Sokese’a Ti Sɛba N Kaali La Sɔkera

Se’em n gulesɛ Magaha 30:​18, 19 yuun yeti “buraa n boi sore zuo la pɔɣesa’arɛ” dela ‘yelekirega.’ Eŋa n yuun yele sɛla wa vuurɛ?

Nɛreba zo’e zo’e, hali la sɛba n mi Baabule la ka bɔkɛ kaalegɔ zɛ’ɛsi wa vuurɛ. Kaalegɔ zɛ’ɛsi wa n boi New World Translation la poan la yeti: “Yɛla atã n de yelekirega bɔ’ɔra mam, yɛla anaasi ti mam ka bɔkɛ: Tuguho n ɛ̃ɣeri saazuo, bunsɛla n vuure taŋa zuo, ɔɔreŋɔ n keni ko’omen, buraa n boi sore zuo la pɔɣesa’arɛ.”—Mag. 30:​18, 19.

To yuun bɔkɛ kaalegɔ zɛ’an la n yeti, “buraa n boi sore zuo la pɔɣesa’arɛ” ti la dela be’em. Beni n sɔi? Kaalegɔ zɛ’ɛsi wa tɔɣeri la yelese’a n de be’em n kan makɛ yeti “la seke ya.” (Mag. 30:​15, 16) Kaalegɔ zɛ’an 20 la tɔɣɛ la “pɔɣeyaalega” n yeti eŋa ka eŋɛ sɛla. Bala la, to yuun ti’iseri ti wuu tuguho n ɛ̃ɣeri saazuo bii bunsɛla n vuure taŋa zuo bii ɔɔreŋɔ n keni ko’om zuo la, buraa ta’an eŋɛ sɛla ge ti nɛnɛra ka mina. Wana wa zuo la, to yuun bɔkɛ ti kaalegɔ zɛ’an la n yeti “buraa n boi sore zuo la pɔɣesa’arɛ” la vuurɛ dela sɛla n de be’em. La pa’alɛ la buraa n ni pã’asɛ pɔɣesa’arɛ ta gã’arɛ la en se’em la.

Ge yɛla ase’a pa’alɛ ti kaalegɔ zɛ’ɛsi wa n tɔɣeri sɛla la dela yelesonɛ. Se’emdaana n gulesɛ kaalegɔ zɛ’ɛsi wa yuun pa’ali la yele wa n de yelepakerɛ se’em.

Diimi Hebru gɔnɔ me pa’alɛ ti kaalegɔ zɛ’ɛsi wa tɔɣɛ la yelesonɛ. Theological Lexicon of the Old Testament la n lerege Magaha 30:18 yeti “yelekirega” la “pa’alɛ la sɛla n de yelepakerɛ bii yelenyalema bɔ’ɔra nɛra.”

Professor Crawford H. Toy n tuni Harvard University n boi United States me yeti, Baabule kaalegɔ zɛ’ɛsi wa n tɔɣeri sɛla la daɣɛ be’em. A yeti: “Yelese’a n boi kaalegɔ zɛ’ɛsi wa la pa’alɛ la ban de yelekiresi se’em.”

Bala la, yɛm boi bim ti to sakɛ ti Magaha 30:​18, 19 n tɔɣeri sɛla la dela yelepakerɛ ge me dɛna yelekirega bɔ’ɔra tɔ. Wuu se’emdaana n yuun gulesɛ kaalegɔ zɛ’ɛsi wa la, la me ni dɛna la yelepakerɛ bɔ’ɔra tɔ se’em ma’a ti to ni nyɛ ti tuguho ɛ̃ɣera saazuo, bunsɛla n ka tari nama ge zɔna tasi zuto, ɔɔreŋɔ n keni ko’om zuo bii burasa’arɛ n ta’an ni nyɛ pɔɣesa’arɛ nɔŋɛ en nyaa ta di en se’em la.