Naegbọn Yè Dona Duto Pipenọ-Yinyin to Nulẹpo mẹ Ji?
Be hiẹ nọ to kanván to whepoponu nado wà nuhe go hiẹ pé lẹpo ya? E họnwun dọ, mọwiwà towe to aliho susu lẹ mẹ sọgan hẹn alemọyi wá na hiẹ po mẹhe lẹdo we lẹ po. To alọ devo mẹ, mẹdelẹ ko hẹn whẹho lọ yiaga zẹjlẹgo bo ko lẹzun pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ tọ́ lẹ. Etẹwẹ enẹ bẹhẹn?
EYỌ́N, zẹẹmẹ dopo hogbe lọ “pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ” tọn wẹ “ayilinlẹn de nado nọ pọ́n nudepope he ma jẹ pipé-yinyin kọ̀n hlan taidi nuhe mayin alọkẹyi.” E yọnbasi dọ hiẹ ni ko dukosọ hẹ gbẹtọ he tindo ayilinlẹn enẹ lẹ. Hiẹ sọgan mọ dọ obiọ zẹjlẹgo he yé ze do mẹdevo lẹ ji sọgan hẹn nuhahun susu wá, bo nọ wleawuna ninọmẹ pekọ ma tindo po gbigbọjọ tọn po. Suhugan gbẹtọ he tin to jlẹkaji lẹ tọn wẹ yọnẹn dọ pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ to linlẹn obiọ zẹjlẹgo po lẹnpọn dagbe ma tindo tọn po mẹ to whẹho gbẹ̀mẹ tọn lẹpo mẹ ma yin nuhe yè tindo ojlona na nugbo tọn gba. Nude he dona yin dududeji wẹ e yin. Ṣigba, nuhahun dopo wẹ yindọ to whenuena e wá jẹ walọyizan kavi ninọmẹ mídetiti tọn ji, e sọgan sinyẹnawu nado yọ́n ayilinlẹn lọ dohlan pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ mọnkọtọn kọ̀n, enẹwutu avùnnukundiọsọmẹnu de wẹ e yin nado duto e ji.
Nelson tindo azọngban daho po nuhahun susu po nado didẹ̀. E nọ gbeje sọha nulinlẹn tọn lẹ pọ́n gbọzangbọzan, bosọ nọ pọ́n nudetọn lẹ hlan taidi onú titengbe hugan lọ. Pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ nọ saba yin mimọ taidi dandannu na kọdetọn dagbe tintindo to azọ́n agbàwhinwhlẹn tọn de mẹ. Dile etlẹ yindọ mẹdelẹ sọgan yọ́n pinpẹn kọdetọn dagbe tintindo Nelson tọn, pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ etọn nọ hẹn nuhahun agbasa tọn lẹ wá na ẹn, taidi tadu po ayimajai po. Be hiẹ nọ pọ́n dewe hlan taidi mẹhe tindo walọyizan Nelson tọn lẹ wẹ ya?
Pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ sọ nọ yinuwado jọja lẹ ji ga. Taidi ovi de, Rita, sọn Rio de Janeiro, tindo ojlo na wehọmẹ yìyì. E tẹnpọn ma nado sọawuhia taidi mẹhe tindo ojlo vẹkuvẹku na otẹn nukọntọ tọn, ṣogan ewọ nọ jẹflumẹ eyin e ma mọ pipà weyinyọnẹn tọn he yiaga hugan lọ yí. Rita dọmọ: “Sọn ovuwhenu, yẹn nọ yí dee jlẹdo mẹdevo he tindo whenu susu lẹ go, to whenuena e yindọ yẹn nọ dovivẹnu bosọ nọ wà onú lẹ to plaplaji to whepoponu. Yẹn ma lẹnpọn gbede dọ yẹn tindo whenu nado gbọjẹ na nuhe dona yin wiwà lẹ nọ tin-to-aimẹ to whepoponu wutu.”
Taidi viyọnnu pẹvi de, Maria nọ viavi to flumẹjijẹ mẹ to whenuena ewọ ma sọgan de yẹdide dile mẹdevo lẹ nọ basi do. Yinukọn dogọ, to afọdonanu etọn na pipé-yinyin to húnhiho mẹ, ewọ nọ saba gbọjọ bo nọ yin tuklado kakati nado nọ duvivi húnhiho kavi hànjiji etọn tọn. Viyọnnu Brésil tọn devo, Tânia, he tẹnpọn nado yin nuyọnẹntọ bosọ dapana agbàwhinwhlẹn, yigbe dọ emi gbẹsọ ze nujinọtedo lẹ dai na emide he yiaga hugan, to wehọmẹ podọ to whégbè. E lẹndọ adavo azọ́n etọn yin pipé, gbẹtọ lẹ ma na yiwanna ẹn taun gba. Humọ, to whedelẹnu Tânia nọ donukun nususu sọn mẹdevo lẹ dè, ehe nọ hẹn ewọ tindo numọtolanmẹ flumẹjijẹ po awubla tọn po.
Dile etlẹ yindọ azọ́nyinyọnẹn, sọwhiwhe, po linlẹn pekọ mẹdetiti tọn po yin onú titengbe, numọtolanmẹ agọ̀ lẹ, taidi obu awugbopo tọn, sọgan dekọtọn sọn yanwle he ma sọgan yin jijẹ e kọ̀n lẹ zizedai mẹ. Mẹjitọ lẹ kavi mẹdevo lẹ sọgan ze nujinọtedo pipé-yinyin tọn de dai to azọ́n-wehọmẹ tọn kavi to aihundida lanmẹyiya tọn lẹ mẹ he e na sinyẹnawu na jọja lẹ nado jẹ e kọ̀n. Di apajlẹ, onọ̀ Ricardo tọn tindo nukundido he yiaga lẹ na ẹn, bo jlo dọ ewọ ni lẹzun doto de, nọ hò piano, bosọ do ogbè voovo lẹ. Be hiẹ sọgan mọ dọ nudọnsẹpọ ehe, to whenuena e yin zizedai to aliho he zẹjlẹgo mẹ, nọ hẹn nuhahun kavi flumẹjijẹ lẹ wá ya?
Naegbọn Yè Dona Dapana Pipenọ-Yinyin to Nulẹpo Mẹ?
Azọ́n he yọ́n hugan, jijẹ nujinọtedo gbesisọ tọn he yiaga kọ̀n po ehe ma tindo oblọ po, yin nuhudo etọn tindo. Enẹwutu gbẹtọ lẹ dona whlẹnagbà to azọ́n lẹ mẹ. Whẹho devo he nọ hẹn mẹsusu nado vánkan sinsinyẹn wẹ obu hinhẹn nuhe nọ yin yiyizan nado penukundo mẹde go tọn bú. Azọ́nwatọ delẹ nọ taidi aihundatọ he nọ basi avọ́sinsan zẹjlẹgo lẹ nado ze kandai yọyọ de dai. Enẹgodo, to whenuena e pannukọn agbàwhinwhlẹn sinsinyẹn, e sọgan tindo numọtolanmẹ mẹwhinwhàn tọn nado plọnazọ́n dogọ etlẹ yin, vlavo nado zan onú adínọ lẹ nado hẹn nugopipe etọn pọnte podọ—e nọ tindo todido—nado gbawhàn. Kakati nado doafọna kọdetọn dagbe gbesisọ tọn, pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ nọ hẹn gbẹtọ lẹ nado yin “whinwhàn gbọn obu awugbopo tọn dali” kavi “yin whinwhàn nado yin omẹ he tin to otẹn tintan mẹ.”—The Feeling Good Handbook.
Po alọkẹyi po, mẹdelẹ tindo numọtolanmẹ dọ nuhe yé sọgan wà to yẹdenanu lẹ mẹ kavi to aihundida lanmẹyiya tọn lẹ mẹ sọgan yin hinhẹn pọnte to whepoponu. Etomọṣo, to gbesisọmẹ hẹ Doto Robert S. Eliot, “pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ yin nukundido he ma sọgan mọ hẹndi yí pọ́n gbede.” E yidogọ dọmọ: “E bẹ whẹhuhu, avùnlọyiyi, po obu mẹṣanko tọn po hẹn.” Enẹwutu, lehe ohó Ahọlu Sọlọmọni nuyọnẹntọ lọ tọn lẹ yin nugbo do sọ dọmọ: “Yẹn lẹn yankọ lẹpo, po nuyọnẹn azọ́n tọn lẹpo po, dọ ehe wẹ homẹkẹn mẹde tọn sọn kọmẹnu etọn dè, Ovọ́ wẹ ehe ga, [po kanvinván to jẹhọn godo po.]”—Yẹwhehodọtọ 4:4.
Etẹwẹ hiẹ sọgan wà eyin hiẹ jlo nado yin pipenọ to nulẹpo mẹ tọ́ de? Be nugbo wẹ e yin dọ lehe hiẹ vánkan sinsinyẹn do sọ, mọwẹ flumẹjijẹ towe na susọ ya? Be hiẹ na jlo nado dekanpona nususu bibiọ bosọ gbọjẹ dogọ ya? Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yin pipé? Be hiẹ ma na tindo ojlo nado yí yọnbasi towe lẹpo zan dile etlẹ yindọ hiẹ to didapana pipenọ-yinyin to nulẹpo mẹ ya? Eyin gbẹtọvi mapenọ lẹ sọgan yí nugopipe he Jiwheyẹwhe na yé lẹ zan nado wleawuna onú lẹ na alemọyi mẹdevo lẹ tọn, lẹnnupọndo nuhe gbẹtọvi lẹ sọgan wà to ninọmẹ pipé lẹ po anademẹ sọn olọn mẹ wá po glọ ji!
[Yẹdide to weda 4]
Mẹjitọ lẹ kavi mẹdevo lẹ sọgan biọ pipé-yinyin, ehe jọja lẹ ma sọgan jẹ e kọ̀n