OÑEPORANDÚVA JEPI

¿Ojukápa rakaʼe isrraelitakuéra umi mbaʼe vai apohápe omosaingóvo chupekuéra peteĩ yvyráre?

Heta puévlo yma guarépe ojejuka vaʼekue umi mbaʼe vai apohápe oñemosaingóvo chupekuéra peteĩ yvyra térã póstere. Umi rrománo oñapytĩ térã oklava umívape pe yvyráre, ha ikatu omano heta día rire uhéigui, ñembyahýigui, hasyetereígui chupekuéra ijerída térã ohaságui upépe arahaku, roʼy, ama ha umícha. Umi rrománo oporojuka péicha ikatu hag̃uáicha omotĩ umi kriminál hembiapo vaivévape.

Péro, ¿ojejapópa rakaʼe péicha Israel yma guarépe? Pe Léi mosáika heʼi vaʼekue: “Oĩramo peteĩ kuimbaʼe opeka vaietereíva ha omerese omano, ha upévare ojejuka ha oñemosaingo chupe yvyráre, hetekue noñemokoʼẽi vaʼerã pe yvyráre; upéva rangue, katuete reñotỹ vaʼerã upe árape voi” (Deut. 21:22, 23, NM). Jahechaháicha, Israel yma guarépe, pe tapicha oñekondenáva ojejuka raẽ vaʼerã ha upe rire oñemosaingo pe yvyráre térã yvyramátare.

Levítico 20:2 oñeʼẽ avei upévare heʼívo: “Oimeraẽ kuimbaʼe Israel ñemoñare, térã tetã ambuegua, oikóva Israel retãme, oikuaveʼẽva itaʼýra térã itajýra Mólekpe, katuete omano vaʼerã; hetãyguakuéra [...] ojuka vaʼerã chupe, [ojapívo itápe] omano meve” (ÑÑB). Avei umi “oñeʼẽva omano vaʼekuéndi térã opredesíva oikótava”, ojejuka vaʼerã ojejapívo itápe omano meve (Lev. 20:27, NM).

Avei Deuteronomio 22:23, 24 heʼi: “Peteĩ kuimbaʼe oikóramo táva ryepýpe peteĩ kuñataĩndi omenda potáva ambue rehe, upéicharamo peguenohẽ vaʼerã mokõivépe pe táva rokẽme, ha pejapi itápe mokõivévape omano meve hikuái, pe kuñataĩ ndosapukáiri haguére pe tavapýpe, ha pe kuimbaʼe oñembohory haguére hapicha rembirekorã rehe; upéicha peipeʼáta mbaʼe vai pende apytégui”. Jahechaháicha, umi isrraelíta yma guare ojukámi umi hembiapo vaietereívape ojapívo chupekuéra itápe.a

Deuteronomio 21:23 heʼi: “Ñandejára omaldesi opavave oñemosaingóvape yvyráre” (NM). Upévare, oñemosaingórõ yvyráre térã yvyramátare peteĩ persóna hembiapo vaíva retekue ‘Ñandejára omaldesíva’, ojehechauka opavave isrraelítape oñatende vaʼerãha ojapóvare.