7. Umi kostúmbre porã

¿MBAʼÉPA HEʼISE?

Umi mbaʼe porã ojepokuaáva ojapo peteĩ persóna. Por ehémplo, ¿ndépa eñehaʼã hína neonrrádo entéro mbaʼépe? Oiméramo upéicha, katuete eipytyvõta avei ne famíliape osegi hag̃ua ne ehémplo.

Avei reipytyvõta chupekuéra ikatu hag̃uáicha itravahadór, ihústo ha imbaʼerechakuaa hapichándi. Koʼã mbaʼe porã ifasilve ñaaprende ñanemitãme.

¿MBAʼÉPA HEʼI LA BIBLIA? “Ehekomboʼe pe mitãme oho hag̃ua tape porãre, ha ijeda rire jepe nosẽmoʼãi upe tapégui” (Proverbios 22:6).

¿MBAʼÉREPA IÑIMPORTÁNTE?

Umi mitã ojapose vaʼerã la iporãva, koʼýte koʼág̃a ojepurueterei rupi pe teknolohía. Peteĩ sy hérava Karina heʼi: “Umi selulár ningo kualkiér moménto ikatu operhudika ñane familiakuérape. Por ehémplo, ne memby ikatu oguapy hína nde ykére ha al mísmo tiémpo ohecha peteĩ mbaʼe naiporãiva”.

¿MBAʼÉPA HEʼI LA BIBLIA? “Umi okakuaapámava [...] siémpre oipuru iñakã ha upéicha rupi oaprendéma odiferensia hag̃ua mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai” (Hebreos 5:14).

Iñimportánte avei ijedukádo. Por ehémplo, iñimportánte heʼi “por favór” ha “grásia”, ha ohechauka oñeinteresaha hapicháre, jepe ndaiporiguasuvéi la ojapóva upéva. Koʼág̃arupi umi hénte oñatendeve iselulár rehe oñatende rangue umi persónare.

¿MBAʼÉPA HEʼI LA BIBLIA? “Entéro mbaʼe peẽ peipotáva pende rapichakuéra ojapo penderehehápe, peẽ pejapo vaʼerã avei hesehapekuéra” (Lucas 6:31).

¿MBAʼÉPA IKATU REJAPO?

Ere porã vaʼerã umi mbaʼe ndereaseptáiva. Oĩ investigasión ohechaukáva hasyveha umi mitãrusukuéra oreko hag̃ua rrelasión sexuál omendaʼỹre, oimérire hógape ojeʼe porã vaʼekue chupe upéva ivaietereiha.

¡ETANTEAMÍNA! Ikatu reaprovecha umi notísia osẽ pyahúva eporomboʼe hag̃ua. Por ehémplo, rehendúramo ojejapo hague peteĩ persónare álgo iñinhústova, ikatu ere ne famíliape: “¡Ivaiete piko la oikóva! ¿Mbaʼérepa nde ere oĩha hénte ojapóva péicha hapicháre?”.

“Ifasilvéta umi mitãme odesidi porã hag̃ua oikuaáramo mbaʼépa oĩ porã ha mbaʼépa oĩ vai” (Bruno).

Emboʼe chupe ijedukádo hag̃ua. Umi mitã michĩva jepe ikatu oaprende heʼi vaʼerãha “grásia”, “por favór” ha oñeinteresa vaʼerãha ótrore. Pe lívro Padres sin fronteras heʼi: “Umi mitã ohechakuaa vaʼerã ndahaʼeiha haʼekuéra la iñimportantevéva ko múndope, haʼekuéra ontende vaʼerã ifamília, ikompañéro ha ivesinokuéra iñimportanteha avei, péicha umi mitã aoprendéta ojapo vaʼerãha álgo oipytyvõ hag̃ua ótrope”.

¡ETANTEAMÍNA! Emohembiapo jepi ne famíliape ohecha hag̃ua iñimportanteha ñaipytyvõ ótrope.

“Ne família ojepokuaáramo koʼág̃a oipytyvõ ogapýpe, ág̃a okakuaapa vove ndoforsamoʼãi chupekuéra umi traváho, ha ndokyhyjemoʼãi umi rresponsavilidágui” (Tara).