Weta 13
Nuhewutu Gbẹzan Jijọ-di-Jiwheyẹwhe Tọn de Zinzan Do Nọ Hẹn Ayajẹ Wá
1. Naegbọn mí do sọgan dọ dọ aliho Jehovah tọn lẹ nọ hẹn ayajẹ wá?
JEHOVAH yin ‘Jiwheyẹwhe ayajẹ tọn’ de, podọ e nọ jlo dọ hiẹ ni duvivi ogbẹ̀ tọn. (1 Timoti 1:11) Gbọn zọnlinzinzin to aliho ehe ji dali, hiẹ sọgan mọaleyi na dewe bo na tindo numimọ vivomẹninọ he siso bosọ dẹn-to-aimẹ, taidi, tọsisa tẹgbẹ̀ tọn de. Zọnlinzinzin to aliho Jiwheyẹwhe tọn ji sọ nọ sisẹ mẹde nado nọ zindonukọn to nuwiwa dodo tọn lẹ mẹ, taidi “agbowhẹn ohù tọn.” Ehe nọ hẹn ayajẹ nugbo wá.—Isaia 48:17, 18.
2. Nawẹ Klistiani lẹ sọgan yin ayajẹnọ gbọn dile e tlẹ yindọ yé nọ yin nuyiwa hẹ to aliho ylankan mẹ to whedelẹnu?
2 Mẹdelẹ sọgan jẹagọdo dọmọ, ‘Gbẹtọ lẹ nọ jiya na nuhe jlọ wiwà’ to whedelẹnu. Nugbo wẹ, podọ enẹ wẹ nuhe jọ do apọsteli Jesu tọn lẹ go. Ṣigba, dile e tlẹ yindọ yé yin homẹkẹndo, yé jaya bo zindonukọn nado to “yẹwheho Jesu Klisti tọn . . . dọ.” (Owalọ lẹ 5:40-42) Mí sọgan plọn nuplọnmẹ titengbe lẹ sọn ehe mẹ. Dopo wẹ yindọ gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn mítọn zinzan ma yin jidenu de dọ mí na nọ yin nuyiwa hẹ ganji to whepoponu gba. Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Mọwẹ, yé he jlo na nọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn mẹ to Klisti Jesu mẹ lẹ, na nọ doakọnna homẹkẹn.” (2 Timoti 3:12) Whẹwhinwhẹn ehe tọn wẹ yindọ Satani po aihọn etọn po nọ diọnukunsọ mẹhe nọ zan gbẹzan to aliho jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ. (Johanu 15:18, 19; 1 Pita 5:8) Ṣigba ayajẹ nujọnu tọn ma sinai do onú gbonu tọn lẹ ji gba. Kakatimọ, e nọ wá sọn nujikudo tintindo dọ mí to nuhe jlọ wà podọ na enẹ tọn wutu tindo alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn.—Matiu 5:10-12; Jakobu 1:2, 3; 1 Pita 4:13, 14.
3. Nawẹ sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn dona gando gbẹzan mẹde tọn go gbọn?
3 Mẹdelẹ tin he nọ lẹndọ yé sọgan tindo nukundagbe Jiwhe-yẹwhe tọn gbọn nuyiwa mẹdezejo vlavo tọn delẹ dali ṣigba sọgan wọnji e go to ojlẹ devo lẹ mẹ. Sinsẹ̀n-bibasi nugbo Jehovah Jiwheyẹwhe tọn ma tin to mọ gba. E nọ gando walọyizan mẹde tọn go to gbẹzan etọn lẹpo gblamẹ, egbesọegbesọ, to whemẹwhemẹ. Enẹwutu wẹ e sọ yin yiylọdọ “Aliho lọ.” (Owalọ lẹ 19:9; Isaia 30:21) Aliho gbẹninọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn wẹ nọ biọ to mí si nado dọho bo yinuwa to gbesisọmẹ hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn.
4. Naegbọn e do yin alemọyinu nado basi diọdo lẹ nado sọgan nọgbẹ̀ sọgbe hẹ aliho Jiwheyẹwhe tọn lẹ?
4 To whenuena Biblu plọntọ yọyọ lẹ mọdọ yé tindo nuhudo nado basi vọdiọ delẹ to gbẹzan yetọn lẹ mẹ nado sọgan hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, e sọgan paṣa yé dọmọ, ‘Be gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn ka họakuẹ na zinzan nugbo nugbo ya?’ Hiẹ sọgan tindo jide dọ nugbo wẹ? Etẹwutu? Na “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi,” podọ na enẹ tọn wutu aliho etọn lẹ yin nado hẹn ale wá na mí. (1 Johanu 4:8) Jiwheyẹwhe sọ yin nuyọnẹntọ ga bo nọ yọ́n nuhe yin dagbe hugan na mí. Na Jehovah Jiwheyẹwhe yin ganhunupotọ wutu, e penugo nado hẹn mí lodo nado hẹn ojlo mítọn nado hẹn homẹ etọn hùn to alọhẹndotena walọyizan ylankan mẹ. (Filippinu lẹ 4:13) Mì gbọ mí ni gbadopọnna nunọwhinnusẹ́n delẹ he gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn zinzan bẹhẹn bo pọ́n lehe yiyi yé do yizan mẹ nọ hẹn ayajẹ wá do.
NUGBODIDỌ NỌ DEKỌTỌN DO AYAJẸ MẸ
5. Etẹwẹ Biblu dọ dogbọn lalodido po ajojijẹ po dali?
5 Jehovah yin “Jiwheyẹwhe nugbo tọn.” (Psalm 31:5) Matin ayihaawe, hiẹ jlo nado hodo apajlẹ etọn bo yin yinyọnẹn taidi gbẹtọ nugbonọ de. Nugbodidọ nọ dekọtọn do osi mẹdetiti tọn po numọtolanmẹ dagbemẹninọ tọn po mẹ. Ṣigba, na nugbomadọ yin nuhe gbayipe tlala to aihọn ylandonọ ehe mẹ wutu, Klistiani lẹ tindo nuhudo nuflinmẹ ehe tọn dọmọ: “Mì jo lalodido dai, na mì omẹ po ni nọ dọ nugbo hẹ kọmẹnu etọn . . . Ewọ he nọ jajo, sọ jajo ba blo, ṣigba ni nọ wakoe . . . na ewọ nido tindo nado na mẹhe ma tindo.” (Efesunu lẹ 4:25, 28) Klistiani he yè yí do azọ́n mẹ nọ wazọ́n pipé po nugbonọ-yinyin po. Yé ma nọ yí nuhe yin azọ́nmẹyimẹdotọ yetọn tọn, matin alọkẹyi etọn gba. Vlavo to agbasazọ́n mẹ wẹo, to wehọmẹ, kavi to whégbè, sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn de dona yin ‘nugbonọ to onú lẹpo mẹ.’ (Heblu lẹ 13:18) Mẹdepope he hẹn lalodido kavi ajojijẹ zun aṣa ma sọgan tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn gba.—Deutelonomi 5:19; Osọhia 21:8.
6. Nawẹ nugbodidọ gbẹtọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe de tọn sọgan hẹn gigo wá na Jehovah gbọn?
6 Nugbonọ-yinyin nọ dekọtọn do dona susu mẹ. Selina yin asuṣiọsi nuhudonọ de to Aflika he yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe po nunọwhinnusẹ́n dodo tọn etọn lẹ po. To gbedopo, e mọ saki pẹvi de he owe akuẹbẹsẹdotẹn tọn lẹ tin to e mẹ po akuẹ susugege de po. To owe he mẹ yè slẹ mẹhe nọ zan alokan lẹ do yiyizan mẹ, e penugo nado dín mẹhe tindo akuẹ lọ mọ—yèdọ nukunpedo-agbànbẹdotẹntọ he jaguda lẹ jẹajo do de. E paṣa dawe lọ tlala to whenuena Selina, dile e tlẹ yindọ e tin to awutu sinsinyẹn mẹ, dla ẹ pọ́n bo gọ nuhe tin to saki lọ mẹ lẹpo jo. “Nugbodidọ mọnkọtọn dona yin ahọsuna,” wẹ dawe lọ dọ bo na ẹn sọha akuẹ de tọn. Dehe yin titengbe hugan wẹ yindọ, dawe ehe na pipa sinsẹ̀n Selina tọn. Mọwẹ, walọyizan nugbodidọ tọn lẹ nọ doaṣọna nuplọnmẹ Biblu tọn lẹ, nọ pagigona Jehovah Jiwheyẹwhe, bo nọ hẹn ayajẹ wá na sinsẹ̀n-basitọ nugbodọtọ etọn lẹ.—Titu 2:10; 1 Pita 2:12.
ALỌTUTLU NỌ HẸN AYAJẸ WÁ
7. Etẹwẹ ylan to akọhiho mẹ?
7 Ayajẹ tin to yinyin alọtlutọ mẹ, ṣigba nukunkẹnnọ lẹ ma na “dugu ahọludu Jiwheyẹwhe tọn” gba. (1 Kọlintinu lẹ 6:10) Wunmẹ nukunkẹn tọn dopo wẹ akọhiho, ehe yin aliho de nado duale gbọn nuhẹnbu mẹdevo lẹ tọn dali. Homẹ Jehovah tọn ma nọ hùn do mẹhe yin “adọwhẹ́nnọ na ale wutu [go] gba.” (1 Timoti 3:8) Etlẹ yin to fie akọhiho yin nuhe sọgbe hẹ osẹ́n te bọ mẹde nọ hòakọ na ayidedai, e sọgan lẹzun mẹhe peve do e mẹ bo na to zize walọyizan he ko và gbẹzan susu sudo daga. Akọhiho nọ saba hẹn yajiji wá na whẹndo akọhotọ lọ tọn, he sọgan tindo akuẹ vude nado họ̀ dandannu lẹ taidi núdùdù po avọ̀ po.—1 Timoti 6:10.
8. Nawẹ Jesu zé apajlẹ dagbe alọtutlu tọn dai gbọn, podọ nawẹ mí sọgan yin alọtlutọ gbọn?
8 Na owanyi alọtutlu yetọn tọn wutu, Klistiani lẹ nọ mọ ayajẹ yí to alọgigọna mẹdevo lẹ mẹ, titengbe hatọ yisenọ he tin to hudo mẹ lẹ. (Jakobu 2:15, 16) Whẹpo Jesu do wá aigba ji, e doa-yi walọ alọtutlu Jiwheyẹwhe tọn hlan gbẹtọvi lẹ go. (Owalọ lẹ 14:16, 17) Jesu lọsu zé whenu etọn, nugopipe apọ̀nmẹ tọn etọn, po ogbẹ̀ etọn po jó do ota gbẹtọvi lẹ tọn mẹ. Na enẹ tọn wutu, e tindo jẹhẹnu lọ ganji nado dọmọ: “Nado namẹ do dona hú nado mọyi.” (Owalọ lẹ 20:35) Jesu sọ dọho dagbe dogbọn asuṣiọsi wamọnọ he gbọn alọtutlu dali do yí abọgankuẹ flinflin awe do akuẹgbá tẹmpli tọn mẹ, na e yí “ehe e tindo lẹpo” jó wutu. (Malku 12:41-44) Islaelivi hohowhenu tọn lẹ po Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ po wleawu apajlẹ johẹmẹ ayajẹnọ tọn lẹ to godonọnamẹ agbasanu lẹ tọn nina hlan agun lẹ po azọ́n Ahọluduta lọ tọn po to egbehe. (1 Otannugbo lẹ 29:9; 2 Kọlintinu lẹ 9:11-14) To yidogọmẹ na nunina agbasanu tọn lẹ bibasi na lẹndai ehelẹ, Klistiani egbezangbe tọn lẹ nọ na pipa hlan Jehovah po ayajẹ po bo nọ zan gbẹzan yetọn lẹ to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ. (Lomunu lẹ 12:1; Heblu lẹ 13:15) Jehovah nọ dona yé na yíyí whenu yetọn, huhlọn, po nutindo devo lẹ po zan, gọna akuẹ, nado nọgodona sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ bo zé azọ́n lẹdo aihọn pe lọ heyin yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn didọ daga.—Howhinwhẹn lẹ 3:9, 10.
NINỌMẸ DEVO LẸ HE NỌ YIDOGỌNA AYAJẸ
9. Etẹwẹ ylan to ahàn sinsinyẹn nùnù zẹjlẹgo mẹ?
9 Nado sọgan yin ayajẹnọ, Klistiani lẹ sọ dona ‘payi nugopipe nulẹnpọn yetọn lẹ tọn go ga.’ (Howhinwhẹn lẹ 5:1, 2) Ehe nọ biọ dọ yé ni hia bo lẹnayihamẹpọn do Ohó Jiwheyẹwhe tọn po owe Biblu tọn he sọgbe lẹ po ji. Ṣigba onú delẹ tin he yè dona dapana. Di dohia, ahàn sinsinyẹn nùnù zẹjlẹgo sọgan hẹn mẹde ma nado yọ́n nuhe wà e te ba. To ninọmẹ mọnkọtọn mẹ, mẹsusu nọ tindo mahẹ to walọyizan fẹnnuwiwa tọn mẹ, nọ yinuwa po fifiẹ po, bo nọ hẹn owùnu-jijọ ajiji he sọgan hùmẹ tọn lẹ wá. Abajọ Biblu dọ dọ ahannumunọ lẹ ma na dugu Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn. (1 Kọlintinu lẹ 6:10) Na tintindo nujikudo nado yin “owùnzanọ” wutu, Klistiani nugbo lẹ nọ dapana ahannumu, podọ ehe nọ gọalọna yé nado zé ayajẹ daga to ṣẹnṣẹn yetọn.—Titu 2:2-6.
10. (a) Naegbọn Klistiani lẹ ma do nọ zan taba? (b) Alemọyinu tẹlẹ wẹ nọ wá sọn túntún mẹde dote sọn walọyizan he mẹ yè ko peve do lẹ mẹ?
10 Agbasa he wé nọ yidogọna ayajẹ. Ṣogan mẹsusu nọ lẹzun mẹhe peve to atinkẹn awugblenamẹ tọn lẹ mẹ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo yizan taba tọn ji. Titobasinanu Agbasalilo Aihọn Tọn na linlin dọ siga-nùnù “nọ hù livi atọ̀n gbẹtọ lẹ tọn to owhe dopodopo mẹ.” Mẹde túntún dote sọn walọyizan siga-nùnù tọn si sọgan sinyẹn na awufiẹsa whenu pẹẹde tọn lẹ wutu. To alọdevo mẹ, suhugan mẹhe ko nọ nù siga dai lẹ tọn nọ donu alemọyinu he yé ko tindo lẹ go taidi agbasalilo dagbe po akuẹ susu tintindo po go na nuhudo whédo tọn lẹ. Mọwẹ, dùdù to walọyizan siga-nùnù kavi pipeve to atinkẹn sinsinyẹn devo lẹ yiyizan mẹ na yidogọna agbasa wiwe de, ayihadawhẹnamẹnu wiwe de, po ayajẹ nugbo tọn po.—2 Kọlintinu lẹ 7:1.
AYAJẸ TO ALỌWLE MẸ
11. Etẹwẹ yin bibiọtomẹsi nado tindo alọwle yẹyinọ he dẹn-to-aimẹ bo sọgbe hẹ osẹ́n?
11 Mẹhe nọ nọpọ taidi asu po asi po lẹ dona hẹn ẹn diun dọ alọwle yetọn ko yin kandai basina to ahọlu de. (Malku 12:17) Yé sọ dona pọ́n alọwlemẹ bibiọ hlan taidi azọngban sinsinyẹn de. Nugbo wẹ dọ, kinklan sọgan lẹzun dandannu to whẹho godomanọnamẹ sọn ojlomẹ wá, huhlọn ṣiṣizan zẹjlẹgo, kavi gbigbọmẹnu lẹ zize do owù mẹ pete tọn lẹ mẹ. (1 Timoti 5:8; Galatianu lẹ 5:19-21) Ṣigba hogbe Paulu tọn lẹ to 1 Kọlintinu lẹ 7:10-17 na tuli alọwlemẹ lẹ nado nọpọ. Nugbo, na ayajẹ nugbo tọn, yé dona yin nugbonọ hlan ode awetọ yetọn. Paulu wlan dọmọ: “Mì gbọ alọwle ni yin tintindo to ogbégbigbò mẹ to omẹ popo mẹ, mì sọ dike yè hẹn [adọ́zan alọwle tọn] flu blo: na gàlọtọ po ayọdetọ lẹ po wẹ Jiwheyẹwhe na dawhẹna.” (Heblu lẹ 13:4) Hogbe lọ ‘adọ́zan alọwle tọn’ do kọndopọ zanhẹmẹ tọn hia to sunnu po yọnnu po he ko wlealọ hẹ ode awetọ yetọn to osẹ́n liho hia. Kọndopọ zanhẹmẹ tọn depope, taidi alọwiwle hẹ hugan yọnnu dopo, ma sọgan yin zẹẹmẹ basina taidi “tintindo to ogbégbigbò mẹ to omẹ popo mẹ” gba. Humọ, Biblu gblewhẹdo zanhẹmẹ jẹnukọnna alọwle po zanhẹmẹ sunnu po sunnu po tọn.—Lomunu lẹ 1:26, 27; 1 Kọlintinu lẹ 6:18.
12. Etẹwẹ yin delẹ to sinsẹ́n ylankan ayọdide tọn lẹ mẹ?
12 Ayọdide sọgan hẹn awuvivi whenu-gli agbasa tọn wá, ṣigba e ma nọ dekọtọn do ayajẹ nugbo mẹ gba. E ma nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn gba podọ sọgan hẹn ayihadawhẹnamẹnu omẹ lọ tọn hoapa. (1 Tẹsalonikanu lẹ 4:3-5) Kọdetọn awubla zanhẹmẹ he ma sọgbe hẹ osẹ́n tọn lẹ sọgan yin SIDA po asamẹzọ̀n devo lẹ po. “E ko yin sọha yí na dọ livi 250 gbẹtọ lẹ tọn lẹdo aihọn pe wẹ nọ bẹ́ ofùn to whemẹwhemẹ, podọ diblayi livi 50 lẹ po asamẹzọ̀n devo lẹ po,” wẹ linlin dotowhé tọn de dọ. Nuhahun ohò he yè ma jlo tọn lẹ sọ tin ga. Titobasina Mẹjitọ-yinyin Akọjọpli Tọn na linlin dọ, lẹdo aihọn pe, nuhe hugan livi 15 yọnnu jọja lẹ tọn he owhe yetọn bẹsọn 15 jẹ 19 wẹ nọ mọhò to owhe dopodopo mẹ, podọ mado atọ̀n to yé mẹ wẹ nọ dehò. Linlin de dohia dọ to otò Aflika tọn de mẹ, gigẹdẹ-yinyin hòdide tọn nọ dekọtọn do 72 to kanweko ji okú tọn mẹ to viyọnnu jọja lẹpo ṣẹnṣẹn. Ayọdetọ delẹ sọgan họngán sọn azọ̀n po hòmimọ po mẹ ṣigba yé ma sọgan họngán sọn awugble numọtolanmẹ tọn si gba. Mẹsusu nọ hẹn osi mẹdetiti tọn yetọn bú podọ bo tlẹ nọ gbẹwanna yede.
13. Nuhahun dogọ tẹlẹ wẹ nọ yin hinhẹnwa gbọn ayọdide dali, podọ etẹwẹ to nukọn na mẹhe zindonukọn nado to ogalọtọ po ayọdetọ yin lẹ?
13 Dile e tlẹ yindọ ayọdide sọgan yin jijona, dodonu dolido Owe wiwe tọn de wẹ e yin na gbẹdai to ada alọwlemẹ homẹvọnọ lọ tọn mẹ. (Matiu 5:32; yijlẹdo Hosea 3:1-5 go.) To whenuena fẹnnuwiwa mọnkọtọn dekọtọn do gbakija alọwle tọn mẹ, ehe sọgan hẹn awugble numọtolanmẹ dẹn-to-aimẹ tọn lẹ wá alọwlemẹ dai tọn lọ lẹ po ovi yetọn lẹ po ji. Na dagbe whẹndo gbẹtọvi lẹ tọn wutu, Ohó Jiwheyẹwhe tọn zinnudeji dọ whẹdida agọ̀ ehe na wá gàlọtọ po ayọdetọ he ma lẹnvọjọ lẹ po ji. Humọ, e dohia hezeheze dọ mẹhe nọ doalọ to fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn mẹ lẹ “ma na dugu ahọludu Jiwheyẹwhe tọn.”—Galatianu lẹ 5:19, 21.
“MA YIN AIHỌN TỌN”
14. (a) Etẹwẹ yin delẹ to wunmẹ hùnsinsẹ̀n he gbẹtọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ dapana mẹ? (b) Anademẹ tẹwẹ yin awu etọn wle to Johanu 17:14 po Isaia 2:4 po mẹ?
14 Mẹhe jlo nado hẹn homẹ Jehovah tọn hun bo duvivi dona Ahọluduta lọ tọn lẹ sọ nọ dapana boṣiọsinsẹ̀n to aliho lẹpo mẹ. Biblu dohia dọ e jẹagọ nado basi yẹdide lẹ bo sẹ̀n yé, gọna dehe yin Klisti tọn lẹ, kavi onọ̀ Jesu tọn, Malia. (Eksọdusi 20:4, 5; 1 Johanu 5:21) Enẹwutu, Klistiani nugbo lẹ ma nọ basi sinsẹ̀n hlan boṣiọ pipa lẹ, satin lẹ, po yẹdide lẹ po gba. Yé sọ nọ dapana wunmẹ aliho wintinwintin hùnsinsẹ̀n tọn lẹ, taidi walọ mẹdezejo hlan asia tọn lẹ kavi ohàn he nọ pagigona akọta lẹ jìjì. To whenuena yé yin hinhẹn po huhlọn po nado basi onú mọnkọtọn lẹ, yé nọ flin hogbe Jesu tọn lẹ hlan Satani dọmọ: “Hiẹ na litaina Oklunọ Jiwheyẹwhe towe, ewọ dopokẹdẹ wẹ hiẹ na nọ sẹ̀n.” (Matiu 4:8-10) Jesu sọ dọ dọ hodotọ etọn lẹ “ma yin aihọn tọn” gba. (Johanu 17:14) Ehe zẹẹmẹdo tintin to kada na nuhe du whẹho tonudidọ tọn lẹ po gbẹninọ po jijọho po to gbesisọmẹ hẹ Isaia 2:4, he dọmọ: “E [Jehovah Jiwheyẹwhe] na dawhẹ to akọta lẹ ṣẹnṣẹn, e na wọhẹ omẹ susu: akọta ma to na ze ohi do akọta ji ba, mọ yé ma to na plọn awhànfun ba.”
15. Etẹwẹ Babilọni Daho lọ yin, podọ etẹwẹ suhugan Biblu plọntọ yọyọ lẹ basi nado tọ́n sọn e mẹ?
15 “Ma yin aihọn tọn” sọ zẹẹmẹdo kansinsánna gbẹdido lẹpo hẹ “Babilọni daho” lọ, yèdọ ahọluigba aihọn sinsẹ̀n lalo tọn. Sinsẹ̀n-bibasi mawé bẹjẹeji bo gbayipe sọn Babilọni hohowhenu tọn kaka jẹ whenuena e wá yitẹn awugble gbigbọmẹ tọn do gbẹtọ lẹ ji lẹdo aihọn pe. “Babilọni daho” lọ bẹ́ sinsẹ̀n lẹpo he sinsẹ̀n-nuplọnmẹ yetọn lẹ po nuwiwa yetọn lẹ po ma tin to gbesisọmẹ hẹ oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn lẹ hẹn. (Osọhia 17:1, 5, 15) Sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jehovah tọn depope ma na doalọ to nuwiwa bẹwlu yise tọn lẹ mẹ gbọn mahẹ tintindo to sinsẹ̀n lẹ kavi gbẹdido gbigbọmẹ tọn tintindo po ada depope to Babilọni Daho lọ po gba. (Osọha lẹ 25:1-9; 2 Kọlintinu lẹ 6:14) Nalete, susu Biblu plọntọ yọyọ lẹ tọn ko yí wekanhlanmẹ gbẹ́mẹ-tintlọ́n tọn lẹ hlan titobasinanu sinsẹ̀n he mẹ yé ko tin te dai tọn. Ehe ko hẹn yé sẹpọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ pẹkipẹki, dile yè dopagbe etọn do dọmọ: “Mì tọ́n sọn ṣẹnṣẹn yetọn, bo nọ ola, mì gàn do onú mawé go blo; yẹn nasọ yí mì, [wẹ Jehovah dọ].” (2 Kọlintinu lẹ 6:17; Osọhia 18:4, 5) Be e ma yin alọkẹyi mọnkọtọn gbọn Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn dali wẹ yin nuhe hiẹ tindo ojlo etọn vẹkuvẹku ya?
DIDÀ HÙNWHẸ WHEMẸWHEMẸ TỌN LẸ PỌ́N
16. Naegbọn Klistiani nugbo lẹ ma do nọ payi hùnwhẹ Noẹli tọn go?
16 Gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn nọ hẹn mí jẹ mẹdekannu sọn hùnwhẹ gbọjẹzan aihọn mẹ tọn lẹ he nọ saba yin agbanpẹnmẹnu lẹ si. Di dohia, Biblu ma do azán taun he gbè Jesu yin jiji te hia gba. ‘Yẹn lẹndọ Jesu yin jiji to 25 décembre wẹ sin!’ wẹ mẹdelẹ sọgan dọ. Ehe ma sọgan yọnbasi na e kú to ojlẹ amàkikọ owhe 33 W.M. tọn whenu to owhe 33 1/2 mẹvi whenu. Humọ, to ojlẹ jiji etọn whenu, lẹngbọhọtọ lẹ “to odanji to lẹngbọpa yetọn họ́ to ozán mẹ.” (Luku 2:8) To aigba Islaeli tọn ji, vivọnu décembre tọn yin ojlẹ jikun, po avivọ po tọn, to ehe mẹ lẹngbọ lẹ nọ yin ginglọn do apó mẹ nado basi hihọ́ na yé sọn jẹhọn awéwe tọn si. Na taun tọn, 25 décembre yin kinklandovo gbọn Lomunu lẹ dali taidi jijizan yẹwhe owhè tọn yetọn tọn. Na owhe kanweko lẹ to whenuena Jesu tọ́n sọn aigba ji godo, Klistiani atẹṣitọ lẹ kẹalọyi azán ehe na hùnwhẹ jijizan Klisti tọn. Etomọṣo, Klistiani nugbo lẹ ma nọ basi hùnwhẹ Noẹli tọn kavi gbọjẹzan depope he sinai do yise sinsẹ̀n lalo tọn ji gba. Na yé nọ na Jehovah mẹdezejo popo wutu, yé ma sọ nọ doayi gbọjẹzan he nọ pagigona gbẹtọvi mapenọ lẹ kavi akọta lẹ gba.
17. Naegbọn omẹ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma nọ wà hùnwhẹ jijizan tọn, podọ naegbọn ovi Klistiani tọn lẹ do nọ yin ayajẹnọ hugan?
17 Biblu zinnudo kiki hùnwhẹ jijizan tọn awe ji tlọlọ, awe lọ lẹpo gando dawe he ma nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe lẹ go. (Gẹnẹsisi 40:20-22; Matiu 14:6-11) To whenuena e yindọ Owe wiwe lẹ ma do jijizan dawe pipé lọ Jesu Klisti tọn hia, naegbọn mí nado na ayidonugo vonọtaun hlan jijizan gbẹtọvi mapenọ lẹ tọn? (Yẹwhehodọtọ 7:1) Na nugbo tọn, mẹjitọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma nọ nọtepọn azán vonọtaun de nado do owanyi hia ovi yetọn lẹ gba. Klistiani awhlivu owhe-13-mẹvi de gblọn dọmọ: “Yẹn po whẹndo ṣie po nọ daihun taun. . . . Yẹn sẹpọ mẹjitọ ṣie lẹ taun, podọ eyin ogbẹ́ ṣie lẹ kàn nuhewutu yẹn ma do nọ basi hùnwhẹ gbọjẹzan tọn sè mi, yẹn nọ dọna yé dọ azán lẹpo wẹ yẹn do nọ basi hùnwhẹ.” Visunnu jọja Klistiani owhe 17 mẹvi de dọmọ: “To owhé mítọn gbè, ojlẹ susu wẹ mí do nọ namẹ nunina lẹ to owhe dopo gblamẹ.” Ayajẹ daho nọ dekọtọn to whenuena nunina lẹ yin nina to aliho afọsu-afọsi tọn de mẹ.
18. Hùnwhẹ whemẹwhemẹ tọn dopo akàn tẹwẹ Jesu degbena hodotọ etọn lẹ nado nọ basi, podọ etẹwẹ e nọ flin mí?
18 Na mẹhe to afọdona gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ, azán dopo wẹ tin to whemẹwhemẹ he dona yin ayidego. Enẹ wẹ yin Tenu-núdùdù Oklunọ Tọn, he nọ saba yin yiylọdọ Oflin okú Klisti tọn. Gando e go, Jesu degbena hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Mì nọ wà ehe to oflin ṣie mẹ.” (Luku 22:19, 20; 1 Kọlintinu lẹ 11:23-25) To whenuena Jesu zé núdùdù ehe dai to ozán 14 Nisan owhe 33 W.M. mẹ tọn, e yí akla madotọ́n po ovẹn vẹẹ he nọtena ohùn agbasa gbẹtọvi pipé etọn tọn po zan. (Matiu 26:26-29) Yẹhiadonu ehelẹ nọ yin mahẹ tindo to e mẹ gbọn Klistiani he yè yiamisisadode gbọn gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali. Yé ko yin hinhẹn biọ alẹnu yọyọ lọ mẹ podọ biọ alẹnu Ahọluduta lọ tọn mẹ, bọ yé tindo todido olọn mẹ tọn. (Luku 12:32; 22:20, 28-30; Lomunu lẹ 8:16, 17; Osọhia 14:1-5) Etomọṣo, alemọyinu lẹ nọ yin numimọ etọn tindo gbọn mẹhe wá nuwiwa whèjai lọ tọn tẹnmẹ he sọgbe hẹ 14 Nisan to sunzanhiawe Ju hohowhenu tọn mẹ lẹ dali. Yé nọ yin finflin dogbọn owanyi he yin didohia gbọn Jehovah Jiwheyẹwhe po Jesu Klisti po dali to ovẹsè avọ́sinsan ofligọ ylando tọn he nọ hẹn ogbẹ̀ madopodo yọnbasi na mẹhe tindo nukundagbe sọn olọn mẹ wá lẹ.—Matiu 20:28; Johanu 3:16.
AZỌ́N PO AYIDEDAI PO
19. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Klistiani lẹ nọ pannukọn to gbẹzan dùdù po nùnù po tọn zinzan mẹ?
19 Klistiani nugbonọ lẹ tin to dandannu glọ nado nọ wazọ́n sinsinyẹn bo wleawuna nuhudo yedelẹ tọn. Hinhẹn ehe di nọ hẹn numọtolanmẹ pekọ tintindo tọn wá na tatọ whẹndo tọn lẹ. (1 Tẹsalonikanu lẹ 4:11, 12) Na nugbo tọn, eyin agbasazọ́n Klistiani de tọn jẹagọdo Biblu, ehe na fìn ayajẹ sọn e si. Ṣogan, e nọ vẹawu na Klistiani de nado mọ agbasazọ́n he tin to gbesisọmẹ hẹ nujinọtedo Biblu tọn lẹ to whedelẹnu. Di dohia, e nọ yin bibiọ to mẹhe yè yí do azọ́n mẹ delẹ si nado klọ ahisinọ lẹ. To alọdevo mẹ, azọ́nmẹyimẹdotọ delẹ na kọngbedopọ nado kẹalọyi ayihadawhẹnamẹnu azọ́nwatọ nugbonọ de tọn, ma nado jlo nado hẹn mẹyidoazọnmẹ azọ́n sinsinyẹnwatọ nugbonọ bú. Ṣigba, depope he whẹho lọ sọgan yin, hiẹ sọgan tindo jide dọ Jiwheyẹwhe na dona vivẹnudido nugbonọ towe nado dín agbasazọ́n he na na we ayihadawhẹnamẹnu wiwe de.—2 Kọlintinu lẹ 4:2.
20. Naegbọn mí dona payi ayidedai he yé nọ dè mẹ?
20 To whenuena e yindọ Jiwheyẹwhe nọ jlo dọ devizọnwatọ etọn lẹ ni yin ayajẹnọ, mí dona hẹn azọ́n sinsinyẹn wiwà tin to jlẹkaji po ojlẹ ayidedai tọn lẹ po gọna ojlẹ gbọjẹ tọn. (Malku 6:31; Yẹwhehodọtọ 3:12, 13) Aihọn Satani tọn nọ na tuli ayidedai jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Ṣigba nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn, mí dona yọ̀n owe he mí na nọ hia lẹ, tito-to-whinnu ladio po ohàn he mí na nọ dotoai hlan lẹ po, gọna hànsìnnọ wèdutọ oploji tọn lẹ, yẹdide to okànji lẹ, aihundida lẹ, tito-to-whinnu televiziọn tọn lẹ po video he mí na nọ pọ́n lẹ po. Eyin ayidedai he mí dè to ojlẹ de mẹ wayi jẹagọdo avase owe wiwe tọn mọnkọtọn lẹ taidi Deutelonomi 18:10-12, Psalm 11:5, po Efesunu lẹ 5:3-5 po, mí na hẹn homẹ Jehovah tọn hun podọ bo na yin ayajẹnọ hugan eyin mí basi vọjlado lẹ.
OSI NA OGBẸ̀ PO OHÙN PO
21. Nawẹ osi tintindo na ogbẹ̀ dona gando pọndohlan mítọn gando hòdide, po walọyizan mítọn lẹ po go gbọn?
21 Nado sọgan tindo ayajẹ nujọnu tọn, mí dona pọ́n ogbẹ̀ gbẹtọvi tọn hlan taidi onú wiwe, yèdọ dile Jehovah nọ pọ́n ẹn hlan do. Ohó etọn gbẹnuna mí ma nado hùmẹ. (Matiu 19:16-18) Na nugbo tọn, Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn hlan Islaeli dohia dọ e nọ pọ́n okẹ́n he tin to adọ̀mẹ hlan taidi ogbẹ̀ họakuẹ de—e ma yin nuhe yè na vasudo de gba. (Eksọdusi 21:22, 23) Na enẹtọn wutu, mí ma dona yí ogbẹ̀ do daihun gbọn yizan taba tọn, agbasa mídelẹ tọn ṣiṣizan po amasin adínọ lẹ po kavi ahàn sinsinyẹn nùnù, kavi zize ogbẹ̀ mídelẹ tọn do owù mẹ to aliho he ma jẹ de mẹ gba. Mọdopolọ wẹ mí ma dona doalọ to yanwle depope he nọ zé ogbẹ̀ do owù mẹ kavi gbẹkọ avase hihọ́ tọn, he sọgan dekọtọn do ohùnhọ́-dùdù mẹ.—Deutelonomi 22:8.
22. (a) Etẹwẹ yin pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn na ohùn po yizan etọn po? (b) Ohùn mẹnu tọn kẹdẹ wẹ nọ whlẹn ogbẹ̀ gán nugbo nugbo?
22 Jehovah dọna Noa po whẹndo etọn po dọ ohùn nọtena alindọn, kavi ogbẹ̀ lọ. Na enẹ tọn wutu, Jiwheyẹwhe dosẹ́n na yé ma nado dù ohùn depope. (Gẹnẹsisi 9:3, 4) To whenuena e yindọ ovivi yetọn lẹ wẹ mí yin, osẹ́n enẹ tin to ota mímẹpo tọn ji. Jehovah dọna Islaelivi lẹ dọ ohùn dona yin sinsọ̀n do aigba podọ ma dona yin yiyizan na lẹndai mẹdetiti tọn lẹ gba. (Deutelonomi 12:15, 16) Podọ osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn do ohùn ji yin vivọdọ to whenuena Klistiani owhe kanweko tintan mẹ tọn lẹ yin didọna dọmọ: “Mì jagọ̀ sọn . . . ohùn kọn.” (Owalọ lẹ 15:28, 29) Na osi tintindo na wiwe-yinyin ogbẹ̀ tọn wutu, gbẹtọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma nọ kẹalọyi ohùn-dido gba, yèdọ eyin mẹdevo lẹ tlẹ kudeji dọ aliho nuwiwa mọnkọtọn tọn na yin gbẹwhlẹngán tọn de. Amasin he nọ yin yiyizan do ohùn tẹnmẹ he yin alọkẹyi hlan Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ ko sọawuhia nado yọn-na-yizan bo ma nọ zé mẹde do owù hùndido tọn lẹ mẹ gba. Klistiani lẹ yọnẹn dọ hùnsọndai Jesu tọn kẹdẹ wẹ yin nuhe sọgan whlẹn ogbẹ̀ gán nugbo nugbo. Yise tintindo to e mẹ nọ hẹn jona wá po todido ogbẹ̀ mavọmavọ tọn po.—Efesunu lẹ 1:7.
23. Alemọyinu tẹlẹ wẹ tin to gbẹzan aliho jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn zinzan mẹ?
23 E họnwun dọ, gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn zinzan nọ biọ vivẹnudido. E sọgan dekọtọn do vlẹko mẹ sọn hagbẹ whẹndo tọn lẹ kavi họntọn lẹ si. (Matiu 10:32-39; 1 Pita 4:4) Ṣigba ale gbẹzan mọnkọtọn zinzan tọn lẹ hugan whlepọn depope tlala. E nọ dekọtọn do ayihadawhẹnamẹnu wiwe de tintindo mẹ bo nọ wleawu haṣinṣan wiwe de tintindo hẹ hatọ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn mítọn lẹ. (Matiu 19:27, 29) Enẹgodo, lẹnnupọn do gbẹninọ kakadoi to aihọn yọyọ dodo Jiwheyẹwhe tọn mẹ ji ga. (Isaia 65:17, 18) Podọ lehe ayajẹ tin to gbekọndopọ hẹ ayinamẹ Biblu tọn bo gbọnmọ dali do to ahún Jehovah tọn hẹn jaya mẹ do sọ! (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Abajọ bọ gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn do nọ hẹn ayajẹ wá!—Psalm 128:1, 2.
TẸ́N OYỌNẸN TOWE PỌ́N
Whẹwhinwhẹn tẹlẹ wutu wẹ gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn zinzan do nọ hẹn ayajẹ wá?
Diọdo tẹlẹ wẹ gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn zinzan sọgan biọ?
Naegbọn hiẹ do jlo nado zan gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn?
[Yẹdide to weda 125]
Hinhẹn nuwiwa lẹ tin to jlẹkaji po ojlẹ ayidedai tọn lẹ po sọgan yidogọna ayajẹ mẹhe to gbẹzan jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn zan lẹ tọn