Oñeporandúva jepi
Levítico 19:16 heʼi: “Aníkena reipeʼase nde rapichágui hekove”. ¿Mbaʼépa heʼise ko mandáto ha mbaʼépa ikatu ñaaprende chugui?
Jehová omanda vaʼekue umi israelítape haʼe vaʼerãha peteĩ puévlo sánto. Ha upévare heʼi vaʼekue chupekuéra: “Ndereikói vaʼerã reñeʼẽ rei nde rapicháre umi hénte apytépe. Aníkena reipeʼase nde rapichágui hekove. Che hína Jehová” (Lev. 19:2, 16).
Pe fráse “aníkena reipeʼase nde rapichágui hekove” hebréope heʼi hína “opuʼã ikóntrape”. ¿Péro mbaʼépa la heʼiséva péva pe fráse? Peteĩ lívro judío oñeʼẽva Levíticore heʼi péicha ko pártere: “Ko fráse ojetradusíramo literálmente ojeʼéta ‘aníkena eñemboʼy hiʼári, ijykére térã ikóstare’. Upévare ikatu hína ijetuʼu ñantende hag̃ua mbaʼépa la heʼiséva rreálmente ko versíkulo”.
Oĩ algúno expérto bíblico okalkuláva kóva ko téxto heʼíva ojoguerahaha la heʼívandi versíkulo 15-pe: “Ndehústo vaʼerã reporohusga jave. Ani resẽ peteĩ imboriahúva favórpe imboriahu haguérente, ha ani embojerovia peteĩ irríkovape ipláta haguére. Hekoitépe rehusga vaʼerã nde rapichápe” (Lev. 19:15). Oiméramo upéicha, pe mandáto jatopáva versíkulo 16-pe heʼise kuri umi israelita ndovaleiha operhudika hapichápe, por ehémplo ohóramo trivunálpe, ojapóramo negósio térã ifamíliape jepe. Ha heʼise avei ndovaleiha ojaprovecha hapichakuérare. ¡Ha legálmente ndovaléi voi jajapo koʼã mbaʼe! Péro oĩ hína ótra explikasión isentidovéva ñantende porãve hag̃ua la heʼiséva versíkulo 16. Jahechamína upéva.
Ñaanalisamína por ehémplo la heʼíva oñepyrũvo versíkulo 16. Upépe Ñandejára omanda vaʼekue ipuévlope ani hag̃ua oñeʼẽ rei hapicháre. Jaikuaaháicha umi chísme ikatu operhudika vaieterei ótrope, péro ko pártepe noñeñeʼẽi hína umi chísmere (Prov. 10:19; Ecl. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Sant. 3:6). Upéva rangue, oñeñeʼẽ la ojapóvare umi hénte oñeʼẽ vaíva hapicháre a propósito operhudika hag̃ua chupe. Peteĩ persóna ojapóva upéva ikatu hína heʼi japu hapicháre, lomímonte oiméramo jepe ikáusare ikatu voi omano pe ótra persóna. Por ehémplo ikatu ñanemanduʼa la oiko vaʼekue Nabot rehe. Oĩ vaʼekue unos kuánto oñeʼẽ vai vaʼekue hese, ha ikausarekuéra ojejuka reiete chupe (1 Rey. 21:8-13). Upévare ikatu jaʼe peteĩ persóna oñeʼẽ vaíva ótrore a propósito operhudika hag̃ua chupe, haʼete voi hína oipeʼaséva hapichágui hekove, heʼiháicha opakuévo Levítico 19:16.
Ha ndahaʼéi voi upévante, pórke peteĩ persóna oñeʼẽ vaíva hapicháre operhudika hag̃ua chupe ohechaukáta voi hína ndochaʼeiha hese. Ha la Biblia heʼi porã ñandéve 1 Juan 3:15-pe: “Enterove ndaijaʼéiva iñermánore haʼe hína peteĩ asesíno, ha peẽ peikuaa ni peteĩ asesínope noñemeʼẽmoʼãiha jeikove opaveʼỹva”. Versíkulo 16-pe Jehová omanda kuri ipuévlope ani hag̃ua oipeʼase hapichágui hekove, ha iñinteresanteterei la heʼíva chupekuéra upe rire: “Ndovaléi repyta nderechaʼevéi ne ermánore nde pyʼapýpe” (Lev. 19:17).
Upéicharõ, ko fráse iñinteresantetéva oĩva Levítico 19:16-pe ñanemboʼe álgo iñimportantetereíva: Ndovaleiha ñapensa vai ni ñañeʼẽ rei ñande rapichakuérare. Pórke jaikóramo jajapo upéva nañandegustáigui álgo heʼi ha ojapóva térã ñaenvidiágui chupe, upéva ohechaukáta ndajachaʼeiha hese. Ha ñande kristianokuéra ni mbaʼevéicharõ ndajajapói vaʼerã upéva (Mat. 12:36, 37).