4. ¿Máva mávapa oike pe kuña ñemoñarépe, ha mbaʼépa ojapóta hikuái?

⁴ Adán ha Eva opeka riremi, Jehová heʼivaʼekue peteĩ “kuña” orekotaha peteĩ “ñemoñare” (elee Génesis 3:15).a Upe “ñemoñare” opyrũta pe mbói akãre, térã Satanás rehe, ha ojukáta chupe. Tiémpo rire, Jehová omombeʼu pe ñemoñare outaha Abrahán familiarégui, tetã Israel, Judá trívu ha rréi David ñemoñarégui (Gén. 22:15-18; 49:10; Sal. 89:3, 4; Luc. 1:30-33). Jesucristo hína pe párte iñimportantevéva upe ñemoñarégui (Gál. 3:16). Pe ñemoñarépe oike avei umi kristiáno ojeporavovaʼekue espíritu sánto rupive (Gál. 3:26-29). Jesús ha umi unhído haʼehína umi oisãmbyhýva Ñandejára Rréino, ha Jehová oiporúta upe goviérno ohundi hag̃ua Satanáspe (Luc. 12:32; Rom. 16:20).

5, 6. a) ¿Mboy goviérno omanda guasúvapa jatopa umi visión Daniel ha Juan ohechavaʼekuépe? b) ¿Mbaʼépa orrepresenta umi siete akã oĩva Revelaciónpe?

⁵ Pe primera profesía oĩva la Bíbliape heʼi Satanás oguerekotaha avei ‘iñemoñare’ ha oñemoĩtaha pe kuña ñemoñare rehe. ¿Mávapa pe mbói ñemoñare? Umíva hína opavave ndaijaʼéiva Ñandejárare ha oñemoĩva hembiguaikuérare, Satanás avei ojapoháicha. Ymaite guive ko Mbói oiporu iñemoñarekuérape “umi goviérno” polítikope, térã omoĩ chupekuéra mburuvicháramo (Luc. 4:5, 6, NM). Péro koʼã goviérno apytépe oĩ umi oñemoĩ mbarete vaʼekue Jehová puévlore, tahaʼe isrraelitakuérare térã umi kristiáno unhído rehe. Jaikuaávo koʼã mbaʼe, ñanepytyvõ ñantende porã hag̃ua mbaʼérepa umi visión ohechavaʼekuépe Daniel ha Juan oñeñeʼẽ ocho goviérno imbaretévarente, oĩramo jepe hetave.

7. ¿Mávapepa orrepresenta pe primer akã, ha mbaʼérepa?

⁷ Pe primer akã orekóva pe mymba ñarõ orrepresenta Egíptope. ¿Mbaʼérepa? Egipto haʼe pe primer goviérno omanda guasuvéva opuʼãvaʼekue Ñandejára puévlore. Pe kuña ñemoñare ningo ouvaʼerã Abrahán familiarégui, ha upévare umi isrraelíta oñembohetavérõ guare Egíptope, Satanás ohundise chupekuéra. ¿Mbaʼépa ojapo upearã? Oiporu Faraónpe ojukapa hag̃ua umi mitãʼi isrraelítape. Péro Jehová ndohejái oiko upéva ha omosãso hembiguaikuérape Egipto poguýgui (Éxo. 1:15-20; 14:13). Upe rire ogueraha chupekuéra pe Yvy Oñeprometevaʼekuépe ha opyta hikuái oiko upépe.

8. ¿Mávapepa orrepresenta pe segundo akã, ha mbaʼépa ojapose rakaʼe?

⁸ Pe segundo akã orrepresenta Asíriape, peteĩ goviérno omanda guasúva ohundisevaʼekue avei Ñandejára puévlope. Añetehápe ningo Jehová ojevale ko tetãre okastiga hag̃ua pe rréino de diez trívupe opuʼã haguére hese ha omombaʼeguasu rupi umi taʼanga. Upéi katu Asiria opuʼãma avei Jerusalén rehe, péro upérõ guare Ñandejára ndoiporuvéima umi asíriope. Oiméne Satanás ohundise raʼe pe rréi famíliape oikuaa rupi Jesús onasetaha iñemoñarekuéragui. Péro ani hag̃ua oiko Satanás oipotáva, Jehová omondo peteĩ ánhelpe ojuka hag̃ua umi asíriope, ha upéicha osalva isiervokuéra iñeʼẽrendúvape (2 Rey. 19:32-35; Isa. 10:5, 6, 12-15).

¹³ Jehová okumpli pe profesía oiporúvo Medopérsiape oity hag̃ua Babilóniape, ha ohejávo umi isrraelítape oho jey hetãme (2 Cró. 36:22, 23). Péro tiémpo rire, pe goviérno pérsa haimete ohundi avei Ñandejára puévlope. Lívro de Ester omombeʼu pe primer minístro Persiaygua, hérava Hamán, ojukase hague umi hudío oĩvape ipoguypekuéra, ha omoĩha voi peteĩ fécha ojapo hag̃ua upéva. Péro Ñandejára oguenohẽ chupekuéra upe situasión ijetuʼuetévagui ha osalva ipuévlope Satanás ñemoñarégui (Est. 1:1-3; 3:8, 9; 8:3, 9-14). Jahechaháicha, Medopersia orrepresenta porãiterei pe mymba ñarõ akã irundyhápe.

16. ¿Mbaʼépa ojapo Antíoco IV?

¹⁶ Hoʼa rire Persia, Grecia ogoverna umi lugár oikohápe Ñandejára puévlo. Upe tiémpope, umi hudío oĩmba jeýma hetãme ha omopuʼã jeýma pe témplo Jerusalénpe. Upérõ haʼekuéra Jehová puévlo gueteri, ha pe témplope oñemombaʼeguasúiti chupe. Péro síglo segúndope Jesús ou mboyve, pe mymba akã cincoha, orrepresentáva Gréciape, oñemoĩ hesekuéra. Antíoco IV, peteĩ mburuvicha ogovernáva peteĩ párte opytavaʼekue Alejandro goviérnogui, omopuʼã peteĩ altár Jerusalén témplope oñemombaʼeguasu hag̃ua umi taʼanga, ha omoĩ peteĩ léi heʼíva ojejukataha opavave hudío omombaʼeguasúvape Ñandejárape. ¡Ajépa ndaijaʼeiete Satanás ñemoñare Jehová puévlore! Péro upéi Grecia hoʼa avei ambue goviérno omanda guasuvéva poguýpe. ¿Mávapa pe mymba ñarõ akã seiha?

17. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa pe mymba ñarõ akã seiha okumpliha peteĩ párte iñimportantetereíva Génesis 3:15-pe?

¹⁷ Apóstol Juan ohechárõ guare pe mymba ñarõ pe visiónpe, Roma haʼevaʼekue pe goviérno omanda guasuvéva ko yvy ape ári (Rev. 17:10). Ko mymba ñarõ akã seiha okumpli peteĩ párte iñimportantetereíva pe profesía oĩvape Génesis 3:15-pe. Satanás oiporuvaʼekue umi mburuvicha Romayguápe oisuʼu hag̃ua “ipytápe” pe kuña ñemoñarépe. ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva? Umi rrománo heʼi Jesús oñemoĩha igoviernokuérare, upévare okondena ha ojuka chupe hikuái (Mat. 27:26). Upéicharõ jepe, ndoperhudikaʼaréi Jesúspe, Jehová omoingove jey rupi chupe.

18. a) ¿Mávapepa Ñandejára oiporavo umi Israelgua rendaguépe, ha mbaʼérepa? b) ¿Mbaʼéichapa pe mbói ñemoñare opersegi meme pe kuña ñemoñarépe?

¹⁸ Umi omoakãva hudiokuéra rrelihión oñemoĩ peteĩ ñeʼẽme Roma ndive ikatu hag̃uáicha opersegi Jesúspe. Avei opavave lénto umi Israelgua omboyke chupe, ha upévare Jehová orrechasa Israélpe (Mat. 23:38; Hech. 2:22, 23). Upéi Ñandejára oiporavo peteĩ tetã ipyahúva, hérava ‘Israel Ñandejára mbaʼéva’ (Gál. 3:26-29; 6:16, JMP). Umíva hína entéro kristiáno unhído, tahaʼe hudío térã ambue tetãygua (Efe. 2:11-18). Jesús oñemoingove jey rire, pe mbói ñemoñare opersegi meme pe kuña ñemoñarépe. ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva? Heta vése Roma oñehaʼãmbaite ohundi umi kristiáno upe tiempopeguápe, haʼéva avei pe kuña ñemoñare.c