SEGUNDO LÍVRO DE LAS CRÓNICAS

1 David raʼy Salomón goviérno imbareteve ohóvo, ha Ijára Jehová oĩ hendive ha upéicha rupi Salomón ipoderosoiterei.+

2 Ha Salomón ohenoika Israel kompletoitépe: umi héfe de 1.000 soldádope, ha umi héfe de 100 soldádope, avei umi huéspe, enterovete umi kuimbaʼe omoakãvape umi israelítape, ha umi omoakãvape itúa ypykue familiarépe. 3 Upéi Salomón ha pe kongregasión kompletoite osẽ oho pe lugár yvate oĩvape Gabaónpe,+ pórke upépe oĩ vaʼekue Ñandejára tee tavernákulo,* upéva hína pe óga kárpa Jehová siérvo Moisés ojapo vaʼekue pe desiértope. 4 Péro David oguerova vaʼekue Ñandejára tee Árka del Pákto Quiryat-Jearímgui+ ha ogueraha pe lugár haʼe oprepara vaʼekuépe. David ningo ojapo vaʼekue peteĩ óga kárpa pe árkape g̃uarã Jerusalénpe.+ 5 Ha pe altár de kóvre+ ojapo vaʼekue Bezalel,+ haʼéva Urí raʼy, ha Urí haʼe hína Hur raʼy, upéva oñemoĩ vaʼekue Jehová tavernákulo renondépe, ha Salomón ha pe kongregasión oúmi vaʼerã oñemboʼe pe altár renondépe.* 6 Upépe Salomón oofrese Jehová renondépe 1.000 animál ofrénda ojehapývaramo. Haʼe oofrese koʼã animál pe altár de kóvre ári,+ oĩva pe tavernákulope.

7 Upe pyharépe Ñandejára ojechauka Salomónpe isuéñope, ha heʼi chupe: “Ejerure chéve la reipotáva ha ameʼẽta ndéve”.+ 8 Upépe Salomón heʼi Ñandejárape: “Nde ningo nembaʼeporãiterei vaʼekue* che túa David ndive,+ ha chemoĩ rréiramo hekovia.+ 9 Ha koʼág̃a Ñandejára Jehová, toñekumplimína pe promésa rejapo vaʼekue che túa Davídpe,+ pórke nde chemoĩ rréiramo agoverna hag̃ua peteĩ puévlo oĩháme hetaiterei hénte, hetaháicha pe yvykuʼi oĩva ko yvy ape ári.+ 10 Emeʼẽna chéve arandu ha chepytyvõ aikuaa hag̃ua heta mbaʼe,+ ikatu hag̃uáicha adirihi porã ko puévlo, pórke, ¿máva piko ikatúta ohusga ko nde puévlo tuichaitévape?”.+

11 Upémarõ Ñandejára heʼi Salomónpe: “Nde rejerure kuri chéve nde pyʼaite guive romoarandu hag̃ua ha reikuaa hag̃ua heta mbaʼe, ikatu hag̃uáicha regoverna che puévlo romoĩ haguépe rréiramo, ha nderejeruréi nderríko hag̃ua, reñemombaʼeguasu hag̃ua, ni omano hag̃ua umi* ndaijaʼéiva nderehe, avei nderejeruréi reikove* puku hag̃ua.+ 12 Upévare romoarandúta ha roipytyvõta reikuaa hag̃ua heta mbaʼe. Ha hiʼarive ameʼẽta avei ndéve rrikésa, umi hénte nemombaʼéta ha reguerekóta hetaiterei mbaʼe, oguerekoʼỹ haguéicha arakaʼeve umi rréi nde mboyve guare, ni nde rire núnka ndaiporimoʼãi ótro ndeichagua”.+

13 Ha Salomón osẽ oho Gabaóngui,+ pe lugár yvatégui oĩ haguépe pe tavernákulo, ha oho Jerusalénpe ha ogoverna Israel. 14 Salomón osegi ombyaty heta kárro de gérra ha kavaju,*+ haʼe oreko vaʼekue 1.400 kárro ha 12.000 kavaju.* Koʼãva oĩ vaʼekue umi siuda oĩháme umi kárro de gérra+ ha Jerusalénpe,+ namombyryiete pe rréi oĩhágui. 15 Salomón ogovernaha tiémpope oĩ vaʼekue hetaiterei pláta ha óro hetaháicha pe ita,+ ha avei oĩ vaʼekue hetaiterei madéra de sédro hetaháicha umi ígo máta* pe Sefelápe.+ 16 Umi kavaju orekóva Salomón ojegueru vaʼekue Egíptogui,+ ha pe rréi omondo vaʼekue umi komersiántepe ojogua hag̃ua umi kavaju por manáda peteĩ présiore.*+ 17 Káda kárro ojeguerúva Egíptogui ovale 600 monéda* de pláta, ha peteĩ kavaju ovale 150, upéi haʼekuéra ovende jey umíva umi rréi hitítape ha umi rréi de Síriape.

2 Upéi Salomón omanda oñemopuʼã hag̃ua peteĩ óga oñemombaʼeguasu hag̃ua Jehová réra,+ ha peteĩ palásio chupe g̃uarã ikatu hag̃uáicha ogoverna upe guive.+ 2 Ha Salomón ombyaty 70.000 kuimbaʼe ikatúva ojapo oimehaichagua traváho,* 80.000 kuimbaʼe ojoka hag̃ua ita umi montañaháre,+ ha 3.600 kuimbaʼe odirihi hag̃ua chupekuéra.+ 3 Salomón heʼika Hiram+ rréi de Tírope: “Nde ningo remeʼẽ vaʼekue madéra de sédro che túa Davídpe ojapo hag̃ua ipalasiorã, ikatu hag̃uáicha oiko pype. Upévare ajerure ndéve rejapo hag̃ua avei upeichaite cherehehápe.+ 4 Koʼág̃a ningo che amopuʼãta peteĩ óga oñemombaʼeguasu hag̃ua che Jára Jehová réra, ha asantifikáta chupe g̃uarã. Upépe ojehapýta henondépe insiénso hyakuã asýva,+ oñemoĩta kontinuadoite umi pan oñemoĩva ojoʼári,*+ ha umi ofrénda ojehapýva ojejapótava pyhareve ha kaʼaru,+ umi sábado,+ jasy raʼy jave+ ha ojejapo jave umi fiésta+ ore Jára Jehovápe. Péicha siémpre ojejapo vaʼerã Israélpe. 5 Pe óga che amopuʼãtava tuichaitereíta ha iporãitereíta, pórke ore Jára tuichave entéro umi ótro diósgui. 6 Péro, ¿máva voi piko ikatúta ojapo chupe peteĩ óga? Pórke umi yvága ijyvatevéva jepe ndaikatúi ogueropuʼaka chupe,+ ¿ha che piko máva ajapo hag̃ua chupe peteĩ óga? Peteĩ lugár oñemotimbo hag̃ua henondépe umi sakrifísio, upéva añoite la ikatúva ajapo. 7 Upévare, emboúna chéve peteĩ artesáno ivaléva ha ombaʼapokuaáva óro rehe, pláta, kóvre,+ iérro, lána líla, lána pytã ha ílo hovy rehe, ha avei ojapokuaáva adórno. Haʼe ombaʼapóta Judá ha Jerusalénpe umi che artesáno ivalévandi, umívape che túa David oiporavo vaʼekue.+ 8 Eguerukána chéve pe Líbanogui madéra de sédro, enévro+ ha madéra hérava sándalo,*+ pórke che aikuaa nde siervokuéra ivaletereiha oity hag̃ua umi yvyramáta oĩva Líbanope.+ Che siervokuéra ombaʼapóta nde siervokuérandi+ 9 oprepara hag̃ua chéve heta madéra, pórke ko óga amopuʼãtava tuichaitereíta hína. 10 Ha che amongarúta umi nde siérvope,+ ameʼẽta umi oitývape umi yvyramáta 20.000 coro* trígo, 20.000 coro* seváda, 440.000 lítro* víno ha 440.000 lítro* aséite”.

11 Upémarõ pe rréi Hiram de Tiro oskrivi peteĩ mensáhe ha omondo Salomónpe: “Jehová ohayhu rupi ipuévlo nemoĩ rréiramo”. 12 Hiram heʼi avei chupe: “Toñemombaʼeguasu Jehová Israel Jára, pe ojapo vaʼekue yvága ha yvy, pórke omeʼẽ rréi Davídpe peteĩ itaʼyrarã iñarandúva,+ iñakãporãva ha ontendéva heta mbaʼe,+ haʼe ojapóta peteĩ óga Jehovápe g̃uarã ha peteĩ óga ikatu hag̃uáicha ogoverna upe guive. 13 Ha koʼág̃a che amondo hína ndéve peteĩ artesáno ivaléva ha iñarandúva, haʼe héra Hiram-Abí,+ 14 haʼe hína peteĩ kuña danita memby, péro itúa haʼe vaʼekue peteĩ kuimbaʼe Tirogua. Haʼe ombaʼapokuaa óro rehe, pláta, kóvre, iérro, ita, yvyra, lána líla, ílo hovy, lána pytã+ ha téla iporãva rehe. Haʼe ojapokuaa opaichagua adórno ha oimehaichagua divúho oñemeʼẽva chupe.+ Hiram ombaʼapóta umi ne artesáno ivalévandi, ha umi artesáno ivaléva nde túa David che ruvicha oiporavo vaʼekuéndi. 15 Ha koʼág̃a egueruka chéve pe trígo, seváda, aséite ha víno repromete vaʼekue remeʼẽtaha nde siervokuérape.+ 16 Ha ore roitýta umi yvyramáta oĩva Líbanope,+ kompletoite umi reikotevẽva, rojokuáta ojuehe ha rogueraháta ndéve pe mar rupi Jope+ peve, ha nde regueraháta upégui Jerusalénpe”.+

17 Upémarõ Salomón ojapo peteĩ sénso, ha okonta kompletoite umi kuimbaʼe extranhéro oikóvape Israélpe+ oikuaa hag̃ua mboýpa oĩ, ha otopa oĩha 153.600 kuimbaʼe. Ko sénso haʼe ojapo itúa David ojapo riréma pe ótro sénso.+ 18 Upémarõ oasigna ijapyteguikuéra 70.000 kuimbaʼe ojapo hag̃ua oimehaichagua traváho,* 80.000 kuimbaʼe ojoka hag̃ua ita+ umi montañaháre, ha 3.600 odirihi hag̃ua chupekuéra.+

3 Ha Salomón oñepyrũ omopuʼã Jehová rogarã+ Jerusalénpe, pe Sérro Móriape,+ upépe Jehová ojechauka vaʼekue Salomón túa Davídpe.+ Omopuʼã pe lugár David oprepara haguépe, pe oñemopotĩháme semílla, upe oĩ vaʼekue Ornán+ pe jebuseo yvýpe. 2 Oñepyrũ omopuʼã pe segundo díape pe segundo méspe, 4 áño ogoverna haguépe. 3 Pe simiénto Salomón omoĩ vaʼekue omopuʼã hag̃ua Ñandejára tee rogarã ipuku 26 métro 70 sentímetro,* ha ipe 8 métro 90 sentímetro,*+ asegún pe medída yma guare.* 4 Pe entráda itechopáva* oĩva fréntepe oreko la mísma medída orekóva pe témplo: ipe 8 métro 90 sentímetro,* ha ijyvatekue katu oreko 8 métro 90 sentímetro.* Ha orrevestipaite pe koty ryepy óro púrope.+ 5 Pe koty guasu* orrevestipaite madéra de enévrope ha upéi orrevestipaite óro iporãvape,+ ha oadorna hag̃ua ojapo hese palméra raʼanga+ ha omoĩ avei kadéna.+ 6 Avei orrevesti hag̃ua pe témplo omoĩ hese ita vera iporãitereíva.+ Ha pe óro+ ojepuru vaʼekue ojegueru Parváimgui. 7 Pe témplo orrevestipaite órope: umi víga, umi entráda, umi pare ha umi okẽ,+ avei ojapo keruvín* raʼanga umi parére.+

8 Upéi ojapo pe koty* hérava Santísimo,+ ipukukue oreko 8 métro 90 sentímetro,* elmimoite pe témplo pekue, ha pe Santísimo ipe 8 métro 90 sentímetro.* Ha orrevesti hag̃ua oipuru 20.520 kílo* óro iporãva.+ 9 Ha ojepuru 570 grámo* óro ojejapo hag̃ua umi klávo, ha umi kotyʼi oĩva yvate orrevestipaite avei órope.

10 Upéi pe koty* héravape Santísimo ojapo mokõi keruvín raʼanga ha orrevestipaite órope.+ 11 Umi mokõi keruvín pepo+ oñondive ipuku en totál 8 métro 90 sentímetro.* Pe primer keruvín pepo ipuku un ládo 2 métro 22 sentímetro imédio* ha pe ipepo púnta oja pe koty parére, pe ótro ládo ipepo ipuku 2 métro 22 sentímetro imédio* ha pe ipepo púnta oja pe ótro keruvín pepo púntare. 12 Ha pe ótro keruvín pepo ipuku un ládo 2 métro 22 sentímetro imédio* ha pe ipepo oja pe ótro ládo pe pare oĩvare pe kotýpe, pe ótro ipepo ipuku 2 métro 22 sentímetro imédio* ha pe ipepo púnta oja pe primer keruvín pepo púntare. 13 Umi mokõive keruvín pepo ojepyso ha en totál ipuku oñondive 8 métro 90 sentímetro,* koʼã keruvín raʼanga oĩ vaʼekue oñemboʼyhápe ha omaña pe hyepy gotyo.*

14 Haʼe ojapo avei pe kortína+ ílo hovy, lána líla, lána pytã ha téla iporãvagui, avei ovorda hese keruvín raʼanga.+

15 Upéi ojapo mokõi pilár+ pe témplo renondépe, umi mokõi pilár en totál ohupyty 15 métro 57 sentímetro imédio,* ha umi apuʼa guasu* oñemoĩva adórnoramo umi pilár akãre oreko 2 métro 22 sentímetro imédio.*+ 16 Ojapo avei kadéna peteĩ kollárcha ha omoĩ umi pilár akãre, ojapo avei 100 granáda de kóvre ha omoĩ umi kadénare. 17 Upéi haʼe okoloka umi pilár pe témplo fréntepe, peteĩva omoĩ a la derécha* ha pe ótro a la iskiérda.* Pe oĩva a la derécha ombohéra Jakín* ha pe oĩva a la iskiérda ombohéra Boaz.*

4 Upéi Salomón ojapo pe altár de kóvre,+ ha ipuku 8 métro 90 sentímetro,* ipe 8 métro 90 sentímetro,* ha ijyvate 4 métro 45 sentímetro.*

2 Upéi haʼe ojapo pe Palangána Guasu* de kóvre.+ Pe Palangána ijapuʼa ha ijuru oreko 4 métro 45 sentímetro* peteĩ hembeʼy guive pe ótro hembeʼy peve, ijyvate 2 métro 22 sentímetro imédio,* ha alrrededór oreko 13 métro 35 sentímetro.*+ 3 Ha pe Palangána Guasu rembeʼy guýpe alrrededór oĩ 2 fíla andai apuʼa raʼanga.+ Oĩ 10 andai apuʼa káda 44 sentímetro imédio,* ha koʼã andai raʼanga oĩ pe Palangána Guasu jerére kompletoite. Pe Palangána Guasu ha umi andai apuʼa raʼanga de unoite ojejapo kuri. 4 Upe Palangána Guasu oĩ 12 tóro+ de kóvre ári, mbohapy tóro omaña nórte gotyo, mbohapy oéste gotyo, mbohapy sur gotyo ha mbohapy éste gotyo. Pe Palangána Guasu oñemboguapy hiʼarikuéra, ha umi tóro retyma hapykuepegua oĩ mbyte gotyo pe Palangána Guasu guýpe. 5 Ko Palangána Guasu iñanambusu 7,4 sentímetro,* ha hembeʼy ojogua peteĩ kambuchi rembeʼýpe, haʼete lírio poty. Ha ikatu ija pype 66.000 lítro* y.

6 Avei ojapo 10 palangána tuicháva, ojejohéi ha oñenhuaga hag̃ua umi mbaʼe ojepuru vaʼekue ojejapo hag̃ua umi ofrénda ojehapýva.+ Ha omoĩ umi palangána pe témplo kostádope, 5 omoĩ a la derécha ha 5 a la iskiérda.+ Péro pe y oĩva pe Palangána Guasu de kóvrepe umi saserdóte oipuru ojepohéi ha ojepyhéi hag̃ua.+

7 Upéi ojapo 10 kandelávro de óro,+ asegún pe modélo ojeʼe vaʼekue ojejapo hag̃ua,+ ha omoĩ pe témplo ryepýpe, 5 a la derécha ha 5 a la iskiérda.+

8 Haʼe ojapo avei 10 mesa ha omoĩ pe témplo ryepýpe, 5 a la derécha ha 5 a la iskiérda.+ Avei ojapo 100 tasón de óro.

9 Upe rire ojapo umi saserdóte korapyrã,+ avei pe korapy tuichaitéva, ha umi portón umi korapýpe g̃uarã.+ Upéi orrevesti kóvrepe koʼã portón. 10 Ha omoĩ pe Palangána Guasu a la derécha pe témplogui, suréste gotyo.+

11 Hiram ojapo avei umi válde ojegueraha hag̃ua tanimbu, umi pála ha tasón.+

Hiram ningo ojapopaite umi traváho Ñandejára tee rógape, rréi Salomónpe g̃uarã.+ Haʼe ojapo: 12 umi mokõi pilár+ ha umi apuʼa guasu* ojoguáva kambuchípe oĩva umi pilár akãre, umi mokõi rred joguaha+ oadornáva umi apuʼa guasu oĩva umi pilár akãre ojoguáva kambuchípe, 13 umi 400 granáda joguaha+ oñemoĩva umi mokõi rred joguaháre, 2 fíla granáda káda rred joguaháre g̃uarã, umíva oñemoĩ oadorna hag̃ua umi apuʼa guasu oĩva umi pilár akãre ojoguáva kambuchípe,+ 14 umi 10 karretílla ha umi 10 palangána oñemoĩva umi karretíllape,+ 15 pe Palangána Guasu ha umi 12 tóro de kóvre oñemoĩva pe Palangána Guasu guýpe,+ 16 umi válde ojegueraha hag̃ua tanimbu, umi pála, umi tenedór+ ha kompletoite umi tembiporu. Hiram-Abiv+ ojapo koʼã mbaʼe kóvregui ha omboverapaite, koʼã mbaʼe ojapo rréi Salomónpe, Jehová rógape g̃uarã. 17 Pe rréi omboyku koʼã mbaʼe ha omoĩ umi mólde ojejapo vaʼekuépe ñaiʼũgui Jordán distrítope, éntre Sucot+ ha Zeredá. 18 Salomón ojapo vaʼekue hetaiterei tembiporu, upéicha rupi ndojekuaái mboy kílo kóvrepa ojepuru rakaʼe.+

19 Salomón ojapopaite vaʼekue entéro mbaʼe+ Ñandejára teépe g̃uarã: pe altár de óro,+ umi mesa+ oñemoĩha pe pan oñepresentáva Ñandejárape,+ 20 umi kandelávro ha umi lamparaʼi de óro púro,+ oñemyendýva ohesape hag̃ua pe Santísimo* renondépe, asegún oñemanda haguéicha. 21 Ojapo avei umi yvoty, umi lamparaʼi ha umi pínsa* ojepurútava ojepeʼa hag̃ua umi lamparaʼi mécha, koʼãva de oropaite vaʼekue, ojejapo pe óro ipurovévagui, 22 umi pínsa oñembogueha umi lamparaʼi, umi tasón, umi kópa ha umi mbaʼyru ojehapyha insiénso, koʼãva de óro púro vaʼekue.+ Haʼe orrevesti avei órope umi okẽ pe Santisimopegua+ ha umi okẽ oĩva pe témplo* entrádape.

5 Ha péicha Salomón ojapo entéro mbaʼe oñekotevẽva oñetermina hag̃ua Jehová róga.+ Upéi Salomón omoinge Ñandejára tee róga tesoreríape umi mbaʼe itúa David osantifika vaʼekue Ñandejárape,+ avei omoinge upépe pe pláta, pe óro ha kompletoite umi ótro tembiporu.+ 2 Upe tiémpope ningo Salomón ombyaty umi kuimbaʼe omoakãva* Israélpe, enterovete umi omoakãvape umi trívu, ha umi omoakãvape ituakuéra ypykue familiarépe Israélpe. Haʼekuéra ou Jerusalénpe ogueraha hag̃ua Jehová Árka del Pákto pe Siuda de Davídgui,+ térã Sióngui.+ 3 Enterovete umi kuimbaʼe Israelpegua oñembyaty pe rréi renondépe ojejapo jave pe fiésta* pe séptimo méspe.+

4 Ha oupaite rire umi kuimbaʼe omoakãva Israel, umi levita ohupi ogueraha pe árka.+ 5 Haʼekuéra ogueru pe árka, pe tavernákulo,*+ ha kompletoite umi tembiporu sagrádo oĩ vaʼekue pe tavernákulope. Umi saserdóte ha umi levita* oguerupaite koʼã mbaʼe. 6 Rréi Salomón ha enterovete umi israelita oñembyaty vaʼekue oĩ pe árka renondépe. Ha ojesakrifika hetaiterei ovecha ha tóro,+ upéicha rupi ndaikatúi vaʼekue ni oñekontapa. 7 Upéi umi saserdóte ogueraha Jehová Árka del Pákto hendag̃uáme, pe témplope pe koty fondoitepeguápe, upéva hína pe Santísimo, ha omoĩ hikuái umi keruvín* pepo guýpe.+ 8 Umi keruvín pepo ojepyso pe árka oĩha ári, péicha umi keruvín omoʼã pe árka kompletoite ha umi yvyra puku+ oĩva hese. 9 Umi yvyra ningo ipukueterei ha upévare umi ipúnta ojekuaa pe koty hérava Sánto guive, oĩva pe koty fondoitepegua renondépe, péro ndojehechái oka guive. Ha upépe oĩ koʼag̃aite peve. 10 Pe árka ryepýpe ningo ndaipóri vaʼekue mbaʼevete, sólamente umi mokõi ita ipéva Moisés omoĩ vaʼekue Horébpe.+ Upépe ningo Jehová ojapo vaʼekue peteĩ kompromíso+ pe puévlo de Israel ndive osẽrõ guare Egíptogui.+

11 Upéi umi saserdóte osẽ pe lugár sántogui (pórke entéro umi saserdóte oĩ vaʼekue upérõ oñesantifika kuri,+ tahaʼe haʼéva grupopegua).+ 12 Ha entéro levita opurahéiva+ omonde kuri ao ojejapóva téla iporãvagui, ha oreko hikuái platíllo, árpa ha hetave instruménto de kuérda. Koʼãvape odirihi vaʼekue Asaf,+ Hemán,+ Jedutún,+ itaʼyrakuéra ha iñermanokuéra. Haʼekuéra oñemboʼy éste gotyo pe altárgui, ha hendivekuéra oĩ 120 saserdóte ombopúva trompéta.+ 13 Ha umi ombopúva trompéta ha umi opurahéiva oñepyrũ omombaʼeguasu ha oagradese oñondivepa Jehovápe, ha oñehendu pe trompéta pu, umi platíllo ha umi instruménto musikál ryapu oñemombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe, “pórke haʼe ivuenoiterei, ha siémpre oporohayhueterei”.*+ Upe javete ojagarrapaite peteĩ arai pe ógape, haʼéva hína Jehová róga.+ 14 Ha umi saserdóte ndaikatuvéima osegi ojapo hembiapo pe arai káusare, pórke Jehová podér omimbipáva omyenyhẽ Ñandejára tee róga.+

6 Upérõ Salomón heʼi: “Jehová, nde ningo ere vaʼekue reĩtaha pe arai hũme.+ 2 Che ningo ajapopáma ndéve g̃uarã peteĩ óga iporãitereíva, peteĩ lugár reiko hag̃ua pára siémpre”.+

3 Upéi pe rréi ojere ha omaña umi hénte oĩha gotyo ha ovendesi kompletoite umi israelita oñembyaty vaʼekuépe, upérõ guare haʼekuéra oñemboʼy hína kuri upépe.+ 4 Haʼe heʼi: “Toñemombaʼeguasu Jehová Israel Járape, haʼete voi opromete vaʼekue che túa Davídpe ha iporupiete okumpli koʼã mbaʼe. Haʼe heʼi vaʼekue: 5 ‘Aguenohẽha día guive che puévlope Egíptogui, neʼĩra gueteri aiporavo peteĩ siuda Israel trivukuéra apytégui, oñemopuʼã hag̃ua peteĩ óga oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra,+ ha ndaiporavói ni peteĩ kuimbaʼe omoakã hag̃ua che puévlo Israélpe. 6 Péro koʼág̃a aiporavo Jerusalénpe+ oñemombaʼeguasu hag̃ua upépe che réra, ha aiporavo Davídpe omoakã hag̃ua che puévlo Israel’.+ 7 Ha che túa David ipyʼaite guive ojapose vaʼekue peteĩ óga oñemombaʼeguasu hag̃ua Jehová Israel Jára réra.+ 8 Péro Jehová heʼi che túa Davídpe: ‘Nde ningo nde pyʼaite guive rejapose peteĩ óga oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra, ha oĩ porãiterei la rejapose upéva nde pyʼaite guive. 9 Péro nde neremopuʼãmoʼãi upe óga, síno nde raʼy onasétava, haʼe hína upe omopuʼãtava pe óga oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra’.+ 10 Ha Jehová okumpli upe opromete vaʼekue, pórke che apyta che túa David rekovia ha aguapy Israel trónope+ Jehová opromete haguéicha.+ Ha che amopuʼãma avei pe óga oñemombaʼeguasu hag̃ua Jehová Israel Jára réra, 11 ha ajapo avei pe árka rendag̃ua, oĩháme umi mokõi ita ipéva orekóva pe kompromíso+ Jehová ojapo vaʼekue pe puévlo de Israel ndive”.

12 Upéi Salomón oñemboʼy Jehová altár renondépe, kompletoite umi israelita oñembyatýva renondépe, ha omopuʼã ipo yvate gotyo oñemboʼe hag̃uáicha.+ 13 (Salomón ningo ojapo kuri peteĩ esenário de kóvre ha omoĩ pe korapy mbytépe.+ Upéva ipuku 2 métro 22 sentímetro imédio,* ipe 2 métro 22 sentímetro imédio,* ha ijyvate 1 métro 33 sentímetro imédio,* ha Salomón oñemboʼy hína kuri upépe). Upéi haʼe oñesũ kompletoite umi israelita oñembyatýva renondépe, ha omopuʼã ipo yvága gotyo oñemboʼe hag̃ua,+ 14 ha heʼi: “Israel Jára Jehová, ndaipóri ningo ótro Dios ndeichagua yvágape ni ko yvy ape ári, nde rekumpli ne kompromíso ha rehechauka nembaʼeporãitereiha* umi ndeservívandi ipyʼaite guive.+ 15 Nde ningo rekumpli pe promésa rejapo vaʼekue che túa Davídpe.+ Ndete repromete vaʼekue chupe, ha koestedía nde porupiete rekumpli upéva.+ 16 Ha koʼág̃a Jehová Israel Jára, ekumplimína pe promésa rejapo vaʼekue che túa Davídpe, eréramo guare: ‘Nde raʼykuéra oñatendéramo mbaʼéichapa oiko hína, ha oikóramo che léi heʼiháicha, nde rejapóma haguéicha,+ upéicharõ siémpre oĩta ne familiare oguapýva Israel trónope’.+ 17 Ha koʼág̃a Jehová Israel Jára, ekumplimína pe promésa rejapo vaʼekue che túa Davídpe.

18 Ñandejára, ¿nde piko reikóne yvyporakuérandi ko yvy ape ári?+ ¡Pe yvága ijyvatevéva jepe ningo michĩ ndéve g̃uarã,+ ha mbaʼéicha piko upéicharõ reikóta ko óga amopuʼã vaʼekuépe ndéve g̃uarã!+ 19 Che Jára Jehová, ehendumína koʼág̃a che ñemboʼe ha nembaʼeporãmi chendive, ejapysakamína cherehe ha chepytyvõ, ha ehendumi ko ñemboʼe ajapóva ne renondépe. 20 Ejesarekomína ko ógare ára ha pyhare, ko lugár rehe ningo nde ere vaʼekue remoĩtaha nde réra.+ Ehendumína nde siérvo oñemboʼe jave ndéve ko lugár gotyo. 21 Ha ehendumína nde siérvo ojerurévape ndéve reipytyvõmi hag̃ua chupe, ha nde puévlo Israel ojerure asývape ndéve oñemboʼévo ko lugár gotyo,+ ha ejapysakamína orerehe pe yvága guive, pe lugár reikoha guive,+ orerendu ha oreperdonamína.+

22 Peteĩ kuimbaʼe rehe ojeʼéramo opeka hague hapicha kóntrape, ha pe hapicha heʼi chupe ohura* hag̃ua haʼe ndojapói hague, ha haʼe oúramo ko ógape nde altár renondépe ojapo rupi upe huraménto,*+ 23 upéicharõ, ehendumíkena pe yvága guive ha ehusga nde siervokuérape, erévo mávapa pe mbaʼe vai apoha ha epaga chupe upe ojapo vaʼekuére,+ ha avei erévo inosenteha* pe ihústova ha evendesi chupe ihústo haguére.+

24 Umi enemígo ogana vove nde puévlo Israélpe pórke osegi opeka ne kóntrape,+ ha upéi ojevy hikuái ne rendápe ha omombaʼeguasu nde réra,+ ha oñemboʼe+ ko ógape ojerure asývo ndéve reipytyvõ hag̃ua chupekuéra,+ 25 upéicharõ ehendumína yvága guive+ ha eperdona nde puévlo Israel pekádo, ha egueru jey chupekuéra ko yvy remeʼẽ vaʼekuépe chupekuéra ha ituakuéra ypykuépe.+

26 Ha pe yvága oñemboty vove ha ndokyvéi,+ pórke haʼekuéra osegi opeka ne kóntrape,+ ha upéi oñemboʼe hikuái ko lugár gotyo, omombaʼeguasu nde réra ha ojevy hikuái hembiapo vaikuégui pórke nde rejapo chuguikuéra hénte iñumíldeva,*+ 27 upéicharõ ehendumína yvága guive ha eperdona nde siervokuéra pekádo, nde puévlo Israel pekádo, chupekuéra nde remboʼéta oguata hag̃ua pe tape porãre,+ ha embou ama+ ko yvy ape ári, ko yvy ningo nde remeʼẽ vaʼekue nde puévlope iñerensiarã.

28 Oúramo ñembyahýi ko paíspe,+ térã oúramo mbaʼasy,+ yvytu aku, umi plantasión ivichopa+ ha oñehundi, oúramo hetaiterei tuku,+ umi tuku hoʼupáva la oĩva guive, térã umi iñenemigokuéra omongoráramo peteĩva umi siuda oĩva ko paíspe,*+ oúramo oimehaichagua mbaʼe vai térã mbaʼasy,+ 29 tahaʼe haʼéva pe ñemboʼe,+ tahaʼe jepe raʼe peteĩ kuimbaʼe térã nde puévlo Israel kompletoite upe ojerure asýva ndéve nembaʼeporã hag̃ua+ (pórke káda uno oikuaa porã mbaʼépa oipyʼapy ha ombohasa asy chupe),+ ha upévare omopuʼã hikuái ipo ko óga gotyo oñemboʼe hag̃ua,+ 30 upéicharõ ehendumíkena yvága guive, pe lugár nde reikoha guive.+ Ha eperdonákena+ ha emyengovia káda únope asegún pe ojapo vaʼekue, pórke nde reikuaa porã mbaʼépa oreko hikuái ikorasõme (nde añoite reikuaa porã yvypóra korasõ).+ 31 Péicha okyhyjéta ndehegui hikuái ha nderrespetáta, ha oikóta nde rapére oikove aja entéro ko yvy remeʼẽ vaʼekuépe ore tuakuéra ypykuépe.

32 Avei pe extranhéro ndahaʼéiva nde puévlo Israelgua oúramo koʼápe peteĩ nasión mombyry opytávagui, oikuaa rupi nde réra tuichaitéva,+ ndepoderóso ha ndepyapy mbareteha, ha ou oñemboʼe ko óga gotyo,+ 33 upéicharõ ehendumíkena yvága guive, pe lugár nde reikoha guive, ha ejapomína pe extranhéro ojerure haguéicha ndéve, ikatu hag̃uáicha enterove umi puévlo oĩva ko yvy ape ári oikuaa nde réra,+ okyhyje ndehegui ha nderrespeta ojapoháicha nde puévlo Israel, ha toikuaa hikuái ko óga che amopuʼã vaʼekue omombaʼeguasuha nde réra.

34 Nde puévlo ohóramo oñorairõ hag̃ua iñenemigokuérandi tahaʼe haʼehápe,+ ha oñemboʼe ndéve+ ko siuda reiporavo vaʼekue gotyo ha ko óga che amopuʼã vaʼekue gotyo oñemombaʼeguasu hag̃ua nde réra,+ 35 upéicharõ ehendumína yvága guive iñemboʼekuéra ha ojerure asy jave ndéve nembaʼeporã hag̃ua hendivekuéra, ha ejapókena hustísia hesehapekuéra.+

36 Nde puévlo opekáramo ne kóntrape (pórke ndaipóri ningo yvypóra ndopekáiva),+ ha ndepochyeterei hendivekuéra ha reheja rei chupekuéra iñenemígo poguýpe, ha umi ogueraha vaʼekue chupekuéra prisionéroramo peteĩ lugárpe, tahaʼe ag̃ui térã mombyry,+ 37 ha upéi ohechakuaa ojavy hague hikuái pe nasión ojegueraha haguépe prisionéroramo, ha ojevy ne rendápe ha ojerure asy ndéve nembaʼeporã hag̃ua hendivekuéra pe nasión oĩháme prisionéroramo, ha heʼi hikuái: ‘Ropeka ha tuicha rofalla, ivaieterei ningo la rojapo vaʼekue’,+ 38 ha oĩ aja pe nasión ojegueraha haguépe chupekuéra prisionéroramo,+ ojevy hikuái ne rendápe ipyʼaite guive+ ha hekove* kompletoite reheve, ha oñemboʼe ndéve ko yvy remeʼẽ vaʼekue gotyo umi ituakuéra ypykuépe, ko siuda reiporavo vaʼekue+ ha ko óga amopuʼã vaʼekue gotyo nde rérape g̃uarã, 39 upéicharõ ehendumíkena iñemboʼekuéra yvága guive, pe lugár nde reikoha guive, ha avei ojerure asy jave ndéve nembaʼeporã hag̃ua hendivekuéra. Ejapókena hustísia hesehapekuéra,+ ha eperdonamína nde puévlo opeka vaʼekuépe ne kóntrape.

40 Koʼág̃a che Jára, ejesarekomína ha ehendu oĩ jave oñemboʼéva ndéve ko lugár guive.*+ 41 Ñandejára Jehová, epuʼãna ha eju pe lugár repytuʼutahápe,+ nde ha pe árka ohechaukáva nembareteha. Ñandejára Jehová, umi nde saserdóte tohechauka nde resalvaha umi héntepe,* ha umi ifiélva ndéve tovyʼa umi mbaʼe iporãvare.+ 42 Ñandejára Jehová, anína rerrechasa* upe reiporavo vaʼekuépe.+ Nemanduʼákena mbaʼeichaitépa rehayhu vaʼekue* nde siérvo Davídpe”.+

7 Upéi, Salomón oñemboʼepamírente,+ ou tata yvágagui+ ha ohapypaite umi ofrénda ojehapýva ha umi sakrifísio, ha Jehová podér ojagarrapaite pe óga.+ 2 Ha umi saserdóte ndaikatúi oike Jehová rógape, pórke Jehová podér ojagarrapaite Jehová róga.+ 3 Pe puévlo de Israel kompletoite ohecha pe tata oúrõ guare yvágagui ha Jehová podér oĩrõ guare pe óga ári, upépe oñesũ ha oñakãityete hikuái pe písore. Haʼekuéra oñakãityete ha oagradese Jehovápe, “pórke haʼe ivuenoiterei, ha siémpre oporohayhueterei”.*

4 Upéi pe rréi ha pe puévlo kompletoite oofrese umi sakrifísio Jehová renondépe.+ 5 Rréi Salomón omeʼẽ sakrifísioramo 22.000 tóro ha 120.000 ovecha. Péicha pe rréi ha pe puévlo kompletoite oinagura Ñandejára tee róga.+ 6 Ha umi saserdóte oñemboʼy káda uno ilugárpe ha avei umi levita orekóva instruménto musikál ojepurúva ojepurahéi hag̃ua Jehovápe.+ (Pe rréi David ojapo vaʼekue koʼã instruménto musikál ojeagradese hag̃ua Jehovápe, “pórke haʼe siémpre oporohayhueterei”, péicha heʼi vaʼerã kuri hikuái David opurahéi vove hendivekuéra* omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape). Ha umi saserdóte ombopu hatã umi trompéta+ henondepekuéra, ha upe aja entéro umi israelita oñemboʼy hína.

7 Upérõ Salomón osantifika pe korapy mbyte oĩva Jehová róga renondépe, pórke upépe oofrese kuri umi ofrénda ojehapýva+ ha umi ikyrakue oĩva umi ofrénda de paz rehe, pórke pe altár de kóvre+ Salomón ojapo vaʼekue michĩetereíma ha ndaijapái pype umi sakrifísio ojehapýva, umi ofrénda de semílla+ ha umi animál kyrakue.+ 8 Upérõ Salomón ojapo pe fiésta* Israel kompletoiténdi 7 día aja.+ Lebó-Hamat* guive Egipto Yrape*+ peve hetaiterei hénte oñembyaty. 9 Péro pe 8 diahápe* ojapo hikuái peteĩ rreunión sagráda,+ pórke 7 día aja ofesteha hikuái oñeinagura haguére pe altár, ha upéi pe fiésta ojejapóva jepi voi 7 día aja. 10 Upéi pe día 23 pe séptimo méspe, Salomón omondo hógape pe puévlope. Haʼekuéra oñeñandu porã+ ha ovyʼa ohóvo ipyʼaite guive entéro mbaʼe porã Jehová ojapo vaʼekuére David ha Salomón rehehápe, ha ipuévlo Israel rehehápe.+

11 Péicha Salomón ojapopa Jehová róga ha pe rréi palásio.+ Salomón ojapo entéro mbaʼe ojapose vaʼekue Jehová rógape g̃uarã, ha pe palásio ojapo vaʼekue imbaʼerã osẽ porã avei chupe.+ 12 Upéi, pe pyhare Jehová ojechauka Salomónpe isuéñope,+ ha heʼi chupe: “Ahendu la ne ñemboʼe, ha aiporavo ko lugár chembaʼerã ikatu hag̃uáicha ojejapo chéve sakrifísio ko ógape.+ 13 Upéicharõ, ambotýrõ pe yvága ha ndokyvéi, ha amondóramo tuku hoʼupa hag̃ua umi plantasión oĩva ko paíspe, ha amboúramo mbaʼasy che puévlope, 14 ha ko che puévlo orekóva che réra+ oñembyasýramo,+ oñemboʼe ha ojevy jeýramo che rendápe, ha ohejáramo umi mbaʼe vai ojapóva,+ upéicharõ che ahendúta chupekuéra yvága guive, aperdonáta umi hembiapo vaikue ha upe yvy iporã jeýta.+ 15 Koʼág̃a guive siémpre ahendúta umi oñemboʼévape ko lugárpe ha ajesarekóta hesekuéra.+ 16 Che aiporavóma ha asantifikáma ko óga amoĩvo upépe che réra pára siémpre,+ ha che siémpre ajesarekóta ha apensáta hese.+

17 Ha nde reikóramo che renondépe nde túa David oiko haguéicha, ha rejapo entéro mbaʼe amanda vaʼekue ndéve, rekumpli umi che léi ha umi mbaʼe ihústova ajeruréva,+ 18 upéicharõ amoĩta ne tróno ha ne goviérno ndopamoʼãi,+ apromete haguéicha nde túa Davídpe+ haʼévo chupe: ‘Siémpre oĩta ne familiare ogovernáva Israélpe’.+ 19 Péro nde reñemomombyrýramo chehegui, ha nderesarái che mandamientokuéragui ha umi léi ameʼẽvagui ndéve, ha reho reservi umi ótro dióspe ha reñesũ henondepekuéra,+ 20 upéicharõ ahapoʼóta Israélpe ko yvy ameʼẽ vaʼekuégui peẽme,+ ha aipeʼáta che resa renondégui ko óga asantifika vaʼekue che rérape g̃uarã, peñemotĩta entéro umi ótro puévlo renondépe ha oñembohorýta penderehe hikuái.+ 21 Ha ko óga oñehundietéta, entéro ohasáva ijypýrupi omañáta hese, ijurujáita opytávo,+ ha heʼíta: ‘¿Mbaʼére piko Jehová ojapo péicha ko yvýre ha ko ógare?’.+ 22 Upépe heʼíta hikuái: ‘Péva oiko pórke haʼekuéra oheja Ijára Jehovápe,+ ituakuéra ypykue Járape, upe oguenohẽ vaʼekuépe chupekuéra Egíptogui,+ ha ojagarra hikuái umi ótro dios, oñesũ henondepekuéra ha oñepyrũ oservi chupekuéra.+ Upévare haʼe ogueru hiʼarikuéra entéro koʼã mbaʼe vai’”.+

8 Salomón omopuʼã vaʼekue 20 áñope Jehová róga ha ipalasiorã.+ 2 Upe rire Salomón omopuʼã jey umi siuda omeʼẽ vaʼekue chupe Hiram,+ ha omoĩ umi israelítape oiko hag̃ua upépe. 3 Upéi Salomón oñorairõ umi hénte oikóvandi Hamat-Zobápe ha ojagarra upe lugár. 4 Upe rire Salomón orreforsa* Tadmor, oĩva pe desiértope, ha kompletoite umi siuda+ haʼe omopuʼã vaʼekue Hamátpe,+ umívape oñeñongatu vaʼekue hiʼupy. 5 Avei omopuʼã Bet-Horón Alta+ ha Bet-Horón Baja,+ oamuralla, omoĩ chupe okẽ guasu ha ojapo umi okẽ trankarã. 6 Avei omopuʼã Baalat+ ha entéro umi siuda Salomón oñongatuhápe umi hiʼupy, umi siuda oĩháme umi kárro de gérra,+ umi siuda oikohápe umi kuimbaʼe kavaju arigua, ha entéro mbaʼe Salomón omopuʼãse vaʼekue Jerusalénpe, pe Líbanope ha kompletoite pe território oĩvape ipoguýpe.

7 Ha umi hénte hemby vaʼekue umi amorreokuéra apytégui, umi hitita, umi perizita, umi heveo ha umi jebuseo apytégui,+ umíva ndahaʼéi hína israelita,+ 8 koʼãva familiare opyta vaʼekue pe paíspe, ha umívape Salomón ombyaty omombaʼapo pohýi hag̃ua koʼag̃aite peve.+ Koʼã héntepe umi israelita ndaikatúi vaʼekue ohundipa.+ 9 Péro Salomón ndojapói vaʼekue esklávo ni peteĩ israelítagui ombaʼapo hag̃ua chupe,+ pórke haʼekuéra ningo haʼe vaʼekue igerrerokuéra, ijofisialkuéra héfe, ha héfe umi omanehávape g̃uarã kárro de gérra ha umi kuimbaʼe oikóvape g̃uarã kavaju ári.+ 10 Oĩ vaʼekue 250 héfe omoakãva rréi Salomón ofisialkuérape, haʼekuéra oñenkarga vaʼekue okontrola hag̃ua umi ombaʼapóvape.+

11 Salomón ogueru avei faraón rajýpe+ pe Siuda de Davídgui, ha ogueraha chupe pe óga haʼe omopuʼã vaʼekuépe chupe g̃uarã,+ pórke Salomón heʼi: “Haʼéramo jepe che rembireko haʼe ndoikói vaʼerã rréi David de Israel rógape, pórke umi lugár ou haguépe Jehová Árka del Pákto ningo sagrádo hína”.+

12 Ha Salomón ojapo sakrifísio ojehapýva+ Jehovápe g̃uarã Jehová altár ári,+ upéva hína pe altár haʼe omopuʼã vaʼekue pe entráda itechopáva* renondépe.+ 13 Ha Moisés omanda haguéicha, Salomón ojapo umi ofrénda ojejeruréva káda diarã, umíva hína umi sábadope g̃uarã,+ jasy raʼy jave,+ ha umi fiésta ojejapóvape 3 vése al áño,+ umíva hína pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva,*+ Fiésta de la Kosécha,*+ ha pe Fiésta de las Kaváñas.*+ 14 Ha omanda haguéicha itúa David, Salomón odividi por grúpo umi saserdótepe+ ojapo hag̃ua itravahokuéra. Avei omoĩ umi levítape ojapo hag̃ua pe traváho otokáva chupekuéra, omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape+ ha oipytyvõ hag̃ua umi saserdótepe, asegún pe traváho ojejapo vaʼerã káda día. Ha odividi avei por grúpo umi guárdia oñangarekóvape okẽre,+ ha omoĩ chupekuéra oñangareko hag̃ua umi diferénte okẽre. Salomón ojapo entéro koʼã mbaʼe omanda haguéicha David, Ñandejára siérvo. 15 Ha ojejapopaite entéro mbaʼe heʼi vaʼekue pe rréi, umi mbaʼe omanda vaʼekue ojapo hag̃ua umi saserdóte, umi levita ha avei entéro mbaʼe ojejapo vaʼerã umi depósitope. 16 Ha péicha rréi Salomón otermina* pe traváho ojejapóva Jehová rógape g̃uarã, oñepyrũha día guive ojejapo pe simiénto,+ ojejapopa peve pe óga kompletoite. Péicha ojejapopa Jehová róga.+

17 Upéi Salomón oho Ezión-Guéberpe+ ha Elótpe,+ pe mar oríllape Edom territóriope.+ 18 Hiram+ ojevale jepi isiervokuérare omondo hag̃ua Salomónpe umi várko ha umi kuimbaʼe ivakeánovape márpe. Haʼekuéra oho Salomón siervokuérandi Ofírpe+ ha ogueru upégui 15.390 kílo* óro,+ ha omeʼẽ rréi Salomónpe.+

9 Upéi, pe rréina de Seba+ ohendu umi mbaʼe ojeʼéva Salomón rehe, ha oikuaa hag̃ua siértopa umi mbaʼe ojeʼéva ou Jerusalénpe oporandu hag̃ua Salomónpe umi porandu ijetuʼúva. Omoirũ chupe hetaiterei hénte iñimportánteva,* ogueru heta aséite perfumádo* kaméllo ári, heta óro+ ha ita vera iporãitereíva. Ha pe rréina oike Salomón rendápe ha oñeʼẽ hendive opa mbaʼe orekóvare ipyʼapýpe.+ 2 Upémarõ Salomón ombohovaipaite chupe umi mbaʼe oporandúva, ndaipóri ni peteĩ mbaʼe ikatuʼỹ vaʼekue ombohovái chupe* Salomón.

3 Pe rréina de Seba ohecha mbaʼeichaitépa Salomón iñarandu,+ ha pe óga haʼe omopuʼã vaʼekue,+ 4 umi tembiʼu oĩva imesápe,+ mbaʼéichapa oñemohenda umi ijofisialkuérape oguapy hag̃ua, mbaʼéichapa umi móso oporoservi mesápe ha mbaʼéichapa oñemonde porã hikuái, umi ikoperokuéra* ha oñemonde lája koʼãva, ha umi sakrifísio ojehapýva haʼe oofreséva jepi Jehová rógape,+ ohechárõ guare koʼã mbaʼe pe rréina opyta ijurujái. 5 Upémarõ heʼi pe rréipe: “Siertoite raʼe la ojeʼe vaʼekue chéve aimérõ guare che retãme, nearandu ha rehupytyha heta mbaʼe. 6 Che ndagueroviái kuri umi mbaʼe, péro aju ha ahecha che resarupiete,+ ha ni alamita avía sído noñemombeʼúi raʼe chéve mbaʼeichaitépa nearandu,+ nearandueteve ningo upe oñemombeʼu vaʼekuégui chéve.+ 7 ¡Ovyʼaiténe nde puévlo ha umi nde siervokuéra siémpre oĩva nendive, ha ohendúva umi mbaʼe aranduete eréva! 8 Toñemombaʼeguasu nde Jára Jehovápe, haʼe ndeguerohory rupi nemboguapy itrónope rréiramo rerrepresenta hag̃ua nde Jára Jehovápe. Nde Jára ohayhu Israélpe+ ha siémpre ohayhúta chupe, upévare ndeporavo regoverna hag̃ua hustísia reheve ha hekoitépe”.

9 Upéi haʼe omeʼẽ pe rréipe 4.104 kílo* óro,+ hetaiterei aséite perfumádo ha ita vera iporãitereíva. Núnka mas ndojegueruvéiva peichaite peve heta aséite perfumádo rréina de Seba ogueru haguéicha rréi Salomónpe.+

10 Avei Hiram siervokuéra ha Salomón siervokuéra oguerúva jepi óro pe lugár héravagui Ofir,+ ogueru avei madéra hérava sándalo* ha ita vera iporãitereíva.+ 11 Pe rréi oipuru pe madéra hérava sándalo ojapo hag̃ua umi gráda Jehová rógape g̃uarã+ ha pe rréi palásiope g̃uarã.+ Avei ojapo chugui árpa ha ótro instruménto de kuérda umi opurahéivape g̃uarã.+ Arakaʼeve ndojehecháiva Judá territóriope peichagua madéra.

12 Rréi Salomón omeʼẽ avei rréina de Sébape entéro mbaʼe haʼe oipotáva ha ojerure vaʼekue chupe, omeʼẽ hetave mbaʼe pe rréinape upe haʼe ogueru vaʼekuégui chupe.* Upe rire pe rréina de Seba oho jey hetãme umi isiervokuérandi.+

13 Pe óro ojegueru vaʼekue Salomónpe káda áño ohupyty en totál 22.777 kílo 200 grámo,*+ 14 péva apárte pe orresivívagui umi vendedór ha komersiántegui, ha avei kompletoite umi rréi árabegui ha umi governadór oĩvagui pe nasiónpe, oguerúva jepi óro ha pláta Salomónpe g̃uarã.+

15 Rréi Salomón ojapo 200 eskúdo guasu, ha upearã oipuru óro oñembojeheʼa pyréva ótro metál rehe+ (káda eskudorã oipuru 6 kílo 840 grámo* óro),+ 16 ha ojapo avei 300 eskudoʼi,* ha upearã oipuru óro oñembojeheʼa pyréva ótro metál rehe (káda eskudoʼirã ojepuru 1 kílo 710 grámo* óro). Upéi ogueraha omoĩ koʼã mbaʼe pe óga héravape Líbano Kaʼaguy.+

17 Pe rréi ojapo avei peteĩ tróno guasu marfílgui* ha orrevesti óro púrope.+ 18 Oĩ kuri 6 gráda pe tróno peve, ha pe trónore oja peteĩ pyrendag̃ua de óro, ha pe tróno oreko ijyvarendag̃ua mokõive ládo, ha umíva ykére, káda ládo oĩ peteĩ estátua de león+ oñemboʼýva. 19 Káda gráda púntape oĩ peteĩ estátua de león oñemboʼýva, 6 káda ládo ha péicha en totál oĩ 12 león+ umi grádape. Ndaipóri vaʼekue ótro rréi orekóva peichagua tróno. 20 Rréi Salomón vasokuéra de óro memete vaʼekue, ha kompletoite umi tembiporu oĩva pe óga héravape Líbano Kaʼaguy ojejapo vaʼekue avei óro púrogui. Ndaipóri vaʼekue mbaʼeve de pláta, pórke Salomón tiémpope pe pláta ndahaʼéi vaʼekue mbaʼevete chupekuéra g̃uarã.+ 21 Upéva upéicha pórke pe rréi oreko vaʼekue umi várko ohóva jepi Társispe,+ umívape oho avei Hiram siervokuéra,+ ha una ves káda 3 áño umi várko de Tarsis ogueru henyhẽte óro, pláta, marfíl,+ kaʼi ha pávo rreál.

22 Rréi Salomón ningo iñaranduve ha iplatave vaʼekue entéro umi ótro rréigui.+ 23 Ha umi rréi oĩva oparupiete ko yvy ape ári ohechase vaʼekue Salomónpe, ohendu hag̃ua umi mbaʼe aranduete heʼíva Ñandejára tee omoarandu rupi chupe.+ 24 Káda áño umi ovisitáva chupe ogueru rregálo, tahaʼe umi kósa de pláta, de óro, ao porã,+ armadúra, aséite perfumádo, kavaju ha mburika. 25 Salomón oreko vaʼekue 4.000 kavallerísa umi kavaju ojepurúvape g̃uarã umi kárrore, ha 12.000 kavaju.*+ Koʼãva oĩ vaʼekue umi siuda oĩháme umi kárro de gérra ha Jerusalénpe, namombyryiete pe rréi oĩhágui.+ 26 Haʼe oreko vaʼekue ipoguýpe enterove umi rréi oĩva Rrío Éufrates guive, umi filisteo território peve ha Egipto frontéra peve.+ 27 Salomón ogovernaha tiémpope oĩ vaʼekue hetaiterei pláta hetaháicha pe ita, ha avei oĩ vaʼekue hetaiterei madéra de sédro hetaháicha umi ígo máta* pe Sefelápe.+ 28 Ha umi kavaju ojegueru Salomónpe Egíptogui+ ha entéro umi ótro paísgui.

29 Salomón istória kompletoite,+ oñepyrũ guive opa peve, oĩmbaite proféta Natán+ oskrivi vaʼekue apytépe, pe silonita Ahíya+ profesía apytépe, ha ojeskrivi haguépe proféta Idó+ visionkuéra Jeroboán+ rehegua, haʼéva Nebat raʼy. Idó hína pe kuimbaʼe ohecháva umi visión. 30 Jerusalén guive Salomón ogoverna 40 áño aja Israel kompletoitére. 31 Upéi Salomón omano* ha oñotỹ chupe hikuái pe Siuda de Davídpe,+ ha itaʼýra Rehoboámgui oiko rréi hekovia.+

10 Rehoboam oho Siquémpe,+ pórke Israel kompletoite ou kuri Siquémpe ojapo hag̃ua chugui rréi.+ 2 Ha Nebat raʼy Jeroboán+ oikuaávo upéva (upérõ haʼe oiko hína kuri Egíptope, pórke okañy vaʼekue rréi Salomóngui),+ ou jey Egíptogui. 3 Upémarõ ohenoika chupe hikuái, ha Jeroboán ha Israel kompletoite ou Rehoboam rendápe, ha heʼi chupe hikuái: 4 “Nde túa omoĩ vaʼekue ore ári júgo pohýi.+ Péro nde rembovevyivéramo oréve pe traváho nde túa omeʼẽ vaʼekue oréve ha pe kárga pohýi* omoĩ vaʼekue ore ári, upéicharõ ore roñemoĩta nde poguýpe”.

5 Upémarõ Rehoboam heʼi chupekuéra: “Tapeho ha peju jey che rendápe 3 día haguépe”. Upémarõ umi hénte osẽ oho.+ 6 Ha rréi Rehoboam oñemongeta umi kuimbaʼe ijedávandi,* umi oservi vaʼekue itúa Salomónpe oikove aja, ha haʼe oporandu chupekuéra: “¿Mbaʼépa peẽ peje haʼe vaʼerãha ko puévlope?”. 7 Haʼekuéra heʼi chupe: “Retrata porãramo ko puévlope ha nembaʼeporã hendivekuéra ha reaseptáramo umi mbaʼe ojeruréva ndéve, upéicharõ haʼekuéra siémpre haʼéta nde siérvo”.

8 Péro haʼe nopenái pe konsého omeʼẽ vaʼekuére chupe umi kuimbaʼe ijedáva,* ha ojerure konsého umi kariaʼy okakuaa vaʼekuépe hendive ha koʼág̃a oservíva hína chupe.+ 9 Haʼe oporandu chupekuéra: “¿Mbaʼépa peẽ peje? ¿Mbaʼépa haʼéta ko puévlo ojerurévape chéve ambovevyive hag̃ua pe kárga pohýi che túa omoĩ vaʼekue hiʼarikuéra?”. 10 Umi kariaʼy okakuaa vaʼekue hendive heʼi chupe: “Umi hénte heʼi vaʼekuépe ndéve: ‘Nde túa omoĩ vaʼekue ore ári júgo pohýi, péro nde rembovevyive vaʼerã oréve pe kárga’, péicha ere vaʼerã chupekuéra: ‘Che ajopyvétantema penendive che túagui.* 11 Che túa ojopy vaʼekue penendive, péro che ajopyvéta penendive. Che túa pendekastiga vaʼekue harreadórpe, che katu pokastiga vaivéta, pombyepotíta umi harreadór orekóvape mbaʼe akua ipúntare’”.

12 Jeroboán ha pe puévlo kompletoite oho Rehoboam rendápe 3 día haguépe, heʼi hagueichaite chupekuéra pe rréi: “Peju jey che rendápe 3 día haguépe”.+ 13 Ha pe rréi ijarhél chupekuéra, péicha rréi Rehoboam nopenái pe konsého omeʼẽ vaʼekuére chupe umi kuimbaʼe ijedáva.* 14 Umi kariaʼy heʼi haguéicha chupe oho ombohovái chupekuéra, ha heʼi: “Che amoĩta pende ári júgo pohýi ha ajopyvéta penendive. Che túa pendekastiga vaʼekue harreadórpe, che katu pokastiga vaivéta, pombyepotíta umi harreadór orekóvape mbaʼe akua ipúntare”. 15 Ha pe rréi nohendúi pe puévlope, pórke Ñandejára tee voi ojapoka ko mbaʼe oñehaʼarõʼỹva,+ oñekumpli hag̃ua Jehová heʼi vaʼekue Nebat raʼy Jeroboánpe, pe silonita Ahíya+ rupive.

16 Ha entéro umi israelita opillávo pe rréi nohenduseiha chupekuéra, pe puévlo ombohovái pe rréipe: “Ore ningo ndoroguerekói náda ke ver David ndive. Topytánte Jesé raʼýpe iñerénsia, ore noroguenohẽmoʼãi chugui mbaʼeve. Israel, jaha jeýnte káda uno jaadora ñande dioskuérape. Koʼág̃a peẽ, David familiare,+ peñatende porãke pendejehe”. Upémarõ, kompletoite umi israelita oho jey hógape.*+

17 Péro Rehoboam osegi ogoverna umi israelita oikóvape umi siuda oĩvape Judápe.+

18 Upéi rréi Rehoboam omondo Hadorámpe+ umi israelita rendápe, haʼe ningo oñenkarga umi ojegueru vaʼekuére ombaʼapo pohýi hag̃ua. Péro umi israelita ojapi chupe itápe omano meve. Upémarõ rréi Rehoboam pyaʼe porã ojupi ikárrope ha oho okañy Jerusalénpe.+ 19 Ha umi israelita oñemoĩ David familiare kóntrape koʼag̃aite peve.

11 Rehoboam og̃uahẽvo Jerusalénpe, pyaʼe porã ombyaty umi kuimbaʼe Judá ha Benjamín+ trivugua. Rehoboam ombyaty 180.000 gerréro oñorairõkuaáva* ikatu hag̃uáicha oho oñorairõ Israel kóntrape, orrekupera jey hag̃ua pe goviérno kompletoite Rehoboámpe g̃uarã.+ 2 Upéi Jehová oñeʼẽ Semáyape,+ haʼe hína Ñandejára siérvo, ha heʼi chupe: 3 “Ere Salomón raʼy Rehoboámpe, haʼéva pe rréi de Judá ha kompletoite umi israelita oĩvape Judá ha Benjamínpe: 4 ‘Péicha heʼi Jehová: “Peẽ ndapehói vaʼerã peñorairõ pene ermanokuéra kóntrape. Káda uno peho jey vaʼerã pende rógape, pórke che voi aheja kuri oiko koʼã mbaʼe”’”.+ Upémarõ haʼekuéra iñeʼẽrendu Jehovápe ha oho jeýnte hógape, ha ndohói oñorairõ Jeroboán kóntrape.

5 Rehoboam oiko vaʼekue Jerusalénpe ha omombareteve umi siuda oĩva Judápe. 6 Upémarõ haʼe omombareteve Belén,+ Etam, Tecoa,+ 7 Bet-Zur, Socó,+ Adulam,+ 8 Gat,+ Maresá, Zif,+ 9 Adoraim, Lakís,+ Azecá,+ 10 Zorá, Ayalón+ ha Hebrón.+ Koʼãva hína umi siuda oñemombareteve vaʼekue Judá ha Benjamínpe. 11 Rehoboam omombareteve avei umi lugár isegúro porãva. Upearã omoĩ upépe komandánte, ha omeʼẽ chupekuéra hiʼupy, aséite ha víno. 12 Ha oguerahaka entéro umi siudápe eskúdo guasu ha lánsa, tuichaiterei voi omombareteve umi siuda. Ha Rehoboam osegi ogoverna Judá ha Benjamínpe.

13 Umi saserdóte ha levita oĩ vaʼekue Israel tuichakuére osẽ iterritoriokuéragui ha oho oapoja Rehoboámpe. 14 Umi levita oheja umi pastoty ha umi yvy oñemeʼẽ vaʼekue chupekuéra,+ ha ou Judá ha Jerusalénpe, pórke Jeroboán ha itaʼyrakuéra omosẽ kuri chupekuéra oservihágui saserdóteramo Jehovápe.+ 15 Upémarõ Jeroboán onombra isaserdoterã umi lugár ijyvatévape g̃uarã,+ oservi hag̃ua umi demónio* ojoguávape kavarápe,+ ha umi vaka raʼy raʼanga de óro haʼe ojapo vaʼekuépe g̃uarã.+ 16 Ha kompletoite Israel trivukuéragui, umi ojedesidi vaʼekue ipyʼapýpe oservitaha Jehovápe, Israel Járape, omoirũ umi levítape ha ou Jerusalénpe ojapo hag̃ua sakrifísio Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape.+ 17 Ha 3 áñore haʼekuéra omombarete vaʼekue Judá goviérno ha oapoja Salomón raʼy Rehoboámpe, pórke haʼekuéra oguata vaʼekue David ha Salomón rapére 3 áñore.

18 Upéi Rehoboam omenda Mahalat rehe, haʼéva Jerimot rajy, ha Jerimot hína David raʼy. Mahalat sy hína Abihail, haʼéva Eliab+ rajy, ha Eliab hína Jesé raʼy. 19 Tiémpo rire Mahalat imemby, ha koʼãva haʼe vaʼekue imembykuéra: Jeús, Semarías ha Zaham. 20 Upéi Rehoboam omenda avei Maacá rehe, haʼéva Absalón+ niéta. Tiémpo rire Maacá imemby, ha koʼãva haʼe vaʼekue imembykuéra: Abías,+ Atái, Zizá ha Selomit. 21 Rehoboam ohayhuve vaʼekue Maacápe, Absalón niétape, entéro umi ótro hembireko ha umi hembireko secundáriagui.*+ Rehoboam ningo oreko vaʼekue 18 tembireko ha 60 tembireko secundaria,* ha haʼe 28 itaʼýra ha 60 itajýra. 22 Upémarõ Rehoboam onombra Abíaspe, haʼéva Maacá memby, ikatu hag̃uáicha oporomoakã ha odirihi iñermanokuéra apytépe, pórke haʼe omoĩse vaʼekue Abíaspe rreirã. 23 Péro iñarandu* rupi Rehoboam omondo* vaʼekue unos kuánto itaʼyrakuérape Judá ha Benjamín território tuichakuére, kompletoite umi siuda imbarete porãvape.+ Haʼe omeʼẽ chupekuéra hetaiterei provisión ha okonsegi chupekuéra hetaiterei hembirekorã.

12 Upéi rréi Rehoboam goviérno imbarete+ ha ipoderóso, ha upe riremínte haʼe oheja Jehová léi,+ ha hapykuéri Israel kompletoite oheja avei Ñandejára léi. 2 Ha 5 áño ogoverna haguépe Rehoboam, rréi Sisac+ de Egipto ou oñorairõ hag̃ua Jerusalén kóntrape, pórke haʼekuéra naiñeʼẽrenduvéi Jehovápe. 3 Rréi Sisac oreko 1.200 kárro de gérra, 60.000 kuimbaʼe kavaju arigua ha hetaiterei soldádo oúva hendive Egíptogui: ou hendive umi libio, umi sukiyim ha umi etíope.+ 4 Haʼe ojagarra umi siuda imurallapáva oĩva Judápe ha upéi og̃uahẽ Jerusalénpe.

5 Upéi, pe proféta Semaya+ ou rréi Rehoboam ha umi prínsipe de Judá rendápe, upérõ haʼekuéra oñembyaty Jerusalénpe ohecha hag̃ua mbaʼépa ojapóta, pórke okyhyje hikuái rréi Sisácgui, ha Semaya heʼi chupekuéra: “Péicha heʼi Jehová: ‘Peẽ ningo pechereja, upévare che poheja reíta avei+ rréi Sisac poguýpe’”. 6 Upépe pe rréi ha umi prínsipe de Israel oñembyasy Ñandejára renondépe+ ha heʼi: “Jehová ihustoiterei”. 7 Ha Jehová ohechakuaávo oñembyasyha hikuái, Jehová heʼi Semáyape: “Ahechakuaa oñembyasyha hikuái, nahundimoʼãi chupekuéra,+ ha ndahejamoʼãi ohasa heta tiémpo asalva hag̃ua chupekuéra. Ndajevalemoʼãi Sisac rehe ahykuavo hag̃ua che pochykue Jerusalénre. 8 Péro pepytáta ipoguypekuéra peikuaa hag̃ua mbaʼépa iporãve: pecheservi chéve térã umi rréi* ótra nasionguápe”.

9 Ha rréi Sisac de Egipto ou oñorairõ hag̃ua Jerusalén kóntrape. Ha ogueraha umi tesorokuéra oĩva Jehová rógape+ ha umi tesóro oĩva pe rréi palásiope. Ogueraha oĩmíva guive, umi eskúdo de óro Salomón ojapo vaʼekue jepe orahapa.+ 10 Upémarõ rréi Rehoboam ojapo eskúdo de kóvre hekoviarã, ha umíva omeʼẽ umi kuimbaʼe omoakãvape umi guardiakuérape,* umi oñatendévape pe rréi róga entrádare. 11 Ha siémpre pe rréi oho jave Jehová rógape, umi guárdia oike ha ogueraha umi eskúdo, upéi oñongatu jey umi guardiakuéra kotýpe. 12 Pe rréi oñembyasy rupi, Jehová ipochyjera hendive,+ upévare nohundíri pe siuda.+ Avei oĩ mimi vaʼekue umi mbaʼe iporãva ojejapóva Judápe.+

13 Rréi Rehoboam omombarete jey igoviérno Jerusalénpe ha osegi ogoverna. Rehoboam oreko vaʼekue 41 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 17 áñore ogoverna Jerusalénpe, upe siuda Jehová oiporavo vaʼekue Israel trivukuéra apytégui omoĩ hag̃ua héra. Rréi Rehoboam sy ningo héra vaʼekue Naamá, peteĩ ammonita.+ 14 Péro haʼe ojapo ivaíva, pórke ndojedesidíri ipyʼaite guive ojapo Jehová rembipota.+

15 Rehoboam istória kompletoite, oñepyrũ guive opa peve, oĩmbaite proféta Semaya+ ha proféta Idó+ oskrivi vaʼekue apytépe, asegún pe lísta oñeanotahápe umi familiakuéra. Idó hína pe kuimbaʼe ohecháva umi visión. Rehoboam ha Jeroboán siémpre oñorairõ vaʼekue oñondive.+ 16 Upéi Rehoboam omano ha oñeñotỹ pe Siuda de Davídpe,+ ha itaʼýra Abíasgui+ oiko rréi hekovia.

13 Ha 18 áño ogoverna haguépe rréi Jeroboán, Abíasgui oiko rréi Judápe.+ 2 Haʼe ogoverna Jerusalénpe 3 áñore. Isy héra vaʼekue Micaya,*+ Micaya túa hína Uriel, Guibeagua.+ Abías oñorairõ vaʼekue Jeroboán+ ndive.

3 Ha Abías oho oñorairõ, ha ijehérsitope oĩ vaʼekue 400.000 gerréro ipoderósova ha oñorairõkuaáva.*+ Ha Jeroboán oprepara avei ijehérsito oñorairõ hag̃ua ikóntrape, ha ogueraha 800.000 gerréro oñorairõkuaáva,* ha koʼãva haʼe vaʼekue gerréro ipoderósova. 4 Upéi Abías ojupi ha oñemboʼy Sérro Zemaráimpe, oĩva Efraín montañaháre, ha heʼi: “Pecherendumína Jeroboán ha Israel kompletoite. 5 ¿Peẽ piko ndapeikuaái Israel Jára Jehová ojapo hague peteĩ kompromíso*+ opytátava heta tiémpore, omeʼẽvo autorida Davídpe ha itaʼyrakuérape+ ogoverna hag̃ua Israel pára siémpre?+ 6 Péro Nebat raʼy Jeroboán,+ haʼéva Salomón siérvo, David raʼy, opuʼã ha oñemoĩ huvicha kóntrape.+ 7 Ha umi kuimbaʼe hekoreíva ha ndovaléiva mbaʼeverã oñepyrũ omoirũ chupe. Haʼekuéra opuʼã Salomón raʼy Rehoboam kóntrape ha osẽ porã chupekuéra la ijidéa, upérõ Rehoboam imitã ha ipyʼaju gueteri ha ndaikatúi oñemoĩ hesekuéra.

8 Peẽ ningo penderetaiterei, ha pereko umi vaka raʼy raʼanga de óro Jeroboán ojapo vaʼekue pende diosrã, ¿ha peimoʼã guaʼu piko upévare ikatuha peñemoĩ Jehová goviérno kóntrape, oĩva hína David raʼykuéra pópe?+ 9 ¿Peẽ piko napemosẽi raʼe Jehová saserdotekuérape,+ Aarón familiarépe, ha avei umi levítape, ha upéi peẽntema penombra pende saserdoterã, ojapoháicha umi hénte ótro tetãygua?+ Oimeraẽ oúva pene rendápe ha ogueru ofréndaramo peteĩ tóro raʼyrusu ha 7 ovecha mácho ikatúma oiko chugui saserdóte oservi hag̃ua umi dios guaʼúpe. 10 Ore katu la ore Dios hína Jehová,+ ore ndorohejái chupe, ha umi ore saserdóte hína Aarón familiare, haʼekuéra oservi Jehovápe ha umi levita oipytyvõ chupekuéra ojapo hag̃ua hembiapokuéra. 11 Haʼekuéra ohapy ha omotimbo umi ofrénda ojehapýva ha pe insiénso hyakuã asýva+ Jehovápe g̃uarã, káda pyhareve ha káda kaʼaru.+ Avei omohenda hikuái umi pan oñemoĩva ojoʼári*+ pe mesa de óro púro ári, omyendy pe kandelávro+ ha umi lamparaʼi káda kaʼaru,+ pórke ore rokumpli hína ore rresponsavilida ore Jára Jehovándi, péro peẽ peheja rei chupe. 12 ¡Ha pemañami! Ñandejára tee oĩ orendive, ha oredirihi hína isaserdotekuéra rupive. Haʼekuéra oreko umi trompéta ikatu hag̃uáicha ombopu ha roñepyrũntema roñorairõ pene kóntrape. Kuimbaʼekuéra Israelgua, ani peñorairõ Jehová kóntrape, pende tuakuéra ypykue Járandi, pórke nosẽporãmoʼãi peẽme upéva”.+

13 Péro Jeroboán omondo unos kuánto kuimbaʼépe oho hag̃ua oñemoĩ umi Judagua kupe gotyo, opeska ha oataka hag̃ua chupekuéra. Ha péicha Jeroboán ha ijehérsito opyta Judá frénte gotyo, ha umi ótro kuimbaʼe katu hapykue gotyo. 14 Umi kuimbaʼe Judagua ojerévo omaña, ohecha ojeatakaha chupekuéra hapykuéguio ha henondéguio. Upémarõ ojerure asy hikuái Jehovápe oipytyvõ hag̃ua chupekuéra,+ ha upe aja umi saserdóte ombopu hatã umi trompéta. 15 Umi kuimbaʼe Judagua hatã osapukái oñorairõ hag̃uáicha, ha ojapóvo upéva Ñandejára tee ogana Jeroboánpe ha kompletoite umi israelítape, Abías ha Judá renondépe. 16 Umi israelita odipara umi judíogui ha Ñandejára ontrega chupekuéra ipópe. 17 Abías ha ipuévlo hetaitereípe ojuka, ha omano 500.000 kuimbaʼe israelita oñorairõkuaáva.* 18 Péicha oñemotĩ umi kuimbaʼe israelítape upe tiémpope, umi kuimbaʼe Judagua katu ipuʼaka hesekuéra ojerovia* rupi Jehováre, ituakuéra ypykue Járare.+ 19 Abías katu omuña Jeroboánpe ha upéi oipeʼa chugui unos kuánto siuda, oipeʼa chugui Betel,+ Jesaná ha Efrén,+ ha avei umi puevloʼi oĩva koʼã siuda jerére. 20 Abías tiémpope Jeroboán goviérno núnka ndojerrekuperavéi ni naimbaretevéi, upéi Jehová okastiga chupe ha omano.+

21 Abías goviérno katu imbarete mbareteve ohóvo. Tiémpo rire oreko 14 tembireko,+ 22 itaʼýra ha 16 itajýra. 22 Abías istória kompletoite, umi mbaʼe heʼi ha ojapo vaʼekue oñeanotapaite proféta Idó oskrivi vaʼekue apytépe.*+

14 Upéi Abías omano ha oñeñotỹ chupe pe Siuda de Davídpe,+ ha itaʼýra Aságui oiko rréi hekovia. Haʼe oñepyrũ rire ogoverna, 10 áño aja ojeiko pyʼaguapýpe upe yvýpe.

2 Asá ojapo vaʼekue umi mbaʼe iporãva ha ihústova Jehová Ijára renondépe. 3 Haʼe oipeʼapa umi dios extranhéro altár,+ umi lugár ijyvatéva, omonguʼi umi kolúmna sagráda+ ha oikytĩ umi póste sagrádo.+ 4 Avei heʼi entéro umi oikóvape Judápe oservi hag̃ua Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape, ha okumpli hag̃ua umi iléi ha imandamientokuéra. 5 Péicha oipeʼapaite umi lugár yvate ha umi altár ojehapyhápe insiénso+ entéro umi siuda oĩvagui Judápe. Asá ogoverna aja ojeiko vaʼekue pyʼaguapýpe. 6 Haʼe omopuʼã vaʼekue Judápe umi siuda imurallapáva,+ haʼe ojapo koʼãva pórke upérõ pe yvýpe oiko hikuái pyʼaguapýpe ha ndaipóri vaʼekue gérra ikóntrape umi áñope. Péicha oiko hikuái Jehová omeʼẽ rupi chupekuéra pyʼaguapy.+ 7 Haʼe heʼi kuri umi Judaguápe: “Ñamopuʼã koʼã siuda, ñaamuralla ha ñamoĩ chupe tórre,+ okẽ guasu* ha tránka umi okẽme g̃uarã. Pórke ko ñane retã oĩ gueteri ñande poguýpe jaservi rupi Ñandejára Jehovápe. Ñande jaservi chupe, upévare haʼe ñanemombytuʼu ñane enemigokuéra oĩvagui ñande jerére”. Upémarõ omopuʼã hikuái umi lugár ha osẽ porã chupekuéra.+

8 Asá oguereko vaʼekue peteĩ ehérsito oĩháme 300.000 kuimbaʼe Judagua orekóva eskúdo tuicháva ha lánsa. Ha pe ehérsitope oĩ avei 280.000 kuimbaʼe benjaminita, koʼãva gerréro ipoderósova orekóva eskudoʼi* ha avei árko ha flécha.+

9 Tiémpo rire Zérah pe etíope ou ikóntrape oñorairõ hag̃ua, ogueru peteĩ ehérsito orekóva 1.000.000 kuimbaʼe ha 300 kárro de gérra.+ Ha ohupytývo Maresá,+ 10 Asá osẽ chupe, ha ojeprepara hikuái oñorairõ hag̃uáicha Zefata Ñúme, Maresá ypýpe. 11 Ha Asá oñemboʼe Ijára Jehovápe+ ha heʼi: “Jehová, ndéve ningo ndahaʼéi mbaʼeve reipytyvõ hag̃ua umi ikangývape térã umi imbaretévape.*+ Jehová ore Jára, orepytyvõmína, ore ningo rojerovia* nderehe,+ ha nde rérape rosẽ koʼã henteita kóntrape.+ Jehová, nde ningo ore Jára, anína reheja umi yvypórante ipuʼaka nderehe”.+

12 Ha Jehová ogana umi etíopepe Asá ha umi judío renondépe, ha umi etíope odiparapa chuguikuéra.+ 13 Asá ha umi kuimbaʼe oĩva hendive omuña chupekuéra Guerar+ peve, ha ojuka ohóvo umi etíopepe ha ni peteĩ ndojesalvái, pórke Jehová ha ijehérsito ohundipaite chupekuéra. Upéi umi kuimbaʼe Judagua ogueraha hetaiterei mbaʼe oipeʼa vaʼekue iñenemigokuéragui. 14 Haʼekuéra oataka avei umi siuda oĩva Guerar jerére, pórke umi hénte upepegua okyhyjeterei Jehovágui. Ha oguerahapaite hikuái umi mbaʼe oĩva entéro umi siudápe, pórke umívape oĩ kuri heta mbaʼe porã ikatúva ojegueraha. 15 Haʼekuéra oataka avei umi hénte oikóvape umi óga kárpape ha oñangarekóva animál rehe, ha ogueraha hikuái hetaiterei ovecha, kavara ha kaméllo, upéi haʼekuéra oho jey Jerusalénpe.

15 Upéi Ñandejára espíritu ou Azarías ári, haʼe hína Oded raʼy. 2 Upémarõ haʼe osẽ ojotopa hag̃ua Asá ndive ha heʼi chupe: “¡Pecherendumína, Asá ha peẽ Judagua kompletoite ha avei Benjamín! Jehová oĩ penendive peẽ ndapehejái aja entéro chupe,+ ha pehekáramo chupe, haʼe ojetopakáta peẽme.+ Péro pehejáramo chupe, haʼe penderejáta avei.+ 3 Heta tiémporema* Israel oiko Ñandejára tee reheʼỹ, ha ndorekói saserdóte oporomboʼéva ni ndorekói léi.+ 4 Péro ojejopy vaietérõ guare ha ojevy hikuái Jehová Israel Jára rendápe ha oheka chupe, haʼe ojetopaka chupekuéra.+ 5 Upe tiémpope ndaikatúi vaʼekue avave oviaha trankílo,* pórke oiko vaʼekue heta mbaʼe vai umi hénte oikóvare umi lugárpe. 6 Peteĩ puévlo ohundi ótro puévlope, ha peteĩ siuda ohundi ótra siudápe, Ñandejára oheja oiko heta mbaʼe vai, upévare nopermitíri chupekuéra oiko pyʼaguapýpe.+ 7 Péro peẽ penembarete ha napenekangýi vaʼerã,+ pórke peñevendesíta pene rembiapokuére”.

8 Ha Asá ohendu riremínte Azarías heʼi vaʼekue, ha pe profesía heʼi vaʼekue proféta Oded, ikyreʼỹeterei ha oipeʼa umi dios puerkésa Judá+ ha Benjamín territóriogui, ha umi siuda ojagarra vaʼekuégui oĩva Efraín montañaháre. Upéi omyatyrõ jey Jehová altár oĩva Jehová róga entráda itechopáva* renondépe.+ 9 Ha ombyatypaite entéro umi Judagua ha Benjamingua, avei entéro umi extranhéro oúva Efraín, Manasés ha Simeóngui,+ pórke hetaiterei Israelgua ou oapoja chupe ohechakuaávo Ñandejára Jehová oĩha hendive. 10 Péicha oñembyatypaite hikuái Jerusalénpe, pe tercer méspe, 15 áño ogoverna haguépe Asá. 11 Upe díape haʼekuéra ojapo sakrifísio Jehovápe g̃uarã. Haʼekuéra oofrese 700 tóro ha 7.000 ovecha, koʼãva hína umi oipeʼa vaʼekue iñenemigokuéragui. 12 Avei, ojapo hikuái peteĩ kompromíso oservitaha Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape, ipyʼaite guive ha hekove* kompletoite reheve.+ 13 Ha oimeraẽ ndoservíriva Jehová Israel Járape ojejuka vaʼerã, tahaʼe mitã, kakuaa, kuña térã kuimbaʼe.+ 14 Haʼekuéra hatã osapukái ohura hag̃ua Jehovápe, upéi vyʼapópe ombopu hikuái trompéta ha turu.* 15 Entéro umi Judagua ovyʼaiterei ojapo haguére ko kompromíso, pórke haʼekuéra oñekompromete ipyʼaite guive ha oheka meme hikuái Jehovápe, ha haʼe ojetopaka chupekuéra.+ Ha haʼe omombytuʼu chupekuéra entéro umi iñenemígo oĩvagui ijererekuéra.+

16 Rréi Asá oipeʼa avei ipuéstogui ijavuéla Maacápe,+ haʼe ningo rréina vaʼekue. Oipeʼa chupe upégui pórke haʼe ojapo vaʼekue peteĩ taʼanga tieʼỹ ojeadora hag̃ua pe póste sagrádo.+ Ha Asá oikytĩ upe taʼanga tieʼỹ ijavuéla ojapo vaʼekue, omonguʼi ha ohapy Cedrón Ñúme.+ 17 Péro ndojepeʼapái umi lugár yvate+ Israélgui.+ Asá katu oservi vaʼekue Ñandejárape pyʼamokõiʼỹre* oikove aja entéro.+ 18 Haʼe omoinge Ñandejára tee rógape pe pláta, óro ha hetave tembiporu, haʼe ha itúa osantifika vaʼekue Ñandejárape g̃uarã.+ 19 Asá osegi ogoverna 35 áñore ha upe tiémpo peve ndoikói vaʼekue gérra.+

16 Ha 36 áño ogoverna haguépe Asá, rréi Baasá+ de Israel ou Judá kóntrape ha oñepyrũ omopuʼã* pe siuda hérava Ramá,+ ani hag̃ua avave oike ni osẽ rréi Asá de Judá territóriogui.+ 2 Upémarõ Asá ojagarra pláta ha óro Jehová róga tesoreríagui+ ha pe rréi palásiogui, ha oguerahaka pe rréi de Siria Ben-Hadádpe.+ Upérõ Ben-Hadad oiko Damáscope, ha Asá heʼika chupe: 3 “Oĩ hína peteĩ tráto* ñande jajapo vaʼekue oñondive, ha avei nde túa ha che túa. Ápe aguerahaka hína ndéve pláta ha óro ejedeha hag̃ua pe tráto* reguerekóvagui rréi Baasá de Israel ndive, ikatu hag̃uáicha haʼe ojerretira che kóntragui”.

4 Ben-Hadad ojapo rréi Asá heʼíva ha omondo umi kuimbaʼe odirihívape ijehérsito Israel siudakuéra kóntrape, ha haʼekuéra ohundi Ijón,+ Dan,+ Abel-Maim, ha kompletoite umi lugár oñeñongatuhápe hiʼupy oĩva Neftalí siudakuérape.+ 5 Baasá oikuaárõ guare upéva, upepete nomopuʼãvéi* Ramá ha oheja rei pe traváho ojapo vaʼekue upépe. 6 Upéi rréi Asá ogueru kompletoite umi hénte oĩvape Judápe, ha oguerahapa hikuái umi ita ha yvyra Baasá oipuru vaʼekue hína omopuʼã hag̃ua+ Ramá,+ ha oipuru umíva omopuʼã* hag̃ua Mizpá+ ha avei Gueba.+

7 Upe tiémpope Hananí,+ pe kuimbaʼe ohecháva visión, ou rréi Asá de Judá rendápe, ha heʼi chupe: “Rréi de Siria ehérsito jepe reguerekomoʼã kuri nde pópe, péro rejerovia* rupi rréi de Síriare, ha nderejeroviái* nde Jára Jehováre, koʼág̃a upéva jepe ohóma ndehegui.+ 8 Umi etíope ha libio ningo haʼe vaʼekue peteĩ ehérsito tuichaitereíva, orekóva heta kárro de gérra ha kuimbaʼe kavaju arigua, péro upérõ rejerovia kuri Jehováre ha haʼe ontrega chupekuéra nde pópe.+ 9 Jehová ningo omaña porã hína opa mbaʼe oikóvare ko yvy ape ári,+ ohechauka hag̃ua ipodér* umi ojeroviávape hese ikorasõ mbytete guive.*+ Ndevyroiterei rejapóvo ko mbaʼe, koʼág̃a guive oikótama gérra ne kóntrape”.+

10 Péro Asá ipochy pe kuimbaʼe ohechávandi visión. Haʼe orrenegaiterei voi upe heʼi vaʼekuére ha upévare omoinge chupe kárselpe.* Ha upe tiémpope Asá oñepyrũ ojopy ha omaltrata unos kuánto oĩvape pe puévlope. 11 Asá istória kompletoite, oñepyrũ guive opa peve oñemoĩmbaite umi Rréi de Judá ha Israel Lívrope.+

12 Pe áño 39 ogoverna haguépe, Asápe ojagarra peteĩ mbaʼasy ipýpe, ha hasyete. Ha ni pe hasyetérõ guare ndojeroviái Jehováre, síno ojerovia umi médiko rehe. 13 Ha Asá omano+ 41 áño ogoverna haguépe. 14 Upémarõ oñotỹ chupe hikuái isepultúra tuichaitévape, haʼe ojoʼo vaʼekue Siuda de Davídpe.+ Ha omoĩ hikuái hetekue peteĩ kahón oñemyenyhẽte vaʼekuépe aséite perfumádo,* umi mbaʼe hyakuã porãva ha diferénte kláse de perfúme.+ Avei ohapy hikuái hérape hetaiterei insiénso.

17 Jehosafat+ opyta rréiramo itúa Asá rekovia, ha haʼe omombarete ohóvo ijautorida Israélpe. 2 Haʼe omoĩ heta soldádo entéro umi siuda imurallapávape oĩva Judápe, ha omoĩ avei heta puésto militár Judá territóriope ha Efraín siudakuérape, umíva hína umi siuda itúa Asá ojagarra vaʼekue.+ 3 Ha Jehová osegi oĩ Jehosafat ndive, pórke haʼe oiko vaʼekue oiko haguéicha ymave itúa ypykue David,+ ha ndoservíri umi Baálpe. 4 Haʼe oservi vaʼekue ituakuéra ypykue Járape,+ okumpli imandamientokuéra ha ndojapói umi mbaʼe ojapóva umi rréi de Israel.+ 5 Jehová osegi vaʼekue omombarete Jehosafat goviérno,+ ha Judá kompletoite ogueru meme rregálo Jehosafátpe. Haʼe oreko vaʼekue heta rrikésa ha umi hénte omombaʼe chupe.+ 6 Jehosafat pyʼaguasúpe oguata vaʼekue Jehová rapére, ha oipeʼa voi umi lugár yvate+ ha umi póste sagrádo+ Judágui.

7 Pe tercer áño ogoverna haguépe, Jehosafat ohenoika umi prínsipe Ben-Hail, Abdías, Zacarías, Netanel ha Micáyape, ha omondo chupekuéra oporomboʼe hag̃ua Judá siudakuérape. 8 Hendivekuéra oho avei umi levita: Semaya, Netanías, Zebadías, Asahel, Semiramot, Jehonatán, Adonías, Tobiya, ha Tob-Adonías. Oho avei hendivekuéra Elisamá, Jehoram ha umi saserdóte.+ 9 Haʼekuéra oñepyrũ omboʼe Judápe, ha upearã oipuru Jehová lívro de la léi,+ ha oho hikuái entéro umi siuda oĩvape Judápe ha omboʼe umi héntepe.

10 Enterove umi goviérno oĩva Judá jerére okyhyjeterei Jehovágui, upévare noñorairõi Jehosafat ndive. 11 Ha umi filisteo ogueru Jehosafátpe rregálo ha pláta impuéstoramo. Umi árabe katu ogueru chupe 7.700 ovecha mácho ha 7.700 kavara mácho hymbakuéra apytégui.

12 Jehosafat imbarete mbareteve ohóvo,+ ha osegi omopuʼã umi lugár isegúro porãva+ ha umi siuda oñongatuha umi hiʼupy+ Judápe. 13 Haʼe omopuʼã ha ojapo heta mbaʼe tuicháva Judá siudakuérape, ha oreko Jerusalénpe umi soldádo, umi gerréro ipoderósova. 14 Koʼãva oĩ vaʼekue por grúpo asegún máva familiarépa hikuái: Judágui oĩ vaʼekue umi héfe de 1.000 soldádo, pe primero hína pe héfe Adná, ha hendive oĩ 300.000 gerréro ipoderósova.+ 15 Ha ipoguýpe oĩ pe héfe Jehohanán, ha hendive oĩ 280.000 kuimbaʼe. 16 Ha ipoguýpe oĩ avei Amasíah, Zicrí raʼy, haʼe ijeheguieténte ojeofrese vaʼekue oservi hag̃ua Jehovápe. Hendive oĩ vaʼekue 200.000 gerréro ipoderósova. 17 Benjamíngui+ oĩ vaʼekue Eliadá, peteĩ gerréro poderóso, ha hendive oĩ vaʼekue 200.000 kuimbaʼe orekóva árko, flécha ha eskúdo.+ 18 Ipoguýpe oĩ vaʼekue Jehozabad, ha hendive oĩ vaʼekue 180.000 kuimbaʼe oĩva preparádo oñorairõ hag̃ua. 19 Koʼã soldádo oservi vaʼekue pe rréipe, koʼãva apytépe ndoikéi hína umi soldádo pe rréi omoĩ vaʼekue umi siuda imurallapávape oĩva Judá tuichakuére.+

18 Jehosafat ningo oreko vaʼekue heta rrikésa ha umi hénte omombaʼe chupe,+ péro haʼe omomenda ifamília Acab familiakuérare.+ 2 Upéi, unos kuánto áño rire Jehosafat oho Samáriape Acab rendápe,+ ha Acab osakrifika hetaiterei ovecha ha tóro Jehosafat rehehápe, ha umi hénte oĩva hendive rehehápe. Ha Acab heʼi jey jey* chupe oho hag̃ua hendive Ramot-Galaad kóntrape.+ 3 Rréi Acab de Israel heʼi rréi Jehosafat de Judápe: “¿Nderehoséi piko chendive ñañorairõ hag̃ua Ramot-Galaádpe?”. Jehosafat heʼi chupe: “Che añorairõta nde ykére che puévlo reheve, ha aiméta nde ykére pe gerrahápe”.

4 Péro Jehosafat heʼi pe rréi de Israélpe: “Eporandu raẽntena mbaʼépa heʼi Jehová”.+ 5 Upémarõ pe rréi de Israel ombyaty umi profétape, 400 kuimbaʼe, ha heʼi chupekuéra: “¿Roho vaʼerã piko roñorairõ Ramot-Galaad kóntrape, térãpa ndovaléi roho?”. Ha haʼekuéra heʼi: “Tereho katu rréi, pórke Ñandejára tee nepytyvõta regana hag̃ua”.

6 Ha Jehosafat heʼi: “¿Ndaipóri piko koʼápe Jehová proféta?+ Ñaporandúna avei chupe mbaʼépa heʼi”.+ 7 Upépe pe rréi de Israel heʼi Jehosafátpe: “Oĩve hína peteĩ kuimbaʼe ikatúvare jajevale+ ñaporandu hag̃ua Jehovápe, péro che ndachaʼeiete hese, pórke haʼe núnka ndoprofetisáiva mbaʼeve iporãva chéve g̃uarã, ivaívante voi siémpre oprofetisa.+ Haʼe hína Micaya, Imlá raʼy”. Péro Jehosafat heʼi chupe: “Rréi, ndovaléi ningo péicha ere”.

8 Upémarõ pe rréi de Israel ohenói peteĩ ofisiál ombaʼapóvape palásiope, ha heʼi chupe: “Tereho egueru chéve pyaʼe porã Micáyape, haʼéva Imlá raʼy”.+ 9 Pe rréi de Israel ha Jehosafat pe rréi de Judá oguapy hína kuri káda uno itrónope, ha mokõivéva oreko ijehe umi ao oipurúva umi rréi. Haʼekuéra oguapy itrónope Samaria entrádape, pe oñemopotĩháme jepi semílla, ha enterove umi proféta oprofetisa hína henondepekuéra. 10 Upémarõ Kenaaná raʼy Sedequías, ojapo umi vaka ratĩ raʼanga de iérro ha heʼi: “Péicha heʼi Jehová: ‘Koʼãvape reikutúta* umi síriope rehundipa peve chupekuéra’”. 11 Enterove umi ótro proféta oprofetisa avei upéicha, ha heʼi: “Tereho katu Ramot-Galaádpe, pórke Jehová nepytyvõta regana hag̃ua”.+

12 Ha pe mensahéro oho vaʼekue ohenói Micáyape heʼi chupe: “Entéro mbaʼe heʼíva umi proféta ningo iporãva memete pe rréipe g̃uarã. Upévare ajerure ndéve haʼekuéraicha avei+ ere hag̃ua iporãvante”.+ 13 Péro Micaya heʼi: “Ahura ndéve Ñandejára Jehová oikovévare, Ñandejára heʼíva chéve añoite la haʼétava”.+ 14 Upéi Micaya oho pe rréi rendápe, ha pe rréi oporandu chupe: “Micaya, ¿roho vaʼerã piko roñorairõ Ramot-Galaad kóntrape, térãpa nahániri?”. Ensegída heʼi chupe: “Tereho katu, pórke reganáta chupekuéra”. 15 Upépe pe rréi heʼi chupe: “¿Mboy vése piko rombohura vaʼerã Jehová rérare ere hag̃ua chéve siertoguávante?”. 16 Upémarõ Micaya heʼi chupe: “Ahecha enterove israelita isarambipa umi montáñare, ojogua umi ovecha ndorekóivape pastór.+ Ha Jehová heʼi: ‘Koʼãva ndaijaravéima, toho jeýnte káda uno hógape pyʼaguapýpe’”.

17 Upéi pe rréi de Israel heʼi Jehosafátpe: “Haʼéma voi ningo ndéve: ‘Haʼe ndoprofetisamoʼãi mbaʼeve iporãva chéve g̃uarã, síno ivaívante voi’”.+

18 Upémarõ Micaya heʼi: “Koʼág̃a ehendu mbaʼépa heʼi Jehová: ahecha kuri Jehová oguapyha hína itrónope,+ ha kompletoite pe ehérsito yvagapegua+ oñemboʼy hína iderécha ha ijiskiérda gotyo.+ 19 Upéi Jehová heʼi: ‘¿Mávapa ombotavýta rréi Acab de Israélpe oho hag̃ua Ramot-Galaádpe ha omano upépe?’. Peteĩ ánhel heʼi péicha ha ótro ánhel katu heʼi amóicha. 20 Upéi oñemboja peteĩ ánhel*+ ha oñemboʼy Jehová renondépe, ha heʼi: ‘Che ambotavýta chupe’. Upémarõ Jehová oporandu: ‘¿Ha mbaʼéicha rejapóta upéva?’. 21 Haʼe heʼi chupe: ‘Haʼekáta japu enterovete umi iprofétape’. Upépe Ñandejára heʼi: ‘Embotavýta chupe, ha hiʼarive osẽ porãta ndéve. Tereho katu ejapo ere haguéicha’. 22 Upévare Jehová oheja peteĩ ánhel heʼika japu umi nde profétape,+ péro Jehová heʼíma oikotaha nderehe ivaíva”.

23 Upéi Kenaaná raʼy Sedequías+ oñemboja ha ohovapete+ Micáyape,+ ha heʼi: “¿Nde piko ere Jehová espíritu chereja hague, ha koʼág̃a katu ojevaleha hína nderehe oñeʼẽ hag̃ua?”.+ 24 Micaya heʼi chupe: “Rehecháta hína upéva rehoha díape rekañy pe koty ruguaitépe”. 25 Upémarõ pe rréi de Israel heʼi: “Pejagarra Micáyape ha pentrega Amónpe, pe oñenkargávape pe siudáre ha Joáspe, pe rréi raʼýpe. 26 Ha peje chupekuéra: ‘Péicha heʼi pe rréi: “Pemoinge ko kuimbaʼépe kárselpe+ ha pemeʼẽ jepi chupe michĩmi y ha pan hoʼu hag̃ua, ág̃a che aju jey peve pyʼaguapýpe”’”. 27 Péro Micaya heʼi: “Reju jeýramo pyʼaguapýpe, upéicharõ Jehová noñeʼẽi kuri che rupive”.+ Upéi heʼi avei: “Pehendúkena peẽ hénte peiméva koʼápe”.

28 Upémarõ pe rréi de Israel ha Jehosafat pe rréi de Judá oho Ramot-Galaádpe.+ 29 Pe rréi de Israel heʼi Jehosafátpe: “Che ajedisfrasáta ha aikéta añorairõ, péro nde remonde vaʼerã pe ao oipurúva umi rréi”. Upémarõ pe rréi de Israel ojedisfrasa ha oike hikuái oñorairõ hag̃ua. 30 Pe rréi de Siria omanda kuri umi kuimbaʼe omanehávape umi kárro de gérra: “Aníke peñorairõ avavéndi, ni umi ofisiál ni umi soldádondi, peñorairõ vaʼerã pe rréi de Israel ndive añoite”. 31 Ha umi kuimbaʼe omaneháva umi kárro de gérra ohechávo Jehosafátpe, heʼi hikuái ipyʼapýpe: “Amóva hína pe rréi de Israel”. Upémarõ oho hikuái oataka hag̃uáicha chupe, ha Jehosafat oñepyrũ ojerure sokórro,+ ha Jehová oipytyvõ chupe, ha Ñandejára omomombyry chupekuéra Jehosafátgui. 32 Umi kuimbaʼe omaneháva umi kárro de gérra ohechakuaávo ndahaʼeiha pe rréi de Israel, upepete nomuñavéima chupe.

33 Péro peteĩ kuimbaʼe opoi reínte* iflécha, ha ojaserta pe rréi de Israélpe pe iñarmadúra ojoapyhápe. Upémarõ pe rréi heʼi pe omanehávape ikárro: “Ejevolea ha cheguenohẽ ko ñorairõgui,* pórke chejapi vai hikuái”.+ 34 Upéi haʼekuéra ojoko pe rréi de Israélpe opyta hag̃ua oñemboʼyhápe pe kárrope, ha haʼe omaña umi sirio oĩha gotyo kaʼaruete peve. Upe día pukukue oñorairõ mbarete hikuái, ha kuarahy oikévo pe rréi omano.+

19 Upéi rréi Jehosafat de Judá ou jey ipalásiope Jerusalénpe ojehuʼỹre* chupe mbaʼeve.+ 2 Ha Jehú+ osẽ ojotopa hag̃ua rréi Jehosafat ndive. Jehú hína Hananí+ raʼy, pe kuimbaʼe ohecháva visión. Jehú heʼi chupe: “¿Oĩ porã piko hína la reipytyvõ umi iñañávape+ ha rehayhu umi ndaijaʼéivape Jehováre?+ Upévare Jehová ipochy nendive. 3 Péro Ñandejára ohecha nderehe heta mbaʼe iporãva,+ pórke rehundipa ko paísgui umi póste sagrádo ha reprepara ne korasõ* reservi hag̃ua Ñandejára teépe”.+

4 Jehosafat osegi oiko Jerusalénpe, ha ovisita umi héntepe Beer-Seba guive Efraín montañakuéra+ peve. Haʼe omokyreʼỹ umi héntepe oadora jey hag̃ua Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape.+ 5 Haʼe onombra avei hués Judá território tuichakuére, káda uno umi siuda imurallapávape.+ 6 Jehosafat heʼi umi huéspe: “Peñatende porãke la pejapóvare, pórke peẽ ndapehusgái hína kuimbaʼekuérape g̃uarã, síno Jehovápe g̃uarã, ha haʼe oĩ penendive peporohusga jave.+ 7 Peẽ pekyhyje vaʼerã Jehovágui.+ Ha peñatende porãke la pejapóvare, pórke Ñandejára Jehová naiñinhústoi,+ ndoladeái avavépe+ ha ndojagarrái kóima”.*+

8 Jehosafat onombra avei Jerusalénpe unos kuánto hués umi levita ha saserdóte apytégui, ha avei unos kuánto kuimbaʼe omoakãva itúa ypykue familiarépe Israélpe. Haʼe onombra chupekuéra ohusga hag̃ua Jehová rérape, ha ohusga hag̃ua umi provléma orekóva umi Jerusalengua.+ 9 Jehosafat heʼi chupekuéra: “Pekumpli jave pene rembiapokuéra pehechauka vaʼerã pekyhyjeha Jehovágui, pendefiél ha pejapoha upéva pende pyʼaite guive.* 10 Pene ermanokuéra oikóva ótra siudápe opresentáramo peẽme peteĩ provléma oĩ haguére oporojukáva,*+ térã nokumplíriva peteĩ léi, mandamiénto, ndojapói umi mbaʼe oñehaʼarõva chuguikuéra, térã ojapo peteĩ mbaʼe hekopeʼỹ, upéicharõ peẽ peñemoñeʼẽ vaʼerã chupekuéra. Pejapo vaʼerã upéva ani hag̃ua ojekulpa chupekuéra Jehová renondépe, ndapejapóiramo upéicha Ñandejára ipochýta ha orrenegaitereíta pene kóntrape, ha pene ermanokuéra kóntrape. Peẽ pejapo vaʼerã koʼã mbaʼe, péicha peẽ ndahaʼemoʼãi kulpávle. 11 Amarías pe saserdóte prinsipál* pendedirihíta opa mbaʼe ojejapóvape Jehová servísiope,+ ha Zebadías, Ismael raʼy omoakãva hína Judá trívupe, pendedirihíta opa mbaʼe ojejapóvape pe rréipe g̃uarã. Ha umi levita oĩta de enkargádo peẽme g̃uarã. Pendepyʼaguasúkena ha pejapo pende traváho, ha Jehová oĩta umi ojapóvandi pe iporãva”.*+

20 Upéi umi moabita,+ umi ammonita+ ha unos kuánto ammonim,* ou oñorairõ hag̃ua Jehosafat kóntrape. 2 Upémarõ oñemombeʼu Jehosafátpe: “Ou hína oñorairõ hag̃ua ne kóntrape hetaiterei hénte Edómgui,+ pe mar* oĩháguio ládo, ha oĩ hína hikuái Hazazón-Tamárpe, upéva hína En-Guedí”.+ 3 Upépe Jehosafat okyhyjeterei, ha odesidi ojeruretaha Jehovápe oipytyvõ hag̃ua chupe.+ Upévare heʼi entéro umi hénte oikóvape Judápe oajuna hag̃ua. 4 Upémarõ entéro umi hénte Judagua oñembyaty ojerure hag̃ua Jehovápe oipytyvõmi hag̃ua chupekuéra.+ Ou hikuái entéro umi siuda oĩvagui Judápe, oporandu hag̃ua Jehovápe mbaʼépa ojapóta.

5 Upémarõ Jehosafat oñemboʼy Judá ha Jerusalén aty guasu renondépe, Jehová rógape pe korapy ipyahúva renondépe, 6 ha heʼi:

“Jehová, ore tuakuéra ypykue Jára, nde añoite hína Ñandejára yvágape,+ ha nde poguýpe oĩmbaite entéro umi nasión.+ Nde ningo ndepoderóso ha nembarete, ndaipóri oñemoĩ vaʼerã nderehe.+ 7 Ore Jára, nde ningo remosẽmba vaʼekue nde puévlo renonderãgui umi hénte oikóvape ko yvýpe, ha remeʼẽ ne amígo Abrahán familiarépe oiko hag̃ua pype opa árare.+ 8 Ha haʼekuéra oiko ko yvýpe, ha omopuʼã pype peteĩ lugár sagrádo oñemombaʼeguasu hag̃ua nde réra,+ ha heʼi hikuái: 9 ‘Oúramo oréve peteĩ mbaʼe vai, tahaʼe gérra, kastígo, mbaʼasy, ñembyahýi, ha ore roñemboʼy ko óga renondépe (pórke nde reiporavo ko óga nde rérape g̃uarã),+ ha rohasa asyetereígui rojerure ndéve orepytyvõ hag̃ua, orerendumíkena ha oresalva’.+ 10 Ha koʼág̃a, koʼápe oĩ hína umi ammonita, moabita ha umi kuimbaʼe oikóva Seír montañaháre.+ Nde ningo nerepermitíri kuri Israélpe ohasa koʼã yvýrupi osẽrõ guare Egíptogui, upévare Israel ojerénte chuguikuéra ha nohundíri chupekuéra.+ 11 Péro koʼág̃a katu haʼekuéra ou oremosẽ hag̃ua ko nde yvýgui, nde remeʼẽ vaʼekue oréve ore erensiarã.+ 12 Ore Jára, ¿nderekastigamoʼãi piko chupekuéra?+ Pórke ore ningo ndaorepuʼakamoʼãi koʼã henteita oúvare ore kóntrape. Ore ningo romaña nderehe,+ pórke ndoroikuaái mbaʼépa rojapóta”.+

13 Upe aja, entéro umi Judagua oñemboʼy Jehová renondépe, oĩ hendivekuéra hembireko, itaʼyrakuéra ha umi mitã mimi entéro.

14 Upéi, oñembyaty aja hikuái, Jehová espíritu ou Jahaziel ári, haʼe hína Zacarías raʼy, Benaya raʼy, Jeiel raʼy, Matanías pe levita raʼy haʼéva Asaf familiare. 15 Jahaziel heʼi: “¡Peñatendékena, peẽ Judagua kompletoite ha entéro Jerusalengua, ha nde rréi Jehosafat! Péicha heʼi Jehová peẽme: ‘Ani pendepyʼaju ni pekyhyje koʼã henteitágui, pórke ko ñorairõ ndahaʼéi penendive síno Ñandejárandi.+ 16 Tapeho katu koʼẽrõ ikontrapekuéra. Haʼekuéra oarriváta hína oúvo Zízrupi, pe ojehasahárupi, ha peẽ petopáta hesekuéra opahápe pe ñu* oĩva ag̃uiete pe desiérto de Jeruélgui. 17 Péro peẽ natekotevẽmoʼãi peñorairõ ko gérrape. Peñemoĩnte pende lugárpe ha pepytaite upépe,+ ha pehecháta mbaʼéichapa Jehová pendesalva.*+ Judá ha Jerusalén, ani pekyhyje ni pendepyʼaju.+ Koʼẽrõ pesẽ ikontrapekuéra, ha Jehová oĩta penendive’”.+

18 Upepete Jehosafat oñesũ ha oñakãityete, avei Judagua kompletoite ha entéro umi Jerusalengua oñesũ ha oñakãityete Jehová renondépe oadora hag̃ua Jehovápe. 19 Upémarõ umi levita haʼéva umi cohatita+ familiare ha umi coreíta opuʼã ha hatã osapukái omombaʼeguasu hag̃ua Israel Jára Jehovápe.+

20 Upéi al día sigiénte, pyharevete osẽ hikuái pe desiérto de Tecóape.+ Ha osẽ aja hikuái, Jehosafat oñemboʼy ha heʼi: “¡Pecherendumína peẽ Judagua ha Jerusalengua! Pejerovia Jehová pende Járare pendepyʼaguasu* hag̃ua. Pejerovia iprofetakuérare ha pesẽ porãta”.+

21 Upéi, oporandu rire umi héntepe, haʼe oiporavo unos kuánto kuimbaʼe opurahéi hag̃ua+ Jehovápe. Haʼekuéra omonde umi ao sagrádo ha opurahéi ohóvo umi soldádo renonderã heʼívo: “Peagradese Jehovápe, pórke haʼe siémpre oporohayhueterei”.*+

22 Ha oñepyrũvo opurahéi hikuái vyʼápe, Jehová omoĩ unos kuánto kuimbaʼépe opeska hag̃ua umi ammonítare, moabita ha umi oikóvare Seír montañaháre, pórke haʼekuéra oike hína kuri Judápe. Upéi haʼekuéra ojojukapa.+ 23 Ha umi ammonita ha moabita ojere oataka umi oikóvape Seír+ montañaháre, ha ohundi ha ojuka ohóvo chupekuéra. Ojukapa rire umi oikóvape Seírpe, haʼekuéra oñorairõmba oñondive ha ojojukapa.+

24 Péro umi Judagua og̃uahẽvo pe desiértope+ ha omaña pe ijyvateha* guive umi henteita oĩha gotyo, ohecha atyraite umi hénte reʼongue pe yvýre,+ ni peteĩ ndojesalvái. 25 Upémarõ Jehosafat ha ipuévlo oho oipeʼa chuguikuéra umi kósa orekóva, haʼekuéra otopa hetaiterei mbaʼe porã, otopa ao ha kósa hepýva. Hetaiterei mbaʼe oipeʼa chuguikuéra, ndaikatuvéi peve oguerahapa hikuái.+ Haʼekuéra tres díape oguerahapa umi kósa, pórke hetaiterei mbaʼe otopa hikuái. 26 Pe 4 diahápe oñembyaty hikuái Beracá Ñúme, pórke upépe haʼekuéra omombaʼeguasu* kuri Jehovápe. Upévare ombohéra hikuái upe lugár Beracá* Ñu,+ ha upéicha héra koʼag̃aite peve.

27 Upéi kompletoite umi kuimbaʼe Judá ha Jerusalengua oho jey Jerusalénpe, ha Jehosafat omoakã chupekuéra. Vyʼapópe ojevy hikuái, pórke Jehová oipytyvõ chupekuéra ogana hag̃ua iñenemigokuérape.+ 28 Haʼekuéra og̃uahẽ Jerusalénpe ha ombopu árpa,+ trompéta+ ha heta instruménto de kuérda, ha oho Jehová rógape.+ 29 Ha entéro umi nasión okyhyjeterei opytávo Ñandejáragui, oikuaávo Jehová oñorairõ hague Israel rehehápe iñenemigokuérandi.+ 30 Upévare Jehosafat goviérno poguýpe ojeiko pyʼaguapýpe, ha Ijára osegi omombytuʼu chupe entéro umi iñenemígo oĩvagui ijerére.+

31 Ha Jehosafat osegi ogoverna Judá, haʼe oreko vaʼekue 35 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 25 áñore ogoverna Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Azubá, Silhí rajy.+ 32 Jehosafat osegi ojapo opa mbaʼe itúa Asá ojapo haguéicha,+ ndojedesviái vaʼekue upe tapégui, ha ojapo iporãva Jehová renondépe.+ 33 Péro ndojepeʼapái umi lugár yvate+ ha pe puévlo ndojedesidíri ikorasõite guive oservi hag̃ua ituakuéra ypykue Járape.+

34 Jehosafat istória kompletoite, oñepyrũ guive opa peve, oĩmbaite Jehú+ oskrivi vaʼekue apytépe, haʼe hína Hananí+ raʼy, ha umíva ojeskrivipaite hína Umi Rréi de Israel Lívrope. 35 Upe rire, rréi de Judá ojapo peteĩ tráto rréi Ocozías de Israel ndive, haʼe ningo ojapo vaʼekue heta mbaʼe ivaíva.+ 36 Ha Ocozías omoinge Jehosafátpe peteĩ negósiope, ha ojapoka hikuái várko omondo hag̃ua Társispe.+ Ha umi várko ojapo hikuái Ezión-Guéberpe.+ 37 Péro Eliezer haʼéva Dodavahu pe Maresagua raʼy, oprofetisa Jehosafat kóntrape ha heʼi: “Rejapo rupi peteĩ tráto Ocozías ndive, Jehová ohundíta umi ne rembiapokue”.+ Upévare umi várko oñehundipa+ ha ndaikatúi vaʼekue oho Társispe.

21 Upéi Jehosafat omano, ha oñeñotỹ chupe ituakuéra ypykuéndi pe Siuda de Davídpe, ha itaʼýra Jehorámgui oiko rréi hekovia.+ 2 Iñermanokuéra haʼéva avei Jehosafat raʼy haʼe vaʼekue Azarías, Jehiel, Zacarías, Azarías, Miguel ha Sefatías. Enterove koʼãva haʼe vaʼekue Jehosafat raʼy, pe rréi de Israel. 3 Itúa Jehosafat omeʼẽ chupekuéra rregáloramo heta pláta, óro ha umi kósa hepy ha iporãva, avei omeʼẽ chupekuéra siuda imurallapáva Judápe.+ Péro pe goviérno omoĩ Jehoram+ poguýpe, pórke haʼe hína pe itaʼýra ypykue.

4 Itúa goviérno opyta rire ipoguýpe, Jehoram oasegura ipuésto ha ojuka espádape enterove iñermanokuérape,+ ha avei unos kuánto governadór de Israélpe. 5 Jehoram oreko kuri 32 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 8 áño aja ogoverna Jerusalénpe.+ 6 Haʼe ojapo entéro mbaʼe ojapo vaʼekue umi rréi de Israel,+ ha ojapo haguéicha Acab rogaygua, pórke Acab rajy haʼe vaʼekue hembireko. Ha haʼe osegi ojapo umi mbaʼe ivaíva Jehová renondépe.+ 7 Péro Jehová nohundiséi David rogayguápe pe kompromíso rehehápe, upe ojapo vaʼekue David ndive,+ pórke haʼe opromete kuri ifamiliare siémpre ogovernataha.*+

8 Jehoram ogovernaha tiémpope, Edom opuʼã Judá+ kóntrape, ha haʼekuéra oiporavo irreirã.+ 9 Upémarõ Jehoram ha umi komandánte ijehersitopegua okrusa ha oho Edómpe ikárro de gérra reheve. Ha umi edomita omongora chupe ha umi kuimbaʼe omanehávape umi kárro de gérra, péro Jehoram opuʼã pyharekue, oataka ha ogana chupekuéra. 10 Péro umi edomita osegi opuʼã Judá kóntrape koʼag̃aite peve. Libná+ avei opuʼã hesekuéra upe tiémpope, pórke haʼe oheja Ijára Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape.+ 11 Jehoram ojapo avei umi lugár yvate+ Judá montañakuérape omboliga hag̃ua umi Jerusalenguápe otraisiona hag̃ua Ñandejárape,* ha omomombyry Judápe Ñandejáragui.

12 Tiémpo rire proféta Elías+ oguerahaka chupe peteĩ kárta heʼíva: “Péicha heʼi Jehová, nde túa ypykue David Jára: ‘Nde ndereguatái nde túa Jehosafat+ rapére ni rréi Asá+ de Judá rapére. 13 Síno rejapo umi mbaʼe ojapóva umi rréi de Israel+ ha remboliga umi Jerusalenguápe otraisiona hag̃ua Ñandejárape,*+ otraisiona haguéicha avei chupe Acab rogaygua.+ Ha nde rejuka ne ermanokuérape jepe,+ nde túa raʼykuérape, hiʼarive haʼekuéra hembiapo porãve vaʼekue ndehegui. 14 Upévare Jehová omboúta heta mbaʼe ivaietereíva pe puévlope, nde raʼykuérape, ne rembirekokuérape ha entéro mbaʼe erekóvare. 15 Ha nde rehasa asýta avei, pórke ndejagarráta heta mbaʼasy vai. Ha nderasýta avei nde ryépe, ha káda día ivaivéta ohóvo ne mbaʼasy nderyekuesẽmba peve’”.

16 Upémarõ Jehová omoĩ umi filisteo*+ ha umi árabepe+ Jehoram kóntrape.+ Umi árabe oiko vaʼekue ag̃uieténte umi etíopegui. 17 Haʼekuéra ou oataka Judápe ha oike iterritóriope, ha oguerahapaite opa mbaʼe iporãva otopáva pe rréi palásiope.+ Avei ogueraha hikuái pe rréi rembirekokuéra ha itaʼyrakuérape, ha opyta Jehoacaz*+ añoiténte, pe rréi raʼy imitãvéva. 18 Oikopa rire koʼã mbaʼe, Jehová okastiga Jehorámpe ha ojagarra chupe hyekuépe peteĩ mbaʼasy ndaikatúiva oñemonguera.+ 19 Tiémpo rire, ohasa rire 2 áño, hyekue umíva osẽmba okápe imbaʼasy káusare, ha heta ombosufri rire chupe upe mbaʼasy, omano. Ha umi hénte ipuevlopegua ndohapýi insiénso hesehápe, ohapy haguéicha hikuái umi ituakuéra ypykue rehehápe.+ 20 Jehoram oreko vaʼekue 32 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 8 áñore ogoverna Jerusalénpe. Avave nombyasýi ni nahasẽi vaʼekue hese omanórõ guare. Upéi oñotỹ chupe hikuái pe Siuda de Davídpe,+ péro noñeñotỹi chupe umi rréi sepultúrape.+

22 Upémarõ umi hénte oikóva Jerusalénpe omoĩ rréiramo Ocozíaspe,* Jehoram raʼy imitãvévape, pórke una partída mondaha ou vaʼekue umi árabendi Judá kampaméntope ha ojuka umi ótro itaʼýra tuichavévape.+ Péicha Ocozías opyta rréiramo Judápe ha oñepyrũ ogoverna.+ 2 Ocozías oreko vaʼekue 22 áño oikórõ guare chugui rréi, ha ogoverna Jerusalénpe un áño. Isy héra vaʼekue Atalía,+ haʼe hína Omrí+ niéta.*

3 Haʼe ojapo umi mbaʼe ojapo vaʼekue Acab+ rogaygua, pórke isy voi ohekomboʼe chupe hembiapo vai hag̃ua. 4 Ocozías osegi ojapo ivaíva Jehová renondépe, Acab rogaygua ojapo haguéicha, pórke haʼekuéra haʼe vaʼekue ikonsehéro itúa omano rire, ha upéva ogueraha vai ha ohundi chupe. 5 Haʼe ningo ojapo umi mbaʼe heʼíva chupe ikonseherokuéra ha oho Jehoram ndive, pe rréi Acab de Israel raʼy ndive oñorairõ hag̃ua Ramot-Galaádpe+ rréi Hazael+ de Siria kóntrape. Upépe umi oipurúva árko ha flécha ojapi Jehorámpe. 6 Ha rréi Jehoram oho jey Jezreélpe+ ojerrekupera hag̃ua ijerídagui, pórke ojapi chupe hikuái Ramápe oñorairõrõ guare rréi Hazael de Siria kóntrape.+

Upéi Jehoram+ raʼy, Ocozías* pe rréi de Judá, ovahea Jezreélpe ohecha hag̃ua Acab raʼy Jehorámpe,+ pórke ojejapi kuri* chupe.+ 7 Péro Ocozías ohórõ guare Jehoram rendápe, Ñandejára ojevale upévare ikatu hag̃uáicha ojejuka Ocozíaspe. Ha Ocozías og̃uahẽrõ guare, osẽ Jehoram ndive ohug̃uaitĩ hag̃ua Jehúpe,+ Nimsí niétope.* Chupe ningo Jehová onombra* vaʼekue ohundi hag̃ua Acab+ rogayguápe. 8 Ha Jehú oñepyrũrõ guare ohundi Acab rogayguápe Ñandejára ohusga haguéicha, otopa Judá prinsipekuérare ha avei Ocozías ermanokuéra raʼykuérare, umi oservíva Ocozíaspe, ha ojuka chupekuéra.+ 9 Upéi Jehú omanda ojeheka hag̃ua Ocozíaspe, ha ojagarra chupe hikuái Samáriape, upe oho haguépe okañy, ha ogueru chupe hikuái Jehú rendápe ha ojuka chupe. Upéi haʼekuéra oñotỹ Ocozíaspe,+ pórke heʼi hikuái: “Haʼe ningo Jehosafat niéto, ha Jehosafat oservi vaʼekue Jehovápe ipyʼaite guive”.+ Ha ndopytái ni peteĩ Ocozías rogaygua ipoderósova opyta hag̃ua rréiramo pe goviérnope.

10 Upéi, Ocozías sy Atalía+ ohechávo imemby omanomaha, ojuka kompletoite pe rréi familiarépe* oĩva Judá rogayguápe.+ 11 Péro Jehosabeat, haʼéva pe rréi rajy, ojagarra Jehoáspe,+ haʼéva pe rréi Ocozías raʼy, ha ogueraha chupe ñemiháme pe rréi raʼykuéra apytégui ojejukátarõ guare chupekuéra. Haʼe oreko vaʼekue kañyháme peteĩ kotýpe pe mitãme ha pe kuñakarai oñangarekóvape hese. Jehosabeat heta oñehaʼã oreko hag̃ua chupe kañyháme Atalíagui, upéicha rupi ndojejukái chupe.+ Jehosabeat hína rréi Jehoram+ rajy (Ocozías hína iñermáno ha iména katu pe saserdóte Jehoiadá).+ 12 Ha pe mitã opyta hendivekuéra 6 áño Ñandejára tee rógape, Atalía ogoverna aja upe país.

23 Ha pe séptimo áñope, pe saserdóte Jehoiadá oñembopyʼaguasu ha ojapo peteĩ kompromíso* umi héfe de 100 soldádondi,+ umíva hína: Azarías haʼéva Jeroham raʼy, Ismael haʼéva Jehohanán raʼy, Azarías haʼéva Obed raʼy, Maaseya haʼéva Adaya raʼy, ha Elisafat haʼéva Zicrí raʼy. 2 Upéi haʼekuéra oho Judá tuichakuére, ha ombyaty entéro umi levita+ oĩva Judá siudakuérape ha avei umi omoakãvape ituakuéra ypykue familiarépe oĩva Israélpe. Ha haʼekuéra oúrõ guare Jerusalénpe, 3 kompletoite pe kongregasión ojapo peteĩ kompromíso+ pe rréi ndive Ñandejára tee rógape. Upe rire Jehoiadá heʼi chupekuéra:

“¡Pemañami, kóva hína pe rréi raʼy ogovernátava, Jehová opromete haguéicha oñeʼẽvo David raʼykuérare!+ 4 Peẽ pejapo vaʼerã péicha: pedividi vaʼerã 3 grúpope umi saserdóte ha umi levita ombaʼapótava ha orekóva itúrno+ ko sábado, ha peteĩ grúpo oĩta de guárdia oñatende hag̃ua umi okẽme.+ 5 Pe segundo grúpo opytáta pe rréi palásiope,+ pe tercer grúpo oĩta pe Simiénto Rokẽme, ha pe puévlo kompletoite oĩta umi korapy oĩvape Jehová rógape.+ 6 Péro ani peheja avave oike Jehová rógape, umi saserdóte ha umi levita oservíva upépe, umíva añoite oike vaʼerã.+ Haʼekuéra ikatu oike, pórke chupekuéra ojeaparta kuri ojapo hag̃ua ko traváho sagrádo. Pe puévlo kompletoite okumpli vaʼerã irresponsavilida Jehovándi ha opytáta okápe. 7 Umi levita omongora vaʼerã pe rréipe oprotehe hag̃ua chupe, ha káda uno oreko vaʼerã hiʼárma ipópe. Ha oimeraẽ oikéva pe ógape, ojejuka vaʼerã. Peho vaʼerã pe rréi ndive toho ohohápe”.*

8 Umi levita ha Judá kompletoite ojapo pe saserdóte Jehoiadá heʼi hagueichaite chupekuéra. Upémarõ káda uno ogueraha umi kuimbaʼe oĩva ipoguýpe orekóvape itúrno ombaʼapo hag̃ua pe sábado, ha ogueraha avei umi ndotokáivape ombaʼapo upe sábado,+ pórke pe saserdóte Jehoiadá nombolívrei ni peteĩva umi grúpope.+ 9 Upémarõ pe saserdóte Jehoiadá omeʼẽ umi héfe de 100 soldádope+ umi lánsa, eskudoʼi* ha umi eskúdo apuʼa rréi David mbaʼekue.+ Koʼã mbaʼe oĩ kuri Ñandejára tee rógape.+ 10 Upéi Jehoiadá omoĩ ipuéstope enterove umi héntepe, káda uno oreko hiʼárma ipópe ha oñemoĩ hikuái pe témplo a la derécha guive a la iskiérda peve, pe altár ha pe témplo ykére, upéicha omongora hikuái pe rréipe. 11 Upéi haʼekuéra oguenohẽ pe rréi raʼýpe+ ha omoĩ iñakã ári pe koróna. Ojoko avei iñakã ári pe lívro de la léi,*+ omoĩ chupe rréiramo ha Jehoiadá ha itaʼyrakuéra onombra* chupe. Upéi heʼi hikuái: “¡Toñevendesi* pe rréipe!”.+

12 Atalía ohendúrõ guare umi hénte odiparaha ha osapukaiha hína ha omombaʼeguasuha pe rréipe, upepete voi oho umi hénte oĩháme, Jehová rógape.+ 13 Ha haʼe ohecha pe rréipe oñemboʼyha pe kolúmna* ykére, pe entrádape. Umi prínsipe+ ha umi ombopúva trompéta oĩ pe rréi ndive, ha kompletoite umi hénte oikóva upe lugárpe ovyʼa joa+ ha ombopu hikuái umi trompéta. Umi opurahéiva katu ombopu instruménto musikál ha odirihi* umi opurahéivape vyʼápe. Upépe Atalía omondoro ijao ha osapukái: “¡Traisión! ¡Traisión!”. 14 Péro pe saserdóte Jehoiadá oguenohẽ umi héfe de 100 soldádope, umi oñenkargávape pe ehérsitore, ha heʼi: “¡Peguenohẽ koʼágui Atalíape ha oĩramo osegíva chupe, pejuka espádape!”. Pórke pe saserdóte heʼi kuri chupekuéra: “Aníke pejuka chupe Jehová rógape”. 15 Upémarõ haʼekuéra ojagarra Atalíape ha ogueraha pe lugár oĩháme Umi Kavajukuéra Rokẽ, oĩva pe rréi palásiope, ha ojuka chupe hikuái upépe.

16 Upe rire Jehoiadá ojapo peteĩ kompromíso pe rréi ha pe puévlo ndive osegitaha Jehová puévloramo.+ 17 Upéi pe puévlo kompletoite oho Baal témplope* ha oitypaite upéva,+ ha omonguʼipaite hikuái umi ijaltár ha umi Baal raʼanga,+ ha umi altár renondépe ojuka hikuái Matánpe, haʼéva Baal saserdóte.+ 18 Upémarõ Jehoiadá omoĩ umi saserdóte ha umi levítape oñenkarga hag̃ua Jehová rógare, umívape David omoĩ kuri por grúpo oñatende hag̃ua Jehová rógare. Avei ojapo hag̃ua hikuái sakrifísio ojehapýva Jehovápe g̃uarã,+ ojeskrivi haguéicha Moisés léipe.+ Ha ojejapo vaʼerã upéva vyʼápe ha ojepurahéi vaʼerã, pórke upéicha heʼi vaʼekue David. 19 Avei omoĩ guárdia umi okẽme+ opyta hag̃ua oñatende umi okẽ oĩvape Jehová rógape, ani hag̃ua oike upépe ni peteĩ ikyʼáva. 20 Upéi ogueraha hendive umi héfe de 100 soldádope,+ avei umi kuimbaʼe iñimportantevévape pe puevlopegua, umi omoakãvape pe puévlo, ha kompletoite umi hénte oikóvape upe lugárpe, ha omoirũ hikuái pe rréipe, haʼekuéra ovahea pe rréi ndive Jehová rógagui. Upéi oike hikuái pe rréi palásiope pe okẽ ijyvatevévarupi, ha omboguapy hikuái pe rréipe pe tróno+ oguapyhápe umi ogovernáva.+ 21 Ha entéro umi hénte oikóva upe lugárpe ovyʼa joa ha pe siuda opyta trankílo, pórke ojuka hikuái Atalíape espádape.

24 Jehoás oreko vaʼekue 7 áño oikórõ guare chugui rréi,+ ha ogoverna 40 áñore Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Zibíah, haʼe hína Beer-Sebagua.+ 2 Jehoás ojapo meme vaʼekue iporãva Jehová renondépe, pe saserdóte Jehoiadá oikove aja pukukue.+ 3 Jehoiadá okonsegi chupe mokõi hembirekorã, ha umívagui haʼe itaʼýra ha itajýra.

4 Upéi Jehoás omyatyrõse kuri Jehová róga ipyʼaite guive.+ 5 Upémarõ ombyaty umi saserdóte ha levítape ha heʼi chupekuéra: “Tapeho Judá siudakuérape ha pembyaty pláta Israel kompletoitégui, oñemyatyrõ hag̃ua pende Jára róga+ káda áño. Pyaʼékena peñehaʼã pejapo ko mbaʼe”. Péro umi levita ndojapói ensegída upéva.+ 6 Upémarõ pe rréi ohenoika pe saserdóte prinsipál* Jehoiadápe, ha heʼi chupe:+ “¿Mbaʼére piko nderejeruréi umi levítape ogueru hag̃ua Judá ha Jerusaléngui pe impuésto sagrádo, omanda vaʼekue Jehová siérvo Moisés?+ Upéva hína pe impuésto sagrádo omeʼẽ vaʼerã pe puévlo de Israel pe tavernákulope g̃uarã, oĩháme pe Árka del Pákto.*+ 7 Pe kuña iñañaitéva Atalía+ membykuéra ningo oike vaʼekue mbaretépe Ñandejára rógape,+ ha haʼekuéra oipuru entéro umi kósa sagráda oĩva Jehová rógape oadora hag̃ua umi Baálpe”. 8 Upéi, pe rréi omanda ojejapo hag̃ua peteĩ káha+ ha oñemoĩ okápe, Jehová róga rokẽme.+ 9 Upe rire oñeanunsia Judá ha Jerusalén tuichakuére ojegueru hag̃ua Jehovápe pe impuésto sagrádo,+ Ñandejára siérvo Moisés omanda vaʼekue voi Israélpe pe desiértope omeʼẽ vaʼerãha upéva. 10 Ha entéro umi governadór ha pe puévlo kompletoite ovyʼaiterei,+ ha osegi ogueru ikontrivusión ha opoi pe káhape henyhẽ meve.*

11 Ha umi levita ohecha jave oĩmaha heta pláta pe káhape, ogueru ontrega pe rréipe. Upéi pe rréi sekretário ha avei pe saserdóte prinsipál rrepresentánte ou ha omonandi pe káha,+ ha upéi omoĩ jey ilugárpe. Péicha ojapo hikuái káda día, ha ombyaty hetaiterei pláta. 12 Upe rire pe rréi ha Jehoiadá omeʼẽ pe pláta umi oñenkargávape pe traváho ojejapóvare Jehová rógape. Ha koʼãva opaga umi kuimbaʼe ojokávape ita ha umi artesánope ombopyahu jey hag̃ua Jehová róga,+ ha avei umi erréro ha umi ombaʼapóvape kóvrere omyatyrõ hag̃ua Jehová róga. 13 Ha umi oñenkargáva pe traváhore oñepyrũ ombaʼapo, ha oñemyatyrõ heta mbaʼe ipoguypekuéra, ha ombopyahu jey hikuái Ñandejára tee róga, oĩ haguéicha voi anteve ha orreforsapaite avei hikuái pe óga. 14 Ha ojapopárente hikuái pe traváho, ogueru pe rréipe ha Jehoiadápe pe pláta hembýva. Haʼekuéra oipuru upéva ojapo hag̃ua tembiporu Jehová rógape g̃uarã, avei umi tembiporu ojejapo hag̃ua pe traváho Ñandejára rógape ha ojejapo hag̃ua ofrénda, umi kópa ha tembiporu de óro ha de pláta.+ Haʼekuéra ojapo avei kontinuadoite sakrifísio ojehapýva+ Jehová rógape, Jehoiadá oikove aja entéro.

15 Jehoiadá ituja rire ha oikove rire heta áño, omano orekópe 130 áño. 16 Upémarõ oñotỹ chupe hikuái pe Siuda de Davídpe oñeñotỹháme umi rréi,+ pórke haʼe ojapo vaʼekue heta mbaʼe iporãva Israélpe,+ Ñandejára tee rehehápe ha Ñandejára róga rehehápe.

17 Upéi Jehoiadá omano rire, umi prínsipe de Judá ou oñesũ pe rréi renondépe, ha pe rréi ojapo upe ojeruréva chupe hikuái. 18 Ha umi hénte oheja Jehová róga, ituakuéra ypykue Jára, ha oñepyrũ oservi umi póste sagrádo ha umi dios raʼangápe. Ha Ñandejára ipochy* Judá ha Jerusalén ndive opeka haguére. 19 Haʼe osegi omondo hendapekuéra umi profétape, ogueru jey hag̃ua chupekuéra Jehovápe, ha umi proféta osegi oñemoñeʼẽ* chupekuéra, péro haʼekuéra nohenduséi.+

20 Ha Ñandejára espíritu ou Zacarías ári, haʼéva Jehoiadá raʼy,+ ha haʼe oñemboʼy peteĩ lugár ijyvatevehápe umi hénte oĩhágui, ha heʼi chupekuéra: “Péicha heʼi Ñandejára tee: ‘¿Mbaʼére piko peẽ napekumplíri hína Jehová mandamientokuéra? ¡Ni mbaʼevéicharõ napesẽporãmoʼãi! Peẽ peheja rei rupi Jehovápe, haʼe pendereja reíta avei’”.+ 21 Péro haʼekuéra opuʼã Zacarías rehe ñemihaitépe,+ ha pe rréi omanda haguéicha, ojapi chupe hikuái itápe Jehová róga korapýpe omano meve.+ 22 Ha Jehoás naimanduʼái mbaʼeichaitépa Jehoiadá, haʼéva Zacarías túa, imbaʼeporãiterei vaʼekue* hendive, ha Jehoás ojuka Zacaríaspe. Ha omano mboyvemi, Zacarías heʼi: “Jehová tandekastiga umi mbaʼe rejapo vaʼekuére”.+

23 Oñepyrũvo pe áño, pe ehérsito sirio ou Jehoás kóntrape ha oike Judá ha Jerusalénpe.+ Upéi ojuka hikuái enterove umi prínsipe+ oĩva pe puévlope, ha oguerahaka umi mbaʼe oipeʼa vaʼekue chuguikuéra pe rréi de Damáscope. 24 Pe ehérsito sirio ou vaʼekue orekóramo jepe saʼieterei soldádo, Jehová ontrega chupekuéra Judá ehérsito tuichaitereíva,+ pórke umi hénte oikóva Judápe oheja Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape, upéicha rupi umi sirio okastiga Jehoáspe. 25 Ha umi sirio oho jeývo (upérõ pe rréi opyta kuri hasyete),* umi isiervokuéra opuʼã hese ñemihaitépe, pórke haʼe ojuka vaʼekue* pe saserdóte Jehoiadá raʼykuérape.*+ Haʼekuéra ojuka chupe hupaitépe voi.+ Péicha omano Jehoás, ha oñeñotỹ chupe pe Siuda de Davídpe,+ péro noñeñotỹi chupe umi rréi sepultúrape.+

26 Koʼãva hína umi opuʼã vaʼekue hese ñemihaitépe:+ Zabad, haʼéva pe ammonita Simeat membykariaʼy, ha Jehozabad, pe moabita Simrit membykariaʼy. 27 Umi Rreikuéra Lívrope ojeskrivi* umi mbaʼe ojeʼe vaʼekue Jehoás kóntrape,+ ha oñeñeʼẽ avei itaʼyrakuérare. Avei oñemombeʼu mbaʼéichapa Jehoás omyatyrõ* Ñandejára tee róga.+ Ha itaʼýra Amasíasgui oiko rréi hekovia.

25 Amasías oreko vaʼekue 25 áño oikórõ guare chugui rréi, ha ogoverna 29 áñore Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Jehoadán Jerusalengua.+ 2 Amasías ojapo meme iporãva Jehová renondépe, péro ndahaʼéi ipyʼaite guive. 3 Upéi Amasías goviérno imbarete rire ipoguýpe, ensegída ojuka umi isiervokuéra ojuka vaʼekuépe itúape, pe rréipe.+ 4 Péro haʼe ndojukái umi kuimbaʼe raʼykuérape, pórke Amasías ojapo ojeskrivi haguéicha pe léipe, oĩva Moisés lívrope, upépe Jehová omanda vaʼekue: “Tuakuérape ndojejukái vaʼerã itaʼýra pekadokuére, ha umi taʼyrakuérape ndojejukái vaʼerã itúa pekadokuére. Peteĩ persónape ojejuka vaʼerã ipekádore añoite”.+

5 Ha Amasías ombyaty umi kuimbaʼe oĩva Judápe ha omoĩ chupekuéra oñemboʼy hag̃ua por grúpo asegún máva familiarépa hikuái, ha omoĩ chupekuéra umi héfe de 1.000 soldádo poguýpe ha umi héfe de 100 soldádo poguýpe. Péicha haʼe ojapo kompletoite Judá ha Benjamínpe g̃uarã.+ Haʼe oanota umi orekóvape 20 áño guive,+ ha otopa oĩha 300.000 gerréro oñorairõkuaáva* ikatúva oservi pe ehérsitope, ha oipurukuaáva lánsa ha eskúdo guasu. 6 Avei opaga Israélpe 3.420 kílo* de pláta ou hag̃ua upégui 100.000 gerréro ipoderósova. 7 Péro Ñandejára siérvo ou hendápe ha heʼi chupe: “Rréi, anína reheja oho nendive Israel ehérsito, pórke Jehová noĩri Israel ndive+ ha ni peteĩ umi efraimita ndive. 8 Péro ehóntena nde ne kuéntare, ha ndepyʼaguasúkena reñorairõ hag̃ua. Ñandejára tee ningo oreko podér nepytyvõ hag̃ua,+ péro nderejapóiramo upéicha, haʼe ikatu oheja ne enemigokuéra nerundi”. 9 Upépe Amasías heʼi Ñandejára tee siérvope: “¿Ha mbaʼe piko oikóta umi 3.420 kílo* de pláta ameʼẽma vaʼekuégui Israel ehérsitope?”. Ha Ñandejára siérvo heʼi chupe: “Jehová ningo ikatu omeʼẽ ndéve hetaitereive upévagui”.+ 10 Upémarõ Amasías omondopa jey hógape umi soldádo ou vaʼekuépe Efraíngui. Péro haʼekuéra ipochyeterei Judá ndive, ha orrenegaiterei ohóvo hikuái hógape.

11 Upéi Amasías oñembopyʼaguasu ha odirihi ijehérsito Válle de Sálpe,+ ha ojuka 10.000 kuimbaʼe Seirguápe.+ 12 Umi kuimbaʼe Judagua ojagarra 10.000 kuimbaʼépe, ha ogueraha chupekuéra peteĩ sérro ruʼãme ha oity chupekuéra upe sérro ruʼãgui ha ojedeskuartisapaite hikuái. 13 Péro umi soldádo Amasías ndoguerahái vaʼekue hendive gerrahápe+ ha omondo jey vaʼekue, oataka oikóvo Judá siudakuéra, Samaria+ guive Bet-Horón+ peve. Upépe haʼekuéra ojuka 3.000 kuimbaʼépe, avei oipeʼa ha ogueraha chuguikuéra heta mbaʼe.

14 Péro Amasías oúrõ guare ojuka rire umi edomítape, ogueru umi kuimbaʼe Seirgua dioskuéra ha omoĩ umíva idioskuerarã,+ ha oñepyrũ oñesũ umíva renondépe ha omotimbo chupekuéra sakrifísio. 15 Upévare Jehová ipochyeterei Amasías ndive, ha omondo hendápe peteĩ proféta heʼíva chupe: “¿Mbaʼére piko nde readora koʼã dios ndosalvái vaʼekuépe ipuévlope ndehegui?”.+ 16 Ha haʼe oñeʼẽ aja gueteri chupe, pe rréi heʼi: “Ekirirĩ,+ che piko ajerure mbaʼe ndéve konsého.+ Resegíramo reñeʼẽ, rojukáta”. Upémarõ pe proféta okirirĩntema, péro heʼi raẽ chupe: “Che aikuaa Ñandejára odesidimaha nerundi, pórke rejapo ko mbaʼe ha nerehendúi che konsého”.+

17 Upéi oñemongeta rire ikonseherokuérandi, rréi Amasías de Judá omondo mensahéro Jehoás rendápe, haʼéva hína Jehoacaz raʼy ha Jehú pe rréi de Israel niéto, ha heʼika chupe: “Eju ñañorairõ oñondive”.*+ 18 Ha rréi Jehoás de Israel heʼika pe rréi de Judá Amasíaspe: “Pe ñuatĩ oĩva pe Líbanope heʼika pe sédrope oĩva pe Líbanope: ‘Emeʼẽna nde rajy che raʼýpe hembirekorã’. Péro peteĩ animál salváhe oĩva pe Líbanope ohasa ha opyrũmbaite pe ñuatĩre. 19 Nde ningo ere kuri: ‘Ahundíma* Edómpe’.+ Upévare reñemombaʼeguasu ha reñembotuichase. Péro koʼág̃a epytánte nde palásiope. ¿Mbaʼére piko rejapo vaʼerã sarambi ha eperde, ha ehundi avei nde rapykuéri Judápe?”.

20 Péro Amasías nopenái hese+ pórke Ñandejára tee voi oipota upéicha oiko, ikatu hag̃uáicha ontrega chupekuéra iñenemigokuéra pópe,+ pórke haʼekuéra oadora kuri umi edomita dioskuérape.+ 21 Upémarõ rréi Jehoás de Israel oho ha oñorairõ rréi de Judá Amasías ndive Bet-Sémespe,+ opytáva Judápe. 22 Israel ogana Judápe, upémarõ káda uno osẽ oho hógape.* 23 Ha Bet-Sémespe pe rréi Jehoás de Israel ojagarra rréi de Judá Amasíaspe, haʼéva Jehoás raʼy ha Jehoacaz* niéto. Upéi pe rréi Jehoás de Israel ogueru chupe Jerusalénpe, ha oity Jerusalén murálla Efraín Rokẽ+ guive pe Okẽ Eskinapegua+ peve, en totál 178 métro.* 24 Haʼe ojagarra kompletoite pe óro, pláta ha entéro mbaʼe oĩ vaʼekue pe rréi palásio tesoreríape ha Ñandejára tee rógape+ oĩva Obed-Edom kárgope, ha ogueraha avei heta prisionéro. Upéi haʼe oho jey Samáriape.

25 Amasías,+ haʼéva pe rréi de Judá Jehoás raʼy, oikove 15 áño omano rire Jehoás,+ pe rréi de Israel Jehoacaz raʼy.+ 26 Amasías istória kompletoite, oñepyrũ guive opa peve oñemoĩmbaite umi Rréi de Judá ha Israel Lívrope. 27 Amasías ohejaha tiémpo guive Jehovápe, oĩ opuʼãva ñemiháme+ ikóntrape Jerusalénpe, ha haʼe oho okañy Lakíspe, péro oñemondo hapykuéri unos kuánto kuimbaʼe ha ojuka chupe hikuái Lakíspe. 28 Upémarõ ogueraha chupe hikuái peteĩ kárrope ojetiráva kavajúpe, ha oñeñotỹ chupe umi ituakuéra ypykuéndi pe siuda de Judápe.

26 Upéi pe puévlo de Judá kompletoite omoĩ rréiramo Uzíaspe*+ itúa Amasías rekovia,+ upérõ Uzías oreko vaʼekue 16 áño. 2 Rréi Amasías omano rire, haʼe omopuʼã jey Elot+ ha omoĩ jey Judá poguýpe.+ 3 Uzías+ oreko vaʼekue 16 áño oikórõ guare chugui rréi, ha ogoverna 52 áñore Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Jecolías Jerusalengua.+ 4 Ha Uzías ojapo vaʼekue iporãva Jehová renondépe, ojapo haguéicha itúa Amasías.+ 5 Uzías osegi vaʼekue oservi Ñandejárape Zacarías tiémpope, ha Zacarías voi omboʼe vaʼekue chupe okyhyje ha orrespeta hag̃ua Ñandejára teépe. Uzías ojapo aja entéro Jehová rembipota, Ñandejára tee ovendesi chupe.+

6 Haʼe oho oñorairõ umi filisteo kóntrape,+ ha ombokua pe murálla oĩva Gátpe,+ avei pe murálla oĩva Jabnépe+ ha Asdódpe.+ Upéi omopuʼã unos kuánto siuda Asdod ypýpe ha umi filisteo territóriope. 7 Ñandejára tee osegi oipytyvõ chupe ogana hag̃ua umi filistéope, umi árabepe+ oikóva Gurbaálpe ha umi meunímpe. 8 Umi ammonita+ oñepyrũ opaga impuésto Uzíaspe. Haʼe ipoderosoiterei rupi ojekuaa chupe opárupi, ha tiémpo rire Egíptope jepe ojekuaa chupe. 9 Uzías omopuʼã avei unos kuánto tórre+ Jerusalénpe, pe Okẽ Eskinapegua+ ypýpe, pe Ñu Rokẽ+ ha pe Murálla Rrefuérso ypýpe, ha orreforsapaite umíva. 10 Avei omopuʼã umi tórre+ pe desiértope ha ojapoka heta alhíve* (pórke haʼe oreko vaʼekue hetaiterei animál), ojapo avei péicha pe Sefelápe ha pe ñúme.* Oreko vaʼekue avei ombaʼapóva kokuépe ha parraltýpe umi montañaháre ha pe Carmélope, pórke chupe ogustaiterei vaʼekue la kokue.

11 Uzías oreko vaʼekue avei peteĩ ehérsito oĩva preparádo oñorairõ hag̃ua. Haʼekuéra oho jave oñorairõ hag̃ua, oho por grúpo. Jeiel pe sekretário+ ha Maaseya pe ofisiál, okonta ha oanotapaite+ por grúpo umi kuimbaʼe ohóva oñorairõ. Koʼã mokõi kuimbaʼe oĩ vaʼekue Hananías poguýpe, haʼe hína peteĩva pe rréi governadór. 12 Umi kuimbaʼe omoakãva ituakuéra ypykue familiarépe, ha oñenkargáva koʼã gerréro ipoderósovare en totál oĩ vaʼekue 2.600. 13 Pe ehérsito oĩva ipoguýpe ohupyty 307.500 kuimbaʼe oĩva preparádo oñorairõ hag̃ua. Kóva haʼe vaʼekue peteĩ ehérsito ipoderósova oapojáva pe rréipe oñorairõ hag̃ua umi enemígondi.+ 14 Uzías omeʼẽ kompletoite ijehérsitope eskúdo, lánsa,+ kásko, armadúra,+ árko ha flécha, avei ita umi óndape* g̃uarã.+ 15 Jerusalénpe ojapo avei mákina de gérra, umi inheniéro rembiapokue. Koʼã mákina oñemoĩ vaʼekue umi tórre+ ári ha murálla ári umi eskínape, koʼãva ikatu vaʼekue opoi flécha ha ita guasu. Ha opárupi ojekuaa Uzíaspe, pórke Ñandejára tuichaiterei oipytyvõ chupe ha upévare ipoderóso.

16 Péro imbaretemírente, ou oñemombaʼeguasu ha upéva ohundiete chupe, ha opeka Ijára Jehová kóntrape ha oike Jehová témplope ohapy hag̃ua insiénso pe altár ojehapyhápe insiénso.+ 17 Ensegída pe saserdóte Azarías ha umi ótro 80 saserdóte ipyʼaguasúva oservíva Jehovápe oho hapykuéri. 18 Haʼekuéra oñemoĩ rréi Uzías rehe ha heʼi chupe: “¡Uzías, nde ndovaléi rehapy insiénso Jehovápe!+ Umi saserdóte añoite ohapy vaʼerã insiénso, pórke haʼekuéra hína Aarón+ familiare ha Ñandejára osantifika chupekuéra ojapo hag̃ua ko traváho. Esẽ ko santuáriogui, pórke repeka Ñandejára kóntrape ha Jehová nanembotuichamoʼãi rejapo haguére ko mbaʼe”.

19 Péro Uzías oreko hína kuri ipópe pe mbaʼyru ojehapyha insiénso, ha ipochyeterei.+ Ha Uzías iñeʼẽ arhél aja umi saserdótepe, pe lépra+ osẽmbaite isyváre umi saserdotekuéra renondépe Jehová rógape, pe altár ojehapyha insiénso ykére. 20 Ha pe saserdóte prinsipál* Azarías ha entéro umi ótro saserdóte omañávo hese, ohecha pe lépra osẽmbaite hague isyváre. Upémarõ apúrope onohẽ chupe hikuái, ha Uzías voi ojapura osẽ hag̃ua upégui, pórke Jehová okastiga chupe.

21 Rréi Uzías oreko vaʼekue lépra omanoha día peve. Haʼe oiko vaʼekue peteĩ óga apártepe oikoháicha umi lepróso,+ pórke noñepermitivéi chupe oho Jehová rógape. Ha itaʼýra Jotán oñenkarga pe rréi palásiore ha ohusga umi hetãyguápe.+

22 Uzías istória kompletoite, oñepyrũ guive opa peve oanotapaite kuri proféta Isaías,+ haʼéva Amoz raʼy. 23 Upéi Uzías omano, ha oñotỹ chupe hikuái umi ituakuéra ypykuéndi. Haʼekuéra oñotỹ chupe pe ñu oñeñotỹháme umi omano vaʼekue, haʼéva umi rreikuéra mbaʼe,* pórke heʼi hikuái: “Haʼe ningo lepróso”. Ha itaʼýra Jotángui+ oiko rréi hekovia.

27 Jotán+ oreko vaʼekue 25 áño oikórõ guare chugui rréi, ha ogoverna 16 áñore Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Jerusá, Sadoc rajy.+ 2 Ha Jotán ojapo meme iporãva Jehová renondépe, ojapo haguéicha itúa Uzías,+ péro haʼe ndoikéi vaʼekue pe lugár ojeproivihápe ojeike Jehová témplope.+ Umi hénte katu osegi gueteri ojapo ivaíva. 3 Jotán ojapo vaʼekue Jehová róga rokẽ ijyvatevéva,+ ha haʼe omopuʼã vaʼekue Ofel murálla.+ 4 Omopuʼã avei umi siuda+ oĩva umi montañaháre Judápe,+ ha omopuʼã umi lugár isegúro porãva+ ha heta tórre+ umi yvyratýpe. 5 Jotán oñorairõ vaʼekue umi ammonita+ rréi kóntrape ha amo ipahápe ogana chupe. Upémarõ umi ammonita omeʼẽ chupe upe áñope 3.420 kílo* pláta, 10.000 coro* trígo ha 10.000 coro* seváda. Péicha umi ammonita opaga Jotánpe pe segundo ha tercer áñope.+ 6 Péicha Jotán imbareteve ohóvo, pórke haʼe ojedesidi oguata Ijára Jehová rapére.

7 Jotán istória kompletoite, umi gérra haʼe oñorairõ vaʼekue ha umi mbaʼe ojapo vaʼekue, oñemoĩmbaite umi Rréi de Israel ha Judá Lívrope.+ 8 Jotán oreko vaʼekue 25 áño oikórõ guare chugui rréi, ha ogoverna 16 áñore Jerusalénpe.+ 9 Upéi Jotán omano ha oñeñotỹ chupe pe Siuda de Davídpe.+ Ha itaʼýra Acázgui oiko rréi hekovia.+

28 Acaz+ oreko vaʼekue 20 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 16 áñore ogoverna Jerusalénpe. Haʼe ndojapói vaʼekue iporãva Jehová renondépe itúa ypykue David ojapo haguéicha.+ 2 Upéva rangue, haʼe ojapo meme umi mbaʼe ojapo vaʼekue umi rréi de Israel,+ ha ojapo voi umi Baal raʼanga de metál.+ 3 Avei ohapy ha omotimbo sakrifísio Hinón Raʼy Ñúme* ha itaʼyrakuérape ohapy* sakrifísioramo,+ ha péicha ojapo umi mbaʼe oporombojeguarúva ojapoháicha umi nasión+ Jehová omosẽ vaʼekue umi israelita renonderãgui. 4 Haʼe osegi avei ojapo sakrifísio ha avei omotimbo umi sakrifísio umi lugár ijyvatehápe,+ umi sérrope ha umi yvyramáta guasu guýpe.+

5 Upémarõ Ijára Jehová ontrega Acázpe pe rréi de Siria pópe,+ ha haʼekuéra ogana chupekuéra ha hetaitereípe ogueraha Damáscope+ prisionéroramo. Ñandejára ontrega avei chupe pe rréi de Israel pópe, ha haʼe oataka Acázpe ha ipuévlope ha ojuka hetaitereípe. 6 Ha Pécah+ haʼéva Remalías raʼy, ojuka Judápe 120.000 kuimbaʼépe un díape, enterovete koʼãva haʼe vaʼekue kuimbaʼe ipyʼaguasúva, péicha oiko pórke haʼekuéra oheja kuri Jehovápe, umi ituakuéra ypykue Járape.+ 7 Ha Zicrí haʼéva peteĩ gerréro efraimita, ojuka pe rréi raʼy Maaséyape ha Azricámpe, ikárgope oĩ vaʼekue pe palásio, ha ojuka avei Elcanápe, haʼe hína pe segundo omandavéva pe rréi rire. 8 Avei umi israelita ogueraha prisionéroramo 200.000 iñermanokuérape, umíva apytépe ogueraha kuña, mitãkuimbaʼe ha mitãkuña. Oipeʼa ha ogueraha avei chuguikuéra hetaiterei mbaʼe, ha oguerahapaite umíva Samáriape.+

9 Péro Jehová proféta hérava Oded oĩ hína kuri upépe. Haʼe osẽ pe ehérsito renondépe, upérõ pe ehérsito ou hína Samáriape, ha heʼi chupekuéra: “Jehová, pende tuakuéra ypykue Jára ipochyeterei rupi Judá kóntrape, ontrega chupekuéra peẽme,+ ha peẽ pejuka chupekuéra ha peñemboharái hesekuéra, ha Ñandejára voi ohendu ha oikuaa upéva. 10 Ha koʼág̃a peẽ perekose pe puévlo de Judá ha Jerusalénpe pende esklávo ha esklávaramo.+ Péro, ¿peẽ piko ndapefallái mbaʼe avei hína Jehová renondépe? 11 Pecherendu koʼág̃a ha pemondo jey koʼã prisionéro pejagarra vaʼekue pene ermanokuéra apytégui, pórke Jehová orrenegaiterei hína pene kóntrape”.

12 Upépe unos kuánto kuimbaʼe omoakãva umi efraimítape, umíva apytépe Azarías haʼéva Jehohanán raʼy, Berekías haʼéva Mesilemot raʼy, Jehizquías haʼéva Salum raʼy, ha Amasá haʼéva Hadlái raʼy, opuʼã umi oikévare oúvo gerrahágui, 13 ha heʼi chupekuéra: “Ani pemoinge koʼápe umi prisionérope, pórke pejapóramo péicha ñande jafalláta Jehová renondépe. Upe pejaposéva ningo ombotuichavéta ñande pekádo ha jafalla vaivéta, pórke tuicháma voi jafalla ha Ñandejára ipochýma Israel kóntrape”. 14 Upémarõ umi soldádo armádo, ontrega umi prisionérope ha entéro mbaʼe oipeʼa vaʼekue chuguikuéra+ umi governadórpe ha enterove umi oñembyatývape upépe. 15 Upémarõ umi kuimbaʼe ojeporavo vaʼekue hérarupi, opuʼã ha ogueraha jey umi prisionérope. Avei umi mbaʼe ojepeʼa vaʼekuégui omeʼẽ ijaorã umi prisionéro ndorekóivape ao. Péicha omonde hikuái umi héntepe ha omeʼẽ chupekuéra isandaliarã, hembiʼurã, y, ha avei aséite omoĩ hag̃ua ipirére. Avei ogueraha hikuái vúrro ári umi ikangývape ha ogueraha chupekuéra umi iñermanokuéra rendápe Jericópe, pe siuda de las palméraspe. Upéi oho jey hikuái Samáriape.

16 Upe tiémpope rréi Acaz ojerure umi rréi de Asíriape oipytyvõmi hag̃ua chupe.+ 17 Ha umi edomita oike ha oataka jey Judá ha ogueraha heta prisionéro. 18 Umi filisteo+ oataka umi siuda oĩva Sefelápe+ ha Négueb de Judápe, ha ojagarra umi siuda de Bet-Semes,+ Ayalón,+ Guederot, Socó ha umi puevloʼi oĩva ijerére, Timná+ ha umi puevloʼi oĩva ijerére, Guimzó ha umi puevloʼi oĩva ijerére, ha opyta hikuái oiko upépe. 19 Jehová omotĩ Judápe rréi Acaz de Israel káusare, pórke haʼe oheja Judápe oiko iñakãre, ha upévare pe puévlo hembiapo vaieterei Jehová renondépe.

20 Tiémpo rire, rréi Tilgat-Pilnéser+ de Asiria ou ikóntrape ha ombohasa asy+ Acázpe oipytyvõ rangue chupe. 21 Acaz oipeʼapa vaʼekue umi mbaʼe oĩva Jehová rógape, pe rréi palásiope+ ha umi ofisiál omanda guasúva rogakuérape, ha orregala umíva pe rréi de Asíriape, péro upéva noipytyvõi chupe mbaʼevépe. 22 Ha rréi Acaz ohasa asyha tiémpope, tuichavéntema opeka Jehová kóntrape. 23 Haʼe oñepyrũ ojapo sakrifísio umi dios de Damáscope,+ umi ogana vaʼekuépe chupe,+ ha heʼi: “Umi rréi de Siria dioskuéra oipytyvõ hína chupekuéra, upévare ajapóta chupekuéra sakrifísio chepytyvõ hag̃ua”.+ Péro umíva tuichaiterei operhudika pe rréipe ha pe puévlo de Israélpe. 24 Acaz ombyatypaite avei umi tembiporu oĩva Ñandejára tee rógape, ombojaʼo ha omonguʼipa.+ Upéi omboty Jehová róga rokẽ+ ha ojapo umi altár imbaʼerã entéro umi kálle eskínape oĩva Jerusalénpe. 25 Ha entéro umi siuda oĩvape Judápe, ojapo umi lugár yvate ohapy ha omotimbo hag̃ua sakrifísio umi ótro dióspe,+ ha péicha ombopochy Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape.

26 Acaz istória kompletoite, oñepyrũ guive opa peve, oñemoĩmbaite Umi Rréi de Judá ha Israel Lívrope.+ 27 Upéi Acaz omano ha oñeñotỹ chupe pe siudápe, Jerusalénpe, pórke noñeñotỹi chupe umi rréi de Israel sepultúrape.+ Ha itaʼýra Ezequíasgui* oiko rréi hekovia.

29 Ezequías+ oreko vaʼekue 25 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 29 áñore ogoverna Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Abías, haʼe hína Zacarías rajy.+ 2 Ezequías ojapo vaʼekue iporãva Jehová renondépe,+ ojapo haguéicha itúa ypykue David.+ 3 Pe primer áño ogovernárõ guare, pe primer méspe haʼe oavri Jehová róga rokẽ ha omyatyrõ.+ 4 Upéi ogueru umi saserdóte ha levítape ha ombyaty chupekuéra pe plása oĩvape éste gotyo. 5 Ezequías heʼi chupekuéra: “Pecherendumína levitakuéra. Koʼág̃a peñesantifika+ peẽ ha pesantifika Jehová róga, haʼe hína pende tuakuéra ypykue Jára, ha peipeʼa umi mbaʼe ikyʼáva pe lugár sagrádogui.+ 6 Pórke ñande tuakuéra naiñeʼẽrendúi ha ojapo ivaíva Ñandejára Jehová renondépe.+ Haʼekuéra ndorrespetái Jehová tavernákulo ha oñemolómo chugui.+ 7 Avei omboty hikuái umi okẽ oĩva pe témplo entrádape+ ha omboguepa umi lamparaʼi.+ Haʼekuéra ndohapyvéi insiénso+ ha ndojapovéi sakrifísio ojehapýva+ Israel Járape pe lugár sagrádope. 8 Upévare Jehová ipochy Judá ha Jerusalén ndive,+ ha umi hénte okyhyje ha ijurujái opytávo ohecha rire umi mbaʼe vaiete oikóva ha oñembohory* hesekuéra, ha peẽ pehecha vaʼekue koʼã mbaʼe pende resarupiete.+ 9 Upévare ojejuka vaʼekue espádape ñande tuakuéra ypykuépe,+ ha ñande raʼykuéra, ñande rajykuéra ha ñane rembirekokuéra ojegueraha prisionéroramo.+ 10 Koʼág̃a che pyʼaite guive ajapose peteĩ kompromíso Israel Jára Jehovándi,+ anivéma hag̃ua ipochyeterei ñanendive. 11 Che ermanokuéra, koʼág̃a ningo ndahaʼéi tiémpo penderekorei* hag̃ua, pórke Jehová pendeporavo peime hag̃ua henondépe, peservi hag̃ua chupe isiérvoramo+ ha pemotimbo hag̃ua umi isakrifisiokuéra”.+

12 Upémarõ umi levita oñepresenta ombaʼapo hag̃ua. Umi cohatita+ apytégui Máhat haʼéva Amasái raʼy, ha Joel haʼéva Azarías raʼy. Umi merarita+ apytégui Quis haʼéva Abdí raʼy, ha Azarías haʼéva Jehalelel raʼy. Umi guersonita+ apytégui Joá haʼéva Zimá raʼy, ha Edén haʼéva Joá raʼy. 13 Elizafán raʼykuéra apytégui Simrí ha Jeuel. Asaf+ raʼykuéra apytégui Zacarías ha Matanías. 14 Hemán+ raʼykuéra apytégui Jehiel ha Simeí. Jedutún+ raʼykuéra apytégui Semaya ha Uziel. 15 Upémarõ ombyaty iñermanokuérape, oñesantifika hikuái ha ou omopotĩ Jehová róga, pe rréi omanda haguéicha chupekuéra ha Jehová heʼi haguéicha.+ 16 Ha umi saserdóte oike Jehová rógape omopotĩ hag̃ua, ha oguenohẽ Jehová témplogui umi mbaʼe ojepurúva ojeadora hag̃ua umi dios fálsope, ha oraha hikuái Jehová róga korapýpe.+ Ha upéi umi levita ojagarra ogueraha umíva okápe Cedrón Ñúme.+ 17 Péicha haʼekuéra oñepyrũ osantifika pe óga pe primer día, pe primer méspe, ha pe día ochohápe upe méspe ohupyty hikuái Jehová témplo entráda itechopáva.*+ Haʼekuéra osantifika Jehová róga 8 día aja ha pe día 16, pe primer méspe otermina hikuái.

18 Upéi oho hikuái rréi Ezequías rendápe ha heʼi chupe: “Romopotĩmbaitéma Jehová róga, pe altár ojejapoha ofrénda ojehapýva+ ha kompletoite umi hembiporukuéra,+ avei pe mesa oñemoĩha umi pan ojoʼári*+ ha kompletoite umi hembiporukuéra. 19 Avei roprepara ha rosantifikapaite+ umi tembiporu rréi Acaz oguenohẽ vaʼekue pe témplogui haʼe ogovernaha tiémpope ha naiñeʼẽrendúirõ guare,+ umíva oĩmbaite hína Jehová altár renondépe”.

20 Ha rréi Ezequías opuʼã pyharevete ha ombyaty umi governadór oĩva pe siudápe, ha oarriva hikuái Jehová rógape. 21 Haʼekuéra oraha 7 tóro, 7 ovecha mácho, 7 ovecha raʼyrusu, 7 kavara mácho ojapo hag̃ua pe ofrénda ojepaga hag̃ua umi pekádore, pe rréi goviérno rehehápe, pe santuário rehehápe ha Judá rehehápe.+ Upépe haʼe heʼi umi saserdótepe, Aarón familiarépe, oofrese hag̃ua umíva Jehová altár ári. 22 Upémarõ ojuka hikuái umi tóro,+ ha umi saserdóte ombyaty pe huguykue ha ohypýi pype pe altár ári.+ Upéi ojuka hikuái umi ovecha mácho ha ohypýi huguykuépe pe altár, upe rire ojuka umi ovecha raʼyrusu ha ohypýi huguykuépe pe altár. 23 Upéi ogueru hikuái pe rréi ha umi hénte renondépe umi kavara mácho ojejapo hag̃ua pe ofrénda ojepaga hag̃ua umi pekádore, ha omoĩ hikuái ipo hiʼarikuéra. 24 Ha umi saserdóte ojuka koʼãva ha ojapo chugui ofrénda ojepaga hag̃ua umi pekádore. Haʼekuéra omoĩ pe altár ári pe huguykue ojepaga hag̃ua kompletoite Israel pekádore, pórke pe rréi heʼi kuri ojejapo vaʼerãha kompletoite Israel rehehápe pe ofrénda ojehapýva, ha pe ofrénda ojepaga hag̃ua umi pekádore.

25 Upe aja, haʼe omohenda umi levítape Jehová rógape, umi instruménto de kuérda, platíllo ha árpa reheve.+ Ha ojapo upéva omanda haguéicha David,+ proféta Natán+ ha Gad,+ pe kuimbaʼe omombeʼúva pe rréipe umi visión, pórke Jehová voi omanda vaʼekue iprofetakuéra rupive ojejapo vaʼerãha upéicha. 26 Upémarõ umi levita oñemboʼy umi instruménto musikál David ojapo vaʼekue reheve, ha umi saserdóte katu oñemboʼy umi trompéta reheve.+

27 Upémarõ Ezequías omanda ojeofrese hag̃ua pe altár ári pe sakrifísio ojehapýva.+ Ha ojejapo ñepyrũvo pe ofrénda ojehapýva oñepyrũ avei ojepurahéi Jehovápe, ha oñembopu umi trompéta oakompaña hag̃ua umi instruménto musikál rréi David de Israel ojapo vaʼekue. 28 Ha entéro umi hénte oñembyatýva oñesũ ojepurahéi aja ha ipu aja umi trompéta. Koʼã mbaʼe ojejapo opa peve pe ofrénda ojehapýva. 29 Upéi, ojapopamírente hikuái pe ofrénda, pe rréi ha entéro umi oĩva hendive oñesũ ha oñakãityete. 30 Upépe rréi Ezequías ha umi governadór heʼi umi levítape omombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe oipurúvo umi purahéi ojapo vaʼekue David+ ha Asaf,+ pe kuimbaʼe ohecháva visión. Upémarõ haʼekuéra vyʼápe opurahéi, oñesũ ha oñakãityete.

31 Upéi Ezequías heʼi: “Koʼág̃a peẽ pejeapartáma peservi hag̃ua Jehovápe, upévare peju ha pegueru Jehová rógape umi sakrifísio ha ofrénda peagradese hag̃ua”. Upémarõ entéro umi oñembyatýva oñepyrũ ogueru umi sakrifísio ha ofrénda oagradese hag̃ua, ha enterove umi omeʼẽse vaʼekue ipyʼaite guive, ogueru avei umi ofrénda ojehapýva.+ 32 Umi oñembyatýva upépe ogueru koʼã ofrénda ojehapýva: 70 tóro, 100 ovecha mácho, 200 ovecha raʼyrusu (kompletoite koʼãva ojejapo hag̃ua ofrénda ojehapýva Jehovápe).+ 33 Ha koʼãva hína umi ótra ofrénda sagráda: 600 tóro ha 3.000 ovecha. 34 Péro ndaipóri kuri heta saserdóte oipireʼo hag̃ua umi animál ojepurúva ojejapo hag̃ua umi ofrénda ojehapýva, upémarõ umi iñermanokuéra levita oipytyvõ chupekuéra+ ojejapopa peve pe traváho, ha oñesantifikapa peve umi saserdóte,+ pórke umi levita ikyreʼỹve* vaʼekue umi saserdótegui oñesantifika hag̃ua. 35 Avei oĩ heta ofrénda ojehapýva,+ umi ofrénda de paz kyrakue+ ha umi ofrénda líkida umi ofrénda ojehapývape g̃uarã.+ Péicha oñepyrũ jey ojejapo* pe traváho Jehová rógape. 36 Ezequías ha pe puévlo kompletoite ovyʼaiterei Ñandejára tee ojapo vaʼekuére hesehapekuéra,+ ha pyaʼeterei ojejapo haguére entéro koʼã mbaʼe.

30 Ezequías heʼika kompletoite Israel+ ha Judápe, ha Efraín ha Manaséspe+ jepe oskrivi kárta ou hag̃ua hikuái Jehová rógape Jerusalénpe, omboarete hag̃ua pe Páskua* Israel Jára Jehovápe.+ 2 Péro pe rréi, umi governadór, ha pe kongregasión kompletoite oĩva Jerusalénpe odesidi omboarete pe Páskua pe segundo méspe,+ 3 pórke ndaikatúi kuri omboarete hikuái pe tiémpo ojejapohápe jepi voi,+ ndaipóri rupi heta saserdóte oñesantifikámava+ ha pe puévlo noñembyatýi gueteri Jerusalénpe. 4 Ko mbaʼe ojejapose vaʼekue opyta porãiterei pe rréipe g̃uarã ha pe kongregasión kompletoitépe g̃uarã. 5 Upémarõ odesidi hikuái oavisataha Israélpe Beer-Seba guive Dan+ peve, umi hénte ou vaʼerãha Jerusalénpe omboarete hag̃ua pe Páskua Israel Jára Jehovápe g̃uarã, pórke neʼĩra gueteri omboarete hikuái oñondivepa pe léipe ojejerureháicha.+

6 Upémarõ umi mensahéro* oho Israel ha Judá tuichakuére, ha ogueraha pe rréi ha governadorkuéra kárta pe rréi omanda haguéicha, heʼívo: “Hentekuéra peiméva Israélpe, peju jeýna Jehová rendápe, haʼe hína Abrahán, Isaac, ha Israel Jára, ha péicha haʼe ou jeýta umi hembýva rendápe ha umi ojesalva vaʼekue umi rréi de Asíriagui rendápe.+ 7 Ani pejogua pende tuakuéra ypykuépe ha pene ermanokuéra naiñeʼẽrendúi vaʼekuépe ituakuéra ypykue Jára Jehovápe, upévare umi hénte okyhyje ohechávo umi mbaʼe vaiete oikóva hesekuéra, peẽ pehechaháichama voi.+ 8 Ani pendekaprichóso pende tuakuéra ypykuéicha.+ Peñemoĩkena Jehová poguýpe ha peju hógape+ haʼe osantifika vaʼekue pára siémpre, ha peservi pende Jára Jehovápe, péicha haʼe ndaipochymoʼãvéima penendive.+ 9 Pórke peju jey vove Jehová rendápe, umi ogueraha vaʼekue prisionéro pene ermanokuéra ha pende raʼykuérape oiporiahuverekóta chupekuéra,+ ha oñepermitíta chupekuéra ou jey ko yvýpe,+ pórke pende Jára Jehová oporombyasy* ha oporoporiahuvereko,+ ha haʼe nomañamoʼãi pendehegui ótro ládo peẽ peju jeýramo hendápe”.+

10 Upémarõ umi mensahéro* oho káda siudápe Efraín ha Manasés+ territóriope, ha Zabulón peve og̃uahẽ hikuái. Péro umi hénte opuka ha oñembohory hesekuéra.+ 11 Péro oĩ umi hénte Aser, Manasés ha Zabulongua oñemomirĩva ha oúva Jerusalénpe.+ 12 Ñandejára tee ovendesi avei umi Judaguápe oĩ hag̃ua hikuái peteĩ ñeʼẽme,* ikatu hag̃uáicha okumpli pe rréi ha umi governadór omanda vaʼekue, Jehová heʼi haguéicha ojejapo hag̃ua.

13 Hetaiterei hénte oñembyaty Jerusalénpe omboarete hag̃ua pe segundo méspe pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva,+ oñembyaty peteĩ kongregasión tuichaitereíva. 14 Haʼekuéra opuʼã ha oho oipeʼa umi altár ojepurúva ojeadora hag̃ua umi dios fálso ha umi altár ojehapyha insiénso+ oĩ vaʼekue Jerusalénpe,+ ha omombopaite umíva Cedrón Ñúme. 15 Upéi pe día 14, pe segundo méspe ojuka hikuái pe animál ojesakrifikátava pe Paskuarã. Umi saserdóte ha umi levita otĩeterei, upémarõ oñesantifika ha ogueru hikuái umi ofrénda ojehapýva Jehová rógape. 16 Haʼekuéra oho oñemoĩ pe lugár otokahápe chupekuéra, heʼiháicha Ñandejára siérvo Moisés léipe. Upéi umi saserdóte ohypýi pe altár ári pe tuguy+ ogueru vaʼekue chupekuéra umi levita. 17 Oĩ heta umi hénte apytépe noñesantifikái vaʼekue, ha umi levita oñenkarga ojuka hag̃ua pe animál Paskuarã enterove umi noñemopotĩri vaʼekue rehehápe,+ ikatu hag̃uáicha oñesantifika hikuái Jehová renondépe. 18 Pórke oĩ vaʼekue heta hénte, koʼýte umi Efraín, Manasés,+ Isacar ha Zabulongua noñemopotĩri vaʼekue, péro upéicharõ jepe hoʼu hikuái pe tembiʼu Paskuapegua, heʼíramo jepe pe léipe ndojejapói vaʼerãha péicha. Péro Ezequías oñemboʼe hesehapekuéra, heʼívo: “Jehová, nde ningo nevuéno,+ eperdonamína 19 káda uno oprepara vaʼekuépe ikorasõ ndeservi hag̃ua ndéve Ñandejára tee+ Jehová, ore tuakuéra ypykue Jára. Haʼekuéra ningo noñemopotĩri kuri hekoitépe oñemanda haguéicha umi fiésta sagrádape g̃uarã”.+ 20 Ha Jehová ohendu Ezequíaspe ha operdona* pe puévlope.

21 Péicha umi israelita oĩva Jerusalénpe vyʼápe+ omboarete 7 díare pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva,+ ha umi levita ha umi saserdóte omombaʼeguasu Jehovápe káda día ombopúvo hatã porã umi instruménto musikál Jehovápe.+ 22 Avei Ezequías oñeʼẽ ha omokyreʼỹ* enterovete umi levita oservívape Jehovápe arandúpe. Haʼekuéra okaru 7 día+ pe fiésta aja, ojapo umi ofrénda de paz,+ ha oagradese hikuái Jehovápe, ituakuéra ypykue Járape.

23 Upéi kompletoite umi hénte ijaty vaʼekue odesidi ombopuku pe arete 7 día mas. Upémarõ vyʼápe omboarete hikuái 7 día mas.+ 24 Ha rréi Ezequías de Judá okontrivui pe kongregasiónpe g̃uarã 1.000 tóro ha 7.000 ovecha, ha umi governadór okontrivui pe kongregasiónpe g̃uarã 1.000 tóro ha 10.000 ovecha,+ ha hetaiterei saserdóte oñesantifika avei.+ 25 Ha kompletoite pe kongregasión oĩva Judápe, umi saserdóte, umi levita, kompletoite pe kongregasión ou vaʼekue Israélgui,+ umi extranhéro+ oikóva ijapytepekuéra ha oúva Israel territóriogui ha umi extranhéro oikóva Judápe, osegi ovyʼa. 26 Ha ovyʼaiterei hikuái Jerusalénpe, pórke David raʼy Salomón tiémpo guive, haʼéva rréi de Israel, ndoikóiva gueteri péicha Jerusalénpe.+ 27 Upéi ipahaitépe umi saserdóte levita oñemboʼy ha ovendesi pe puévlope,+ ha Ñandejára ohendu chupekuéra, ha iñemboʼekuéra og̃uahẽ yvágape, pe lugár sagrádo haʼe oikohápe.

31 Opa rire pe fiésta, enterovete israelita oĩ vaʼekue upépe osẽ ha oho umi siuda de Judápe, ha omonguʼi hikuái umi kolúmna sagráda,+ oikytĩ umi póste sagrádo,+ ohundipa umi lugár yvate+ ha umi altár+ oĩva Judá tuichakuére, avei Benjamín, Efraín ha Manasés+ tuichakuére. Haʼekuéra oho hese ohundipa peve, upe rire enterovete umi israelita oho jey hógape umi siuda oikohápe hikuái.

2 Upéi Ezequías odividi umi saserdótepe asegún pe grúpo otokáva chupekuéra,+ ha avei umi levítape asegún pe grúpo otokáva chupekuéra.+ Haʼe omoĩ umi grúpo de saserdóte ha levítape ojapo hag̃ua itravahokuéra:+ ojapo hag̃ua pe ofrénda ojehapýva ha umi ofrénda de paz, ombaʼapo hag̃ua Ñandejárape ha avei oagradese ha omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape umi entrádape, Jehová róga korapýpe.*+ 3 Ha peteĩ párte umi mbaʼe pe rréi orekóvagui oñemeʼẽ ojejapo hag̃ua umi ofrénda ojehapýva,+ tahaʼe pe ofrénda pyharevegua ha kaʼarugua,+ avei ojejapo hag̃ua umi ofrénda ojehapýva sabadokue,+ jasy raʼy+ jave ha oiko jave umi fiésta,+ ojeskrivíma haguéicha Jehová léipe.

4 Ezequías heʼi avei umi hénte oikóvape Jerusalénpe, omeʼẽ hag̃ua umi saserdóte ha levítape+ pe párte ojeapartáva chupekuéra g̃uarã, péicha haʼekuéra ikatúta ombaʼapo* kontinuadoite okumpli hag̃ua Jehová léi. 5 Ha ojeʼepa riremínte koʼã mbaʼe, umi israelita ogueru hetaiterei umi tenonderãite omonoʼõ vaʼekuégui, ogueru hikuái víno pyahu, aséite+ ha eirete, ha opa mbaʼe oprodusíva ikokue.+ Haʼekuéra ogueru pe diésmo* entéro koʼã mbaʼégui, ha hetaiterei voi ogueru hikuái.+ 6 Umi hénte oĩva Israel ha Judápe, umi oikóva umi siuda de Judápe ogueru avei diésmo umi hymbakuéra apytégui, tahaʼe vaka térã ovecha. Ogueru avei hikuái pe diésmo umi mbaʼe sagrádovagui+ ojeaparta vaʼekue Ñandejára Jehovápe g̃uarã. Haʼekuéra ogueru koʼã ofrénda ha ombyaty hetaiterei. 7 Pe tercer méspe+ haʼekuéra oñepyrũ omohenda peteĩ lugárpe kompletoite umi kontrivusión ojegueru vaʼekue, ha pe séptimo méspe+ omohuʼã hikuái ko traváho. 8 Ha oúrõ guare Ezequías ha umi governadór ha ohecha umi kontrivusión ogueru vaʼekue umi hénte, omombaʼeguasu Jehovápe ha ovendesi ipuévlo Israélpe.

9 Ezequías oporandu umi saserdóte ha umi levítape moõguipa osẽ hetaite kontrivusión, 10 ha Azarías, pe saserdóte prinsipál* haʼéva Sadoc familiare, heʼi chupe: “Ojegueru ñepyrũ guive umi kontrivusión Jehová rógape,+ umi hénte okaru hyg̃uatãha meve ha hemby jey hetaiterei, pórke Jehová ovendesi ipuévlope, ha emañamína mbaʼeichaitépa heta gueteri hemby”.+

11 Upépe Ezequías heʼi ojeprepara hag̃ua unos kuánto depósito*+ Jehová rógape, upémarõ oprepara hikuái umíva. 12 Ha osegi ogueru hikuái ikontrivusión jepiveguáicha, umi diésmo+ ha umi mbaʼe sagrádova. Conanías hína pe levita oñemoĩ vaʼekue oñenkarga hag̃ua opa koʼã mbaʼére, ha iñermáno Simeí haʼe vaʼekue pe segundo. 13 Rréi Ezequías omanda vaʼekue oipytyvõ hag̃ua Conaníaspe ha iñermáno Simeípe koʼã kuimbaʼe: Jehiel, Azazías, Náhat, Asahel, Jerimot, Jozabad, Eliel, Ismakías, Máhat, ha Benaya. Ha Azarías oñenkarga vaʼekue Ñandejára tee rógare. 14 Ha Imná raʼy Coré, pe levita oñangarekóva okẽre éste gotyo,+ oñenkarga umi ofrénda voluntária+ ojeguerúvare Ñandejára teépe, ha haʼe orreparti umi kontrivusión oñemeʼẽ vaʼekue Jehovápe+ ha avei umi ofrénda isagradoitereíva.+ 15 Ha Edén, Miniamín, Jesúa, Semaya, Amarías, ha Secanías oĩ vaʼekue Coré poguýpe umi saserdotekuéra siudápe.+ Haʼe oĩ vaʼekue peteĩ kárgo de konfiánsape orreparti hag̃ua iñermanokuérape pe otokáva chupekuéra asegún mbaʼe grúpopepa oĩ,+ tahaʼe umi imitãvape térã umi ijedávape. 16 Avei oñemeʼẽ vaʼekue hiʼupy umi kuimbaʼe oúvape káda día oservi hag̃ua Jehová rógape ha okumpli hag̃ua irresponsavilida asegún mbaʼe grúpopepa oĩ. Ha itaʼyrakuéra orekóvape 3 áño guive oñeanotapaite avei asegún máva familiarépa hikuái.

17 Umi saserdótepe oñeanota asegún máva familiarépa hikuái,+ upéicha avei umi levita orekóvape 20 áño guive,+ asegún mbaʼe traváhopa otoka chupekuéra ha mbaʼe grúpopepa oĩ.+ 18 Oñeanotapaite chupekuéra asegún máva familiarépa, umíva apytépe oñeanota hembirekokuéra, ifamiliakuéra, tahaʼe umi itaʼýra térã itajyrakuéra. Oñeanota kompletoite umi levita ha ifamiliakuérape (haʼekuéra siémpre oñesantifika ikatu hag̃uáicha ombaʼapo umi mbaʼe sagrádovape, pórke oreko vaʼekue umi kárgo de konfiánsa). 19 Oñeanota avei Aarón familiarépe, umíva hína umi saserdóte oikóva umi pastotýpe umi isiudakuéra jerére.+ Enterovete umi siudápe ojeporavo umi kuimbaʼépe hérarupi omeʼẽ hag̃ua hiʼupy enterovete umi kuimbaʼe haʼévape umi saserdotekuéra família, ha kompletoite umi levita oñeanota vaʼekuépe asegún máva familiarépa hikuái.

20 Ezequías ojapo péicha Judá tuichakuére, ha osegi ojapo iporãva ha hekopeguáva Ijára Jehová renondépe ha ifiél chupe. 21 Ha kompletoite umi mbaʼe haʼe ojapo vaʼekue oservi hag̃ua Ñandejárape, tahaʼe umi traváho ojejapóva Ñandejára tee rógape+ térã pe léi ha mandamientokuéra rupive, haʼe ojapo umíva ipyʼaite guive ha osẽ porã.

32 Ha Ezequías iñeʼẽrendu ha ojapopa rire koʼã mbaʼe,+ rréi Senaquerib de Asiria ou ha oike Judá territóriope. Haʼe omongora umi siuda imurallapáva, ikatu hag̃uáicha oike ha ojagarra umíva.+

2 Ezequías ohechávo Senaquerib ouha ha oñorairõseha Jerusalén kóntrape, 3 oñemongeta umi governadór ha igerrerokuérandi, ha pe rréi odesidi omboty umi ykua yvu oĩva okápe pe siudágui,+ ha haʼekuéra oapoja chupe. 4 Upéi oñembyaty heta hénte, ha omboty hikuái kompletoite umi ykua yvu ha ysyry ohasáva pe território tuichakuére, pórke heʼi: “Ani ág̃a ou umi rréi de Asiria ha otopa heta y”.

5 Avei kyreʼỹme omopuʼã jey kompletoite pe murálla hoʼapa vaʼekue, ha omoĩ tórre hiʼári ha oka gotyo ojapo ótra murálla. Omyatyrõ avei pe lugár hérava Miló*+ oĩva pe Siuda de Davídpe, ha ojapo hetaiterei árma ha eskúdo. 6 Upéi onombra umi héfe militár omoakã hag̃ua pe puévlo, ha ombyaty chupekuéra pe plásape pe siuda rokẽme, ha omokyreʼỹ chupekuéra* heʼívo: 7 “Pendepyʼaguasu ha penembaretékena. Ani pendepyʼaju ni pekyhyje pe rréi de Asiria+ ha umi henteita oĩvagui hendive, pórke oĩ hetave ñanendive la oĩvagui hendive.+ 8 Haʼe ningo ojerovia yvypóra podér rehe, péro ñanendive katu oĩ Ñandejára Jehová ñanepytyvõ hag̃ua ha oñorairõ hag̃ua ñanderehehápe”.+ Ha pe puévlo ikyreʼỹeterei ohendu rire rréi Ezequías de Judá heʼi vaʼekue.+

9 Upe rire, oĩ aja Lakíspe+ pe rréi Senaquerib de Asiria kompletoite ijehérsito reheve,* omondo isiervokuérape Jerusalénpe, rréi Ezequías de Judá rendápe ha kompletoite umi Judagua oĩva Jerusalénpe rendápe,+ heʼi hag̃ua chupekuéra:

10 “Péicha heʼi rréi Senaquerib de Asiria: ‘¿Mbaʼére mbaʼe piko peẽ pejerovia hína, ajeve pepyta Jerusalénpe oñemongora aja?+ 11 Ezequías penembotavy ha ohejáta pemano ñembyahýi ha uhéigui, heʼívo: “Ñandejára Jehová ñandesalváta rréi de Asíriagui”.+ 12 ¿Ndahaʼéi piko Ezequías voi pe oipeʼa vaʼekue umi lugár yvate+ ha umi altár+ ojepurúva pende Dióspe g̃uarã,* ha upéi heʼi Judá ha Jerusalénpe: “Peẽ peñesũ vaʼerã peteĩ altár renondépente, ha upéva ári añoite pemotimbo vaʼerã pende sakrifisiokuéra”?+ 13 ¿Ndapeikuaái piko mbaʼépa rojapo vaʼekue che ha che tuakuéra ypykue umi ótra nasión rehe?+ ¿Umi dios oĩva umi ótra nasiónpe piko osalva raʼe hetãme chehegui?+ 14 Che tuakuéra ypykue ohundiete vaʼekue koʼã nasionkuéra dióspe, ha ni peteĩ ndosalvái kuri chupekuéra chehegui, ¿ha peẽ piko peimoʼã pende Jára ikatutaha pendesalva chehegui?+ 15 ¡Ani peheja Ezequías ijapu peẽme ha penembotavy!+ Ani pejerovia hese, pórke ni peteĩ dios oĩva umi nasión ha goviérnope ndaikatúi kuri osalva ipuévlope chehegui ni che tuakuéra ypykuégui. ¡Ni mbaʼevéicharõ pende Jára napendesalvamoʼãi chehegui!’”.+

16 Rréi Senaquerib siervokuéra osegi oñembohory Ñandejára tee Jehováre ha isiérvo Ezequías rehe. 17 Senaquerib oskrivi avei umi kárta+ otaky hag̃ua Israel Jára Jehováre,+ ha oñeʼẽ hag̃ua ikóntrape, heʼívo: “Umi nasionkuéra dios oĩva umi ótra nasiónpe ndaikatúi vaʼekue osalva ipuévlope chehegui,+ péicha avei Ezequías Jára ndosalvamoʼãi ipuévlope che poguýgui”. 18 Haʼekuéra osegi hatã oñeʼẽ umi judiokuéra idiómape umi Jerusalengua oĩvape pe murálla ári, ikatu hag̃uáicha omondýi ha omongyhyje chupekuéra, ha ojagarra hag̃ua hikuái pe siuda.+ 19 Haʼekuéra oñeʼẽ Jerusalén Jára kóntrape, oñeʼẽháicha umi nasionkuéra dios kóntrape, umíva umi dios ningo yvypóra ojapo vaʼekuénte. 20 Péro rréi Ezequías ha pe proféta Isaías,+ haʼéva Amoz raʼy, oñemboʼe meme ko situasiónre ha ojerure asy Ñandejára yvagapeguápe oipytyvõ hag̃ua chupekuéra.+

21 Upéi Jehová ombou peteĩ ánhel ha ohundi enterove umi gerréro ipoderósovape,+ umi ofisiál ha umi héfe oĩvape pe rréi de Asiria kampaméntope, upévare pe rréi oñemotĩ ha oho jey hetãme. Upe rire haʼe oho idiós témplope,* ha upépe unos kuánto itaʼýra tee ojuka chupe espádape.+ 22 Péicha Jehová osalva Ezequíaspe ha umi hénte oikóvape Jerusalénpe rréi Senaquerib de Asíriagui ha enterove umi ótrogui, ha omombytuʼu chupekuéra kompletoite iñenemigokuéra oĩvagui ijerére. 23 Ha heta oĩ oguerúva rregálo Jehovápe Jerusalénpe, ha heta mbaʼe iporãitereíva rréi Ezequías de Judápe g̃uarã.+ Ha Ezequíaspe oñemombaʼeterei vaʼekue opárupi umi nasionkuérape oiko rire koʼã mbaʼe.

24 Upe tiémpope Ezequías ou hasyete ha oĩ omano hag̃uáicha, ha oñemboʼe Jehovápe+ ha haʼe okontesta chupe, ha omeʼẽ chupe peteĩ señál.*+ 25 Ezequías katu nomombaʼéi umi mbaʼe porã ojejapo vaʼekue hese, pórke ou oñemombaʼeguasu, ha upévare Ñandejára ipochy hendive, avei Judá ha Jerusalén kóntrape. 26 Péro Ezequías ohechakuaa oñemombaʼeguasu hague ha upévare oñemomirĩ,+ avei umi oikóva Jerusalénpe oñemomirĩ, péicha Jehová pochykue ndoúi hiʼarikuéra Ezequías tiémpope.+

27 Upe rire Ezequías oreko heta rrikésa ha umi hénte omombaʼe chupe,+ haʼe ojapo depósito+ oñongatu hag̃ua pláta, óro, ita vera iporãitereíva, aséite perfumádo,* eskúdo ha opa mbaʼe iporãva. 28 Ojapo avei depósito oñongatu hag̃ua umi semílla, víno pyahu ha aséite, avei ojapo umi animál rogarã omoinge hag̃ua upépe opaichagua animál, ha avei ojapo umi ovecha ha kavara rogarã. 29 Omopuʼã avei heta siuda imbaʼerã, ha okonsegi hetaiterei animál, ovecha, kavara ha vaka, pórke Ñandejára omeʼẽ chupe hetaiterei mbaʼe. 30 Ezequías hína pe omboty vaʼekue Guihon+ ysyry kanál oúva yvatéguio,+ ha omondo derechoite váhore, oéste gotyo pe Siuda de Davídpe,+ ha Ezequíaspe osẽ porã opa mbaʼe ojapóva. 31 Péro umi governadór Babiloniagua mensaherokuéra oñemondórõ guare oporandu hag̃ua pe señál*+ oiko vaʼekuére upe territóriope,+ Ñandejára tee oheja Ezequíaspe haʼeño oprova hag̃ua chupe,+ ikatu hag̃uáicha oikuaa opa mbaʼe oĩva ikorasõme.+

32 Ezequías istória kompletoite, ha umi mbaʼe ojapo vaʼekue oporohayhu rupi ipyʼaite guive,*+ ojeskrivipaite proféta Isaías visionkuéra apytépe,+ Umi Rréi de Judá ha Israel Lívrope.+ Isaías hína Amoz raʼy. 33 Upéi Ezequías omano ha oñeñotỹ chupe pe arriváda ohóvape David raʼykuéra sepultúrape.+ Ha kompletoite Judá ha umi oikóva Jerusalénpe omombaʼeguasu chupe omanórõ guare. Ha itaʼýra Manasés opyta rréiramo hekovia.

33 Manasés+ oreko vaʼekue 12 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 55 áñore ogoverna Jerusalénpe.+

2 Manasés ojapo vaʼekue ivaíva Jehová renondépe, ojapo meme umi mbaʼe oporombojeguarúva ojapóva umi nasión Jehová omosẽ vaʼekue Israel renonderãgui.+ 3 Haʼe omopuʼã jey umi lugár yvate itúa Ezequías oitypa vaʼekue,+ omopuʼã altár umi Baálpe g̃uarã, ha ojapo umi póste sagrádo. Avei haʼe oñesũ opa mbaʼe oĩva yvágape renondépe ha oservi umívape.+ 4 Haʼe omopuʼã avei umi altár Jehová rógape,+ upe lugár rehe Jehová heʼi vaʼekue: “Che réra oĩta Jerusalénpe pára siémpre”.+ 5 Haʼe omopuʼã umi altár umi mokõi korapy oĩvape Jehová rógape, umíva haʼe ojapo vaʼekue opa mbaʼe oĩvape g̃uarã yvágape.+ 6 Ha umi itaʼýra teépe ohapy sakrifísioramo*+ Hinón Raʼy Ñúme.*+ Ojapo máhia,+ adivinasión, paje, ha omoĩ avei umi espiritísta ha opredesívape mbaʼépa oikóta.+ Haʼe ojapo hetaiterei mbaʼe ivaíva Jehová renondépe ombopochy hag̃ua chupe.

7 Ha pe dios raʼanga haʼe ojapo vaʼekue omoĩ Ñandejára tee róga ryepýpe,+ upe lugár rehe Ñandejára heʼi vaʼekue Davídpe ha itaʼýra Salomónpe: “Ko ógape ha Jerusalénpe amoĩta siémpre che réra, ko lugár aiporavo umi trívu de Israel apytégui.+ 8 Che arakaʼeve ndahejamoʼãi Israélpe oñemosẽ pe yvy ameʼẽ vaʼekuégui umi ituakuéra ypykuépe, upearã haʼekuéra okumpli porãnte vaʼerã entéro mbaʼe amanda vaʼekue chupekuéra, kompletoite umi léi, umi mandamiénto, umi mbaʼe ihústova che ajeruréva ha ameʼẽ vaʼekue Moisés rupive”. 9 Manasés osegi ogueraha tape vaíre Judápe ha umi oikóvape Jerusalénpe, ojapoka chupekuéra umi mbaʼe ivaivéva ojapo vaʼekuégui umi ótra nasión Jehová ohundi vaʼekue Israel renonderãgui.+

10 Jehová akóinte oñemoñeʼẽ vaʼekue Manasés ha ipuévlope, péro haʼekuéra nopenái hese.+ 11 Upémarõ Jehová ombou ikontrapekuéra umi héfe omoakãva pe rréi de Asiria ehérsito, ha ojagarra hikuái Manaséspe gánchope,* oipokua ha oipykua chupe kadéna de kóvrepe ha ogueraha Babilóniape. 12 Ojejopy vaietérõ guare, ojerure asy Ijára Jehovápe imbaʼeporãmi hag̃ua hendive, ha osegi oñemomirĩete ituakuéra ypykue Jára renondépe. 13 Manasés osegi oñemboʼe Ñandejárape, ha Haʼe oiporiahuvereko chupe ojerure asy haguére, ha avei ohendu chupe ojerurérõ guare imbaʼeporã hag̃ua hendive, ha ogueru jey chupe Jerusalénpe ha omoĩ jey chupe ogoverna hag̃ua.+ Ha péicha Manasés ohechakuaa Jehová haʼeha Ñandejára tee.+

14 Upe rire Manasés omopuʼã peteĩ murálla oka gotyo pe Siuda de Davídpe+ g̃uarã, oéste gotyo Guihóngui+ pe ñúme,* pe Pira Rokẽ+ meve. Upégui ojere ha oho hese Ofel+ peve, ha yvateterei omopuʼã pe murálla. Avei haʼe onombra umi héfe de ehérsito umi siuda imurallapáva oĩvape Judápe. 15 Upéi haʼe oipeʼapa umi extranherokuéra dios ha pe dios raʼanga oĩ vaʼekue Jehová rógape,+ avei kompletoite umi altár haʼe omopuʼã vaʼekue pe montáña oĩháme Jehová róga+ ha Jerusalénpe. Upéi haʼe omombo umíva okápe pe siudágui. 16 Haʼe omyatyrõ avei Jehová altár+ ha oñepyrũ ojapo hiʼári ofrénda de paz+ ha ofrénda oagradese hag̃ua Ñandejárape,+ ha heʼi Judápe oservi hag̃ua Israel Jára Jehovápe. 17 Upéicharõ jepe pe puévlo osegi gueteri ojapo sakrifísio umi lugár ijyvatehápe, péro ojapo hikuái upéva Ijára Jehovápe.

18 Manasés istória oñemoĩmbaite pe lívro ojeskrivihápe umi mbaʼe oiko vaʼekue Israel rreikuéra tiémpope, upépe ojeskrivi pe ñemboʼe ojapo vaʼekue Ñandejárape, ha umi kuimbaʼe ohecháva visión heʼi vaʼekue chupe Israel Jára Jehová rérape. 19 Avei iñemboʼe,+ ha mbaʼéichapa Ñandejára ombohovái chupe upe ojerure asy vaʼekue, entéro ipekadokuéra ha mbaʼéichapa naiñeʼẽrendúi vaʼekue,+ ha moõ moõpa omopuʼã vaʼekue umi lugár yvate, umi póste sagrádo+ ha umi dios raʼanga ojapo vaʼekue oñemomirĩ mboyve, entéro koʼã mbaʼe ojeskrivipaite umi kuimbaʼe ohecháva visión heʼi vaʼekue apytépe. 20 Upéi Manasés omano ha oñotỹ chupe hikuái hóga ypýpe, ha itaʼýra Amón oñepyrũ ogoverna hekovia.+

21 Amón+ oreko vaʼekue 22 áño oikórõ guare chugui rréi, ha ogoverna 2 áñore Jerusalénpe.+ 22 Amón ojapo meme ivaíva Jehová renondépe ojapo haguéicha itúa Manasés.+ Ha Amón ojapo sakrifísio kompletoite umi dios raʼanga itúa Manasés ojapo vaʼekuépe,+ ha okontinua oservi chupekuéra. 23 Péro haʼe noñemomirĩri Jehová renondépe+ itúa Manasés oñemomirĩ haguéicha,+ upéva rangue Amón oñemoĩ vaive Ñandejára renondépe. 24 Tiémpo rire, Amón siervokuéra opuʼã hese ñemiháme,+ ha ojuka chupe hikuái hogaitépe voi. 25 Péro umi hénte upe lugarpegua ojukapaite umi opuʼã vaʼekuépe ñemiháme pe rréi Amón kóntrape,+ ha omoĩ hikuái hekovia rréiramo itaʼýra Josíaspe.+

34 Josías+ oreko vaʼekue 8 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 31 áñore ogoverna Jerusalénpe.+ 2 Josías ojapo vaʼekue iporãva Jehová renondépe ha oiko itúa ypykue David rapére, haʼe ndojedesviái vaʼekue upe tapégui a la derécha ni a la iskiérda.

3 Ha 8 áño ogoverna haguépe, Josías oñepyrũ oservi itúa ypykue David Járape,+ upérõ haʼe imitã gueteri. Ha 12 áño ogoverna haguépe, oñepyrũ omopotĩ Judá ha Jerusalén,+ upearã oipeʼa umi lugár yvate,+ umi póste sagrádo, umi dioskuéra raʼanga+ ha umi estátua ojejapo vaʼekue metálgui. 4 Avei oitypaite hikuái henondépe Baal altarkuéra, ha haʼe omonguʼi umi altár ojehapyha insiénso oĩva hiʼarikuéra. Haʼe omonguʼipaite umi póste sagrádo, umi dios raʼanga ha umi estátua ojejapo vaʼekue metálgui, ha ikuʼikue omosarambi umi hénte sepultúra ári, umíva hína umi hénte ojapo vaʼekue chupekuéra sakrifísio.+ 5 Upéi ohapy umi saserdóte kanguekue umi altár haʼekuéra voi oipuru vaʼekue ári.+ Péicha omopotĩ Judá ha Jerusalén.

6 Haʼe omopotĩ avei umi siuda de Manasés, Efraín,+ Simeón ha og̃uahẽ Neftalí peve, ha avei omopotĩ umi lugár oñehundi vaʼekue oĩva koʼã siuda jerére. 7 Haʼe omonguʼi umi altár, umi póste sagrádo ha umi dios raʼanga,+ omonguʼiete voi ojapo peve chugui pólvo. Avei omonguʼi umi altár ojehapyha insiénso oĩva Israel território tuichakuére,+ ha upéi haʼe oho jey Jerusalénpe.

8 Ha 18 áño ogoverna haguépe Josías, omopotĩmba riréma pe témplo* ha pe território tuichakue, omondo Safánpe,+ haʼéva Azalías raʼy, ha Maaséyape, pe omoakãva pe siuda ha avei Joápe, haʼéva Joacaz raʼy, pe oanotáva umi mbaʼe oikóva, omyatyrõ hag̃ua Ijára Jehová róga.+ 9 Haʼekuéra ou pe súmo saserdóte Hilquías rendápe, ha omeʼẽ chupe hikuái pe pláta ojegueru vaʼekue Ñandejára rógape, umi levita oñangarekóva okẽre ombyaty vaʼekue upéva Manasésgui, Efraíngui ha kompletoite umi ótro israelítagui,+ ombyaty avei umi oikóvagui Judá, Benjamín ha Jerusalénpe. 10 Upéi haʼekuéra omeʼẽ pe pláta umi oñenombra vaʼekuépe oñenkarga hag̃ua umi traváhore Jehová rógape. Ha umi ombaʼapóva Jehová rógape oipuru upéva omyatyrõ hag̃ua pe óga. 11 Haʼekuéra omeʼẽ pe pláta umi artesáno ha konstruktórpe ojogua hag̃ua ita oñekytĩ ha oñemoldea pyréva, avei umi yvyra soporterã ha umi víga oñemyatyrõ hag̃ua umi óga umi rréi de Judá oheja vaʼekue oñembyaipa.+

12 Umi kuimbaʼe ningo de konfiánsa ha ojapo porãmba pe traváho.+ Koʼã levítape oñenombra kuri omoakã hag̃ua chupekuéra: umi merarita+ apytégui Jáhat ha Abdías, umi cohatita+ apytégui Zacarías ha Mesulam, koʼãva odirihi vaʼekue chupekuéra. Ha umi levita haʼéva músiko ivaléva+ 13 oñenkarga umi kuimbaʼe ikatúvare ombaʼapo oimeraẽ mbaʼépe,* ha odirihi hikuái umi kuimbaʼe ombaʼapóvape diferénte traváhope. Oĩ avei umi levita haʼéva sekretário, ofisiál ha guárdia oñangarekóva okẽre.+

14 Ha onohẽ aja hikuái pe pláta ojegueru vaʼekue Jehová rógape,+ pe saserdóte Hilquías otopa Jehová lívro de la léi,+ pe oñemeʼẽ vaʼekue Moisés rupive.*+ 15 Upémarõ Hilquías heʼi pe sekretário Safánpe: “Atopa pe lívro de la léi Jehová rógape”. Upépe Hilquías omeʼẽ pe lívro Safánpe. 16 Upéi Safán ogueraha pe lívro pe rréipe ha heʼi chupe: “Nde siervokuéra ojapo hína opa mbaʼe ojeheja vaʼekue chupekuéra itravahorã. 17 Haʼekuéra oguenohẽma kuri pe pláta oĩ vaʼekue Jehová rógape, ha omeʼẽ umi kuimbaʼe oñenombra vaʼekuépe ha umi ojapóvape pe traváho”. 18 Pe sekretário Safán heʼi avei pe rréipe: “Pe saserdóte Hilquías ningo otopa kuri peteĩ lívro ha omeʼẽ chéve”.+ Ha Safán oñepyrũ olee pe lívro pe rréi renondépe.+

19 Pe rréi ohendupamírente umi mbaʼe heʼíva pe léipe, omondoro ijao.+ 20 Upémarõ pe rréi omanda pe saserdóte Hilquíaspe, Ahicámpe+ haʼéva Safán raʼy, Abdónpe haʼéva Miqueas raʼy, pe sekretário Safánpe ha pe rréi siérvo Asáyape: 21 “Tapehóna peporandu Jehovápe cherehehápe, ha umi hénte hembýva rehehápe Israel ha Judápe, umi mbaʼe heʼívare pe lívro ojetopa vaʼekuépe. Jehová pochykue oútava ñande ári ningo tuichaiterei, pórke umi ñande túa ypykue nokumplíri Jehová heʼíva ha ndojapói umi mbaʼe ojeskrivi vaʼekue ko lívrope”.+

22 Upémarõ Hilquías oho umi kuimbaʼe pe rréi omondo vaʼekuéndi pe profetísa Huldá rendápe.+ Haʼe hína Salum rembireko, Salum hína Ticvá raʼy, ha Ticvá katu Harhás raʼy hína. Salum oñenkarga vaʼekue pe kotýre oñeñongatuhápe umi ao. Huldá oiko vaʼekue Jerusalénpe, pe lugár ipyahuvévape, ha umi kuimbaʼe omombeʼu chupe mbaʼépa heʼi pe rréi.+ 23 Pe profetísa heʼi chupekuéra: “Péicha heʼi Israel Jára Jehová: ‘Peje pe kuimbaʼe penembou vaʼekuépe che rendápe: 24 “Péicha heʼi Jehová: ‘Amboúta heta mbaʼe vai ko lugárpe ha umi hénte oikóvape koʼápe,+ ha penderupytýta kompletoite umi maldisión ojeskrivi vaʼekue pe lívrope,+ pe olee vaʼekue hikuái pe rréi de Judá renondépe. 25 Pórke peẽ pechereja rei+ ha pemotimbo hína sakrifísio umi ótro dióspe pechembopochy hag̃ua+ entéro mbaʼe pejapóva rupive, upévare ahykuavóta che pochykue ko lugárpe ha ndopamoʼãi’”.+ 26 Péro pe rréi de Judá penembou vaʼekuépe pembaʼeporandu hag̃ua Jehovápe, peje vaʼerã kóicha: “Péicha heʼi Jehová Israel Jára: ‘Nde rehendu kuri umi mbaʼe oikótava,+ 27 ha rehechauka ne korasõ porãha* ha reñemomirĩha Ñandejára renondépe, rehendu haʼe heʼíva oikotaha ko lugár rehe ha umi héntere, upévare reñemomirĩ che renondépe ha remondoro nde ao reñembyasýgui, ha nerasẽ che renondépe. Upéicha rupi avei che rohendúma,+ heʼi Jehová. 28 Upévare che ndahejamoʼãi rehecha entéro mbaʼe vai ajapótava ko lugárpe ha umi héntere, aguerútava ko lugárpe, pórke remanóta umi nde tuakuéra ypykuéicha* ha reñeñotỹta nde sepultúrape pyʼaguapýpe’”’”.+

Upéi haʼekuéra oho heʼi pe rréipe mbaʼépa ojeʼe chupekuéra. 29 Upémarõ pe rréi heʼika oñembyaty hag̃ua enterove umi kuimbaʼe omoakãva* Judá ha Jerusalén.+ 30 Upéi pe rréi oho Jehová rógape enterove umi kuimbaʼe Judaguándi ha umi hénte oikóvandi Jerusalénpe. Oho avei hendivekuéra umi saserdóte, umi levita ha pe puévlo kompletoite, umi ijedáva ha umi mitã mimi jepe. Ha haʼe olee chupekuéra hatã porã opa mbaʼe heʼíva pe lívro del kompromíso ikatu hag̃uáicha ohendu enterove, upe lívro ojetopa vaʼekue Jehová rógape.+ 31 Pe rréi opyta oñemboʼy upépe ha ojapo peteĩ kompromíso*+ Jehová ndive, ha haʼe oñekompromete oservitaha Jehovápe ha okumplitaha imandamientokuéra, umi mbaʼe tekotevẽva imanduʼa ha iléi. Avei ojapotaha ipyʼaite guive ha hekove* kompletoite reheve+ umi mbaʼe heʼíva ko kompromíso ojeskrivi vaʼekue ko lívrope.+ 32 Haʼe omokyreʼỹ entéro oikóvape Jerusalénpe ha umi oikóvape Benjamínpe okumpli hag̃ua avei pe kompromíso. Ha enterove oikóva Jerusalénpe ojapo heʼiháicha Ñandejára kompromíso, umi ituakuéra ypykue Jára.+ 33 Upe rire Josías oipeʼapaite Israel território+ tuichakuégui entéro mbaʼe* oporombojeguarúva, ha haʼe oipytyvõ enterove umi oĩvape Israélpe oservi hag̃ua Ijarakuéra Jehovápe. Ha Josías oikove aja entéro haʼekuéra ndojedesviái Jehová rapégui, pe ituakuéra ypykue Jára.

35 Josías omboarete pe Páskua+ Jehovápe g̃uarã Jerusalénpe, ha ojuka hikuái pe animál Paskuarã+ pe día 14 pe primer méspe.+ 2 Haʼe omeʼẽ umi saserdótepe hembiaporã, ha omokyreʼỹ chupekuéra okumpli hag̃ua itraváho Jehová rógape.+ 3 Upémarõ heʼi umi levítape, umi oñenkargávape omboʼe hag̃ua Israel kompletoitépe+ ha hekopotĩva* Jehová renondépe: “Pemoĩ pe árka sagráda pe óga omopuʼã vaʼekuépe Salomón,+ haʼéva David raʼy pe rréi de Israel. Ndapeguerahavéima vaʼerã upéva pende atiʼy ári.+ Peservi koʼág̃a pende Jára Jehovápe ha ipuévlo Israélpe. 4 Ha pejeprepara pembaʼapo hag̃ua asegún máva familiarépa ha por grúpo, ha pejapo oskrivi haguéicha rréi David+ de Israel ha itaʼýra Salomón.+ 5 Peñemboʼy pe lugár sagrádope por grúpo asegún máva familiarépa, ha oĩta peteĩ grúpo de levita káda família ndive oservi hag̃ua chupekuéra. 6 Pejuka pe animál Paskuarã+ ha peñesantifika, ha peprepara entéro mbaʼe pene ermanokuérape g̃uarã ikatu hag̃uáicha pejapo Jehová heʼíva Moisés rupive”.

7 Josías omeʼẽ en totál 30.000 ovecha ha kavara raʼyrusu ojejapo hag̃ua umi sakrifísio Paskuarã enterove umi oĩva upépe rehehápe, ha péicha avei 3.000 tóro. Koʼãva ningo pe rréi mbaʼekue kuri.+ 8 Umi iprinsipekuéra omeʼẽ avei ikontrivusión ojejapo hag̃ua pe ofrénda voluntária pe puévlo rehehápe, umi saserdóte, ha umi levita rehehápe. Hilquías,+ Zacarías, ha Jehiel omoakã vaʼekue Ñandejára tee róga ha omeʼẽ hikuái 2.600 ovecha mácho ha kavara raʼyrusu ojejapo hag̃ua umi sakrifísio Paskuarã, ha 300 tóro. 9 Conanías ha iñermanokuéra Semaya ha Netanel, avei Hasabías, Jeiel ha Jozabad, haʼekuéra hína umi omoakãva levitakuérape, omeʼẽ ikontrivusión umi levítape: 5.000 ovecha mácho ha kavara raʼyrusu ha 500 tóro.

10 Ojepreparapa entéro mbaʼe pe fiestarã, ha umi saserdóte oñemboʼy ilugarpekuéra ha umi levita asegún mbaʼe grúpopepa+ oĩ pe rréi omanda haguéicha. 11 Orregolla hikuái umi animál Paskuarã,+ ha umi saserdóte ohypýi pe tuguy pe altár ári, upe tuguy omeʼẽ kuri chupekuéra umi levita,+ ha oĩ avei umi ótro levita oipireʼóva hína umi animál.+ 12 Upéi oprepara hikuái umi ofrénda ojehapýva ikatu hag̃uáicha orreparti umi héntepe, umi oñemohenda vaʼekue por grúpo asegún máva familiarépa, ha péicha oñepresenta hag̃ua hikuái Jehová renondépe ojeskrivi haguéicha Moisés lívrope, ha upéi ojapo hikuái upeichaite avei umi tóro rehe. 13 Haʼekuéra ombojy* tata ári pe ofrénda ojejapóva Paskuarã asegún pe kostúmbre,+ ha ombojy hikuái umi ofrénda sagráda umi óllape, umi ólla guasu ha páilape, ha upéi pyaʼe porã ogueraha hikuái enterovete umi héntepe. 14 Upéi umi levita oprepara pe sakrifísio Paskuarã ijupekuéra g̃uarã ha umi saserdótepe g̃uarã, pórke umi saserdóte haʼéva Aarón familiare, oofrese hína kuri pytũ meve umi sakrifísio ojehapýva ha umi ikyrakue. Upévare umi levita opreparapa entéro mbaʼe ijupekuéra g̃uarã ha umi saserdótepe g̃uarã, umíva hína Aarón familiare.

15 Ha umi opurahéiva haʼéva Asaf+ raʼykuéra oñemoĩ ilugárpe omanda haguéicha David,+ Asaf,+ Hemán ha Jedutún+ haʼéva pe kuimbaʼe omombeʼúva pe rréipe umi visión, ha umi guárdia oñangarekóva okẽre katu oĩ umi diferénte okẽme.+ Natekotevẽi kuri oheja hikuái hembiapo, pórke iñermanokuéra levita opreparapáma avei entéro mbaʼe chupekuéra g̃uarã. 16 Péicha upe díape oprepara hikuái entéro mbaʼe Jehová ojeruréva chupekuéra ojapo hag̃ua pe Páskua,+ ha oofrese hag̃ua umi ofrénda ojehapýva Jehová altár ári, omanda haguéicha pe rréi Josías.+

17 Upe tiémpope umi israelita oĩva upépe omboarete pe Páskua ha pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva 7 día aja.+ 18 Arakaʼeve ndojejapóiva peichagua Páskua Israélpe pe proféta Samuel tiémpo guive, ha ni peteĩ umi ótro rréi de Israel nomboaretéi vaʼekue pe Páskua ojapo haguéicha Josías,+ umi saserdóte, umi levita, kompletoite Judá ha Israel oĩva upépe, ha umi oikóva Jerusalénpe. 19 Ko Páskua oñemboarete vaʼekue 18 áño ogoverna haguépe Josías.

20 Koʼã mbaʼe oiko rire, Josías omyatyrõmbárõ guare pe témplo,* pe rréi Nekó+ de Egipto oho oñorairõ hag̃ua Carquémispe pe Éufrates ypýpe. Upémarõ Josías osẽ oñorairõ hag̃ua hendive.+ 21 Upépe pe rréi Nekó omondo mensahéro heʼi hag̃ua chupe: “¿Mbaʼére piko reju che kóntrape rréi de Judá? Che ndajúi hína koestedía ne kóntrape, síno aju añorairõ hag̃ua ótra nasión ndive, ha Ñandejára heʼi ajapura vaʼerãha. Ne vienrãnte haʼe ndéve ani hag̃ua reñemoĩ Ñandejárare oĩva hína chendive, osino haʼe nerundíta”. 22 Péro Josías ndoikuaaséi mbaʼeve ha lomímonte oho chupe, haʼe ojedisfrasa+ oho hag̃ua oñorairõ ikóntrape, ha nohenduséi Nekó heʼíva, ha upe heʼi vaʼekue ningo ou kuri Ñandejáragui. Upémarõ oho oñorairõ Meguidó Ñu Guasúpe.+

23 Ha umi kuimbaʼe opoíva flécha ojaserta rréi Josíaspe, ha pe rréi heʼi umi isiervokuérape: “Pecheguenohẽ koʼágui, pórke chejapi vai hikuái”. 24 Upémarõ isiervokuéra oguenohẽ Josíaspe ikárro de gérragui ha oguerova chupe pe isegúndo kárro de gérrape, ha ogueru chupe hikuái Jerusalénpe. Péicha omano ha oñeñotỹ chupe umi ituakuéra ypykue sepultúrape,+ ha kompletoite Judá ha Jerusalén ojaheʼo Josías rehe. 25 Ha Jeremías+ ogueropurahéi Josíaspe, ha kompletoite umi kuimbaʼe ha kuña opurahéiva+ osegi ogueropurahéi Josíaspe koʼag̃aite peve umi imúsika jaheʼópe. Ha ojedesidi koʼã purahéi ojepurahéi vaʼerãha Israélpe, ha ojeskrivi umi puraheikuéra apytépe.

26 Josías istória kompletoite ha umi mbaʼe ojapo vaʼekue oporohayhu rupi ipyʼaite guive,* mbaʼéichapa okumpli Jehová léipe ojeskrivi vaʼekue, 27 umi mbaʼe ojapo vaʼekue, oñepyrũ guive opa peve oñemoĩmbaite umi Rréi de Israel ha Judá Lívrope.+

36 Upéi umi hénte Judagua ojagarra Josías raʼy Jehoacázpe+ ha omoĩ chupe rréiramo Jerusalénpe itúa rekovia.+ 2 Jehoacaz oreko vaʼekue 23 áño oikórõ guare chugui rréi ha ogoverna 3 mésere Jerusalénpe. 3 Péro pe rréi de Egipto oipeʼa chupe ipuéstogui Jerusalénpe, ha upéi oovliga pe paíspe opaga hag̃ua chupe peteĩ impuésto de 3.420 kílo* de pláta ha 34 kílo 200 grámo* de óro.+ 4 Avei pe rréi de Egipto omoĩ rréiramo Judá ha Jerusalénpe Eliaquímpe, haʼéva Jehoacaz ermáno, ha okambia chugui héra ha ombohéra chupe Jehoiaquim. Péro Nekó+ ojagarra Jehoacázpe, Eliaquim ermánope ha ogueraha chupe Egíptope.+

5 Jehoiaquim+ oreko vaʼekue 25 áño oikórõ guare chugui rréi ha ogoverna 11 áñore Jerusalénpe. Haʼe ojapo meme ivaíva Ijára Jehová renondépe.+ 6 Pe rréi Nabucodonosor+ de Babilonia ou ikóntrape, oipokua ha oipykua chupe mokõi kadéna de kóvrepe ha ogueraha Babilóniape.+ 7 Ha Nabucodonosor ogueraha unos kuánto tembiporu Jehová rógagui Babilóniape, ha omoĩ ipalásiope Babilóniape.+ 8 Jehoiaquim istória kompletoite, umi mbaʼe oporombojeguarúva ojapo vaʼekue ha entéro mbaʼe vai ojapo vaʼekue, oñemoĩmbaite umi Rréi de Israel ha Judá Lívrope, ha itaʼýra Joaquíngui oiko rréi hekovia.+

9 Joaquín+ oreko vaʼekue 18 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 3 mése 10 díare ogoverna Jerusalénpe. Ha Joaquín ojapo meme ivaíva Jehová renondépe.+ 10 Upéi oñepyrũvo pe áño,* rréi Nabucodonosor omondo isiervokuérape ogueru hag̃ua chupe Babilóniape,+ ha ogueru avei hikuái umi mbaʼe porã oĩva Jehová rógape.+ Upéi omoĩ rréiramo Judá ha Jerusalénpe Joaquín tiópe, Sedequíaspe.+

11 Sedequías+ oreko vaʼekue 21 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 11 áñore ogoverna Jerusalénpe.+ 12 Sedequías ojapo meme ivaíva Ijára Jehová renondépe. Haʼe noñemomirĩri proféta Jeremías renondépe+ oñemoñeʼẽrõ guare chupe Jehová rérape. 13 Sedequías opuʼã avei rréi Nabucodonosor+ kóntrape, haʼe ombohura vaʼekue chupe Ñandejára rérape, ha osegi ikaprichóso ha oñembopyʼahatã ha ndojevyséi Israel Jára Jehová rendápe. 14 Enterove umi omoakãva saserdotekuérape ha pe puévlo naiñeʼẽrenduiete voi, ha ojapo hikuái opaichagua mbaʼe oporombojeguarúva ojapóva umi ótra nasión, ha omongyʼa hikuái Jehová róga,+ haʼe osantifika vaʼekue Jerusalénpe.

15 Jehová, ituakuéra ypykue Jára, oavisa jey jey chupekuéra umi imensaherokuéra rupive, pórke oiporiahuvereko ipuévlo ha itémplo.* 16 Péro haʼekuéra osegi oñembohory Ñandejára tee mensaherokuérare,+ nomombaʼéi umi mbaʼe heʼíva+ hikuái ha opuka umi iprofetakuérare,+ ha Jehová ipochy ha orrenegaiterei hesekuéra,+ naipohãvéima rupi hikuái.

17 Upémarõ haʼe ombou ikontrapekuéra umi caldeokuéra+ rréipe, ha haʼe ojuka espádape umi mitãrusukuérape+ pe témplope+ voi, ha nombyasýi ojuka hag̃ua umi mitãkuimbaʼe ni kuñataĩ, itujáva ni hasykatúvape.+ Ha Ñandejára omeʼẽmbaite chupe oĩmíva guive.+ 18 Kompletoite umi tembiporu oĩ vaʼekue Ñandejára tee rógape, tuicháva ha michĩva, avei umi tesóro Jehová rogapegua, ha pe rréi ha umi governadór tesorokuéra, oguerahapaite Babilóniape.+ 19 Haʼe ohapy Ñandejára tee róga,+ oitypaite Jerusalén murálla,+ ohapy kompletoite umi tórre isegúro porãva ha ohundi entéro mbaʼe de valór.+ 20 Ha ogueraha prisionéroramo Babilóniape umi nomanói vaʼekuépe espádape,+ ha oiko chuguikuéra ijesklávo+ ha itaʼyrakuéra esklávo, oñepyrũ meve ogoverna umi Persiagua.+ 21 Péicha oñekumpli Jehová heʼi vaʼekue Jeremías rupive,+ pe yvy opytuʼupa* peve umi sábado ndopytuʼúi vaʼekuére.+ Upe yvy opytuʼu* opyta aja nandi ikatu hag̃uáicha okumpli umi 70 áño.+

22 Pe primer áño ogovernárõ guare rréi Ciro*+ de Persia, Jehová opoko pe rréi korasõre ha onohẽ peteĩ dekréto iterritório tuichakuére, péicha ikatúta oñekumpli Jehová heʼi vaʼekue Jeremías rupive.+ Ha rréi Ciro de Persia oskrivi vaʼekue upe dekréto,+ ha heʼi kóicha: 23 “Rréi Ciro de Persia heʼi kóicha: ‘Jehová pe yvága Jára omeʼẽmbaite chéve umi goviérno oĩva ko yvy ape ári, ha onkarga chéve amopuʼã hag̃ua chupe hogarã Jerusalénpe, oĩva hína Judápe.+ ¿Mávapa pende apytépe ko puévlope oadora chupe? Ijára Jehová toĩ hendive, ha toho Jerusalénpe’”.+