Dọdai 3. Azọ̀nylankan
“Azọ̀nylankan lẹ . . . na tin.”—LUKU 21:11.
● To otò Aflika tọn he mẹ akọ̀-whàn gbànú te de mẹ, Bonzali he yin doto de wà nuhe go e pé lẹpo to tòpẹvi etọn mẹ nado penukundo mẹhe nọ kùn adọkunnu dòglọ tọn lẹ go, na wánvú azọ̀n Marburg tọn to yasana yé jẹ kúdonu wutu.a Dawe lọ basi obiọ susu nado mọ alọgọ yí sọn aṣẹpatọ he to tòdaho mẹ lẹ dè, amọ́ gblọndo de ma yin nina ẹn. Osun ẹnẹ plipli godo wẹ alọgọ wá wá, amọ́ Bonzali ko kú niyẹn. Ewọ lọsu bẹ azọ̀n Marburg tọn lọ sọn dòkuntọ he e to kanhò nado whlẹngán lẹ dè.
ETẸWẸ KUNNUDENU LẸ DOHIA? Awutu he nọ zọ́n bọ yè ma nọ gbọ ganji lẹ (taidi afuje-zọ̀n), azọ̀n he nọ domẹ oslá lẹ, VIH/SIDA, pẹ́nwé, po ovà-zọ̀n po yin delẹ to azọ̀nylankan he nọ dotukla gbẹtọvi lẹ hugan lẹ mẹ. To owhe 2004 tọn kẹdẹ mẹ, sọhayinanú lẹ dohia dọ azọ̀n wunmẹ atọ́n ehe nkọ lẹ ko hù hugan gbẹtọ livi 10 daa. Ehe dohia dọ azọ̀n ehelẹ nọ hù nudi gbẹtọ dopo to nukunwhiwhe atọ̀n-atọ̀n mẹ to owhe dopo gblamẹ.
LINLẸN TẸWẸ GBAYIPE? Sọha mẹhe to aihọn lọ mẹ lẹ tọn fọ́n bo to agayi, enẹwutu azọ̀n wunmẹ-wunmẹ lẹ na to jijideji. Mẹsusu wẹ azọ̀n ehelẹ gbẹ́ sọgan bẹpla.
BE NUGBO WẸ ENẸ YA? Sọha gbẹtọ lẹ tọn lẹdo aihọn pé to jijideji po awuyiya po. Mọdopolọ wẹ yé sọ to ayiha voovo lẹ kàn do niyẹn, nado mọ awutu he tin lẹ, dindona yé bosọ mọ pọngbọ yetọn. Po enẹ po, be e ma sọgbe dọ nuyiwadomẹji azọ̀n tọn do gbẹtọ lẹ ji ni ko depò ya? Kakatimọ nulẹ to yinylan deji wẹ.
ETẸWẸ A LẸN? Be azọ̀nylankan lẹ to yasana gbẹtọvi lẹ kẹdẹdile Biblu dọ dọdai etọn do ya?
Aigba sisọsisọ lẹ, huvẹ, po azọ̀nylankan lẹ po yin nugbajẹmẹji sinsinyẹn jọwamọ tọn delẹ he nọ yí ogbẹ̀ gbẹtọ livi susu lẹ tọn. Etomọṣo, gbẹtọ livi susu devo lẹ sọ nọ yin kọgbidina gbọn gbẹtọvi hatọ yetọn lẹ dali—podọ susu yetọn wẹ nọ yin yasana gbọn mẹhe dona ko basi hihọ́na yé lẹ dali. Gbọ mí ni pọ́n nujijọ he Biblu dọ dọdai yetọn delẹ.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Wánvú de he taidi dehe nọ domẹ Ebola, wẹ sọ nọ hẹn azọ̀n Marburg tọn (fièvre hémorragique de Marburg) wá.
[Nudọnamẹ tangan lẹ]
“Onú badabada de wẹ e yin dọ kinnikinni kavi nudevo de ni dù agbasa mẹtọn, mọdopolọ e ylan taun dọ wánvú ylankan de ni to dùdù we to homẹ bosọ to nudopolọ wà na mẹhe lẹdo we lẹ.”—MICHAEL OSTERHOLM, MẸHE NỌ BASI DODINNANU DO AZỌ̀N BẸPLAMẸ LẸ JI.
[Asisa Yẹdide lẹ Tọn]
© William Daniels/Panos Pictures