Etẹwẹ Paladisi Gbigbọmẹ Tọn Yin?

GUSTAVO yin pinpọn e go whẹ́n to otò pẹvi Brésil tọn de mẹa. Sọn ovu whenu gbọ́n wẹ yè ko plọn ẹn dọ omẹ dagbe lẹ nọ yì olọn mẹ to okú godo. E ma yọ́n nudepope gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn go dọ gbẹtọvi nugbonọ lẹ na duvivi ogbẹ̀ pipé de to paladisi aigba tọn ji to azán he ja lẹ mẹ gba. (Osọhia 21:​3, 4) Podọ onú devo sọ tin he e ma yọnẹn. E ma yọnẹn dọ emi sọgan tin to paladisi gbigbọmẹ tọn de mẹ, etlẹ yin todin gba.

Be hiẹ ko sè gando paladisi gbigbọmẹ tọn enẹ go pọ́n ya? Be hiẹ yọ́n nuhe e yin po nuhe yin bibiọ nado yin apadewhe etọn po ya? Mẹhe jlo na yin ayajẹnọ nugbonugbo lẹ dona yọ́n nuhe gando paladisi enẹ go.

Yinyọ́n Fie Paladisi Gbigbọmẹ Tọn lọ Tin Te

Nado dọ dọ mẹde tlẹ sọgan nọgbẹ̀ to paladisi de mẹ to egbehe sọgan dọnú taidi nuhe ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. E sinyẹn taun dọ aihọn ehe ni yin paladisi de. Gbẹtọ susu wẹ to numimọ nuhe ahọlu hohowhenu Heblu tọn de basi zẹẹmẹ etọn tọn tindo dọmọ: “Yẹn sọ pọ́n dasin yé he yè to awusinyẹnna lẹ tọn, yé ma sọ tindo homẹmiọnnamẹtọ; podọ to awusinyẹnnamẹtọ yetọn si wẹ huhlọn te; ṣigba yé ma tindo homẹmiọnnamẹtọ.” (Yẹwhehodọtọ 4:1) Gbẹtọ livi kanweko susu wẹ to yaji to tito tonudidọ, sinsẹ̀n, po akuẹzinzan tọn he gblezọn lẹ po glọ, podọ yé ma tindo kọgbọ, yèdọ “homẹmiọnnamẹtọ” depope gba. Mẹsusu devo lẹ nọ vánkan nado sú ahọ́ yetọn lẹ, pọ́n ovi yetọn lẹ go whẹn, bosọ dona wà onú susu devo lẹ nado sọgan nọgbẹ̀. Na vlavo tọn omẹ ehelẹ lọsu na kẹalọyi homẹmiọnnamẹtọ de, yèdọ mẹde he na hẹn agbàn pinpẹn yetọn fua pò vude poun. Na yemẹpo, ogbẹ̀ dẹn do nuhe taidi paladisi nkọtọn de.

To whelọnu lo, fie wẹ paladisi gbigbọmẹ tọn lọ tin te? Eyọn, hogbe Glẹnsigbe tọn na “paladisi” tindo kọndopọ hẹ hogbe Glẹki, Pẹlsia, po Heblu po tọn lẹ he popolẹpo yetọn tindo linlẹn kanlinpọntẹn kavi jipa de tọn, yèdọ nọtẹn awumiọnnamẹ, jijọho tọn de. Biblu dopagbe dọ aigba na lẹzun paladisi yinukundomọ de to gbèdopo, yèdọ owhé de na akọ̀ gbẹtọvi he ma tindo ylando depope lẹ. (Psalm 37:​10, 11) Po ehe po to ayiha mẹ, mí mọ dọ paladisi gbigbọmẹ tọn yin lẹdo homẹhunhun tọn de na nukun bosọ nọ hẹn agbasa voawu, bo nọ na dotẹnmẹ mẹde nado duvivi jijọho tọn hẹ gbẹtọ hatọ mẹtọn podọ hẹ Jiwheyẹwhe. Dile Gustavo mọ do, paladisi mọnkọtọn de tin-to-aimẹ to egbehe, podọ e bẹ gbẹtọ he sọha yetọn to jijideji lẹ de hẹn.

To owhe 12 mẹvi mẹ, Gustavo basi nudide dọ emi jlo na yin yẹwhenọ Katoliki Lomu tọn de. Po alọkẹyi mẹjitọ etọn lẹ tọn po, e biọ wehọmẹ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn de mẹ. To finẹ e joawuna húnhiho, aihundida oplò ji tọn, po tonudidọ po, he nọ yin godonọna gbọn ṣọṣi lọ dali nado dọ̀n jọja lẹ. E yọnẹn dọ yẹwhenọ de dona ze ede jo mlẹnmlẹn hlan gbẹtọ lẹ podọ dọ emi ma sọgan wlealọ gba. Ṣogan, yẹwhenọ po sinsẹ̀n-nuplọnmẹtọ he Gustavo yọnẹn delẹ po nọ tindo mahẹ to nuyiwa mawé tọn lẹ mẹ. To lẹdo mọnkọtọn de mẹ, Gustavo jẹ ahànnumu ji sinsinyẹn to madẹnmẹ. E họnwun dọ, ewọ ma ko mọ paladisi gbigbọmẹ tọn de gba.

To gbèdopo, Gustavo hia alọnuwe pẹvi Biblu tọn de he dọho gando paladisi aigba ji tọn de go. E hẹn ẹn nado lẹnnupọn gando lẹndai ogbẹ̀ tọn go. E dọmọ: “Yẹn jẹ Biblu hia ji gbọzangbọzan, ṣigba yẹn ma mọnukunnujẹemẹ gba. Yẹn ma tlẹ mọ dọ Jiwheyẹwhe tindo yinkọ de gba.” E tọ́n sọn wehọmẹ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn mẹ bosọ dọnsẹpọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, bo dín alọgọ nado mọnukunnujẹ Biblu mẹ. Enẹgodo, e basi nukọnyiyi niyaniya tọn bo klan gbẹzan etọn do wiwe hlan Jiwheyẹwhe to madẹnmẹ. Gustavo to nuplọn gando paladisi gbigbọmẹ tọn go.

Gbẹtọ Delẹ na Yinkọ Jiwheyẹwhe Tọn

Gustavo plọn dọ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn, yèdọ Jehovah, mayin nukunnumọjẹnumẹ poun de na Biblu plọntọ de gba. (Eksọdusi 6:3) Apá tangan sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn de wẹ e yin. Jesu plọn hodotọ etọn lẹ nado hodẹ̀ dọmọ: “Otọ́ mítọn he tin to olọn mẹ, hihiọ wẹ oyín towe.” (Matiu 6:9) To hodidọ gando Kosi he lẹzun Klistiani lẹ go mẹ, devi Jakobu dọmọ: “Jiwheyẹwhe . . . dla kosi lẹ pọ́n . . . nado dè gbẹtọ to yé mẹ na oyín etọn.” (Owalọ lẹ 15:14) To owhe kanweko tintan whenu, ‘gbẹtọ delẹ na oyín etọn’ wẹ agun Klistiani tọn. Be gbẹtọ delẹ tin na yinkọ Jiwheyẹwhe tọn to egbehe ya? Mọwẹ, podọ Gustavo wá yọnẹn dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wẹ omẹ enẹlẹ.

Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to nuyiwa to aigba po aigba-denamẹ 235 delẹ po ji. Sọha yetọn yì nudi lizọnyizọnwatọ livi ṣidopo, podọ jlodotọ livi ṣinatọ̀n devo lẹ ko wá opli yetọn lẹ. Na yinyin yinyọnẹn gbayipe na lizọnyizọn gbangba tọn yetọn wutu, yé to hogbe Jesu tọn lẹ hẹndi dọmọ: “Yè nasọ dọ yẹwheho wẹndagbe ahọludu tọn he lẹ to aigba fininọ lẹpo mẹ na okunnu de hlan akọta lẹpo.” (Matiu 24:14) Nalete, naegbọn Gustavo lẹndọ emi ko mọ paladisi gbigbọmẹ tọn de to kọndopọmẹ hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ? E dọmọ: “Yẹn yí nuhe yẹn ko mọ to aihọn mẹ podọ na taun tọn to wehọmẹ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn mẹ jlẹdo nuhe yẹn mọ to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn go. Vogbingbọn daho lọ wẹ owanyi he tin to Kunnudetọ lẹ ṣẹnṣẹn.”

Mẹdevo lẹ ko dọ hodidọ mọnkọtọn lẹ gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go. Miriam, heyin yọnnu jọja Brésil-nu de, dọmọ: “Yẹn ma yọ́n lehe yẹn na yin ayajẹnọ do gba, e ma tlẹ yin to whẹndo ṣie mẹ. Ojlẹ tintan he mẹ yẹn mọ owanyi yin didohia wẹ to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn.” Dawe de he yinkọ etọn yin Christian dọmọ: “Yẹn nọ tindo mahẹ to afinyọnnuwiwa mẹ to whedelẹnu, ṣigba sinsẹ̀n mayin nujọnu na mi gba. Yẹn nọ yí nukun nujọnu hugan tọn do pọ́n otẹn ṣie to ogbẹ́ mẹ podọ azọ́n ṣie taidi azọ́nyọnẹntọ nuyọnẹn wintinwintin tọn de. Etomọṣo, to whenuena asi ṣie jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ji, yẹn mọ vogbingbọn de to ewọ mẹ. Yẹn sọ yin nuyiwadeji ga gbọn ayajẹ po zohunhun he yọnnu Klistiani he nọ wá dla ẹ pọ́n lẹ nọ dohia po dali.” Naegbọn gbẹtọ lẹ nọ dọ onú mọnkọtọn lẹ gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go?

Etẹwẹ Paladisi Gbigbọmẹ Tọn lọ Yin?

Onú dopo he hẹn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nado gbọnvo wẹ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn yetọn na oyọnẹn Biblu tọn. Yé yise dọ Biblu yin nugbo podọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin. Enẹwutu, yé ma nọ tindo pekọ to nuyọnẹn dodonu sinsẹ̀n yetọn tọn yinyọnẹn mẹ poun gba. Yé tindo tito-to-whinnu he nọ to nukọnzindo de heyin oplọn po Biblu hihia mẹdetiti tọn tọn de po. Lehe mẹde dogbẹ́ hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dẹnsọ, mọwẹ nuhe e nọ plọn gando Jiwheyẹwhe po ojlo Etọn po go dile e yin didehia to Biblu mẹ do nọ sù sọ niyẹn.

Oyọnẹn mọnkọtọn nọ hẹn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ jẹ mẹdekannu sọn onú he nọ hò ayajẹ yí sọn gbẹtọ lẹ si mẹ, taidi linlẹn otangblo po awugblenamẹ tọn lẹ po. Jesu dọmọ: “Nugbo lọ nasọ hẹn mì jẹ mẹdekannu,” podọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mọ ehe nado yin mọ. (Johanu 8:32) Fernando, he nọ tindo mahẹ to afinyọnnuwiwa mẹ to ojlẹ de mẹ wayi, dọmọ: “Nupinplọn gando ogbẹ̀ madopodo go yin kọgbọ daho de. Yẹn nọ dibu dọ vlavo mẹjitọ ṣie lẹ kavi yẹn lọsu sọgan kú.” Nugbo lọ hẹn Fernando jẹ mẹdekannu sọn obu aihọn gbigbọ tọn po nuhe yè nọ ylọ dọ ogbẹ̀ to okú godo po mẹ.

To Biblu mẹ, oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn yin kinkọndopọ pẹkipẹki hẹ paladisi. Yẹwhegán Isaia dọmọ: “Yé ma na gbleawunamẹ, mọ yé ma to na gbà sudo to osó wiwe ṣie lẹpo ji: na aihọn na gọ́ na nuyọnẹn OKLUNỌ tọn, dile osin ṣinyọ́n ohù ji do.”​—Isaia 11:9.

Nugbo wẹ dọ, oyọnẹn kẹdẹ ma ko pé nado hẹn jijọho he Isaia dọ dọdai etọn wá gba. Omẹ lọ dona yinuwa do nuhe e plọn ji. Fernando dọ ehe: “To whenuena mẹde wleawuna sinsẹ́n gbigbọ tọn lẹ, e nọ yidogọna paladisi gbigbọmẹ tọn.” Fernando to alọdlẹndo hogbe apọsteli Paulu tọn lẹ, mẹhe ylọ jẹhẹnu dagbe he Klistiani de dona wleawuna lẹ dọ “sinsẹ́n gbigbọ tọn.” E slẹ́ yé dọ “owanyi, ayajẹ, jijọho, linsinyẹn, homẹdagbe, dagbewà, [yise], walọmimiọn, mawazẹjlẹgo.”​—Galatianu lẹ 5:​22, 23.

Be hiẹ sọgan mọ nuhewutu gbẹdido hẹ kọndopọ mẹdopodopo he to kanván nado wleawuna jẹhẹnu mọnkọtọn lẹ tọn sọgan taidi tintin to paladisi de mẹ na nugbo tọn ya? Paladisi gbigbọmẹ tọn he yẹwhegán Zẹfania dọ dọdai etọn na tin to omẹ mọnkọtọn lẹ ṣẹnṣẹn. E dọmọ: “[Yé] ma na wà oylanwa, mọ sọ dọ lalo lẹ gba; mọ odẹ́ oklọnọ de ma na yin mimọ to onù yetọn mẹ gba: na yé dù bosọ mlọnai, bọ mẹde ma na hẹn yé savò gba.”​—Zẹfania 3:13.

Azọngban Tangan Owanyi Tọn

Hiẹ sọgan ko doayi e go dọ sinsẹ́n gbigbọ tọn tintan he go Paulu donù wẹ owanyi. Ehe yin jẹhẹnu de he go Biblu dọ nususu gando. Jesu dọmọ: “Gbọn ehe dali wẹ gbẹtọ lẹpo na yọnẹn dọ nuplọntọ ṣie wẹ mì, eyin mìwlẹ tindo owanyi hlan mìnọzo.” (Johanu 13:35) Nugbo wẹ dọ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mayin omẹ pipé gba. Yé nọ tindo wiwọ́ mẹdetiti tọn to yedelẹ ṣẹnṣẹn to whedelẹnu kẹdẹdile apọsteli Jesu tọn lẹ wà do. Ṣigba yé nọ yiwanna ode awetọ nugbonugbo, podọ yé nọ hodẹ̀ na alọgọ gbigbọ wiwe tọn dile yé to awuwlena jẹhẹnu ehe.

Taidi kọdetọn de, gbẹdido yetọn yin vonọtaun. Akọ̀ ṣinṣinyan kavi kinklan owanyi akọta mẹtọn tọn depope ma nọ tin to ṣẹnṣẹn yetọn gba. Na nugbo tọn, Kunnudetọ susu he mọ yedelẹ to hẹnnu zizasẹ po akọ̀ vivasudo po mẹ to vivọnu owhe kanweko 20tọ tọn lẹ mẹ lẹ basi hihọ́ na ode awetọ to ogbẹ̀ yede titi tọn zizedo owù mẹ mẹ. Dile etlẹ yindọ yé wá “sọn akọta lẹpo mẹ, sọn hẹnnu lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ, podọ sọn ogbè lẹpo mẹ,” yé nọ duvivi pọninọ de he e nọ sinyẹnawu nado mọnukunnujẹemẹ kakajẹ whenuena hiẹ tindo numimọ etọn tọn.​—Osọhia 7:9.

Paladisi to Mẹhe to Ojlo Jiwheyẹwhe Tọn Wà lẹ Ṣẹnṣẹn

Otẹn depope matin to paladisi gbigbọmẹ tọn mẹ na nukunkẹn, fẹnnuwiwa, po ṣejannabi po gba. Klistiani lẹ yin didọna dọmọ: “Mì yin mẹkọndopọ hlan aihọn he blo; ṣigba mì ni yin mẹdiọadana gbọn hinhẹnjẹ yọyọ ayiha mìtọn tọn dali, na mì nido mọdona nuhe ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, alọkẹyi, bosọ sọgbe nẹ yin.” (Lomunu lẹ 12:2) To whenuena mí zan gbẹzan madodiho, he wé lẹ bosọ wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn to aliho devo lẹ mẹ, mí nọ gọalọ nado gbá paladisi gbigbọmẹ tọn podọ mí nọ yidogọna ayajẹ mídetiti tọn. Carla mọ ehe nado yin nugbo. E dọmọ: “Otọ́ ṣie plọn mi nado wazọ́n sinsinyẹn nado ganjẹ dee go to akuẹzinzan-liho. Ṣigba dile etlẹ yindọ nupinplọn wehọmẹ alavọ tọn ṣie lẹ na mi linlẹn hihọ́ jẹ obá de mẹ tọn sọ, yẹn gbọ̀ pọninọ whẹndo tọn po hihọ́ he oyọnẹn Ohó Jiwheyẹwhe tọn kẹdẹ sọgan na mí tọn po go.”

Nugbo wẹ dọ, vivi paladisi gbigbọmẹ tọn dùdù ma nọ de nuhahun agbasamẹ tọn heyin ogbẹ̀ ehe tọn lẹ sẹ̀ gba. Klistiani lẹ gbẹsọ nọ jẹazọ̀n. Akọta he mẹ yé nọ nọ̀ sọgan sọ tlọ̀ biọ tòwhan mẹ. Susu yetọn nọ doakọnna ohẹ́n. Ṣogan, haṣinṣan pẹkipẹki de tintindo hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe​—heyin adà tangan paladisi gbigbọmẹ tọn tọn​—zẹẹmẹdo dọ mí sọgan pọ́n hlan ewọ na godonọnamẹ. Na nugbo tọn, e basi oylọ na mí nado ‘bẹ agbàn mítọn lẹ dlan ewọ ji,’ podọ mẹsusu sọgan dekunnu na aliho jiawu he mẹ e ko nọgodona yé to ninọmẹ he sinyẹnawu hugan lẹ glọ te mẹ. (Psalm 55:22; 86:16, 17) Jiwheyẹwhe dopagbe nado tin hẹ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ etlẹ yin to “agbàdo zinvlu gọ́ngọ́n tọn ṣẹnṣẹn.” (Psalm 23:4) Jidide to awuwiwle fó Jiwheyẹwhe tọn nado nọgodona mí mẹ nọ gọalọ nado whlá ‘jijọho Jiwheyẹwhe tọn he zẹ̀ linlẹn lẹpo go’ mítọn, heyin họ̀nhungàn de na paladisi gbigbọmẹ tọn lọ.​—Filippinu lẹ 4:7.

Yiyidogọna Paladisi Gbigbọmẹ Tọn Lọ

Suhugan gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ duvivi kanlinpọntẹn kavi jipa de didlapọn tọn. Yé nọ yiwanna nado disà gbọ̀n e mẹ kavi vlavo sinai do aisinnu de ji bo duvivi lẹdo lọ tọn. To aliho mọnkọtọn de mẹ, mẹsusu nọ duvivi gbẹdido hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn. Yé nọ mọ gbẹdido lọ taidi kọfanamẹnu, jijọhonọ, po mẹhẹnjẹ gángán po tọn. Ṣigba, jipa whanpẹnọ de dona yin nukunpedego eyin e na tin to ninọmẹ paladisi nkọtọn mẹ zọnmii. Mọdopolọ, paladisi gbigbọmẹ tọn tin-to-aimẹ to aihọn ma taidi paladisi nkọtọn taun ehe mẹ na Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to nukunpedego, bọ Jiwheyẹwhe to didona vivẹnudido yetọn lẹ wutu. To whelọnu lo, nawẹ mẹde sọgan basi yidogọ he tindo zẹẹmẹ de hlan paladisi enẹ gbọn?

Tintan, hiẹ dona dogbẹ́ hẹ agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de, plọn Biblu hẹ yé, bosọ tindo oyọnẹn Biblu tọn heyin dodonu na paladisi gbigbọmẹ tọn. Carla doayi e go dọmọ: “Paladisi gbigbọmẹ tọn de matin he ma tindo núdùdù gbigbọmẹ tọn gba.” Ehe bẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia to gbesisọmẹ po nulinlẹnpọn do nuhe hiẹ hia ji po hẹn. Oyọnẹn heyin tintindo lọ na dọ̀n we sẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe pẹkipẹki, podọ hiẹ na wá yiwanna ẹn. Hiẹ nasọ plọn nado dọho na ẹn to odẹ̀ mẹ bo biọ anademẹ etọn podọ gbigbọ etọn nado nọgodona we dile hiẹ to ojlo etọn wà. Jesu dọna mí dọ mí ni sinyẹnlin to odẹ̀ mẹ. (Luku 11:​9-13) Apọsteli Paulu dọmọ: “Mì nọ hodẹ̀ magbọjẹ.” (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:17) Lẹblanulọkẹyi hodidọ na Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ po jidide mlẹnmlẹn dọ ewọ nọ dotoaina we po yin adà tangan paladisi gbigbọmẹ tọn tọn.

Dile ojlẹ to yìyì, nuhe hiẹ plọn lẹ na diọ gbẹzan towe na dagbe, podọ hiẹ na jlo nado dọho na mẹdevo lẹ gandego to agọgbọnẹnmẹ. To whenẹnu hiẹ na penugo nado setonuna gbedide Jesu tọn dọmọ: “Mì . . . gbọ hinhọ́n mìtọn ni họnwun to gbẹtọ lẹ nukọn . . . na yé nido mọ azọ́n dagbe mìtọn lẹ bo pagigona Otọ́ mìtọn he tin to olọn mẹ.” (Matiu 5:16) Oyọnẹn Jehovah Jiwheyẹwhe tọn po Jesu Klisti tọn po mimá hẹ mẹdevo lẹ podọ gigopipana owanyi daho he yé ko dohia hlan gbẹtọvi lẹ nọ hẹn ayajẹ susugege wá.

Ojlẹ lọ ja to whenuena aigba blebu na yin paladisi agbasamẹ tọn de​—yèdọ nọtẹn jipa nkọtọn de he na vò sọn nuhẹnflu mẹ podọ owhé he sọgbe de na gbẹtọvi nugbonọ lẹ. Tintin-to-aimẹ paladisi gbigbọmẹ tọn to “ojlẹ awusinyẹn tọn” ehelẹ mẹ yin kunnudenu de na huhlọn Jiwheyẹwhe tọn po dohia jẹnukọn nuhe ewọ sọgan wà podọ na wadotana to sọgodo po tọn.​—2 Timoti 3:1.

Etlẹ yin todin, mẹhe to vivi paladisi gbigbọmẹ tọn dù lẹ to numimọ hẹndi gbigbọmẹ tọn Isaia 49:10 tọn tindo dọmọ: “Huvẹ ma na hù yé, mọ nugbla ma na hù yé; yozò ma na há yé, mọ owhè ma na hù yé: na mẹhe ko walẹblanuna yé na plan yé, yèdọ, tọ̀sisa osin tọn mẹ wẹ e na hẹn yé gbọn.” José na dekunnu na nugbo-yinyin enẹ tọn. Linlẹn etọn wẹ nado lẹzun hànjitọ he diyin de, ṣigba e mọ pekọ susu to Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n hẹ agun Klistiani tọn mẹ. E dọmọ: “Todin yẹn to vivi gbẹzan he tindo zẹẹmẹ de tọn dù. Yẹn tindo numọtolanmẹ hihọ́ tọn to mẹmẹsunnu-yinyin Klistiani tọn ṣẹnṣẹn, podọ yẹn yọ́n Jehovah taidi Otọ́ owanyinọ de he go mí sọgan dotudo.” Ayajẹ José tọn​—po omẹ livi susu devo taidi ewọ nkọtọn lẹ po​—gbọnmọ dali yin zẹẹmẹ basina to Psalm 64:10 mẹ dọmọ: “Dodonọ na jaya to OKLUNỌ mẹ, bo nasọ dín fibẹtado to ewọ mẹ.” Zẹẹmẹ bibasi whanpẹnọ paladisi gbigbọmẹ tọn nankọtọn die!

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Yẹdide to weda 10]

Dile hiẹ to vivi paladisi gbigbọmẹ tọn tọn dù, gọalọ nado hẹn ẹn gblodeji!