Pigera Zontua INTANƐT TUUMA ZƐ'AN GƆNƆ ZAALEŊA
Pigera Zontua
INTANƐT TUUMA ZƐ'AN GƆNƆ ZAALEŊA
Farefare
Ɛ
  • ã
  • ɛ
  • ɛ̃
  • ɣ
  • ŋ
  • ɔ
  • ɔ̃
  • BAABULE
  • GƆNƆ
  • ZAMESEGƆ
  • mwbr20 June gɔn. 1-6
  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ

Vidiyo ka boi kalam.

Gaafara, daaŋɔ fii n boi vidiyo la poan.

  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ
  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ—2020
Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ—2020
mwbr20 June gɔn. 1-6

Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ

JUNE 1-7

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 44-45

“Yosef Yuun Di Sugeri Bo A Suurɔ La Mɛ”

w15-E 5/1 14-15

“Mam Dela Naayinɛ?”

Yosef nyaa eŋɛ ba bisɛ. A yuun basɛ ti ba nyɔɣɛ a suurɔ la mɛ ge me parum bo ba ti ba zu la a wanɛ. Ba yuun ta ɛ nyɛ wanɛ la Benyamin tapɔɔ poan la, Yosef yuun basɛ ti ba tari ba lebe me na. Yosef nyaa dekɛ yɔ’ɔ wa baŋɛ a suurɔ la n sirum de nɛresɛba. Yuda n yuun boi ba nɛŋa tɔɣera bɔ’ɔra a suurɔ la. A yuun belum mɛ ti ba di sugeri bo ba ge me le yeti bamam 11 la wan dɛna yamesi Egypt teŋa. Yosef yuun tuɣum bɔta la Benyamin ma’a yee Egypt teŋa dɛna yameŋa ge ti sɛba n gee la lebe ba teŋa.​—Pin’ileŋɔ 44:2-17.

Wana wa yuun basɛ ti Yuda yetɔɣum la dɛna la nimbaalega. Yuda yuun yeti: “Enŋa ma’an n dɛna a ma bidɔka bɔna, te to sɔ la me nɔŋɛ en.” Yetɔɣum wa yuun kalam Yosef suure mɛ se’ere n sɔi la, a yuun dela Rakel, Yakob pɔɣesɛka ti a nɔŋɛ la dayɔa. A yuun dɔɣɛ la Benyamin ba’asɛ ge ki. Wuu a sɔ la, Yosef yuun ta’an ti’isa la Rakel yele. Daanse’ere bala n yuun sɔi ti Yosef nɔŋɛ Benyamin ba’ɛ gaŋɛ la.​—Pin’ileŋɔ 35:18-20; 44:20.

Yuda yuun belum Yosef ti a da basɛ ti Benyamin dɛna yameŋa. A yuun boti la eŋa mea tee soe Benyamin na’arɛ dɛna yameŋa. Bilam ti a yuun yese a suure za’a belum yeti: “Han dagana bala, n yeti n eŋɛ la wane lebe n sɔ la zen’an ge te bia la ka dɔla mam? Aai, da bahɛ te mam ta zɛ’a bini nyɛ nimbɔn’ɔn seko te mam sɔ la wan di a bia wa zuo la.” (Pin’ileŋɔ 44:18-34) Nananawa, to nyaa nyɛ teere se’a ti buraa wa eŋɛ. A yuun ka tee la a suuren ma’a ge a yuun le eŋɛ pa’alɛ ti a tari la giile la nimbɔ̃zore.

Yosef yuun ŋmibe koŋe mɛ. A yuun nyaa basɛ ti eŋa n wuni dama se’em la niɛ peelum mɛ. N yuun basɛ ti a suurɔ la yese ba’asɛ la, a yuun kaasɛ la kekeko ti la ta lui Faro tuba. Pooren la, a yuun basɛ ti ba baŋɛ en mɛ: “Mam dela ya yebega Yosef.” A yuun kɔkɛ a suurɔ la n ze bura la mɛ ge di sugeri bo ba la yelese’a za’a ti ba yuun dekɛ eŋɛ en la. (Pin’ileŋɔ 45:1-15) A yuun tɔɣeseri la Yehowa n diti sugeri bɔ’ɔra to se’em la. (Yooma 86:5) Tomam me diti sugeri bɔ’ɔra taaba?

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-2-E 813

Ãasum Ba Futo

Yudadoma la Teŋse’a n yuun lɛm ba la me yuun ita la bala mea ba nɛra san ki. Saŋa ase’a, nɛreba ni san ãasum ba futo, la ka pa’alɛ ti ba ni kɔ’ɔn ãasum la fuo la za’a ge ba ni yeen ãhegɛ la nyu’ɔ bɔberɛ la ma’a. La me ka nari ti ba ãhegɛ zɔɛ ti ba kan le ta’an yɛ ka.

Yele wa pɔsɛ eŋɛ la se’em ma’a ti Baabule poan nɛra Areuben n de Yakob dayɔkeema la yuun ze’ele bɔ̃’ɔ yɛa kula ta bisɛ ti Yosef ka bɔna lukɛ’ɛŋa la poan la, ti a ãhegɛ a fuo ge yeti: “Bia la ka boe bulega la poan, n wan tɔgelɛ la bɛ nananawa?” Areuben n de bikeema la, a yibega la yele yuun pakɛ en mɛ paa. A sɔ Yakob n yuun wum ti a bia la ki me la, ti eŋa me yuun ãhegɛ a fuo ge dekɛ susa’aŋɔ fuo yɛ. (Pin 37:29, 30, 34) Hali Yosef suurɔ n yuun ta bɔna Egypt ti ba parum ti Benyamin dela nayiga la, ba suure yuun sa’am mɛ ti ba ãasum ba futo.​—Pin 44:13.

w04-E 8/15 15 ¶15

Ka Eŋɛ Sɛla Ge Ti Ba Yaɛ Tɔ

Beni n wan ta’an soŋɛ tɔ ti to sunsua kan ba’ɛ nyiira la sɛba n yaɛ to la ge ti, to ka eŋɛ ba sɛla la? To tɛra soŋa soŋa ti to dataa dela Sitaana la a kolekpabɛ’ɛsi la. (Epesus 6:12) Nɛreba basɛba ni kɔ’ɔn mina mɛ ge yaɛ tɔ ge ti basɛba me ka mina ge giisa Naayinɛ nɛreba bii nɛreba n sa’aseri ba ti ba ita. (Daniel 6:4-16; 1 Timoti 1:12, 13) Yehowa puti’irɛ dela a basɛ ti “nɛra woo” nyɛ yɔ’ɔ ta’an ‘baŋɛ yelemɛŋɛrɛ la ge nyɛ faarɛ.’ (1 Timoti 2:4) Yelemɛŋɛrɛ, to halisoma la zuo, nɛresɛba n yuun yaɛ to la nyaa dela to Kristakɔma. (1 Peter 2:12) Leyɛ’ɛsa, to me wan ta’an zamesɛ sɛla Yosef makesonɛ la poan. La boi bim ti Yosef yuun namesɛ mɛ a suurɔ la nu’usin ge a yuun ka eŋɛ sunsua la ba. Beni n sɔi? Se’ere n sɔi la, a yuun mi ti Yehowa wan soŋɛ en la wan eŋɛ se’em ti A puti’irɛ tum. (Pin’ileŋɔ 45:4-8) Yehowa me ta’an bo yɔ’ɔ ti mɛlesegɔ paɛ tɔ la wan eŋɛ se’em ti a yu’urɛ la nyɛ pɛka.​—1 Peter 4:16.

JUNE 8-14

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 46-47

“Faaɛ Nɛreba Kom Poan Basɛ”

w87-E 5/1 15 ¶2

Faaɛ Nɛreba Kom Poan Basɛ

Yuuma ayopɔi ti dia yuun buge la, pooren kom n yuun sige wuu Yehowa n yuun yele se’em la​—kom la yuun ka boi la Egypt teŋa ma’a ge la yuun boi “[la teŋgɔŋɔ la] zan’an” poan. Egypt nɛreba n yuun pɔsɛ kaasa bɔ’ɔra Faro ti a bo ba dia la, Faro yuun yele ba yeti: “Keŋɛ ya Yosef zen’an, te enŋa n wan pa’alɛ sɛla la, ya eŋɛ bala.” Yosef yuun koose dia bo Egypt nɛreba wa mɛ ta paɛ se’em ma’a ti ba yuun ka le tara ligeri n wan da. Pooren, a yuun sakɛ mɛ ti ba tara dusi da’ara. Ba’asegɔ za’a la, nɛreba la yuun ni wa’an Yosef zɛ’an me na ge yele en yeti: “Sɔna tomam la to samana la zan’an, te la dɛna ho da to mɛ n bala. Ge bo to dia te to dita, ge te tomam la to samana la zan’an dɛna naba lɔgɔrɔ.” Bala la Yosef yuun da Egyptdoma samana la za’a mɛ bo Faro.​—Pin’ileŋɔ 41:53-57; 47:13-20.

kr-E 234-235 ¶11-12

Na’am La Basɛ Ti Naayinɛ Puti’irɛ N De Se’em La Tuna Mɛ Teŋgɔŋɔ Wa Zuo

Sɛla Woo Wan Buge. Vo’osum poan kom n tari teŋgɔŋɔ wa nɛreba. Baabule la kaɣɛ to yeti: “Daana Na’ayenɛ yeti, Behɛ ya, dabeha kene na te n wan bahɛ te kom sige teŋa la zuo na, dagɛ dia la ko’om kom, ge Na’ayenɛ yetɔgom la kom.” (Amos 8:11) Vo’osum poan kom wa me tari nɛresɛba n boi Naayinɛ Na’am la poan mɛ? Yehowa tɔɣɛ pa’alɛ a nɛreba la n wan bɔna ba tɔka se’em la a dinedoma la: ‘Mam yamesi wan di ge ya kom wan duna. Mam yamesi wan nyu ge ko’nyuuro wan tara ya. Mam yamesi puurɛ wan pee ge vi wan kɛ̃ ya.’ (Isa. 65:13) Hon nyɛ ti yetɔɣum wa sirum tum tuuma?

Vo’osum poan dia kɔ’ɔn zɔ’ɔra mɛ saŋa woo. Teŋgɔŋɔ la n viberi vo’osum poan la, tomam nyɛti la vo’osum poan dia n paari tɔ saŋa woo doose la to gɔnɔ la kɔa yetɔɣum la vidiyodoma la to zamesegɔ la to laɣesegɔ la lɔɣeseto n boi to Intanɛt Tuuma Zɛ’an la. (Eze. 47:1-12; Yoel 3:18) Ho puurɛ ka pee la hon nyɛti ti Yehowa pu’ulumbiŋa la n tuni tuuma se’em ho vom poan la? Hon diti dise’a woo ti Yehowa tara bɔ’ɔra tɔ saŋa woo la?

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-1-E 220 ¶1

Hala La Hon Loberi Ho Nu’usi Se’em

Dekɛ nu’usi paɣelɛ kum zuo. Yehowa n yuun yele Yakob yeti, “Yosef mɛŋa nu’o n wan gorɛ hɔ te ho ki” (Pin 46:4) la, a yuun boti a yeti Yosef n wan dekɛ a nu’o paɣelɛ Yakob zuo ge ti a nyaa ki. Bikeema zugbere yele n yuun bala. Wana wa pa’alɛ ti Yehowa yuun boti a yele Yakob ti a nari ti a dekɛ kenɔ la bo Yosef.​—1Ye 5:2.

nwtsty zamesegɔ yele n boi Tm 7:14

Ba za’a dela nɛreba 75: Daanse’ere Steven yuun ka dekɛ Hebru Gulesegɔ la tum tuuma se’em ma’a ti a yuun pa’alɛ Yakob yizuo kãlɛ n yuun de 75 bɔna Egypt teŋa la. Hebru Gulesegɔ la ti Masoretidoma gulesegɔ la, kãlɛ wa ka boi bim. Pin 46:26 yeti: “Nɛresɛba n de Yakob mɛŋa buuri te a nɔgɛ la ba keŋɛ Mizraim teŋa poan kanlɛ dela [66]. A dayɔɔhe pɔgɔba la kanlɛ ka pa’ahɛ.” A kaalegɔ zɛ’an 27 la tɔ̃kɛ yeti: ‘Bala Yakob buuri la kanlɛ n de se’em nɔgɛ la en ta bɔna Egypt teŋa la dela nɛre 70.’ Ba kaalɛ nɛreba wa la sarɔtɔ toyi poan, yia kãlɛ la dela Yakob mea yaasi ge ti n yi’i kãlɛ la me dɛna sɛba za’a n laɣum doose keŋɛ Egypt teŋa la. Ba kelum pa’alɛ Yakob yaasi wa kãlɛ ti la bɔna Yɛh 1:5 la Tɛ 10:22, ti ba dela nɛreba “70.” Steven yuun tɔɣɛ la kãlɛ n pa’asɛ butã yele, ba kaalɛ la Yakob yaasi za’a n boi ba yizuo la poan. Basɛba yeti Yosef dayɔɔsi Manase la Efraim kɔma la ba yaasi n laɣum pa’asɛ kãlɛ la poan, ti ba gulesɛ ba yu’ura ti la bɔna Pin 46:20 Septuagint leregere la poan. Basɛba me yeti Yakob pɔɣeba la a dayɔɔsi la me laɣum pa’asɛ kãlɛ la poan mɛ ge ti la ka bɔna Pin 46:26 poan. Daanse’ere nɛreba “75” ta’an sirum dɛna ba za’a kãlɛ. Kãlɛ wa, ta’an dɛna sɛla n boi Hebru Gulesegɔ la ti ba yuun tara tuna tuuma yuun kɔbesɛka n deŋɛ nɛŋa K.P la. Yuuma zo’e zo’e n wana, ti gɔnmi’ileba baŋɛ ti kãlɛ la n boi Pin 46:27 la Yɛh 1:5 n boi Greek Septuagint la dela “75.” Leyɛ’ɛsa, yuun kɔbesɛka n pa’asɛ 20 n tole la, ba yuun nyɛ gɔnɔ toyi n de Yɛh 1:5 n boi Yaarum Mɔɣerɛ la poan, ti kãlɛ la me yuun dɛna nɛreba “75.” Steven kãlɛ wa yuun ta’an ze’ele gulesegɔ bamam wa poan. La ka pakɛ la to ti’iseri se’em, Steven kãlɛ la pa’alɛ to la sarɔsɛka ti ba yuun doose kaalɛ Yakob yaasi la za’a.

JUNE 15-21

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 48-50

“Bunkureba Tari La Yɛla Zo’e Zo’e Ti Ba Pa’alɛ Tɔ”

it-1-E 1246 ¶8

Yakob

Yakob yuun kã bo Yosef dayɔɔsi la mɛ ge nyaa ki. Naayinɛ mea n yuun basɛ ti a kã bo Efraim n de yebega la ge nyaa kã bo Manase n de keenma la. Yosef me n wan soe a sɔ lɔɣɔrɔ sugumnɔɔrɛ buyi, ti Yakob yeti: “N pa’ahere hom la tɔntɛ deyena gana ho keendoma la. N dekɛ Amoridoma teŋa la te mam dekɛ n so’a la n tanhɔ to’e la pa’ahɛ la hom.” (Pin 48:1-22; 1Ye 5:1) Wuu Yakob n yuun doose suma’asum sore poan da samanɛ Hamor dayɔɔsi zɛ’an n lɛm la Sekem la (Pin 33:19, 20), ta’an dɛna ti pu’ulumbiŋere n tɔɣɛ Yosef yele la pa’alɛ ti Yakob tari la sakerɛ ti a yaasi wan ta’an zabɛ nyaŋɛ Kanaandoma ge ti ba kan dekɛ su’a bii tahɔ tum tuuma. (Bisɛ AMORITE.) Yosef n yuun soe a sɔ lɔɣɔrɔ sugumnɔɔrɛ buyi la pa’alɛ la buuri toyi n wan ze’ele Efraim la Manase poan na.

it-2-E 206 ¶1

Ba’asegɔ Dabesa

Yakob N Yuun Ta Pɔ̃ra Kum Ge Pu’ulumbiŋe. Yakob n yuun yele a dayɔɔsi la ti, “Tiihom ya n nɛŋan wa na te n pa’alɛ ya sɛla n wan eŋɛ ya dabahese’a n kena na la poan” bii “dabesa n keni na la” (AT), pa’alɛ ti a yuun tɔɣeri la beere sa’am yele se’em ma’a ti a yetɔɣum wa wan ta tum tuuma la. (Pin 49:1) Yehowa yuun tɔɣɛ yuun kɔbesi siyi n tole la ti Yakob sɔyaaba Abram [Abraham] yaasi wan nyɛ namesegɔ ta paɛ yuuma 400. (Pin 15:13) Bala la, Yakob n yuun tɔɣeri beere sa’am yele la ti “dabahese’a n kena na la poan” kan pɔsɛ ta gura se’em ma’a ti yuuma 400 namesegɔ la wan ta tole. (Hon san bɔta ti ho nyɛ yelese’a n boi Pin’ileŋɔ 49 pa’asɛ, bisɛ gulesegɔ la n tɔɣeri Yakob dayɔɔsi la, yele yele wuu ba yu’ura la.) Pu’ulumbiŋere wa ta’an dɛna la vo’osum “Israel Naayinɛ.”​—Ga 6:16; Arom 9:6.

w07-E 6/1 28 ¶10

Bunkureba​—Dela Kã’a Bɔ’ɔra Bunbilipaalesi

Bunkureba makesonɛ la wan ta’an soŋɛ mabiisi. Yosef n yuun kuregɛ la, a yuun eŋɛ pa’alɛ ti a tari la sakerɛ ti la dɛna makesonɛ bɔ’ɔra pooren yelemɛŋɛrɛ pu’usegɔ nɛreba. Se’em ma’a ti a yele ba “te enŋa han ka ta bɔna ba eŋɛ en se’em” la, a yuun dela yuuma 110. Israeldoma san ta yɛsera Egypt, ba tari a kɔ̃ba la yese. (Hebru 11:22; Pin’ileŋɔ 50:25) Yetɔɣum wa dela sɛla n yuun basɛ ti Israeldoma la tara puti’irɛ ti Yosef san puɣum ta ki, ba wan ba’asum nyɛ faarɛ.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

w04-E 6/1 15 ¶4-5

Naayinɛ Kã’ari Bɔ’ɔra La Sɛba N Na’aseri En La

Ba yuun nan ka kɛ̃ Pu’ulumbiŋere Teŋa la, sɛba n yuun ze’ele Gad buuri poan na la yuun zusɛ ti ba boti la ba kɛ̃’ɛra la Yordan dapɔya bɔba. (Kanlɛ 32:1-5) Ba yuun wan tu’usɛ la yeledaaŋɔ zo’e zo’e ba san ta kɛ̃’ɛra bim. Yordan Bɔ̃’ɔ la wan ta dɛna la gu’a zɛ’an bɔ’ɔra buuri sɛka n wan ta kɛ̃’ɛra zaɣanyɔa bɔba​—zɛ’an ti soogɛpa ka nyaŋɛ zabɛ kɛ̃ bini la. (Yosua 3:13-17) Bala la, The Historical Geography of the Holy Land, George Adam Smith tɔɣɛ Yordan dapɔya bɔba yele yeti: “[Ba] za’a yese mɛ ti sɛsɛla ka gu ba hali ba yuun ta bɔna Arabia pɔgɔtia la poan la. Bala la, yuunɛ woo poan, dɛŋa n yuun paari ba doose la saama n yuun ni tara ba dusi kɛ̃’ɛra ba teŋa la poan ti ba obe yaama la.”

Gad buuri wa wan eŋɛ la wani yele wa poan? Yuunse’a n tole la ti Yakob yuun ta pɔ̃ra kum ge pu’ulumbiŋe ti: “Pɛɛntɛɛnreba wan wa’ana gbirige Gad, te a gan’arɛ teŋa kɛ ba kegela nyaŋɛ ba.” (Pin’ileŋɔ 49:19) Ho san bisɛ yele wa la wan kpe’em mɛ. Ge yelemɛŋɛrɛ la dela, Gaddoma la me wan bɔta ti ba zabɛ la ba lerege sanɛ. Yakob yuun basɛ ti ba baŋɛ ti ba san eŋɛ bala, vi wan di ba dinedoma la ti ba zɔ ge ti Gaddoma la me taba poore.

it-1-E 289 ¶2

Benyamin

Zaberɛ wa ti Benyamin yaasi wa ta zabɛ wa niɛ peelum mɛ Yakob n yuun ta pɔ̃ra kum ge pu’ulumbiŋe doose a dayɔa wa ti: “Benyamin dela sanheŋa ɔbera. Bolika te a pon obe a diŋdoma ba’ahɛ. Zaanɔɔrɛ te a pon tɔnrɛ en fan sɛla la ba’ahɛ.” (Pin 49:27) Benyamindoma zabezabera la dela sɛba n wan zãla kalɔbega ba gɔbega bii ba zuɔ nu’o poan lɔbera ti la ka “nyɔhegera.” (Ke 20:16; 1Ye 12:2) Gãkerɛdaana Ehud se’em n yuun ku Naba Eglon yuun boi la Benyamin bɔba. (Ke 3:15-21) Daanse’ere la yuun ta’an dɛna la “bolika” ti “Benyamin yizuo se’ere n pɔ’ɛ Israel yizuto wa woo poan la,” yuun loe Saul n de Kish dayɔa ti a dɛna Israel naba la n yuun ta zabɛ la Pilistidoma la. (1Sa 9:15-17, 21) Bala mea nɔɔ ti “zaanyɔɔrɛ” bɔba la, Benyamin yizuo la yuun loe la Napɔka Ester la ba Nɛŋa Daana Mordikai ti a sirum zabɛ faaɛ Israeldoma n boi Persiadoma Sɔ’ɔlum la nu’usin basɛ.​—Es 2:5-7.

JUNE 22-28

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | YƐHEGA 1-3

“Mam De Mam”

w13-E 3/15 25 ¶4

Na’asa Yehowa Yukãtɛ La

Kaalɛ Yɛhega 3:10-15. Moses n yuun de yuun 80 la, Naayinɛ yuun bo en nɔɔrɛ yeti: “Ta tare n nɛreba Israeldoma wa Mizraim teŋan yehe na.” Moses yuun doose la yɛm sore poan soke Naayinɛ ninmɔ’ɔrɛ sokere paa. Moses yuun soke en yeti: ‘Ho yu’urɛ?’ Moses yuun puɣum mina Naayinɛ yu’urɛ la mɛ ge a sokere wa vuurɛ? Daanse’ere a yuun boti a baŋɛ la se’emdaana n tari yukaŋa la soŋa soŋa ti la soŋɛ Naayinɛ nɛreba la ti ba baŋɛ ti A wan sirum faaɛ ba basɛ. Moses n yuun ti’iseri se’em la yuun dela putɛsonɛ se’ere n sɔi la, Israeldoma yuun boi la yamenɛ poan. Ba yuun ta’an ti’isa ti daanse’ere ba sɔyaabedoma Naayinɛ la wan faaɛ ba basɛ. Yelemɛŋɛrɛ, Israeldoma basɛba yuun puɣum pɔsɛ pu’usa Egyptdoma yina la mɛ!​—Eze. 20:7, 8.

kr-E 43, daka

NAAYINƐ YU’URƐ LA VUURƐ

Yehowa yu’urɛ la dela Hebru yele itigɔ ti la vuurɛ dɛna “Mam de Mam.” Gɔnmi’ileba basɛba pa’alɛ ti yele itigɔ la ti ba dekɛ tum tuuma la pa’alɛ la eŋa n ani se’em. Nɛreba zo’e zo’e bɔkɛ Naayinɛ yu’urɛ la ti la dɛna la “Eŋa N Basɛ Ti La Ita.” Yu’urɛ wa kɔ’ɔn makɛ mɛ se’ere n sɔi la Yehowa n de Naaŋɔdaana. Eŋa n basɛ ti sɛla woo n boi saazuo la teŋparɛ wa zuo vɔna ge me wan kelum basɛ ti a puti’irɛ tum tuuma.

Bala la, to bɔkɛ lebesego la ti Yehowa lebese Moses sokere la ti la bɔna Yɛhega 3:13, 14 la? Moses soke yeti: “Ge n han keŋɛ Israeldoma wa zen’an ta yele ba te ya sɔyaabdoma Yenɛ la en tom mam ya zen’an na, te ba soke a yu’urɛ, n wan yeti bo?” Yehowa lebese yele en yeti: “Mam De Mam.”

Tɛra ti Moses yuun ka sokere Yehowa ti a niɛ a yu’urɛ la pa’alɛ en. Moses la Israeldoma la za’a yuun mi Naayinɛ mɛ soŋa soŋa. Moses yuun boti la Yehowa pa’alɛ en eŋa n de Naayinɛ sɛka taaba ge me wan basɛ ti ba bɔkɛ a yu’urɛ la vuurɛ. Bala la, Yehowa n yuun yeti, “Mam De Mam,” la, a yuun pa’alɛ la eŋa n de mina: La yeen dɛna se’em, a dela mina n wan basɛ ti sɛla woo ti a bɔta la tum tuuma. Makerɛ n wana, Yehowa yuun dela Moses la Israeldoma la Faara la ba Pa’alegɔdaana la ba Soŋerɛdaana​—sɛla woo poan. Bala la, Yehowa mea n yuun yeti a wan ta’an eŋɛ sɛla woo ti a pu’ulumbiŋe a nɛreba la ti la sirum tum tuuma. La boi bim ti Yehowa yu’urɛ la pa’alɛ la yele ana wa za’a ge la ka pa’alɛ la sɛla ti a wan ta’an eŋɛ ma’a. A yu’urɛ la le pa’alɛ ti, a wan ta’an doose a nɛreba poan basɛ ti a puti’irɛ tum tuuma.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

g04-E 4/8 6 ¶5

Moses Tabelɛ Zi’ire Teŋgɔŋɔ Wa Zuo?

La dela bumbu’um yele yo ti Egyptdoma naba poyɔa to’e bia wa bisera? Aayi, se’ere n sɔi la Egyptdoma pu’usegɔ yɛla pa’alɛ ti itisoŋɔ dela sɛla n wan basɛ ti nɛra nyɛ kã’a saazuo sa. Ho to’e nɛra bisa dela sɛla ti sɛba n tũ’uri teŋa bisa diimi lɔɣɔrɔ Joyce Tyldesley yeti: “Egyptdoma pɔɣesi la buraasi za’a dela buyina. La san dɛna lɔɔ poan, nɛra woo tari yɔ’ɔ mɛ ti a keŋɛ kootin ge me ta’an da sɛla woo . . . pɔɣesi me yuun tari yɔ’ɔ mɛ ti ba to’e ayima bia bisa.” Ba yuun pɔsɛ dekɛ bumbu’uma [Papyrus] gulesa se’em ma’a ti Egypt pɔka ayima yuun to’e yamesi bisa la. Ba yuun yele Moses ma ti a bɔ’ɔra en bi’isum la, The Anchor Bible Dictionary la yeti: “Ba yuun yɔ la Moses mea ma ti a bisa en . . . ti la kɔ’ɔn makɛ la Mesopotamiadoma n iti se’em la.”

w04-E 3/15 24 ¶4

Yɛhega Gɔŋɔ La Yelekpina

3:1​—Malemadaana Yetro yuun dela nɛrekani taaba? Diimi sa la, deo zuodaana n yuun kelum dɛna malemadaana deo la poan. Yetro n yuun de Midiandoma buuri la zuodaana. Ketura n yuun dɔɣɛ Midiandoma la ti bamam me dɛna Abraham yaasi la zuo, daanse’ere ba yuun mi Yehowa pu’usegɔ la mɛ.​—Pin’ileŋɔ 25:1, 2.

JUNE 29–JULY 5

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | YƐHEGA 4-5

“N Wan Soŋɛ Hɔ, Te Ho Ta Ta’an Tɔgɛ”

w10-E 10/15 13-14

To San Bɔ’ɔra Tomea Buurɔ​—Yehowa Geele De La Wani?

“Mam ka nari la fii me.” Ho ta’an ti’isa ti hon ka nari ti ho mɔɔla yelesoma la. Baabule la tɔɣɛ diimi sa Yehowa yamesi basɛba n yuun ti’isi ti bamam ka nari ti ba tum tuunse’a ti Yehowa dekɛ bo ba la. To dekɛ Moses eŋɛ makerɛ. Yehowa n yuun bo en nɔɔrɛ ti a tum tuunɛ wana mɔpi la, Moses yuun yeti: “N Daana, mam dela birigo n bonbilomen ha, ta paɛ zina, te ho tona mam ho yameŋa wa. N zɛleŋa ka ta’an lɛbegera kalam kalam.” La boi bini ti Yehowa yuun kpemese a giila mɛ ge Moses yuun yeti: “N Daana, tom nɛra se’em ha.” (Yɛh. 4:10-13) Yehowa yuun eŋɛ la wani yele wa poan?

w14-E 4/15 9 ¶5-6

Hon Nyɛti “Se’em Te Ba Ka Nyɛta La Nini La?”

Moses n yuun nan ka lebe Egypt la, Naayinɛ yuun bo en pa’alesoŋɔ, pa’alekuŋɔ ti pooren ti Moses yuun gulesɛ Yob gɔŋɔ la poan ti: ‘Yɛm n de​—Naayinɛ la zɔɔlom.’ (Yob 28:28) La wan eŋɛ se’em ti la soŋɛ Moses ti a ta’an nyɛ yɛm wa la, Yehowa yuun dekɛ la asaala makɛ la Gaŋɛ Za’a Daana Naayinɛ la. A soke en ti: “Ane n bahere te nɛresaala tana tɔgɔra, bii dɛna gɔɔnɔ bii wahe? Ane n bahɛ te nɛra nini nyɛta bii fɔ? Dagɛ mam Na’ayenɛ?”​—Yɛh. 4:11.

To zamesɛ la bem yele wa poan? Moses yuun ka nari ti a zɔta dabeem. Yehowa mɛŋa n yuun tum Moses la zuo, a wan eŋɛ sɛla woo ti a bɔta la wan eŋɛ se’em ti a ta’an basɛ ti sɔɔleŋa la paɛ Faro. La bala za’a, Faro yuun kan ta’an dekɛ a mea makɛ la Yehowa. La puɣum dɛna se’em me, la daɣɛ sɛla n de yelesaanɛ ti Naayinɛ yuun faaɛ a nɛreba n yuun boi Egyptdoma naba la nu’usin basɛ. Daanse’ere Moses yuun ti’iseri la Yehowa n yuun te’ele Abraham la Yosef hali la a mea se’em, se’em ma’a ti Faro yuun dɛna naba la. (Pin. 12:17-19; 41:14, 39-41; Yɛh. 1:22–2:10) Moses n yuun tari sakerɛ Yehowa poan la, “Se’em ti ba ka nyɛta la nini la,” yuun bo en la sukpe’ene ti a ta’an ze’ele Faro nɛŋa tɔɣɛ gãkerɛ yele bo en wuu Yehowa n yuun bo en nɔɔrɛ se’em la.

w10-E 10/15 14

To San Bɔ’ɔra Tomea Buurɔ​—Yehowa Geele De La Wani?

Yehowa yuun ka yese Moses tuunɛ la poan basɛ. Ge Yehowa yuun loe la Aron ti a soŋɛ Moses ti a ta’an tum tuunɛ la. (Yɛh. 4:14-17) Leyɛ’ɛsa, yuunse’a n tole la, Yehowa yuun soŋɛ Moses mɛ la sɛla woo ti a bɔta, la wan eŋɛ se’em ti a ta’an tum tuunɛ la ti Naayinɛ dekɛ bo en la soŋa soŋa. Zina wa me, Yehowa wan doose mabiisi n kumesɛ ti ba soŋɛ tɔ ti to ta’an tum na’am mɔɔlegɔ tuuma la. Sɛla n gaŋɛ za’a la, Naayinɛ Yetɔɣum la basɛ ti to baŋɛ ti, Yehowa wan kumesɛ tɔ a tuunɛ la poan ti to ta’an tum de soŋa soŋa.​—2 Ko. 3:5; bisɛ daka la zuo n de “The Happiest Years of My Life.”

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

w04-E 3/15 28 ¶4

Sokese’a Ti Nɛreba Sɔkera

Zipora n yeti “Ho seren dela ziim sera bo mam” la ka ba’ɛ dɛna ninmɔ’ɔrɛ bala sa. Wana wa pa’alɛ ti a dela nɛrekani taaba? Zipora n yuun nam bo ŋmaa nɔbiŋere la, pa’alɛ ti a biŋe la nɔɔrɛ la Yehowa. Lɔɔ nɔbiŋere la ti Israeldoma la yuun biŋe la pa’alɛ ti Yehowa wan ta’an ana wuu sira la pɔɣa n biŋe nɔɔrɛ la taaba se’em la. (Yeremia 31:32) Bala la, Zipora n yuun tɔɣeri Yehowa yele la (doose la malaka la poan) ti “ho de ziim sera” la, pa’alɛ ti Zipora mea yuun bɔkɛ ge nam nɔbiŋere la mɛ. La ani wuu a sakɛ ti ŋmaa nɔbiŋere la poan eŋa n de pɔɣa ge ti Yehowa Naayinɛ dɛna sira la. La yeen dɛna se’em, eŋa n kelese Naayinɛ pa’alegɔ la basɛ ti a dayɔa la vom ka le bɔna dɛŋa poan.

it-2-E 12 ¶5

Yehowa

Ho san “baŋɛ” nɛra bii sɛla ka pa’alɛ ti ho mi nɛra la bii lɔkɔ la soŋa mɛ. Nabal n yuun ka tari yɛm la yuun mi David yu’urɛ mɛ ge eŋa n yuun soke ti, “ane n de David?” la, a yuun boti la a soke ti, “A tuɣum zona la wani?” (1Sa 25:9-11; dekɛ makɛ 2Sa 8:13.) Bala mea nɔɔ ti Faro yuun yele Moses yeti: “Ane n de Na’ayenɛ, te mam wa wan kelehe en, la n bahɛ te Israeldoma wa yehe? Mam ka mi Na’ayenɛ n de se’em, n me kan bahɛ te Israeldoma wa yehe.” (Yɛh 5:1, 2) Bala la, Faro yuun ka mi ti Yehowa dela yelemɛŋɛrɛ Naayinɛ bii a paŋa gani Egypt naba ti a wan basɛ ti A puti’irɛ tum wuu Moses la Aron n yele se’em la. Ge Faro la Egypt nɛreba la za’a, hali la Israeldoma la me, wan bɔkɛ yu’urɛ wa vuurɛ n de se’em la mina yu’urɛ n de ka. Wuu Yehowa n pa’alɛ Moses se’em la, a san tum a puti’irɛ n boti sɛla bɔ’ɔra Israeldoma la n de a faaɛ ba basɛ ge tari ba ta kɛ̃ pu’ulumbiŋere teŋa la wan pa’alɛ ti a doose a nɔbiŋere ti a yuun biŋe la ba yaabedoma la mɛ. Bala la, wuu Naayinɛ n yele se’em la, “Ya wan baŋɛ te mam de Na’ayenɛ, ya Yenɛ.”​—Yɛh 6:4-8; bisɛ ALMIGHTY.

    Frafra Gɔnɔ (2000-2025)
    Yese
    Yu'ɛ
    • Farefare
    • Tɔ̃rɛ
    • Hon boti sɛla
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yelese'a N Nari Ti Ho Mina
    • Suɣelum Yɛla
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Yu'ɛ
    Tɔ̃rɛ