Jaikuaave hag̃ua

¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã kuri ymave umi persóna oviahaséva várkope?

PABLO tiémpope ndaipóri vaʼekue umi várko ogueraháva pasahéronte. Upéicha rupi, umi oviahaséva pyʼỹinte oporandu vaʼerã oimépa oĩ algún várko oraháva merkadería ohótava haʼe ohoseha gotyo, ha ohupiséva pasahéro (Hech. 21:2, 3). Jepe peteĩ várko ndohomoʼãi pe pasahéro og̃uahẽsehápe, haʼe ikatu lomímonte oho hendivekuéra ha upéi ohechánte oimépa umi ótro puértope oĩ peteĩ várko ikatútava oheja ag̃uive chupe (Hech. 27:1-6).

Ndahaʼéi tódo el áño ojeviaháva várkope, ha umi várko ndorekói vaʼekue peteĩ orário fího osẽ hag̃ua. Umi marinéro ohecháramo tiémpo vaiha ikatu kuri okambiánte pe óra osẽ hag̃ua. Umi oroviáva umi aguería katu ohaʼarõmiénte vaʼekue osẽ hag̃ua, por ehémplo ohecháramo peteĩ yryvu hasẽha pe várkope, térã ohecháramo pe oríllape peteĩ várko oñapymi vaʼekue pedasokue. Hiʼarive umi marinéro ohaʼarõ raẽ vaʼekue oipeju pe yvytu peteĩ direksión okonvenívape chupekuéra. Upévare, peteĩ pasahéro otopáramo peteĩ várko ikatúva oraha chupe, oñembojáma vaʼerã upérupi ikosakuéra reheve ha ohaʼarõ ojeavisa peve pe várko osẽtamaha.

Peteĩ istoriadór hérava Lionel Casson heʼi: “Roma oofrese vaʼekue peteĩ servísio iporãitereíva ani hag̃ua umi pasahéro oiko áoty péoty pe puértope oheka hag̃ua peteĩ várko oraha vaʼerã chupe. Pe puérto oĩva Rómape ningo opyta kuri pe Rrío Tíber oñeunihápe pe mar rehe. Ag̃uiete upégui oĩ peteĩ siuda hérava Ostia, ha upépe heta emprésa de várko diferénte puertogua oreko vaʼekue ilokál oñatendehápe umi hénte oviahátavare. Por ehémplo, oĩ vaʼekue umi emprésa puérto Narbonagua (koʼág̃a opytáva Fránciape), puérto Cartagogua (koʼág̃a opytáva Túnezpe), [...] ha umícha. Pe pasahéro ohónte vaʼerã kuri oaverigua umi lugár oĩvape upépe, ohecha hag̃ua oimépa oĩ várko ikatúva oraha chupe haʼe ohoseháoty”.

Ipyaʼeve vaʼekue oñeg̃uahẽ hag̃ua heta lugárpe ojeviaháramo várkope, péro ipeligróso avei. Por ehémplo, heta vése oñapymi vaʼekue umi várko oviaha haguépe apóstol Pablo ojapokuévo umi viáhe misionál (2 Cor. 11:25).