“Oklunọ, Naegbọn A Ma Yí Nude Wà?”

KANBIỌ ehe yin kinkanse gbọn Papa Benoît XVI he dla osla yasanamẹ Auschwitz, Pologne tọn pọ́n to 28 mai 2006 dali. To nọtẹn he mẹ Nazi lẹ hù fọtọ́n kanweko Ju lẹ po mẹdevo lẹ po te, e yidogọ dọmọ: “Lehe kanbiọ he fọndote tofi lẹ sù do sọ! Kanbiọ lọ nọ fọndote gbọzangbọzan dọ: Fie wẹ Jiwheyẹwhe te to whenẹnu? Naegbọn e ma yí nude wà? Naegbọn e na dotẹnmẹ mẹvasudo he dẹn-to-aimẹ ehe, bo jo oylan do nado gbawhàn? . . . Mí dona zindonukọn nado yí whiwhẹ do dawhá hlan Jiwheyẹwhe vẹkuvẹku dọmọ: Yí nude wà! Ma wọn gbẹtọvi lẹ he yin nudida towe lẹ blo!”

Nuhe papa lọ dọ lẹ fọ́n linlẹn voovo lẹ dote. Mẹdelẹ doayi e go dọ ewọ ma donu nujọnu delẹ go, taidi wangbigbẹna Ju lẹ he zọnpọ hẹ danú he yin wiwà to Auschwitz lẹ. Na mẹdevo lẹ, ohó etọn zẹẹmẹdo dọ e to tintẹnpọn nado yí nukun pẹvi do pọ́n jona ylando lẹ tọn he Papa Jean Paul II biọ do ota ṣọṣi lọ tọn mẹ. Filippo Gentiloni he yin linlin-kàntọ Katoliki tọn de doayi e go dọmọ: “Lẹnpọn dagbenu wẹ e yin dọ kakati mẹhe yin hokanse lẹ ni na gblọndo kanbiọ sinsinyẹn lọ tọn gando fie Jiwheyẹwhe te to whenẹnu go—yèdọ kanbiọ de he ma tindo gblọndo—yé nọ biọ gblọndo kanbiọ he bọawu hugan lọ tọn he yin: Fie wẹ Pie XII te to whenẹnu?” Yé to alọdlẹndo awugbopo Papa Pie XII tọn nado yinuwa to Nuvasudo pligidi lọ whenu.

Nuvasudo pligidi lọ po akọ̀ vivasudo devo lẹ po he wá aimẹ to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ lẹpo dohia dọ ‘gbẹtọ ko dugán do awetọ etọn ji na awugble etọn.’ (Yẹwhehodọtọ 8:9) Humọ, Mẹdatọ mítọn ma ko nabọẹ to ojlẹ nujijọ he hẹnmẹ jọsi taun mọnkọtọn lẹ whenu gba. E ko do nuhewutu e do jotẹnna danuwiwa lẹ hia to Biblu mẹ. Jiwheyẹwhe ko sọ na mí jide dọ ewọ ma wọnji gbẹtọvi lẹ go gba. Na nugbo tọn, ojlẹ he Jiwheyẹwhe jodo na gbẹtọ nado dugán do ede ji na wá vivọnu to madẹnmẹ. (Jẹlemia 10:23) Be hiẹ jlo na yọ́n nususu dogọ gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na mí go ya? Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ na hùnhomẹ nado gọalọna we nado mọ gblọndo he Biblu na do kanbiọ he dotukla Papa Benoît XVI lọ lẹ ji.

[Asisa Yẹdide tọn to weda 32]

Oświęcim Museum