Yí Dewe Zan Na Wehihia

KANLIN lẹ ma sọgan wà nuhe hiẹ to wiwà todin gba. Na dotẹnmẹ lọ ma hundote nado yì wehọmẹ wutu, omẹ 1 to gbẹtọ 6 mẹ ma ko plọn nado hiawe gba—podọ na mẹhe ko plọn nado hiawe lẹ, mẹsusu ma nọ wàmọ to gbesisọmẹ gba. Ṣogan, nugopipe towe nado hiawe nọ hẹn we penugo nado zingbejizọnlin yì otò devo lẹ mẹ, nado dukosọ hẹ gbẹtọ he gbẹzan yetọn sọgan hẹn towe pọnte, podọ nado mọ oyọnẹn yọn-na-yizan he na gọalọna we nado pehẹ ahunmẹdunamẹnu gbẹ̀mẹ tọn lẹ yí.

Nugopipe nado hiawe nọ yinuwado lehe jọja de nọ mọaleyi sù sọ sọn wehọmẹ yìyì etọn mẹ ji. Eyin e to agbasazọ́n dín, nugopipe wehihia etọn tọn sọgan yinuwado wunmẹ azọ́n he e na penugo nado mọ ji podọ ganmẹ he e dona yí do wazọ́n nado sọgan wleawuna dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ. Whési he yọnwehia ganji lẹ nọ penugo ganji nado penukundo whẹndo yetọn lẹ go na nuhe dù núdùdù he sọgbe dùdù, wiwejininọ, po aliginglọnna azọ̀n po. Onọ̀ he yin wehiatọ dagbe lẹ sọ sọgan yinuwado whinwhẹ́n apọ̀nmẹ tọn ovi yetọn lẹ tọn ji to aliho dagbe mẹ.

Na nugbo tọn, ale daho hugan he nọ wá sọn wehihia mẹ wẹ yindọ e sọgan hẹn we penugo nado “mọ oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn.” (Howh. 2:5) Suhugan aliho he mẹ mí nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe te lẹ bẹ nugopipe lọ nado hiawe hẹn. Owe-wiwe po owe sinai-do-Biblu ji lẹ po nọ yin hihia to opli agun tọn lẹ ji. Kọdetọn dagbenọ-yinyin towe to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ nọ yin nuyiwadeji tlala gbọn lehe hiẹ nọ hiawe do dali. Podọ awuwiwlena nuwiwa ehelẹ bẹ wehihia hẹn. Enẹwutu whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn towe sinai do aṣa wehihia towe tọn lẹ ji jẹ obá daho de mẹ.

Yí Dotẹnmẹ Hundote lọ Zan Ganji

Delẹ to mẹhe to aliho Jiwheyẹwhe tọn plọn lẹ mẹ ma plọnwe sọmọ gba. Yé sọgan tindo nuhudo nado yin pinplọn nado hiawe nado sọgan hẹn nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn yetọn pọnte. Kavi yé sọgan tindo nuhudo alọgọ mẹdetiti tọn nado hẹn azọ́nyinyọnẹn wehihia tọn yetọn lẹ pọnte. Eyin nuhudo tin to lẹdo de mẹ, agun lẹ nọ dovivẹnu nado basi tito klasi yọ́nhia po yọ́nkan tọn lẹ po to alọnuwe Yí Dewe Zan na Wehihia po Wekinkan Po mẹ. Fọtọ́n susu lẹ ko mọaleyi taun sọn awuwledainanu ehe mẹ. Na nugopipe nado hiawe ganji yin nujọnu sọmọ wutu, agun delẹ basi tito na klasi wehihia hinhẹn pọnte tọn lẹ nado nọ yin bibasi to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ Wehọmẹ Lizọnyizọn Yẹwhehọluduta tọn. Fie klasi mọnkọtọn lẹ ma tlẹ tin-to-aimẹ te, mẹde sọgan basi nukọnyiyi dagbe gbọn whenu delẹ yiyizan egbesọegbesọ nado hiawe daga dali podọ gbọn wehọmẹ lọ yìyì to gbesisọmẹ bo nọ tindo mahẹ to e mẹ dali.

E blawu dọ, aihundida he nọ dó nukiko namẹ lẹ po televiziọn po ko hẹn mẹsusu nado gbẹkọ wehihia go. Televiziọn pinpọ́n po wehihia vlavo tọn po sọgan glọnalina nukọnyiyi azọ́nyinyọnẹn wehihia mẹde tọn po nugopipe etọn po nado lẹnnupọn bo yihojlẹdohogo ganji podọ nado didẹ́ to hodidọ mẹ.

Owe he nọ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ Biblu mẹ lẹ nọ yin awuwlena gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ dali. Ehelẹ nọ hẹn nudọnamẹ susugege tin-to-aimẹ gando whẹho tangan gbigbọmẹ tọn lẹ go. (Mat. 24:45; 1 Kọl. 2:12, 13) Yé sọ nọ hẹn mí yọ́n onú titengbe he to yìyì to aihọn mẹ lẹ po zẹẹmẹ yetọn po, bo nọ gọalọna mí nado jẹakọ hẹ aihọn jọwamọ tọn ganji, bosọ nọ plọn mí lehe mí na pehẹ whẹho he gando mí go lẹ do. Hú popolẹpo, yé nọ zinnudo lehe mí sọgan sẹ̀n Jiwheyẹwhe po alọkẹyi po bo mọ nukundagbe etọn ji. Wehihia he jlọmẹdote mọnkọtọn na gọalọna we nado whẹ́n bo lẹzun gbẹtọ gbigbọnọ de.

Nugbo wẹ dọ, nugopipe lọ nado hiawe ganji ma zẹẹmẹdo dọ hiẹ ko tindo walọdagbe gba. Azọ́nyinyọnẹn lọ dona yin yiyizan to aliho dagbe mẹ. Taidi núdùdù, mí dona nọ ṣinyan owe he mí na hia lẹ. Naegbọn hiẹ nado dù núdùdù he ma nọ namẹ agbasalilo dagbe kavi he tlẹ sọgan hù we? To aliho dopolọ mẹ, naegbọn hiẹ na hia owe, etlẹ yin gbọn kosọdudu dali, he sọgan hẹn ayiha po ahun po gblezọn? Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ dona wleawuna nujinọtedo he mí nọ yizan nado yọ́n owe depope he mí de nado hia. Whẹpo do de nuhe hiẹ na hia, hẹn wefọ mọnkọtọn lẹ taidi Yẹwhehodọtọ 12:12, 13; Efesunu lẹ 4:22-24; 5:3, 4; Filippinu lẹ 4:8; Kọlọsinu lẹ 2:8; 1 Johanu 2:15-17; po 2 Johanu 10 po do ayiha mẹ.

Hiawe po Linlẹn Dagbe Po

Nujọnu-yinyin linlẹn dagbe tọn to wehihia mẹ nọ lẹzun nuhe họnwun eyin mí gbadopọnna kandai Wẹndagbe tọn lẹ. Di apajlẹ, to Wẹndagbe Matiu tọn mẹ, mí mọ bọ Jesu to kanbiọ mọnkọtọn lẹ taidi “Mìwlẹ ma hia?” podọ “Mìwlẹ ma ko hia [ehe] gbede?” kanse nukọntọ sinsẹ̀n tọn he tindo oyọnẹn yiaga lẹ whẹpo do na yé gblọndo Owe-wiwe tọn hlan kanbiọ ayiha wintinwintin tọn yetọn lẹ. (Mat 12:3, 5; 19:4; 21:16, 42; 22:31) Nuhe mí plọn sọn ehe mẹ wẹ yindọ eyin linlẹn he wutu mí do to wehia ma sọgbe, mí sọgan wá tadona he ma sọgbe lẹ kọ̀n kavi gbọ̀ nuagokun lọ go pete. Falesi lẹ nọ hia Owe-wiwe na yé lẹndọ gbọn ehelẹ gblamẹ, yé na mọ ogbẹ̀ madopodo yí. Dile Jesu dohia do, ahọsumẹ enẹ ma tin na mẹhe ma yiwanna Jiwheyẹwhe bo ma kẹalọyi aliho whlẹngán tọn Etọn lẹ gba. (Joh. 5:39-43) Ayilinlẹn ṣejannabi tọn wẹ Falesi enẹlẹ tindo; enẹwutu, suhugan tadona he kọ̀n yé wá lẹ tọn jẹagọ.

Owanyi na Jehovah wẹ linlẹn dagbe hugan he mí sọgan tindo na Ohó etọn hihia. Owanyi mọnkọtọn nọ whàn mí nado plọn ojlo Jiwheyẹwhe tọn, na owanyi “nọ jaya to nugbo mẹ.” (1 Kọl. 13:6) Eyin mí ma tlẹ nọ duvivi wehihia tọn dai, wanyina Jehovah po ‘ayiha mítọn lẹpo’ po na whàn mí nado yí ayiha mítọn lẹ zan vẹkuvẹku nado tindo oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn. (Mat. 22:37) Owanyi nọ fọ́n ojlo dote, bọ ojlo nọ dozolanmẹna nupinplọn.

Gbadopọnna Awuyiya Etọn

Wehihia nọ zọ̀n afọsu-afọsi hẹ nukunnumọjẹnumẹ. Dile hiẹ tlẹ to wehia do todin, hiẹ to nukunnumọjẹ hogbe lẹ mẹ bo to zẹẹmẹ yetọn flin. Hiẹ sọgan yidogọna awuyiya wehihia towe tọn eyin hiẹ gbloadana nukunnumọjẹnumẹ towe. Kakati nado nọ nọte bo nọ pọ́n hogbe dopodopo, tẹnpọn nado mọ hogbe susu dopọ. Dile hiẹ wleawuna nugopipe ehe, hiẹ na mọ dọ hiẹ mọnukunnujẹ nuhe hiẹ to hihia mẹ ganji.

Ṣigba, to whenuena hiẹ to owe he siso lẹ hia, nuhe hiẹ mọyi sọn vivẹnudido towe lẹ mẹ sọgan jideji gbọn aliho devo yiyizan dali. To ayinamẹ nina Jọṣua do Owe-wiwe hihia etọn ji mẹ, Jehovah dọmọ: “Owe osẹ́n lọ tọn he ma na yì sọn onù towe gba, ṣigba hiẹ [dona nọ yí ogbè dẹẹdẹ do hia to e mẹ, NW ].” (Jọṣ. 1:8) Hodidọ to ogbè dẹẹdẹ mẹ nọ saba yin bibasi to whenuena mẹde to nulẹnpọn. Enẹwutu, hogbe Heblu tọn heyin lilẹdo “yí ogbè dẹẹdẹ do hia” sọ yin lilẹdogbedevomẹ do “lẹnayihamẹpọn.” (Ps. 63:6; 77:12; 143:5) To ayihamẹlẹnpọn whenu, mẹde nọ lẹnnupọn sisosiso; e ma nọ nọ̀ plàplàji gba. Wehihia to aliho nulẹnpọn sisosiso tọn mẹ nọ na dotẹnmẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn nado yinuwado ayiha po ahun po ji tlala. Biblu bẹ dọdai, ayinamẹ, howhinwhẹn, ohó milomilo lẹ, nulila whẹdida sọn olọn mẹ wá tọn lẹ, zẹẹmẹ gigọ́ lẹ gando lẹndai Jehovah tọn go, po susugege apajlẹ jọnun gbẹzan tọn lẹ po hẹn—ehe popolẹpo yin nuhọakuẹ na mẹhe jlo nado zinzọnlin to aliho Jehovah tọn ji lẹ. Lehe e yin alemọyinu do sọ nado hia Biblu to aliho de mẹ he na na ẹn dotẹnmẹ nado doadọ̀do sisosiso to ayiha po ahun towe po mẹ!

Plọn Nado Ze Ayiha Do Fidopo

Dile hiẹ to wehia, ze dewe do otẹn nujijọ dopodopo he to yinyin zẹẹmẹ etọn basi tọn mẹ. Tẹnpọn nado mọ mẹhe e bẹhẹn lẹ to ayiha towe mẹ, bo yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ he numimọ he to yinyin tintindo to gbẹzan yetọn lẹ mẹ bẹhẹn. Ehe nọ bọawu jẹ obá de mẹ to whenuena yè to kandai de hia taidi Davidi po Goliati po tọn, heyin kinkàndai to 1 Samuẹli weta 17 mẹ. Ṣigba etlẹ yin zẹẹmẹ gigọ́ lẹ to Eksọdusi po Levitiku po mẹ dogbọn gbigbá gòhọtúntún lọ tọn kavi zizedai yẹwhenọduta tọn dali na lẹzun awuvivinu eyin hiẹ pọ́n kiklo-yinyin etọn po nuyizan lẹ po hlan kavi eyin hiẹ lẹnnupọndo owán nuwhẹ́nkun lọ tọn, akla hìhì lọ, po kanlin heyin hinhẹnwa taidi avọ́nunina mimẹ̀ lẹ po ji. Lẹnnupọndo lehe e na ko dobu bo jiawu do sọ ji nado hẹn sinsẹ̀nzọnwiwa yẹwhenọ tọn lẹ di! (Luku 1:8-10) Linlẹn towe lẹ po numọtolanmẹ towe lẹ po yiyidogọ to aliho ehe mẹ na gọalọna we nado mọnukunnujẹ nujọnu-yinyin nuhe hiẹ to hihia tọn mẹ bo na yinuwa taidi alọgọ oflin tọn de.

Ṣigba, eyin hiẹ ma payi dewe go, to whenuena hiẹ to tintẹnpọn nado hiawe, ayiha towe sọgan dánpe. Nukun towe lẹ sọgan tin to weda lọ ji, bọ linlẹn towe lẹ na tin to fidevo. Be húnhiho to núdọ wẹ ya? Be televiziọn tin to titá wẹ ya? Be hagbẹ whẹndo tọn lẹ to hodọ wẹ ya? Eyin e yọnbasi, e na yọ́n hugan nado hiawe to nọtẹn abọẹ tọn de mẹ. Ṣigba, ayihafẹsẹnamẹnu lọ sọgan wá sọn hiẹ lọsu dè. Vlavo azán lọ ma bọawu na we depope. Ṣo, lehe e bọawu nado vọ́ nulẹnpọndo nuwiwa azán lọ tọn lẹ ji do sọ! Nugbo wẹ dọ, onú dagbe wẹ e yin nado lẹnnupọndo nujijọ azán lọ gbè tọn lẹ ji—ṣigba e mayin to whenuena hiẹ to wehia gba. Vlavo ayiha towe tin to fidopo ganji to whenuena hiẹ bẹjẹeji, kavi hiẹ tlẹ sọgan bẹ adà wehihia towe tọn jẹeji po odẹ̀ po. Ṣigba to enẹgodo dile hiẹ to wehia, ayiha towe nọ jẹ dudlupé ji. Vọ́ ẹ tẹnpọn. Do mẹplọnlọ dewe go nado hẹn ayiha towe do nuhe hiẹ to hihia ji. Vudevude, hiẹ na mọ vọjlado.

Etẹwẹ hiẹ nọ wà eyin hiẹ wá jẹ hogbe he hiẹ ma mọnukunnujẹemẹ de ji? Hogbe he yè ma jẹakọ hẹ delẹ sọgan yin zẹẹmẹ basina kavi yin hodọdeji to wehihia lọ mẹ. Kavi hiẹ sọgan penugo nado mọ zẹẹmẹ lọ sọn lẹdo hodidọ lọ tọn mẹ. Eyin e mayin mọ, tẹnpọn bo pọ́n hogbe lọ to wezẹhomẹ de mẹ eyin ode tin-to-aimẹ, kavi dohiagona hogbe lọ na hiẹ nido sọgan kàn zẹẹmẹ lọ sè mẹde to nukọn mẹ. Ehe na hẹn yizan hogbe tọn towe gbloada bo yidogọna nukunnumọjẹnumẹ wehihia towe tọn.

Wehihia Gbangba Tọn

To whenuena apọsteli Paulu dọna Timoti nado to ede yizan zọnmii na wehihia, Paulu to alọdlẹndo wehihia na alemọyi mẹdevo lẹ tọn tlọlọ. (1 Tim. 4:13) Wehihia gbangba tọn kọdetọn dagbenọ bẹ hugan hogbe lẹ yiylọ sọn weda de mẹ poun hẹn. Wehiatọ lọ dona mọnukunnujẹ zẹẹmẹ hogbe lọ lẹ tọn mẹ bo yọ́n linlẹn he yé to didetọ́n lẹ. Whenuena e wà enẹ kẹdẹ wẹ e sọgan basi zẹẹmẹ linlẹn lọ lẹ tọn ganji bo vọ́ numọtolanmẹ lọ lẹ dohia po gbesisọ po. Na nugbo tọn, ehe nọ biọ awuwle po zepọn sọwhiwhe tọn po. Enẹwutu, Paulu dotuhomẹnamẹ dọmọ: ‘Nọ to dewe yizan zọnmii na wehihia gbangba tọn.’ Hiẹ na mọ azọ́nplọnmẹ họakuẹ yí to azọ́nyinyọnẹn ehe mẹ to Wehọmẹ Lizọnyizọn Yẹwhehọluduta tọn mẹ.

Dín Whenu Nado Hiawe

“Linlẹn tuklajẹtọ tọn hlan [ale] mẹ wẹ: ṣigba dopodopo mẹhe yawu tọn, hlan matindo mẹ wẹ.” (Howh. 21:5) Lehe enẹ yin nugbo do sọ gando ojlo mítọn nado hiawe go! Nado mọ “ale” lọ yí, mí dona yí sọwhiwhe do basi tito bọ nuwiwa devo lẹ ma nado yítẹn to wehihia mítọn si.

Whetẹnu wẹ hiẹ nọ hiawe? Be hiẹ nọ mọaleyi to wehihia to afọnnu fuu mẹ ya? Kavi be hiẹ nọ to nukle dogọ to vivọnu azán lọ tọn wẹ ya? Eyin hiẹ sọgan klán nukunwhiwhe 15 kavi 20 dovo egbesọegbesọ nado hiawe vude, nuhe hiẹ sọgan wadotana na paṣa we. Gbesisọnọ-yinyin wẹ họ̀nhungàn lọ.

Naegbọn Jehovah ko basi dide nado hẹn lẹndai daho etọn lẹ nado yin kinkàndai do owe de mẹ? Na gbẹtọ lẹ nido sọgan hia Ohó kandai etọn wẹ. Ehe nọ hẹn yé penugo nado gbadopọnna azọ́njiawu Jehovah tọn lẹ, nado dọ ehelẹ na ovi yetọn lẹ, bo hẹn nuyiwa Jiwheyẹwhe tọn lẹ do oflin mẹ. (Ps. 78:5-7) Pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na alọtútlú Jehovah tọn to whẹho ehe mẹ nọ yin didohia hugan gbọn aliho he mẹ mí yí mídelẹ zan na Ohó ogbẹ̀-namẹ tọn etọn hihia te dali.