Kapítulo 15

Ñahendu pe ojeʼéva ñandéve ha jajapo

1. a) Mbaʼérepa enterove ñaikotevẽ ñahendu pe ojeʼéva ñandéve ha jajapo? b) Mbaʼépa iporã ñañeporandu?

“MAYMÁVA jajavy heta”, heʼi Ñandejára Ñeʼẽ Santiago 3:2-pe. Oiméne ñanemanduʼa heta vése ndajajapoihague Ñandejára Ñeʼẽ ojeruréva ñandehegui. Upévare jaguerovia Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva: “Ehendu ojeʼéva ndéve ha ejapo, péicharõ nearandúta” (Proverbios 19:20). Katuete oiméne ñakambiáma heta mbaʼépe jaiko hag̃ua la Bíbliape oñemboʼeháicha. Péro, mbaʼépa jajapóta peteĩ ermáno oñemoñeʼẽramo ñandéve?

2. Mbaʼépa jajapovaʼerã oĩ jave oñemoñeʼẽva ñandéve?

² Oĩ umi nomombaʼéiva hembiapo vaikue heʼívo vyroreiha, térã ombojáva hapicháre. Upéicha jajaporangue, iporãve ñahendu pe ojeʼéva ñandéve ha jajapo (Hebreos 12:11). Avei ani ñahaʼarõ ñande rapichakuéra ojapo porã opa mbaʼe, térã jaiko ñañemoñeʼẽ mante oimeraẽ vyroreíre, térã umi mbaʼe la Biblia ohejávare ñande jadesidi. Ha pe oñemoñeʼẽva ñandéve ndoikuaaporãiramo mbaʼépa oikóraʼe, ñamombeʼukuaa chupe. Upévare, ko kapítulope jahecháta mbaʼépa jajapovaʼerã iporãramo pe konsého oñemeʼẽva ñandéve ha oúramo Ñandejára Ñeʼẽgui.

Umi ehémplo naiporãiva

3, 4. a) Mbaʼépa jatopa la Bíbliape ñanepytyvõtava ñahendu hag̃ua oĩ jave oñemoñeʼẽva ñandéve térã ñandekorrehíva? b) Mbaʼépa heʼivaʼekue Saúl oñemoñeʼẽrõ guare chupe Samuel ha mbaʼépa oiko hese?

³ Ñandejára Ñeʼẽ omombeʼu oñemeʼẽhague heta tapichápe konsého, ha sapyʼánte ojekorrehihague avei chupekuéra. Umíva apytépe oĩ Saúl, peteĩ rréi Israelgua. Haʼe ndojapoivaʼekue Jehová heʼíva chupe pe tetã Amaleq rehe. Umi amalequita oñorairõvaʼekue Ñandejára puévlo ndive. Upévare Jehová heʼivaʼekue oñehundivaʼerãha hymbakuéra ndive. Péro Saúl ndojukái pe rréi ha umi hymbakuéra iporãvéva (1 Samuel 15:1-11).

⁴ Jehová omondo iproféta Samuélpe oñemoñeʼẽ mbarete hag̃ua Saúlpe. Mbaʼépa heʼi Saúl? Heʼi ohundihague umi amalequítape, péro oheja oikove pe rréi. Upéva ojapóvo, omboyke Jehová heʼivaʼekue chupe (1 Samuel 15:20). Avei omboja pe puévlore nohundipaihaguére umi mymbakuéra. Heʼi voi: “Israelguágui akyhyje ha péva rehe ajapo haʼekuéra ojeruréva” (1 Samuel 15:24). Haʼete oipyʼapyvéva chupe pe ojeʼétava hese, ojerurégui Samuélpe omombaʼeguasu hag̃ua chupe umi isrraelíta renondépe (1 Samuel 15:30). Ipahápe, Jehová ndoipotavéima Saúlpe rréiramo (1 Samuel 16:1).

5. Mbaʼépa oikorakaʼe rréi Uzías rehe nohenduseihaguére ojeʼéva chupe?

⁵ Pe rréi Judaygua hérava Uzías “opuʼã Ijárare ha oike [Jehová rógape] ohapy hag̃ua insiénso altárpe” (2 Crónicas 26:16). Péro, umi saserdóte añoite ikatu ohapy pe insiénso. Ha pe saserdóte guasu oñehaʼãrõ guare ojoko Uzíaspe, haʼe ipochy. Mbaʼépa oiko upérõ? La Biblia heʼi: “Osẽ isyváre kuru vai [lépra]. [...] Ñandejára [okastiga]haguére chupe. Mburuvicha guasu Uzías ikuru vai omano meve” (2 Crónicas 26:19-21).

6. a) Mbaʼérepa nohenduseivaʼekue Saúl ha Uzías ojeʼéva chupekuéra? b) Mbaʼérepa oĩ heta nohenduséiva ojeʼéva chupekuéra?

⁶ Mbaʼérepa nohenduséiraʼe Saúl ha Uzías ojeʼéva chupekuéra? Haʼekuéra oñemombaʼeguasu: mokõive oimoʼãvaʼekue tuichaiterei mbaʼeha. Heta oĩ osẽ vaíva oñemombaʼeguasúgui. Haʼekuéra oimoʼã, ojapóramo ojeʼéva chupekuéra oñemotĩtaha térã opyta vaitaha hapichakuéra renondépe. Péro pe ñemombaʼeguasu naiporãi. Umi oñemombaʼeguasúva ndohechakuaavéima pe iporãva ha ivaíva, ha ndohejái Jehová oipytyvõ chupekuéra Iñeʼẽ ha iñorganisasión rupive. Upévare Jehová heʼi ñandéve: “Jejapo ñandereraha ñehundípe, ha oñembotuichaséva hoʼavaʼerã katuete” (Proverbios 16:18; Romanos 12:3).

Jajapo ojeʼéva ñandéve

7. Mbaʼépa ñanemboʼe Moisés ojapohaguére isuégro heʼíva chupe?

⁷ Ñandejára Ñeʼẽ omombeʼu avei oĩhague tapicha ohenduvaʼekue ojeʼéva chupekuéra. Ñapensami Moisés rehe. Haʼe ohenduvaʼekue isuégro heʼírõ guare chupe mbaʼéichapa ojapovaʼerã hembiapo. Moisés ohendu ha ojapo pyaʼe porã pe ojeʼevaʼekue chupe (Éxodo 18:13-24). Mbaʼérepa ohendu porãite vaʼekue ojeʼéva chupe, oguerekóramo jepe tuicha autorida? Noñemombaʼeguasúigui. Moisés imansoitereivaʼekue ha ndaijejapói. Haʼeichagua ndaiporivaʼekue Yvy ape ári (Números 12:3). Iñimportántepa ko mbaʼe? Sofonías 2:3 heʼi ñaikotevẽha upéva jaikove hag̃ua.

8. a) Mbaʼeichagua mbaʼe vaípa ojaporakaʼe David? b) Mbaʼépa ojapo David oñemoñeʼẽ mbaretérõ guare chupe Natán? c) Mbaʼépa ojehu Davídpe hembiapo vaikuére?

⁸ Bat-seba omoakãratĩvaʼekue Uríaspe pe rréi David ndive, ha omoʼã hag̃ua upéva, David ojukauka Uríaspe. Omondórõ guare Jehová pe proféta Natánpe oñemoñeʼẽ mbarete hag̃ua Davídpe, haʼe oñembyasy hembiapo vaikuére ha pyaʼe ohechakuaa ojapohague “ivaíva Ñandejára renondépe” (2 Samuel 12:13). Oguerohorýramo jepe Jehová upéva, ndoipeʼái chugui umi mbaʼe vai oguerúva hembiapo vaikue. Heʼi chupe: “Ndojeimoʼãi nde rógagui arakaʼeve porojuka ha pochy vai”. Ha heʼi avei chupe hembirekokuéra oñemeʼẽtaha umi hapichápe ha itaʼýra onaséva hembiapo vaikuégui ‘omanotaha katuete’ (2 Samuel 12:10, 11, 14).

9. Mbaʼérepa ñanemanduʼavaʼerã oĩramo oñemoñeʼẽva térã ñandekorrehíva?

⁹ Pe rréi David oikuaavaʼekue iporãha ñahendu umi mbaʼe porã ojeʼéva ñandéve. Haʼe oagradesémi Ñandejárape oĩhaguére oñemoñeʼẽva chupe (1 Samuel 25:32-35). Ñandépa upéicha avei? Jajoguárõ chupe, ndajaikomoʼãi jaʼe térã jajapo heta mbaʼe ñambyasýtava upe rire. Péro, mbaʼépa jajapóta oĩramo oñemoñeʼẽva térã ñandekorrehíva jajavyhaguére? Ñanemanduʼavaʼerã upéicha Jehová ohechaukaha imborayhu ha oipotaha jaiko opa ára g̃uarã (Proverbios 3:11, 12; 4:13).

Umi mbaʼe porã ikatúva ñamoheñói ñande rekovépe

10. Mbaʼépa heʼivaʼekue Jesús oñekotevẽha ojeike hag̃ua pe rréinope?

¹⁰ Ñaime porã hag̃ua Jehová renondépe ha jaiko porã hag̃ua ñane ermanokuéra ndive, tekotevẽ ñamoheñói umi mbaʼe porã ñande rekovépe. Jesús oñeʼẽvaʼekue peteĩre omoĩrõ guare hemimboʼekuéra mbytépe peteĩ mitã ha heʼi chupekuéra: “Peikoʼỹramo mitãicha, ndapeikemoʼãi pe rréino yvagapeguápe. Upéicharamo, pe oñemomirĩva [térã ndaijejapóiva] ko mitãicha, upéva tuichave pe rréino yvagapeguápe” (Mateo 18:3, 4, BNP). Jesús disipulokuéra noñemombaʼeguasuivaʼerã, péro haʼekuéra ojodiskutivaʼekue mávapa tuichave ijapytepekuéra (Lucas 22:24-27).

11. a) Máva mávandipa nañandejejapoivaʼerã, ha mbaʼérepa? b) Nañandejejapóiramo, mbaʼéichapa ñañeñandúta oĩramo oñemoñeʼẽva ñandéve?

¹¹ Pe apóstol Pedro ohaivaʼekue: ‘Opavave oñemoĩvaʼerã ojopoguýpe jejapoʼỹre, Ñandejára opuʼã umi ojejapóvare, ha oipytyvõ pyʼaporãme umi ojejapoʼỹvape’ (1 Pedro 5:5). Jaikuaa nañandejejapoivaʼerãha Ñandejára renondépe, péro ko téysto ohechauka upeichavaʼerãha avei ñane ermanokuéra ndive. Jajapóramo upéicha, nañandepochymoʼãi peteĩ ermáno oñemoñeʼẽramo ñandéve, upéva rangue ñaaprendéta chugui (Proverbios 12:15).

12. a) Mbaʼépa jajapóta avei nañandejejapóiramo? b) Mbaʼérepa jajepyʼapyvaʼerã pe jajapóvare ñande rapichakuéra renondépe?

¹² Nañandejejapóiramo jajepyʼapýta ñande rapicháre, upéva peteĩ mbaʼe iporãva. Pe apóstol Pablo ohaivaʼekue: “Jahekavaʼerã pe iporã vaʼerã ñande rapichápe, ha ani ñandejupe g̃uarã añónte. [...] Pekarúramo, térã peyʼúramo, térã oimeraẽ mbaʼe pejapóva, pejapopa pemombaʼeguasu hag̃ua [...] Ñandejárape. Ani pemoñepysanga avavépe tahaʼe isrraelitakuérape, térã isrraelitaʼỹvape, térã [...] Ñandejára [kongregasiónpe]” (1 Corintios 10:24-33). Kóicha Pablo ndojeruréi ñandéve ñamboykepaite hag̃ua umi mbaʼe jajaposéva; ojerure uvei ani hag̃ua jajapo mbaʼeve omoñepysangátava ñande rapichápe.

13. Mbaʼépepa ikatu jahechauka jajapoha Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva?

¹³ Ndépa remotenonde nde rapichápe umi mbaʼe rejapótavape? Opavave ñañehaʼãvaʼerã jajapo upéva. Ikatu jahechauka ñamotenondeha ñande rapichápe heta mbaʼépe, ha umíva apytépe oĩ mbaʼéichapa ñañemonde ha ñañemoporã. Añete, umíva ñande jaiporavokuaa, ipotĩ ha oĩ porãma guive Ñandejára Ñeʼẽme heʼiháicha. Péro jaikuaáramo oĩha tapicha nohenduséiva japredika jave chupekuéra ohechágui mbaʼéichapa ñañemonde ha ñañemoporã, ñañehaʼãtapa ñakambia? Katuete iñimportantevéta ñaipytyvõ ñande rapichápe ohupyty hag̃ua pe jeikove opaʼỹva jajaporangue ñande jajaposévante.

14. Mbaʼérepa iporã nañandejejapói ha jajepyʼapy ñande rapichakuérare?

¹⁴ Jesús ndaijejapoivaʼekue ha ojepyʼapyvaʼekue avei hemimboʼekuérare. Ohechauka upéva ombojepyhéivo chupekuéra, ha upéicha omoĩ ñandéve peteĩ ehémplo (Juan 13:12-15). Ñandejára Ñeʼẽ heʼi jajapovaʼerãha Cristo ojapohaguéicha. Oikóramo jepe Ñandejáraicha noñehaʼãivaʼekue oñembojoja hese. Upéva rangue, “oiko tembiguáiramo. Oiko oikoháicha opa yvypóra, ha ou yvy ári ñandeichaguáramo. Oñemomirĩ ha iñeʼẽrendu omano meve” (Filipenses 2:5-8; Romanos 15:2, 3).

Jahejavaʼerã Jehová ñandekorrehi

15. a) Mbaʼépa tekotevẽ jajapo ñandeguerohory hag̃ua Ñandejára? b) Mbaʼéichapa Jehová oñemoñeʼẽ ñandéve ha avei ñandekorrehi ñaikotevẽ jave?

¹⁵ Ñaneimperfékto rupi enterove jajavy, ha jajogua hag̃ua Ñandejárape ñañehaʼã meme vaʼerã. Ñañemondevaʼerã pe ‘teko pyahúgui’ (Colosenses 3:5-14, BNP). Oĩramo oñemoñeʼẽva ñandéve ha ñandekorrehíva ñanepytyvõta jahechakuaa hag̃ua mbaʼépepa tekotevẽ ñambaʼapove ha mbaʼéichapa. Ha la Bíbliape oĩ heta mbaʼe ñanemboʼéva ñande reko porã hag̃ua (2 Timoteo 3:16, 17). Avei umi puvlikasión oñeʼẽva la Bíbliare ha umi rreunión ojapóva Jehová organisasión ohechauka ñandéve mbaʼéichapa jaiporuvaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ ñande rekovépe. Oiméramo jepe ojeʼéma ñandéve koʼã mbaʼe, jahechakuaápa ñaikotevẽha ha ñañehaʼãpa jajapo?

16. Mbaʼéichapa Jehová ñanepytyvõ?

¹⁶ Ñanderayhu ha ojepyʼapýgui ñanderehe, Jehová ñanepytyvõ ñambohovái hag̃ua umi provléma. Hetaiterei ñande rapichápema oñepytyvõ hogaitépe voi oñemboʼe rupi chupekuéra la Biblia. Upéicha avei, tuvakuéra oñemoñeʼẽ ha okorrehi itaʼyrakuérape ani hag̃ua ojapo mbaʼe vai oñandútava upe rire (Proverbios 6:20-23). Umi kongregasiónpe sapyʼánte ermanokuéra ojerure umi ikatupyryvévape oipytyvõ hag̃ua chupekuéra opredika porãve hag̃ua. Umi ansiáno ojerure jepi avei konsého hapichakuéra ansiánope térã ambue ermáno ikatupyrývape. Umi ermáno oĩ porãvéva oiporu la Biblia oipytyvõ hag̃ua umi ikangyvévape. Ha ndéramo pe oñemoñeʼẽva, nemanduʼavaʼerã tekotevẽha reñeñangareko ani hag̃ua nde voi reʼa pe mbaʼe vaípe (Gálatas 6:1, 2). Upéicharõ, enterove ñaikotevẽ ñahendu ha jajapo pe ojeʼéva ñandéve, ikatu hag̃ua ñamombaʼeguasu oñondivepa Ñandejára añeteguápe.

Ñanemanduʼa hag̃ua

• Mbaʼéichapa ñanepytyvõ Jehová ñanderayhúgui jahecha hag̃ua mbaʼépepa tekotevẽ ñambaʼapove?

• Mbaʼérepa heta nohenduséi pe ñemoñeʼẽ, ha mbaʼépa ikatu ogueru upéva?

• Mbaʼépa ñanepytyvõta ñahendu hag̃ua umi ojeʼéva ñandéve, ha mbaʼe ehémplo iporãvapa omoĩvaʼekue Jesús?

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 142]

Ndojapóigui ojeʼéva chupe, Uzías rehe osẽ lépra

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 142]

Moisés iñeʼẽrenduvaʼekue Jetrópe ha osẽ porã