Ko múndo ivaíramo jepe, ñañehaʼã vaʼerã jakuida ñande pláta jajapóvo koʼã mbaʼe
JAGASTA SAʼIVE
Jagasta saʼive
Ani jagasta umi mbaʼe nañaikotevẽivape koʼag̃aite. Por ehémplo ao, veíkulo térã oimeraẽ ótra kósa jajoguaséva jaipotáguinte ipyahúva. Jakalkula avei ndaikatúipa jagasta saʼive tembiʼúpe japreparávo ñande uertarã.
Jajogua mboyve álgo jakalkula raẽ: “¿Aikotevẽ piko hína legálmente? ¿Ikatútapa apaga hese?”.
Jaaverigua pe goviérno nomeʼẽipa hína algúna ajúda ikatúva jaaprovecha.
“Roguapy kómo família ha rohecha mbaʼépepa oho la ore pláta. Upéi roñepyrũ rogasta saʼive umi diversiónpe ha roprepara umi tembiʼu saʼive igástova” (Gabriel).
JAJAPO PETEĨ PRESUPUÉSTO
Jajapo peteĩ presupuésto
La Biblia heʼi: “Umi oplanea porãva la ojapótava, katuete osẽ porã chupekuéra la ojaposéva, péro pe ojapo rei reínteva oimeraẽ mbaʼe, katuete imboriahúta” (Proverbios 21:5). Peteĩ presupuésto ñanepytyvõta ani hag̃ua jagastave la ñaganávagui.
Primeroite ñaanota vaʼerã mboýpa oike jepi ñandéve la pláta káda mes.
Upéi ñaanota mbaʼe gástopa jareko káda mes ha jahecha mbaʼépepa ohove jepi ñandehegui ñande pláta.
Upe rire ñakompara la pláta oikéva ñandéve pe jagastávare. Ha jahechárõ jagastaveha la ñaganávagui, ñakambia tekotevẽhápe.
“Che rembirekóndi káda mes roprepara peteĩ lísta roanotahápe mboýpa roreko ha mboýpa rogastáta. Roñehaʼã avei roaorraʼimi oikóramo g̃uarã peteĩ emerhénsia o rojoguaséramo algúna kósa amo gotyove. Rojapo rupi péicha saʼive roñekevranta pórke roikuaáma mbaʼéichapa roipurúta ore pláta” (Carlos).
JAAORRA HA ANI JAIKE DÉUDAPE
Jaaorra ha ani jaike déudape
Jadevérõ álgore jakalkula mbaʼéichapa japagapáta ha ikatúrõ ani voi jadeve mbaʼevére. Síno, ñañehaʼã ñañongatuʼimi ñande pláta jajogua hag̃ua upéi la ñaikotevẽva.
Ñañehaʼã káda mes ñañongatuʼimi ñande pláta oimérõ jaikuaa hína japaga vaʼerãha amo gotyove álgore térã oikóramo g̃uarã peteĩ mbaʼe nañahaʼarõiva.
ÑANDEGUÁPO HA ÑANEKUMPLIDÓR
La Biblia heʼi: “Pe persóna ombaʼapo jejopýva ohupytýta heta mbaʼe porã” (Proverbios 14:23).
Ñandeguápo ha ñanekumplidór
Javalora ñande traváho ndahaʼéirõ jepe la ñandegustapáva, pórke ñanepytyvõ hína ñañemantene hag̃ua.
Ñandetravahadór ha tojehecha ñande haʼeha persóna de konfiánsa. Upéva ñanepytyvõta ani hag̃ua japerde ñande traváho, ha japerdéramo jepe ifasilvéta hína ñakonsegi hag̃ua ótro.
“Che ajagarra umi traváho ojeofreséva chéve, ndahaʼéiramo jepe la chegustapáva térã saʼírõ jepe la suéldo. Siémpre añehaʼã chekumplidór ha avei apensa chéramo la patrón mbaʼéichapa aipotáta ojejapo chéve la traváho, ha entónse péicha ajapo” (Dimitri).
Oimérõ jaheka hína traváho...
Jajeporeka. Ñande voi ñahenói vaʼerã umi lugár ikatuhápe oĩ ñande travahorã, noikotevẽiramo jepe hikuái koʼag̃aite personál pyahu. Ñamombeʼu avei ñane hénte ha ñane amigokuérape jahekaha hína traváho.
Ani ñandeexihénte. Ijetuʼuvéta hína ñakonsegi ñande travahorã jahekárõ pe ñandéve ñandegustávante.