KAPÍTULO 26

¿Mbaʼéichapa akontrolakuaa umi mbaʼe añandúva?

¿NDÉPA repensa ideprovechoha pe tata? Odependeterei ojepuru lájare, por ehémplo inviérnope igustoiterei jajepeʼe peteĩ vraséro renondépe. Péro nañañatendéirõ pe tata ikatu avei ñandeperhudika, pórke ikatu omoñepyrũ peteĩ inséndio.

Upeichaite avei oiko umi sentimiénto jarekóvare. Ñakontrolakuaárõ tuichaiterei ñanepytyvõ opa mbaʼépe, por ehémplo ñakonsegi hag̃ua ñane amigorã. Péro nañakontrolakuaáiramo ikatu tuichaiterei jajeperhudika ñande voi, ha avei umi oĩva ñande jerére.

Ikatu oime sapyʼánte ijetuʼu rekontrola umi mbaʼe reñandúva. Por ehémplo sapyʼánte ndaikatúi rejejoko ndepochyeterei jave, térã ndereikuaái mbaʼépa rejapóta pórke nderevyʼaiete. ¿Mbaʼépa nepytyvõta péicha jave?

Ani erreaksiona vai ndepochy jave

Añetehápe ndaigústoi oĩrõ ñandetrata vaíva. Ha péicha jave oĩ ndojejokokuaáiva ha ipochyeterei voi. Upévare la Biblia heʼi oĩha umi “tódo el tiémpo ijarhélva” ha “ipochy reíva” (Proverbios 22:24; 29:22). Añetehápe upéva ndahaʼéi vyrorei, pórke ndajajejokokuaáirõ ikatu hína jajapo peteĩ mbaʼe upéi ñambyasýtava. Upéicharõ, ¿mbaʼépa rejapokuaa pono rerreaksiona oĩ jave ndetrata vaíva?

Epensa trankílo porãnte la oiko vaʼekuére ha ehecha ndaikatúipa embohasa reíntea (Salmo 4:4). Nemanduʼákena reñevengáramo rembyaivetaha pe provléma (1 Tesalonicenses 5:15). Upévare, repensa porã ha reñemboʼe rire ikatúta rehechakuaa natekotevẽiha repyta ndepochy, ha upéva katuete nepytyvõta reñeñandu porãve hag̃ua (Salmo 37:8).

Péro, ¿mbaʼépa rejapokuaa ndaikatúirõ rembohasa rei la ojejapo vaʼekue nderehe? La Biblia heʼi oĩha “tiémpo ñakirirĩ hag̃ua ha tiémpo ñañeʼẽ hag̃ua” (Eclesiastés 3:7). Upéicharõ, reñehaʼãkuaa reñemongeta pe persónandi. Péro rehechakuaárõ upéva nosolusionamoʼãiha mbaʼeve, ikatu remombeʼu la reñandúva nde tuakuérape térã peteĩ ermáno iñakãguapývape. Ha rehechakuaárõ pe persóna apropósito ojapoha peteĩ mbaʼe nemorrenega hag̃ua, koʼýte reñehaʼãmbaite vaʼerã pono reñevenga ha resegi hag̃ua neamáble. Pe rrekuádro oĩva páhina 221-pe nepytyvõta repensa hag̃ua mbaʼéichapa rerrespondekuaa umi situasión ikatúvape nembopochy.

Péro pe iñimportantevéva haʼe reñemboʼe Jehovápe ha ejerure chupe tanepytyvõ pono repyta ndepyʼaro. Nemanduʼákena ndaikatuiha rekambia peteĩ mbaʼe oikopámava, péro si ikatu rekambia rerreaksiona lája. Ñantende porã hag̃ua upéva ñamoĩkuaa peteĩ ehémplo: peteĩ peskadór oikutu vove peteĩ pira oguerekóma chupe ipoguýpe. Upéicha avei, repytárõ ndepyʼaro peteĩ persónare, haʼetéta repermitíva chupe ndeguereko ipoguýpe ha odomina umi mbaʼe repensáva ha reñandúva. Ha katuete ndereipotamoʼãi oiko nderehe upéva (Romanos 12:19).

Mbaʼépa rejapokuaa oiméramo nderevyʼavéi

Laura, orekóva 16 áño heʼi: “Chéngo añeñandu porãitereihágui derrepentete aju ndavyʼavéi, ha koʼág̃arupi pyʼỹi oiko cherehe upéva. Apensa mbaʼeve nosẽporãiha chéve, ha ndaipóri voi mbaʼeve chembovyʼamíva. Upévare sapyʼánte cherasẽ apyta peve ake rei”. Oĩ heta oñeñandúva avei haʼéicha. ¿Oikópa avei nderehe upéva? Ikatu nde tuakuéra, ne amigokuéra ha nde profesorkuéra ohaʼarõ rejapo hetaiterei mbaʼe. Hiʼarive pe puvertápe rembohovái heta kámbio nde retépe ha umi mbaʼe reñandúvape. Ikatu avei oime rejavy raʼe peteĩ mbaʼépe ha oguapyeterei nderehe. Opa koʼã mbaʼe ikatu heta vése ndereja yvýre.

Oĩ voi mitãrusu ha mitãkuña ojahéiva ijehe openságui upéva oipytyvõha chupekuéra ojealiviave hag̃ua.b Oimérõ nde rejapo upéva, eñehaʼãkena ehecha mbaʼérepa. Por ehémplo oĩ ojapóva upéicha ombohasa hag̃ua ijehegui álgo okevrantaitereíva chupe. ¿Oĩpa peteĩ mbaʼe nekevrantaitereíva ne famíliape térã ne amigokuérandi?

Peteĩva umi mbaʼe iporãvéva rejapokuaáva haʼe remombeʼu la oikóva nde tuakuérape térã peteĩ ermáno iñakãguapýva oĩvape “nde ykére rehasa asy jave” (Proverbios 17:17). Liliana, orekóva 16 áño odesidi vaʼekue omombeʼutaha la ojehúva chupe unos kuánto ermánape. Haʼe heʼi: “Haʼekuéra ijedave chehegui ha upévare omeʼẽ chéve umi konsého iporãitereíva, ha koʼág̃a che amigaite hikuái”.c Dana, orekóva 15 áño katu heʼi oñeñandu porãveha osẽve rupi predikasiónpe. Haʼe heʼi: “Ndaipóri ótra kósa iporãvéva, núnka ndavyʼáiva peichaite peve”.

Nemanduʼákena iñimportantetereiha reñemboʼe Jehovápe nderevyʼái jave. Rréi David ohasa vaʼekue avei heta mbaʼe ijetuʼúva, ha upévare heʼi vaʼekue: “Emoĩ Jehová pópe umi mbaʼe ndepyʼapýva, ha haʼe katuete nepytyvõta” (Salmo 55:22). Jehová oikuaa porã ne sufrimiénto, ha hiʼarive ‘ojepyʼapy nderehe’ (1 Pedro 5:7). Ha ne korasõ nekondenárõ oimeraẽ mbaʼére, nemanduʼákena “Ñandejára tuichaveha ñane korasõgui ha oikuaaha entéro mbaʼe” (1 Juan 3:20). Jehová ontende porãiterei rehasáva, ontende porãve voi ndehegui entéro, upévare ikatu nepytyvõ reñeñandu porãve hag̃ua.

Péro oimérõ heta tiémporema nderevyʼavéi, ikatu oime reguereko peteĩ mbaʼe oafektámava nde salu, por ehémplo pe depresión.d Oimérõ oiko nderehe upéva, iporãta reho peteĩ doktórpe. Upeichaʼỹrõ rejoguáta peteĩ omanehávape ha ohendúva opararã vaiha imotór, ha noimportáigui chupe omoĩnte hatãve la músika pono ohendu pe rruído. Añetehápe iporãvéta ojapóramo álgo osolusiona hag̃ua pe provléma. Natekotevẽi retĩ ni reñeñandu vai la ojehúvare ndéve, pórke oĩ heta mitãrusu ha mitãkuña orekóva depresión péro tuichaiterei oñeñandu porãve osegi rire peteĩ tratamiénto.

Nemanduʼákena umi sentimiénto ojoguaha tatápe. Ñakontroláramo ideprovechoiterei, péro nahániriramo ñandeperhudika ñandéve ha avei ótrope. Upévare, eñehaʼãkena ejapo upéva. Péro nepasiénsiakena ndejehe ikatúgui ere térã rejapo álgo upéi rembyasýva. Upéicharõ jepe, kon el tiémpo rekontrolakuaáta umi mbaʼe reñandúva, ha umíva nanekontrolamoʼãi ndéve.

[Nóta]

TÉXTO OĨVA LA BÍBLIAPE

“Ani reheja pe ivaíva ipuʼaka nderehe, síno siémpre ejapo iporãva ha péicha ndepuʼakáta umi mbaʼe vaíre” (Romanos 12:21).

PETEĨ KONSÉHO

Káda día emombeʼu nde tuakuérape peteĩ mbaʼe iporãva rehasáva, jepe ndahaʼéi álgo tuichaitereíva. Upéicha reguereko vove peteĩ provléma ijetuʼúva ifasilvéta ndéve reñemongeta hendivekuéra, ha chupekuéra ifasilvéta nerendu hag̃ua.

¿REIKUAÁPA RAʼE?

Nderekeporãi ha ndereʼúirõ tembiʼu iñaliméntova, ijetuʼuvéta ndéve rekontrola hag̃ua umi mbaʼe reñandúva.

UMI MBAʼE AJAPÓTAVA

¿Mbaʼe sentimiéntopa ijetuʼuve jepi chéve akontrola hag̃ua? ․․․․․

¿Mbaʼépa ajapokuaa ikatu hag̃uáicha akontrola ․․․․․

¿Mbaʼépa aporanduse che túa térã che sýpe ko témare? ․․․․․

¿NDÉPA MBAʼE ERE?

● ¿Mbaʼérepa Ñandejára oipota ñañekontrolakuaa ñandepochy jave?

● ¿Mbaʼéichapa ikatu ndeperhudika nereñekontroláiramo ndepochy jave?

● ¿Mbaʼe mbaʼépa ikatu rejapo reñeñandu porãve hag̃ua reñembyasy ha nderevyʼái jave?

[Komentário oĩva páhina 223-pe]

“La tuichave chepytyvõ vaʼekue haʼe aikuaa siémpre arekoha peteĩ ojepyʼapýva cherehe, ha siémpre ikatuha roñemongeta añeñandu vai jave” (Jennifer).

[Taʼanga ha informasión oĩva páhina 221-pe]

Rekompleta hag̃ua

Ani rerreaksiona vai ndepochy jave

Ekompleta ko rrekuádro

Mbaʼépa la oikóva

Peteĩ ne kompañéro oñembohory nderehe

Rerreaksiona vai

Ndearhél chupe

Rerreaksiona porã

Nerepenái la heʼívare, ha péicha rehechauka nandeafektaiha la ojapóva

Mbaʼépa la oikóva

Ne ermána oipuru ndehegui nde sapatu ndegustavéva ojerureʼỹre ndéve permíso

Rerreaksiona vai

Nde avei rejapo hese upéicha

Rerreaksiona porã

․․․․․

Mbaʼépa la oikóva

Nde tuakuéra ndekastiga ha oproivi ndehegui reho ne amigokuéra rendápe

Rerreaksiona vai

․․․․․

Rerreaksiona porã

․․․․․

[Taʼanga oĩva páhina 220-pe]

Peteĩ peskadór oikutúvo peteĩ pira orekóma chupe ipoguýpe. Upéicha avei, pe opytáva ipyʼaro opermiti hína ótro odomina chupe