Ṣọṣi Kinklan Tọn de​—Be E Sọgan Luntọ́n?

“MẸHE yigbe nado tindo nugbo mẹwhlẹndogbẹ̀ Klisti tọn lẹpo yin apadewhe Ṣọṣi yinukundomọ lọ tọn. Kinklan Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ—to Ṣọṣi orthodoxe Whèzẹtẹn tọn po Ṣọṣi Katholiki Lomu tọn po ṣẹnṣẹn gọna ṣọṣi Vọjlado-basitọ tọn lẹ po—yin kinklan lẹ to gblagbla Ṣọṣi dopolọ tọn mẹ.” (Christians in Communion) Lehe wekantọ dopo pọn Sinsẹ̀n Klistiani tọn hlan do niyẹn—taidi whẹndo sinsẹ̀n he vunvun lẹdope tọn lẹ, yemẹpo to awusọhia nado tindo wunmẹ yise delẹ tọn to Jesu Klisti mẹ.

Ṣigba, whẹndo he klan de wẹ e yin, gọna yise po nujinọtedo walọyizan tọn he sọta yedelẹ po. “Sinsẹ̀n Klistiani egbezangbe tọn ... tindo nujinọtedo he yidò lẹ na mẹhe jlo na lẹzun hagbẹ ṣọṣi tọn lẹ hugan dehe tin na mọto de mẹ bibiọ,” wẹ nuhe ayidonugotọ dopo dọ. To whelọnu lo, nawẹ, mí sọgan basi dogbapọn nado yọn ninọmẹ gbigbọmẹ tọn etọn gbọn? Biṣọpu Katholiki tọn lọ Basil Butler dotana dọmọ: “Na nugbo tọn sinsẹ̀n Klistiani tọn he klan de to azọ̀njẹ tlala.” (The Church and Unity) Nawẹ azọ̀n lọ bẹjẹeji gbọn? Be todido de tin na hinhẹn jẹ gángán ya?

“Dawe Ylandonọ Nẹ”

Apọsteli Paulu na avase dọ kinklan na wleawu. Hlan Klistiani lẹ to Tẹsalonika he lẹndọ tintin tofi Klisti tọn tin to yakẹ, wẹ e kanwe hlan dọmọ: “Mì dike mẹdepope klọ mì to nudepope mẹ blo: na azan lọ [azan Jehovah tọn] ma na wá, adavo aijijẹ de wá whẹ́, bọ yè na yí dawe ylandonọ nẹ hia, ehe yin ovi vivà tọn.”—2 Tẹsalonikanu lẹ 2:3.

“Dawe ylandonọ” ehe hẹn atẹṣiṣi po agọjijẹ po biọ agun Klistiani tọn mẹ. Mẹnu wẹ ewọ yin? E ma yin omẹ tangan de gba ṣigba, kakatimọ, hagbẹ sinsẹ̀ngan Mẹylọhodotọklisti tọn wẹ. Hagbẹ ehe zé ede daga do agun atẹṣitọ lọ ji to ojlẹ vude to okú apọsteli Jesu tọn lẹ tọn godo, podọ to godomẹ wá jẹ tamẹnuplọnmẹ kosi tọn lẹ plọnmẹ ji, taidi Atọ̀n-to-dopomẹ po jọmaku-yinyin alindọn gbẹtọvi tọn po. (Owalọ lẹ 20:29, 30; 2 Pita 2:1-3) Taidi owán adínọ he sọgan hùmẹ de, e bẹ́ linlẹn gbọdo aovi lẹ tọn pla agun he sọawuhia nado yin Klistiani tọn he sọgan dekọtọn do kinklan he yè ma sọgan dapana mẹ.—Galatianu lẹ 5:7-10.

Bẹpla lọ ko bẹjẹeji to azan apọsteli Paulu tọn gbe. E wlan dọmọ: “Nudabla ylando tọn ko ṣẹ do azọ́n wiwà ji: ṣigba ewọ he to aliglọn [na ẹn] na to aliglọn [na ẹn] kaka yè na do dè e sẹ̀ sọn ali ji.” (2 Tẹsalonikanu lẹ 2:7) Apọsteli lọ lẹ yinuwa taidi aliglọnnamẹnu sọta osìn adínọ atẹṣiṣi tọn. To whenuena nuyiwadomẹji kọndopọ yetọn tọn yin didesẹ, atẹṣiṣi he yè ma sọgan hẹnalọdotena gbayipe taidi apà vivó.—1 Timoti 4:1-3; 2 Timoti 2:16-18.

Nuyiwa “dawe ylandonọ” ehe tọn lẹ to nukọnzindo madoalọte. To linlin agọe tọn de mẹ do “ṣọṣi he to oya zanhẹmẹ po sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn po ji,” alọgọtọ biṣọpu Ṣọṣi Angleterre tọn de yin hoyidọ sọn ohó etọn mẹ taidi mẹhe to lewú dọmọ: “Ayinamẹ he to oylọ basina sinsẹ̀ngan lẹ ma nado doalọ to nuwiwa zanhẹmẹ to alọwle godo mẹ yin gbigbẹdai. Mẹhe nọ doalọ to zanhẹmẹ sunnu po sunnu po tọn mẹ lẹ yin sinsẹ̀nnọ lizọnyitọ lẹ. Yé ko diọ dagbe zun ylankan podọ ylankan zun dagbe.”—The Sunday Times Magazine, Londres, 22 novembre 1992.

Likun po Ogbé Po

Jesu Klisti lọsu plọnmẹ dọ sinsẹ̀n Klistiani nugbo tọn na busẹ sọn aimẹ na whenu gli de. E dọ dọ agun Klistiani tọn zizedai taidi dawe de he to okún dagbe do do ogle etọn mẹ. Ṣigba, Jesu dọmọ, “kẹntọ etọn wá bo do ogbé ylankan do likún mẹ.” To whenuena afanumẹ etọn lẹ kanse eyin yé sọgan tẹnpọn nado họ̀n ogbé ylankan lọ lẹ sẹ, mẹhe tindo ogle lọ dọmọ: “Lala; na whenuena mì to ogbé ylankan ṣinyan, mì nikaa họ̀n adọ̀ na likún po yé po.” Nawẹ dindọn ṣakadopọ likun po ogbé tọn po ehe na dẹnsọ? Mẹhe tindo ogle lọ dọmọ: “Mì gbọ awe lẹ ni whẹ́n dopọ kaka jẹ jijẹwhenu.”—Matiu 13:25, 29, 30.

Kaka jẹ “jijẹwhenu,” kavi ojlẹ kinklandovo tọn mẹ to azan godo tọn heyin “opodo aihọn tọn” whenu, Klistiani oklọ tọn lẹ whẹ́n dopọ po Klistiani nugbo lẹ po. (Matiu 28:20) Satani Lẹgba yí atẹṣitọ lẹ zan nado ze agun oklọ gbigble Klistiani tọn he mẹ kinklan tin te dai. (Matiu 13:36-39) Yé wleawuna ojlẹmọ winyandomẹ Sinsẹ̀n Klistiani tọn. (2 Kọlintinu lẹ 11:3, 13-15; Kọlọsinu lẹ 2:8) Dile ṣọṣi lọ gbado flinflin to owhe kanweko susu lẹ gblamẹ, e wá lẹzun nuhe vẹawu hugan nado yọn Klistiani nugbo lẹ.

Kinklan Yọyọ Lẹ

Owe lọ The Testing of the Churches—1932-1982 dọ dọ to ojlẹ egbezangbe tọn lẹ mẹ, “kinklan yọyọ lẹ ko sọawuhia, titengbe to sinsẹ̀n he nọ wazọ́n jiawu lẹ ṣẹnṣẹn, po nuzindonuji etọn po do yise po numimọ mẹdetiti tọn po ji.” Po awuvivi po, mẹdelẹ mọ sinsẹ̀n vọji he tindo yise azọ̀nhẹngbọ tọn lẹ taidi ohia pọngbọ gbigbọmẹ tọn kakati nido yin kinklan yọyọ lẹ. Di apajlẹ, Irlande du Nord, tindo numimọ finfọndote mọnkọtọn tọn to owhe 1850 tọn lẹ gblamẹ. Todido he yiaga lẹ yin finfọndote. Linlin de dọho gando “kọndopọ mẹmẹsunnu-yinyin tọn go ... to devizọnwatọ ṣọṣi presbytériens tọn lẹ, méthodistes tọn lẹ, po heyin Mẹdekannujẹ tọn lẹ po ṣẹnṣẹn” bo dọ dọ “egbesọ egbesọ wẹ yè nọ to linlin yọyọ lẹ sè dogbọn odlọ lẹ, amlọndidọ lẹ, numimọ lẹ, po azọ́njiawu lẹ po dali.”—Religious Revivals.

Mẹsusu mọ dohia mẹhẹnjọsi tọn ehelẹ taidi kunnudenu azọ́nwiwa gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nado fọ́n ṣọṣi etọn dote. Ayidonugotọ dopo dọmọ: “Ṣọṣi Jiwheyẹwhe tọn, to linlẹn etọn he yiaga hugan mẹ wẹ ko yin finfọndote to agbegbe ehelẹ ji.” Ṣigba, dile e tlẹ yindọ ojlo-fọndotena-sinsẹ̀n-pli ehe yin lilá taidi “ojlẹ gigonọ he ma ko jọ pọn gbede to whenuho sinsẹ̀n aigba Ulster tọn ji do,” ewọ po ojlo-fọndotena sinsẹ̀n-pli he taidi i lẹ po ma ko hẹn pọninọ sinsẹ̀n tọn wá to mẹhe sọalọakọn nado yin mẹhe yè vọji to gbigbọ liho lẹ ṣẹnṣẹn gba.

Omẹ mọnkọtọn lẹ na dọnnu dọ yé tin to kọndopọmẹ to nuhe du whẹho dodonu tọn lẹ mẹ. Ṣigba nudindọn ehe dopolọ wẹ nọ yin yiyizan gbọn pipotọ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ dali, mẹhe nọ to whẹwhinwhẹ́n din dọ “nuhe kọn Klistiani lẹ dopọ yin nuhe tlẹ yin onu titengbe hugan whẹho he klan yé dovo lẹ.” (The Church and Unity) Mẹylọhodotọklisti sọalọakọn dọmọ: “Pọninọ dodonu mítọn tọn po ode awetọ mítọn tọn po podọ hẹ hatọ Klistiani mítọn tọn lẹpo po doadọ̀do to baptẹm mítọn to Klisti mẹ.” (Christians in Communion) Ṣigba, nado dọ dọ kinklan lọ ma yin nujọnu na yise paa tintindo to Jesu mẹ wutu yin, taidi nado dọ dọ azọ̀n agbasa wiwọ̀ tọn ma tindo owù dile e na dẹnsọ bọ ahún towe gbẹ́ sinyẹn.

Nugbo lọ wẹ yindọ afọdide sinsẹ̀n egbezangbe tọn mọnkọtọn lẹ ko yidogọna bẹwlu lọ bo ko hẹn hunyanhunyan gbigbọmẹ tọn wá dile mẹplọntọ he to linlẹndiọnamẹ lẹ to hodotọ lẹ bẹpli na yedelẹ do. Jim Jones po David Koresh po yin apajlẹ agọe tọn lẹ heyin nukọntọ sinsẹ̀n tọn lẹ he hẹn gbẹtọ fọtọ́n susu lẹ buali. (Matiu 15:14) Devizọnwatọ ṣọṣi baptiste tọn de yin hagbẹ he tin to otẹn nukọntọ tọn mẹ to pipli ogbẹ́ Ku Klux Klan tọn mẹ. E bla lilá bibasi etọn na otẹn yiaga yovo lẹ tọn dopọ hẹ ojlo-fọndotena sinsẹ̀n-pli bo dọ dọ mẹhe tindo mahẹ to e mẹ lẹ wẹ yè na “na huhlọn anademẹ tọn sọn olọn mẹ wá tọn, na adọgbigbo Omẹ lọ he kú to Gọlgọta lọ [Jesu Klisti].”

Etẹwẹ dogbọn azọ́n jiawu, azọ́n huhlọnnọ, po ohia he nọ yin bibasi to oyin Jesu tọn mẹ lẹ po dali? Flin avase sinsinyẹn Jesu Klisti tọn ehe dọ, e ma yin mẹhe to didọ dọ “Oklunọ, Oklunọ” poun lẹ wẹ nọ mọ alọkẹyi etọn gba, ṣigba, kakatimọ, ‘mẹhe wà ojlo Otọ́ etọn tọn lẹ.’ Mẹsusu to egbehe ma tlẹ yọn oyin Otọ́ etọn tọn, yèdọ Jehovah gba. Jesu na avase gando mẹhe na ‘yàn aovi lẹ jẹgbonu to oyin etọn mẹ bo wà azọ́n huhlọnnọ lẹ to oyin etọn mẹ go’ ṣogan na yin “azọ́n ylankan wàtọ” lẹ.—Matiu 7:21-23.

“Mì Tọ́n sọn E Mẹ, Mì Omẹ Ṣie Emi”

Etẹwẹ yin todido hinhẹn jẹ gángán tọn he tin na Mẹylọhodotọklisti he to azọ̀n jẹ? E ma tin. To whelọnu lo, be e jẹ dọ míwlẹ, ni yí ayinamẹ Butler heyin biṣọpu Katholiki tọn lọ, nado “kọnawudopọ hẹ [ṣọṣi lọ] matin tukla podọ nado basi alọgọ mítọn na ‘hinhẹn zun wiwe’ zọnmii etọn sọn gblagbla hagbẹ etọn lẹ tọn mẹ wẹ ya”? Lala! Mẹylọhodotọklisti he klan he sọ yin asisa kinklan tọn ma na luntọ́n gba. (Malku 3:24, 25) Ewọ yin apadewhe ahọluigba sinsẹ̀n lalo tọn he yin yiylọ dọ Babilọni Daho. (Osọhia 18:2, 3) Titonu ohùnhọ́dutọ sinsẹ̀n tọn ehe pannukọn vasudo niyaniya tọn to alọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.

Biblu ma na ayinamẹ dọ Klistiani nujọnu tọn lẹ ni gbọṣi gblagbla titonu sinsẹ̀n tọn he gblezọn ehe mẹ bo tẹnpọn nado vọẹ jlado sọn homẹ gba. Kakatimọ, e namẹ ayinamẹ dọmọ: “Mì tọ́n sọn e mẹ, mì omẹ ṣie emi, dọ mì yin mahẹtọ to ylando etọn mẹ blo, dọ mì yí to azọ̀nylankan etọn mẹ blo. Na yèdọ ylando etọn ko hopli hlan olọn, Jiwheyẹwhe ko sọ flin oylan etọn.”—Osọhia 18:4, 5.

“Tọ́n sọn e mẹ” yì fie? Flindọ, Jesu dopagbe dọ to ojlẹ jibẹwawhé tọn whenu, Klistiani nugbo lẹ na yin bibẹpli dopọ whladopo dogọ biọ pọninọ akọjọpli tọn de mẹ. Yẹwhegan Mika sọ dọ dọdai pipli mọnkọtọn tọn po hogbe ehelẹ po dọmọ: “Yẹn na bẹ́ yé pli di lẹngbọpa Bozla tọn lẹ.” (Mika 2:12) Be ehe ko jọ ya?

Mọwẹ! Klistiani nujọnu tọn lẹ to yinyin bibẹplidopọ do pọninọ mẹmẹsunnu-yinyin lẹdo aihọn pe tọn de mẹ. Mẹnu wẹ yé? Yé yin agun Klistiani Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn, he nọ lá wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn to pọmẹ to aigba 231 lẹ ji. Yé ko gbẹ́ nuplọnmẹ kinklan hẹnwatọ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ dai bosọ nọ din nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe sọgbe hẹ nugbo Ohó etọn tọn.—Johanu 8:31, 32; 17:17.

Mí basi oylọ nawe po zohunhun po nado dọho hẹ yé. Eyin hiẹ na jlo nado yọn onu susu dogbọn Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ dali, jaale bo dín yé mọ to lẹdo towe mẹ kavi gbọn yiyi adlẹsi he sọgbe to weda 2 linlinnamẹwe ehe mẹ zan dali. (Pọ́n w-F 1/7/94, weda 4.)

[Yẹdide to weda 7]

“Jiwheyẹwhe ko sọ flin oylan etọn”