‘Ojlẹ Whẹdida Tọn’ Ko Wá
OSỌHIA, heyin owe godo tọn Biblu tọn dọho na mí gando angẹli de go he to zinzlọn to olọn lẹ ṣẹnṣẹn he tindo “wẹndagbe madopodo de to alọ mẹ, nado dọyẹwheho.” E lá po ogbè lele po dọmọ: “Mì dibusi Jiwheyẹwhe, bosọ na gigo e; na whẹdida whenu etọn wá.” (Osọhia 14:6, 7) ‘Ojlẹ whẹdida tọn’ enẹ bẹ lilá whẹdida Jiwheyẹwhe tọn po hinhẹn ẹn ṣẹ po hẹn. Whẹdida hinhẹnṣẹ lọ wá taidi vivọnu pete ‘azán godo tọn lẹ’ tọn, ehe mẹ mí to gbẹnọ te todin.—2 Timoti 3:1.
Owẹ̀n dagbe de wẹ ‘ojlẹ whẹdida tọn’ lọ yin na mẹhe yiwanna dodo lẹ. E yin ojlẹ de whenuena Jiwheyẹwhe na hẹn kọgbọ wá na devizọnwatọ etọn he to yaji to aihọn kanylantọ he ma tindo owanyi ehe mẹ lẹ.
Todin, whẹpo ‘ojlẹ whẹdida tọn lọ’ nado wá vivọnu gbọn vasudo aihọn ylankan ehe tọn dali, mí yin tudohomẹna dọmọ: “Dibusi Jiwheyẹwhe, bosọ na gigo e.” Be hiẹ to mọwà ya? Ehe bẹ nususu hẹn hugan didọ poun dọ, “yẹn tindo yise to Jiwheyẹwhe mẹ.” (Matiu 7:21-23; Jakobu 2:19, 20) Obu he sọgbe de tintindo na Jiwheyẹwhe dona whàn mí nado tindo osi he siso na ẹn. E dona whàn mí nado lẹkọ sọn ylanwiwa kọ̀n. (Howhinwhẹn lẹ 8:13) E dona gọalọna mí nado yiwanna nuhe yin dagbe bo gbẹwanna oylan. (Amọsi 5:14, 15) Eyin mí nọ gbògbéna Jiwheyẹwhe, mí na nọ dotoaina ẹn po sọwhiwhe po. Mí ma na hẹn alọnu ján to onú devo lẹ mẹ zẹjlẹgo bo na gbẹkọ Ohó etọn, Biblu hihia whẹwhẹ go gba. Mí na nọ deji do ewọ go to whelẹponu podọ po ahun lẹpo po. (Psalm 62:8; Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6) Mẹhe tindo osi nujọnu tọn na ẹn lẹ nọ kẹalọyi i taidi Nupojipetọ Wẹkẹ tọn na ewọ wẹ Didatọ olọn po aigba po tọn wutu, podọ yé nọ gbọn owanyi dali litaina ẹn taidi Nupojipetọ ogbẹ̀ yetọn tọn. Eyin mí mọ dọ mí dona na ayidonugo dogọ hlan whẹho ehelẹ, mì gbọ mí ni wàmọ madọngban.
Ojlẹ whẹdida hinhẹnṣẹ tọn he go angẹli lọ dọhodo sọ yin yinyọnẹn taidi ‘azán Jehovah tọn.’ “Azán” enẹ nkọtọn wá Jelusalẹm hohowhenu tọn ji to 607 J.W.M. na tòmẹnu etọn lẹ ma setonuna avase he Jehovah na gbọn yẹwhegán etọn lẹ dali wutu. Gbọn azán Jehovah tọn sisẹ̀ donukọn to ayiha yetọn mẹ dali, yé ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ dogọ. Jehovah ko na avase yé dọ “[azán lọ] tin sẹpọ bosọ to unklẹn susu.” (Zẹfania 1:14) ‘Azán Jehovah tọn’ devo wá Babilọni hohowhenu tọn ji to 539 J.W.M. (Isaia 13:1, 6) Na yé dejido figángán yetọn lẹ po yẹwhe yetọn lẹ po go wutu, Babilọninu lẹ gbẹkọ avase he yẹwhegán Jehovah tọn lẹ to nina lẹ go. Ṣigba to zánto dopo mẹ, Babilọni daho lọ jai jẹ alọ Midianinu lẹ po Pẹlsianu lẹ po tọn mẹ.
Etẹwẹ to tenọpọn mí to egbehe? ‘Azán Jehovah tọn’ devo he sọ gbloada hugan de. (2 Pita 3:11-14) Jiwheyẹwhe ko dawhẹna “Babilọni Daho” lọ. Sọgbe hẹ Osọhia 14:8, angẹli de to lilá dọmọ: “Babilọni [daho lọ] họ́.” Ehe ko jọ. E ma sọ sọgan hẹnalọdotena sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ ba. Walọ gblezọn etọn po alọdido etọn to awhàn mẹ po ko yin lilá pé. Vasudo mlẹnmlẹn etọn ko sẹpọ todin. Enẹwutu, Biblu dotuhomẹna gbẹtọ lẹ to filẹpo dọmọ: “Mì tọ́n sọn e [Babilọni Daho lọ] mẹ, . . . dọ mì yin mahẹtọ to ylando etọn mẹ blo, dọ mì yí to azọ̀nylankan etọn mẹ blo. Na yèdọ ylando etọn ko hòpli hlan olọn, Jiwheyẹwhe ko sọ flin oylan etọn.”—Osọhia 18:4, 5.
Etẹwẹ Babilọni Daho lọ nọtena? E nọtena tito sinsẹ̀n-bibasi lẹdo aihọn pé tọn he bẹ aṣa Babilọni hohowhenu tọn lọ tọn lẹ hẹn. (Osọhia, weta 17, 18) Gbadopọnna delẹ to aliho he mẹ yé sọzẹn hẹ yedelẹ te lẹ mẹ:
• Yẹwhenọ Babilọni hohowhenu tọn lẹ nọ tindo mahẹ sisosiso to whẹho tonudidọ tọn lẹ mẹ. Onú dopolọ wẹ e yin to sinsẹ̀n susu mẹ to egbehe.
• Yẹwhenọ Babilọni tọn lẹ nọ saba nọgodona awhànfunfun otò lọ tọn lẹ. Sinsẹ̀n egbezangbe tọn lẹ ko yin tọ́ntlọ́ngbọ́n to godoninọna awhànfuntọ lẹ to awhànfunfun akọta lẹ tọn whenu mẹ.
• Nuplọnmẹ po nuyiwa Babilọni hohowhenu tọn po hẹn akọta lọ biọ fẹnnuwiwa sinsinyẹn de mẹ. To whenuena sinsẹ̀ngán egbehe tọn lẹ sisẹ́ nujinọtedo Biblu tọn gando walọ dagbe go lẹ do apadopo, walọ fẹnnuwiwa tọn gbayipe to yewlẹ po hagbẹ sinsẹ̀nnọ yetọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Onú he sọ jẹ na ayidego wẹ yindọ, na Babilọni Daho lọ deayọ hẹ aihọn po tito tonudidọ tọn etọn po wutu, owe Osọhia tọn dohiagona ẹn taidi ayọdetọ de.
• Biblu sọ dọ dọ Babilọni Daho lọ nọ nọ̀ “gbẹdudu mẹ.” To Babilọni hohowhenu tọn mẹ, ogbẹ́ yẹwhenọ lẹ tọn tindo aigba susu, bọ yẹwhenọ lẹ lẹzun ajọwatọ nukundeji lẹ. To egbehe, Babilọni Daho lọ tindo nọtẹn ajọwiwa tọn po aigba susu po gọna nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn lẹ. Nuplọnmẹ etọn lẹ po gbọjẹzan etọn lẹ po nọ hẹn adọkun susu wá na ewọ po mẹdevo lẹ po to lẹdo ajọwiwa tọn mẹ.
• Boṣiọ lẹ, nujijlẹ po afinyọnnuwiwa po gbayipe to Babilọni hohowhenu tọn mẹ, dile e te do to fisusu to egbehe. Okú nọ yin pinpọnhlan taidi diọdo de hlan ogbẹ̀ wunmẹ devo. Babilọni gọ́ na tẹmpli lẹ po sinsẹ̀nhọ lẹ po hlan yẹwhe etọn lẹ, ṣigba Babilọninu lẹ nọ diọnukunsọ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ. Nuyise po nuwiwa dopolọ lẹ po wẹ dohiagona Babilọni daho lọ.
To ojlẹ hohowhenu tọn lẹ mẹ, Jehovah deanana akọta tonudọtọ po awhànfuntọ huhlọnnọ lẹ tọn po nado sayana mẹhe nọ gbẹkọ ewọ po ojlo etọn po go mlẹnmlẹn lẹ. Enẹwutu, Samalia yin vivasudo gbọn Assilianu lẹ dali to 740 J.W.M. Jelusalẹm yin gbigbakija gbọn Babilọninu lẹ dali to 607 J.W.M. podọ gbọn Lomunu lẹ dali to 70 W.M. Midianinu lẹ po Pẹlsianu lẹ po wá gbawhàn Babilọni lọsu tọn to 539 J.W.M. Gando ojlẹ mítọn go, Biblu dọ dọdai etọn dọ gandudu tonudidọ tọn lẹ na diọnukunsọ “ayọdetọ lọ” bo na de e jẹmẹ́ bo gbọnmọ dali de nuhe e yin na taun tọn hia. Yé na và ẹ sudo gbidigbidi.—Osọhia 17:16.
Be gandudu aihọn tọn lẹ na wà onú mọnkọtọn nugbonugbo ya? Biblu dọ dọ ‘Jiwheyẹwhe na yí ì do ayiha yetọn mẹ.’ (Osọhia 17:17) E na yin nujijọ ajiji, nupaṣamẹ, mẹhẹnjọsi tọn, madonukun de.
Afọdide tẹlẹ wẹ hiẹ dona ze? Kanse dewe dọ: ‘Be yẹn gbẹsọ tin to titobasinanu sinsẹ̀n tọn he ko yin hinhẹnflu gbọn nuplọnmẹ po aṣa he dohiagona ẹn taidi adà Babilọni Daho lọ tọn de dali mẹ wẹ ya?’ Eyin hiẹ ma tlẹ yin dopo to hagbẹ sinsẹ̀n lọ tọn lẹ mẹ, hiẹ sọgan kanse dewe dọ: ‘Be yẹn ko jotẹnna walọ etọn nado yinuwado ji e wẹ ya?’ Walọ nankọtọn? Walọ gbeyiyina nuhe gblezọn lẹ, wanyina nutindo agbasa tọn lẹ po gbẹdudu po hugan Jiwheyẹwhe, kavi kọgbigbẹ́ Ohó Jehovah tọn go (etlẹ yin to nuhe taidi onú pẹvi lẹ mẹ) tọn. Lẹnnupọn sisosiso do nuhe na yin gblọndo towe ji.
Nado sọgan mọ nukundagbe Jehovah tọn, onú titengbe wẹ e yin dọ mí ni dohia hezeheze to nuwiwa po nujlomẹ mítọn lẹ po mẹ dọ mí ma yin apadewhe Babilọni Daho lọ tọn. Whenu ma tin nado dọngbàn. To whenuena Biblu to avase na mí dọ opodo lọ na wá to ajijimẹ, e dọmọ: “Yè na yí huhlọn do dọ̀n Babilọni otò daho lọ dlan odò . . ., yè ma sọ to na mọ ẹn gbedegbede ba.”—Osọhia 18:21.
Ṣigba e gbẹpo nujijọ devo lẹ. To adà ‘ojlẹ whẹdida’ enẹ tọn devo mẹ, Jehovah Jiwheyẹwhe na dawhẹna titonu tonudidọ tọn lẹdo aihọn pé tọn po gandutọ etọn lẹ po, gọna mẹhe jẹagọdo jlọjẹ etọn nado dugán gbọn Ahọluduta olọn tọn heyin zizedo alọmẹ na Jesu Klisti gblamẹ lẹpo. (Osọhia 13:1, 2; 19:19-21) Numimọ dọdai tọn heyin kinkàndai to Daniẹli 2:20-45 mẹ basi zẹẹmẹ gandudu tonudidọ tọn sọn ojlẹ Babilọni hohowhenu tọn mẹ kakajẹ ojlẹ mítọn mẹ taidi boṣiọ daho de heyin bibasi sọn sika, fataka, gànvẹẹ, gànyuu, po okò po mẹ. Dọdai lọ dọ gando ojlẹ mítọn go dọmọ: “Jiwheyẹwhe olọn tọn na ze ahọludu de daga, he ma na yin viva gbede.” Podọ gando nuhe Ahọluduta lọ na wà to ‘ojlẹ whẹdida’ Jehovah tọn whenu go, Biblu dọmọ: “E na gbà ahọludu do flinflin bo sú ahọludu he [gbẹtọvi doai] lẹpo do, ewọ bo nasọ nọte kakadoi.”—Daniẹli 2:44.
Biblu na avase sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ sọta wanyina “onú he tin to aihọn mẹ” lẹ—enẹ wẹ aliho gbẹninọ tọn he aihọn he jẹla sọn Jiwheyẹwhe nugbo lọ dè nọ zedaga. (1 Johanu 2:15-17) Be nudide po nuwiwa towe lẹ po nọ dohia dọ hiẹ kẹalọyi Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mlẹnmlẹn ya? Be hiẹ nọ ze e do otẹn tintan mẹ nugbonugbo to gbẹzan towe mẹ ya?—Matiu 6:33; Johanu 17:16, 17.
[Apotin to weda 14]
Whetẹnu Wẹ Opodo lọ Na Wá?
“Ojlẹ he mẹ mì ma lẹn do wẹ Ovi gbẹtọ tọn ja.”—Matiu 24:44.
“Mì nọ họ́ mìde, na mì ma yọ́n azán lọ kavi ojlẹ lọ gba.”—Matiu 25:13.
‘E ma na dọngbàn.’—Habbakuk 2:3.
[Apotin to weda 14]
Be Ojlẹ lọ Yinyọnẹn Na Diọ Nude Wẹ Ya?
Eyin hiẹ yọnẹn po nujikudo po dọ whẹdida Jiwheyẹwhe tọn he to unklẹn na dọngbàn na owhe vude dogọ, be enẹ na diọ nude to aliho he hiẹ to gbẹnọ te mẹ wẹ ya? Be hiẹ ko dekanpona sinsẹ̀nzọn towe hlan Jehovah na hiẹ mọdọ vivọnu aihọn ehe tọn ma ko wá to niyaniya mẹ dile hiẹ lẹndo wẹ ya?—Heblu lẹ 10:36-38.
Na mí ma yọ́n ojlẹ lọ na taun tọn wutu, mí dona yí dotẹnmẹ he hundote na mí lẹ zan nado dohia dọ mí to Jiwheyẹwhe sẹ̀n po mẹwhinwhàn he sọgbe po. Mẹhe yọ́n jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ yọnẹn dọ zohunhun zogbe ojlẹ godo tọn de didohia ma na yinuwado Jiwheyẹwhe he nọ mọ nuhe to ahun mítọn mẹ ji gba.—Jẹlemia 17:10; Heblu lẹ 4:13.
Jehovah wẹ nọ tin to otẹn tintan mẹ to gbẹzan mẹhe yiwanna ẹn na nugbo tọn lẹ tọn mẹ. Klistiani nugbo lẹ sọgan wà agbasazọ́n taidi gbẹtọ devo lẹ. Etomọṣo, yanwle yetọn ma yin nado lẹzun adọkunnọ, ṣigba nado tindo dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ podọ vude dogọ nado má hẹ mẹdevo lẹ. (Efesunu lẹ 4:28; 1 Timoti 6:7-12) Yé sọ nọ duvivi ayidedai he sọgbe lẹ tọn bosọ nọ din whenu nado gbọjẹ, e mayin nado wà nuhe mẹlẹpo to wiwà poun wẹ gba, ṣigba nado gọ̀ huhlọn mọyi. (Malku 6:31; Lomunu lẹ 12:2) Taidi Jesu Klisti, homẹ yetọn nọ hùn to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà mẹ.—Psalm 37:4; 40:8.
Klistiani nugbo lẹ nọ jlo nado nọgbẹ̀ bo sẹ̀n Jehovah kakadoi. Nugbo lọ dọ yé dona nọtepọn dona delẹ na ojlẹ vude dogọ hú lehe yé lẹndo ma de nujọnu-yinyin todido enẹ tọn pò gba.
[Apotin/Yẹdide to weda 15]
Whẹho Nupojipetọ-Yinyin Tọn
Nado yọ́n nuhewutu Jiwheyẹwhe jotẹnna yajiji sọmọ, mí dona mọnukunnujẹ whẹho nupojipetọ-yinyin tọn mẹ ganji. Etẹwẹ nupojipetọ-yinyin zẹẹmẹdo? E zẹẹmẹdo aṣẹpipa he yiaga hugan lọ tintindo.
Na Jehovah wẹ Mẹdatọ lọ wutu, e tindo jlọjẹ nado paṣẹ do aigba po nuhe tin to e ji lẹ po ji. Ṣigba, Biblu dohia mí dọ to bẹjẹeji whenuho gbẹtọvi tọn mẹ, nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn yin avùnnukundiọsọ. Satani Lẹgba dọ dọ Jehovah nọ glọnalinamẹ zẹjlẹgo, dọ E dolalo na mẹjitọ mítọn tintan lẹ gando nuhe na jọ do yé go eyin yé gbẹkọ osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn go bo wà nuhe jlo yé lẹ, bosọ dọ dọ e na yọ́n na yé hugan nado dugán do yede ji matin anademẹ Jiwheyẹwhe tọn.—Gẹnẹsisi, weta 2, 3.
Eyin Jiwheyẹwhe ko và atẹṣitọ lọ lẹ sudo to afọdopolọji wẹ, enẹ na ko do huhlọn etọn hia, ṣigba e ma na didẹ whẹsadokọnamẹ heyin finfọndote lọ gba. Kakati nado và atẹṣitọ lọ lẹ sudo to afọdopolọji, Jehovah na dotẹnmẹ nudida nuyọnẹntọ lẹpo nado mọ nuhe mẹ atẹṣiṣi nọ dekọtọn do. Dile etlẹ yindọ ehe bẹ yajiji hẹn, e ko hùn dotẹnmẹ dote na mí nado yin jiji.
Humọ, to avọ́sinsan daho de mẹ, Jehovah gbọn owanyi dali basi awuwledainanu de na gbẹtọvi he na setonuna ẹn bosọ tindo yise to avọ́sinsan ofligọ tọn Ovi etọn tọn mẹ lẹ nado vò sọn ylando po kọdetọn ylankan etọn lẹ po mẹ bo nọgbẹ̀ to Paladisi mẹ. Eyin e lẹzun dandan, ehe sọgan yin gbọn fọnsọnku dali.
Whenu yiyizan nado didẹ whẹho ehe ko na dotẹnmẹ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ga nado dohia dọ yé penugo nado yinuwa to kọndopọmẹ hẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn bo do nugbonọ-yinyin yetọn na Jehovah hia to ninọmẹ lẹpo mẹ. Whẹho nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn gọna tenọgligo-hinhẹn gbẹtọvi lẹ tọn he gandego dididẹ yin onú titengbe na sisi tintindo na osẹ́n nido tin to wẹkẹ lọ blebu mẹ. Matin enẹ jijọho nujọnu tọn ma na tin gbede.a
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Whẹho lọ lẹ po nugandomẹgo yetọn lẹ po yin zẹẹmẹ basina to owe lọ Dọnsẹpọ Jehovah, heyin zinzinjẹgbonu gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali mẹ.
[Yẹdide]
Gandudu lẹdo aihọn pé tonudọtọ lẹ tọn na wá vivọnu