KÁRTA DE SANTIAGO

1 Che, Santiago,+ aservíva esklávoramo Ñandejárape ha ñande Ruvicha Jesucrístope, umi 12 trívu isarambívape opárupi:

¡Salúdo peẽme g̃uarã!

2 Pevyʼákena che ermanokuéra pembohovái jave opaichagua jehasa asy,+ 3 pórke peẽ peikuaa pende jerovia ojeprováramo péicha, penembaretevéta peaguanta hag̃ua.+ 4 Ha peaguanta meme rupi peñentrena porã hína, péicha perekopaitéta opa mbaʼe peikotevẽva, ha pejapo porãta entéro mbaʼe ha ndofaltamoʼãi peẽme mbaʼevete.+

5 Upéicharõ, oĩramo pende apytépe oikotevẽva arandu, ojerure meme vaʼerã Ñandejárape+ ha haʼe omeʼẽta chupe.+ Pórke Ñandejára ipojera omeʼẽ hag̃ua upéva enterovépe, ha ndaipochymoʼãi upe ojerurévandi.*+ 6 Péro osegi vaʼerã ojerure jeroviápe+ ha ndodudái vaʼerã ni michĩmi,+ pórke pe odudáva ojogua umi oláda oĩvape pe márpe, yvytu ogueraháva ápe ha pépe. 7 Añetehápe upe kuimbaʼe ndorresivimoʼãi mbaʼeve Jehovágui.* 8 Péva peteĩ persóna ipyʼamokõiva,+ ndoikuaáiva mbaʼépa la oipotáva.

9 Péro pe ermáno imboriahúva ovyʼa vaʼerã, pórke oñembotuicha+ chupe Ñandejára renondépe. 10 Pe ermáno irríkova katu ovyʼa vaʼerã oaprende haguére iñumílde+ vaʼerãha, pórke pe irríkova pyaʼe oñehundíta peteĩ yvotýicha oĩva ñúme. 11 Pe kuarahy osẽ ha hakueterei rupi ombopiru pe plánta, pe ipoty katu hoʼa ha iporãngue opa rei. Upeichaite avei pe irríkova oñehundi vaʼerã, oiko rupi pláta rapykuéri.+

12 Ovyʼa pe persóna oaguantáva pe jehasa asy.+ Pórke ohasa rire pe pruéva, haʼe orresivíta pe jeikove opaveʼỹva peteĩ prémioicha,*+ upéva ningo Jehová* opromete entéro umi osegívape ohayhu chupe.+ 13 Oĩramo ohasa asýva, aníkena heʼi: “Ñandejára cheprova hína”, pórke avave ndaikatúi oprova Ñandejárape mbaʼe vaípe, ha haʼe ndoprovái avei avavépe mbaʼe vaípe. 14 Upéva rangue, káda únope ojeprova, ohejávo omoñuhã chupe* umi mbaʼe ojaposéva ha umi deséo orekóva.+ 15 Upéi umi deséo okakuaa pe persóna korasõme, upéva ombopeka chupe,* ha opeka rire omano upéva káusare.+

16 Che ermanokuéra pohayhuetéva, ani peñembotavy pendejupe voi. 17 Entéro mbaʼe porã ha rregálo iporãva* ou yvágagui,+ Haʼe hína pe ojapo vaʼekue pe lus+ oúva yvágagui, ha haʼe nokambiái hína kuarahyʼã okambiaháicha.+ 18 Haʼe oipota rupi, oipuru iñeʼẽ añetegua omeʼẽ hag̃ua ñandéve vída,+ haʼe ojapo upéva oiko hag̃ua ñandehegui umi primeroite ojeporavo vaʼekue yvyporakuéra apytégui.+

19 Che ermanokuéra pohayhuetéva, peikuaáke ko mbaʼe: enterovéva oĩ vaʼerã preparádo ohendu hag̃ua,* péro ndojapurái vaʼerã oñeʼẽ+ ha ipochy+ hag̃ua. 20 Pórke peteĩ kuimbaʼe ipochýva ndojapói iporãva Ñandejára renondépe.+ 21 Upévare, perrechasákena entéro mbaʼe kyʼa ha umi mbaʼe aña,*+ ha peneumíldekena ha peheja Ñandejára toñotỹ iñeʼẽ pende pype, upéva ikatu hína pendesalva.*

22 Upéicharõ jepe, pejapókena Ñandejára ñeʼẽ heʼíva,+ ha ani pehendúnte, ha ani peheja penembotavy umi japu la hénte opensáva. 23 Oĩramo ohendúnteva Ñandejára ñeʼẽ ha ndojapóiva,+ ojogua peteĩ kuimbaʼe omañávape hováre peteĩ espéhope. 24 Haʼe omaña ijehe pe espéhope, péro upéi oho ha ensegída hesaráima ipíntagui. 25 Péro pe omaña porãva Ñandejára léi perféktare+ omeʼẽva liverta ha ojapo upépe heʼíva, ndahaʼéi peteĩ persóna ohendúnteva ha upéi hesaráimava. Upéicharõ haʼe ojapo hína Ñandejára rembiapo ha ovyʼáta ojapóvo upéva.+

26 Peteĩ kuimbaʼe opensáramo oadoraha Ñandejárape* péro ndojokói ijuru,+ oñembotavy ijupe voi,* ha pe adorasión omeʼẽva Ñandejárape ndovaléi mbaʼeverã. 27 Pe adorasión* ipotĩva ha ndaikyʼáiva ñande Ru Ñandejára renondépe haʼe hína kóva: ñañangareko umi viúdare+ ha umi ityreʼỹvare+ ohasa asy jave,+ ha ñañatende meme ani hag̃ua ko múndo ñanemongyʼa.+

2 Che ermanokuéra, peẽ ningo pejerovia ñande Ruvicha Jesucrístore, upe ñande ñambotuichávare, ¿mbaʼéicha piko upéicharõ peikóta pemombaʼeve peteĩme ha ótrope katu pedespresia?+ 2 Pórke oúramo pene rreunionhápe peteĩ kuimbaʼe ikuãirũ de órova ha ijao porãva, ha ou avei peteĩ imboriahúva ha ijao kyʼáva, 3 peẽ pemombaʼeve pe oñemonde porãvape ha peje chupe: “Eguapýna koʼápe ko lugár iporãvévape”. Péro pe imboriahúvape peje: “Nde epytánte eñemboʼy amoite”, térã: “Eguapy pe yvýpe”.+ 4 Péicha ningo pembotuichave hína peteĩme ha peapoʼi ótrope,+ ha oikóma pendehegui hués iñañáva.+

5 Pehendumi che ermanokuéra pohayhuetéva, ¿Ñandejára piko ndoiporavói raʼe umi imboriahúvape ko múndope irríko hag̃ua ijeroviápe?+ Haʼe oiporavo avei chupekuéra orresivi hag̃ua pe Rréino peteĩ erénsiaramo, upéva ningo haʼe opromete vaʼekue umi ohayhúvape chupe.+ 6 Peẽ ningo peapoʼi umi imboriahúvape, péro umi irríkova katu pendejopy+ ha penembotyryry pendeguerahávo umi trivunálpe, ¿ajépa? 7 Ñandejára ningo omeʼẽ vaʼekue peẽme peteĩ téra iporãitereíva, péro haʼekuéra oñeʼẽ vai hína upe térare, ¿ajépa? 8 Péro koʼág̃a pekumplíramo pe rréi léi tuichavéva heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽme: “Rehayhu vaʼerã nde rapichápe nde voi rejehayhuháicha”,+ upéicharõ iporãiterei hína la pejapóva. 9 Péro pesegíramo pemombaʼeve peteĩme ha ótrope pedespresia,+ upéicharõ pepeka hína, ha pe léi ohechauka porã* peẽ haʼeha mbaʼe vai apoha.+

10 Pórke oĩramo heʼíva okumpliha pe léi kompletoite, péro nokumplíri peteĩ mandamiénto jepe, haʼe oñemoĩ hína pe léi kompletoitére.+ 11 Ñandejára heʼi: “Ani remoakãratĩ ne ména térã ne rembirekópe”,+ ha heʼi avei: “Ani reporojuka”.+ Ha nde ndereikóiramo reporomoakãratĩ péro reporojuka, upéicharõ nde nerekumplíri pe léi ha oiko ndehegui mbaʼe vai apoha. 12 Peẽ ningo hénte orekóva liverta ha pejehusgáta asegún pe léi* oĩva peẽme g̃uarã, upéicharõ peiko ha peñeʼẽkena upe léi heʼiháicha.+ 13 Pe ndoiporiahuverekóiva hapichápe, ndojeporiahuverekomoʼãi avei ojehusga vove.+ Pe persóna oiporiahuverekóva hapichápe osẽ porãta ojehusga vove chupe.*

14 Che ermanokuéra, ¿mbaʼépe piko ideprovécho peteĩ persónape heʼíramo ojeroviaha, péro ndohechaukái umi mbaʼe ojapóvare?+ Peichagua jerovia ndaikatumoʼãi osalva chupe, ¿ajépa?+ 15 Umi ermáno térã ermánape ofaltáramo ijaorã* ha ndorekóiramo pe tembiʼu hoʼu vaʼerã upe díape, 16 ha upéicharõ jepe peteĩva pende apytégui heʼíramo chupe: “Tereho katu ha ani rejepyʼapy, ha hiʼãite chéve rekonsegi nde aorã ha ne rembiʼurã”, péro napemeʼẽi chupekuéra upe oikotevẽva,* ¿mbaʼépe piko ideprovécho upéva?+ 17 Upéicha avei oiko pe jeroviáre, ndajajapóiramo umi mbaʼe porã ñande jerovia omanóta.+

18 Upéicharõ jepe oĩta heʼíva: “Nde rejerovia ha che ajapo umi mbaʼe iporãva. ¿Mbaʼéicha piko rehechaukáta rejeroviaha nderejapóiramo umi mbaʼe iporãva? Che ahechaukáta ndéve che jerovia umi mbaʼe porã ajapóva rupive”. 19 Nde reguerovia oĩha peteĩ Ñandejára, ¿ajépa? Upéicharõ rejapo porãiterei hína upéva. Péro umi demónio jepe oguerovia avei ha oryryipa okyhyjégui chugui.+ 20 Ajépa ndevýro, ¿nde piko ndereikuaái pe jerovia ndovaleiha mbaʼeverã nderejapóiramo umi mbaʼe iporãva? 21 ¿Ndojeʼéi piko raʼe ñande ru Abrahán rehe ihustoha upe ojapo vaʼekuére? Hese ningo ojeʼe vaʼekue ihustoha omoĩ rire itaʼýra Isaácpe pe altár ári osakrifika hag̃ua chupe.+ 22 Nde rehechakuaa haʼe ohechauka hague ojeroviaha ha avei ojapoha umi mbaʼe iporãva. Ha umi mbaʼe ojapóva rupive oñekompleta ijerovia.+ 23 Péicha oñekumpli Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva: “Abrahán ojerovia Jehováre* ha upévare ojeʼe hese ihustoha”,+ ha upéicha rupi oñehenói chupe “Jehová* amígo”.+

24 Koʼág̃a peẽ pehechakuaa ojeʼeha peteĩ kuimbaʼére ihustoha umi mbaʼe porã ojapóvare, ha ndahaʼéi ojerovia haguérente. 25 Upéicha avei Rahab pe prostitúta rehe Ñandejára heʼi vaʼekue ihustaha ojapo haguére umi mbaʼe iporãva, pórke haʼe orresivi porã umi mensahéro ou vaʼekuépe hendápe ha omondo chupekuéra ótro tapérupi.+ 26 Añetehápe, ndajarrespiráiramo* ñande rete omano,+ upéicha avei ñande jerovia omano ndajajapóiramo umi mbaʼe iporãva.+

3 Che ermanokuéra, pende apytépe heta oĩ ndahaʼéi vaʼerã kuri maéstro, jaikuaágui Ñandejára ñandehusga pohyivetaha.+ 2 Pórke enterovéva ningo jajavy* heta vése,+ oĩramo ndojavýiva oñeʼẽ jave, upéva hína peteĩ kuimbaʼe perfékto ikatúva ipuʼaka avei hete kompletoitére. 3 Ñamoĩramo fréno umi kavaju jurúpe ojapo hag̃ua ñande jaipotáva, ñande ikatu avei ñandepuʼaka hete kompletoitére. 4 ¡Pemañamína! Umi várko tuichaitereíramo jepe ha ogueraháramo jepe chupe pe yvytu oipeju hatãva, pe omaneháva oipuru peteĩ timón michĩmínteva ogueraha hag̃ua pe várko haʼe oipotaha gotyo.

5 Upéicha avei, ñande juru* haʼe peteĩ párte michĩmíva oĩva ñande retépe, ha upéicharamo jepe oñemombaʼeguasueterei. Peteĩ tatapirirínte jepe ikatu ohapypaite peteĩ kaʼaguy guasu, ¿ajépa? 6 Ñande juru ningo ojogua avei tatápe.+ Ñande juru oĩva ñande retépe ningo henyhẽte inhustísiagui, ha omongyʼa ñande rete kompletoite.+ Péva ikatu ohundi peteĩ persóna rekove ha oporohundi pe Gehénaicha.* 7 Pórke opaichagua animál salváhe, guyra, umi animál otyryrýva yvýre ha umi oĩva márpe yvyporakuéra ikatu odomina ha orekóma voi ipoguýpe. 8 Péro ndaipóri yvypóra ipuʼakáva ijurúre. Ñande juru ningo ndaikatúi jajoko ha perhuísiomante ojapo ha henyhẽ venéno oporojukávagui.+ 9 Ñande juru jaipuru ñamombaʼeguasu hag̃ua ñande Ru Jehovápe,* ha upéicharamo jepe jaipuru avei ñamaldesi hag̃ua kuimbaʼekuéra ojejapo vaʼekuépe “Ñandejára joguaháramo”.+ 10 Peteĩ jurúguinte osẽ vendisión ha maldisión.

Che ermanokuéra, koʼã mbaʼe ningo ndoikói vaʼerã.+ 11 Peteĩ ykua yvúgui ndaikatúi osẽ y heʼẽva ha y iróva, ¿ajépa? 12 Che ermanokuéra, peteĩ ígo máta ndaikatúi hiʼa aseitúna, térã peteĩ parrál máta ndaikatúi hiʼa ígo, ¿ajépa?+ Péicha avei, ykua yvu heʼẽ jukývagui ndaikatúi osẽ y heʼẽva.

13 ¿Oĩpa pende apytépe peteĩ iñarandúva ha ontendéva heta mbaʼe? Haʼe tekotevẽ ikondúkta porã ha ohechauka upéva ojapóvo entéro mbaʼe akãguapýpe iñarandu rupi. 14 Péro pene korasõme peneenvidiosoiterei*+ ha peiko vaisénteramo voi,*+ ani peiko peñemombaʼeguasu penearandu haguére.+ Ha oimérõ peẽ pejapo upéva, upéicharõ pendejapu hína. 15 Upeichagua arandu ndoúi yvágagui, síno ou ko múndogui,+ umi oikóvagui hete imperfékto ogustáva rapykuéri, ha umi demoniokuéragui. 16 Pórke oĩ jave iñenvidiósova ha oiko vaisénteva, oĩ avei sarambi ha oiko opaichagua mbaʼe vai.+

17 Péro pe persóna orekóva pe arandu oúva yvágagui, primeroite ikorasõ potĩ,+ upéi ipyʼaguapy,+ noñemohatãi haʼe heʼívapente,+ ikyreʼỹ iñeʼẽrendu hag̃ua, oiporiahuverekoiterei hapichápe, ojapo heta mbaʼe iporãva,+ otrata enterovépe peteĩchante+ ha ndahovamokõiri.+ 18 Avei umi hénte ojogueraha porãva ótrondi+ oñehaʼã hína oĩ hag̃ua pyʼaguapy,+ ha upéicha rupi haʼekuéra ojapo umi mbaʼe ihústova.

4 ¿Mbaʼére piko peiko vai ha peñorairõ oñondive? ¿Ndahaʼéi piko umi mbaʼe vai ogustáva pende rete imperféktope la oñorairõva ipuʼaka hag̃ua penderehe?+ 2 Peẽ peipota péro ndapeguerekói. Peẽ pesegi ndapechaʼéi ojuehe ha peipotaiterei mbaʼe ahéno, péro napekonsegíri mbaʼeve. Peẽ pesegi peiko vai ha peñorairõ oñondive peimeramoguáicha gerrahápe.+ Peẽ ndaperekói mbaʼeve, pórke ndapejeruréi Ñandejárape. 3 Peẽ pejerure jave noñemeʼẽi peẽme, pórke peẽ pejerure hína pejapo hag̃ua ivaíva, ha peipuruse pejapo hag̃ua pende rete imperféktope ogustáva.

4 Peẽ traisionéro,* ¿ndapeikuaái piko oikóramo pendehegui ko múndo amígo, oikoha pendehegui Ñandejára enemígo? Upévare, entéro oikoséva ko múndo amígoramo, oiko hína Ñandejára enemígoramo.+ 5 ¿Térã peimoʼã piko Ñandejára Ñeʼẽ heʼi reinteha: “Ñane korasõ* ñanemomýi ñaneenvidióso hag̃ua, upévare jaipotaiterei heta mbaʼe”?+ 6 Pórke Ñandejára imbaʼeporãiterei ñanendive* ha upéva ñanepytyvõ ñandepuʼaka hag̃ua umíva umi deséore. Upévare Ñandejára Ñeʼẽ heʼi: “Ñandejára oñemoĩ umi ijorgullósovare,+ péro imbaʼeporãiterei umi iñumíldevandi”.+

7 Upéicharõ, peñemoĩkena Ñandejára poguýpe,+ péro peñemoĩ mbaretékena pe Diáblore+ ha haʼe odiparáta pendehegui.+ 8 Peñemoag̃uíkena Ñandejárare, ha haʼe oñemoag̃uíta penderehe.+ Peñemopotĩkena peẽ pekadór+ pene rembiapo vaígui, ha peẽ pendepyʼamokõiva katu pemopotĩ pene korasõ.+ 9 Peẽ peñembyasy ha penerasẽ vaʼerã.+ Peẽ ndapepukavéima vaʼerã, síno pejaheʼo vaʼerã. Peẽ ndapevyʼavéima vaʼerã, síno peñeñandu vai vaʼerã. 10 Peneumílde vaʼerã Jehová* renondépe,+ ha haʼe penembotuicháta.+

11 Ermanokuéra, anive peñeʼẽ vai ojuehe.+ Pe oñeʼẽ vaíva iñermánore térã ohusgáva iñermánope, oñeʼẽ hína pe léi kóntrape, ha ohusga pe léi. Upéicharõ, nde rehusgáramo pe léi, nerekumplivéima hína pe léi, síno oiko ndehegui peteĩ hués. 12 Peteĩnte oĩ Omeʼẽva pe léi ha haʼéva Hués,+ haʼe hína pe ikatúva oporosalva ha oporohundi.+ ¿Péro nde piko máva rehusga hag̃ua nde rapichápe?+

13 Pende apytépe oĩ heʼíva: “Koestedía térã koʼẽrõ jaháta tal siudápe ha japytáta upépe un áño, jajapóta negósio ha ñaganáta la pláta”.+ 14 Péro peẽ ndapeikuaái mbaʼépa oikóta pendehegui koʼẽrõ,+ pórke pende rekove ojogua serrasónpe, oĩva sapyʼami ha upéi opáma.+ 15 Upéva rangue peje vaʼerã: “Jehová* oipotáramo jaikovéta,+ ha jajapóta péva ha amóva”. 16 Koʼág̃a katu peẽ pendeorgullóso ha peñemombaʼeguasu. Ha ivaieterei hína péicha peñemombaʼeguasúramo. 17 Upéicharõ, oĩramo oikuaáva mbaʼépa pe oĩ porãva péro ndojapói, upéva opeka hína.+

5 Koʼág̃a pehendumi peẽ penderríkova, peñembyasy ha pejaheʼóke umi mbaʼe vai oútavare pende ári.+ 2 Umi rrikésa peguerekóva oñembyaipa ha pende ao katu hoʼupa vícho.+ 3 Pende óro ha pende pláta oñerrumbrapa, ha pe iñerrúmbre ohechaukáta peẽ pejavyha ha okarúta pende roʼóre. Umi mbaʼe pembyaty vaʼekue ojoguáta tatápe umi ára pahápe.+ 4 ¡Pehendumína! Umi personál okosecha vaʼekue pende kokuépe osegi ojerure asy hína pórke peẽ ndapepagái chupekuéra. Ha Jehová,* umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ohendúma umi okosechávape ojerure asývo chupe oipytyvõmi hag̃ua chupekuéra.+ 5 Peẽ peiko porã ha pemeʼẽ pendejupe gústo ko yvy ape ári. Peẽ pekaru ha pendekyra, pejogua umi vakápe pe oñekarneataha díape.+ 6 Peẽ pekondena ha pejuka pe ihústovape. Upévare Ñandejára oñemoĩ hína penderehe.

7 Upéicharõ ermanokuéra, penepasiénsiakena og̃uahẽ meve pe tiémpo ñande Ruvicha oĩtaha.*+ ¡Pemañamína! Pe kokueséro ohaʼarõ hína hiʼa pe kóga oñotỹ vaʼekue. Haʼe ipasiénsia ohaʼarõ hag̃ua pe ama oúva otóñope ha primavérape.+ 8 Peẽ avei penepasiénsia vaʼerã,+ pemombarete pene korasõ, pórke hiʼag̃uimbaitéma pe tiémpo ñande Ruvicha oĩ* hag̃ua.+

9 Ermanokuéra, ani pejeplagea oñokóntrape,* ani hag̃ua pejehusga.+ ¡Pemañamína! Pe Hués oñemboʼýma hína pe okẽme. 10 Ermanokuéra, pesegíkena pe ehémplo porã omoĩ vaʼekue umi proféta oñeʼẽva Jehová* rérape.+ Haʼekuéra ningo heta ohasa asy+ vaʼekue ha upéicharõ jepe ohechauka ipasiensiaha.+ 11 ¡Pemañamína! Ñande jaʼe ovyʼaitereiha* umi oaguanta vaʼekuére heta mbaʼe ijetuʼúva.+ Peẽ ningo pehendúma Job oaguanta+ hague heta mbaʼe, ha peikuaa avei Jehová* ovendesi+ hague chupe, upéva rupive peẽ pehechakuaa Jehová* oporombyasy ha oporoporiahuverekoha.+

12 Péro koʼýte che ermanokuéra, anive pehura, tahaʼe yvágare, yvýre térã pejapo ótro huraménto. Upéva rangue, pejéramo “Si”, upéva si vaʼerã, ha pejéramo “No”, upéva no+ vaʼerã, ani hag̃ua Ñandejára pendehusga.

13 ¿Oĩpa ohasa asýva pende apytépe? Toñemboʼe meme.+ ¿Oĩpa ovyʼáva? Topurahéi umi salmo+ omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape. 14 ¿Oĩpa hasýva pende apytépe? Tohenói umi ansiáno+ kongregasionpeguápe, ha haʼekuéra oñemboʼéta hese ha omonáta hese aséite+ Jehová* rérape. 15 Ha pe ñemboʼe ojejapóva jeroviápe omongueráta pe hasývape,* ha Jehová* omopuʼãta chupe. Avei oiméramo opeka raʼe, Ñandejára operdonáta chupe.

16 Upéicharõ, pemombeʼupaitéke pende pekadokuéra+ ha peñemboʼe ojuehe ikatu hag̃uáicha pekuera. Peteĩ kuimbaʼe ihústova oñemboʼéramo ipyʼaite guive, upe ñemboʼe oreko podér ha imbareteterei.+ 17 Elías ningo haʼe vaʼekue peteĩ yvypóra ñandeichaguánte avei, upéicharõ jepe haʼe oñemboʼérõ guare ipyʼaite guive ani hag̃ua oky, ndokýi 3 áño 6 mésere.+ 18 Upéi haʼe oñemboʼe jey, ha upérõ pe yvágagui ou ama ha pe yvy oprodusi jey.+

19 Che ermanokuéra, pende apytégui oĩramo peteĩ oñeguenohẽva pe añetegua rapégui, ha ótro oipytyvõ chupe ou jey hag̃ua, 20 peikuaákena upe kuimbaʼe oipytyvõva pe pekadórpe ojevy hag̃ua hembiapo vaikuégui,+ osalvaha hína upe persónape* ani hag̃ua omano ha Ñandejára operdonáta chupe umi ipekadoita.+