũ ha oñakãityete ha heʼi: “Che aháta aservi hag̃ua chupe, ha ajohéita isiervokuéra py avei”.+ 42 Ensegidamínte Abigaíl+ opuʼã ha ojupi ivúrro ári ha 5 isiérva oho hendive, haʼekuéra oho David soldadokuérandi, ha Abigaíl omenda David rehe.

43 David omenda avei Ahinoam+ rehe, Jezreelgua.+ Péicha David mokõi hembireko,+ Abigaíl ha Ahinoam.

44 Mical+ haʼe vaʼekue avei David rembireko, péro Saúl omeʼẽ Mical peteĩ karai héravape Paltí.+ Haʼe hína Lais raʼy, Galimgua.

26 Tiémpo rire, unos kuánto kuimbaʼe Zifgua+ oho Saúl rendápe, Guibeápe,+ ha heʼi chupe: “David okañy hína sérro de Hakilápe, opytáva desiérto de Jesimón rovái”.+ 2 Upémarõ Saúl ha umi 3.000 soldádo Israelgua ojeporavo vaʼekue oho oheka Davídpe pe desiérto de Zífpe.+ 3 Upéi Saúl omoĩ ikampaménto sérro de Hakilápe, pe tape kóstare. Upérõ David oiko upe desiértope, ha oñemombeʼu chupe Saúl ouha upépe oheka hag̃ua chupe. 4 Upémarõ David omondo unos kuánto kuimbaʼépe ojasegura hag̃ua siértopa upéva. 5 David og̃uahẽ oĩháme Saúl kampaménto. Abner,+ Ner raʼy, pe odirihíva pe rréi ehérsito, oĩ avei upépe. David ohecha Saúl okeha hína pe kampaménto mbytépe, Abner oĩ ijypýpe ha umi ótro soldádo okepa avei ijerére. 6 David ndive oĩ Ahimélec, haʼéva Het+ familiare. Oĩ avei Abisái,+ haʼéva Zeruyá+ memby ha Joab ermáno. Ha David heʼi chupekuéra: “¿Mávapa ohose chendive Saúl kampaméntope?”. Upémarõ Abisái heʼi: “Che aháta nendive”. 7 Upéi David ha Abisái oho upe pyhare ha oike Saúl kampaméntope. Upérõ Saúl oke hína pe kampaménto mbytépe, ha Abner ha umi soldadokuéra oke avei ijerére. Saúl akã kóstare oĩ ilánsa, ojekutúva pe yvýpe.

8 Abisái heʼi Davídpe: “Koestedía Ñandejára ontrega nde pópe ne enemígope.+ Ehejána che tajuka chupe. Una vénte aikutúta chupe pe lánsape”. 9 Péro David heʼi chupe: “Ani rejapo hese mbaʼeve. Haʼe ningo Jehová elehído* hína.+ ¿Nde piko reimoʼã opyta reitaha upe opokóva Ñandejára elehídore?”.+ 10 Upéi David heʼive: “Ahura Ñandejára Jehová oikovévare siertoha ko haʼétava, algún día Saúl omanótante voi entéro omanoháicha.+ Omanóne ág̃a gerrahápe+ térã Jehová voi okastigáta chupe.+ 11 Mbaʼéiko opensáta Jehová che ajapóramo algúna kósa upe haʼe oiporavo vaʼekuére.+ Ivaietereíta ningo Jehovápe g̃uarã. Upévare, jagueraha ilánsa ha pe hiʼy ryru, ha jaha koʼágui”. 12 Upémarõ David ojagarra pe lánsa ha pe y ryru oĩva Saúl akã ykére ha oho hikuái. Avave ndohechái+ ni noñandúi chupekuéra, pórke Jehová voi omongete enterovetépe. 13 Upéi David ohasa pe ótro ládo, mombyry lénto Saúl oĩhágui, ha opyta peteĩ montáña ruʼãme.

14 Upémarõ David osapukái Abnérpe+ ha umi soldadokuérape. Ha heʼi: “¡Abner! Cherendu piko”. Ha haʼe heʼi: “Pe rréi oke hína, ¿máva piko nde péicha resapukái hag̃ua?”. 15 Ha David heʼi chupe: “Nde ningo peteĩ gerréro poderóso, ¿mbaʼéiko ojehu ndéve koʼág̃a? Israélpe ndaipóri ndeichagua, ¿mbaʼére piko upéicharõ nereñangarekói raʼe pe rréire? Pórke peteĩ soldádo oho kuri pe kampaméntope ojuka hag̃ua pe rréipe.+ 16 Nde nerekumplíri la ne rresponsavilida. Ñandejára Jehová oikovévare ahura siertoha ko haʼétava: peẽ pemano vaʼerã, pórke napeñangarekói pe rréi Jehová oiporavo vaʼekuére.+ Emañami nde jerére, ¿moõ piko oĩ hína pe rréi lánsa, ha pe y ryru+ oĩ vaʼekue iñakã ykére?”.

17 Upépe Saúl orrekonose David ñeʼẽ ha heʼi chupe: “¿Ndéiko hína che raʼy David?”.+ Ha David heʼi: “Si che ruvicha, che hína David”. 18 Ha David heʼive: “Rréi Saúl, chéngo nde siervomínte, ¿mbaʼére piko chepersegi?+ ¿Mbaʼe piko che ajapo raʼe? Eréna chéve mbaʼépepa afalla.+ 19 Rréi Saúl, cherendumína por favór. Oiméramo Jehová heʼi ndéve chepersegi hag̃ua afalla rupi, che ajapóta chupe peteĩ ofrénda de semílla. Péro oiméramo kuimbaʼénte la nemboligáva chejuka hag̃ua,+ Jehová tokastiga chupekuéra. Haʼekuéra ndohejái aiko pe yvy Jehová omeʼẽvape ipuévlope.+ Haʼekuéra chemosẽ ha heʼi chéve: ‘Tereho eadora ótro dióspe’. 20 Ajerurese ndéve álgo, anínte reheja pe che ruguy oñehẽ pe yvýpe mombyryete Jehová renondégui. Nde ningo Israel ruvicha, che katu peteĩ tungusumínte.+ Nde reikóvo chepersegi haʼete rejagarraséva peteĩ ynambu oikóva montáñare”.

21 Upémarõ Saúl heʼi: “Arrekonose apeka hague.+ David, che raʼy, eju jeýna. Ndajapomoʼãvéima nderehe mbaʼeve ivaíva, pórke koestedía nde rehechauka remombaʼeha che rekove.*+ Umi mbaʼe ajapóvare ahechauka chetavyha. Tuichaiterei ningo ajavy”. 22 Ha David heʼi: “Koʼápe areko ne lánsa. Embou peteĩ soldádo ipiári. 23 Koestedía Jehová nentrega che pópe, péro che ndajaposéi kuri mbaʼeve ivaíva Jehová elehídore.+ Jehová ohecháta mávapa ihústo ha iñeʼẽrendu, ha opagáta káda únope hembiapokuére.+ 24 Che ahechauka haguéicha koestedía amombaʼeha nde rekove,* aipota péicha Jehová ohechauka omombaʼeha che rekove.* Hiʼãite haʼe chesalva opaichagua situasión vaígui”.+ 25 Upémarõ Saúl heʼi Davídpe: “Ñandejára tanevendesi che raʼy. Nde rejapóta heta mbaʼe iporãva, ha resẽ porãta opa mbaʼe rejapóvape”.+ Upéi David oho upégui ha Saúl oho jey hógape.+

27 Upéicharamo jepe, David opensa: “Ág̃ante, peteĩ díape Saúl chejukáta. Iporãvéta aháramo akañy+ umi filisteo territóriope. Upéicha Saúl ikaneʼõta ha ndoikomoʼãvéima chereka Israel tuichakuére,+ ha ajesalváta chugui”. 2 Upémarõ, David ha umi 600 kuimbaʼe+ oĩva hendive, opuʼã ha oho hikuái Gátpe, rréi Akís rendápe.+ Haʼe hína Maoc raʼy. 3 David opyta Gátpe, rréi Akís ndive. Ha umi kuimbaʼe omoirũva chupe opyta avei upépe, káda uno ifamíliandi. David ndive oĩ umi mokõi hembireko, Ahinoam+ Jezreelgua ha Abigaíl+ Carmelogua. Haʼe ningo pe opyta vaʼekue viúda iména Nabal omano rire. 4 Upéi, Saúlpe oñemombeʼu David oho hague Gátpe, ha haʼe odesidi ndohomoʼãveimaha opersegi chupe.+

5 Peteĩ día, David heʼi rréi Akíspe: “Ajerurese ndéve álgo. Opyta porãramo ndéve, ndaikatuichéne piko remeʼẽ chéve permíso aiko hag̃ua peteĩva umi siuda michĩvape. Pórke nde ningo la rréi ha reiko ko siudápe, ¿mbaʼéicha piko che, nde siérvo, aikóta koʼápe nendive?”. 6 Upémarõ, rréi Akís omeʼẽ chupe pe siuda hérava Ziclag.+ Upévare koʼág̃a peve, Ziclag opyta umi rréi de Judá poguýpe.

7 David oiko umi filisteo territóriope un áño 4 mése.+ 8 Haʼe ohómi vaʼerã oataka umi guesurítape,+ umi guirzítape ha umi amalequítape.+ Haʼe ojapo péicha pórke koʼã puévlo oĩ Telam guive Sur+ peve, ha Egipto territóriope. 9 David oataka jave umi siuda, ojukapaite umi héntepe tahaʼe kuimbaʼe ha kuña.+ Ha ogueru umi ao ha avei iñanimalkuéra: ovecha, vaka, tóro, vúrro ha kaméllo. Upéi haʼe ou jey rréi Akís rendápe. 10 Ha rréi Akís oporandu jepi chupe: “¿Moõ peho raʼe peñorairõ koestedía?”. Ha David okontesta: “Judá territóriope, sur* gotyo”.+ Térã heʼi: “Jerahmeel+ territóriope, sur gotyo”. Osino heʼi: “Umi quenita+ territóriope, sur gotyo”. 11 David oho jave oñorairõ noperdonái avavépe, ojuka kuimbaʼe ha kuñáme. Haʼe ndoguerúi prisionéro Gátpe, pórke opensa: “Péicha ndaiporimoʼãi omombeʼúva la rojapóva. Pono avave oiko heʼi: ‘Kóicha ha amóicha ojapo David’”. (David ojapo péicha oikove aja entéro umi filisteo territóriope). 12 Upévare rréi Akís oguerovia la David heʼíva. Ha rréi Akís opensa: “Katuete oime vaʼerã umi israelita ndochaʼeiete hína David rehe. Upévare haʼe siémpre opytáta che esklavorã”.

28 Upe tiémpope umi filisteo oñembyaty oñorairõ hag̃ua umi israelita kóntrape.+ Upémarõ, rréi Akís heʼi Davídpe: “Oime vaʼerã reikuaa voi hína nde ha nde soldadokuéra pehotaha avei orendive peñorairõ hag̃ua”.+ 2 Ha David heʼi chupe: “Ndéngo reikuaáma la che ajapótava”. Upémarõ Akís heʼi Davídpe: “Che adesidi nde reĩtaha che ykerete, nde siémpre cheprotehéta”.+

3 Upérõ g̃uarã Samuel omanóma. Umi israelita heta hasẽ kuri hese, ha oñeñotỹ chupe iválle Ramápe.+ Upe tiémpope, Israélpe ndaiporivéi adivíno ni espiritísta oñekomunikáva umi omano vaʼekuéndi, pórke Saúl omosẽmba kuri chupekuéra.+

4 Umi filisteo oñembyaty ha oho omoĩ ikampaménto Sunémpe.+ Ha Saúl ombyaty avei umi soldádo israelítape ha omoĩ ikampaménto Guilbóape.+ 5 Saúl ohechávo umi filisteokuéra kampaménto okyhyjeterei ha ipyʼa pererepa.+ 6 Saúl heta oñemboʼe Jehovápe+ péro Jehová nokontestái chupe. Ñandejára noñeʼẽi Saúlpe iképe ni umi proféta rupive ha nokontestái ojepuru jave pe Urim.+ 7 Upéi Saúl heʼi isiervokuérape: “Peheka chéve peteĩ kuña espiritísta+ aha hag̃ua hendápe”. Isiervokuéra heʼi chupe: “Oĩ hína peteĩ espiritísta En-Dórpe”.+

8 Upémarõ, Saúl oñemonde diferénte ani hag̃ua avave orrekonose chupe, ha oho pyharekue mokõi soldádondi. Og̃uahẽvo pe kuña rendápe, heʼi chupe: “Por favór, eipurúna nde podér remombeʼu hag̃ua chéve la oikótava.+ Che haʼéta ndéve mávandipa aipota reñeʼẽ”. 9 Péro pe kuña heʼi chupe: “Nde oiméne reikuaa hína la Saúl ojapo vaʼekue. Haʼe omosẽmbaite pe tetãgui umi espiritísta ha adivínope.+ Nde oiméne chemoñuhãse* reipotágui ou chejuka hikuái”.+ 10 Upémarõ haʼe ohura pe kuñáme Jehováre ha heʼi: “Ahura Ñandejára Jehová oikovévare avave nandekastigamoʼãiha ko rejapótavare”. 11 Upéi pe kuña heʼi: “¿Mávandipa reñeʼẽse?”. Haʼe heʼi chupe: “Samuel ndive”. 12 Upéi pe kuñáme oñepresenta “Samuel”*+ ha haʼe osapukái hatãiterei ha heʼi Saúlpe: “Ndéngo Saúl hína. ¿Mbaʼéreiko la chembotavyse?”. 13 Rréi Saúl heʼi chupe: “Ani rekyhyje, emombeʼu katu chéve la rehecháva”. Ha pe kuña heʼi: “Ahecha peteĩ mbaʼe osẽva hína pe yvyguýgui ha ojoguáva peteĩ dióspe”. 14 Ha haʼe oporandu jey: “¿Mávape ojogua?”. Ha pe kuña heʼi: “Ahecha peteĩ karai ijedámava orekóva peteĩ ao ijyvakuareíva”.+ Ha upépe Saúl opilla haʼeha “Samuel”.* Pepete Saúl oñesũ, oñakãity ha upéi oñenoite pe yvýpe.

15 Haʼe heʼi Saúlpe: “¿Mbaʼére piko chemolesta ha cherenoika?”. Saúl heʼi: “Oiko ningo peteĩ mbaʼe ijetuʼúva. Umi filisteo ou oñorairõ hag̃ua Israel kóntrape, ha Ñandejára nopenavéi cherehe. Haʼe noñeʼẽvéi chéve che képe ni umi proféta rupive.+ Upévare rohenoika nde ere hag̃ua chéve la ajapo vaʼerã”.+

16 Haʼe heʼi chupe: “Jehová ningo oñemomombyrýma ndehegui ha nosẽvéi nde favórpe,+ ¿mbaʼére piko upéicharõ reñeʼẽse chéve? 17 Che roavisáma kuri la Jehová ojapótava, ha upéva oñekumplíta hína. Jehová oipeʼáta ndehegui ne rréino ha omeʼẽta Davídpe.+ 18 Nde naneñeʼẽrendúi Jehovápe ha nerehundíri umi amalequítape+ haʼe heʼi haguéicha ndéve. Upévare Jehová ipochy ha koʼág̃a oñemomombyry ndehegui. 19 Jehová nentregáta ndéve ha umi ótro israelítape umi filisteo pópe.+ Koʼẽrõ nde+ ha nde raʼykuéra+ peĩtama chendive. Jehová ohejáta Israel ehérsito operde umi filisteo kóntrape”.+

20 Saúl ohendúvo koʼã mbaʼe okyhyjeterei, hoʼa pe yvýpe ha opyta ojepyso upépe. Haʼe ikangypaite pórke ojapóma un día ha una nóche ndokaruvéi hague. 21 Pe kuña ohechávo ojapo vaieterei hague Saúl rehe la oikóva, heʼi chupe: “Nemanduʼáke che karai che ajapónte hague la nde rejeruréva. Che cheñeʼẽrendu ndéve aikuaáramo jepe ikatuha amano.+ 22 Koʼág̃a ikatúramo cherendumi. Taguerúna ndéve peteĩ pan pedáso reʼu hag̃ua. Péicha nembaretéta reho jey hag̃ua nde rógape”. 23 Péro haʼe ndoaseptái ha heʼi: “Ndaʼumoʼãi mbaʼeve”. Isiervokuéra ha pe kuña katu osegi heʼi chupe hoʼu hag̃ua álgo. Hasypeve Saúl opena hesekuéra, opuʼã pe yvýgui ha oguapy pe tupápe. 24 Pe kuña oreko hógape peteĩ toríto omongyra vaʼekue oikóvo. Upémarõ haʼe pyaʼe porã oho okarnea. Avei ogueru arína, oñepyrũ oamasa ha oprepara pan ilevaduraʼỹva. 25 Ha ogueraha koʼã mbaʼe Saúl ha isiervokuérape ha haʼekuéra hoʼu. Upéi, upe pyharépe voi opuʼã ha oho hikuái upégui.+

29 Umi filisteo+ ombyatypaite ijehersitokuéra Afécpe, ha umi israelita kampaménto katu oĩ Jezreélpe,+ peteĩ arrójo kóstare. 2 Umi governánte filisteo ha umi soldádo oñepyrũ oho en órden. Oĩ grúpo de 100 ha grúpo de 1.000. David ha isoldadokuéra katu oho tapykuépe rréi Akís ndive.+ 3 Péro upéi umi governánte filisteo heʼi rréi Akíspe: “¿Mbaʼe piko ojapo koʼápe koʼã hebreo?”. Ha pe rréi heʼi chupekuéra: “Kóva ningo David, rréi Saúl siérvo. Ojapo un áño térã hetave voi haʼe oiko hague che territóriope.+ Ou guive haʼe ndofallái chendive mbaʼevetépe”. 4 Péro umi governánte filisteo ipochyeterei Akís ndive ha heʼi hikuái: “Emondo koʼágui upe kuimbaʼépe.+ Ere chupe toho jeýnte pe lugár nde remeʼẽ vaʼekuépe chupe. Ani repermiti oho ñanendive gerrahápe pórke haʼe ikatu hína oñemoĩ ñane kóntrape.+ Ani ág̃a opyta porãségui rréi Saúl ndive, oñepyrũ ojuka ñande soldadokuérape. 5 ¿Péva piko ndahaʼéi hína David? Haʼe oúrõ guare gerrahágui umi hénte ojeroky ha opurahéi kóicha:

6 Upévare Akís+ ohenoika Davídpe ha heʼi chupe: “Che aikuaa nde siémpre rejapoha iporãva ha ahura Ñandejára Jehová oikovévare siertoha la haʼéva. Nde reju guive nderefallái chendive mbaʼevetépe,+ upévare avyʼa nde reĩ haguére che ehérsitope.+ Péro umi ótro governánte ndojeroviái nderehe.+ 7 Upévare, eho jeýnte pyʼaguapýpe ha ani rejapo mbaʼevete ikatúva ombopochy umi ótro governántepe”. 8 Péro David heʼi Akíspe: “Che karai, ¿mbaʼe mbaʼéiko che ajapo raʼe? ¿Mbaʼépe piko afalla nendive aju guive koʼápe? ¿Mbaʼére la ndaikatúi aha nendive añorairõ hag̃ua ne enemigokuérandi?”. 9 Upémarõ Akís heʼi Davídpe: “Che ningo ni michĩmi ndadudái nde nevuenoha, ndéngo haʼete voi peteĩ ánhel.+ Péro umi governánte filisteo heʼíma chéve ani hag̃ua apermiti reho orendive gerrahápe. 10 Upévare, epuʼã koʼẽrõ voi porã, nde ha umi kuimbaʼe nemoirũva, ha koʼẽmíre ja pehóma vaʼerã koʼágui”.

11 Upémarõ, al ótro día David ha iñirũnguéra opuʼã voi porã ha oho jey umi filisteo territóriope, ha umi filisteo oho Jezreélpe.+

30 Tres día haguépe David ha umi kuimbaʼe omoirũva chupe og̃uahẽ Ziclágpe.+ Ha otopa umi amalequita+ oho hague oataka sur gotyo* ha siuda de Ziclágpe. Umi amalequita oataka chupekuéra ha ohapy siuda de Ziclag. 2 Haʼekuéra ogueraha umi kuñáme+ ha enterove oĩva pe siudápe, tahaʼe imitãva térã itujáva. Umi amalequita ndojukái avavépe péro oguerahapa la oĩva pe siudápe ha oho hikuái. 3 David ha umi ótro kuimbaʼe og̃uahẽvo, otopa pe siuda ojehapy hague ha ojeguerahapa hague hembirekokuéra ha ifamiliakuérape. 4 Upémarõ David ha umi ótro kuimbaʼe oñepyrũ hasẽ soro, hetaiterei ojaheʼógui hikuái, ikangypa opytávo. 5 David rembirekokuérape ojegueraha avei, Ahinoam Jezreelgua ha Abigaíl, pe opyta vaʼekue viúda iména Nabal Carmelogua omano rire.+ 6 Upéi entéro umi kuimbaʼe* ou ipochyeterei ha oñamarga operdepa haguére ifamília. Ha David okyhyjeterei pórke umi kuimbaʼe oikóma heʼi ojukataha chupe itápe. Péro David oñemoag̃ui Ijára Jehováre ha upéva omombarete jey chupe.+

7 Upe rire David heʼi pe saserdóte Abiatárpe,+ haʼéva Ahimélec raʼy: “Eguerumi koʼápe pe delantál”.*+ Ha Abiatar ogueraha pe delantál Davídpe. 8 Upéi David oporandu Jehovápe:+ “¿Apersegi vaʼerã piko umi ou vaʼekuépe omondapa? ¿Chepuʼakáta piko hesekuéra?”. Ha Ñandejára heʼi chupe: “Eho hapykuerikuéra, pórke rehupytýta chupekuéra ha reguerupaite jeýta la ogueraha vaʼekue hikuái”.+

9 Ensegída David ha umi 600 kuimbaʼe+ osẽ oho ha og̃uahẽ oĩháme Besor Yrape.* Ha upépe opyta unos kuánto soldádo. 10 Upéicha rupi David osegi umi mondahápe 400 kuimbaʼe ndive, péro umi 200 kuimbaʼe ikaneʼõitereíma kuri okrusa hag̃ua Besor Yrape ha opytántema upépe hikuái.+

11 Oho aja hikuái otopa peteĩ egípciope pe ñúre ha ogueraha chupe David renondépe. Oñemeʼẽ chupe y ha álgo hoʼumi vaʼerã. 12 Avei peteĩ pedáso tórta ojejapóva ígogui ha mokõi tórta ojejapóva úva pásagui. Hoʼupa rire koʼã mbaʼe haʼe imbarete jey,* pórke ojapóma kuri 3 día ha 3 nóche ndokaruvéi ni ndoyʼuvéi hague. 13 Upémarõ David oporandu chupe: “¿Moõgua piko nde? ¿Mávaiko ne patrón?”. Ha haʼe heʼi chupe: “Che Egiptogua, péro chéngo peteĩ amalequita esklávo. Ojapo 3 día cherasy hague ha upévare che patrón chereja. 14 Ore ningo la roho vaʼekue romondapa sur gotyo* umi keretita+ territóriope, avei Judápe ha Caleb+ território sur gotyo,* ha rohapy kuri siuda de Ziclag”. 15 Upéi David heʼi pe esklávope: “Cheguerahána umi mondaha oĩháme”. Ha haʼe heʼi: “Che rogueraháta oĩháme hikuái, péro rehura vaʼerã chéve Ñandejárare ndachejukamoʼãiha ha nachentregamoʼãiha che patrónpe”.

16 Upéi haʼe ogueraha chupekuéra oĩháme umi mondaha. Ha haʼekuéra ofesteha hína osakea haguére umi filistéope ha avei Judá território, okaru ha omokõ hikuái. 17 Ha David oho oñorairõ hendivekuéra ha oataka chupekuéra pyharevete guive kaʼarupytũ meve. Haʼe noperdonái avavetépe,+ 400 kuimbaʼe la okañýva upégui kaméllo ári. 18 Péicha David osalva umi mokõi hembirekópe ha orrekupera opa mbaʼe umi amalequita omonda vaʼekue.+ 19 Mbaʼevete ndofaltái chupekuéra, tahaʼe umi mbaʼe michĩva térã tuicháva. Osalva hikuái itajýra ha itaʼyrakuérape, ha ogueru jey entéro umi ikosakuéra ojegueraha vaʼekue.+ 20 Ha David orrekupera jey iñanimalkuéra ha ogueraha avei umi amalequita vaka, tóro ha umi ovecha. Ha tenondete oraha hikuái umi oipeʼa vaʼekue iñenemígogui, ha umi hénte heʼi ohóvo: “Koʼã mbaʼe David oipeʼa iñenemígogui”.

21 Upéi David og̃uahẽ pe lugár opyta haguépe umi 200 kuimbaʼe. Haʼekuéra ikaneʼõiterei+ kuri ha ndaikatuvéima omoirũ Davídpe, upévare haʼe heʼi chupekuéra opytánte hag̃ua Besor Yrapépe. Koʼã kuimbaʼe oho ohug̃uaitĩ Davídpe ha umi héntepe, ha David oñemoag̃uívo oporandu chupekuéra mbaʼéichapa oĩ hikuái. 22 Péro umi soldádo apytépe oĩ kuri kuimbaʼe iñañáva ha ndovaléiva mbaʼeverã. Haʼekuéra oñepyrũ heʼi: “Koʼãva ndohói kuri ñanendive, upévare natekotevẽi ñameʼẽ chupekuéra mbaʼeve. Káda uno togueraha hembireko, itajýra, itaʼýra ha toho koʼágui. Upévante la oñemeʼẽtava chupekuéra”. 23 David katu osẽ heʼi: “Che ermanokuéra, anína pejapo upéva. Jehová ningo la omeʼẽva ñandéve koʼã mbaʼe, haʼe oñangareko ñanderehe ha ñanepytyvõ ñagana hag̃ua umi mondaha ou vaʼekuépe ñandeperhudika.+ 24 ¿Mbaʼéicha piko péicha pejéta? ¿Peẽ piko pepensa oĩtaha openáva penderehe? Enterovépe otokáta la mísma kósa.+ La oñemeʼẽva umi ohóvape oñorairõ, oñemeʼẽta avei umi opyta vaʼekuépe oñatende ñande kosakuérare”.+ 25 Ha upe guive ojepokuaa ojejapo upéicha, ha upéi Israélpe opytáma kómo léi ojesegi hag̃ua.

26 David ogueru heta mbaʼe iñenemigokuéragui, ha og̃uahẽ rire Ziclágpe, oguerahaka unas kuánta kósa iñamigokuérape. Umíva hína umi kuimbaʼe omoakãva* Judá. David heʼika chupekuéra: “Kóva peteĩ rregálo* peẽme g̃uarã rogueru vaʼekue Jehová enemigokuéragui”. 27 Oguerahaka avei umi oĩvape Betélpe,+ umi oĩvape Ramótpe Néguebpe,* ha umi oĩvape Jatírpe.+ 28 Avei umi oĩvape Aroérpe, Sifmótpe, Estemóape,+ 29 umi oĩvape Racálpe, ha umi jerahmeelita+ siudakuérape ha umi quenita+ siudakuérape. 30 Oguerahaka avei rregálo umi oĩvape Hormápe,+ Borasánpe ha Atácpe, 31 ha umi oĩvape Hebrónpe+ ha entéro umi lugár David ha iñirũnguéra oiko haguérupi.

31 Umi filisteo oñorairõ hína kuri umi israelita ndive.+ Hetaiterei israelita omano Sérro Guilbóape+ ha umi ótro osẽ odiparapa umi filistéogui. 2 Umi filisteo opersegi Saúl ha itaʼyrakuérape, ha haimete metéma ohupyty chupekuéra. Upéi umi filisteo ojuka Saúl raʼykuérape, umíva hína Jonatán,+ Abinadab ha Malki-Súa.+ 3 Ha pe ñorairõ ijetuʼuve ohóvo Saúlpe g̃uarã. Upéi umi soldádo oipurúva árko ha flécha ohecha Saúlpe ha ojapi chupe hikuái, ha haʼe opyta vaiete.+ 4 Upémarõ Saúl heʼi pe soldádo oguerahávape hiʼarmakuéra: “Eguenohẽ nde espáda ha chejuka, ani ág̃a ou umi filisteo kyʼa*+ ha oñemboharái vaipa cherehe chejuka peve”. Péro pe soldádo ndojaposéi upéva pórke okyhyjeterei. Entónse Saúl ojagarra pe espáda ha ojeity hiʼári.+ 5 Ha pe soldádo ohechávo Saúl omanoha,+ ojeity avei ijespáda ári ha omano. 6 Upe díape omano Saúl, mbohapy itaʼýra, pe soldádo ogueraháva chupe hiʼarmakuéra ha umi kuimbaʼe ombaʼapóva chupe g̃uarã.+ 7 Umi israelita oĩva pe ñúre ha Jordán territóriore opilla umi soldádo israelita odiparapa hague, ha Saúl ha itaʼyrakuéra omanóma hague. Upémarõ haʼekuéra avei oheja umi siuda ha odiparapa.+ Upéi umi filisteo ou ha opyta umi siudápe.

8 Al ótro día umi filisteo oho osakea hag̃ua umi omano vaʼekue kosakuéra, ha Sérro Guilbóape otopa hikuái Saúl ha umi mbohapy itaʼyrakuéra retekue.+ 9 Upémarõ umi filisteo oñakãʼo Saúlpe ha oipeʼapa chugui iñarmadúra. Upéi oikuaauka hikuái pe notísia+ umi filisteo território tuichakuére ha avei idioskuéra+ témplope* ha pe puévlope. 10 Umi filisteo oklava peteĩ múrore Saúl retekue Bet-Sánpe,+ ha iñarmadúra omoĩ Astoret témplope. 11 Umi hénte oikóva Jabés-Galaádpe+ ohendu la umi filisteo ojapo vaʼekue Saúl rehe, 12 upémarõ enterovete umi soldádo oviaha pe pyhare pukukue ha omboguejy pe múrogui Saúl ha itaʼyrakuéra retekue. Upéi ou jey Jabéspe ha upépe ohapy hikuái Saúl ha itaʼyrakuéra retekue. 13 Upéi ojagarra hikuái ikanguekue+ ha oñotỹ Jabéspe+ peteĩ tamarísko máta guýpe. Ha oajuna hikuái 7 día aja.