KÁRTA A LOS ROMANOS

1 Che ningo Pablo, Jesucristo esklávo, ha askrivi peẽme. Jesucristo cheporavo aservi hag̃ua de apóstol ha cheelehi amombeʼu hag̃ua umi notísia porã oúva Ñandejáragui.+ 2 Koʼã notísia porã Ñandejára omombeʼu vaʼekue yma Iñeʼẽme iprofetakuéra rupive. 3 Umi notísia porã oñeʼẽ Ñandejára Raʼýre, haʼe onase vaʼekue yvypóraicha David familiarégui.+ 4 Pe espíritu sánto podér rupive oñemoingove jey chupe umi omanóva apytégui,+ ha upéva ohechauka haʼe haʼeha Ñandejára Raʼy.+ Haʼe hína ñande Ruvicha Jesucristo. 5 Haʼe ningo imbaʼeporãiterei* chendive,* upévare cheelehi aservi hag̃ua de apóstol.+ Péicha umi hénte oĩva entéro tetãrupi ojerovia ha iñeʼẽrendúta chupe,+ ombotuicha hag̃ua héra. 6 Ñandejára pendeelehi avei umi tetã apytégui oiko hag̃ua pendehegui Jesucristo segidór. 7 Che askrivi enterove peẽ peimévape Rómape, peẽme ningo Ñandejára penderayhu ha pendeporavo penepotĩ* hag̃ua:

Aipotaite Ñandejára, haʼéva ñande Ru, ha aipota avei ñande Ruvicha Jesucristo, taimbaʼeporãite penendive ha tomeʼẽ peẽme pyʼaguapy.

8 Primeroite voi, Jesucristo rérape aagradese Ñandejárape pejerovia haguére. Ko múndo tuichakuére ningo oñemombeʼu peẽ pejeroviaha. 9 Che aservi Ñandejárape che pyʼaite guive* ha amombeʼu umi notísia porã oñeʼẽva Itaʼýrare. Ñandejára oikuaa porã che siémpre chemanduʼaha penderehe che ñemboʼépe.+ 10 Heta vésema ahase pene rendápe, upévare ajerure asy Ñandejárape, haʼe oipotáma guive, koʼág̃a tahami povisita. 11 Hiʼãite chéve pohechami, ikatu hag̃uáicha pomokyreʼỹ ha péicha pemombarete pene amista Ñandejárandi. 12 Añetehápe pohechase ikatu hag̃uáicha káda uno ñañomokyreʼỹ+ ñande jerovia rupive, peẽ ha che avei.

13 Aipota peikuaa che ermanokuéra, heta vése aplanea hague aha pene rendápe. Che amboʼese kuri upépe umi héntepe oiko hag̃ua chuguikuéra disípulo, ajapo haguéicha umi ótro tetãrupi. Péro katuete oĩ jepi algúna kósa chejokóva. 14 Che apredika vaʼerã tahaʼe umi griego térã umi extranhérope,* umi ijestúdio porãva ha ijestudioʼívape, upéva che ovligasión* hína. 15 Upévare hiʼãiterei chéve amombeʼu avei peẽme, peiméva Rómape umi notísia porã.+ 16 Chéngo natĩri amombeʼu hag̃ua umi notísia porã.+ Ñandejára ohechauka ipodér umi notísia porã rupive, ha koʼã notísia ikatu osalva enterove persóna ojeroviávape,+ umi judíope raẽ+ ha avei umi griégope.+ 17 Umi ojeroviáva Ñandejárare ohecha umi notísia porã rupive Ñandejára hustísia, ha upéva omombareteve chupekuéra ijerovia,+ heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Pe ihústova oikovéta ojerovia rupi”.+

18 Yvága guive Ñandejára ohechauka ipochyha+ umi naiñeʼẽrendúiva ha iñinhústova ndive. Haʼekuéra ojapo ivaíva omokañy hag̃ua la verda+ umi héntegui. 19 Haʼekuéra ningo oikuaa porãiterei vaʼerã kuri Ñandejárape, pórke haʼe voi omeʼẽ chupekuéra heta pruéva ojerovia hag̃ua hese.+ 20 Ñandejára ojapo guive ko múndo umi hénte ikatu oikuaa mbaʼeichaguápa haʼe, pórke ndajahecháiramo jepe chupe, ñamañávo hembiapokuére+ ikatu jahecha ipodér opaʼỹva+ ha haʼeha Ñandejára.+ Upévare haʼekuéra ndaikatúi onega haʼe oexistiha. 21 Koʼãichagua hénte oikuaáramo jepe Ñandejárape, nombotuichái chupe ni ndoagradeséi chupe. Haʼekuéra vyroreínte oreko iñakãme ha nontendéi mbaʼeve. Umi hénte korasõre ndoikevéima mbaʼeve ha opyta pytũmbýpe.+ 22 Haʼekuéra heʼíramo jepe ijehe iñaranduha, itavyeterei hikuái. 23 Ombotuicha rangue Ñandejára oikovévape pára siémpre, ombotuicha hikuái umi taʼangápe. Tahaʼe umi hénte* raʼanga, umi guyrakuéra raʼanga, umi animál 4 ipýva raʼanga, ha umi animál otyryrýva raʼanga.+

24 Haʼekuéra ojapose chupekuéra ogustávante,* upévare Ñandejára oheja chupekuéra ojapo umi mbaʼe kyʼa, ha péicha omotĩ ha omongyʼa hikuái hete. 25 Haʼekuéra oelehi oguerovia umi japu, oguerovia rangue pe añetegua oúva Ñandejáragui. Oadora ha oservi hikuái Ñandejára rembiapokuépe, omombaʼeguasu rangue opa mbaʼe Apoharépe. Chupe oñembotuicha vaʼerã opa ára g̃uarã. Amén.* 26 Upévare Ñandejára oheja oiko hikuái umi deséo sexuál+ ñanembojeguarúva poguýpe. Umi kuña ndorekosevéima rrelasión sexuál kuimbaʼéndi, síno orekose rrelasión sexuál hapicha kuñándi, Ñandejára ndojapóiramo jepe chupekuéra upearã.+ 27 Upéicha avei umi kuimbaʼe ndorekovéima rrelasión sexuál umi kuñándi, upéva rangue iñakãraku vaipa ojuehe, kuimbaʼe kuimbaʼéndi+ ojapo umi mbaʼe ñanembojeguarúva, ha upéicha orresivi pe kastígo omereséva hembiapo vai haguére.+

28 Haʼekuéra oimoʼã ndaideprovechoiha oikuaa porã Ñandejárape, upévare haʼe oheja odomina chupekuéra umi pensamiénto vai, ha upévare ojapo hikuái umi mbaʼe ndovaléiva ojejapo.+ 29 Koʼãva iñinhustoiterei,+ hembiapo vaieterei, itaryryieterei,+ iñañaiterei, iñenvidióso,+ oporojuka,+ oiko vai hapichándi, oporombotavy,+ ombosufri hapichápe,+ ichismóso, 30 heʼi japu hapicháre,+ ndaijaʼéi Ñandejárare, oñemombaʼeguasu, ojekreeterei, oñembotuicha, oplanea ojapo hag̃ua ivaíva, naiñeʼẽrendúi ituakuérape,+ 31 nontendeséi mbaʼeve,+ nokumplíri la heʼíva, ndohayhúi ihéntepe, ha ndoiporiahuverekói avavépe. 32 Haʼekuéra oikuaa porã Ñandejára léi heʼiha umi osegíva ojapo koʼã mbaʼe omereseha omano,+ upéicharamo jepe, osegi ojapo hikuái umi mbaʼe vai ha hiʼarive oguerohory umi ojapóvape.

2 Oimeraẽ pende apytépe ohusgáva hapichápe, ndaikatúi heʼi mbaʼeve oñedefende hag̃ua.+ Pe oporohusgáva oñekondena hína ijupe voi, pórke haʼe ojapónte avei umi mbaʼe vai hapichakuéra ojapóva.+ 2 Péro ñande jaikuaa Ñandejára oporohusga jave ojegiaha pe añeteguáre ha okondena umi osegívape ojapo umi mbaʼe vai.

3 Nde rehusgáva ótrope, nde ningo rejapónte avei haʼekuéra ojapóva. Upéicharõ, ¿reimoʼã piko rekañytaha Ñandejáragui ág̃a ndehusga vove? 4 Ñandejára ningo ivuenoiterei,+ ojejokokuaa+ ha ipasiensiaiterei,+ ¿nde piko neremombaʼéi upéva? ¿Ndereikuaái piko Ñandejára ivuenoha ha nepytyvõseha reñarrepenti hag̃ua?+ 5 Péro nde reñemohatã ha nereñarrepentiséi, upévare Ñandejára ipochyeterei nendive. Ha haʼe ohechaukáta upéva ág̃a ohusga vove enterove umi héntepe, ha ohusga porãta.+ 6 Haʼe opagáta káda únope la omereséva hembiapokuére:+ 7 omeʼẽta vída etérna ha peteĩ kuérpo ikatuʼỹva oñehundi+ umi oñehaʼãvape ohupyty peteĩ lugár iñimportánteva osegívo oaguanta ojapo hag̃ua iporãva. 8 Péro umi persóna oiko vaiséva, ndosegiséiva umi mbaʼe siertoguáva, ha oikóva mbaʼe vai rapykuéri, umívandi Ñandejára ipochýta ha okastigáta chupekuéra.+ 9 Umi persóna* ojapóva mbaʼe vai heta osufríta ha orekóta heta provléma. Koʼã mbaʼe oikóta umi judíore raẽ ha upéi umi griégore.* 10 Péro enterove ojapóva umi mbaʼe iporãva oikóta Ñandejárandi pyʼaguapýpe ha haʼe omeʼẽta chupekuéra peteĩ puésto iñimportánteva. Koʼã mbaʼe oikóta umi judíore raẽ+ ha upéi umi griégore.+ 11 Ñandejárape g̃uarã enterove peteĩchapánte.+

12 Enterove noĩriva Ñandejára léi poguýpe ha opekáva omanóta, ndoikuaáiramo jepe pe léi.+ Péro umi persóna oikuaáva pe léi ha lomímonte opekáva, ojehusgáta pe léi heʼiháicha.+ 13 Peteĩ persóna ihústo hag̃ua Ñandejára renondépe, ndahaʼéi ohendúnte vaʼerã pe léi, síno oiko vaʼerã pe léi heʼiháicha, Ñandejára heʼi umívare ihustoha.+ 14 Umi hénte ótro tetãygua ndoikuaáiramo jepe Ñandejára léi,+ haʼekuéra ojapo pe léi heʼíva. Koʼã hénte ndoikuaáiramo jepe umi léi, umíva oĩ ikorasõme. 15 Umi mbaʼe ojapóva rupive ohechauka orekoha ikorasõme pe léi. Avei ikonsiénsia ohechauka chupekuéra oĩ vaípa térãpa oĩ porã umi mbaʼe ojapóva, ha upéicha ipensamiénto okondena térã odefende chupekuéra. 16 Cristo Jesús rupive Ñandejára ohusgáta umi mbaʼe umi hénte ojapóva ñemiháme.+ Og̃uahẽ vove pe día, oñekumplíta koʼã mbaʼe haʼe vaʼekue peẽme. Péicha oikóta heʼiháicha umi notísia porã che amombeʼúva.

17 Koʼág̃a, nde eréva ndejehe judioha,+ nde rejerovia pe léi rehe, ha revyʼa reime haguére Ñandejára puévlope. 18 Avei nde reikuaa mbaʼépa Ñandejára oipota rejapo, rehechakuaa mbaʼépa iñimportanteve pórke reaprende pe léi heʼíva.+ 19 Nde reĩ segúro regiaha umi isiégovape, rehesapeha umi oĩvape pytũmbýpe, 20 remboʼeha umi ndoikuaáivape mbaʼeve, ha ere avei nde remboʼeha umi mitãme, reikuaaha umi mbaʼe iñimportánteva ha umi enseñánsa verdadéra oĩva pe léipe. 21 Nde reikóva remboʼe ótrope, ¿mbaʼére piko nereñehekomboʼéi ndejupe?+ Nde reikóva repredika ha ere: “Aníke remonda”,+ ¿mbaʼére piko nde remonda? 22 Nde eréva: “Aníke reporomoakãratĩ”,+ ¿mbaʼére piko nde reporomoakãratĩ? Nde eréva nembojeguaruha umi dios raʼanga, ¿mbaʼére piko remonda umi témplo? 23 Nde revyʼáva reikuaa haguére pe léi, ¿mbaʼére piko upéicharõ remotĩ Ñandejárape nerekumplíri haguére pe léi? 24 Ñandejára Ñeʼẽme ojeskrivi voi: “Pende káusare umi ótro paíspe oñeñeʼẽ vai Ñandejára rérare”.+

25 Añetehápe, reñesirkunsidáramo,+ upéva ideprovécho ndéve rejapóramo pe léi heʼíva,+ péro nerekumplíriramo pe léi, reñesirkunsidáramo jepe, upéva ndaideprovéchoi ndéve. 26 Péro peteĩ persóna noñesirkunsidáiva+ okumplíramo pe léi, Ñandejárape g̃uarã haʼetéta oñesirkunsidáva, ¿ajépa?+ 27 Ha peteĩ persóna noñesirkunsidáiva ojapóramo pe léi heʼíva, umi mbaʼe ojapóva nekondena. Pórke nde reñesirkunsida ha reikuaa pe léi, péro upéicharõ jepe, nderejapói pe léi heʼíva. 28 Peteĩ persóna ohechauka hag̃ua haʼeha judío teete,+ ndahaʼéi heʼínte vaʼerã “che judío hína”, ha ndahaʼéi judío teete oreko haguérente peteĩ márka hetére.*+ 29 Upéva rangue pe judío teete haʼe hína pe oservíva Ñandejárape ipyʼaite guive,+ ha pe márka ohechaukáva haʼeha judío oreko ikorasõme,+ ha ojejapo Ñandejára espíritu rupive, ndahaʼéi pe léi rupive.+ Ko persónape nombotuichái umi hénte, síno Ñandejára.+

3 Upéicharõ, peteĩ persóna haʼéramo judío, ¿okonvenípa chupe upéva? Térã, ¿mbaʼépe ideprovécho chupe pe sirkunsisión?* 2 Heta mbaʼépe ideprovécho. Primeroite voi, chupekuéra oñemeʼẽ umi mensáhe oúva Ñandejáragui.+ 3 Péro oĩramo judío ndojeroviáiva, ¿heʼisépa upéva umi hénte ndaikatuveimaha ojerovia Ñandejárare? 4 ¡Ni mbaʼevéicharõ! Ikatu entéro persóna ijapu,+ péro Ñandejára siémpre heʼíta la verda.+ Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽ: “Ne ñeʼẽre rehechaukáta ndehustoha, ha oĩ jave ndeakusáva nde rehechaukáta haʼekuéra ojekivokaha”.+ 5 Ojeʼe ningo jajapóramo álgo ivaíva upéva ohechauka porãha Ñandejára ihustoha. Upéicharõ, Ñandejára ñandekastigáramo, ¿ohechauka piko upéva haʼe iñinhustoha? (Oĩ persóna opensáva upéicha). 6 ¡Ni mbaʼevéicharõ! Ñandejára ihústo hína, ndahaʼéirire upéicha, ¿mbaʼéicha piko ohusgáta ko múndope?+

7 Péro apensáramo che chejapu jave ojekuaa porãventemaha Ñandejára heʼiha la verda, ha péicha umi hénte ombotuicha chupe. Upéicharõ, ¿mbaʼére piko Ñandejára heʼi che apekaha? 8 Entónse, ¿mbaʼére piko ndajaʼéintema: “Jajapo katu la ivaíva ikatu hag̃uáicha oiko umi mbaʼe iporãva”? Oĩ voi hénte heʼíva ñande jaʼeha upéicha. Umi heʼíva ñanderehe upéva omerese ojekastiga chupekuéra.+

9 Upéicharõ, ¿ikatu piko jaʼe ñande judío ñaneimportanteveha umi ótrogui? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Jaʼéma haguéicha, umi judío ha griego enterovete oĩ pekádo poguýpe.+ 10 Ñandejára Ñeʼẽme heʼiháicha: “Ndaipóri persóna ihústova, ni peteĩ jepe.+ 11 Ndaipóri ni peteĩ ohechakuaáva mbaʼépa ojapo vaʼerã, ndaipóri ni peteĩ oñehaʼãva oikuaa Ñandejárape. 12 Enterove umi hénte oho diferénte tapérupi, enterovéva ndovaléi mbaʼeverã, ndaipóri imbaʼeporãva, ndaipóri ni peteĩ jepe”.+ 13 “Ijuru haʼete voi peteĩ sepultúra ojeavríva, oipuru ijuru oporombotavy hag̃ua”.+ “La heʼíva hikuái ojogua mbói ponsóñape”.+ 14 “Ijuru henyhẽ maldisióngui ha la heʼíva ohechauka ipyʼaroha ótrondi”.+ 15 “Haʼekuéra ipyaʼe ojuka hag̃ua umi héntepe”.*+ 16 “Haʼekuéra tuicha operhudika ha ombohasa asy umi héntepe. 17 Ha ndoikuaái hikuái mbaʼéichapa oikóta pyʼaguapýpe hapichándi”.+ 18 “Haʼekuéra ndokyhyjéi Ñandejáragui”.+

19 Koʼág̃a ñande jaikuaa opa mbaʼe heʼíva pe léi ojeskrivi hague umi oĩvape pe léi poguýpe g̃uarã, upévare ni peteĩva ndaikatúi heʼi haʼeha inosénte, ha upévare avei enterove umi hénte omerese Ñandejára okastiga chupekuéra.+ 20 Upéicharõ avavére ndaikatúi ojeʼe ihustoha Ñandejára renondépe okumpli haguére pe léi heʼíva.+ Pe léi ñanepytyvõ ñañemeʼẽ hag̃ua enkuénta ñande haʼeha pekadór.+

21 Moisés léi ha umi Proféta heʼi haguéicha,+ koʼág̃a ñande nañadependéi pe léi rehe ñandehústo hag̃ua Ñandejára renondépe.+ 22 Añetehápe, entéro ojeroviáva Jesucristo rehe ikatu ihústo Ñandejára renondépe ojerovia rupi. Ñandejárape g̃uarã enterove peteĩchante.+ 23 Pórke enterove opeka ha ni peteĩva ndaikatúi ohechauka umi kualida porã Ñandejára ojapoháicha.+ 24 Péro haʼekuéra ihústo Ñandejára renondépe, pórke Cristo Jesús osalva chupekuéra isakrifísio rupive, haʼe opaga orreskata hag̃ua chupekuéra.+ Péva peteĩ rregálo+ Ñandejára omeʼẽva imbaʼeporãiterei rupi.*+ 25 Ñandejára omeʼẽ Itaʼýrape sakrifísioramo,+ ikatu hag̃uáicha enterove ojeroviáva Cristo sakrifísiore*+ oiko porã jey Ñandejárandi. Haʼe ojapo upéva ohechauka hag̃ua ihustoha, pórke haʼe yma operdona vaʼekue umi hénte pekádo ipasiensiaiterei rupi. 26 Péicha haʼe ohechauka avei ihustoha+ ko tiémpope, heʼívo pe persóna ojeroviáva Jesús rehe ihustoha.+

27 Upéicharõ, ¿jareko piko rrasón jajekree hag̃ua? ¡Ni mbaʼevéicharõ! ¿Mbaʼe léi piko heʼi ndajarekoiha rrasón? ¿Pe léi heʼíva umi héntepe mbaʼépa ojapo vaʼerã piko?+ Nahániri, síno pe léi heʼíva peteĩ persóna ojerovia vaʼerãha. 28 Ñandéve g̃uarã peteĩ persóna ihústo ojerovia rupi, ndahaʼéi okumpli haguére pe léi.+ 29 ¿Ñandejára piko umi judío Járante?+ ¿Ndahaʼéi piko umi hénte ótro tetãygua Jára avei?+ Si, haʼe hína umi hénte ótro tetãygua Jára avei.+ 30 Añetehápe Ñandejára ningo peteĩnte,+ upévare tahaʼe umi oñesirkunsidáva ha umi noñesirkunsidáiva,+ haʼe heʼi haʼekuéra ihustoha+ ojeroviáma guive. 31 ¿Upéicharõ piko ñande ñamboyke pe léi jajerovia rupi? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Ñande jahechauka pe léi oĩ porãha.+

4 Upéicharõ, ¿mbaʼépa jaʼéta ñande túa ypykue Abrahán rehe? ¿Mbaʼépa haʼe okonsegi vaʼekue? 2 Por ehémplo, ojeʼérire Abrahán rehe ihustoha umi mbaʼe ojapo vaʼekuére, haʼe ikatúta kuri oñembotuicha hapichakuéra renondépe. Péro Ñandejárape g̃uarã upéva ndovalemoʼãi. 3 ¿Mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ? Upépe heʼi: “Abrahán ojerovia Jehováre* ha upévare ojeʼe hese ihustoha”.+ 4 Peteĩ persóna ombaʼapóvape oñemeʼẽ isuéldo, péva ndahaʼéi peteĩ rregálo omeʼẽva chupe ipatrón imbaʼeporãiterei rupi,* síno opagánte chupe la omereséva. 5 Peteĩ persóna ndojeroviáiramo umi mbaʼe ojapóvare síno ojerovia Ñandejárare, upéicharõ Ñandejára heʼi hese ihustoha pórke ojerovia. Ñandejára hína upe ikatúva heʼi peteĩ pekadór rehe ihustoha.+ 6 Peteĩ persóna nokumplíriramo jepe entéro umi léi oĩhaichaite, Ñandejára heʼi hese ihustoha, ha pe persóna ovyʼaiterei. David oñeʼẽ vaʼekue voi peichagua persónare. Haʼe heʼi: 7 “Ovyʼa umi persóna ojeheja reívape hembiapo vai, ha oñeperdonáva chupekuéra ipekádo. 8 Ovyʼa pe persóna opeka vaʼekue péro Jehová* ndogueraháiva enkuénta ipekádo”.+

9 Upéicharõ, ¿umi oñesirkunsidávante* piko ovyʼa, térã ovyʼa avei umi noñesirkunsidáiva?+ Jaʼéma haguéicha: “Abrahán rehe ojeʼe vaʼekue ihustoha ojerovia rupi”.+ 10 ¿Arakaʼe piko ojeʼe hese ihustoha? ¿Oñesirkunsida mboyve térã oñesirkunsida rire? Upéva ojeʼe hese oñesirkunsida mboyve. 11 Ñandejára heʼi Abrahánpe oñesirkunsida hag̃ua, péva peteĩ márka*+ ohechaukáva haʼe oñesirkunsida mboyve ihústoma hague ojerovia rupi. Upéicha Abrahángui oiko entéro umi ojeroviáva túa,+ noñesirkunsidáiramo jepe hikuái. Ha Ñandejára heʼi avei hesekuéra ihustoha. 12 Abrahán haʼe avei umi oñesirkunsidáva túa. Péro ndahaʼéi umíva túante, síno avei entéro umi ojeroviáva túa,+ haʼekuéra ojerovia Abrahán ojapo haguéicha. Haʼe ningo ojeroviáma vaʼekue oñesirkunsida mboyve.

13 Abrahán ha ifamiliarépe oñepromete vaʼekue oñemeʼẽtaha ko yvy kompletoite, péro pe promésa ndojejapói haʼe okumpli haguére pe léi. Haʼe ojerovia ha Ñandejára heʼi hese ihustoha,+ upévare oñepromete oñemeʼẽtaha chupe ko yvy.+ 14 Ko promésa ojejapóramo umi okumplívape pe léi añónte, pe jerovia ndovaléi mbaʼeverã ha pe promésa opyta rei. 15 Añetehápe pe léi ogueru Ñandejára kastígo,+ péro ndaipóriramo léi ndaipóri avei pekádo.+

16 Abrahánpe oñemeʼẽ pe promésa ojerovia rupi ha Ñandejára imbaʼeporãiterei rupi.+ Péicha oñemeʼẽ peteĩ garantía ohechaukáva enterove ifamiliare+ ohupytytaha upe promésa. Ndahaʼéi umi oĩva pe léi poguýpente, síno avei umi ojeroviáva Abrahán ojerovia haguéicha, haʼe hína enterove túa.+ 17 (Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Che ronombráma osẽ hag̃ua ndehegui hetaiterei nasión”).*+ Ñandejára ojapo vaʼekue upe promésa, upévare katuete oñekumplíta. Ha Abrahán ojerovia vaʼekue Ñandejárare, haʼe ningo pe omoingovéva umi omanóvape. Ha oñeʼẽ umi promésa neʼĩravare oñekumpli oñekumplimarõguáicha. 18 Ndaiporivéiramo jepe esperánsa, Abrahán ohaʼarõkuaa ha ojerovia hetaiterei nasión outaha chugui. Ojeʼe haguéicha chupe: “Hetáta umi ne familiare”.+ 19 Péro ijerovia naikangýiramo jepe, haʼe opensa ndaikatumoʼãveimaha ifamília pórke orekóma 100 áñorupi,+ ha oikuaa avei Sara ndaikatuveimaha imemby pórke ijedáma.+ 20 Péro Abrahán ni michĩmi ndodudái síno ojerovia Ñandejára promésare. Ha ijerovia omombarete chupe, péicha ombotuicha Ñandejárape, 21 ha ndodudái haʼe okumplitaha katuete entéro mbaʼe oprometéva.+ 22 “Upévare ojeʼe hese ihustoha”.+

23 Péro ndahaʼéi Abrahán rehehápente la ojeskrivíva Ñandejára Ñeʼẽme: “Upéicha rupi ojeʼe hese ihustoha”.+ 24 Síno ojeskrivi avei ñanderehehápe. Ñandejára heʼi avei ñanderehe ñandehustoha pórke jajerovia hese. Haʼe hína upe omopuʼã vaʼekue ñande Ruvicha Jesúspe omanóva apytégui.+ 25 Ñandejára opermiti umi kuimbaʼe ojuka Jesúspe ñande pekádore.+ Ha oñemopuʼã chupe ikatu hag̃uáicha Ñandejára heʼi ñanderehe ñandehustoha.+

5 Upéicharõ ñanderehe avei ojeʼe ñandehustoha jajerovia rupi,+ upévare jasegíkena jadisfruta ikatu haguére jaiko porã Ñandejárandi ñande Ruvicha Jesucristo rupive.+ 2 Jajerovia rupi Cristo rehe ojeavri pe tape Ñandejára ohechauka hag̃ua ñandéve imbaʼeporãitereiha,* upéva koʼág̃ama ojehechauka ñandéve.+ Upévare javyʼákena, pórke jareko esperánsa Ñandejára omeʼẽtaha ñandéve peteĩ puésto iñimportantetereíva. 3 Péro ndahaʼéi upévarente, javyʼákena avei jahasa asy jave,+ pórke jaikuaa pe jehasa asy ñanepytyvõha ñaaguantakuaa hag̃ua.+ 4 Pe aguánte katu ñanepytyvõ ñaime porã hag̃ua Ñandejárandi,+ ha upéva omeʼẽ ñandéve esperánsa.+ 5 Ha ikatu jajerovia ñane esperánsare, núnka nañanemotĩmoʼãi,+ pórke Ñandejára ojevale pe espíritu sánto omeʼẽvare ñandéve ohechauka hag̃ua ñanderayhuha.+

6 Añetehápe, og̃uahẽrõ guare pe tiémpo Ñandejára omoĩ vaʼekue, Cristo omano umi hembiapo vaíva rehehápe. Haʼe ojapo upéva ñande pekadór*+ aja gueteri. 7 Ijetuʼu hína oĩ hag̃ua álgien omanóva peteĩ ihústova rehehápe, péro ikatu oĩ omanoséva peteĩ ivuénova rehehápe. 8 Péro Ñandejára ohechauka ñanderayhuha péicha: Cristo omano ñanderehehápe ñande pekadór aja gueteri.+ 9 Koʼág̃a Cristo ruguy rupive ojeʼe ñanderehe ñandehustoha,+ upévare koʼýte ikatu jaguerovia jajesalvataha Ñandejára kastígogui.+ 10 Pórke ñande haʼérõ guare Ñandejára enemígo, Itaʼýra omano rupi ikatu jaiko porã jey Ñandejárandi.+ Péro koʼág̃a ñande jaiko porãma Ñandejárandi, upéicharõ koʼýte ikatu jaguerovia jajesalvataha Itaʼýra oikovéma rupi. 11 Ha ndahaʼéi upévarente javyʼáva, síno javyʼa avei jaiko porã haguére Ñandejárandi ñande Ruvicha Jesucristo rupive. Haʼe rupive ikatu jareko jey peteĩ amista Ñandejárandi.+

12 Upéicharõ, peteĩ kuimbaʼe rupive pe pekádo oike ko múndope, ha pe ñemano oike pekádo rupive.+ Upéicha pe ñemano ohupyty entéro persónape pórke enterovéva opeka.+ 13 Ko múndope oĩma vaʼekue pekádo pe léi oĩ mboyve. Péro avavépe ndaikatúi oñekondena opeka haguére ndaipóriramo pe léi.+ 14 Upéicharamo jepe, Adán guive Moisés peve, pe ñemano ogoverna enterovére, haʼekuéra ndopekáiramo jepe Adán opeka haguéicha. Adán heta mbaʼépe ojogua vaʼekue upe oñepromete vaʼekuépe outaha.+

15 Idiferénte hína la oñekonsegíva Ñandejára rregálo rupive, pe oñekonsegívagui pe pekádo káusare. Pórke heta hénte omano peteĩ kuimbaʼe opeka haguére, péro pe rregálo Ñandejára omeʼẽva tuichaitereive ideprovécho heta héntepe.+ Ñandejára omeʼẽ upéva imbaʼeporãiterei rupi ha Jesucristo imbaʼeporãiterei rupi.+ 16 Ha avei umi mbaʼe porã ojehupytýva pe rregálo rupive idiferénte pe ojehupytýva upe kuimbaʼe opeka rupi.+ Pórke peteĩ pekádo káusare entéro héntepe oñekondena.+ Péro heta pekádo káusare oñemeʼẽ pe rregálo iporãitéva ha upévare heta héntere ojeʼe ihustoha.+ 17 Peteĩ kuimbaʼe opeka rupi pe ñemano ogoverna.+ Péro Ñandejára mbaʼeporãite ha pe rregálo omeʼẽva ñandehústo hag̃ua,+ iporãve ha tuichave mbaʼe. Umi orresivíva koʼã mbaʼe ikatúta oikove Jesucristo rupive+ ha ogovernáta rréiramo.+

18 Upéicharõ, peteĩ pekádo rupivénte opaichagua persónape oñekondena,+ upéicha avei peteĩ mbaʼe ihústova ojejapo haguére,+ opaichagua persónare Ñandejára heʼi ihustoha ha péicha ikatu oikove.+ 19 Peteĩ kuimbaʼe naiñeʼẽrendúi rupi heta héntegui oiko pekadór,+ upéicha avei peteĩ kuimbaʼe iñeʼẽrendúgui heta héntere ojeʼéta ihustoha.+ 20 Ñandejára omeʼẽ pe léi umi hénte ohechakuaa hag̃ua ojapoha heta mbaʼe vai.+ Péro oĩháme heta pekádo Ñandejára ohechauka porãvéntema imbaʼeporãitereiha. 21 ¿Maʼerãpa upéva? Pe pekádo ha ñemano ogoverna haguéicha,+ upéicha avei ogoverna hag̃ua Ñandejára mbaʼeporã, ikatu hag̃uáicha haʼe heʼi umi héntere ihustoha. Avei péicha haʼekuéra oikovéta pára siémpre ñande Ruvicha Jesucristo rupive.+

6 Upéicharõ, ¿mbaʼépa jaʼéta? ¿Jasegíta piko japeka jaikuaágui Ñandejára imbaʼeporãitereiha* ñanendive ha ñaneperdonataha? 2 ¡Ni mbaʼevéicharõ! Pe pekádo nomandavéima ñanderehe,+ upéicharõ, ¿mbaʼéicha piko jasegíta japeka?+ 3 Entéro ñande jajevautisáma vaʼekue ha koʼág̃a ñamoirũva Cristo Jesúspe,+ jajevautisa avei ñamano hag̃ua haʼe omano haguéicha.+ ¿Ndapeikuaái piko upéva? 4 Ñandejára ningo ñaneñotỹ Itaʼýra ndive, pórke ñande jajevautisa avei ñamano hag̃ua haʼéicha.+ Upéicha ojapo ikatu hag̃uáicha ñande rekove idiferénte, Cristo rekove idiferenteháicha avei. Chupe ningo pe Túa omoingove jey ipodér rupive.+ 5 Ñande ñamanóramo haʼe omano haguéicha,+ koʼýte jaikove jey vaʼerã haʼe oikove jey haguéicha.+ Péicha ñande jajoaju hendive. 6 Umi mbaʼe ñande jajapose vaʼekue yma ja omanóma Crístope ojeklavárõ guare pe yvyráre.+ Upévare ñande rete imperfékto ndaikatuvéima ñanedomina,+ péicha ñande ndahaʼevéima pekádo rembiguái.+ 7 Peteĩ persóna omano vove ja oñeperdonáma chupe ipekadokuéra.*

8 Ha ñamanóramo Cristo ndive, jaguerovia avei jaikotaha hendive. 9 Ñande jaikuaa koʼág̃a Cristo opuʼã rire omanóva apytégui,+ nomanomoʼãveimaha,+ pe ñemano ndaipuʼakavéima hese. 10 Haʼe omano una vénte ñande pekadokuérare, natekotevẽi omano jey.+ Péro haʼe oikove ojapo hag̃ua Ñandejára volunta. 11 Peẽ hína Cristo Jesús disípulo, ha penemanduʼa vaʼerã peikoveha pejapo hag̃ua Ñandejára volunta, upévare ndaikatuvéima pesegi pepeka pórke pemanóma pe pekádope g̃uarã.+

12 Upéicharõ, ani peheja pe pekádo osegi ogoverna pende rete,*+ ani hag̃ua pesegi pejapo pende rete oipotáva. 13 Anive peheja pende rete pekádo poguýpe ojapoka hag̃ua peẽme ivaíva, síno peñemoĩ Ñandejára poguýpe. Péicha haʼetéta peikove jeýva omanóva apytégui. Pemoĩ pende rete Ñandejára pópe pejapo hag̃ua iporãva.+ 14 Ñandejára ohechaukáma imbaʼeporãitereiha+ penendive, upévare peẽ napeimevéima umi léi poguýpe,+ ha pe pekádo ndaikatuvéima penedomina.

15 ¿Mbaʼépa jaʼéta upéicharõ? ¿Jaikóta piko japeka nañaiméi haguére pe léi poguýpe ha Ñandejára imbaʼeporãiterei haguére ñanendive?+ ¡Ni mbaʼevéicharõ! 16 Peẽ peikuaa siémpre peneñeʼẽrendúramo peteĩ persónape, peẽ hína ijesklávo.+ Upéicharõ, peẽ pejapóramo pe pekádo+ oipotáva peẽ pemanóta,+ péro oikóramo pendehegui Ñandejára esklávo ha peneñeʼẽrendu chupe, pendehústota. 17 Jaagradese Ñandejárape, pórke peẽ haʼe vaʼekue pekádo rembiguái, péro koʼág̃a peneñeʼẽrendu pende pyʼaite guive ha pesegi meme umi enseñánsa Ñandejára omeʼẽ vaʼekue peẽme. 18 Añetehápe, peẽ pejei pekádo+ poguýgui ha péicha oiko pendehegui Ñandejára esklávo ha pejapo iporãva.+ 19 Peẽ ningo pekadór ha penekangy, upévare aipuru palávra ikonosídova. Peẽ ningo peteĩ esklávoicha pentrega kuri pende rete pejapo hag̃ua umi mbaʼe vai ha ikyʼáva, péicha pejapo umi mbaʼe vai. Péro koʼág̃a peteĩ esklávoicha pentrega vaʼerã pende rete umi mbaʼe ihústovape, pejapo hag̃ua umi mbaʼe Ñandejára oguerohorýva.+ 20 Peẽ peikórõ guare pekádo poguýpe, ndaperekói pe ovligasión pejapo hag̃ua iporãva.

21 Upe tiémpope, ¿mbaʼe la pekonsegi vaʼekue umi mbaʼe pejapóvare? La pekonsegi vaʼekue upérõ, koʼág̃a peguerotĩ, ha umíva oporogueraha ñemanóme.+ 22 Péro koʼág̃a pejei pekádo poguýgui ha oiko pendehegui Ñandejára esklávo, upévare pende rekove koʼág̃a ipotĩ+ ha upéi katu peikovéta pára siémpre.+ 23 Pe pekádo káusare ñamano,+ péicha pe pekádo opaga ñandéve. Péro Ñandejára orregala vída etérna,+ ñande Ruvicha Cristo Jesús rupive.+

7 Che ermáno ha che ermanakuéra, ¿ndapeikuaái piko ko mbaʼe? Peteĩ persóna oikove aja haʼe oĩ pe léi poguýpe. (Che askrivi hína peẽme, peikuaa porãva pe léi). 2 Por ehémplo, pe léi heʼi pe kuña omendáva oĩ vaʼerãha iménandi haʼe oikove aja. Péro iména omanóramo, haʼe ojeíma iména léi poguýgui.+ 3 Upéicharõ iména oikove aja, haʼe omenda jeýramo ótrore, ojeʼéta hese omoakãratĩha iménape.+ Péro iména omanóramo, pe kuña ojeíma iléi poguýgui, ha omendáramo ótrore ndaikatúi ojeʼe hese omoakãratĩha chupe.+

4 Che ermanokuéra, upéicha avei peẽ peime vaʼekue pe léi poguýpe,* péro Cristo osakrifika rupi hete pejeíma pe léi poguýgui. Peẽ koʼág̃a Cristo mbaʼéma,+ pe oñemopuʼã vaʼekue omanóva apytégui.+ Upéicha ikatúta siémpre jajapo umi mbaʼe Ñandejára oguerohorýva.+ 5 Yma ñande jaiko vaʼekue ñane akãre, ha pe léi ohechauka porã ñande deséo vai ñanemomyiha japeka hag̃ua. Ha umi pekádo ñandegueraha ñemanóme.+ 6 Koʼág̃a ñande ñaiméma lívre pórke pe léi nañandejokovéima.+ Koʼág̃a ikatu oiko ñandehegui Ñandejára esklávo pe espíritu rupive,+ ndahaʼéi pe léi rupive yma guaréicha.+

7 Upéicharõ, ¿mbaʼépa jaʼéta? ¿Oĩ vaípa* pe léi? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Añetehápe che ndaikuaamoʼãi kuri pe pekádo pe léi nachepytyvõirire.+ Por ehémplo, che ndaikuaamoʼãi kuri ndovaleiha ñandetaryrýi ndojeʼéirire pe léipe: “Ani reipota mbaʼe ahéno”.+ 8 Péro upe mandamiénto chepytyvõ antende hag̃ua mbaʼépa pe pekádo, ha añemeʼẽ enkuénta chetaryrýi hague heta mbaʼére, ha che haʼeha peteĩ pekadór.+ 9 Oĩ mboyve pe léi che areko vaʼekue esperánsa aikovetaha, upéi og̃uahẽvo pe léi añemeʼẽ enkuénta che haʼeha pekadór, ha upépe opa che esperánsa.+ 10 Pe mandamiénto chepytyvõ rangue aikove hag̃ua,+ chekondena amano hag̃ua. 11 Pe mandamiénto chepytyvõ antende hag̃ua mbaʼépa pe pekádo, péro umi mbaʼe vai ajaposéva chembotavy, ha umíva chejuka. 12 Moisés léi katu sagrádo, ha umi mbaʼe heʼíva pe léi sagrádo, ihústo ha oĩ porã.+

13 ¿Upéicharõ piko amano ajapo rupi iporãva? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Pe pekádo ningo la chejukáva. Peteĩ mbaʼe iporãva rupive pe pekádo chegueraha ñemanóme,+ ohechauka hag̃ua mbaʼépa hína pe pekádo. Ha pe léi ohechauka mbaʼeichaitépa ivai la pekádo.+ 14 Ñande jaikuaa pe léi ouha Ñandejáragui,* péro che katu peteĩ yvypóra imperfékto, añevende vaʼekue aiko hag̃ua esklávoramo pekádo poguýpe.+ 15 Che nantendéi la ajapóva, pórke la ajaposéva ndajapói, péro ajapo umi mbaʼe ndachegustaietéva voi. 16 Che arrekonose Ñandejára léi iporãha, péro ndajapói gueteri umi mbaʼe porã ajaposéva. 17 Koʼág̃a katu ndahaʼevéima che la ajapóva umi mbaʼe vai, síno pe pekádo oĩva che pype.+ 18 Che aikuaa porã cheimperfektoha ha ndaiporiha mbaʼeve iporãva che pype, pórke ajapose iporãva péro ndaikatúi ajapo.+ 19 Umi mbaʼe porã ajaposéva ndajapói, péro umi mbaʼe vai ndajaposéiva, umíva katu asegi ajapo. 20 Upéicharõ, ajapóramo umi mbaʼe ndajaposéiva, ndahaʼevéima che la ajapóva, síno pe pekádo oĩva che pype.

21 Ahechakuaa oĩha peteĩ léi chedomináva, ajapose jave iporãva, pe ivaíva chestira.+ 22 Añetehápe, che pyʼaite guive aguerohory Ñandejára léi,+ 23 péro ahechakuaa che retépe oĩha ótra léi oñorairõva Ñandejára léi ndive oĩva che akãme.+ Upe léi haʼe hína pe pekádo oĩva che retépe ha cheguerekóva ipoguýpe.+ 24 ¡Ivaietépa ko che situasión! Che rete ningo chegueraha ñemanóme. ¿Máva piko chesalváta chugui? 25 ¡Aagradese Ñandejárape, pórke haʼe chesalváta ñande Ruvicha Jesucristo rupive! Upéicha umi mbaʼe apensáva oĩ peteĩ esklávoicha Ñandejára léi poguýpe, péro che rete oĩ pekádo léi poguýpe.+

8 Upéicharõ, umi omoirũva Cristo Jesúspe noñekondenái omano hag̃ua. 2 Pórke pe espíritu sánto léi penemoingove pemoirũ hag̃ua Cristo Jesúspe, ha upéva peneguenohẽ pekádo ha ñemano léi poguýgui.+ 3 Yvyporakuéra iñimperfékto rupi, ndaikatúi osegi pe léi oĩhaichaite,+ ha upévare pe léi ndaikatúi oporosalva.+ Upévare pe léi ndaikatúi ojapo Ñandejára ojapo vaʼekue. Haʼe ombou Itaʼýrape+ yvypóraicha* ohundi hag̃ua pe pekádo,+ ha okondena hag̃ua yvyporakuéra pekádo. 4 Péicha ñande ikatu ñakumpli umi mbaʼe porã oĩva pe léipe,+ ndajahejáivo ñande rete iñimperféktova ñanedomina, síno ñapermitívo Ñandejára espíritu ñanedomina.+ 5 Umi persóna ojaposéva hete oipotávante, siémpre opensa umi mbaʼe hete ojaposévare.+ Péro umi persóna ohejáva pe espíritu sánto ogia chupekuéra, siémpre opensa umi mbaʼe pe espíritu sánto oguerohorývare.+ 6 Ñapensáramo siémpre ñande rete ojaposévare, ñamanóta.+ Péro ñapensáramo siémpre umi mbaʼe espíritu sánto oguerohorývare, jaikovéta ha ñaiméta pyʼaguapýpe Ñandejára ndive.+ 7 Ñapensáramo siémpre ñande rete ojaposévare, oikóta ñandehegui Ñandejára enemígo.+ Pórke ñande rete ojaposéva ndosegíri Ñandejára léi, ha ndaikatúi voi ojapo upéva. 8 Upéicha rupi umi persóna osegíva opeka, ndaikatúi oĩ porã Ñandejára ndive.

9 Oiméramo Ñandejára omeʼẽ peẽme ijespíritu, peẽ ndapeikói pende rete ojaposéva poguýpe, síno peheja pe espíritu pendegia.+ Péro oĩrõ nopensáiva Cristo opensaháicha, upe persóna ndahaʼéi Cristo segidór. 10 Pende rete omanóramo jepe pekádo káusare, peẽ peimérõ Cristo ndive,+ pe espíritu omeʼẽ jey peẽme vída, pórke ojeʼe penderehe pendehustoha. 11 Ñandejára oipuru vaʼekue ijespíritu omopuʼã jey hag̃ua Cristo Jesúspe omanóva apytégui.+ Ha upe espíritu oĩramo pende pype, Ñandejára oipurúta avei upéva pende rete* oikove hag̃ua.+

12 Upéicharõ che ermanokuéra, ani jaheja ñande rete ñanedomina ha ojapoka ñandéve haʼe oipotáva.+ 13 Peẽ pehejáramo penedomina umi mbaʼe pende rete oipotáva, katuete pemanóta. Péro pe espíritu sánto rupive pejokoitéramo+ umi mbaʼe vai pejaposéva, peikovéta.+ 14 Enterove persóna ohejáva Ñandejára espíritu ogia chupe, haʼe hína Ñandejára raʼy.+ 15 Pórke Ñandejára espíritu rupive peẽ ndahaʼevéi esklávo ni ndapekyhyjevéi. Peẽ perresivi peteĩ espíritu ohechaukáva Ñandejára pendeadoptaha itaʼýraramo, ha upe espíritu ñanemomýi jaʼe hag̃ua: “¡Abba,* che Ru!”.+ 16 Pe espíritu sánto ha umi mbaʼe ñañandúva*+ oikuaauka porã ñandéve ñande haʼeha Ñandejára raʼy.+ 17 Ñande haʼéramo Ñandejára raʼy, jarresivíta avei pe erénsia haʼe omeʼẽva. Ha omeʼẽta ñandéve pe erénsia+ omeʼẽva Crístope. Upéicharõ, koʼág̃a jahasa asýramo haʼe ohasa asy haguéicha,+ upéi jarresivíta avei peteĩ puésto iñimportánteva haʼe orresivi haguéicha.+

18 Upévare chéve g̃uarã umi sufrimiénto oĩva koʼág̃a ndahaʼeiete voi mbaʼeve, ñakomparárõ umi mbaʼe porãita Ñandejára omeʼẽtavare ñandéve amo gotyove.+ 19 Ñandejára kreasión oipotaitereíma og̃uahẽ pe tiémpo Ñandejára ohechaukatahápe omeʼẽmaha itaʼyrakuérape iprémio porãite.+ 20 Pe kreasión opyta ndovalevéi,+ péro ndahaʼéi umi hénte oipotágui, síno Ñandejára opermiti rupi opyta péicha. Péro haʼe omeʼẽ peteĩ esperánsa: 21 Ñandejára kreasión ndoikovéitama pekádo ha ñemano poguýpe,+ síno oikóta chuguikuéra Ñandejára raʼy ha oguerekóta hikuái pe liverta ijojahaʼỹva. 22 Ñande jaikuaa entéro ikreasión koʼag̃aite peve osufri ha oñelamentaha oñondivepa. 23 Ñande jarresivíma kuri peteĩ párte ñane prémio, upéva hína pe espíritu sánto. Péro ñande avei ñañelamenta ñande pyʼapýpe haʼekuéraicha,+ ñahaʼarõ aja Ñandejára ñandeadopta itaʼýraramo.+ Ñandejára ikatu ojapo upéva Jesús opaga rupi ñanderehe ñanderreskata hag̃ua ñande rete imperféktogui. 24 Ñandejára ñandesalvárõ guare pe pekádogui, ñande jarresivi kuri ko esperánsa. Péro jahecha vove oñekumpliha pe ñahaʼarõva, upéva ndahaʼevéima esperánsa ha natekotevẽvéima ñahaʼarõ, ¿ajépa? 25 Péro ndajahecháiramo+ gueteri oñekumpliha ñane esperánsa,+ jasegi ñahaʼarõ ha ñaaguanta.+

26 Upéicha avei pe espíritu ñanepytyvõ ñanekangy jave.+ Oĩ vése tekotevẽha ñañemboʼe péro ndajaikuaái mbaʼépa jajeruréta ha jasuspira asy jaʼeʼỹre mbaʼeve, péicha jave pe espíritu ojerure ñanderehehápe. 27 Ñandejára ohecha umi hénte korasõ+ ha ontende mbaʼépa pe espíritu sánto ojerure Ñandejára oiporavo vaʼekue* rehehápe, pórke pe espíritu sánto ojerure umi mbaʼe oĩ porãva Ñandejára voluntándi.

28 Jaikuaa Ñandejára omombaʼapoha oñondivepa entéro ikreasión ideprovécho hag̃ua umi persóna ohayhúvape chupe, umívape Ñandejára oiporavo haʼe oipota rupi.+ 29 Iñepyrũmby guive haʼe oikuaa oiporavotaha unos kuántope, ha odesidi koʼãva ojoguataha Itaʼýrape.+ Péicha Itaʼýragui oikóta pe ijypykue+ iñermanokuéra apytépe.+ 30 Ha umi persóna Ñandejára de antemáno+ odesidi vaʼekue ojoguataha Itaʼýrape, umívape haʼe ohenói.+ Umi ohenói vaʼekuépe, umívare heʼi ihustoha.+ Ha ipahápe umi ihústovape haʼe ombotuicha.+

31 Upéicharõ, ¿mbaʼépa jaʼéta koʼã mbaʼére? Ñandejára oĩramo ñanendive, ¿máva piko oñemoĩta ñanderehe?+ 32 Haʼe ni michĩmi ndodudái omeʼẽ hag̃ua Itaʼýrape enterove rehehápe,+ upéicharõ, ¿mbaʼéicha piko nomeʼẽmoʼãi avei pyʼaporãme entéro umi ótra kósa? 33 ¿Mávapa oñanimáta oakusa umi Ñandejára oiporavo vaʼekuépe?+ Avave, pórke Ñandejára voi ningo heʼi hesekuéra ihustoha.+ 34 ¿Máva piko ñanekondenáta? Avave, pórke Cristo Jesús omano vaʼekue, ha ndahaʼéi upévante, chupe oñemopuʼã jey omanóva apytégui. Haʼe oĩ Ñandejára deréchape+ ha ojerure avei ñanderehehápe.+

35 ¿Mbaʼe piko ikatu ojoko Crístope ñanderayhu hag̃ua?+ ¿Jahasa asýramo piko? ¿Jajepyʼapýramo? ¿Oĩramo ñandepersegíva térã ñandejukaséva?+ ¿Ndajarekóirõ jaʼu ha ñamonde vaʼerã piko? 36 Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Ore oreñeʼẽrendu ha upévare tódo el tiémpo oĩ orejukaséva, rojogua umi ovecha ojeguerahávape ojejuka hag̃ua”.+ 37 Péro entéro koʼã mbaʼégui ñasẽ porã jey,+ pórke upe ñanderayhuetéva ñanepytyvõ. 38 Che ningo aĩ segúro Ñandejára ñanderayhuha. Ni ñamanóramo, ni jaikovéramo, ni umi ánhel, ni umi goviérno ikatúva ojapo, ni umi mbaʼe koʼág̃a oĩva koʼápe, ni umi mbaʼe oútava, ni umi podér,+ 39 ni umi mbaʼe oĩva yvate ni umi mbaʼe oĩva ipypukuhápe, ni mbaʼeveichagua kreasión ndaikatumoʼãi ñandepeʼa Ñandejára mborayhúgui, ojechaukáva ñande Ruvicha Cristo Jesús rupive.

9 Che ningo Cristo disípulo. Pe espíritu sánto ogia che konsiénsia, la che haʼéva siertogua ha ndachejapúi haʼe jave 2 añembyasyetereiha, ha tódo el tiémpo chejopyha che korasõ. 3 Oimérõ ideprovéchota che ermanokuéra judíope, umi ndosegíriva Crístope, hiʼãite chéve che ajekastiga ivesekuéra. 4 Haʼekuéra israelita, Ñandejára oadopta vaʼekue chupekuéra itaʼýraramo,+ ombotuicha chupekuéra, ojapo hendivekuéra umi kompromíso,+ ha omeʼẽ chupekuéra pe léi.+ Haʼekuéra ikatu oadora+ Ñandejárape ha haʼe ojapo chupekuéra umi promésa.+ 5 Haʼekuéra hína ñande tuakuéra ypykue familiare,+ ha pe Cristo ou chuguikuéra.+ Siémpre toñembotuicha Ñandejárape, haʼe hína pe ogovernáva entéro mbaʼe. Amén.*

6 Péro upéva ndeʼiséi Ñandejára promésa ofalla hague. Naentéroi onaséva Israélpe ningo israelita teete.+ 7 Haʼekuéra ningo Abrahán familiare,+ péro Ñandejárape g̃uarã, naentéroi hína Abrahán raʼy teete, síno heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Ne familiare oúta Isaac rupive”.+ 8 Upéva heʼise naentéroi Abrahán raʼy haʼeha añetehápe Ñandejára raʼy,+ síno umi onase vaʼekue pe promésa rupive,+ umíva hína Abrahán raʼy teete. 9 Pórke Ñandejára opromete kuri: “Koʼã fécharupi pe áño oúvape aju jeýta ne rendápe ha Sara orekóta peteĩ mitãkuimbaʼe”.+ 10 Péro ndahaʼéi upérõnte Ñandejára ojapo vaʼekue pe promésa, síno avei Rebeca opytárõ guare hyeguasu, orekótarõ guare hemélo Isaácgui, haʼéva hína ñande túa ypykue.+ 11 Upérõ neʼĩra onase umi mitã ha ndojapói gueteri hikuái mbaʼeve iporãva ni ivaíva, péro Ñandejára odesidíma mávapepa oiporavóta. Péicha Ñandejára ohechauka oiporavoha haʼe oipotávape ha nodependeiha umi hénte ojapóvare. 12 Upévare Ñandejára heʼi vaʼekue isykuérape: “Pe ijypykue oservíta pe imitãvévape”.+ 13 Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Ahayhu vaʼekue Jacóbpe, péro ndachaʼéi Esaú rehe”.+

14 ¿Mbaʼépa jaʼéta upéicharõ? ¿Jaʼétapa Ñandejára iñinhustoha? ¡Ni mbaʼevéicharõ!+ 15 Haʼe heʼi vaʼekue Moiséspe: “Che ahayhúta pe adesidívape ahayhutaha, ha ahechaukáta aiporiahuverekoha aiporiahuverekosévape”.+ 16 Ñandejára oiporavo hag̃ua algúnope, nodependéi umi mbaʼe oipotávare pe persóna, ni umi mbaʼe oñehaʼãvare ojapo, síno odepende Ñandejárare, haʼe ningo ñandeporiahuvereko.+ 17 Ñandejára Ñeʼẽ heʼi faraón rehe: “Che aheja reikove ahechauka hag̃ua ndéve che podér, ha ojekuaauka hag̃ua che réra opárupi ko yvy ape ári”.+ 18 Upéicharõ haʼe oiporiahuvereko oiporiahuverekosévape, péro ótrope katu ohejánte oñemohatã.+

19 Peteĩ persóna ikatu heʼi: “Avave ningo ndaikatúi okambia Ñandejára odesidi vaʼekue, ¿mbaʼére piko upéicharõ haʼe osegi okulpa umi héntepe?”. 20 Añetehápe, ¿máva piko nde rekritika hag̃ua Ñandejárape?+ Pe kambuchi ningo ndaikatúi heʼi ijapoharépe: “¿Mbaʼére piko cheapo péicha?”.+ 21 ¿Ndapeikuaái piko pe alfaréro ikatuha ojapo pe ñaiʼũgui+ haʼe ojaposéva? Ikatu ojapo kambuchi ojepurútava peteĩ día iñimportántevape, ha ótro ojepurútava oimeha día. 22 Péicha avei ojapo Ñandejára. Haʼe ohechaukase ipochyha umi hénte iñañávandi ha ohechaukase ipodér. Haʼekuéra omerese oñehundi, péro Ñandejára ipochýramo jepe umi héntendi* ipasiensiaiterei hesekuéra. 23 Haʼe ojapo upéva ohechauka hag̃ua ijautorida tuichaitéva umi hénte oiporiahuverekóvape,*+ haʼekuéra orresivíta pe rregálo iporãitéva Ñandejára oprepara vaʼekue chupekuéra g̃uarã. 24 Ñande hína umi ojeporavo* vaʼekue umi ótro tetã apytégui,+ ndahaʼéi umi judío apytéguinte. 25 Péicha haʼe heʼi Oseas lívrope: “Umi ndahaʼéivape che puévlo+ ahenóita ‘che puévlo’, ha pe kuña ndahayhúi vaʼekuére haʼéta ‘upe che ahayhúva’.+ 26 Ha pe lugár haʼe haguépe chupekuéra: ‘Peẽ ndahaʼéi che puévlo’, upépe ojeʼéta hesekuéra: ‘Peẽ hína Ñandejára oikovéva raʼykuéra’”.+

27 Avei Isaías heʼi vaʼekue Israel rehe: “Israel raʼykuéra hetaiterei, haʼete pe yvykuʼi oĩva pe mar kóstape, upéicharõ jepe saʼi hína umi ojesalvátava.+ 28 Pórke Jehová* ohusgáta umi hénte oĩvape ko yvy ape ári, ha pyaʼeterei voi ojapopáta upéva”.+ 29 Avei Isaías oprofetisa vaʼekue: “Jehová* ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha haʼe opermiti ojesalva michĩmi ñane familiarégui, ndojapóirire upéva japytáta kuri Sodómaicha, ha jajoguáta kuri Gomórrape”.+

30 ¿Mbaʼépa jaʼéta upéicharõ? Umi ndahaʼéiva judío noñehaʼãiramo jepe ihústo,+ haʼekuéra ihústo Ñandejára renondépe ojerovia rupi.+ 31 Péro umi Israelgua oñehaʼãramo jepe ihústo pe léi heʼiháicha, nokumplíri pe léi. 32 ¿Mbaʼérepa upéva? Pórke haʼekuéra opensa ikatuha ihústo umi mbaʼe ojapóva rupive, ndahaʼéi ojerovia haguére. Oñepysanga hikuái pe “ita omoñepysangávare umi héntepe”.+ 33 Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Amoĩ Siónpe peteĩ ita+ umi hénte oñepysanga hag̃ua ha peteĩ ita ostorváva chupekuéra. Péro pe ojeroviáva hese ni mbaʼevéicharõ nombyasymoʼãi ojapo haguére upéva”.+

10 Che ermanokuéra, añetehápe che pyʼaite guive aipota ha ajerure asy Ñandejárape ojesalva hag̃ua umi israelita.+ 2 Che aikuaa porã haʼekuéra oñehaʼãha oservi+ Ñandejárape péro ndoikuaaporãi chupe. 3 Haʼekuéra ndoikuaái mbaʼépa Ñandejára heʼi ojapo vaʼerãha peteĩ persóna ihústo hag̃ua.+ Ijehegui reínte ohechaukase hikuái ihustoha+ péro ndojapói umi mbaʼe Ñandejára heʼíva iporãha.+ 4 Cristo okumpli pe léi, ha péicha pe léi opa,+ ikatu hag̃uáicha entéro ohechaukáva ojeroviaha, ihústo Ñandejára renondépe.+

5 Moisés heʼi vaʼekue: “Pe persóna okumplíva umi mbaʼe heʼíva pe léi, oikovéta”.+ 6 Péro Ñandejára Ñeʼẽ ohechauka peteĩ persóna ojerovia vaʼerãha ihústo hag̃ua. Heʼi: “Ani ere nde pyʼapýpe:+ ‘¿Máva piko ohóta yvágape?’,+ péva heʼise mávapa ohóta yvágape omboguejy hag̃ua Crístope. 7 Térã ani repensa: ‘¿Máva piko oguejýta pe yvykua pypukúpe?’,+ upéva heʼise mávapa oguejýta ogueru hag̃ua Crístope omanóva apytégui”. 8 ¿Mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ? Heʼi: “Upe mensáhe ag̃uiete oĩ pendehegui, oĩ pende jurúpe ha pene korasõme”,+ upéva hína “pe mensáhe” japredikáva ha umi hénte oasepta hag̃ua tekotevẽ ojerovia. 9 Remombeʼúramo umi hénte renondépe Jesús haʼeha nde Ruvicha,+ ha nde pyʼaite guive rejeroviáramo Ñandejára omoingove jey hague chupe, upéicharõ rejesalváta. 10 Peteĩ persóna ihústo hag̃ua ojerovia vaʼerã ipyʼaite guive, ha ojesalva hag̃ua omombeʼu vaʼerã umi héntepe pe mensáhe.+

11 Ñandejára Ñeʼẽ heʼi voi: “Pe ojeroviáva hese ni mbaʼevéicharõ nombyasymoʼãi ojapo haguére upéva”.+ 12 Pórke ndaipóri diferénsia umi judío ha griego apytépe.+ Peteĩnte hína ñande Ruvicha omeʼẽva heta mbaʼe porã umi ojerurévape chupe ajúda. 13 “Entéro ojeroviáva Jehová* rérare ojesalváta”.+ 14 Péro nokonfiáiramo Ñandejárare, ¿mbaʼéicha piko ojeroviáta hérare? ¿Mbaʼéicha piko okonfiáta Ñandejárare avave noñeʼẽiramo hese? ¿Ha mbaʼéicha piko ohendúta avave ndopredikáiramo? 15 ¿Mbaʼéicha piko opredikáta hikuái ndaipóriramo omondóva chupekuéra ojapo hag̃ua upéva?+ Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽ: “¡Iporãitépa jahecha umi omombeʼúva umi notísia porã!”.*+

16 Upéicharõ jepe, naentéroi oasepta umi notísia porã. Isaías heʼi voi: “Jehová,* ¿máva piko ojerovia ore roʼe vaʼekuére?”.+ 17 Upéicharõ, jajerovia ñahendu rire pe mensáhe,+ ha ñahendu pe mensáhe oĩramo oñeʼẽva Cristo rehe. 18 ¿Heʼise piko upéva haʼekuéra nohendúi hague pe mensáhe? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Añetehápe, “oparupiete ko yvy ape ári oñehendu pe mensáhe oikuaaukáva hikuái, ha mombyryvehápe jepe ko yvy ape ári og̃uahẽ upéva”.+ 19 ¿Heʼise piko upéva Israel nontendéi hague?+ ¡Ni mbaʼevéicharõ! Haʼekuéra ontende. Moisés omombeʼu vaʼekue Ñandejára heʼíva: “Che ajevaléta peteĩ tetã ndovaléivare mbaʼeverã pomboselóso hag̃ua ha pombopochýta peteĩ nasión rovatavy rupive”.+ 20 Ha Isaías pyʼaguasúpe omombeʼu Ñandejára heʼíva: “Umi noporandúi vaʼekue cherehe, umíva aheja chetopa,+ ha aheja chekuaa porã umi noñehaʼãi vaʼekue chekuaa”.+ 21 Israel rehe katu Ñandejára heʼi: “Che aipyso umi che jyva ha tódo el día che ainvita ou jey hag̃ua che rendápe peteĩ puévlo naiñeʼẽrendúiva ha irrevéldeva”.+

11 Aporandu upéicharõ: ¿Orrechasa piko Ñandejára ipuévlope?+ ¡Ni mbaʼevéicharõ! Chéngo israelita avei, Abrahán familiare ha Benjamín trivugua. 2 Ñandejára ndorrechasái ipuévlope, chupekuéra raẽve ningo oiporavo vaʼekue.+ ¿Peẽ piko ndapeikuaái mbaʼépa Ñandejára Ñeʼẽ heʼi Elías rehe? Haʼe ojeplagea Ñandejára renondépe Israel kóntrape, ha heʼi: 3 “Jehová,* haʼekuéra ojukapa nde profetakuérape, oitypa nde altarkuéra, ha koʼág̃a chéntema apyta ha chevehaitéma chejukase* hikuái”.+ 4 Péro, ¿mbaʼépa okontesta chupe Ñandejára? Haʼe heʼi: “Areko gueteri 7.000 kuimbaʼe noñesũiva Baal renondépe”.+ 5 Upéicha avei ko tiémpope, oĩ mbovymi+ israelita Ñandejára oiporavo vaʼekue imbaʼeporãiterei rupi.* 6 Upéicharõ, upéva heʼise Ñandejára oiporavo hague chupekuéra imbaʼeporãiterei rupi,+ ndahaʼéi umi mbaʼe haʼekuéra ojapo vaʼekuére.+ Ojeporavóramo chupekuéra ojapo haguére álgo, upéicharõ ndahaʼéi ojeelehíva chupekuéra Ñandejára imbaʼeporãiterei rupi.

7 ¿Mbaʼépa jaʼéta upéicharõ? Naentéroi umi israelita ohupyty upe mbaʼe oipota vaʼekue, umi persóna Ñandejára oiporavo vaʼekuénte ohupyty.+ Umi ótro katu ndoikuaaséi mbaʼeve.+ 8 Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Ñandejára omongete voi chupekuéra,+ upévare ndaikatúi ontende umi mbaʼe ohecháva ni ohendúva, ha koʼag̃aite peve oĩ hikuái upéicha”.+ 9 David heʼi avei: “Imesakuéra henyhẽva tembiʼúgui tomoñuhã chupekuéra, tojogua peteĩ lásope ha peteĩ ita omoñepysangáva chupekuéra. Aipota ojekastiga chupekuéra. 10 Hesakuéra taiñypytũ, ani hag̃ua ohecha, ha siémpre tosufri oraharõguáicha peteĩ kárga pohýi ijapére”.*+

11 Upévare aporandu: ¿Israel piko oñepysanga ha hoʼa kompletoite voi? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Péro opeka rupi hikuái umi ótro tetãygua ojesalva, ha upéva ombopochy* Israélpe.+ 12 Haʼekuéra opeka rupi ningo oñevendesi ko múndope, ha haʼekuéra saʼive haguére umi ótro tetãygua ohupyty heta mbaʼe porã.+ Upéicharõ oĩ vove hikuái kompletoite, hetavétantema umi vendisión ojehupytýtava.

13 Koʼág̃a añeʼẽ peẽme, peẽ ndahaʼéivape judío. Pórke che hína apóstol añemondóva aipytyvõ hag̃ua umi ndahaʼéivape judío,+ ha amombaʼeterei pe servísio ajapóva Ñandejárape g̃uarã.+ 14 Che ningo judío ha péicha ajapo ikatu hag̃uáicha umi judío peneenvidia, jahecha péichapa ndasalvái mbovymi jepe ijapyteguikuéra. 15 Ñandejára orrechasa chupekuéra+ ha péicha ojeavri pe tape ikatu hag̃uáicha umi hénte ótro tetãygua oiko porã jey Ñandejárandi. ¿Mbaʼépa oikóta upéicharõ Ñandejára oasepta jey vove algúno judíope? Haʼetéta oikove jeýva hikuái omanóva apytégui. 16 Peteĩ másagui, pe párte primeroite oñemeʼẽva Ñandejárape sagrádoramo, pe mása kompletoite sagrádo avei. Ha peteĩ yvyramáta rapo iporãramo, umi hakã iporã avei.

17 Ñandejára ohakãʼo michĩmi pe olívo, ha peẽ haʼéramo jepe olívo kaʼaguy rakã, peñeinherta pe olívo mátare. Péicha peẽme ideprovécho avei pe olívo rapo. 18 Ani pejekree ha peapoʼi umi hakã Ñandejára oikytĩ vaʼekuépe. Penemanduʼáke ndahaʼeiha peẽ+ la pemoingovéva pe yvyramáta rapópe, síno pe hapo la penemoingovéva. 19 Peẽ ningo ikatu peje: “Umi hakã ningo oñekytĩ ore roñeinherta hag̃ua”.+ 20 Ha siérto upéva. Ñandejára oikytĩ chupekuéra pe olívo mátagui pórke ndojeroviái,+ péro peẽ pejerovia rupi pepyta pe yvyramátare.+ Ani peñemombaʼeguasu, síno peñatende vaʼerã. 21 Ñandejára oikytĩramo umi hakã teépe jepe, peẽme avei penekytĩta. 22 Pehecha mbaʼéichapa Ñandejára ikatu imbaʼeporã+ térã oporokastiga. Haʼe okastiga umi hoʼa vaʼekuépe,+ péro peẽ pesegíramo peñehaʼã peime porã Ñandejára renondépe, haʼe imbaʼeporãta penendive, osino haʼe penekytĩta avei. 23 Haʼekuéra ojerovia jeýramo, oñeinherta jeýta,+ pórke Ñandejára ikatu oinherta jey chupekuéra. 24 Peẽ peñekytĩ vaʼekue olívo kaʼaguýgui, ha peñeinherta peteĩ olívo oñeñotỹ pyrévare, peichagua inhérto ndojejapóiva jepi normálmente, péro Ñandejára ojapo penderehe upéicha. Upéicharõ, koʼýte umi hakã tee ikatu oñeinherta jey imáta tee rehe.

25 Che ermáno ha che ermanakuéra, aipota peikuaa pe sekréto+ Ñandejára nomombeʼúi vaʼekue, ani hag̃ua pepensa peikuaaha entéro mbaʼe. Pe sekréto hína kóva: oĩ unos kuánto israelita oñemohatãva, ha osegíta upéicha oñekompleta peve umi ótro tetãygua Ñandejára oiporavo vaʼekue. 26 Péicha Israel+ kompletoite ojesalváta. Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Sióngui osẽta pe oporosalvátava,+ haʼe oipeʼáta Jacob familiarégui hembiapo vaikue. 27 Ko kompromíso ajapóta hendivekuéra,+ aperdona vove chupekuéra ipekádo”.+ 28 Añetehápe haʼekuéra Ñandejára enemígo pórke orrechasa umi notísia porã, ha upéva ou porã peẽme. Péro ojapo rupi pe promésa umi ituakuéra ypykuépe, Ñandejára oiporavo unos kuánto ijapyteguikuéra oiko hag̃ua iñamígoramo.+ 29 Ñandejára noñarrepentíri umi mbaʼe omeʼẽvare, ni noñarrepentíri oiporavo haguére umi oelehíma vaʼekuépe. 30 Yma peẽ napeneñeʼẽrendúi vaʼekue Ñandejárape,+ péro koʼág̃a haʼe pendeporiahuvereko+ pórke umi judío naiñeʼẽrendúi chupe.+ 31 Upéicharõ, Ñandejára pendeporiahuvereko pórke umi judío naiñeʼẽrendúi chupe, upéicha rupi haʼe ikatu avei koʼág̃a oiporiahuvereko umi judíope. 32 Haʼekuéra naiñeʼẽrendúi rupi, Ñandejára ohecha chupekuéra oĩramoguáicha préso,+ péicha ikatu oiporiahuvereko chupekuéra.+

33 Ajépa tuichaite umi vendisión Ñandejára omeʼẽva. Haʼe ningo iñarandueterei ha oikuaa entéro mbaʼe. Ñande ndaikatúi jaikuaapa umi mbaʼe haʼe odesidíva ha umi mbaʼe haʼe ojapóva. 34 Ñandejára Ñeʼẽme heʼi voi: “¿Máva piko oikuaa Jehová* opensáva, térã máva piko ikatu omeʼẽ chupe konsého?”.+ 35 Térã, “¿máva piko omeʼẽ álgo Ñandejárape, haʼe opaga jey hag̃ua chupe?”.+ 36 Ñandejára ojapo entéro mbaʼe, haʼe rupi entéro mbaʼe osegi oikove, ha entéro mbaʼe oexisti haʼe oipota rupi. Toñembotuicha chupe opa ára g̃uarã. Amén.*

12 Ñandejára ningo ñandeporiahuvereko, upévare ajerure peẽme che ermanokuéra pemeʼẽ hag̃ua chupe pende rete+ ha pende rekove pemeʼẽrõguáicha peteĩ ofrénda sagráda,+ Ñandejára oaseptátava. Ha peipuru pene akã ha pene pensamiénto peservi hag̃ua chupe.+ 2 Anive pejoguase umi hénte oĩvape ko múndope,* síno pekambia pepensa lája,+ péicha peẽ voi pekambiaitéta.+ Ha ikatúta peikuaa porã Ñandejára volunta iporãva, haʼe oguerohorýva ha ndorekóiva defékto.

3 Ñandejára imbaʼeporãiterei rupi chendive,* ajerure peẽme anive hag̃ua pepensa peneimportantetereiha. Iporãramo jepe ñapensa porã ñandejehe ndovaléi jahasa la rrája,+ penemanduʼáke káda únope Ñandejára oipytyvõha ojerovia hag̃ua.+ 4 Ñande retépe ningo jareko heta párte,+ péro káda párte ojapo peteĩ mbaʼe idiferénteva. 5 Upéicha avei ñande ñandereta péro ñaime rupi unído Crístondi, oiko ñandehegui peteĩ kuérponte. Káda uno ñanediferénte péro ñaikotevẽmba ojuehe.+ 6 Ñandejára imbaʼeporãiterei rupi, omeʼẽ ñandéve katupyry+ jajapo hag̃ua diferénte traváho. Káda únope Ñandejára ñanepytyvõ jajerovia hag̃ua, upévare oiméramo ñanembokatupyry japrofetisa hag̃ua, japrofetisa vaʼerã. 7 Oiméramo ñanembokatupyry jaservi hag̃ua ótrope, jaservi vaʼerã. Oiméramo ñanembokatupyry ñaporomboʼe hag̃ua, ñamboʼe vaʼerã.+ 8 Oiméramo Ñandejára ñanembokatupyry ñamokyreʼỹ hag̃ua* ótrope,+ jasegi vaʼerã ñamokyreʼỹ ñande rapichápe. Oiméramo ñanembokatupyry ñameʼẽ hag̃ua pe jarekóva, ñameʼẽ vaʼerã.+ Oiméramo ñanembokatupyry jagia hag̃ua kongregasión, ñañehaʼãmbaite vaʼerã jajapo porã.+ Oiméramo ñanembokatupyry jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe, jajapo vaʼerã upéva ñande pyʼaite guive.+

9 Pejoayhu vaʼerã tovamokõiʼỹre.+ Ndapechaʼéi vaʼerã umi mbaʼe vaíre,+ ha pehayhu* vaʼerã iporãva. 10 Pehechaukákena pejoayhuha pende pyʼaite guive oñoermáno teéicha. Peẽ ningo púntape pehechauka vaʼerã pemombaʼeha pende rapichápe.+ 11 Peẽ pendetravahadór* vaʼerã ha ani peneateʼỹ.+ Pehejáke pe espíritu sánto tapenemombarete.+ Peservi Jehovápe* peteĩ esklávoicha.+ 12 Pevyʼáke pe esperánsa perekóvare, peaguantáke pehasa asy jave+ ha siémpre peñemboʼe.+ 13 Pekompartíke pene ermanokuérandi* umi mbaʼe peguerekóva, pemeʼẽ chupekuéra káda uno oikotevẽháicha.+ Siémprekena perresivi porã pende rapichakuérape ha penembaʼeporã hendivekuéra.+ 14 Pejerure Ñandejárape tovendesi umi pendepersegívape+ ha ani pemaldesi chupekuéra.+ 15 Pevyʼákena umi ovyʼáva ndive, ha penerasẽ umi hasẽva ndive. 16 Pepensa porã pende rapicháre, peẽ pepensa porãháicha pendejehe. Ani peñemombaʼeguasu, peneumílde vaʼerã.+ Ani pepensa pendevaletereiha.+

17 Oĩramo ojapóva ivaíva penderehe ani pejapo hese la mísma kósa.+ Pereko enkuénta umi mbaʼe umi hénte heʼíva oĩ porãha. 18 Pejapókena entéro mbaʼe ikatúva peiko hag̃ua pyʼaguapýpe pende rapichakuérandi.+ 19 Che ermanokuéra pohayhuetéva, ani peñevenga. Peheja Ñandejárape tohechauka ipochyha umi mbaʼe vai ojejapóvare.+ Ñandejára Ñeʼẽme heʼi voi: “‘Che añevengáta ha amyengoviáta chupekuéra hembiapo vaikue’, heʼi Jehová”.*+ 20 Péro “ne enemígo iñembyahýiramo, emongaru chupe, ha ijuhéiramo, emeʼẽ chupe y hoyʼu hag̃ua. Rejapóramo péicha remoĩ hína tatapỹi iñakã ári”.*+ 21 Ani reheja pe ivaíva ipuʼaka nderehe, síno siémpre ejapo iporãva ha péicha ndepuʼakáta umi mbaʼe vaíre.+

13 Entéro persóna* ojapo vaʼerã umi autorida omandáva,+ pórke Ñandejára omeʼẽ chupekuéra pe podér.+ Haʼekuéra káda uno oĩ ipuéstope Ñandejára oipotáguinte.+ 2 Upévare umi oñemoĩva umi autorida kóntrape, oñemoĩ hína pe órden Ñandejára omoĩ vaʼekuére. Ojapóvo upéva, haʼekuéra voi oñekondena. 3 Umi ojapóva iporãva, ndokyhyjéi umi autoridágui, péro umi hembiapo vaíva si okyhyje.+ Upéicharõ nde resegi vaʼerã rejapo umi mbaʼe iporãva+ ha umi autorida ndeguerohorýta, ha natekotevẽmoʼãi rekyhyje chuguikuéra. 4 Umi autorida ningo Ñandejára siérvo, ha oñemoĩ ipuéstope ideprovécho hag̃ua ndéve. Péro rejapóramo ivaíva, rekyhyje vaʼerã, pórke haʼekuéra oreko podér* oporokastiga hag̃ua, ha oipurúta hína ipodér. Haʼekuéra Ñandejára siérvo, ha oĩ ipuéstope okastiga hag̃ua umi hembiapo vaívape.

5 Upéicharõ, tekotevẽ peñemoĩ ipoguypekuéra, péro ndahaʼéi pejekastigáta rupínte, síno avei pene konsiénsia rehehápe.+ 6 Upévare peẽ pepaga umi impuésto, pórke umi autorida Ñandejára sirviénte hína, haʼekuéra oservi umi héntepe tódo el tiémpo. 7 Pemeʼẽ vaʼerã káda únope okorrespondéva chupe: ojerurévape impuésto, pepaga chupe pe impuésto.+ Pe goviérno oipotáramo pepaga algúna kósare, pepaga upéva. Oipotávape rrespéto, perrespeta vaʼerã.+ Oipotávape pemombaʼe chupe, pemombaʼe vaʼerã.+

8 Aníke peike déudape. Péro si pereko ko ovligasión: pejoayhu vaʼerã.+ Pe ohayhúva hapichápe okumplíma pe léi.+ 9 Pe léi ningo heʼi: “Ani remoakãratĩ ne ména térã ne rembirekópe,+ ani reporojuka,+ ani remonda,+ ani reipota mbaʼe ahéno”.+ Koʼã mandamiénto ha umi ótro mandamiénto oñerresumi ko mandamiéntope: “Rehayhu vaʼerã nde rapichápe nde voi rejehayhuháicha”.+ 10 Pe persóna oporohayhúva ndojapói mbaʼeve ivaíva hapicháre.+ Upéicharõ pe oporohayhúva okumpli hína pe léi.+

11 Pejapo vaʼerã koʼã mbaʼe peikuaágui mbaʼe tiémpopepa jaiko. Oikórõ guare ñandehegui Cristo disípulo hiʼag̃uíma kuri ñane salvasión, péro koʼág̃a hiʼag̃uivéntema, upévare pepáyma vaʼerã.+ 12 Koʼág̃a pe pyhare opa potaitéma, ha pe día hiʼag̃uimbaitéma. Upévare, jahejákena umi mbaʼe vai ojejapóva pytũmbýpe+ ha ñamoĩ ñandejehe pe armadúra ojepurúva de diakue.+ 13 De diakue la hénte oñekomporta porã pórke ojehecha chupekuéra, péro ñande ñañekomporta porã vaʼerã siémpre.+ Ani jaiko jafarrea itarovávaicha, ani ñandekaʼu ni ñanderekovai. Oĩ persóna notĩriva voi hembiapo vai hag̃ua,*+ ani jaiko haʼekuéraicha, ani ñañorairõ ni ñaenvidia ótrope.*+ 14 Ani jaiko jakalkula mbaʼéichapa jajapóta umi mbaʼe vai ñandestiráva.+ Upéva rangue, jasegi vaʼerã ñande Ruvicha Jesucristo ehémplo.+

14 Perresivi porãkena umi ijerovia kangývape,+ ha ani pehusga umi mbaʼe káda uno ikatúvare odesidi. 2 Oĩ persóna ijerovia mbaretéva ha hoʼúva opaichagua tembiʼu, péro pe ijerovia kangýva hoʼu verdúrante. 3 Pe persóna hoʼúva opaichagua tembiʼu, ani odespresia pe persóna ndojapóivape upéicha. Ha pe persóna ndoʼúiva opaichagua tembiʼu, ani ohusga pe ótrope,+ pórke Ñandejára oguerohory avei pe hoʼúvape opaichagua tembiʼu. 4 ¿Máva piko nde rehusga hag̃ua peteĩ esklávo ahénope?+ Haʼe ndahaʼéi nde esklávo, síno Ñandejára hína ipatrón. Upéicharõ Ñandejára oreko derécho heʼi hag̃ua iporãpa térãpa ivai upe ojapóva pe esklávo.+ Jehová* oipytyvõ hína chupe oĩ porã hag̃ua henondépe.

5 Peteĩ persóna ikatu opensa peteĩ día iñimportanteveha umi ótro díagui,+ péro ótra persónape g̃uarã entéro umi día la mísma kósa.+ Káda uno oĩ vaʼerã segúro oĩ porãha pe odesidíva. 6 Pe ofesteháva peteĩ día ojapo upéva ombotuicha hag̃ua Jehovápe,* ha pe persóna hoʼúva opaichagua tembiʼu ojapo upéva ombotuicha hag̃ua Jehovápe* pórke haʼe oagradese chupe.+ Pe persóna hoʼúva verdúrante ojapo upéva ombotuicha hag̃ua Jehovápe* pórke haʼe oagradese chupe.+ 7 Añetehápe, avave ñande ndajaikói ñandejupe g̃uarãnte,+ ha avave nañamanói ñandejupe g̃uarãnte. 8 Pórke jaikovéramo, jaiko ñamombaʼe hag̃ua Jehovápe,*+ ha ñamanóramo, ñamano ñamombaʼe hag̃ua Jehovápe.* Upéicharõ, jaikove térã ñamanóramo, ñande Jehová* mbaʼe hína.+ 9 Cristo ningo omano ha oikove jey ikatu hag̃uáicha oiko chugui umi omanóva ha oikovéva Ruvicha.+

10 ¿Mbaʼére piko rehusga ne ermánope?+ Térã, ¿mbaʼére piko redespresia ne ermánope? Cháke enterove ñañemboʼýta Ñandejára renondépe haʼe ñandehusga hag̃ua.+ 11 Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽ: “Jehová* heʼi: ‘Che rekovére ahura,+ enterove outaha oñesũ che renondépe ha orrekonosetaha che haʼeha Ñandejára’”.+ 12 Upéicharõ káda únope Ñandejára ñandehusgáta umi mbaʼe jajapóvare.+

13 Upévare, anive jaiko jahusga ótrope,+ síno jadesidi vaʼerã ndajajapomoʼãiha mbaʼeve ikatúva ostorva* ñane ermánope ni mbaʼeve omokangýva ijerovia.+ 14 Chéngo ñande Ruvicha Jesús disípulo, ha aikuaa porã ndaiporiha tembiʼu ikyʼáva,+ péro oĩramo algúno opensáva peteĩ mbaʼe ikyʼaha, upéva ikyʼáma chupe g̃uarã. 15 Tembiʼu káusare reofendéramo ne ermánope, nde nderehechaukavéi hína rehayhuha chupe.+ Cristo omano ne ermánore, upéicharõ aníke nde káusare ne ermáno ou ndojeroviavéi.+ 16 Ani pejapo umi mbaʼe peẽ peimoʼãva oĩ porãha, péro umi hénte ikatúva oipuru oñeʼẽ vai hag̃ua penderehe. 17 Peteĩ persóna oike hag̃ua Ñandejára Rréinope, nodependéi umi mbaʼe hoʼúvare ni mbaʼe vevídapa hoʼu.+ Síno ihústo vaʼerã, oiko vaʼerã pyʼaguapýpe hapichándi* ha ovyʼa vaʼerã pórke pe espíritu sánto oipytyvõ chupe. 18 Pe persóna ojapóva koʼã mbaʼe ha oservíva Crístope peteĩ esklávoicha, oĩ porãta Ñandejára renondépe ha umi hénte oguerohorýta chupe.

19 Upéicharõ, jasegíkena jajapo entéro mbaʼe ikatúva oipytyvõ oĩ hag̃ua pyʼaguapy+ ha omombaretétava ñane ermanokuérape.+ 20 Anive pembyai Ñandejára rembiapo tembiʼu káusare.+ Añetehápe entéro tembiʼu ipotĩ, péro la ivaíva hína peteĩ persóna hoʼúramo álgo ha péicha omokangy ótra persóna jerovia.+ 21 Ikuentave ndajaʼúi soʼo ni víno, ni ndajajapói mbaʼeve, upéva omokangýtaramo ñane ermáno jerovia.+ 22 Ñandejára ha ndénte peikuaa vaʼerã mbaʼéichapa oĩ nde jerovia. Ovyʼa pe persóna ojapóva umi mbaʼe haʼe odesidíva ha noñekondenáiva ijupe umi mbaʼe ojapóvare. 23 Péro odudáramo, ha upéicharamo jepe hoʼu, oñekondenáma pórke ojapo upéva ojaseguraʼỹre.* Añetehápe, entéro mbaʼe jajapóva jaikuaa porãʼỹre oĩ porãpa, haʼéma pekádo.

15 Ñande ñandejerovia mbaretéva, ñaipytyvõ vaʼerã umi ijerovia kangývape oaguanta hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva chupekuéra.+ Ha ani jajapo umi mbaʼe ñandévente ou porãva.+ 2 Káda uno jajapo vaʼerã umi mbaʼe ideprovéchotava ñande rapichápe ha omombaretétava chupe.+ 3 Pórke ni pe Cristo nomeʼẽi ijupe gústo,+ síno oñekumpli Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva: “Umi mbaʼe heʼi vaʼekue umi hénte oñembohory hag̃ua nderehe, koʼág̃a heʼi avei oñembohory hag̃ua cherehe”.+ 4 Entéro mbaʼe ojeskrivi vaʼekue yma Ñandejára Ñeʼẽme, ojeskrivi ñanerekomboʼe hag̃ua.+ Ñandejára Ñeʼẽ ñanekonsola ha ñanepytyvõ ñaaguanta hag̃ua,+ ha upéva omeʼẽ ñandéve esperánsa.+ 5 Ñandejára ningo ñanemombarete ñaaguanta hag̃ua ha ñanekonsola. Upévare ajerure chupe tapenepytyvõ pepensa hag̃ua Cristo Jesús opensa haguéicha. 6 Péicha oñondivepa ha peteĩ ñeʼẽme,+ peẽ ikatúta pembotuicha Ñandejárape, haʼéva ñande Ruvicha Jesucristo Túa.

7 Upévare pejorresivi porãkena+ Cristo ñanderresivi porã haguéicha.+ Pe persóna ojapóva péicha ombotuicha hína Ñandejárape. 8 Aipota peikuaa Cristo oservi hague umi judíope.*+ Ojapo upéva ohechauka hag̃ua Ñandejára núnka ndaijapuiha, ha ohechauka hag̃ua añeteha umi promésa Ñandejára ojapo vaʼekue umi judío tuakuéra ypykuépe.+ 9 Ha ojapo upéva umi ótro tetãygua ombotuicha hag̃ua avei Ñandejárape, haʼe ningo oiporiahuvereko umi héntepe.+ Heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Upévare rombotuicháta umi tetãnguéra apytépe. Che rogueropurahéita ambotuicha hag̃ua nde réra”.+ 10 Ha heʼi avei: “Peẽ nasionkuéra, pevyʼákena ipuévlondi”.+ 11 Ha Ñandejára Ñeʼẽme heʼi jey: “Peẽ, entéro tetãygua, pemombaʼeguasu Jehovápe,* entéro puévlo ombotuicha vaʼerã chupe”.+ 12 Ha Isaías heʼi avei: “Oúta peteĩ Jesé familiare,*+ ha haʼe opuʼãta ogoverna hag̃ua umi tetãme,+ ha umi tetã orekóta hese esperánsa”.+ 13 Ajerure Ñandejára omeʼẽva esperánsa tomyenyhẽ pene korasõ tuicha vyʼa ha pyʼaguapýgui pórke peẽ pejerovia hese, ha pe espíritu sánto tomyenyhẽ* pene korasõ esperánsagui.+

14 Che ermanokuéra, che ndadudái peẽ peĩha preparádo pejapo hag̃ua iporãva ha peikuaaha heta mbaʼe. Ndadudái avei peẽ ikatuha pemeʼẽ konsého ojupe. 15 Upéicharõ jepe, kyhyjeʼỹre askrivi jey peẽme pomomanduʼa hag̃ua algúna kósa. Ajapo upéva Ñandejára imbaʼeporãiterei rupi chendive.* 16 Haʼe cheporavo aservi hag̃ua Cristo Jesúspe ha amombeʼu hag̃ua umi notísia porã+ umi ndahaʼéivape judío.+ Ko tembiapo ningo sagrádo hína. Che ajapo ko servísio ikatu hag̃uáicha umi ndahaʼéiva judío ipotĩ espíritu sánto rupive ha oñepresenta hag̃ua Ñandejára renondépe peteĩ ofrénda haʼe oguerohorývaicha.

17 Chéngo avyʼaiterei pórke che hína Cristo Jesús disípulo ha ajapo pe tembiapo Ñandejára omeʼẽva chéve. 18 Che namombeʼumoʼãi mbaʼeve umi mbaʼe che ajapo vaʼekue, síno sólamente amombeʼúta umi mbaʼe Cristo ojapo vaʼekue che rupive. Haʼe ojevale che haʼéva ha ajapóvare ikatu hag̃uáicha umi hénte ndahaʼéiva judío iñeʼẽrendu chupe. 19 Jerusalén guive Ilírico peve, apredika kompletoite pe território, aikuaauka umi notísia porã oñeʼẽva Cristo rehe.+ Ha ajapo heta señál ha milágro+ pe espíritu sánto podér rupive. 20 Che añehaʼãmbaite pono apredika umi notísia porã umi lugár oñeñeʼẽma haguépe Cristo rehe, ani hag̃ua asegi pe traváho ótro omoñepyrũ vaʼekue. 21 Che ajapo péicha pórke Ñandejára Ñeʼẽ heʼi voi: “Umi nohendúi vaʼekue pe mensáhe oñeʼẽva hese, ohendúta ha ontendéta”.+

22 Upévare aplaneáramo jepe heta vése aha pene rendápe ndaikatúi aha. 23 Péro koʼág̃a ja apredikapaitéma umi território oĩva koʼárupi, ha heta áñorema ahaseterei pene rendápe. 24 Upévare ahakuévo Espáñape ahase povisita, ikatu hag̃uáicha jahasa tiémpo oñondive ha javyʼa. Ha upéi aha jey vove aipota peho chendive tapekuʼa peve. 25 Péro koʼág̃a aháta Jerusalénpe aipytyvõ hag̃ua umi ermáno* oĩvape upépe.+ 26 Umi ermáno oĩva Macedonia ha Acáyape vyʼápe okomparti umi mbaʼe orekóva oipytyvõ hag̃ua umi ermáno* imboriahúvape oĩva Jerusalénpe.+ 27 Ha haʼekuéra vyʼápe ojapo upéva, ha oñandu voi orekoha hikuái pe ovligasión. Pórke umi judío okomparti kuri umi ótro tetãnguérandi umi mbaʼe porã oúva Ñandejáragui, péro koʼág̃a otokáma umi ótro tetãyguápe oipytyvõ umi judíope ohupyty hag̃ua hemikotevẽ.+ 28 Koʼág̃a agueraha umi kontrivusión ha antrega rire upéva, ahasáta pene rendápe ahakuévo Espáñape. 29 Che aikuaa avei aha vove pene rendápe arahataha peẽme heta vendisión iporãitereíva oúva Crístogui.

30 Che ermanokuéra, ñande jajerovia ñande Ruvicha Jesucrístore, ha Ñandejára espíritu ñanemomýi jajoayhu hag̃ua. Upévare ajerure peẽme peñemboʼe hag̃ua cherehe pende pyʼaite guive che ajapoháicha avei.+ 31 Pejerure Ñandejárape tachesalvami+ umi ndojeroviáivagui, umi oĩvagui Judéape. Ha avei pejerure toasepta umi ermáno* oĩva Jerusalénpe pe ajúda agueraháva chupekuéra.+ 32 Upéicharõ, Ñandejára oipotáramo aháta pene rendápe vyʼápe ha enterovete ñanekyreʼỹta. 33 Ñandejára omeʼẽva pyʼaguapy toĩ penendive.+ Amén.*

16 Añeʼẽta peẽme ñane ermána Febe rehe, haʼe oservi pe kongregasión oĩvape Cencréaspe.+ 2 Aipota perresivi porã chupe ñande Ruvicha rérape, tekotevẽháicha ojerresivi ermanokuérape,* ha peipytyvõ chupe opa mbaʼe oikotevẽvape.+ Ñane ermána Febe ningo hetápe oipytyvõ vaʼekue, ha chéve avei.

3 Salúdomante Prisca ha Áquilape,+ haʼekuéra ningo ombaʼapo avei chendive Cristo Jesús rembiapópe. 4 Prisca ha Áquilape ningo haimete ojejuka cherehehápe,*+ ha upévare aagradese chupekuéra, péro ndahaʼéi chénte la aagradeséva, síno entéro umi kongregasión ndahaʼéiva judío. 5 Salúdo avei pe kongregasión oñembyatývape hogapekuéra.+ Salúdo Epénetope, che ermáno ahayhuetéva, haʼe ningo peteĩva umi primeroite ojerovia vaʼekue Crístore Ásiape.* 6 Salúdo Maríape, haʼe heta ombaʼapo penderehehápe. 7 Salúdo Andrónico ha Júniaspe, haʼekuéra ningo che hénte+ ha oĩ vaʼekue chendive kárselpe. Koʼã kuimbaʼe aréma ojerovia hague Crístore, che ajerovia mboyvéma voi, ha umi apóstol siémpre imanduʼa porã hesekuéra.

8 Salúdomante Ampliátope, che ermáno ahayhuetéva, haʼe oservi avei ñande Ruvichápe. 9 Saludomi Urbánope, haʼe ombaʼapo avei ñanendive Cristo Jesús rembiapópe. Salúdo Estáquispe, che ermáno ahayhuetéva. 10 Salúdo Apélespe, haʼe ningo iñeʼẽrendu ipyʼaite guive Crístope. Salúdo Aristóbulo rogayguakuérape. 11 Salúdo che pariénte Herodiónpe. Salúdo Narciso rogayguakuérape, haʼekuéra ningo oservi avei ñande Ruvichápe. 12 Salúdo Trifena ha Trifósape, kuñanguéra ndeguápava ombaʼapo kyreʼỹva ñande Ruvicha servísiope. Salúdo Pérsidape, ñane ermána jahayhuetéva, haʼe heta ombaʼapo ñande Ruvicha servísiope. 13 Salúdo Rúfope, chupe ningo ñande Ruvicha oelehi vaʼekue, salúdo avei isýpe, haʼéngo che sýicha avei. 14 Salúdo Asíncritope, Flegóntepe, Hérmespe, Patróbaspe, Hérmaspe ha umi ermáno oĩvape hendivekuéra. 15 Salúdo Filólogope, Júliape, Nereo ha iñermánape, Olímpaspe, ha entéro umi ermáno* oĩvape hendivekuéra. 16 Pejosaludákena ha peñoañuã.* Entéro umi kongregasión oservíva Crístope orahaka peẽme salúdo.

17 Koʼág̃a ajerure peẽme che ermanokuéra, pekontrola hag̃ua umi oporomoingo vaívape ha pendegueraha vaisévape. Haʼekuéra oñemoĩ umi mbaʼe peaprende vaʼekuére. Ndovaléi pejeheʼa hesekuéra.+ 18 Umichagua kuimbaʼe ningo ndahaʼéi ñande Ruvicha Cristo esklávo, síno ojapo umi mbaʼe vai hete oipotáva. Oiko iñeʼẽkuaa ha ombojuruheʼẽ ótrope, ha péicha ombotavy umi isónsovape. 19 Enterove ohechakuaa peẽ peneñeʼẽrenduha, upévare avyʼa pendereheve. Péro aipota penearandu pejapo hag̃ua iporãva ha ani peikuaa mbaʼeve umi mbaʼe vaígui.+ 20 Koʼẽrõite Ñandejára omeʼẽva pyʼaguapy, omeʼẽta peẽme autorida pembochipe hag̃ua Satanáspe.+ Ñande Ruvicha Jesús taimbaʼeporãite penendive.*

21 Orahaka peẽme salúdo Timoteo, ombaʼapóva avei chendive Ñandejára rembiapópe. Orahaka avei peẽme salúdo Lucio, Jasón ha Sosípatro, koʼãva hína che hentekuéra.+

22 Che, Tercio, askrivi ko kártape umi mbaʼe Pablo heʼíva chéve. Che avei arahaka peẽme salúdo ñande Ruvicha rérape.

23 Gayo+ orahaka avei peẽme salúdo, haʼe cherresivi* vaʼekue hógape ha upépe oñembyaty avei pe kongregasión. Erasto, haʼéva hína tesoréro ko siudápe, ha iñermáno hérava Cuarto orahaka avei peẽme salúdo. 24* ——

25 Umi notísia porã che aikuaaukáva ha pe mensáhe oñeʼẽva Jesucrístore ohechauka Ñandejára ikatuha penemombarete. Koʼã notísia porã oĩ pe sekréto sagrádo+ apytépe, ha Ñandejára koʼág̃a oikuaauka upéva. Añetehápe ko sekréto heta tiémpore noñemombeʼúi vaʼekue. 26 Péro koʼág̃a ojekuaauka upe sekréto, ha umi profesía rupive entéro tetã oaprende ko sekréto sagrádo. Ñandejára voi omanda péicha oiko hag̃ua, haʼe oikove pára siémpre. Haʼe oipota entéro tetã ojerovia hese ha iñeʼẽrendu chupe. 27 Jesucristo rupive toñembotuicha Ñandejárape pára siémpre, haʼe añoite hína pe iñarandúva.+ Amén.*