“Mì Họ̀nna Galilọ”

1, 2. Ayiha tẹwẹ Balaami kàn nado hẹn awugble wá na omẹ Jehovah tọn lẹ?

WHÈHUTỌ de yì otọ̀ he mẹ e nọ mọ whèvi hù te hugan ji. E jlo na wle whèvi wunmẹ tangan de. E yí mọ̀donú de do omlẹn etọn nù bo dlẹn ẹn do otọ̀ lọ mẹ. Ojlẹ vude godo, omlẹn lọ dọ̀n, opò lọ dẹ́, bọ e sọ wle whèvi etọn. E konu yẹsẹ na e yọnẹn dọ mọ̀donú he sọgbe lọ wẹ emi yizan.

² To owhe 1473 J.W.M., dawe de he nọ yin Balaami lẹnnupọn taun do mọ̀donú he e na yizan ji. Mẹhe e jlo na wle lẹ wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ he dosla do agbàdo Moabi tọn lẹ ji to bẹbẹnu Aigba Pagbe lọ tọn. Nugbo wẹ dọ Balaami sọalọakọ́n nado yin yẹwhegán Jehovah tọn, ṣigba na taun tọn dawe nukunkẹnnọ he yin didà nado hodẹ̀do Islaeli wẹ e yin. Nalete, Balaami ma sọgan wà nudevo hugan nado dona Islaeli na Jehovah dádo whẹho lọ mẹ wutu. Po gbemima lọ po nado jẹ yanwle etọn kọ̀n, Balaami lẹnnupọn dọ vlavo emi sọgan whàn Jiwheyẹwhe lọsu nado hodẹ̀do omẹ etọn titi lẹ eyin yé gbẹ́ sọgan yin kiklọ nado waylando sinsinyẹn. Po enẹ po to ayiha mẹ, Balaami yí mọ̀donú lọ zan—enẹ wẹ awhli Moabi tọn he tindo nukunmẹ oklọ tọn lẹ.—Osọha lẹ 22:1-7; 31:15, 16; Osọhia 2:14.

3. Obá tẹ mẹ wẹ ayikinkan Balaami tọn tindo kọdetọn dagbe jẹ?

³ Be mọ̀donú ehe wazọ́n ya? Jẹ obá de mẹ, mọwẹ. Dẹpẹ Islaelivi fọtọ́n susu lẹ jai jẹ omọ̀ lọ mẹ gbọn “[galilọ] hẹ viyọnnu Moabi tọn lẹ” dali. Yé tlẹ sọ jẹ sinsẹ̀n-basina yẹwhe Moabi tọn lẹ ji, he bẹ Baali-peọli gblezọn he yin yẹwhe vijiji kavi zanhẹmẹ tọn hẹn. Taidi kọdetọn de, Islaelivi 24 000 dọ̀n to bẹbẹnu Aigba Pagbe lọ tọn. Nugbajẹmẹji he sẹhundaga nankọ die!—Osọha lẹ 25:1-9.

4. Naegbọn Islaelivi fọtọ́n susu jai jẹ omọ̀ fẹnnuwiwa tọn mẹ?

⁴ Etẹwẹ hẹn nugbajẹmẹji ehe wá? Islaelivi susu ko wleawuna ahun ylankan gbọn Jehovah, yèdọ Jiwheyẹwhe he whlẹn yé sọn Egipti, he yìn yé to zungbo mẹ, bosọ plan yé awuyẹyẹ afọyẹyẹ jei Aigba Pagbe tọn lọ ji jijodo dali. (Heblu lẹ 3:12) Apọsteli Paulu lẹnnupọndo whẹho lọ ji bo wlan dọmọ: “Mì dike míwlẹ lọga blo, dile adade yetọn basi do, bọ gbẹtọ fọtọ́n-fọtọ́n donu konukunatọ̀n do jai to yé mẹ to gbèdopo.”a—1 Kọlintinu lẹ 10:8.

5, 6. Naegbọn kandai ylando Islaelivi lẹ tọn to Agbàdo Moabi tọn lẹ ji do yọ́n-na-yizan na mí to egbehe?

⁵ Kandai he tin to owe Osọha lẹ tọn mẹ lọ bẹ nuplọnmẹ titengbe susu hẹn na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ he tin to bẹbẹnu aigba pagbe tọn he klohugan de to egbehe. (1 Kọlintinu lẹ 10:11) Di apajlẹ, aliho he mẹ aihọn hùn tadu do zanhẹmẹ mẹ te nọ do nuhe Moabinu hohowhenu tọn lẹ wà hia, ṣigba to aliho he klohugan de mẹ. Humọ, Klistiani fọtọ́n susu wẹ nọ jai jẹ omọ̀ fẹnnuwiwa tọn mẹ to whemẹwhemẹ—yèdọ mọ̀donú tangan dopolọ he klọ Islaelivi lẹ. (2 Kọlintinu lẹ 2:11) Podọ taidi Zimli, he plan yọnnu Midianinu de biọ gòhọ etọn titi mẹ to osla Islaeli tọn mẹ po awagundido po, delẹ to mẹhe nọ dogbẹ́ hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ to egbehe ko lẹzun adí ylankan to agun Klistiani tọn mẹ.—Osọha lẹ 25:6, 14; Juda 4.

⁶ Be a yọnẹn dọ hiẹ tin to ninọmẹ de mẹ to egbehe he taidi nuhe jọ to Agbàdo Moabi tọn lẹ ji ya? Be hiẹ sọgan mọ ahọsumẹ lọ—yèdọ aihọn yọyọ he mí to tepọn sọn ojlẹ dindẹn die—to nukọn towe ya? Eyin mọ wẹ, to whelọnu lo, wà nuhe go a pé lẹpo nado gbọṣi owanyi Jiwheyẹwhe tọn mẹ gbọn tonusisena gbedide lọ dali dọmọ: “Mì họ̀nna galilọ.”—1 Kọlintinu lẹ 6:18.

ETẸWẸ GALILỌ YIN?

7, 8. Etẹwẹ “galilọ” yin, podọ nawẹ mẹhe yí ì do do aṣa lẹ nọ gbẹ̀n nuhe yé dó gbọn?

⁷ Dile e yin yiyizan do to Biblu mẹ, “galilọ” (Glẹki, por·neiʹa) dlẹnalọdo kọndopọ zanhẹmẹ tọn he ma sọgbe lẹpo to gbonu alọwle he Owe-wiwe kẹalọyi tọn. E bẹ ayọdide, ajọ́ galilọ tọn, kọndopọ zanhẹmẹ tọn to mẹhe ma ko wlealọ lẹ ṣẹnṣẹn, zanhẹmẹ nùmẹ tọn po yonu tọn po gọna vijinu mẹhe ma yin alọwlemẹ mẹtọn tọn yíyí do daihun hẹn. E sọ bẹ nuyiwa mọnkọtọn to omẹ vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn gọna zanhẹmẹ gbẹtọ po kanlin po tọn hẹn.b

⁸ Nuhe Owe-wiwe dọ họnwun: Mẹhe yí galilọ do do aṣa lẹ ma sọgan gbọṣi agun Klistiani tọn mẹ podọ yé ma na dugu ogbẹ̀ madopodo tọn. (1 Kọlintinu lẹ 6:9; Osọhia 22:15) Podọ etlẹ yin todin, yé nọ hẹn awugble susu wá na yede taidi osi mẹdetiti tọn po jidide he mẹdevo lẹ tindo to yé mẹ po hinhẹnbu, gbemanọpọ alọwle tọn, ayihadawhẹnamẹnu he hoapa, hòmimọ madonukun lẹ, azọ̀n, etlẹ yin okú. (Galatianu lẹ 6:7, 8) Ale tẹwẹ tin to e mẹ nado ze afọdide de he na hẹn awubla susu wá to godo mẹ? E blawu dọ mẹsusu ma nọ lẹnnu yì nukọn to whenuena yé ze afọdide ylankan tintan lọ—ehe nọ saba bẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ pinpọn hẹn.

YẸDIDE FẸNNUWIWA TỌN LẸ PINPỌN —AFỌDIDE YLANKAN TINTAN LỌ

9. Be yẹdide fẹnnuwiwa tọn ma nọ yinuwadomẹji dile mẹdelẹ dọ do wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

⁹ To otò susu mẹ, yẹdide fẹnnuwiwa tọn nọ yin didohia to linlinwe-satẹn lẹ, húnhiho lẹ mẹ, to televiziọn ji, podọ e sọ gbayipe to Internet ji.c Be e ma nọ yinuwadomẹji dile mẹdelẹ dọ do wẹ ya? Gbau! Mẹhe nọ pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ sọgan lẹzun mẹhe peve to vijinu lẹ yíyí do daihun mẹ bo tindo ‘ojlo gbémagbo zanhẹmẹ tọn lẹ,’ ehe sọgan hẹn yé zun kanlinmọ na zanhẹmẹ, bo hẹn yé tindo ojlo gblezọn lẹ bosọ hẹn gbemanọpọ sinsinyẹn alọwle tọn wá kavi tlẹ dekọtọn do gbẹdai mẹ.d (Lomunu lẹ 1:24-27; Efesunu lẹ 4:19) Dodinnanutọ de yí pipeve to zanhẹmẹ mẹ jlẹdo azọ̀n kansẹẹ tọn go. “E nọ to sinsinyẹn dogọ bo nọ to adà gblo,” wẹ e dọ. “E ma nọ yawu pọnte, podọ e nọ vẹawu taun nado hù aṣẹ na ẹn bo gbọ ẹ.”

10. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan yí nunọwhinnusẹ́n he yin mimọ to Jakobu 1:14, 15 zan te? (Sọ pọ́n apotin lọ “N’Mọ Huhlọn Yí Nado Nọ̀ Wiweji to Walọyizan-Liho.”)

¹⁰ Lẹnnupọndo nuhe Jakobu 1:14, 15 dọ ji sọgbe hẹ Biblu Traduction du monde nouveau dọmọ: “Omẹ dopodopo nọ yin whiwhlepọn dile e yin dindọn yì bo yin omọ̀ do na gbọn ojlo edetiti tọn dali. Enẹgodo, ojlo lọ, to whenuena e ko mọhò, e nọ ji ylando; podọ to godo mẹ, to whenuena ylando ko yin wiwà pó, e nọ hẹn okú wá.” Enẹwutu, eyin ojlo ylankan de biọ ayiha towe mẹ, de e sẹ̀ to afọdopolọji! Di apajlẹ, eyin nukun towe yì dukosọ hẹ yẹdide gblewa tọn lẹ, dekọsẹ to afọdopolọji, kavi ṣí ọdinatẹẹ lọ, kavi diọ nupinpọn televiziọn lọ tọn. Wà nudepope he e biọ ma nado joawuna ojlo fẹnnuwiwa tọn whẹpo e nido lẹzun nuhahun bo duto jiwe!—Matiu 5:29, 30.

11. Nawẹ mí sọgan do jidide mítọn to Jehovah mẹ hia gbọn to whenuena mí to ahidihẹ ojlo ylankan lẹ?

¹¹ Abajọ mẹhe yọ́n mí taun hugan mílọsu dotuhomẹna mí dọmọ: “Enẹwutu mì nọ hẹn awutugonu mìtọn he tin to aihọn mẹ lẹ kú, galilọ, mawé, wantuntun, ojlo ylankan, po nukunkẹn po, he yin boṣiọ-sinsẹ̀n.” (Kọlọsinu lẹ 3:5) Nugbo wẹ dọ mọwiwà sọgan vẹawu taun. Ṣigba flindọ mí tindo Otọ́ olọn mẹ tọn owanyinọ podọ homẹfanọ he mí sọgan dawhá ylọ. (Psalm 68:19) Enẹwutu yawu dọnsẹpọ ẹ to whenuena linlẹn ylankan lẹ biọ ayiha towe mẹ. Biọ ‘huhlọn he hugan jọwamọ tọn’ to odẹ̀ mẹ bo hẹn ayiha towe po huhlọn po nado lẹnnupọndo nudevo lẹ ji.—2 Kọlintinu lẹ 4:7; 1 Kọlintinu lẹ 9:27; pọ́n apotin lọ “Nawẹ N’sọgan Duto Aṣa Ylankan de Ji Gbọn?”

12. Etẹwẹ ‘ahun’ mítọn yin, podọ naegbọn mí dona basi hihọ́na ẹn?

¹² Dawe nuyọnẹntọ lọ Sọlọmọni wlan dọmọ: “Hú whiwhla lẹpo, yí [ahun] towe whlá, na e mẹ wẹ asisa ogbẹ̀ tọn sọn.” (Howhinwhẹn lẹ 4:23) ‘Ahun’ mítọn wẹ gbẹtọ homẹ tọn mítọn, yèdọ nuhe mí yin taun to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Humọ, nuhe yin pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando ‘ahun’ mítọn go—e ma yin pọndohlan he mẹdevo lẹ sọgan tindo gando mí go—wẹ na magbe etọn eyin mí na dugu ogbẹ̀ madopodo tọn kavi lala. Whẹho lọ niyẹn. Podọ e ma yin whẹho vlẹkẹsẹ de poun gba. Na Job nugbonọ lọ ma jlo na pọ́n yọnnu depope to aliho gblewa tọn mẹ wutu, e basi alẹnu de hẹ nukun etọn. (Job 31:1) Apajlẹ dagbe nankọ die! Psalm-kàntọ de do pọndohlan dopolọ hia bo hodẹ̀ dọmọ: “De nukun ṣie sọn ovọ́ pinpọn go.”—Psalm 119:37.

NUDIDE NULÚ TỌN HE DINA BASI

13. Mẹnu wẹ Dina yin, podọ naegbọn nudide etọn gando gbẹdohẹmẹtọ lẹ go yin nulunu?

¹³ Dile mí mọ to Weta 3 mẹ do, gbẹdohẹmẹtọ mítọn lẹ sọgan yinuwado mí ji taun to aliho dagbe kavi ylankan mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 13:20; 1 Kọlintinu lẹ 15:33) Lẹnnupọndo apajlẹ Dina he yin viyọnnu Jakobu tọn ji. (Gẹnẹsisi 34:1) Mahopọnna dọ Dina yin pinplọn whẹ́n ganji, e gbọn nulú dali dogbẹ́ hẹ viyọnnu Kenani tọn lẹ. Taidi Moabinu lẹ, Kenaninu lẹ peve taun to fẹnnuwiwa mẹ. (Levitiku 18:6-25) To nukun sunnu Kenaninu lẹ tọn mẹ, gọna Ṣẹkẹmi—he yin ‘yẹyinọ hugan’ to whédo otọ́ etọn tọn mẹ—Dina taidi mẹhe ji yè sọgan dù te po awubibọ po.—Gẹnẹsisi 34:18, 19.

14. Nawẹ nudide Dina tọn gando gbẹdohẹmẹtọ lẹ go dekọtọn do nugbajẹmẹji mẹ gbọn?

¹⁴ Dina sọgan nọma tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn to ayiha mẹ to whenuena e mọ Ṣẹkẹmi. Ṣigba Ṣẹkẹmi wà nuhe suhugan Kenaninu lẹ tọn na ko wà to jọwamọ-liho eyin yé tindo ojlo zanhẹmẹ tọn. Vivẹnu depope he Dina dó to nukunwhiwhe godo tọn ehelẹ mẹ yin ovọ́, na dẹpẹ lọ “zanhẹ ẹ [gánnugánnu] bo hùwhẹ ẹ.” E taidi dọ Ṣẹkẹmi wá “yiwanna” Dina to godo mẹ, ṣigba enẹ ma diọ nuhe e wà na ẹn gba. (Gẹnẹsisi 34:1-4) Podọ taidi kọdetọn de, e ma yin Dina kẹdẹ wẹ jiya nujijọ ehe tọn. Nudide etọn gando gbẹdohẹmẹtọ lẹ go hẹn ninọmẹ delẹ wá aimẹ he dekọtọn do winyan po vlẹko po mẹ na whẹndo etọn blebu.—Gẹnẹsisi 34:7, 25-31; Galatianu lẹ 6:7, 8.

15, 16. Nawẹ mí sọgan tindo nuyọnẹn nujọnu tọn gbọn? (Sọ pọ́n apotin lọ “Wefọ He Ji Hiẹ Sọgan Lẹnayihamẹpọn Do Lẹ.”)

¹⁵ Eyin Dina tlẹ plọn nude sọn nujijọ ehe mẹ, e plọn ẹn to aliho sinsinyẹn mẹ. Mẹhe yiwanna Jehovah bo nọ setonuna ẹn lẹ ma dona tindo numimọ vẹadi lẹ whẹpo do plọnnu to gbẹ̀mẹ gba. Na yé nọ dotoaina Jiwheyẹwhe wutu, yé de nado ‘zinzọnlin hẹ nuyọnẹntọ lẹ.’ (Howhinwhẹn lẹ 13:20a) Gbọnmọ dali, yé wá mọnukunnujẹ “omọ́ dagbe lẹpo” mẹ bo nọ dapana nuhahun po awufiẹsa he ma yin dandan lẹ po.—Howhinwhẹn lẹ 2:6-9; Psalm 1:1-3.

¹⁶ Nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn tin-to-aimẹ na mẹdepope he tindo ojlo na ẹn bo nọ yinuwa sọgbe hẹ ojlo enẹ gbọn linsinsinyẹn to odẹ̀ mẹ dali, podọ gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po nudọnamẹ he wá sọn afanumẹ nugbonọ lọ dè po pinplọn to gbesisọ mẹ dali. (Matiu 24:45; Jakobu 1:5) Whiwhẹ sọ yin nujọnu ga, ehe nọ sọawuhia to ojlo lọ nado hodo ayinamẹ Owe-wiwe tọn mẹ. (2 Ahọlu lẹ 22:18, 19) Di apajlẹ, Klistiani de sọgan kẹalọyi nunọwhinnusẹ́n lọ dọ ahun emitọn yin oklenọ podọ tupinpẹnnọ. (Jẹlemia 17:9) Ṣigba eyin ninọmẹ lọ wá biọ domọ, be e tindo whiwhẹ jẹ obá lọ mẹ nado kẹalọyi ayinamẹ po alọgọ owanyinọ he yin nina ẹn tlọlọ po ya?

17. Na apajlẹ ninọmẹ he sọgan fọndote to whẹndo mẹ de tọn, bo do lehe otọ́ de sọgan yihojlẹdohogo hẹ viyọnnu etọn do hia.

¹⁷ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ninọmẹ ehe. Otọ́ de gbẹ́ na viyọnnu etọn po sunnu jọja Klistiani de po ma nado tọ́n dopọ adavo mẹde hodo yé. Viyọnnu lọ yigbe dọmọ: “Ṣo Papa, mì ma dejido go e wẹ? Mí ma na wà nuylankan de nẹ!” Viyọnnu lọ sọgan yiwanna Jehovah bosọ tindo linlẹn dagbe hugan lẹ, ṣogan be e “yí nuyọnẹn [Jiwheyẹwhe tọn] do to zọnlinzin” ya? Be e to ‘hinhọ̀nna galilọ’ ya? Kavi be e gbọn nulú dali ‘to jidedo ahun etọn titi go?’ (Howhinwhẹn lẹ 28:26) Vlavo hiẹ sọgan flin nunọwhinnusẹ́n devo lẹ he na gọalọna otọ́ lọ po viyọnnu etọn po nado lẹnnupọn dopọ do whẹho lọ ji.—Howhinwhẹn lẹ 22:3; Matiu 6:13; 26:41.

JOSẸFU HỌ̀NNA GALILỌ

18, 19. Whlepọn tẹwẹ Josẹfu pehẹ to gbẹzan etọn mẹ, podọ nawẹ e duto e ji gbọn?

¹⁸ Jọja whanpẹnọ de he yiwanna Jiwheyẹwhe bo họ̀nna galilọ wẹ Josẹfu, yèdọ nọvisunnu-daa Dina tọn. (Gẹnẹsisi 30:20-24) To ovu whenu, Josẹfu ko mọ nuhe mẹ nuyiwa lẹnpọn matindo Dina tọn dekọtọn do. Matin ayihaawe, nujijọ ehe, gọna ojlo Josẹfu tọn nado gbọṣi owanyi Jiwheyẹwhe tọn mẹ, basi hihọ́na ẹn to owhe susu godo to Egipti, whenuena asi klunọ etọn tọn tẹnpọn nado doyẹklọ ẹ “egbesọegbesọ.” Nugbo wẹ dọ taidi afanumẹ de, Josẹfu ma sọgan gbẹ́ azọ́n poun bo dedo! E dona yí nuyọnẹn po adọgbigbo po do pehẹ ninọmẹ lọ. E wàmọ nugbo bo gbẹ́ nuzedonukọnnamẹ asi Pọtifali tọn pludopludo bosọ họ̀n sọn e dè to godo mẹ.—Gẹnẹsisi 39:7-12.

¹⁹ Pọ́n bo: Eyin Josẹfu ko nọ lẹnnupọndo yọnnu lọ ji kavi nọ saba kúdlọ kléwhète tọn do zanhẹmẹ ji wẹ, be e na ko penugo nado hẹn tenọgli etọn go ya? E na vẹawu. Kakati nado to nulẹnpọndo linlẹn mawé lẹ ji, Josẹfu yí nukun nujọnu tọn do pọ́n haṣinṣan etọn hẹ Jehovah, ehe sọawuhia to nuhe e nọ dọna asi Pọtifali tọn mẹ dọmọ: “Klunọ ṣie . . . masọ yí nude whla do mi, adavo hiẹ, na asi etọn wẹ hiẹ wutu: be na yẹn sọgan wà oylan daho he do, bo waylan do Jiwheyẹwhe?”—Gẹnẹsisi 39:8, 9.

20. Nawẹ Jehovah deanana nulẹ to whẹho Josẹfu tọn mẹ gbọn?

²⁰ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe Jehovah na ko jaya do nado mọdọ jọja Josẹfu hẹn tenọgli etọn go to whepoponu, mahopọnna dọ e dẹn tlala do whẹndo etọn. (Howhinwhẹn lẹ 27:11) To godo mẹ, Jehovah deanana nulẹ bọ gbọnvona dọ Josẹfu yin didesọn ganmẹ, e sọ yin dide taidi agbagogán po anadenanutọ núdùdù tọn po to Egipti! (Gẹnẹsisi 41:39-49) Lehe hogbe Psalm 97:10 tọn lẹ yin nugbo do sọ dọmọ: “Mì nọ gbẹwanna oylan, mì mẹhe yiwanna [Jehovah] emi: Ewọ to ayiha mẹwiwe etọn lẹ tọn hẹndote; e sọ to yé whlẹn sọn alọ mẹylankan lẹ tọn mẹ”!

21. Nawẹ mẹmẹsunnu jọja de to otò Aflika tọn de mẹ yí adọgbigbo do hẹn walọ dagbe go gbọn?

²¹ Mọdopolọ to egbehe, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn susu nọ dohia dọ yé “gbẹwanna oylan, bo yiwanna dagbe.” (Amọsi 5:15) Mẹmẹsunnu jọja de to otò Aflika tọn de mẹ flindọ klasigbẹ́ yọnnu de yí adọgbigbo do dọna ẹn dọ emi na suahọ ẹ po zanhẹmẹ po eyin e yigbe nado gọalọna emi to mẹtẹnpọn nulinlẹn tọn de whenu. “N’gbẹ́ nuzedonukọnnamẹ etọn dai to afọdopolọji,” wẹ mẹmẹsunnu lọ dọ. “Gbọn tenọgligo hinhẹn dali, n’hẹn yẹyi po sisi ṣie po go, ehe họakuẹ tlala hú sika po fataka po.” Nugbo wẹ dọ ylando sọgan hẹn ‘awuvivi ojlẹ gli’ tọn wá, ṣigba awuvivi he ma nọ dẹn-to-aimẹ enẹ nọ saba hẹn awufiẹsa susu wá. (Heblu lẹ 11:25) Humọ, e ma sọtẹ́n eyin mí yí ì jlẹdo ayajẹ tẹgbẹ tọn he tonusisena Jehovah nọ hẹnwa go.—Howhinwhẹn lẹ 10:22.

KẸALỌYI ALỌGỌ SỌN JIWHEYẸWHE LẸBLANUNỌ DÈ

22, 23. (a) Eyin Klistiani de waylando sinsinyẹn de, naegbọn todido gbẹ́ tin na ẹn? (b) Alọgọ tẹwẹ tin-to-aimẹ na ylanwatọ de?

²² Taidi mapenọ, mímẹpo wẹ to vivẹnudo nado duto ojlo agbasalan tọn mítọn lẹ ji bo wà nuhe sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (Lomunu lẹ 7:21-25) Jehovah yọ́n ehe, “e sọ flindọ kọ́gudu wẹ mí.” (Psalm 103:14) Ṣigba, to whedelẹnu, Klistiani de sọgan waylando sinsinyẹn de. Be todido depope ma tin na ẹn wẹ ya? Gbau! Nugbo wẹ dọ ylanwatọ lọ sọgan gbẹ̀n kọdetọn vẹadi lẹ, dile Ahọlu Davidi wà do. Etomọṣo, Jiwheyẹwhe “nọ wleawu [to whepoponu] nado jona” mẹhe lẹnvọjọ bo “yigbe ylando” yetọn lẹ tọn.—Psalm 86:5; Jakobu 5:16; Howhinwhẹn lẹ 28:13.

²³ To yidogọ mẹ, to agun Klistiani tọn mẹ, Jiwheyẹwhe ko gbọn homẹdagbe dali wleawuna ‘nunina to sunnu lẹ mẹ’—yèdọ lẹngbọhọtọ he whèwhín to gbigbọ-liho bo pegan bosọ tindo ojlo nado gọalọ lẹ. (Efesunu lẹ 4:8, 12; Jakobu 5:14, 15) Yanwle yetọn wẹ nado gọalọna ylanwatọ de nado jla haṣinṣan etọn hẹ Jiwheyẹwhe do podọ dile dawe nuyọnẹntọ lọ dọ do, nado ‘wleawuna zinzin’ ma nado jẹ ylando dopolọ mẹ.—Howhinwhẹn lẹ 15:32.

‘WLEAWUNA ZINZIN’

24, 25. (a) Nawẹ dẹpẹ he yin zẹẹmẹ basina to Howhinwhẹn lẹ 7:6-23 dohia dọ “zinzin pò na” ẹn gbọn? (b) Nawẹ mí sọgan ‘wleawuna zinzin’ gbọn?

²⁴ Biblu dọho gando mẹhe “zinzin pò na” lẹ po mẹhe nọ ‘wleawuna zinzin’ lẹ po go. (Howhinwhẹn lẹ 7:7) Mẹhe “zinzin pò na” sọgan nọma tindo wuntuntun na e ma whèwhín to gbigbọ-liho bo masọ tindo numimọ to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ wutu. Taidi dẹpẹ he yin zẹẹmẹ basina to Howhinwhẹn lẹ 7:6-23, e sọgan jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ po awubibọ po. Ṣigba, ‘ewọ he to awuwlena zinzin’ nọ gbeje gbẹtọ homẹ tọn pọ́n gbọn dẹ̀hiho po Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn to gbesisọ mẹ po dali. Podọ to obá he mẹ e yọnbasi na ẹn jẹ taidi mapenọ, e nọ hẹn linlẹn, ojlo, numọtolanmẹ, po yanwle gbẹzan tọn etọn lẹ po tin to kọndopọ mẹ hẹ nuhe Jiwheyẹwhe kẹalọyi. Gbọnmọ dali, e “yiwanna ayiha ede tọn” kavi to dona hẹnwa ede ji, podọ e “na mọ dagbe.”—Howhinwhẹn lẹ 19:8.

²⁵ Kanse dewe dọ: ‘Be n’kudeji mlẹnmlẹn dọ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọgbe ya? Be n’yise nugbonugbo dọ titẹdo yé go nọ hẹn ayajẹ daho hugan wá ya?’ (Psalm 19:7-10; Isaia 48:17, 18) Eyin hiẹ tindo ayihaawe depope to whẹho ehe mẹ, dovivẹnu nado duto e ji. Lẹnayihamẹpọn do nuhe nọ yin kọdetọn lọ lẹ ji eyin osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin kọgbẹ́ e go. To yidogọ mẹ, “dọ́ ẹ pọ́n, bosọ mọdọ yinyọ́n wẹ OKLUNỌ” gbọn gbẹninọ sọgbe hẹ nugbo lọ dali podọ gbọn ayiha towe hinhẹn gọ́ na linlẹn mẹjlọdote tọn lẹ—yèdọ nuhe yin nugbo, jijlọ, wiwe, owanyi, po jijọ dagbe po lẹ dali. (Psalm 34:8; Filippinu lẹ 4:8, 9) Hiẹ sọgan deji dọ, dile a zindonukọn to mọwiwà mẹ, mọ wẹ owanyi towe na Jiwheyẹwhe na jideji dogọ bọ a na yiwanna nuhe e yiwanna lẹ bosọ gbẹwanna nuhe e gbẹwanna lẹ do niyẹn. Josẹfu ma yin gbẹtọ pipé gba. Ṣogan, e penugo nado “họ̀nna galilọ” na e na dotẹnmẹ Jehovah nado deanana ẹn to owhe susu lẹ gblamẹ bo na ẹn zinzin wutu. Na hiẹ lọsu ni tindo numimọ dopolọ.—Isaia 64:8.

26. Hosọ titengbe tẹwẹ na yin dogbapọnna bọdego?

²⁶ Mẹdatọ mítọn wleawuna vijinu mítọn lẹ, e ma yin nado yí yé zan taidi aihundanu he nọ hẹn awuvivi wá poun gba, ṣigba nado hẹn vijiji yọnbasi bo hẹn mí penugo nado duvivi haṣinṣan pẹkipẹki de tọn to alọwle mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 5:18) Pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando alọwle go na yin hodọdeji to weta awe he bọdego lẹ mẹ.