Oñeporandúva jepi

Pe oskrivi vaʼekue Proverbios 30:​18, 19 heʼi ‘ndaikatuiha ontende pe tape osegíva peteĩ kuimbaʼe og̃uahẽ hag̃ua peteĩ kuñataĩ korasõme’, ¿mbaʼépa heʼise raʼe?

Oĩ heta hénte oikuaaséva mbaʼépa heʼise koʼã versíkulo, umi expérto jepe oikuaase upéva. Pe Ñandejára Ñeʼẽ Traducción del Nuevo Múndope ko téxtope heʼi péicha: “Oĩ mbohapy mbaʼe ndaikatúiva antende, oĩ 4 mbaʼe ni michĩmi voi nantendéiva: pe tape osegíva pe ágila oveve jave pe yvágare, pe tape osegíva pe mbói osyryry jave umi itakuárupi, pe tape osegíva pe várko oho jave pe mar rehe, ha pe tape osegíva peteĩ kuimbaʼe og̃uahẽ hag̃ua peteĩ kuñataĩ korasõme” (Prov. 30:​18, 19).

¿Mbaʼépa heʼise pe párte heʼihápe “pe tape osegíva peteĩ kuimbaʼe og̃uahẽ hag̃ua peteĩ kuñataĩ korasõme”? Anteve ñapensa upe pártepe oñeñeʼẽha álgo ivaívare, pórke umi ótro versíkulo oĩvape ko kapítulope oñeñeʼẽ unas kuánta kósa ivaívare ha ‘núnka voi noñekontentáivare’ (Prov. 30:​15, 16). Ha versíkulo 20 oñeʼẽ peteĩ ‘kuña omoakãratĩvare iménape’ ha upéi heʼíva ndojapói hague mbaʼeve ivaíva. Upévare ñapensa vaʼekue versíkulo 19-pe oñeñeʼẽha umi mbaʼe ojejapóvare ñemiháme avave opillaʼỹre. Ñaimoʼã vaʼekue upépe oñeñeʼẽha la ikatúvare ojapo peteĩ kuimbaʼe ñemihaitépe ótro oikuaaʼỹre, ndojekuaaháicha avei pe tape osegíva pe ágila oveve jave pe yvágare, pe tape osegíva pe mbói osyryry jave umi itakuárupi, ha pe tape osegíva pe várko oho jave pe mar rehe. Entéro koʼã mbaʼére jaʼe vaʼekue oñeñeʼẽha peteĩ mbaʼe ivaívare pe téxto heʼi jave: “Pe tape osegíva peteĩ kuimbaʼe og̃uahẽ hag̃ua peteĩ kuñataĩ korasõme”. Ñapensa kuri oñeñeʼẽha peteĩ mitãkariaʼy ombotavývare peteĩ kuñataĩme oreko hag̃ua rrelasión sexuál hendive.

Péro ikatu jaʼe versíkulo 18 ha 19-pe oñeñeʼẽha hína álgo iporãvare.

Pe oskrivi vaʼekue upe téxto omombeʼúnte hína mbaʼe mbaʼépa la oimpresionáva chupe. Pe idióma orihinál hebreo ojeskrivi haguépe ko téxto, ohechauka oñeñeʼẽha peteĩ mbaʼe iporãvare. Peteĩ diksionário omyesakãva umi eskritúra hebrea oexplika la heʼiséva pe fráse “ndaikatúiva antende” jatopáva Proverbios 30:​18-pe. Pe diksionário heʼi upéva ohechaukaha peteĩ persóna ohecharamoitereiha álgo ha oñesorprendeha oiko haguére peteĩ mbaʼe haʼetéva kuri imposívle chupe g̃uarã.

Pe profesór hérava Crawford Toy omboʼéva pe Universidad de Hárvardpe oĩva Estados Unídospe heʼi avei ko téxto noñeʼẽiha peteĩ mbaʼe ivaívare. Pe profesór heʼi: “Pe oskrivi vaʼekue koʼã versíkulo omombeʼúnte mbaʼeichaitépa ndaijojahái umi mbaʼe oñemensionáva upépe”.

Upéicharõ ikatu jaʼe Proverbios 30:​18, 19 oñeʼẽha umi mbaʼe ndaijojaháivare, ha upévare ndaikatuiha voi ñantendepa umíva. Ñandéve avei ñanesorprende mbaʼéichapa peteĩ ágila ikatu oveve yvatete pe yvágare, mbaʼéichapa peteĩ mbói nahetymáiva pyaʼete ikatu oiko umi itakuárupi, ha mbaʼéichapa peteĩ várko ipohýiva ikatu oviaha ohóvo pe mar rehe. Avei ñanesorprende mbaʼéichapa peteĩ mitãkariaʼy ha peteĩ kuñataĩ ikatu ou oñenamora ha upéi oiko hikuái vyʼápe oñondive.