“Etẹwẹ Ohia Agosu Atọ̀nnọ Vẹẹ Flusọ́ lọ Zẹẹmẹdo?”
“TO AZÁN vude die wayi, yẹn mọ vọkan Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn de yí sọn dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ dè,” wẹ ahọluzọnwatọ de he nọ wazọ́n to azọ́nwatẹn whẹdida tọn to Séoul, République de Corée wlan. E yidogọ dọmọ: “To hihia ẹ whenu, yẹn plọn nususu gando homẹkẹn he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ pehẹ to gandudu Nazi tọn po Communiste tọn lẹ po glọ go. Ṣigba yẹn tindo kanbiọ de. Fọto wepa lọ tọn do Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ hia po ohia agosu atọ̀nnọ vẹẹ flusọ́ he pànta dò de po to amiyọnwhé awù yetọn lẹ tọn. Etẹwẹ ohia agosu atọ̀nnọ vẹẹ flusọ́ lọ zẹẹmẹdo?”
To gandudu Nazi tọn glọ to Allemagne, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ gbẹ́ nado pagigona Hitler, bo hẹn kadaninọ yetọn go to whẹho tonudidọ po awhànfunfun tọn lẹ po mẹ. Enẹwutu, Nazi dohomẹkẹn sinsinyẹn yé, bo wle nudi Kunnudetọ 12 000 do ganpa po opá yasanamẹ tọn lẹ po mẹ nado sẹngàn na ojlẹ voovo lẹ. Nudi 2 000 to yé mẹ wẹ kú, podọ kanweko susu yetọn yin hùhù.
Etẹwẹ ohia agosu atọ̀nnọ vẹẹ flusọ́ lọ he tin to awù yetọn go zẹẹmẹdo? “Pipli voovo gàntọ lẹ tọn to opá yasanamẹ [Nazi] tọn lẹ mẹ nọ tindo ohia mẹdohia tọn vonọtaun lẹ,” wẹ owe lọ Anatomy of SS State basi zẹẹmẹ dọ. “Tito ohia mẹdohia tọn he yin zizedai jẹnukọnna awhàn lọ bẹ avọ̀ agosu atọ̀nnọ pẹvi de titọ̀ do awù gàntọ dopodopo tọn go hẹn, sinmẹ etọn nọ sọgbe hẹ pipli he mẹ gàntọ lọ tin te: na gàntọ tonudọtọ lẹ, vẹẹ; na Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, vẹẹ flusọ́; na gufọntọ otò tọn lẹ, yuu; na sẹ́nhẹngbatọ lẹ, amamú; na mẹhe nọ tindo mahẹ to zanhẹmẹ vijinu dopolọ tọn mẹ lẹ, vẹẹ-ṣẹ́ṣẹ́; na jonọ lẹ, juju. To yidogọ mẹ na agosu atọ̀nnọ sinmẹnọ he yin dide na gàntọ Juvi lẹ, agosu atọ̀nnọ koklo-jonọ devo nọ yin titọ̀ do e ji to aliho de mẹ nado taidi Sunwhlẹvu adà ṣidoponọ Davidi tọn.”
Tamẹnuplọnmẹtọ John K. Roth wlan to owe etọn Holocaust Politics mẹ dọmọ: “Eyin nuhọakuẹ-yinyin walọ dagbe tọn etọn yin finflin to nukọn mẹ, agosu atọ̀nnọ vẹẹ flusọ́ lọ sọgan gbẹsọ yin awọ̀yinu de na nugbajẹmẹji, yèdọ awọ̀yinu de he nọ dọ̀n ayidonugo mítọn po gbemima mítọn po wá dagbewiwa he jẹna sisi gbẹtọ lẹ tọn hugan lọ ji.” Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko wleawuna kasẹti video he họakuẹ taun lọ La fermeté des Témoins de Jéhovah face à la persécution nazie. Naegbọn hiẹ ma na kanse dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ na ewọ nido hẹn ẹn yọnbasi na we nado pọ́n video ehe?